
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
28 marca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej m.in. w zakresie ustalenia, w jakim momencie powstanie przychód w podatku dochodowym od osób prawnych po stronie Spółki z tytułu wynagrodzenia określonego w Umowie należnego Spółce mimo niewykonania Inwestycji z przyczyn leżących po stronie Zamawiającego. Uzupełnili go Państwo pismem z 16 maja 2025 r. (wpływ 16 maja 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
A. Sp. z o.o. (dalej „Wnioskodawca”, albo „Spółka”) jest spółką prawa polskiego i polskim rezydentem podatkowym, zarejestrowanym jako czynny podatnik podatku od towarów i usług (dalej „VAT”). Głównym przedmiotem działalności Spółki są ROBOTY ZWIĄZANE Z BUDOWĄ MOSTÓW I TUNELI (PKD 42 13 Z).
Spółka zawarła z B. ((dalej „Inwestor”, „Zamawiający”) umowę z (…) 2023 r. (dalej „Umowa”) dla inwestycji pod nazwą: (…) (dalej „Inwestycja”).
Umowę zawarto w wyniku przetargu nieograniczonego, współfinansowanego z Rządowego Funduszu (…).
Strony ustaliły termin realizacji całości Inwestycji do 31 grudnia 2025 r. z uwzględnieniem poszczególnych etapów:
1)wykonanie projektu budowlanego i Studium Wykonalności Inwestycji wraz ze wszczęciem procedury ZRID – do 31 października 2024 r.,
2)uzyskanie decyzji ZRID z rygorem natychmiastowej wykonalności wraz z opracowaniem i zatwierdzeniem wszystkich etapów projektu wykonawczego – do 31 grudnia 2024 r.,
3)realizację robót budowlanych – do 31 grudnia 2025 r., przy czym terminy wykonywania poszczególnych robót wskazano w harmonogramie rzeczowo-finansowym,
4)uzyskanie w imieniu Zamawiającego pozwolenia na użytkowanie obiektu – w terminie 30 dni od zakończenia robót budowlanych.
Kontrakt nie został jednak w całości zrealizowany, co nastąpiło z winy leżącej po stronie Inwestora. Po wykonaniu części prac i ich zafakturowaniu, 31 grudnia 2024 r. Spółka złożyła Zamawiającemu oświadczenie o odstąpieniu od dalszej realizacji Umowy z winy Zamawiającego i zgłosiła Zamawiającemu szereg różnych roszczeń związanych z Umową.
Jednym z roszczeń jest roszczenie o zapłatę pozostałego wynagrodzenia określonego w Umowie pomimo niewykonania Inwestycji, z przyczyn leżących po stronie Zamawiającego. Podstawą tego roszczenia są przepisy art. 639 k.c., art. 6494 § 3 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm. – dalej „k.c.”).
Zgodnie z treścią art. 649 (4) § 3 k.c. – inwestor nie może odmówić zapłaty wynagrodzenia mimo niewykonania robót budowlanych, jeżeli wykonawca (generalny wykonawca) był gotów je wykonać, lecz doznał przeszkody z przyczyn dotyczących inwestora. Jednakże w wypadku takim inwestor może odliczyć to, co wykonawca (generalny wykonawca) oszczędził z powodu niewykonania robót budowlanych.
W przedmiotowej sprawie, powodem odstąpienia od Umowy było szereg naruszeń ze strony Zamawiającego, w szczególności:
- brak udzielenia przez Zamawiającego na rzecz Spółki gwarancji zapłaty, której Zamawiający do dnia odstąpienia od Umowy nie przedłożył;
- zwłoka w akceptacji koncepcji rozwiązania projektowego. Zamawiający nie zaakceptował (ani też nie odrzucił) rozwiązań projektowych w zakresie wiaduktu (…) przedłożonych przez Wykonawcę. Brak decyzji Zamawiającego uniemożliwił dalszą realizację prac projektowych, a w konsekwencji i uniemożliwia wykonanie robót budowlanych;
- brak uzyskania przez Zamawiającego dostępu do nieruchomości innego podmiotu koniecznego w celu realizacji Inwestycji;
- brak uzyskania przez Zamawiającego zmian z decyzji środowiskowej do przeprowadzenia Inwestycji;
- brak oświadczenia o dysponowaniu nieruchomością, na której miały być przeprowadzone prace związane z Inwestycją;
- brak stanowiska w przedmiocie analizy ruchu;
- brak możliwości dokonania podziałów działek na potrzeby decyzji ZRID, niepodjęcie działań zmierzających do usunięcia rozbieżności w zakresie przebiegu granic miasta i gminy (…);
- brak prawidłowej informacji o planowanych przez Miasto (…) inwestycjach na lata 2025-2027;
- brak współdziałania Zamawiającego w celu wszczęcia procedury ZRID i uzyskania decyzji ZRID;
- uchylanie się przez Zamawiającego od zawarcia prawnie dopuszczalnego i uzasadnionego aneksu do Umowy.
W oświadczeniu o odstąpieniu od Umowy Spółka wezwała Zamawiającego do zapłaty ww. roszczenia, tj. wynagrodzenia za prace, których nie wykonała z winy Zamawiającego.
Zamawiający nie dokonał zapłaty tego roszczenia a jedynie w oświadczeniu z (…) 2025 r. dotyczącym polubownego rozwiązania sporu pomiędzy Stronami Umowy, potwierdził skuteczność złożonego przez Spółkę oświadczenia z (…) 2024 r. o odstąpieniu Spółki od Umowy oraz zwolnił z odpowiedzialności Gwarantów udzielających gwarancji należytego wykonania Umowy pod warunkiem pozostawienia odpowiedniej kwoty na zabezpieczenie roszczeń z tytułu rękojmi i gwarancji prac określonych w par. 1 ust. 1 pkt 1-3 Umowy.
Na dzień dzisiejszy nie jest ustalone, jaki będzie dalszy przebieg sprawy. Strony – dążąc do polubownego rozstrzygnięcia sporu, mogą zawrzeć Porozumienie/Ugodę regulującą wysokość i termin zapłaty na rzecz Spółki należności (na podstawie art. 649 (4) § 3 k.c.), a w razie braku porozumienia Stron, Spółka rozważa wniesienie w tym zakresie powództwa do sądu powszechnego.
W trakcie wykonywania Umowy Spółka korzysta z usług prawnych kancelarii, w tym dotyczących zasadności przedmiotowego roszczenia oraz będzie korzystała z usług prawnych w razie wniesienia pozwu sądowego. Spółka otrzymuje i otrzyma faktury kancelarii dokumentujące usługi prawne w tym zakresie.
Doprecyzowanie i uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego
Roszczenie przysługujące Wykonawcy o zapłatę umówionego wynagrodzenia mimo braku wykonania Inwestycji z przyczyn, za które odpowiedzialność ponosi Inwestor, oparte na art. 6494 § 3 k.c., zawiera w sobie również założony zysk, który Spółka zamierzała osiągnąć, gdyby doszło do zrealizowania całej Inwestycji.
Zgodnie z art. 6494 § 3 k.c. Wnioskodawcy przysługuje roszczenie o zapłatę całego umówionego wynagrodzenia. Kwota roszczenia wynika wprost z Umowy. Przy czym roszczenie kierowane przez Wnioskodawcę do Inwestora nie obejmuje wynagrodzenia, które zostało już zapłacone przez Inwestora za część Umowy zrealizowaną do dnia odstąpienia.
Kwota roszczenia nie jest wynikiem sumy kosztów ponoszonych przez Wnioskodawcę związanych z Umową. Jednakże fakt poniesienia tych kosztów może być brany pod uwagę przy ustalaniu kwoty roszczenia, którą Wnioskodawca będzie zamierzał ostatecznie dochodzić od Inwestora (tj. całość albo część umówionego wynagrodzenia). Przy tym wysokość roszczenia nie jest zależna od wykazania przez Wnioskodawcę poniesienia jakichkolwiek kosztów związanych z realizacją Umowy.
Inwestor może odliczyć to, co Wnioskodawca oszczędził w związku z brakiem wykonania Inwestycji – przy czym to na Inwestorze spoczywa ciężar udowodnienia tego, że Wnioskodawca miał oszczędności (nie poniósł konkretnych wydatków).
Roszczenie Wnioskodawcy wobec Zamawiającego będzie wyczerpane/zaspokojone w momencie gdy zostanie ono zapłacone przez Zamawiającego dobrowolnie, w drodze zawartej ugody bądź też na podstawie prawomocnego wyroku zasądzającego to roszczenie od Zamawiającego.
W związku z dochodzeniem od Zamawiającego wynagrodzenia, Spółka ponosi lub może ponieść w przyszłości koszty doradztwa prawnego, specjalistycznych opinii prawnych, technicznych i ekonomicznych, ekspertyz, biegłego rewidenta, kosztów mediacji. Wszystkie te koszty są fakturowane na Spółkę z VAT.
Spółka otrzymuje faktury dokumentujące poniesienie wyżej wymienionych kosztów od kancelarii prawnych, prywatnych ekspertów i biegłych, których opinie potwierdzają zasadność i wysokość roszczenia i mogą stanowić dowód w postępowaniu cywilnym mającym na celu dochodzenie roszczenia.
Zdaniem Wnioskodawcy, wskazanym we wniosku, nabywane usługi prawne są pośrednio związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych VAT. Dochodzone przez Wnioskodawcę roszczenie będące przedmiotem niniejszego wniosku wynika z jego podstawowej działalności gospodarczej, podlegającej w całości opodatkowaniu VAT, a odzyskane środki pozwolą na finansowanie kolejnych projektów opodatkowanych VAT. W związku z powyższym uzupełnieniem opisu stanu faktycznego, Wnioskodawca odpowiednio uzupełnia swoja argumentację wniosku poprzez dodanie do niej następującego fragmentu;
Z praktyki interpretacyjnej DKIS wynika, że pośredni związek nabywanych towarów i usług z działalnością przedsiębiorcy występuje wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa.
Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością podmiotu, istnieć musi związek przyczynowo skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług, a powstaniem obrotu.
O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania obrotu przez podatnika, np. poprzez ich odsprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez podmiot obrotu (por. np. stanowisko DKIS w interpretacji indywidualnej z 29 września 2023 r., sygn. 0111-KDIB3-3.4012.236.2023.5.AW czy z 9 października 2023 r., sygn. 0114-KDIP4-3.4012.283.2023.2.IG). Tak jest w przedmiotowej sprawie, gdyż odzyskane od zamawiającego środki będą wykorzystywane w działalności Wnioskodawcy opodatkowanej VAT.
Niewykonanie inwestycji w całości wiąże się z brakiem poniesienia przez Wnioskodawcę kosztów wykonania tej części prac tj. w szczególności brak poniesienia kosztów: (i) nabycia i dostaw materiałów; (ii) usług budowlanych (usług podwykonawców); (iii) części kosztów utrzymania biura budowy.
Pytania
1.Czy kwota jaką Spółka uzyska od Zamawiającego, na podstawie art. art. 639 k.c. i art. 649 [4] § 3 k.c., z tytułu niewykonanych usług budowlanych z przyczyn leżących po stronie Zamawiającego, będzie podlegała opodatkowaniu VAT jako wynagrodzenie za usługę niezależnie od tego, czy zostanie uzyskane w wyniku dobrowolnej zapłaty przez Zamawiającego?
2.Jeśli Organ uzna, że kwota jaką Spółka uzyska od Zamawiającego, na podstawie art. art. 639 k.c. i art. 649 [4] § 3 k.c., z tytułu niewykonanych usług budowlanych z przyczyn leżących po stronie Zamawiającego, będzie podlegała opodatkowaniu VAT jako wynagrodzenie za usługę, to jaką datę należy przyjąć za datę wykonania tej usługi i w jakiej dacie powstaje obowiązek podatkowy z tego tytułu?
3.Jeśli Organ uzna, że kwota jaką Spółka uzyska od Zamawiającego, na podstawie art. art. 639 k.c. i art. 649 [4] § 3 k.c., z tytułu niewykonanych usług budowlanych z przyczyn leżących po stronie Zamawiającego, będzie podlegała opodatkowaniu VAT jako wynagrodzenie za usługę, w jakim terminie należy wystawić fakturę na przedmiotowe roszczenie?
4.Czy Spółka może odliczyć podatek naliczony VAT wynikający z faktur na koszty poniesione po odstąpieniu od Umowy, tj. koszty prawne, sądowe i tym podobne, związane z dochodzeniem tego wynagrodzenia od Zamawiającego, niezależnie od tego, czy będzie ono podlegać opodatkowaniu VAT?
5.Czy wynagrodzenie określone w Umowie należne Spółce mimo niewykonania Inwestycji z przyczyn leżących po stronie Zamawiającego (na podstawie art. 639 k.c., art. 649(4) § 3 k.c.) podlega opodatkowaniu podatkiem CIT na podstawie art. 12 ust. 3e ustawy o CIT czyli w dacie jego otrzymania (zasad kasowa), czy na zasadzie memoriałowej, o której mowa w art. 12 ust. 3a ustawy o CIT, niezależnie od tego, czy zostanie uzyskane w wyniku dobrowolnej zapłaty przez Zamawiającego, ugody stron, czy też w wyniku wyroku sądowego?
Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie nr 5. Na pytania nr 1-4 zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Państwa stanowisko w sprawie
ad 5
Zdaniem Wnioskodawcy wynagrodzenie należne Spółce mimo niewykonania Inwestycji z przyczyn leżących po stronie Zamawiającego (na podstawie art. 639 k.c., art. 649[4] § 3 k.c.) podlega opodatkowaniu podatkiem CIT na podstawie art. 12 ust. 3e ustawy o CIT w dacie jego otrzymania (zasada kasowa).
Uzasadnienie stanowiska
Zdaniem Wnioskodawcy wynagrodzenie należne Spółce mimo niewykonania Inwestycji z przyczyn leżących po stronie Zamawiającego (na podstawie art. 639 k.c., art. 649[4] § 3 k.c.), podlega opodatkowaniu podatkiem CIT w dacie jego otrzymania (zasad kasowa) – zgodnie z art. 12 ust. 3e ustawy o CIT.
Na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.
Stosownie do art. 12 ust. 3 ustawy o CIT za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, a także za przychody uzyskane z zysków kapitałowych, z wyłączeniem przychodów, o których mowa w art. 7b ust. 1 pkt 1, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.
Datę powstania przychodu reguluje art. 12 ust. 3a ustawy o CIT, w myśl którego za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 3, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 3c-3g oraz 3j-3m, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:
1)wystawienia faktury albo
2)uregulowania należności.
Jak wynika z powyższego, przepisy ustawy o CIT wskazują, że w przypadku czynności dokonanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, które odnoszą się do wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi czy też częściowego wykonania usługi, przychód powinien być rozpoznany z momentem wykonania usługi czy też zbycia towaru, z momentem wystawienia faktury albo z momentem uregulowania należności, w zależności które zdarzenie wystąpi wcześniej.
Odrębne zasady ustalania przychodu zostały ustalone dla zdarzeń, w których zapłata następuje w oderwaniu od wydania rzeczy, zbycia praw majątkowych lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi. W takiej sytuacji przychód powinien zostać rozpoznany z momentem otrzymania zapłaty. Na podstawie art. 12 ust. 3e ww. ustawy, w przypadku otrzymania przychodu, o którym mowa w ust. 3, do którego nie stosuje się ust. 3a, 3c, 3d i 3f, za datę powstania przychodu uznaje się dzień otrzymania zapłaty.
W przypadku roszczeń o charakterze odszkodowawczym nie mamy do czynienia z wydaniem towaru lub świadczeniem usługi. Podmiot, któremu przysługuje takie zadośćuczynienie, niewątpliwie nie dokonuje w tym zakresie żadnego świadczenia na rzecz dłużnika, a jedynie otrzymuje ustawowe uprawnienie do otrzymania rekompensaty – w tym konkretnym przypadku – za niezrealizowanie całości prac objętych Umową z winy Zamawiającego. Oznacza to, że przychody z tego tytułu należy zakwalifikować jako pozostałe świadczenia, o których mowa w art. 12 ust. 3e ustawy o CIT, w odniesieniu do których przychód powstaje w dniu otrzymania zapłaty.
Zatem w przedmiotowej sprawie, przychód podlegający opodatkowaniu CIT należy rozpoznać według tzw. metody kasowej, a więc w dacie otrzymania środków pieniężnych tytułem wynagrodzenia należnego n podstawie art. 639 i 649(4) par. 3 k.c. Na moment powstania tego przychodu nie będzie też wpływała data wystawienia, czy otrzymania dokumentu, z którego wynika to odszkodowanie (tu: data Ugody, data wystawienia noty księgowej), ani też data uprawomocnienia się wyroku sądowego zasądzającego te kwoty na rzecz Spółki.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 278 ze zm., dalej: ustawa o CIT) nie zawiera definicji przychodu podatkowego. Ustawodawca ograniczył się w tym zakresie do wskazania w art. 12 ust. 1 ustawy o CIT, przykładowych przysporzeń, zaliczanych do tej kategorii.
Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT:
Przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.
Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiuje ściśle pojęcia przychodu, jednak na podstawie treści art. 12 ustawy o CIT, można określić przychód jako wszelkie trwałe, bezzwrotne i definitywne przysporzenia majątkowe w postaci środków pieniężnych, dóbr majątkowych oraz świadczeń w naturze, niezależnie od tytułu prawnego ich uzyskania przez podatnika. W przypadku podatników prowadzących działalność gospodarczą, przychodem są również kwoty należne, nawet gdy nie zostały faktycznie otrzymane, pod warunkiem, że kwoty te spełniają warunki wymienione powyżej (trwały, bezzwrotny i definitywny charakter).
Wyjątek od tej zasady wprowadza art. 12 ust. 3 ustawy o CIT, który stanowi, że:
Za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, a także za przychody uzyskane z zysków kapitałowych, z wyłączeniem przychodów, o których mowa w art. 7b ust. 1 pkt 1, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.
Powyższy przepis nakazuje ujmować do celów podatkowych przychody, które jeszcze nie zostały otrzymane przez podatnika, ale są mu należne, tj. stanowią przedmiot wymagalnych świadczeń. Świadczenie należne podatnikowi musi być przy tym skonkretyzowane i wynikać z treści zobowiązania, którego jest on stroną. O jego wymagalności można natomiast mówić od momentu, gdy podatnik jako wierzyciel ma prawo do dochodzenia spełnienia tego świadczenia, a dłużnik ma obowiązek jego realizacji.
Ponadto, dla ustalenia przychodu istotnym zagadnieniem jest określenie daty uzyskania przychodu, z którą ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych łączy moment powstania obowiązku podatkowego.
Przychody z działalności gospodarczej powstają na zasadzie kasowej albo memoriałowej, co zostało uregulowane w art. 12 ust. 3a-3e ustawy o CIT, zawierającym zasady określające moment powstania tych przychodów.
Z treści art. 12 ust. 3a ustawy o CIT wynika, że:
Za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 3, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 3c-3g oraz 3j-3m, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:
1)wystawienia faktury albo
2)uregulowania należności.
Regułą jest, że przychód powstaje w dacie następujących zdarzeń: wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż w dniu wystawienia faktury albo uregulowania należności. Opodatkowany jest przychód należny co oznacza, że należy zadeklarować przychód dla celów podatkowych niezależnie od faktycznego otrzymania środków pieniężnych.
Z powyższego wynika zatem, że pierwszeństwo w kształtowaniu daty powstania przychodu ma dzień dokonania czynności – wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego, wykonania usługi lub jej częściowego wykonania, przy czym dzień wystawienia faktury lub uregulowania należności jest ostatecznym terminem, który stanowi o dacie powstania przychodu. Ponadto dodać należy, że jeśli zaistniałe wyżej zdarzenia wystąpią po dniu wystawienia faktury, czy po dniu dokonania zapłaty należności, o momencie powstania przychodu decydują te dni, a nie fakt zaistnienia konkretnego zdarzenia.
Przepis art. 12 ust. 3a cytowanej ustawy wyraża zasadę, że momentem istotnym dla ustalenia przychodu jest wykonanie świadczenia.
Postanowienia wyżej powołanych przepisów nie mają jednak zastosowania w sytuacjach, o których mowa w art. 12 ust. 3c ustawy o CIT. W myśl tego przepisu:
Jeżeli strony ustalą, iż usługa jest rozliczana w okresach rozliczeniowych, za datę powstania przychodu uznaje się ostatni dzień okresu rozliczeniowego określonego w umowie lub na wystawionej fakturze, nie rzadziej niż raz w roku.
Istnieją również sytuacje szczególne, w których dopiero otrzymanie środków pieniężnych rodzi obowiązek zadeklarowania przychodu podatkowego z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.
Kwestię tę reguluje art. 12 ust. 3e ustawy o CIT, zgodnie z którym:
W przypadku otrzymania przychodu, o którym mowa w ust. 3, do którego nie stosuje się ust. 3a, 3c, 3d i 3f, za datę powstania przychodu uznaje się dzień otrzymania zapłaty.
Państwa wątpliwości na gruncie ustawy o CIT dotyczą ustalenia, w jakim momencie po stronie Spółki, w odniesieniu do kwoty żądanej na podstawie art. 639 i art. 6494 § 3 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeksu cywilnego (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm., dalej: Kodeks cywilny), powstanie przychód w podatku dochodowym od osób prawnych.
Zgodnie z art. 639 Kodeksu cywilnego:
Zamawiający nie może odmówić zapłaty wynagrodzenia mimo niewykonania dzieła, jeżeli przyjmujący zamówienie był gotów je wykonać, lecz doznał przeszkody z przyczyn dotyczących zamawiającego. Jednakże w wypadku takim zamawiający może odliczyć to, co przyjmujący zamówienie oszczędził z powodu niewykonania dzieła.
Na podstawie art. 647 Kodeksu cywilnego:
Przez umowę o roboty budowlane wykonawca zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego zgodnie z projektem i z zasadami wiedzy technicznej, a inwestor zobowiązuje się do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót, w szczególności do przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu, oraz do odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia.
W myśl art. 6491 § 1 Kodeksu cywilnego:
Gwarancji zapłaty za roboty budowlane, zwanej dalej „gwarancją zapłaty”, inwestor udziela wykonawcy (generalnemu wykonawcy) w celu zabezpieczenia terminowej zapłaty umówionego wynagrodzenia za wykonanie robót budowlanych.
Zgodnie z art. 6493 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:
§ 1. Wykonawca (generalny wykonawca) robót budowlanych może w każdym czasie żądać od inwestora gwarancji zapłaty do wysokości ewentualnego roszczenia z tytułu wynagrodzenia wynikającego z umowy oraz robót dodatkowych lub koniecznych do wykonania umowy, zaakceptowanych na piśmie przez inwestora.
§ 2. Udzielenie gwarancji zapłaty nie stoi na przeszkodzie żądaniu gwarancji zapłaty do łącznej wysokości określonej w § 1.
Z postanowień art. 6494 § 1, § 2 i § 3 Kodeksu cywilnego wynika, że:
§ 1. Jeżeli wykonawca (generalny wykonawca) nie uzyska żądanej gwarancji zapłaty w wyznaczonym przez siebie terminie, nie krótszym niż 45 dni, uprawniony jest do odstąpienia od umowy z winy inwestora ze skutkiem na dzień odstąpienia.
§ 2. Brak żądanej gwarancji zapłaty stanowi przeszkodę w wykonaniu robót budowlanych z przyczyn dotyczących inwestora.
§ 3. Inwestor nie może odmówić zapłaty wynagrodzenia mimo niewykonania robót budowlanych, jeżeli wykonawca (generalny wykonawca) był gotów je wykonać, lecz doznał przeszkody z przyczyn dotyczących inwestora. Jednakże w wypadku takim inwestor może odliczyć to, co wykonawca (generalny wykonawca) oszczędził z powodu niewykonania robót budowlanych.
Odnosząc się do kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych kwoty, której domagają się Państwo od Zamawiającego na podstawie art. 639 i art. 6494 § 3 Kodeksu cywilnego, należy zauważyć, że w przedstawionej sytuacji nie świadczą Państwo na rzecz Zamawiającego jakiejkolwiek usługi, ponieważ odstąpili Państwo od świadczenia usług z przyczyn leżących po stronie Zamawiającego. Państwo jedynie złożyli oświadczenie o odstąpieniu od umowy i zgłosili Zamawiającemu szereg różnych roszczeń związanych z Umową, w tym roszczenie o zapłatę pozostałego wynagrodzenia określonego w Umowie pomimo niewykonania Inwestycji. W związku z odstąpieniem od umowy z przyczyn leżących po stronie Zamawiającego, Państwo nie są zobowiązani do spełnienia jakiegokolwiek świadczenia na rzecz Zamawiającego. W efekcie podjęcia takiej decyzji, Państwo pobiorą od Zamawiającego opłatę, która nie jest wynagrodzeniem za żadną usługę wykonaną przez Państwa, lecz ma charakter zbliżony do kary umownej, która ma zrekompensować fakt, że byli Państwo gotowi świadczyć usługi, ale nie mogli ich kontynuować z winy Zamawiającego.
W związku z powyższym, do uzyskanych przychodów z tego tytułu należy zastosować art. 12 ust. 3e ustawy o CIT, tj. przychód powstanie w dniu otrzymania zapłaty.
Tym samym, Państwa stanowisko zgodnie z którym wynagrodzenie należne Spółce mimo niewykonania Inwestycji z przyczyn leżących po stronie Zamawiającego (na podstawie art. 639 k.c., art. 649[4] § 3 k.c.) podlega opodatkowaniu podatkiem CIT na podstawie art. 12 ust. 3e ustawy o CIT w dacie jego otrzymania (zasada kasowa), należy uznać za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
