
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
16 czerwca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia wierzytelności. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 18 lipca 2025 r. (data wpływu 21 lipca 2025 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
A S.A. („Wnioskodawca”, „Spółka”) jest polskim rezydentem podatkowym z siedzibą na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: „ustawa o CIT”), opodatkowanym podatkiem dochodowym od osób prawnych od całości osiąganych dochodów. Spółka jest również zarejestrowanym w Polsce czynnym podatnikiem VAT. Dotychczas przedmiotem działalności Wnioskodawcy było m.in. udzielanie pożyczek, pośrednictwo w zawieraniu i obsłudze leasingu konsumenckiego zwrotnego.
Spółka nawiązała współpracę z B („Bank”) z siedzibą na C i w dniu … 2024 r. zawarła z Bankiem Umowę główną regulującą założenia współpracy pomiędzy Bankiem a Spółką.
Bank jest unijną instytucją kredytową na C. Bank jest podatnikiem podatku od wartości dodanej, z tytułu którego jest zobowiązany do rozliczania świadczonych na jego rzecz usług (podatnik VAT zarejestrowany na C). Bank nie zatrudnia w Polsce personelu, ani nie wynajmuje w Polsce biur i innych nieruchomości. Bank nie prowadzi działalności na terytorium Polski poprzez oddział. Działalność Banku polegająca na udzielaniu kredytów w Polsce (wirtualna lub fizyczna karta kredytowa) prowadzona jest przez Bank ze swojej siedziby na C w ramach działalności transgranicznej, w rozumieniu art. 48i ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, w oparciu o zawiadomienie otrzymane przez polską Komisję Nadzoru Finansowego od ... Urzędu ds. Nadzoru Finansowego. Bank nie prowadzi w Polsce działalności inwestycyjnej. Decyzje dotyczące zarządzania Bankiem w tym spotkania zarządu odbywają się na C. W powyższym zakresie nie jest planowane aby Bank był zarządzany z terytorium Polski. Wszystkie zasoby Banku w tym zaplecze personalne i techniczne znajdują się poza terytorium Polski. Bank nie posiada agentów oraz pełnomocników działających w Polsce, którzy byliby umocowani do zawierania umów w imieniu Banku. W powyższym zakresie, wszelkie umowy, których Bank jest stroną są zawierane przez osoby upoważnione do reprezentacji Banku, bezpośrednio z terytorium C. Bank nie jest w Polsce ani w innym kraju członkowskim UE (oprócz C) zarejestrowany jako podatnik VAT.
Bank udziela polskim konsumentom („Klient”) finansowania w formie wystawianych przez Bank wirtualnych lub fizycznych kart kredytowych („Umowa o Kartę Kredytową”). Umowy z konsumentami są zawierane na odległość, w formie elektronicznej. Złożenie wniosku o kartę kredytową przez Klienta, zawarcie Umowy o Kartę Kredytową oraz obsługa karty kredytowej są realizowane z wykorzystaniem przeglądarki internetowej. Umowa o Kartę Kredytową jest umową o kredyt konsumencki w rozumieniu ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim oraz umową ramową o świadczenie usług płatniczych w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych, zawieraną pomiędzy Bankiem a Klientem. Jest to odnawialny limit kredytowy na wirtualnej lub fizycznej karcie kredytowej. Limit kredytowy jest ustalany indywidualnie dla każdego Klienta, w tym maksymalna kwota zadłużenia Klienta wobec Banku w rachunku karty kredytowej („Limit kredytowy”). Bank oferuje usługi dodatkowe, opcjonalne i odpłatne na rzecz Klienta takie jak m.in. zarządzanie kartą VIP w oparciu o Aneksy do Umowy o kartę kredytową („Aneksy”). Rachunki Banku do rozliczeń z Klientami i odrębnie ze Spółką są prowadzone w polskim banku, niepowiązanym z Bankiem.
Spółka i Bank na mocy Umowy głównej określili ramowe założenia współpracy polegającej na:
-świadczeniu przez Spółkę na rzecz Banku usług pośrednictwa kredytowego,
-nabywaniu przez Spółkę wierzytelności przyszłych warunkowych wynikających z Umowy o kartę kredytową i Aneksów.
Spółka i Bank nie są podmiotami powiązanymi. Bank i Spółkę łączą umowy o świadczenie usług. Spółka świadczy usługi na rzecz różnych klientów, a więc jej działalność nie jest ograniczona do świadczenia usług wyłącznie na rzecz Banku. Spółka wykonuje usługi poprzez swoich pracowników i współpracowników, którzy podlegają jej kierownictwu. Bank nie jest uprawniony do wydawania im poleceń w ramach świadczonych usług. Bank może nabywać inne usługi od podmiotów zlokalizowanych w Polsce m.in. usługi biura informacji kredytowej, usługi bankowe, usługi prawne.
Usługi pośrednictwa kredytowego
Spółka prowadzi działalność polegającą na świadczeniu na rzecz Banku usług pośrednictwa kredytowego. Usługi pośrednictwa kredytowego wykonywane przez Spółkę na rzecz Banku polegają na dokonywaniu czynności faktycznych związanych z oferowaniem Umów o Kartę Kredytową i obejmują w szczególności pozyskiwanie Klientów i przekazywanie im niezbędnych informacji oraz zebranie informacji potrzebnych do zbadania zdolności kredytowej przez Bank i podjęcia przez Bank decyzji o zawarciu Umowy o Kartę Kredytową. Usługi pośrednictwa kredytowego są świadczone na podstawie Umowy pośrednictwa kredytowego. Stronami Umów o Kartę Kredytową i Aneksów są Bank oraz Klienci. Spółka nie zawiera Umów o Kartę Kredytową ani w imieniu Banku, ani w imieniu Klientów i nie posiada pełnomocnictw w tym zakresie. Jednocześnie Spółka jest zobowiązana nie oferować Klientom rozwiązań finansowych oferowanych przez innych kredytodawców. Zobowiązanie, o którym mowa w poprzednim zdaniu, nie ma zastosowania do umów kredytu konsumenckiego, których kredytodawcą jest Spółka. Ponadto Spółka może świadczyć usługi pośrednictwa w zakresie zawierania i obsługi umów leasingu konsumenckiego zwrotnego. Z tytułu świadczenia usług pośrednictwa kredytowego Spółce należne jest od Banku wynagrodzenie w formie prowizji naliczanej od transakcji kartowych. Prowizja jest rozliczana w okresach miesięcznych i jest płatna na rachunek bankowy Spółki.
Usługi dodatkowe
W celu uatrakcyjnienia oferty, Bank oferuje dodatkowe i opcjonalne dla klienta usługi, tj. produkty i usługi, w ramach których Klienci są uprawnieni do dodatkowych usług w przypadku Klientów VIP oraz do otrzymania kodów rabatowych i promocji na usługi różnych podmiotów trzecich. Jednym z elementów usług dodatkowych oferowanych przez Bank jest aplikacja udostępniana wszystkim Klientom. Aplikacja umożliwia Klientom monitorowanie ich zadłużenia, terminów spłat oraz dokonanych już płatności. Administratorem tej aplikacji jest Spółka. Za pośrednictwem tej aplikacji mogą również być udostępniane dodatkowe usługi podmiotów trzecich, w tym kody rabatowe i promocje oferowane przez podmioty trzecie (np. kody rabatowe na zakup usług podmiotów trzecich). Obecnie, Spółka udostępnia tę aplikację również innym swoim klientom bez wynagrodzenia, jako element wspomagający usługi świadczone obecnie przez Spółkę dotychczasowym klientom. Z tytułu udostępnienia aplikacji Spółka nie pobiera żadnego wynagrodzenia. Powyższe nie wiąże się z przyznaniem Bankowi uprawnień do kontroli, nadzorowania lub innej formy wpływania na działalność Spółki w zakresie związanym z takim udostępnieniem.
Umowa ramowa cesji wierzytelności
Spółka i Bank zawarli również umowę ramową nabywania wierzytelności przyszłych warunkowych („Umowa cesji”) wynikających z Umów o Kartę Kredytową oraz Aneksów. Przez wierzytelności przyszłe warunkowe („Wierzytelności”) należy rozumieć wszelkie wierzytelności pieniężne z Umów o kartę kredytową i Aneksów zawartych przez Bank, jak również z tytułu odstąpienia przez Klientów od umów, powstałe w stosunku do Klientów w okresie obowiązywania Umowy cesji, w tym w szczególności wierzytelności z tytułu:
(i) zwrotu udostępnionego kapitału wykorzystanego Limitu Kredytowego,
(ii) wszelkich naliczonych opłat, w tym opłaty za transakcje lub prowizji, w tym określonych w Aneksie oraz opłaty na rzecz podmiotów trzecich,
(iii)odsetek kapitałowych lub
(iv)odsetek za opóźnienie.
Wraz z Wierzytelnościami na Spółkę przechodzą wszelkie związane z nimi prawa, w tym zwłaszcza roszczenia o należności uboczne (opłaty, odsetki). Tym samym wszelkie uiszczone kwoty i płatności otrzymywane przez Bank z tytułu Umów o Kartę Kredytową i Aneksów, o ile zostaną zawarte, objętych cesją, mają skutek względem Spółki. Wnioskodawca pragnie zwrócić uwagę, iż po dokonaniu cesji Wierzytelności stroną Umowy o Kartę Kredytową i Aneksu pozostaje Bank i Klient (następuje cesja wierzytelności, a nie wszystkich praw i obowiązków wynikających z Umowy o Kartę Kredytową i Aneksów). Wobec powyższego, z prawnego punktu widzenia pierwotnym wierzycielem poszczególnych komponentów Wierzytelności jest Bank. To Bank, pozostając po Dniu przeniesienia stroną Umowy o Kartę Kredytową i Aneksu, ma obowiązek naliczać Klientom stosowne opłaty (w tym opłaty za transakcje lub prowizje). Zatem, na mocy Umowy cesji Spółka staje się właścicielem tych komponentów Wierzytelności, które po Dniu przeniesienia zostaną naliczone przez Bank zgodnie z postanowieniami Umowy o Kartę Kredytową i Aneksu. Na mocy Umowy cesji Bank cyklicznie sprzedaje na rzecz Spółki wszelkie Wierzytelności. Nabywanie wierzytelności przybiera postać umowy sprzedaży określonej w art. 535 Kodeksu cywilnego i na jej podstawie dochodzi do przelewu Wierzytelności na Spółkę zgodnie z art. 509 Kodeksu cywilnego. Wierzytelności przenoszone są na Spółkę automatycznie, odrębnie dla każdej Umowy o kartę kredytową i Aneksów spełniających odpowiednie kryteria, w dniu, w którym zawarto Umowę o Kartę Kredytową lub Aneks („Dzień przeniesienia”). Z chwilą cesji ryzyko spłaty scedowanej wierzytelności przechodzi na Spółkę. Na mocy Umowy cesji, ani żadnej innej umowy, nie zostały na Spółkę przeniesione żadne zobowiązania Banku wobec Klientów wynikające z Umowy o Kartę Kredytową i Aneksów. Cena oznacza kwotę, którą Spółka każdorazowo płaci Bankowi za Wierzytelności. Cena została naliczona od wartości transakcji kartowych wymienionych w Umowie cesji. Jest ona wyliczana z zastosowaniem różnych współczynników określonych Umową cesji, w tym z uwzględnieniem opłat systemowych (opłaty naliczane przez podmioty trzecie niezależne od Banku, w szczególności operatorów płatności online lub operatorów sieci bankomatów). W praktyce cena nabycia Wierzytelności przekracza wysokość udostępnionego Klientom kapitału przez Bank tzw. cena z premią („Premia”). Natomiast w przypadku odstąpienia przez Klienta od Umowy o Kartę Kredytową lub Aneksu w terminie 14 dni od dnia ich zawarcia cena jest odpowiednio powiększana o kwotę wskazaną w Umowie cesji. Cena naliczana jest od danej Wierzytelności z dniem dokonania transakcji kartowej lub z dniem naliczenia Kredytobiorcy opłaty na podstawie Aneksu lub w innych szczegółowo opisanych w umowie terminach. Cena jest płacona zbiorczo, z dołu, w ratach i z określonym w Umowie Cesji odroczeniem w stosunku do Dnia przeniesienia. Ze względu na specyfikę transakcji, co do zasady, wydatek w postaci ceny nie jest rozpoznawany przez Spółkę jako koszt dla celów księgowych. Na koncie kosztowym Spółka ujmuje tylko część ceny odpowiadającą różnicy między wartością nominalną zobowiązania z tytułu nabycia wierzytelności przyszłych a wartością zdyskontowanych przyszłych przepływów. Jednocześnie Spółka pragnie zauważyć, że cena nie jest ujmowana jako koszty rezerw ani biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów dla potrzeb księgowych. Po Dniu przeniesienia Klienci dokonują spłat na rzecz Spółki na rachunki płatnicze kart kredytowych lub dokonują spłat w gotówce do rąk przedstawicieli Spółki. Możliwe jest również dokonywanie przez klientów spłat przelewem na konto bankowe Spółki, w tym korzystając z aplikacji mobilnej Spółki. W aplikacji tej Klienci mają możliwość śledzenia spłat zadłużenia. Każda ze stron rozpatruje reklamacje dotyczące działań danej strony we własnym zakresie, informując drugą stronę o reklamacjach mogących mieć wpływ na wykonywanie przez tę drugą stronę jej praw lub obowiązków wynikających z Umowy cesji. W pewnych okolicznościach (przykładowo niespełnienia przez wierzytelność kryteriów wskazanych w umowie, nie wykorzystania przez Klienta w żadnej części przyznanego Limitu kredytowego w ogóle lub gdy okaże się, że wierzytelność nie istniała), Spółka może żądać od Banku zwrotu ceny uiszczonej za daną wierzytelność, za zwrotnym przeniesieniem wierzytelności na Bank („Odkup”). W pewnych okolicznościach stronom przysługuje prawo zawieszenia wykonywania przez nie usług. Umowa cesji stanowi dodatkowe źródło finansowania Banku i pozytywnie wpływa na rozwój w obszarze finansowania polskich konsumentów przez Bank poprzez zwiększanie wolumenu zawieranych przez Bank Umów o Kartę Kredytową i Aneksów. Dodatkowo, Bank jest zabezpieczony od ryzyka braku spłaty przez Klienta, tzn. co do zasady (z pewnymi wyjątkami) w przypadku braku spłaty kredytu przez Klienta, Bank nie jest zobowiązany do Odkupu.
Z uwagi na fakt, że treść uzupełnienia wniosku z 18 lipca 2025 r. dotyczy wyłącznie kwestii wpływających na opodatkowanie podatkiem od towarów i usług oraz podatkiem dochodowym od osób prawnych, jego treść nie została przywołana w niniejszej interpretacji dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych.
Pytanie
Czy Spółka jest zobowiązana do zapłaty podatku PCC z tytułu nabywanych wierzytelności w ramach Umowy cesji? (pytanie oznaczone we wniosku nr 7)
Państwa stanowisko w sprawie
Zdaniem Wnioskodawcy, czynności nabywania wierzytelności w ramach Umowy cesji są objęte podatkiem od towarów i usług w rozumieniu ustawy PCC (podatkiem od wartości dodanej), w konsekwencji zastosowanie znajdzie wyłączenie zawarte w art. 2 pkt 4 ustawy PCC. W takim przypadku, przedstawione czynności nabywania wierzytelności będą wyłączone z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. To oznacza, że Spółka nie jest zobowiązana do zapłaty podatku PCC z tytułu nabywania wierzytelności w ramach Umowy cesji.
Na podstawie art. 2 pkt 4 lit. a i b) ustawy PCC nie podlegają temu podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:
a)w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług, z wyjątkiem umów sprzedaży, których przedmiotem jest lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość, opodatkowanych zgodnie z art. 7a,
b)jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:
– umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
– umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
Stosownie do art. 1a pkt 7 ustawy PCC przez podatek od towarów i usług należy rozumieć podatek od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931, z późn. zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.
W świetle powyższych przepisów, jeżeli dana czynność obrotu prawnego podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług, to nie podlega ona opodatkowaniu podatkiem PCC, z zastrzeżeniami określonymi w lit. b) powyżej. Jednocześnie zasada ta ma zastosowanie niezależnie od tego, która ze stron czynności cywilnoprawnej jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub od tego podatku zwolniona. Należy zatem zauważyć, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem PCC rozstrzyga okoliczność, że czynność jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub podatkiem od wartości dodanej, albo przynajmniej jedna ze stron tej czynności jest z tytułu tej czynności zwolniona z opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub podatkiem od wartości dodanej.
W odpowiedzi na pytanie 2, Spółka wskazała, że na podstawie art. 28b ust. 1 ustawy VAT należy przyjąć, że miejscem świadczenia przez Spółkę usług na podstawie Umowy cesji jest miejsce, w którym Bank będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej zgodnie z art. 28b ustawy VAT (C). Bank jest podatnikiem w rozumieniu art. 28a ustawy VAT posiadającym siedzibę działalności gospodarczej na terytorium C i w konsekwencji przedmiotowe usługi podlegają opodatkowaniu według przepisów obowiązujących na C, tj. podatkiem od wartości dodanej, a zatem podatkiem od towarów i usług w rozumieniu regulacji PCC.
Z kolei w odpowiedzi na pytanie 3, Spółka wskazała, w przypadku, gdy w przyszłości Bank zdecyduje się prowadzić działalność poprzez oddział na terytorium Polski, co spowoduje powstanie jego stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, świadczenie usług przez Spółkę na rzecz Banku związanych z umową cesji, w tym usługi refinansowania tożsamej z sekurytyzacją, będzie podlegało zwolnieniu od podatku VAT. W konsekwencji czynności nabywania wierzytelności w ramach Umowy cesji będą objęte podatkiem od towarów i usług w rozumieniu ustawy PCC (w tym podatek od wartości dodanej), zatem zastosowanie znajdzie wyłączenie zawarte w art. 2 pkt 4 ustawy PCC. To oznacza, że na Spółce jako kupującym nie będzie ciążył obowiązek podatkowy w podatku PCC, a Spółka nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku PCC z tytułu nabywania wierzytelności w ramach Umowy cesji.
Stanowisko takie zostało potwierdzone w interpretacjach indywidualnych:
-„(…) skoro omawiana umowa pożyczki stanowi świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług oraz czynność ta podlega przepisom regulującym opodatkowanie podatkiem od wartości dodanej poza terytorium Polski (w Niemczech), to w powyższej sprawie znajdzie zastosowanie wyłączenie zawarte w art. 2 pkt 4 w powiązaniu z art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych” - interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (winno być: Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej) z 7 lipca 2023 r., Znak: 0111-KDIB2-2.4014.84.2023.3.PB. Co prawda wskazana interpretacja dotyczy umowy pożyczki udzielonej zagranicznemu podmiotowi, ale konkluzje dotyczące miejsca świadczenia usługi na potrzeby VAT są analogiczne i mają zastosowanie w analizowanym przypadku;
-„(…) świadczona przez niego usługa polegająca na zapewnieniu bankowi zagranicznemu finansowania oraz przejęciu biznesowego (ekonomicznego) ryzyka wykonania wybranych umów zawartych przez Bank zagraniczny w ramach prowadzonej działalności bankowej, poprzez nabycie Portfela Praw Majątkowych z Wyłączeniem Obligacji, stanowić będzie odpłatną usługę w rozumieniu VAT (…) w sytuacji, gdy przedmiotowa transakcja nabycia Portfela Praw Majątkowych będzie objęta zakresem podatku od towarów i usług lub podatkiem od wartości dodanej (opodatkowana lub zwolniona) powyższa czynność będzie korzystała z wyłączenia na podstawie art. 2 pkt 4 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych” - interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 28 marca 2014 r., Znak: IPPB2/436-23/14-7/AF.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 295 ze zm.):
Podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne:
a)umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
b)umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
c)(uchylona),
d)umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
e)umowy dożywocia,
f)umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
g)(uchylona),
h)ustanowienie hipoteki,
i)ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
j)umowy depozytu nieprawidłowego,
k)umowy spółki.
Stosownie do art. 1 ust. 4 ww. ustawy:
Czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, z zastrzeżeniem ust. 4a i 5, jeżeli ich przedmiotem są:
1)rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2)rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Należy stwierdzić, że ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym, o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne) a nie nazwa. Zatem, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikację pod względem prawnym.
Instytucję przelewu (cesji) wierzytelności regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071).
Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego:
Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.
Przelew wierzytelności jest konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań, prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela, podczas gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Umowy cesji wierzytelności należą do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umowy przenoszącej własność. Dodać należy, że cesja nie ma formy samoistnej umowy, dlatego też dla jej realizacji musi być dokonana czynność cywilnoprawna, na podstawie której nastąpi przeniesienie wierzytelności.
Z treści art. 510 § 1 ww. Kodeksu cywilnego wynika, że:
Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
Z powyższego przepisu wynika, że przelew wierzytelności może odbywać się na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, a zatem umowa taka może należeć do kategorii umów, które podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych.
W myśl art. 535 Kodeksu cywilnego:
Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
Przy czym stosownie do art. 555 Kodeksu cywilnego:
Przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio między innymi do sprzedaży praw majątkowych.
Podkreślić należy, że umowa cesji jako niewymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o ile nie przybierze postaci jednej z umów wymienionych w tym przepisie, w szczególności umowy sprzedaży uregulowanej w przepisach Kodeksu cywilnego.
Z kolei, jeśli umowa cesji wierzytelności przybierze postać umowy sprzedaży, to wówczas podlega opodatkowaniu tym podatkiem na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
W myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.
Na podstawie art. 4 pkt 1 ww. ustawy:
Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem art. 5, ciąży przy umowie sprzedaży - na kupującym.
W oparciu o art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Podstawę opodatkowania stanowi przy umowie sprzedaży wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego.
Wartość rynkową określa się na zasadach wskazanych w art. 6 ust. 2 ww. ustawy, w myśl którego:
Wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.
Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Stawki podatku wynoszą - od umowy sprzedaży:
a) nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym - 2%,
b) innych praw majątkowych - 1%.
Jak wynika z przywołanych przepisów – umowa sprzedaży podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tegoż podatku ciąży na kupującym.
W ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewiedziano jednak sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Zgodnie bowiem z art. 2 pkt 4 lit. a) i b) ww. ustawy:
Nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:
a)w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,z wyjątkiem umów sprzedaży, których przedmiotem jest lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość, opodatkowanych zgodnie z art. 7a,
b)jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:
– umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
– umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
Zaznaczyć jednak należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają generalnie status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że dana czynność (ta konkretna) jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub przynajmniej jedna ze stron tej czynności jest z tego podatku zwolniona (z zastrzeżeniami określonymi w lit. b) tego przepisu).
W świetle art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:
Użyte w ustawie określenia oznaczają: podatek od towarów i usług - podatek od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2023 r. poz. 1570, 1598 i 1852) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.
Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że zawarli Państwo z Bankiem, którego siedziba znajduje się na C, umowę ramową cesji wierzytelności. Na mocy umowy cesji Bank cyklicznie sprzedaje na Państwa rzecz wszelkie Wierzytelności. Nabywanie wierzytelności przybiera postać umowy sprzedaży określonej w art. 535 Kodeksu cywilnego i na jej podstawie dochodzi do przelewu Wierzytelności na Państwa rzecz zgodnie z art. 509 Kodeksu cywilnego.
Tym samym należy stwierdzić, że skoro zawierane przez Państwa umowy cesji wierzytelności przybierają postać umowy sprzedaży, to należą do katalogu umów, które podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych.
W związku z tym należy podkreślić, że jakkolwiek Państwa zapytanie dotyczy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych umów sprzedaży wierzytelności, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia czy powyższe transakcje podlegają regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia ww. umów podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
W interpretacji indywidualnej z 19 września 2025 r., Znak: 0111-KDIB3-1.4012.503.2025.3.MG, wydanej dla Państwa w zakresie podatku od towarów i usług, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że „(...) czynność nabycia przez Państwa opisanych Wierzytelności od Banku - podmiotu z siedzibą na C, należy uznać za świadczenie usług w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, podlegające opodatkowaniu tym podatkiem.
(…) Zatem w przedmiotowej sprawie czynności wykonywane na podstawie umowy ramowej nabywania wierzytelności przyszłych warunkowych (Umowa cesji) wypełniają znamiona określone w art. 8 ust. 1 ustawy i w związku z tym stanowią świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, a tym samym podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy.
(…) nabycie Wierzytelności przez Państwa od Banku (… z siedzibą na C) jeżeli Bank w przyszłości zdecyduje się prowadzić działalność przez oddział na terytorium Polski, co spowoduje powstanie jego stałego miejsca prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce, będzie korzystać ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy jako usługi w zakresie długów.”.
Z uwagi zatem na fakt, że opisane we wniosku nabycie wierzytelności podlega/będzie podlegać uregulowaniom ustawy o podatku od towarów i usług (podlega opodatkowaniu lub jeżeli Bank w przyszłości zdecyduje się prowadzić działalność przez oddział na terytorium Polski będzie podlegało zwolnieniu z opodatkowania na mocy art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku od towarów i usług) – co wynika z ww. interpretacji – to czynności sprzedaży wierzytelności są/będą wyłączone z opodatkowania na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Tym samym nie są/nie będą Państwo zobowiązani do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu nabywania wierzytelności w ramach umowy cesji.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. Ocena prawna Państwa stanowiska w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od towarów i usług jest przedmiotem odrębnych rozstrzygnięć.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w … . Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
