Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

11 sierpnia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 7 sierpnia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Spółka jest polskim rezydentem podatkowym. Rok podatkowy Spółki pokrywa się z rokiem kalendarzowym.

Spółka posiada wierzytelności wobec X z siedzibą w Niemczech („Dłużnik”) z tytułu usług świadczonych na rzecz tego podmiotu („Wierzytelności”). Dłużnik posiada bezpośrednio 51% udziałów Spółki.

Wierzytelności są udokumentowane fakturami wystawionymi przez Spółkę w okresie od 19 października 2023 r. do 30 czerwca 2024 r. i były terminowo wykazywane przez Spółkę jako przychody należne podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Na koniec 2024 r. oraz na dzień składania niniejszego wniosku Wierzytelności nie są przedawnione.

Wierzytelności nie zostały przez Dłużnika uregulowane pomimo upływu terminu płatności. Spółka nie wystąpiła na drogę sądową przeciwko Dłużnikowi, nie posiada tytułu egzekucyjnego, ani wykonawczego przeciwko Dłużnikowi w związku z nieuregulowanymi fakturami.

Postanowieniem Sądu Rejonowego w (…) w Niemczech (…) z (…) 2024 r. powołano wobec Dłużnika tymczasowego syndyka. Postanowieniem tego samego sądu z (…) 2024 r. wobec Dłużnika wszczęto postępowanie upadłościowe. Postępowanie to jest nadal w toku. Spółka posiada tłumaczenie przysięgłe na język polski postanowienia o wszczęciu postępowania upadłościowego.

Spółka terminowo ((…) 2024 r.) zgłosiła Wierzytelności w postępowaniu upadłościowym. Wierzytelności zostały ujęte na liście wierzytelności w zgłoszonej wysokości.

Postępowanie upadłościowe wobec Dłużnika nadal się toczy, prowadzone jest przez sąd niemiecki, zgodnie z niemieckimi przepisami w tym zakresie. Na chwilę obecną nie została ogłoszona upadłość Dłużnika, sąd nie wydał postanowienia o umorzeniu lub zakończeniu postępowania upadłościowego.

Spółka utworzyła w księgach rachunkowych 2024 r., zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości, odpis aktualizujący w rozumieniu przepisów tej ustawy obejmujący Wierzytelności (dalej: „Odpis aktualizujący”). Odpis aktualizujący został ujęty jako koszt księgowy i obniżył wynik finansowy za 2024 r., ale w zeznaniu CIT-8 nie został ujęty jako koszt podatkowy.

Pytanie

Czy w opisanym powyżej stanie faktycznym Spółka miała prawo uwzględnić Odpis aktualizujący w kosztach uzyskania przychodów w 2024 r.?

Państwa stanowisko w sprawie

Spółka jest zdania, że w opisanym stanie faktycznym miała prawo zaliczyć Odpis aktualizujący do kosztów uzyskania przychodów w 2024 r.

Uzasadnienie własnego stanowiska Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej stanu faktycznego.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 Ustawy CIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu.

Na podstawie art. 16 ust. 1 Ustawy CIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów aktualizujących, z tym że kosztem uzyskania przychodów są odpisy aktualizujące wartość należności, określone w ustawie o rachunkowości, od tej części należności, która była uprzednio zaliczona na podstawie art. 12 ust. 3 do przychodów należnych, a ich nieściągalność została uprawdopodobniona na podstawie ust. 2a pkt 1.

Zgodnie z art. 35b ust. 1 ustawy o rachunkowości, wartość należności aktualizuje się uwzględniając stopień prawdopodobieństwa ich zapłaty poprzez dokonanie odpisu aktualizującego, w odniesieniu do:

   - należności od dłużników postawionych w stan likwidacji lub w stan upadłości oraz w stosunku do których zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne lub został złożony wniosek o zatwierdzenie układu w postępowaniu o zatwierdzenie układu - do wysokości należności nieobjętej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności, zgłoszonej likwidatorowi lub sędziemu-komisarzowi w postępowaniu upadłościowym lub umieszczonej w spisie wierzytelności w postępowaniu restrukturyzacyjnym;

   - należności od dłużników w przypadku oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości, jeżeli majątek dłużnika nie wystarcza lub jedynie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego - w pełnej wysokości należności;

   - należności kwestionowanych przez dłużników oraz z których zapłatą dłużnik zalega, a według oceny sytuacji majątkowej i finansowej dłużnika spłata należności w umownej kwocie nie jest prawdopodobna - do wysokości niepokrytej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności;

   - należności stanowiących równowartość kwot podwyższających należności, w stosunku do których uprzednio dokonano odpisu aktualizującego - w wysokości tych kwot, do czasu ich otrzymania lub odpisania;

   - należności przeterminowanych lub nieprzeterminowanych o znacznym stopniu prawdopodobieństwa nieściągalności, w przypadkach uzasadnionych rodzajem prowadzonej działalności lub strukturą odbiorców - w wysokości wiarygodnie oszacowanej kwoty odpisu, w tym także ogólnego, na nieściągalne należności.

W myśl art. 16 ust. 2a pkt 1 Ustawy CIT nieściągalność wierzytelności, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 26-26c, uznaje się za uprawdopodobnioną w przypadku określonym w ust. 1 pkt 26a, w szczególności jeżeli:

 a) dłużnik zmarł, został wykreślony z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, postawiony w stan likwidacji lub została ogłoszona jego upadłość albo

 b) zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne lub został złożony wniosek o zatwierdzenie układu w postępowaniu o zatwierdzenie układu, o którym mowa w ustawie z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne, lub zostało wszczęte postępowanie ugodowe w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków, albo

 c) wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego, albo

 d) wierzytelność jest kwestionowana przez dłużnika na drodze powództwa sądowego.

Jednocześnie należy zwrócić uwagę, że termin do zaliczenia nieściągalnych wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów ograniczony jest przepisem art. 16 ust. 1 pkt 20 Ustawy CIT, zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako przedawnione.

Zatem odpisy aktualizujące mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodu, jeżeli spełnione zostaną łącznie następujące warunki:

   - są odpisami aktualizującymi wartość należności, o których mowa w ustawie o rachunkowości,

   - zostały dokonane od należności, które zostały rozpoznane jako przychody należne zgodnie z przepisami Ustawy CIT,

   - zostały dokonane od należności nieprzedawnionych,

   - nieściągalność należności została uprawdopodobniona w sposób, o którym mowa w art. 16 ust. 2a pkt 1 Ustawy CIT.

Wymaga podkreślenia, że przepis art. 16 ust. 2a pkt 1 Ustawy CIT zawiera otwarty katalog przypadków uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 26a ustawy. Wszczęcie postępowania upadłościowego ma skutki tożsame ze zdarzeniami wymienionymi w tym przepisie. Jest wyraźnym sygnałem, że istnieje duże ryzyko, że uzyskanie spłaty wierzytelności nie będzie możliwe. Zatem, pomimo że przepis nie odnosi się wprost do wszczęcia postępowania upadłościowego, w ocenie Spółki należy uznać, że już wszczęcie postępowania upadłościowego wobec dłużnika jest okolicznością, która uprawdopodabnia nieściągalność wierzytelności w rozumieniu art. 16 ust. 2a pkt 1 Ustawy CIT.

W ocenie Spółki nie ma przy tym znaczenia, że postępowanie upadłościowe toczy się za granicą na podstawie niemieckich regulacji prawnych. Ustawa CIT nie odnosi się wprost do tej kwestii, w szczególności nie zawiera wyraźnych wyłączeń ograniczających możliwość uprawdopodobnienia nieściągalności wobec kontrahentów zagranicznych.

W niniejszej sprawie wszystkie przesłanki do zaliczenia Odpisu aktualizującego do kosztów uzyskania przychodów zostały spełnione:

   - Spółka utworzyła Odpis aktualizujący zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości,

   - Wierzytelności zostały uprzednio zaliczone przez Spółkę do przychodów należnych, na podstawie wystawionych faktur VAT,

   - nieściągalność Wierzytelności została uprawdopodobniona zgodnie z art. 16 ust. 2a pkt 1 Ustawy CIT., gdyż wobec Dłużnika zostało wszczęte postępowanie upadłościowe,

   - Spółka posiada tłumaczenie przysięgłe na język polski postanowienia zagranicznego sądu o wszczęciu wobec Dłużnika postępowania upadłościowego.

Stanowisko Spółki znajduje potwierdzenie w utrwalonej już linii interpretacyjnej. Tytułem przykładu powołać tu można m.in. interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 1 grudnia 2023 r., znak: 0111-KDIB2-1.4010.373.2023.2.KK, gdzie stwierdzono, że „na gruncie przepisów art. 16 ust. 2a pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, postanowienie sądu rejonowego w Niemczech o otwarciu wobec majątku Kontrahenta postępowania upadłościowego stanowi wystarczającą przesłankę do uznania za uprawdopodobnione nieściągalności Państwa należności. Dla celów dowodowych powinna jednak Państwo dysponować oryginalnym dokumentem wydanym przez właściwy sąd, przetłumaczonym na język polski”. Tożsame stanowisko potwierdzają także m.in. interpretacje: Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 28 lutego 2022 r., znak: 0111-KDIB1-2.4010.710.2021.1.DP, Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 1 października 2014 r., znak: ILPB3/423-315/14-2/EK, czy Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 5 stycznia 2011 r., znak: IBPBl/2/423-1314/10/CzP.

Przy tym, biorąc pod uwagę, że zarówno utworzenie Odpisu aktualizującego, jak i wszczęcie wobec Dłużnika postępowania upadłościowego stanowiące okoliczność uprawdopodabniającą nieściągalność miały miejsce w 2024 r., w świetle utrwalonej już wykładni analizowanych przepisów Odpis aktualizujący może stanowić koszt uzyskania przychodu w 2024 r.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zasady kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów określają przepisy art. 15 oraz 16 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2025 r., poz. 278 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”, „updop”).

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT:

Konstrukcja przepisu dotyczącego kosztów uzyskania przychodów daje podatnikowi możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich kosztów (niewymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT), pod warunkiem, że wykaże ich bezpośredni bądź pośredni związek z prowadzoną działalnością, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. Tak więc, kosztami uzyskania przychodów są wszelkie, racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów, z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1 ww. ustawy.

Należy przy tym zauważyć, że art. 16 ust. 1 ustawy o CIT zawiera nie tylko katalog wyłączeń niektórych wydatków z kosztów uzyskania przychodów, ale pewne jego punkty stanowią, niezależnie od art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, pozytywną podstawę zaliczenia określonych wydatków do kosztów uzyskania przychodów, po spełnieniu wymienionych tam warunków.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 26a ustawy o CIT:

Z powyższego przepisu wynika, że ustawodawca co do zasady wyłącza z kosztów uzyskania przychodu również odpisy aktualizujące z wyjątkiem odpisów, które łącznie spełniają następujące warunki:

   - są odpisami aktualizującymi wartość należności, określonymi w ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2024 r. poz. 1530 ze zm.);

   - dotyczą należności bądź jej części uprzednio zaliczonej do przychodów należnych, na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy o CIT;

   - nieściągalność należności została uprawdopodobniona zgodnie z art. 16 ust. 2a pkt 1 ustawy o CIT.

Stosownie do art. 16 ust. 2a pkt 1 ustawy o CIT:

Nieściągalność wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 26-26c, uznaje się za uprawdopodobnioną:

1) w przypadku określonym w ust. 1 pkt 26a, w szczególności jeżeli:

 a) dłużnik zmarł, został wykreślony z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, postawiony w stan likwidacji lub została ogłoszona jego upadłość albo

 b) zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne lub został złożony wniosek o zatwierdzenie układu w postępowaniu o zatwierdzenie układu, o którym mowa w ustawie z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne, lub zostało wszczęte postępowanie ugodowe w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków, albo

 c) wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego, albo

 d) wierzytelność jest kwestionowana przez dłużnika na drodze powództwa sądowego.

Należy dodać, że prawidłowe ujęcie odpisów aktualizujących wartość należności w księgach rachunkowych jest niezbędne w celu zaliczenia ich w momencie uprawdopodobnienia do kosztów uzyskania przychodów. Koszt podatkowy nie wystąpi bowiem w sytuacji uprawdopodobnienia nieściągalności należności, jeżeli nie został dokonany odpis aktualizujący tę należność, bowiem kosztem tym jest odpis aktualizujący, a nie wierzytelność czy należność, której nieściągalność została uprawdopodobniona.

Katalog możliwości uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności wymieniony w art. 16 ust. 2a pkt 1 ustawy o CIT ma charakter otwarty, czyli możliwe są sytuacje, gdy wierzyciel w inny sposób uprawdopodobni, że dana wierzytelność jest nieściągalna. Wobec powyższego, nieściągalność wierzytelności będzie uznana za uprawdopodobnioną w przypadkach określonych w ww. przepisie oraz gdy przesłanki uprawdopodobnienia będą miały charakter przesłanek o znaczeniu prawnym równorzędnym w stosunku do wskazanych w ww. przepisie. Dodać także należy, że uprawdopodobnienie nieściągalności wierzytelności ciąży na podatniku.

Jednocześnie należy zwrócić uwagę, że termin do zaliczenia nieściągalnych wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów ograniczony jest przepisem art. 16 ust. 1 pkt 20 ustawy o CIT, zgodnie z którym:

Państwa wątpliwości dotyczą kwestii ustalenia, czy w opisanym we wniosku stanie faktycznym Spółka miała prawo uwzględnić Odpis aktualizujący w kosztach uzyskania przychodów w 2024 r.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości wskazać należy, że odpisy aktualizujące stanowią koszt uzyskania przychodu w roku, w którym spełnione są wszystkie warunki, umożliwiające zaliczenie odpisu do kosztów uzyskania przychodu.

W opisie sprawy wskazali Państwo, że:

   - Postanowieniem Sądu Rejonowego w (…) w Niemczech (…) z (…) 2024 r. powołano wobec Dłużnika tymczasowego syndyka. Postanowieniem tego samego sądu z (…) 2024 r. wobec Dłużnika wszczęto postępowanie upadłościowe. Postępowanie to jest nadal w toku. Spółka posiada tłumaczenie przysięgłe na język polski postanowienia o wszczęciu postępowania upadłościowego. Spółka terminowo ((…) 2024 r.) zgłosiła Wierzytelności w postępowaniu upadłościowym. Wierzytelności zostały ujęte na liście wierzytelności w zgłoszonej wysokości. Postępowanie upadłościowe wobec Dłużnika nadal się toczy, prowadzone jest przez sąd niemiecki, zgodnie z niemieckimi przepisami w tym zakresie. Na chwilę obecną nie została ogłoszona upadłość Dłużnika, sąd nie wydał postanowienia o umorzeniu lub zakończeniu postępowania upadłościowego.

   - Spółka utworzyła w księgach rachunkowych 2024 r., zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości, odpis aktualizujący w rozumieniu przepisów tej ustawy obejmujący Wierzytelności (dalej: „Odpis aktualizujący”).

   - Wierzytelności były terminowo wykazywane przez Spółkę jako przychody należne podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Na koniec 2024 r. oraz na dzień składania niniejszego wniosku Wierzytelności nie są przedawnione.

Wskazać należy, że na gruncie przepisów art. 16 ust. 2a pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, postanowienie sądu rejonowego w Niemczech o wszczęciu wobec Dłużnika postępowania upadłościowego stanowi wystarczającą przesłankę do uznania za uprawdopodobnione nieściągalności Państwa należności. Dla celów dowodowych powinni Państwo dysponować oryginalnym dokumentem wydanym przez właściwy sąd, przetłumaczonym na język polski.

W związku z powyższym, zostały spełnione przez Państwa wszystkie z przesłanek warunkujących możliwość zaliczenia utworzonego przez Państwa odpisu aktualizującego wartość należności do kosztów uzyskania przychodów w 2024 r.

Zatem Państwa stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

W odniesieniu do powołanych przez Państwa interpretacji stwierdzam, że zapadły one w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego tę interpretację.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

   - w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

   - w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.