
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku Nr 1, w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
23 maja 2025 roku, wpłynął Państwa wniosek z 16 maja 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnili go Państwo częściowo, w odpowiedzi na wezwanie, pismem z 16 czerwca 2025 r. (wpływ 18 czerwca 2025 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca - spółka z ograniczoną odpowiedzialnością - pełni rolę lidera konsorcjum powołanego w celu realizacji projektu badawczo-rozwojowego współfinansowanego ze środków Programu (…), administrowanych przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR). Konsorcjum zostało zawiązane na podstawie umowy konsorcjum i nie posiada odrębnej osobowości prawnej (jest to zatem tzw. wspólne przedsięwzięcie, realizowane na podstawie umowy).
Zgodnie z umową konsorcjum, poszczególni konsorcjanci (uczestnicy konsorcjum) z tytułu przyznanego im dofinansowania z ARiMR (dotacje) na zwrot kosztów realizacji projektu przez konsorcjum, zobowiązali się do przeznaczenia środków na dalsze prace badawczo-rozwojowe konsorcjum. Na bazie poczynionych ustaleń 30% z otrzymanych środków każdy konsorcjant przekazuje na odrębny rachunek techniczny lidera konsorcjum (Wnioskodawcy) - wynika to z postanowień umowy konsorcjum i służy dalszemu finansowaniu wspólnych prac badawczo-rozwojowych w ramach tego samego projektu. Otrzymane od Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa środki są gromadzone przez Wnioskodawcę na odrębnym koncie technicznym, a następnie wydatkowane zgodnie z celami konsorcjum i projektu. Należy podkreślić, że środki przekazywane liderowi nie stanowią dodatkowej dotacji należnej spółce - są to fundusze, które pierwotnie przysługiwały konsorcjantom (uczestnikom), które były naliczane stosownie do kosztów ponoszonych przez konsorcjum i na mocy ich decyzji oraz zapisów umowy konsorcjum zostały przesunięte do dyspozycji konsorcjum i są zarządzane przez lidera w celu realizacji wspólnych zadań badawczo-rozwojowych. Innymi słowy, środki te mają służyć pokryciu określonych kosztów projektu ponoszonych wspólnie, za pośrednictwem lidera i nie stanowią wynagrodzenia ani trwałego przysporzenia dla lidera konsorcjum.
Ponadto, w trakcie realizacji opisanego projektu badawczo-rozwojowego finansowanego ze środków ARiMR (działanie (…) w ramach (…) - przypis organu) konsorcjanci ponieśli również dodatkowe koszty prac badawczych, które nie zostały ujęte w pierwotnym zestawieniu rzeczowo-finansowym projektu przewidzianym do refundacji. Po konsultacjach między stronami ustalono, że powyższe dodatkowe koszty badań zostaną pokryte ze środków dotacji wypłacanej w formie ryczałtu. Tym samym konsorcjum dysponuje pewną pulą środków dotacyjnych o charakterze ryczałtowym, przeznaczonych na pokrycie uzgodnionych kosztów nieobjętych refundacją, co pozostaje w zgodzie z celem i zakresem finansowania projektu.
W uzupełnieniu wniosku, ujętym w piśmie z 16 czerwca 2025 r. na zadane w wezwaniu pytania udzielono odpowiedzi w następujący sposób:
1. W jakim celu zostało powołane konsorcjum i na jakiej podstawie?
ODP: Konsorcjum zostało powołane na podstawie umowy cywilnoprawnej zawartej w dniu (…) w celu wspólnej realizacji projektu badawczo-rozwojowego współfinansowanego przez ARiMR w ramach działania (…) objętego Programem (…) obejmującego opracowanie i wdrożenie do praktyki innowacji w zakresie uprawy (…), pt. „(…)”, w tym wdrożenia innowacji w zakresie:
a)nowych produktów lub znacznie udoskonalonych produktów objętych załącznikiem I do Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej, lub
b)nowych lub znacznie udoskonalonych technologii dotyczących produkcji, przetwarzania lub wprowadzania do obrotu produktów objętych załącznikiem I do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, lub
c)nowych lub znacznie udoskonalonych metod organizacji dotyczących produkcji, przetwarzania lub wprowadzania do obrotu produktów objętych załącznikiem I do Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej, lub
d)nowych lub znacznie udoskonalonych metod marketingu dotyczących produkcji, przetwarzania lub wprowadzania do obrotu produktów objętych załącznikiem I do Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej, lub
e)tworzenia lub rozwoju:
- krótkich łańcuchów dostaw w rozumieniu art. 2 ust. 1 akapit drugi lit. m rozporządzenia nr 1305/2013, zwanych dalej: „krótkimi łańcuchami dostaw”, lub
- rynków lokalnych, o których mowa w art. 35 ust. 2 lit. d rozporządzenia nr 1305/2013, zwanych dalej: „rynkami lokalnymi”,
- dotyczących produkcji, przetwarzania lub wprowadzania do obrotu produktów objętych załącznikiem I do Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
Konsorcjum nie posiada osobowości prawnej.
2. Jakie są prawa i obowiązki każdego z członków konsorcjum?
ODP: Każdy konsorcjant realizuje własne zadania w ramach projektu zgodnie z harmonogramem i zakresem rzeczowym. Wnioskodawca pełni funkcję lidera, odpowiedzialnego za koordynację prac, sprawozdawczość oraz obsługę wspólnego rachunku technicznego. Członkowie są zobowiązani do prowadzenia dokumentacji, ponoszenia kosztów kwalifikowanych i rozliczania ich zgodnie z zasadami projektu. Wszyscy członkowie są zobowiązani do przekazania 30% otrzymanej dotacji na rachunek techniczny lidera w celu sfinansowania wspólnych zadań badawczych.
Zgodnie z umową, przewiduje się ogólne obowiązki wszystkich uczestników konsorcjum. (Uczestnicy zobowiązani są m.in. do: - przypis Organu)
1)realizacji operacji, zgodnie z:
a)umową o dofinansowanie i jej załącznikami, w szczególności z opisem operacji zawartym we wniosku o dofinansowanie;
b)obowiązującymi przepisami prawa krajowego i Unii Europejskiej, w szczególności zasadami polityk unijnych, w tym dotyczących konkurencji, pomocy publicznej, zamówień publicznych oraz zrównoważonego rozwoju i równych szans;
c)dokumentami projektowymi w szczególności wytycznymi i przewodnikami znajdującymi zastosowanie do środków przyznanych jako dofinansowanie;
2)osiągnięcia założonych celów i wskaźników określonych we wniosku o dofinansowanie, za osiągnięcie których zgodnie z ustalonym między Stronami podziałem ról i zadań dany uczestnik Konsorcjum będzie odpowiedzialny;
3)przedstawienia do dyspozycji Konsorcjum na żądanie Lidera, proporcjonalnie do zakresu otrzymanego przez nich finansowania, niezbędnego potencjału ludzkiego i technicznego umożliwiającego realizację operacji;
4)niezwłocznego poinformowania Lidera o wszelkich zmianach w sferze praw, obowiązków i statusie Konsorcjanta, mających lub mogących mieć wpływ na możliwość otrzymania środków na etapie złożenia wniosku lub później na możliwość prawidłowej realizacji operacji;
5)umożliwienia przeprowadzenia kontroli oraz audytu realizacji operacji;
6)przechowywania wymaganej dokumentacji zgodnie z obowiązującymi wymogami;
7)dostarczenia Liderowi informacji i wyjaśnień niezbędnych do realizacji operacji oraz umowy o dofinansowanie;
8)wydatkowania kwoty stanowiącej (…)% środków przekazanych na realizację operacji, bezpośrednio po otrzymaniu płatności na pokrycie kosztów związanych z prowadzeniem działań marketingowych oraz dalszym rozwojem projektu - nie dotyczy (…).
9)wydatkowania środków zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi, w szczególności zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych, o ile będzie ona znajdowała zastosowanie do wydatkowanych środków pieniężnych.
Pełny zakres praw i obowiązków znajduje się w umowie konsorcjum stanowiącej załącznik do niniejszego pisma.
3. Czy w umowie konsorcjum został ustalony procentowy udział każdego członka konsorcjum w przychodach i kosztach? Jeżeli nie, to w jaki sposób następuje przyporządkowanie przychodów i kosztów na poszczególnych konsorcjantów?
ODP: Umowa konsorcjum nie przewiduje ustalonych udziałów procentowych w przychodach i kosztach. Przyporządkowanie środków następuje na podstawie harmonogramu rzeczowo-finansowego zatwierdzonego przez ARiMR i indywidualnych zakresów zadań każdego z konsorcjantów.
Zgodnie ze stanowiskiem ARiMR dystrybucja środków pomiędzy poszczególnych członków konsorcjum należy do lidera, zgodnie z ustaleniami poczynionymi z wszystkim konsorcjantami (np. zawartymi w umowie konsorcjum). Kontrola w tym zakresie nie leży w gestii Agencji.
Pełna interpretacja przepisów (…) w formie odpowiedzi mailowej stanowi załącznik do niniejszego pisma.
4. Kto otrzymał dotację z ARiMR, o której mowa we wniosku i na jakich zasadach została ona przyznana (proszę dokładnie opisać)?
ODP: Dotacja została przyznana formalnie konsorcjum. Konsorcjum wyznacza lidera, który podpisuje weksel i ponosi odpowiedzialność z tytułu zawartej umowy z ARiMR. Jednocześnie lider podaje numer konta, na które są przelewane środki. Lider zarządza środkami na podstawie upoważnienia wynikającego z umowy konsorcjum. Następnie każdemu konsorcjantowi indywidualnie lider wypłaca środki na wskazany rachunek bankowy.
5. Na co dokładnie zostaną przeznaczone środki z otrzymanej dotacji z ARiMR?
ODP: Środki służą finansowaniu zadań określonych w projekcie - m.in. finansowanie wspólnych działań projektowych (w tym badań), zgodnie z umową konsorcjum, koszty realizacji przypisanych zadań każdego konsorcjanta, zakup materiałów, usług badawczych, wynagrodzeń. Część dotacji została przyznana w formie ryczałtu - również na realizację zadań projektowych. Zgodnie z zestawieniem rzeczowo finansowym wynikającym z umowy, konsorcjum jest zobowiązane do nabycia wskazanych w umowie pozycji z zestawienia. Szczegółowy wykaz znajduje się w umowie, stanowiący załącznik do niniejszego pisma. Koszty dodatkowe nie przewidziane w umowie nie podlegające refundacji.
6. W jaki sposób są przekazywane wszystkie środki ze „(…)” w ramach Programu (…)? Proszę opisać kolejno każdy etap otrzymania środków.
ODP:
- Środki trafiają z ARiMR na techniczne konto lidera;
- Lider rozdysponowuje je według przypisanych zadań - część do członków, część pozostaje na wspólne koszty (30%);
- Środki są wydatkowane na podstawie umowy konsorcjum i rozliczane w ramach wspólnego projektu.
7. O jakich dokładnie środkach pochodzących z dotacji przez poszczególnych konsorcjantów jest mowa w pytaniu Nr 1, a o jakich w pytaniu Nr 2?
ODP: Doprecyzowanie pytań 1 i 2 - zakres środków
- Pytanie 1 dotyczy środków przekazanych przez członków liderowi (30% z dotacji).
- Pytanie 2 dotyczy środków przekazywanych przez lidera otrzymane z dotacji ARiMR, które następnie są przekazywane do członków.
8.Wyjaśnili, czy pewna pula środków dotacyjnych o charakterze ryczałtowym pochodzi również z dotacji ARiMR, o której mowa we wniosku?
ODP: Część środków dotacyjnych ma charakter ryczałtowy i również pochodzi z dotacji ARiMR. Środki te są przeznaczone na koszty nieujęte w pierwotnym harmonogramie projektu, zgodnie z dopuszczalnym zakresem finansowania w ramach działania „(…)”.
Pytanie
Czy środki finansowe przekazywane Wnioskodawcy (liderowi konsorcjum) przez pozostałych konsorcjantów - pochodzące z dotacji otrzymanych z ARiMR - stanowią dla Wnioskodawcy przychód podatkowy w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, podlegający opodatkowaniu CIT?
(pytanie oznaczone we wniosku Nr 1)
Państwa stanowisko w sprawie
Zdaniem Wnioskodawcy, opisane środki przekazywane liderowi konsorcjum nie stanowią jego przychodu podatkowego w CIT. Wnioskodawca nie uzyskuje z tego tytułu żadnego definitywnego przysporzenia majątkowego. Pieniądze te są mu przekazywane jedynie w celu dysponowania nimi na potrzeby wspólnego przedsięwzięcia konsorcjum, a niejako trwałe zwiększenie jego aktywów.
Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem i doktryną, za przychód podatkowy mogą być uznane tylko takie przysporzenia majątkowe, które mają charakter trwały, bezzwrotny i definitywny, czyli w sposób ostateczny powiększają majątek podatnika. Innymi słowy, przysporzenie, które nie jest pewne lub podlega zwrotowi, nie stanowi przychodu podatkowego.
W realiach przedstawionego stanu faktycznego (winno być: stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego) lider konsorcjum nie otrzymuje środków „dla siebie”, lecz w określonym celu i na rzecz wspólnego przedsięwzięcia. Środki te są przeznaczone na pokrycie części wydatków projektu, które zgodnie z ustaleniami konsorcjum mają być ponoszone za pośrednictwem lidera. W efekcie Wnioskodawca nie może swobodnie dysponować tymi pieniędzmi we własnym interesie - ciąży na nim obowiązek wykorzystania ich zgodnie z celami konsorcjum (projektem B+R). Nie dochodzi zatem do powstania u niego trwałego przysporzenia majątkowego. W orzecznictwie podkreśla się, że jeśli podatnik otrzymuje środki, którymi nie jest uprawniony rozporządzać na własny rachunek, lecz musi przekazać je innemu podmiotowi lub wykorzystać na ściśle określony cel, to ich wartość nie stanowi przychodu podatkowego. W komentowanej sytuacji Wnioskodawca działa jedynie jako dysponent funduszu celowego konsorcjum. Kwoty przekazane liderowi pozostają ekonomicznie własnością konsorcjum (odpowiadają udziałom partnerów) i mają służyć sfinansowaniu ich części prac, nie zaś wzbogaceniu lidera.
Z kolei, analizując przepisy art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, można stwierdzić, że co do zasady przychodem jest każda wartość wchodząca do majątku podatnika, powiększająca jego aktywa, mająca definitywny charakter, którą może on rozporządzać jak własną - przychód powstaje zatem w momencie jego faktycznego uzyskania przez podatnika. Tym samym, na gruncie ww. ustawy przychód powinien cechować się definitywnością i określonością. Zgodnie z takim podejściem, za przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym może być uznany tylko definitywny, trwały i ostateczny (bezzwrotny) przyrost majątkowy.
Nie może to być zatem jakikolwiek przychód, lecz wyłącznie taki, w stosunku do którego podatnikowi przysługuje prawo do jego otrzymania i który stanowić będzie jego trwałe przysporzenie majątkowe. Innymi słowy, przychodem będzie wyłącznie przysporzenie majątkowe o charakterze trwałym, którego rzeczywiste otrzymanie, a w niektórych przypadkach już sam fakt, że jest należne, powoduje obowiązek zapłaty podatku dochodowego. Co do zasady, o zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów decyduje definitywny charakter tego przysporzenia w tym sensie, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa ono aktywa podatnika.
Niezależnie od powyższego, zastosowanie znajduje tu również szczególna reguła opodatkowania wspólnych przedsięwzięć zawarta w art. 5 ustawy o CIT. Konsorcjum niebędące odrębnym podmiotem prawno-podatkowym jest traktowane na gruncie CIT jako wspólne przedsięwzięcie uczestników. Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o CIT, przychody z takiego przedsięwzięcia należy przypisywać poszczególnym uczestnikom proporcjonalnie do posiadanego udziału w zysku (określonego w umowie konsorcjum). To oznacza, że lider konsorcjum powinien rozpoznać tylko tę część przychodów związanych z projektem, która odpowiada jego udziałowi (jego części prac). Analogicznie, część przychodów należna innym konsorcjantom nie jest przychodem lidera. W konsekwencji, przychodem podatkowym lidera jest jedynie ta część dofinansowania (dotacji), która odpowiada jego własnemu udziałowi w projekcie, natomiast część odpowiadająca udziałom pozostałych konsorcjantów nie powinna powiększać przychodów lidera. W niniejszym przypadku środki przekazane Wnioskodawcy przez innych konsorcjantów reprezentują właśnie ich część dofinansowania, którą jedynie zarządzają wspólnie poprzez konto lidera. Potwierdza to, że nie powstaje po stronie Wnioskodawcy opodatkowany przychód - przychody te należy przypisać faktycznym beneficjentom (pozostałym konsorcjantom) na podstawie art. 5 ust. 1 CIT.
W podobnym tonie Dyrektor KIS wypowiadał się również w interpretacjach indywidualnych:
- Znak: 0111-KDIB1-1.4010.75.2025.1.SG z dnia 14 marca 2025 r.,
- Znak: 0111-KDIB1-1.4010.336.2023.4.AND z dnia 21 września 2023 r.,
- Znak: 0111-KDIB2-1.4010.511.2022.1.DD z 3 listopada 2022 r.,
- Znak: 0114-KDIP2-2.4010.413.2019.3.AG z 9 grudnia 2019 r.,
- Znak: ITPB3/423-508/09/AM z 30 listopada 2009 r.
Ponadto, należy zauważyć, iż środki przekazywane w ramach projektu pochodzą z dotacji współfinansowanej ze środków budżetu państwa oraz funduszy Unii Europejskiej. Ustawa o CIT zwalnia od podatku dochody tego rodzaju. I tak, art. 17 ust. 1 pkt 47 ustawy o CIT zwalnia z opodatkowania dotacje otrzymane z budżetu państwa lub budżetu jednostek samorządu terytorialnego. Z kolei art. 17 ust. 1 pkt 48 ustawy o CIT zwalnia kwoty otrzymane od agencji rządowych lub agencji wykonawczych, jeżeli agencje te otrzymały środki na ten cel z budżetu państwa. ARiMR jest agencją wykonawczą skarbu państwa, której środki pochodzą z dotacji budżetowych (co zostało potwierdzone w ustawie powołującej ARiMR oraz w przepisach o finansach publicznych). Spełnione są zatem przesłanki zwolnienia określone w art. 17 ust. 1 pkt 48 ustawy o CIT - dotacje wypłacane przez ARiMR stanowią dochód wolny od podatku dochodowego od osób prawnych. Stanowisko to znajduje odzwierciedlenie w interpretacjach organów - np. Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej uznał wprost, że dotacja z ARiMR jest przychodem zwolnionym z CIT właśnie na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 48 ustawy o CIT.
Podsumowując, otrzymywane od konsorcjantów kwoty (30% dotacji) nie stanowią przychodu podatkowego Wnioskodawcy. Nie dochodzi do definitywnego przysporzenia majątkowego po stronie spółki (środki mają charakter powierzony i celowy), a ponadto konsorcjum jest wspólnym przedsięwzięciem, w ramach którego przychody przypisuje się uczestnikom proporcjonalnie - co oznacza, że część przekazywana liderowi jest ekonomicznie przychodem pozostałych partnerów, nie zaś lidera. W rezultacie Wnioskodawca nie wykazuje tych kwot jako własnego przychodu do opodatkowania CIT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Na wstępie należy zaznaczyć, że pytanie przedstawione przez Państwa we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wyznacza zakres przedmiotowy tego wniosku. W związku z powyższym, wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (Państwa zapytania). Tym samym przedmiotem niniejszej interpretacji nie jest ocena, czy dotacje o których mowa we wniosku, podlegają zwolnieniu od opodatkowania na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 47 lub pkt 48 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Wskazanie Państwa w tym zakresie, potraktowano, jako niepodlegający ocenie element Państwa stanowiska.
Umowa konsorcjum jest umową gospodarczą, co najmniej dwóch przedsiębiorców, zawartą w celu realizacji wspólnego przedsięwzięcia, dla odniesienia wspólnych korzyści, przy solidarnym ponoszeniu ryzyka. Zawarcie umowy o wspólne przedsięwzięcie gospodarcze – „umowy konsorcjum” nie ma na celu powstania nowego swoistego podmiotu gospodarczego, lecz stanowi porozumienie istniejących stron w zakresie realizacji wspólnego celu gospodarczego. Wspólne przedsięwzięcia charakteryzuje to, że dwóch lub więcej wspólników przedsięwzięcia jest związanych ustaleniami umownymi oraz, że owe ustalenia umowne ustanawiają sprawowanie współkontroli. Działalność wykonywana w ramach wspólnego przedsięwzięcia może być wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły, jednakże do uznania takiej działalności za wspólne przedsięwzięcie wystarczy jednokrotne jej wykonanie, nie musi to być więc działalność nastawiona na wykonanie w sposób powtarzający się.
Celem zawiązania konsorcjum jest najczęściej wspólne działanie w realizacji konkretnego przedsięwzięcia gospodarczego, które ze względu na potencjał finansowy, logistyczny, techniczny lub organizacyjny przekracza możliwości jednego podmiotu. Ponieważ prawo nie wyszczególnia umowy konsorcjum, należy ona do tzw. umów nienazwanych. Konsorcjum zwykle nie jest spółką prawa handlowego, nie ma własnej osobowości prawnej, nie jest odrębnym podmiotem gospodarczym, nie musi więc być rejestrowane, nie musi mieć odrębnej nazwy ani też siedziby. Podmioty tworzące konsorcjum są niezależne w swoich dotychczasowych działaniach (czyli działaniach nie związanych z konsorcjum), a w działaniach konsorcjum realizują wspólną politykę finansową objętą porozumieniem.
Zgodnie z cywilistyczną zasadą swobody umów, wyrażoną w art. 3531 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.),
strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
Umowa konsorcjum, jak już wskazano wyżej, należy do tzw. umów nienazwanych. Strony takiej umowy korzystając z powyższej zasady swobody umów mogą dowolnie ułożyć swój stosunek zobowiązaniowy, tzn. mogą dowolnie określać wzajemne prawa i obowiązki, i o ile nie jest to sprzeczne z właściwością stosunku zobowiązaniowego, z zasadami współżycia społecznego mogą traktować zawartą umowę jako nieuregulowaną przepisami kodeksu cywilnego umowę konsorcjum. Zatem dla uznania konsorcjum za wspólne przedsięwzięcie nie jest konieczne aby umowa, która konsorcjum to zawiązuje określała procentowy udział konsorcjantów we wspólnym przedsięwzięciu.
Najprostszą formą konsorcjum może być wspólnie kontrolowana działalność – związek firm powołany zostaje do zaoferowania podmiotom trzecim wspólnego wykonania zadania, z jasno określonym podziałem obowiązków w zakresie realizacji tego zadania, z których poszczególni konsorcjanci wywiązują się na własny koszt. Lider konsorcjum jest umocowany do podpisywania umowy gospodarczej w imieniu konsorcjum, a rozliczenia gospodarcze z zamawiającym, w tym fakturowanie sprzedaży, prowadzone są przez Lidera. Pozostałe firmy wystawiają faktury liderowi konsorcjum i w ten sposób ostatecznie uczestniczą w zyskach wspólnego przedsięwzięcia. Tego typu konsorcjum nie wymaga własnej księgowości, a jego działalność jest sumą działań jego uczestników, które to działania a więc uzyskiwane przychody, ponoszone koszty, podejmowane zobowiązania, itp. rejestrowane są w ich księgach i sprawozdaniach finansowych.
Należy zauważyć, że konsorcjum stanowi określony w umowie sposób uregulowania rozliczeń pomiędzy podmiotami tworzącymi konsorcjum oraz wprowadza zasady, którymi strony powinny kierować się w swoich kontaktach, zwłaszcza z zamawiającym. Przedsiębiorcy działający w ramach konsorcjum powinni dokonywać podziału kosztów, czy przychodów zgodnie z ustaleniami wynikającymi z porozumienia między uczestnikami konsorcjum, np. według zawartej umowy. Rozliczenia pomiędzy konsorcjantami są sprawą wewnętrzną konsorcjum.
Należy jednakże mieć na względzie, że rozliczenia pomiędzy podmiotami (fakturowanie, refakturowanie, wystawianie not księgowych) powinny być dokonywane w sposób umożliwiający właściwe i niebudzące wątpliwości określenie kosztów i przychodów podatkowych dla poszczególnych firm realizujących projekt.
Wskazać należy, że ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 278 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”) nie definiuje wspólnego przedsięwzięcia. Określa jedynie sposób rozliczania przychodów i kosztów uczestników wspólnego przedsięwzięcia, np. w formie konsorcjum.
Na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy o CIT,
przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych łączy się z przychodami każdego wspólnika proporcjonalnie do posiadanego prawa do udziału w zysku (udziału). W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe.
Z kolei w myśl art. 5 ust. 2 ww. ustawy,
zasady wyrażone w ust. 1 i 1a stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, zwolnień i ulg podatkowych oraz obniżenia dochodu, podstawy opodatkowania lub podatku.
Rozliczenia przychodów i kosztów pomiędzy konsorcjantami, w zależności od ustaleń wynikających z zawartych umów/porozumień w ramach zawiązanego konsorcjum, mogą mieć miejsce na zasadzie:
- procentowej, lub
- zadaniowej.
Powyższe przepisy ustalają jednak nadrzędne zasady rozliczeń podatkowych dokonywanych między podmiotami biorącymi udział we wspólnym przedsięwzięciu.
Podkreślić należy, że przepis art. 5 ustawy o CIT określa sposób podziału i opodatkowania przychodu ze źródeł przychodów będących źródłami wspólnymi dla więcej niż jednego podatnika, z wyjątkiem przychodów z udziału w spółce będącej osobą prawną.
Ponieważ identyczne reguły dotyczą rozliczania kosztów uzyskania przychodów oraz zwolnień i ulg podatkowych, komentowany przepis w istocie ustanawia zasadę obliczania dochodu ze wspólnych źródeł przychodów oraz wymiaru podatku od tego dochodu.
Przychody ze źródeł wspólnych opodatkowuje się osobno u każdego z podatników. Przychód z omawianych źródeł stanowi taką część przychodu wspólników ze wspólnego przedsięwzięcia, jaka odpowiada udziałowi podatnika. Ustalona w powyższy sposób suma przychodu podlega łączeniu z innymi, podlegającymi opodatkowaniu na zasadach ogólnych, przychodami podatnika.
Cytowane przepisy wskazują, że określając wysokość przychodów podatkowych przypadających na danego Konsorcjanta, jak również wysokość kosztów, podstawę opodatkowania i wysokość zobowiązania podatkowego, należy w pierwszym rzędzie kierować się zapisami Umowy Konsorcjum i zawartymi w niej uregulowaniami w zakresie podziału zysku.
Zatem, skoro konsorcjanci ustalili w umowie konsorcjum zasady podziału zysku i kosztów, to powyższe postanowienie jest wiążące przy ustalaniu udziału każdego z Konsorcjantów w przychodach i kosztach konsorcjum dla potrzeb art. 5 ustawy o CIT.
Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera również definicji przychodu podatkowego. Ustawodawca ograniczył się w tym zakresie do wskazania w art. 12 ust. 1 tej ustawy przykładowych przysporzeń, zaliczanych do tej kategorii.
Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT,
przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.
Literalna wykładnia powołanego przepisu prowadzi do wniosku, że do przychodów podatkowych zalicza się takie przychody, które w danym momencie są trwałe, definitywne i bezwarunkowe. Do przychodów podatkowych podatnik winien zaliczyć tylko takie przychody, które są mu należne. Nie będą to zatem jakiekolwiek przychody, lecz przychody, w stosunku do których podatnikowi przysługiwać będzie prawo do ich otrzymania i które stanowić będą jego trwałe przysporzenie majątkowe.
Natomiast, zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o CIT,
za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, a także za przychody uzyskane z zysków kapitałowych, z wyłączeniem przychodów, o których mowa w art. 7b ust. 1 pkt 1, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.
Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy środki finansowe przekazywane Wnioskodawcy (liderowi konsorcjum) przez pozostałych konsorcjantów - pochodzące z dotacji otrzymanych z ARiMR - stanowią dla Wnioskodawcy przychód podatkowy w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, podlegający opodatkowaniu CIT.
Z wniosku wynika, że konsorcjum zostało zawiązane na podstawie umowy konsorcjum i nie posiada odrębnej osobowości prawnej, jest to zatem tzw. wspólne przedsięwzięcie. Zgodnie z umową konsorcjum, uczestnicy konsorcjum z tytułu przyznanego im dofinansowania z ARiMR (dotacje) na zwrot kosztów realizacji projektu przez konsorcjum, zobowiązali się do przeznaczenia 30% tych środków na dalsze prace badawczo-rozwojowe konsorcjum i przekazania ich na odrębny rachunek techniczny lidera konsorcjum. Otrzymane od Agencji i Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa środki są gromadzone przez Wnioskodawcę na odrębnym koncie technicznym, a następnie wydatkowane zgodnie z celami konsorcjum i projektu. Środki przekazywane liderowi nie stanowią dodatkowej dotacji należnej spółce - są to fundusze, które pierwotnie przysługiwały konsorcjantom (uczestnikom), które były naliczane stosownie do kosztów ponoszonych przez konsorcjum i na mocy ich decyzji oraz zapisów umowy konsorcjum zostały przesunięte do dyspozycji konsorcjum i są zarządzane przez lidera w celu realizacji wspólnych zadań badawczo-rozwojowych. Środki te nie stanowią wynagrodzenia ani trwałego przysporzenia dla lidera konsorcjum.
Z powołanego powyżej art. 5 ust. 1 ustawy o CIT wynika, że przychody ze wspólnego przedsięwzięcia łączy się z przychodami każdego wspólnika proporcjonalnie do posiadanego prawa do udziału w zysku. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku są równe.
Analizując przepisy art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, można stwierdzić, że co do zasady przychodem jest każda wartość wchodząca do majątku podatnika, powiększająca jego aktywa, mająca definitywny charakter, którą może on rozporządzać jak własną – przychód powstaje zatem w momencie jego faktycznego uzyskania przez podatnika. Tym samym, na gruncie ww. ustawy przychód powinien cechować się definitywnością i określonością. Zgodnie z takim podejściem, za przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym może być uznany tylko definitywny, trwały i ostateczny (bezzwrotny) przyrost majątkowy.
Nie może to być zatem jakikolwiek przychód, lecz wyłącznie taki, w stosunku do którego podatnikowi przysługuje prawo do jego otrzymania i który stanowić będzie jego trwałe przysporzenie majątkowe. Innymi słowy, przychodem będzie wyłącznie przysporzenie majątkowe o charakterze trwałym, którego rzeczywiste otrzymanie, a w niektórych przypadkach już sam fakt, że jest należne, powoduje obowiązek zapłaty podatku dochodowego. Co do zasady, o zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów decyduje definitywny charakter tego przysporzenia w tym sensie, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa ono aktywa podatnika.
Biorąc pod uwagę powyższe, należy się zgodzić z Państwem, że Wnioskodawca jako lider konsorcjum otrzymując środki finansowe od pozostałych konsorcjantów nie uzyskuje z tego tytułu żadnego definitywnego przysporzenia majątkowego. Pieniądze te są mu przekazywane jedynie w celu dysponowania nimi na potrzeby wspólnego przedsięwzięcia konsorcjum, a nie jako trwałe zwiększenie jego aktywów. Środki przekazywane przez konsorcjantów wpływają na wyodrębniony rachunek bankowy, który został założony przez lidera konsorcjum i są przeznaczone na realizację celów zgodnie z podpisaną umową konsorcjum. Lider konsorcjum nie jest podmiotem uprawnionym do dysponowania tymi aktywami, a zatem ich wartość nie może być traktowana jako przychód lidera w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT. Lider konsorcjum jest zobowiązany rozpoznawać w swoim rozliczeniu podatku CIT wyłącznie tą część wypracowanych w ramach konsorcjum przychodów, która zgodnie z ustalonym w umowie konsorcjum zadaniem, powinna przypadać liderowi konsorcjum.
Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania Nr 1, należało uznać za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Jednocześnie wskazać należy, że w pozostałym zakresie objętym wnioskiem, tj. w zakresie pytania oznaczonego we wniosku Nr 2, wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Odnosząc się do powołanych we wniosku interpretacji indywidualnych należy stwierdzić, iż zostały one wydane w indywidualnych sprawach podmiotów, które o ich wydanie wystąpiły, zatem nie są one wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.
Do wniosku dołączono dokumenty źródłowe. Należy jednak zauważyć, że Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do jego oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę we wniosku i jego stanowiskiem.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
