Skutki podatkowe nabycia tytułem nieodpłatnego działu spadku - Interpretacja - 0111-KDIB2-3.4015.9.2022.3.BB

Shutterstock

Interpretacja indywidualna z dnia 19 kwietnia 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4015.9.2022.3.BB

Temat interpretacji

Skutki podatkowe nabycia tytułem nieodpłatnego działu spadku

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

18 stycznia 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 10 stycznia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Wniosek dotyczy nieodpłatnego działu spadku. W odpowiedzi na wezwania wniosek został uzupełniony 6 kwietnia 2022 r. W odpowiedzi na wezwania wniosek został uzupełniony 1 kwietnia 2022 r. (wpływ brakującej opłaty) i 6 kwietnia 2022 r. (wpływ pisma uzupełniającego).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

25 lipca 2021 r. zmarła żona Wnioskodawcy. Nie pozostawiła testamentu. Jej spadkobiercami ustawowymi są: mąż (Wnioskodawca) oraz jej cztery siostry (nie miała dzieci, a w chwili jej śmierci rodzice nie żyli).

Przed Sądem Rejonowym toczy się obecnie postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku po żonie Wnioskodawcy, a także o podział majątku wspólnego (między Wnioskodawcą a jego żoną istniała bowiem wspólność majątkowa małżeńska) oraz o dział spadku.

Wnioskodawca wniósł o stwierdzenie, że spadek po jego żonie nabyli: on sam w 1/2 części spadku oraz cztery siostry zmarłej – po 1/8 każda z nich.

Wniósł również o ustalenie, że:

1)w skład majątku wspólnego Wnioskodawcy i jego żony wchodzi:

a)prawo własności zabudowanej nieruchomości o wartości szacunkowej 100.000 zł,

b)prawo własności samochodu osobowego o wartości 4 800 zł;

2)udziały w majątku wspólnym małżonków są równe;

3)w skład masy spadkowej wchodzą:

a)1/2 udziału w prawie własności zabudowanej nieruchomości o wartości szacunkowej 50 000 zł;

b)1/2 udziału w prawie własności samochodu osobowego o wartości 2 400 zł;

c)środki pieniężne zgromadzone na rachunku oszczędnościowym w kwocie 11 000 zł.

4)dokonanie podziału majątku wspólnego małżonka i dział spadku po żonie Wnioskodawcy poprzez przyznane na wyłączną własność Wnioskodawcy całego majątku spadkowego, bez obowiązku dokonywania spłat na rzecz pozostałych spadkobierców.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że interpretacja w zakresie podatku od spadków i darowizn ma dotyczyć tylko nabycia tytułem działem spadku dokonanego między Wnioskodawcą a siostrami żony Wnioskodawcy.

Z uwagi na zakres niniejszej interpretacji powyżej przywołano jedynie tę część uzupełnienia Wnioskodawcy, która dotyczy zagadnień w podatku od spadków i darowizn.

Pytanie w zakresie podatku od spadków i darowizn

Czy przyznanie Wnioskodawcy w wyniku działu spadku po jego żonie przedmiotów majątkowych wchodzących w jego skład, bez obowiązku spłat i dopłat na rzecz pozostałych spadkobierców, będzie niosło dla niego konsekwencje podatkowe ze strony podatku od spadków i darowizn, w postaci obowiązku zapłaty ww. podatku bądź obowiązku złożenia zgłoszenia w celu skorzystania z ewentualnego zwolnienia?

Pana stanowisko w sprawie

Dział spadku jako czynność niewymieniona w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

Podatkowi temu podlegać będzie jedynie nabycie praw majątkowych przez Wnioskodawcę tytułem dziedziczenia po jego żonie. Jednakże, jeżeli zgłosi on nabycie właściwemu Naczelnikowi Urzędu Skarbowego  w terminie 6 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia o stwierdzeniu nabycia spadku, to na podstawie art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy  o podatku od spadków i darowizn zostanie on zwolniony z zapłaty tego podatku.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Niniejsza interpretacja – zgodnie z Pana wolą wyrażoną w uzupełnieniu wniosku – dotyczy tylko nabycia tytułem działem spadku dokonanego między Panem a siostrami Pana żony.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn  (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043):

Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1)dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;

2)darowizny, polecenia darczyńcy;

3)zasiedzenia;

4)nieodpłatnego zniesienia współwłasności;

5)zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;

6)nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Stosownie do art. 1 ust. 2 ww. ustawy:

Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, określony w art. 1 ust. 1 i 2 ustawy  o podatku od spadków i darowizn, jest katalogiem zamkniętym. Wobec tego wymienione  w nim tytuły nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych stanowią jedyne przypadki podlegające opodatkowaniu tym podatkiem.

Ponieważ przepisy ww. ustawy nie definiują pojęć: „spadek” czy „dział spadku”, należy odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r., Kodeks cywilny (Dz.U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.)

W myśl art. 922 § 1 ww. Kodeksu cywilnego:

przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego  z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób.

Stosownie do art. 925 w zw. z art. 924 Kodeksu cywilnego spadkobierca nabywa spadek  z chwilą śmierci spadkodawcy.

Zgodnie z art. 1035 cyt. ustawy:

jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych.

W myśl art. 1037 § 1 Kodeksu cywilnego:

dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców.

Zatem do momentu zniesienia współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

Na podstawie art. 1038 § 1 i 2  ww. Kodeksu

sądowy dział spadku powinien obejmować cały spadek. Jednakże z ważnych powodów może być ograniczony do części spadku. Umowny dział spadku może objąć cały spadek lub być ograniczony do części spadku.

Dział spadku jest zatem instytucją odrębną od dziedziczenia (nabycia spadku), którego mogą ale nie muszą dokonać spadkobiercy po nabyciu spadku.

Z opisu zdarzenia wynika, że 25 lipca 2021 r. zmarła Pana żona. Nie pozostawiła testamentu. Jej spadkobiercami ustawowymi są: Pan oraz jej cztery siostry (nie miała dzieci, a w chwili jej śmierci rodzice nie żyli).Przed Sądem Rejonowym toczy się obecnie postępowanie  o stwierdzenie nabycia spadku po Pana żonie, a także o podział majątku wspólnego (między Panem a żoną istniała wspólność majątkowa małżeńska) oraz o dział spadku. Wniósł Pan  o dokonanie podziału Państwa majątku wspólnego i dział spadku po żonie poprzez przyznane Panu na wyłączną własność całego majątku spadkowego, bez obowiązku dokonywania spłat na rzecz pozostałych spadkobierców.

Mając na uwadze powyższe uregulowania prawne stwierdzić należy, że nabycie tytułem działu spadku (bez względu na to czy wiąże się ze spłatą czy też dokonywany jest nieodpłatnie) nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Zatem, dokonany nieodpłatny dział spadku nie spowoduje powstania po Pana stronie obowiązku podatkowego wynikającego z ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nabycie tym tytułem nie jest wymienione w określającym przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn art. 1 ww. ustawy. Tym samym nie jest Pan zobowiązany do uiszczania podatku od spadków i darowizn, bądź złożenia zgłoszenia do urzędu skarbowego.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja, co wynika z przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej, zgodnie  z uprawnieniami Organu interpretacyjnego nadanymi przez art. 14b § 1 tejże ustawy, ma zastosowanie wyłącznie dla Pana.

W pozostałej części wniosku, tj. w zakresie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo  o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.