Umowa pożyczki, w związku ze zwolnieniem od opodatkowania VAT, nie podlega PCC.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

31 października 2022 r. wpłynął Pani wniosek z 26 października 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Wniosek dotyczy m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – w piśmie z 22 grudnia 2022 r. (wpływ 28 grudnia 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca jest osobą fizyczną niebędącą podatnikiem podatku od towarów i usług czynnym w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, jak również wspólnikiem Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością posiadającej siedzibę i zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która to spółka zarejestrowana jest jako czynny podatnik podatku od towarów i usług w rozumieniu wskazanej ustawy.

Głównym przedmiotem działalności (…) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: Spółka) jest realizacja projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków. Przedmiotem działalności tejże spółki nie jest udzielanie pożyczek i inne usługi finansowe. Spółka nie prowadzi również działalności gospodarczej w zakresie usług udzielania kredytów i pożyczek oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu takich usług.

(...) października 2022 r. zawarła Pani (jako pożyczkobiorca) ze Spółką (pożyczkodawcą) umowę oprocentowanej pożyczki kwoty (...) zł.

Jest Pani wspólnikiem Spółki i posiada 95 udziałów w kapitale spółki o łącznej wartości (...) zł.

Powyżej opisana czynność miała charakter jednorazowy, a Spółka nie miała i nie ma zamiaru dokonywać kolejnych pożyczek w sposób ciągły w celach zarobkowych.

W uzupełnieniu wniosku wskazała Pani, że Spółka (pożyczkodawca) jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, niemniej jednak nie prowadzi działalności polegającej na udzielaniu kredytów lub pożyczek, a udzielona Pani pożyczka jest czynnością incydentalną.

Wskazała Pani, że umowa pożyczki zawarta została pomiędzy Panią (osobą fizyczną niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług), jako pożyczkobiorcą, a Spółką będącą czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, jako pożyczkodawcą. Jak wskazano powyżej Spółka (pożyczkodawca) nie zajmuje się udzielaniem kredytów lub pożyczek, a przedmiotowa czynność była czynnością incydentalną.

Zaznaczamy, że przywołując za Panią treść opisu stanu faktycznego pominęliśmy tę jego część, która znajduje się w treści uzupełnienia a odnosi się wyłącznie do zagadnień dotyczących podatku od towarów i usług.

Pytanie

Czy czynność umowy pożyczki pieniężnej udzielonej przez Spółkę na rzecz Pani, będącej wspólnikiem tejże spółki, podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i czy tym samym na Pani ciąży obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych?

Pani stanowisko w sprawie

Wskazała Pani, że zgodnie z treścią art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi podlegają m.in. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Przepis art. 2 pkt 4 wskazanej ustawy wskazuje jednak, że czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

a)w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,

b)jeśli przynajmniej jednak ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:

−   umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

−   umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych

nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych użyte w ustawie określenie podatek od towarów i usług oznacza podatek od towarów i usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.

W oparciu o powyższe regulacje stwierdzić należy, że umowa pożyczki generalnie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, a obowiązek uiszczenia podatku spoczywa na biorącym pożyczkę.

W ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziane zostały jednak sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Ze wskazanych wyżej przepisów art. 2 pkt 4 tejże ustawy jednoznacznie wynika, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają generalnie status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że dana czynność jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub przynajmniej jedna ze stron czynności jest z tego podatku zwolniona. Wyłączenie opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie będzie mieć jednak miejsca wówczas, gdy czynność dotyczyć będzie np. umowy sprzedaży, a jej przedmiotem będzie m.in. nieruchomość lub prawo użytkowania wieczystego.

W Pani ocenie pożyczka udzielona przez Spółkę na Pani rzecz stanowi odpłatne świadczenie usług, ale korzysta ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

Z uwagi na fakt, iż omawiana czynność będzie zwolniona z opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług, w Pani opinii w tej sprawie winno znaleźć zastosowanie wyłączenie zawarte w art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, co prowadzi do jednoznacznego wniosku, że opisana we wniosku umowa pożyczki jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, a co za tym idzie nie powinna Pani być obciążona obowiązkiem podatkowym w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Na potwierdzenie stanowiska przywołała Pani interpretacje indywidualne.

Z uwagi na zakres tej interpretacji, przywołaliśmy powyżej tylko tę część Pani stanowiska, która odnosi się do zagadnienia dotyczącego podatku od czynności cywilnoprawnych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 111 ze zm.):

Podatkowi podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Stosownie do treści art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2 powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.

W myśl art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Obowiązek podatkowy – przy umowie pożyczki – ciąży na biorącym pożyczkę.

W związku z powyższymi regulacjami prawnymi należy stwierdzić, że umowa pożyczki podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na biorącym pożyczkę.

Niezależnie od powyższego podkreślić należy, że w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

a)w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,

b)jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:

−   umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

−   umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Zgodnie z art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Użyte w ustawie określenie podatek od towarów i usług oznacza podatek od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.

Z opisu stanu faktycznego wynika, że zawarła Pani umowę pożyczki (jako pożyczkobiorca) ze Spółką, której jest Pani wspólnikiem. Spółka (pożyczkodawca) posiada siedzibę i zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i jest zarejestrowana jako czynny podatnik podatku od towarów i usług. Pożyczka ma charakter odpłatny (jest oprocentowana).

W przypadku umowy pożyczki o wyłączeniu, o którym mowa w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług. Podstawę do ww. wyłączenia może stanowić m.in. fakt, że czynność zawarcia umowy pożyczki podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług lub jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest zwolniona z podatku od towarów i usług.

W związku z tym podkreślić należy, że jakkolwiek Pani zapytanie dotyczy opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia czy transakcja ta podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności regulacjami w zakresie ustawy o podatku od towarów i usług skutkuje wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W interpretacji indywidualnej znak: 0111-KDIB3-1.4012.822.2022.5.IO, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że czynność udzielenia odpłatnej pożyczki przez pożyczkodawcę, stanowi czynność mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Z uwagi na to, że usługi te mieszczą się w zakresie czynności, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy jako wymienione wprost w tym przepisie – usługa udzielenia pożyczki przez pożyczkodawcę na Pani rzecz korzysta ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu.

A zatem, skoro pożyczka jaką Pani otrzymała, była zwolniona z opodatkowania na podstawie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, to w analizowanej sprawie miał zastosowanie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W rezultacie na Pani jako pożyczkobiorcy, z tytułu zawarcia przedmiotowej umowy pożyczki, nie ciążył obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Ta interpretacja stanowi ocenę Pani stanowiska wyłącznie w zakresie przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie podatku od towarów i usług wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie – znak: 0111-KDIB3-1.4012.822.2022.5.IO.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej: