Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób prawnych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

23 czerwca 2025 r. za pośrednictwem platformy e-Doręczenia wpłynął Państwa wniosek z tego samego dnia o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy środki finansowe przyznane Spółce w wyniku ugody sądowej zawartej z Wykonawcami nie stanowią dla Spółki przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Spółka jest polskim rezydentem podatkowym i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych w Polsce od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.

Przedmiot przeważającej działalności Spółki ujawniony w Rejestrze Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego to produkcja (...). Wnioskodawca należy do jednej z największych grup (…) w Europie. Spółka prowadzi działalność gospodarczą w zakresie (…), a także części zamiennych do nich.

Wnioskodawca wskazuje, że w styczniu 2022 r. doszło do wpisu w KRS połączenia Wnioskodawcy oraz spółki (…) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w (…) (dalej: „A”). Połączenie nastąpiło w trybie art. 492 § 1 pkt 1 Kodeksu spółek handlowych poprzez przeniesienie całego majątku (A) (spółka przejmowana) na (B) (spółka przejmująca). W związku z połączeniem, (B) jest następcą prawnym (A). Zgodnie z art. 494 § 1 Kodeksu spółek handlowych, spółka przejmująca (B) wstąpiła z dniem połączenia we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej (A).

Z uwagi na to, w dalszej części opisu stanu faktycznego w odniesieniu do zdarzeń, które nastąpiły przed połączeniem, Spółka będzie posługiwać się określeniem (A) (Wnioskodawca) a w odniesieniu do zdarzeń, które nastąpiły już po połączeniu określeniem Wnioskodawca/Spółka. W dalszej części wniosku (uzasadnienie) Spółka będzie posługiwać się jednolicie wyłącznie określeniem Spółka/Wnioskodawca.

W 2017 r. całość produkcji (…) realizowana przez (A) (Wnioskodawcę) była produkowana i dostarczana na rzecz jej niemieckiego kontrahenta należącego do tej samej grupy kapitałowej co (A) (Wnioskodawca) (dalej: „Kontrahent”) na podstawie zawartej z nim umowy na produkcję i dostawę (…) (dalej: „Umowa”).

W 2017 r. trakcie obowiązywania Umowy z Kontrahentem na linii wykorzystywanej przez (A) (Wnioskodawcę) do produkcji (…) na rzecz Kontrahenta doszło do awarii, która znacząco ograniczyła możliwości produkcyjne (…) przez (A) (Wnioskodawcę). Awaria linii wynikała z błędu w trakcie realizacji remontu linii pras popełnionego przez wykonawcę – serwisanta, z którym (A) (Wnioskodawca) zawarła umowę o remont linii produkcyjnej oraz jego podwykonawców (dalej łącznie jako: „Wykonawcy”).

W rezultacie awarii, (A) (Wnioskodawca) zmuszony był wstrzymać produkcję na okres ponad tygodnia, a następnie w związku ze stopniowym dochodzeniem do standardowej wydajności, w miarę usuwania skutków awarii, nie mógł zrealizować poziomów produkcji i dostaw zamówionych przez Kontrahenta. W konsekwencji, (A) (Wnioskodawca) i Kontrahent ponieśli znaczne szkody finansowe.

(A) (Wnioskodawca) wraz z Kontrahentem była objęta globalną polisą ubezpieczeniową, na podstawie której ubezpieczyciel uznając szkodę wypłacił (A)(Wnioskodawcy) i Kontrahentowi odszkodowanie w związku z awarią linii produkcyjnej, które to odszkodowanie częściowo pokrywało wartość szkody powstałej w związku z awarią linii.

Niezależnie od powyższego, w związku z brakiem wywiązania się przez (A) (Wnioskodawcę) z zamówionego poziomu dostaw, Kontrahent wystąpił z roszczeniem do (A) (Wnioskodawcy) o zapłatę odszkodowania. W tym zakresie, w 2018 r. (A) (Wnioskodawca) zawarł z Kontrahentem porozumienie (dalej: „Porozumienie”), na mocy którego zobowiązał się do zapłaty roszczenia na rzecz Kontrahenta.

Wysokość roszczenia określona w Porozumieniu została oszacowana przez podmioty niezależne od stron. Zgodnie z treścią Porozumienia, (A) (Wnioskodawca) zobowiązała się dochodzić pozostałej części odszkodowania od Wykonawców na drodze prawnej, a Kontrahent zobowiązał się do czasowego powstrzymywania się od dochodzenia swoich roszczeń wobec (A) (Wnioskodawcy). Zgodnie z Porozumieniem, w przypadku otrzymania jakichkolwiek środków od Wykonawców związanych z dochodzonym odszkodowaniem, (A) (Wnioskodawca) zobowiązany był do poinformowania o tym Kontrahenta i przelania na jego rzecz tych środków. Każda taka płatność miała zmniejszać roszczenie Kontrahenta względem (A) (Wnioskodawcy).

(A) (Wnioskodawca) wystąpił na drogę sądową celem uzyskania pozostałej kwoty poniesionych szkód od Wykonawców. W toku postępowania w 2025 r. Spółka zawarła ugodę sądową z Wykonawcami dotyczącą dochodzonego odszkodowania. W ugodzie zostało wskazane, że została ona zawarta w związku ze szkodami, które Spółka poniosła wskutek awarii na linii produkcyjnej, która była remontowana przez Wykonawców. Wykonawcy formalnie nie uznają roszczenia Spółki. W ugodzie zostało natomiast wskazane, że zawarcie ugody w pełni i całkowicie zaspokaja wszelkie wzajemne roszczenia stron związane z awarią, w tym w szczególności roszczenie Spółki, które było przedmiotem toczącego się postępowania sądowego (roszczenie o wypłatę odszkodowania w związku ze znacznymi szkodami finansowymi spowodowanymi awarią).

W ramach ugody zostało również wskazane, że strony zrzekają się wzajemnie (zwalniają się z długu) z roszczenia będącego przedmiotem toczącego się postępowania sądowego oraz wszelkich innych przeszłych, obecnych i przyszłych roszczeń, które strony mogłyby od siebie dochodzić w związku z awarią. Wobec tego, należy przyjąć, że kwota, którą zapłacili Wykonawcy została wypłacona tytułem odszkodowania związanego z awarią linii produkcyjnej, a nie jako wyłącznie wynagrodzenie tytułem zrzeczenia się przez Spółkę roszczeń cywilnoprawnych względem Wykonawców.

Zgodnie z ugodą, wypłata odszkodowania została dokonana przez Wykonawców bezpośrednio na rachunek bankowy Kontrahenta (z pominięciem Spółki). Wnioskodawca wskazuje w tym zakresie, że taki sposób uregulowania płatności został wybrany ze względów technicznych (w tym m.in. celem uniknięcia dodatkowych opłat związanych z płatnościami w obcej walucie (EUR)), celem uproszczenia struktury płatności. Spółka wskazuje również, że zgodnie z treścią Porozumienia, byłaby i tak zobowiązana do przelewu całej otrzymanej kwoty na rzecz Kontrahenta.

Pytanie

Czy środki finansowe przyznane Spółce w wyniku ugody sądowej zawartej z Wykonawcami nie stanowią dla Spółki przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, w okolicznościach przedstawionych we wniosku, odpowiedź na zadane pytanie powinna brzmieć twierdząco, tj. środki finansowe przyznane Spółce w wyniku ugody sądowej zawartej z Wykonawcami nie stanowią dla Spółki przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 Ustawy o CIT, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14 Ustawy o CIT, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Ustawodawca nie wprowadził do Ustawy o CIT ogólnej, zamkniętej definicji przychodu podatkowego. Przykładowy katalog przychodów zawarty w art. 12 ust. 1 Ustawy o CIT nie jest wyczerpujący i ma charakter otwarty.

W orzecznictwie sądów administracyjnych i praktyce organów podatkowych wskazuje się jednak, że aby zaliczyć dane przysporzenie majątkowe do przychodów danego podmiotu, musi ono posiadać przymiot trwałości i definitywności – nie wystarczy, że jedynie formalnie stanowi ono pewne przysporzenie na rzecz podmiotu, który je uzyskuje. Oznacza to, że musi ono w sposób ostateczny faktycznie powiększyć aktywa podatnika, ewentualnie trwale zmniejszyć jego zobowiązania. Jak wskazał przykładowo NSA w wyroku z 16 marca 2022 r., sygn. akt II FSK 1695/19, Przychodem jest tylko takie przysporzenie majątkowe, które ma charakter trwały (definitywny), a przez to – prawnie uchwytny.

Wnioskodawca wskazuje, że przychód, który uzyskał w wyniku ugody sądowej zawartej z Wykonawcami nie posiadał przymiotu trwałości i definitywności. Po pierwsze, środki pieniężne (odszkodowanie) nie zostało bezpośrednio wypłacone na rachunek bankowy Spółki i nie mogła ona nim w żaden sposób swobodnie dysponować. Po drugie, na mocy Porozumienia Spółka była zobowiązana do wypłaty tych środków pieniężnych na rzecz innego podmiotu – Kontrahenta w takiej samej wysokości, jaką otrzymała od Wykonawców aby pomniejszyć własne zobowiązania z tytułu odszkodowania. W związku z tym, w wyniku wypłaty środków pieniężnych w ramach ugody sądowej zawartej z Wykonawcami Spółka nie uzyskała żadnego rzeczywistego, definitywnego i bezwarunkowego przysporzenia majątkowego.

Spółka zaznacza również, że w jej ocenie nie ma znaczenia kolejność wykonania świadczeń, tj. fakt, że technicznie Spółce najpierw przyznano środki finansowe w ramach ugody sądowej a zaraz potem technicznie doszło do uregulowania zobowiązania Spółki względem Kontrahenta – tak, jak wskazywano wyżej, ze względów technicznych doszło do jednego przelewu środków pieniężnych – bezpośrednio od Wykonawców do Kontrahenta. Przelew ten realizował więc te obie czynności.

Wnioskodawca wskazuje, że w wyniku dokonanego przelewu środków pieniężnych bilans ekonomiczny dokonanego rozliczenia pozostał dla Spółki neutralny.

W związku z powyższym, można uznać, że w ramach tej transakcji Spółka pełniła rolę zbliżoną do pośrednika w dochodzeniu odszkodowania od Wykonawców na rzecz Kontrahenta. Zgodnie z treścią Porozumienia Spółka była bowiem zobowiązana do przekazania na rzecz Kontrahenta całej, pełnej kwoty odszkodowania otrzymanego od Wykonawców.

W związku z tym, w ocenie Spółki już z wyżej przedstawionych powodów nie można twierdzić, że przychód uzyskany przez Spółkę w wyniku ugody sądowej zawartej z Wykonawcami stanowi dla Spółki przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Ponadto, w art. 12 ust. 4 Ustawy o CIT wyliczono w sposób enumeratywny zdarzenia, które nie powodują powstania przychodu podatkowego. Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 6a Ustawy o CIT, do przychodów nie zalicza się zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.

Jak wskazuje się w interpretacjach indywidualnych wydawanych przez Dyrektora KIS oraz w komentarzach doktryny, warunkiem możliwości zastosowania tego przepisu jest spełnienie dwóch poniższych warunków:

1)wydatek musi zostać poniesiony przez podatnika, a następnie mu zwrócony . Zwraca się uwagę, że wydatek poniesiony powinien być odpowiednikiem wydatku zwróconego,

2)brak uprzedniego zaliczenia zwróconego wydatku do kosztów uzyskania przychodów.

Ad 1)

W ocenie Wnioskodawcy przychód uzyskany przez Spółkę w wyniku ugody sądowej zawartej z Wykonawcami w związku z odszkodowaniem związanym z awarią linii produkcyjnej stanowi ten sam wydatek, który Spółka zobowiązana była do poniesienia na rzecz Kontrahenta w związku z roszczeniem wynikającym z faktu niedotrzymania określonego w Umowie poziomu dostaw z uwagi na powstałą awarię linii produkcyjnej.

Wnioskodawca wskazuje, że w ramach wykonania ugody sądowej (przelewu środków przez Wykonawcę) doszło do jednoczesnego poniesienia przez Spółkę wydatku na rzecz Kontrahenta, jak i do jego zwrotu przez Wykonawców na rzecz Spółki. Spółka zobowiązana była do zapłaty na rzecz Kontrahenta odszkodowania w związku z brakiem realizacji zamówionego poziomu dostaw (które wynikało z awarii linii produkcyjnej) i jednocześnie na mocy ugody sądowej Wykonawcy byli zobowiązani do wypłaty na rzecz Spółki odszkodowania związanego ze szkodami wynikłymi z awarii linii produkcyjnej, którą remontowali. Spółka podkreśla, że wypłata odszkodowania bezpośrednio od Wykonawców na rachunek bankowy Kontrahenta potwierdza, że wydatek poniesiony był odpowiednikiem wydatku zwróconego. Ponadto, wskutek dokonanej wypłaty przez Wykonawców na rzecz Kontrahenta, zaspokojone zostało roszczenie Kontrahenta względem Spółki.

Zdaniem Spółki należy uznać, że odszkodowanie uzyskane w ramach ugody sądowej przez Spółkę od Wykonawców będzie stanowić zwrot wydatków, które Spółka musiała ponieść na rzecz Kontrahenta. Wobec tego, wydatek poniesiony będzie odpowiednikiem wydatku zwróconego. Wnioskodawca wskazuje, że jego odpowiedzialność wobec Kontrahenta, jak i roszczenie o wypłatę odszkodowania przez Wykonawców opierają się na tej samej podstawie faktycznej – odszkodowaniu związanym z awarią linii produkcyjnej Spółki, którą remontowali Wykonawcy i która to awaria doprowadziła do powstania znaczących szkód finansowych po stronie Spółki i Kontrahenta. Wobec tego, zdaniem Spółki oba te wydatki należy uznać za ekwiwalentne. Przysporzenie uzyskane od Wykonawców w wyniku ugody sądowej jest dokładniej takiej samej wysokości, jak środki wypłacone na rzecz Kontrahenta. Mając na uwadze powyższe, warunek ten należy uznać za spełniony.

Ad 2)

Zgodnie z art. 15 ust. 1 Ustawy o CIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 Ustawy o CIT.

W okolicznościach niniejszej sprawy należy uznać, że wydatek poniesiony przez Spółkę na rzecz Kontrahenta nie spełnił definicji kosztu uzyskania przychodu, o której mowa w art. 15 ust. 1 Ustawy o CIT. Wydatek ten został bowiem jednocześnie poniesiony jedynie technicznie, przejściowo i został Spółce równocześnie zwrócony przez Wykonawców. W związku z tym, w ocenie Wnioskodawcy nie można uznać tego wydatku za definitywny.

Dodatkowo przepis zawarty w art. 16 ust. 1 Ustawy o CIT zawiera enumeratywną listę wydatków wyłączonych z kosztów uzyskania przychodów, co oznacza, że każdy koszt dający się zakwalifikować do którejkolwiek z pozycji wymienionej na tej liście nie będzie mógł być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, nawet jeśli był poniesiony w celu osiągnięcia przychodów.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 22 Ustawy o CIT za koszt uzyskania przychodów nie uznaje się m.in. kar umownych i odszkodowań za wady dostarczonych towarów, wykonanych usług i robót oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

W ocenie Wnioskodawcy, wydatek, który Wnioskodawca poniósł na rzecz Kontrahenta związany z odszkodowaniem z tytułu braku realizacji zamówionego poziomu dostaw stanowił wydatek, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 22 Ustawy o CIT (wada wykonania usługi) i w związku z tym nie mógłby on zostać zaliczony przez Spółkę do kosztów uzyskania przychodów.

Wymienione wu art. 16 ust. 1 pkt 22 Ustawy o CIT sytuacje, które nie pozwalają na zaliczenie wydatków do kosztów zyskania przychodu obejmują szeroki katalog przypadków nienależytego wykonania zobowiązań. W praktyce interpretacyjnej organów podatkowych wskazuje się, że katalog ten powinno się rozumieć w sposób szeroki – nie ogranicza się go do konkretnego sposobu odpowiedzialności za ryzyko.

W interpretacjach indywidualnych wydawanych przez Dyrektora KIS wskazuje się na szerokie rozumienie odszkodowań/kar umownych niestanowiących podatkowych kosztów uzyskania przychodów na gruncie Ustawy CIT:

-   Kara umowie zapłacona przez Państwa na rzecz kontrahenta związana z opóźnieniem w dostawie towaru i wykonaniu usługi w istocie stanowi potwierdzenie, że usługa nie została wykonana prawidłowo (niezależnie od przyczyn). Nieterminowe wykonanie przez Państwa zobowiązań wynikających z umowy dostawy wielokrotnej stanowi bowiem wadę wykonanych robót i usług, o której mowa w art. 16 ust. 1 pkt 22 updop i to niezależnie od tego, czy opisane we wniosku opóźnienie wynikało z Państwa winy czy też z okoliczności niezależnych od Spółki. W ryzyko działalności przedsiębiorcy wpisana jest bowiem odpowiedzialność za nieterminową realizację umów. Zapłata kary za nieterminowe wykonanie umowy dostawy wielokrotnej jest karą za wadliwe wykonanie usługi, a tym samym mieści się w katalogu kar umownych i odszkodowań wyłączonych z kosztów uzyskania przychodów w świetle przepisu przytoczonego powyżej art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT. W mojej ocenie kara umowna związana z opóźnieniem w dostawie towaru i wykonaniu usługi nie stanowi zatem kosztu uzyskania przychodów. (interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 28 lutego 2025 r., znak: 0114-KDIP2-2.4010.718.2024.1.RK);

-   Z powyższych rozważań należy wyciągnąć wniosek, że cywilnoprawne rozumienie "wad wykonanych robót i usług" nie może znaleźć zastosowania dla rekonstrukcji normy prawnej wynikającej z art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, chociażby z tego względu, że odnosi się wyłącznie do niektórych umów rezultatu przewidzianych w KC. Tym samym, zgodnie z zasadą autonomii prawa podatkowego, należy przyjąć szersze rozumienie pojęcia "wadliwości wykonanych robót i usług", które będzie mogło być zastosowane do wszelkich stosunków obligacyjnych wywołujących skutki podatkowe, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zatem, przepis art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nakazuje wyłączyć z kosztów uzyskania przychodów wszelkie kary umowne i odszkodowania wypłacone z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług, niezależnie od tego czy odpowiedzialność dłużnika, której wyrazem jest zapłata kary umownej/odszkodowania, została oparta na zasadzie winy czy na zasadzie ryzyka. (interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 27 września 2024 r., znak: 0111-KDIB1-1.4010.342.2024.3.AW).

Obowiązek wypłaty przez Spółkę odszkodowania na rzecz Kontrahenta jest konsekwencją niewywiązania się przez Spółkę z zamówionego poziomu dostaw (…). W związku z tym, odszkodowanie wypłacone na rzecz Kontrahenta stanowi odszkodowanie, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 22 Ustawy o CIT.

Podsumowując, odszkodowanie wypłacone Kontrahentowi przez Spółkę w ramach ugody sądowej z Wykonawcami stanowi wydatek, który nie mógł zostać przez Spółkę zaliczony do kosztów uzyskania przychodów na gruncie Ustawy o CIT. Mając na uwadze powyższe, warunek ten również należy uznać za spełniony.

W związku z powyższym, przychód uzyskany przez Spółkę w wyniku ugody sądowej zawartej z Wykonawcami nie stanowi dla Spółki przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych (art. 12 ust. 4 pkt 6a Ustawy o CIT).

Powyższe stanowisko Spółki znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydawanych przez Dyrektora KIS w podobnych stanach faktycznych:

-   W związku ze zwrotem kwoty nieautoryzowanej transakcji nie nastąpi po Państwa stronie wzrost aktywów oraz przyrost majątku - wpływy będą wynikały ze zwrotu kwot, które Państwo wypłacili na rzecz klientów. Należy się zatem z Państwem zgodzić, że w przypadku zwrotu kwoty nieautoryzowanej transakcji nie wystąpi po Państwa stronie przychód podatkowy ze względu na fakt, że nie jest to dla Państwa przysporzenie, a jedynie zwrot wydatku, który nie został zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, na podstawie art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o CIT. (interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 21 marca 2025 r., znak: 0114-KDIP2-2.4010.37.2025.1.KW);

-   Na mocy prawomocnego wyroku sądu karnego na rzecz Spółki zostało zasądzone świadczenie pieniężne tytułem częściowego naprawienia szkody wyrządzonej doprowadzeniem Spółki do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem. [...] Powstanie szkody po stronie Spółki było związane z wystawieniem na rzecz Spółki w latach 2014-2015 faktur niedokumentujących rzeczywistych zdarzeń gospodarczych (dalej: "puste faktury"). [...] stwierdzić należy, że odszkodowanie, otrzymane od osób zobowiązanych do częściowego naprawienia szkody na podstawie prawomocnego wyroku sądu karnego stanowi częściowy zwrot wydatków poniesionych przez Spółkę niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów zatem nie będzie stanowił przychodu podatkowego dla Spółki. W tej sytuacji zastosowanie znajdzie art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o CIT (interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 13 kwietnia 2022 r., znak: 0111-KDIB1-2.4010.17.2022.1.AK);

-   W drodze negocjacji ustalono, że Dostawca D zwróci Spółce część wypłaconego Klientowi K odszkodowania. [...] W świetle powyższych wyjaśnień, jeżeli w istocie otrzymana od Dostawcy D wartość 66% kwoty A stanowi zwrot wydatków poniesionych przez Wnioskodawcę na zapłatę odszkodowania na rzecz Klientowi K, która nie stanowiła (bo nie mogła) kosztów podatkowych, to zastosowanie w sprawie znajdzie wyłączenie z przychodów podatkowych, o którym mowa w art. 12 ust. 4 pkt 6a u.p.d.o.p. W konsekwencji, otrzymana przez Wnioskodawcę wartość 66% kwoty A stanowiąca zwrot wydatków poniesionych przez niego na zapłatę odszkodowania (które nie zostały zaliczone do kosztów podatkowych), nie stanowi przychodu podatkowego, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych, na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.p. (interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 14 sierpnia 2020 r., znak: 0111-KDIB1-3.4010.265.2020.1.IZ);

-   Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzić należy, że niewątpliwie potrącenie przez Zamawiającego z wynagrodzenia należnego Wnioskodawcy kwoty naliczonej mu kary umownej stanowi o poniesieniu tego wydatku przez Wnioskodawcę, niezależnie od tego, czy do potrącenia doszło zasadnie, czy też niezasadnie. Z uwagi na brzmienie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kwoty tego potrącenia Wnioskodawca nie uznał za koszt podatkowy. W wyniku zawartej ugody sądowej została Wnioskodawcy zwrócona m.in. kwota 1.436.249,88 zł stanowiąca uprzednio zapłaconą przez Wnioskodawcę karę umowną za nieterminowe zakończenie inwestycji. [...] W konsekwencji otrzymana przez Wnioskodawcę kwota 1.436.249,88 zł stanowiąca zwrot wydatków poniesionych przez niego na zapłatę kary umownej (które nie zostały zaliczone do kosztów podatkowych), nie będzie stanowiła przychodu podatkowego (interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 3 czerwca 2020 r., znak: 0111-KDIB1-1.4010.92.2020.2.BK).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 278 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”):

Ustawodawca nie wprowadził do Ustawy o CIT ogólnej, zamkniętej definicji przychodu podatkowego. Przykładowy katalog przychodów zawarty w art. 12 ust. 1 Ustawy o CIT nie jest wyczerpujący i ma charakter otwarty.

W orzecznictwie sądów administracyjnych i praktyce organów podatkowych wskazuje się jednak, że aby zaliczyć dane przysporzenie majątkowe do przychodów danego podmiotu, musi ono posiadać przymiot trwałości i definitywności – nie wystarczy, że jedynie formalnie stanowi ono pewne przysporzenie na rzecz podmiotu, który je uzyskuje.

W doktrynie podkreśla się jednocześnie, iż: Podatek dochodowy od osób prawnych jest podatkiem bezpośrednim, który ciąży na podatnikach uzyskujących przychód w postaci przysporzenia majątkowego powodującego przyrost ich aktywów lub zmniejszenie ich zobowiązań. Co do zasady, o zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów danej osoby prawnej decyduje definitywny charakter tego przysporzenia w tym sensie, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa ono aktywa tej osoby prawnej (por. J. Marciniuk, Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz, Legalis, 2010).

W ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych zawarto jednocześnie katalog przysporzeń, które nie są zaliczane do przychodów podatkowych. Katalog zawarty w art. 12 ust. 4 ustawy o CIT, w przeciwieństwie do wykazu przyjętego przez ustawodawcę w art. 12 ust. 1 ww. ustawy, ma charakter zamknięty, co oznacza, że niedopuszczalne jest rozszerzanie go na inne kategorie nieujęte wprost w tym przepisie.

W myśl art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy,

Cytowany przepis odnosi się wyłącznie do poniesionych i zwróconych podatnikowi wydatków niezaliczonych z uwagi na niespełnienie przesłanek wynikających z art. 15 ustawy o CIT bądź z mocy art. 16 tej ustawy do kosztów uzyskania przychodów. Aby dany wydatek mógł być zaliczony do kategorii „innych wydatków”, o których mowa w art. 12 ust. 4 pkt 6a Ustawy o CIT, konieczne jest, by „wydatek ten nie został zaliczony do kosztów uzyskania przychodów” w rozumieniu przepisu art. 15 lub z uwagi na art. 16 tej ustawy oraz by wydatek został wcześniej przez podatnika poniesiony, a następnie zwrócony podatnikowi. Przy czym wydatek poniesiony powinien być odpowiednikiem wydatku zwróconego. Tak więc „wydatek zwrócony” to ten sam, a nie taki sam wydatek, który został poniesiony.

Jak wynika z opisu stanu faktycznego we wniosku, w 2022 r. doszło do połączenia spółki (B) (spółka przejmująca) ze spółką (A) (spółka przejmowana), w wyniku którego (B) Sp. z o.o. stała się następcą prawnym przejętej spółki.

W 2017 r. awarii uległa linia produkcyjna (A) produkująca (…) na rzecz Kontrahenta. Awaria linii wynikała z błędu w trakcie realizacji remontu linii pras popełnionego przez Wykonawców. Zdarzenie to znacząco ograniczyło możliwości produkcyjne (A), w rezultacie czego Spółka i Kontrahent ponieśli znaczne szkody finansowe. Odszkodowanie z polisy ubezpieczeniowej częściowo pokryło wartość szkody.

Niezależnie od tego, Kontrahent wystąpił z roszczeniem do (A) o zapłatę odszkodowania. Pomiędzy spółkami zawarte zostało porozumienie na mocy którego (A) zobowiązał się do zapłaty roszczenia na rzecz Kontrahenta. Zgodnie z treścią porozumienia, (A) zobowiązała się dochodzić pozostałej części odszkodowania od Wykonawców na drodze prawnej, a Kontrahent zobowiązał się do czasowego powstrzymywania się od dochodzenia swoich roszczeń wobec (A).

Zgodnie z Porozumieniem, w przypadku otrzymania jakichkolwiek środków od Wykonawców związanych z dochodzonym odszkodowaniem, (A) zobowiązany był do poinformowania o tym Kontrahenta i przelania na jego rzecz tych środków. Każda taka płatność miała zmniejszać roszczenie Kontrahenta względem (A).

Zgodnie z zapisami porozumienia zawartego z Kontrahentem, wypłata odszkodowania (ze względów technicznych) została dokonana przez Wykonawców bezpośrednio na rachunek bankowy Kontrahenta (z pominięciem Spółki).

Państwa wątpliwości dotyczą kwestii, czy środki finansowe przekazane w ramach ugody sądowej przez Wykonawców na rzecz Spółki (z pominięciem rachunku bankowego Spółki) bezpośrednio na rachunek bankowy Kontrahenta, stanowią dla Spółki przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Stosownie do cytowanych wyżej przepisów zauważyć należy, że przychodem są w szczególności otrzymane pieniądze. Z opisu zdarzeniu we wniosku wynika, że Wykonawca dokonał wypłaty odszkodowania – wynikającego z zawartej ugody – na Państwa rzecz. Co prawda przelew został dokonany z pominięciem Państwa rachunku bankowego, co jednak nie przesądza o tym, że nie można mówić o przysporzeniu mającym charakter definitywny.

Fakt, że odszkodowanie zostało przez Wykonawcę przekazane bezpośrednio na rachunek bankowy Państwa Kontrahenta, wynikał z zapisów ugody sądowej i jak Państwo wskazują: „taki sposób uregulowania płatności został wybrany ze względów technicznych, (…) celem uproszczenia struktury płatności”. Zgodnie z treścią Porozumienia, Spółka byłaby i tak zobowiązana do przelewu całej otrzymanej kwoty na rzecz Kontrahenta. Ponadto, jak wyraźnie wskazują Państwo we wniosku: „Każda taka płatność miała zmniejszać roszczenie Kontrahenta względem (A)”.

Z kolei odnosząc się do przywołanego przez Państwa przepisu art. 12 ust. 4 pkt 6a, jak Państwo zauważyli w uzasadnieniu własnego stanowiska, aby można było zastosować wskazany przepis konieczne jest spełnienie dwóch poniższych warunków:

1)wydatek musi zostać poniesiony przez podatnika, a następnie mu zwrócony . Zwraca się uwagę, że wydatek poniesiony powinien być odpowiednikiem wydatku zwróconego,

2)brak uprzedniego zaliczenia zwróconego wydatku do kosztów uzyskania przychodów.

W zdarzeniu opisanym przez Państwa we wniosku, taka sytuacja nie miała miejsca. Pierwotnie nie ponieśli Państwo wydatku związanego z wypłatą odszkodowania Kontrahentowi, tym samym nie może być mowy o zwrocie tego wydatku na Państwa rzecz przez Wykonawcę.

Jak wynika z treści wniosku, Kontrahent zobowiązał się do czasowego powstrzymywania się od dochodzenia swoich roszczeń wobec Państwa, dopiero w momencie otrzymania jakichkolwiek środków od Wykonawców, byli Państwo zobowiązani do poinformowania o tym Kontrahenta i przelania tych środków na jego rzecz. Z tego powodu – wbrew Państwa twierdzeniu – nie można uznać, że „odszkodowanie uzyskane w ramach ugody sądowej przez Spółkę od Wykonawców będzie stanowić zwrot wydatków, które Spółka musiała ponieść na rzecz Kontrahenta”.

Podsumowując, zauważyć należy, że w opisanym stanie faktycznym mamy do czynienia z dwoma odrębnymi zdarzeniami, tj. wypłatą przez Wykonawców odszkodowania na rzecz Spółki oraz spłatą roszczenia Kontrahenta wobec Spółki. Tylko ze względów technicznych (m.in. celem uniknięcia dodatkowych opłat związanych z płatnościami w obcej walucie), przelew środków od Wykonawców nie zasilił rachunku bankowego Spółki, a zgodnie z wolą Spółki zawartą w ugodzie sądowej z Wykonawcą, środki te zostały przekazane bezpośrednio na rachunek Kontrahenta.

W związku z powyższym, nie można zgodzić się z Państwa stanowiskiem, że:

-przychód w postaci środków finansowych, przyznanych Spółce i przekazanych przez Wykonawcę, nie będzie stanowić dla Państwa przychodu podatkowego oraz

-odszkodowanie uzyskane od Wykonawców będzie stanowić zwrot wydatków, które Spółka musiała ponieść na rzecz Kontrahenta.

Tym samym, Państwa stanowisko w sprawie należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Odnosząc się do przywołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych wskazać należy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

-   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

-   Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-  w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-  w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.