Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe - Interpretacja - null

shutterstock
Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe - Interpretacja - null

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

13 marca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest osobą prawną, spółką akcyjną, mającą siedzibę oraz miejsce efektywnego zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i tym samym podlegającą w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów.

Wnioskodawca jest i może być w przyszłości stroną postępowań arbitrażowych, prowadzonych przed Stałym Trybunałem Arbitrażowym (The Permanent Court of Arbitration) w Hadze (dalej: „Sąd”).

Sąd to instytucja międzynarodowa utworzona na poziomie międzyrządowym na podstawie konwencji haskiej z 29 lipca 1899 r., zrewidowanej następnie konwencją haską z 18 października 1907 r. Konwencje te stanowią akty założycielskie Sądu. Część państw przystąpiła wyłącznie do konwencji z 1899 r., część wyłącznie do konwencji z 1907 r., a część państw przystąpiła zarówno do konwencji z 1899 r., jak i do konwencji z 1907 r. Polska przystąpiła do konwencji z 1907 r. - zgodne z treścią Oświadczenia Rządowego z dnia 18 grudnia 1929 r. w sprawie przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Konwencji o pokojowym załatwianiu sporów międzynarodowych, podpisanej w Hadze dnia 18 października 1907 roku, „Podaje się niniejszym do wiadomości, że Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, na mocy ustawy z dnia 23 marca 1929 roku w sprawie zatwierdzenia zgłoszonego przez Rząd Polski w dniu 14 października 1920 roku przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Konwencji o pokojowym załatwianiu sporów międzynarodowych, podpisanej w Hadze 18 października 1907 r. (Dz. U. R. P. z 1929 r. Nr. 25, poz. 256), zatwierdził przystąpienie Rzeczypospolitej Polskiej do Konwencji powyższej. (…) wszystkie państwa należące do powyższej Konwencji, wyraziły swą zgodę na przystąpienie Rzeczypospolitej Polskiej do tej Konwencji. Oznajmienie o przystąpieniu Rzeczypospolitej Polskiej do Konwencji zostało przyjęte do wiadomości przez Rząd Holenderski, zgodnie z art. 95 Konwencji, notą z dnia 26 maja 1922 roku”.

Akty założycielskie Sądu nie zawierają postanowień dotyczących statusu podatkowego Sądu. Na mocy art. 7 ust. 1 i 2 Umowy dotyczącej siedziby Sądu z 30 marca 1999 r., zawartej pomiędzy Królestwem Niderlandów a Sądem, Sąd w zakresie swoich działań urzędowych jest zwolniony („shall be exempt”) ze wszystkich podatków bezpośrednich, pobieranych przez władze krajowe, regionalne lub lokalne, a w określonym zakresie także z niektórych podatków pośrednich, przy czym zgodnie z art. 7 ust. 4 wskazanego aktu prawnego nie przewiduje się żadnych zwolnień w odniesieniu do podatków i ceł stanowiących opłaty za określone świadczone usługi. Dodatkowo, jako międzyrządowa instytucja o specjalnym statusie, Sąd nie posiada rezydencji podatkowej w jakimkolwiek państwie.

Sąd działa na podstawie aktów powołania, a w zakresie arbitrażu - na podstawie Regulaminu Arbitrażowego Sądu z 2012 r. (dalej: „Regulamin Sądu”), którego najważniejsze założenia przedstawiają się następująco:

   - pracę Sądu wspiera sekretariat Sądu (art. 1 ust. 3 Regulaminu Sądu);

   - strona wszczynająca postępowanie arbitrażowe przekazuje drugiej stronie i sekretariatowi Sądu zawiadomienie o arbitrażu, spełniające wymogi szczegółowo określone w Regulaminie Sądu (art. 3 ust. 1 i 3 Regulaminu Sądu);

   - spory nie są rozstrzygane merytorycznie przez Sąd, lecz przez działające w jego imieniu Trybunały Arbitrażowe, powoływane do rozstrzygania konkretnych spraw, składające się z jednego, trzech lub pięciu arbitrów (pkt 3 lit. c preambuły do Regulaminu Sądu oraz art. 17 ust. 5 i art. 33 ust. 1 Regulaminu Sądu; dalej: „Trybunał Arbitrażowy”);

   - co do zasady arbitrzy są powoływani do rozstrzygnięcia konkretnej sprawy przez strony lub Sąd (art. 3 ust. 3, art. 4 ust. 2 oraz art. 6-10 Regulaminu Sądu);

   - każdy arbiter musi być i pozostać bezstronny i niezależny od stron i złożyć w tym zakresie odpowiednie oświadczenie (art. 11 Regulaminu Sądu);

   - miejsce arbitrażu ustalają strony, a gdyby tego nie zrobiły - Trybunał Arbitrażowy (art. 18 ust. 1 Regulaminu Sądu).

Zasady działania konkretnego Trybunału Arbitrażowego, tj. konkretnego składu, są każdorazowo określane w zawieranych przez Wnioskodawcę i Trybunał Arbitrażowy dokumentach, zwanych Terms of Appointment. Dokumenty te konkretyzują ogólne zasady wynikające z Regulaminu Sądu, w tym m.in. zasady konstytuowania się Trybunału Arbitrażowego (konkretnego składu osobowego), właściwe przepisy w danej sprawie, miejsce prowadzenia arbitrażu w danej sprawie, kwestie związane z obsługą administracyjną i organizacyjną, opłaty i wydatki czy kwestie dotyczące prowadzenia rachunków depozytowych.

Jeśli chodzi o opłaty i wydatki czy kwestie dotyczące prowadzenia rachunków depozytowych, z Terms of Appointment pomiędzy Wnioskodawcą a Trybunałem Arbitrażowym wynika przede wszystkim, że:

   - strony ponoszą koszty postępowania co do zasady w równych częściach, przy czym wszelkie płatności są dokonywane przez strony na depozyt administrowany przez Sąd, z którego to depozytu środki trafiają następnie na rzecz konkretnych osób (ust. 9.3. i ust. 10. Terms of Appointment);

   - na koszty ponoszone przez strony składają się przede wszystkim:

- wynagrodzenie arbitrów Trybunału Arbitrażowego (ust. 9.1. Terms of Appointment);

- wynagrodzenie sekretarza Trybunału Arbitrażowego (ust. 8.3. Terms of Appointment);

- wydatki członków Trybunału Arbitrażowego, w tym sekretarza Trybunału Arbitrażowego, poniesione w związku z arbitrażem (ust. 9.2. i 8.3. Terms of Appointment);

- koszty utrzymania depozytu administrowanego przez Sąd;

   - zasadą jest, iż wpłaty na depozyt nie stanowią równowartości wydatków, tzn. wpłaty depozytowe są realizowane wcześniej (jako estymacja przyszłych kosztów) niż same wydatki (ust. 10. Terms of Appointment).

Terms of Appointment zawierają także postanowienie o niezależności i bezstronności arbitrów w stosunku do stron i ich przedstawicieli (ust. 3.7. Terms of Appointment).

Pytania

 1. Czy przedstawiony w stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym arbitraż stanowi świadczenie, w szczególności usługę, w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?

 2. Jeśli odpowiedź na pytanie nr 1 jest twierdząca (tj. jeśli Dyrektor KIS uznaje stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 za nieprawidłowe), to czy przedstawiony w stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym arbitraż stanowi usługę prawną lub świadczenie o podobnym charakterze w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?

 3. Jeśli odpowiedź na pytanie nr 2 jest twierdząca (tj. jeśli Dyrektor KIS uznaje stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2 za nieprawidłowe), to czy Wnioskodawca jest zobowiązany na podstawie art. 26 ust. 1 w zw. z art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych do pobierania podatku u źródła od wpłat dokonywanych na depozyt administrowany przez Sąd?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 1.

Zdaniem Wnioskodawcy przedstawiony w stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym arbitraż nie stanowi świadczenia, w szczególności usługi, w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Ad 2.

Zdaniem Wnioskodawcy jeśli odpowiedź na pytanie nr 1 jest twierdząca (tj. jeśli Dyrektor KIS uznaje stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 za nieprawidłowe), to przedstawiony w stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym arbitraż nie stanowi usługi prawnej lub świadczenia o podobnym charakterze w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Ad 3.

Zdaniem Wnioskodawcy jeśli odpowiedź na pytanie nr 2 jest twierdząca (tj. jeśli Dyrektor KIS uznaje stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2 za nieprawidłowe), to Wnioskodawca nie jest zobowiązany na podstawie art. 26 ust. 1 w zw. z art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych do pobierania podatku u źródła od wpłat dokonywanych na depozyt administrowany przez Sąd.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy.

Ad 1.

Zdaniem Wnioskodawcy przedstawiony w stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym arbitraż nie stanowi świadczenia, w szczególności usługi, w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Wyjaśniając powyższe, w pierwszej kolejności należy wskazać, że zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: „ustawa o CIT”) podatek dochodowy w wysokości 20% przychodów ustala się od uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez nierezydentów przychodów „z tytułu świadczeń: doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze”.

W ocenie Wnioskodawcy z przepisu tego wynika, że warunkiem brzegowym dla ustalenia przedmiotowego podatku jest istnienie świadczenia lub usługi, z których przychód mógłby być opodatkowany. Mówiąc inaczej, jeżeli w danym przypadku w ogóle nie mamy do czynienia ze świadczeniem lub usługą, to omawiany przepis nie może znaleźć zastosowania.

W świetle powyższego konieczne jest odkodowanie terminów „świadczenie” i „usługa”, a następnie zweryfikowanie, czy mamy z nimi do czynienia w sprawie.

Ustawa o CIT, jakkolwiek posługuje się pojęciem „świadczenia”, nie zawiera jego definicji. Odpowiedniej definicji próżno szukać również w innych głównych ustawach podatkowych - ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawie o podatku od towarów i usług i ustawie o podatku akcyzowym, choć także posługują się one - w różnym stopniu - tym terminem. Prowadzi to do wniosku, że odkodowanie omawianego pojęcia nie jest możliwe w obrębie gałęzi prawa, jaką jest prawo podatkowe. W ocenie Wnioskodawcy właściwe będzie zatem posiłkowanie się znaczeniem, jakie nadały mu inne gałęzie prawa, a konkretnie przyjęcie znaczenia wynikającego z Kodeksu cywilnego. Świadczenie jest bowiem jednym z podstawowych pojęć na gruncie prawa cywilnego.

I tak, zgodnie z doktryną prawa cywilnego, świadczenie jest zachowaniem dłużnika zgodnym z treścią stosunku zobowiązaniowego. Rozwijając powyższe, można wskazać, że dla istnienia świadczenia konieczne jest łączne wystąpienie dwóch podstawowych elementów:

   - określone zachowanie dłużnika, które może przybrać formę działania lub zaniechania, oraz

   - istnienie stosunku zobowiązaniowego pomiędzy wierzycielem a dłużnikiem (co oznacza w szczególności, iż nie dotyczy ono stosunków prawnorzeczowych opartych na prawach bezwzględnych).

Odnosząc się zaś do stosunku zobowiązaniowego, wskazać należy, że jest to stosunek prawny, w którym jedna strona uprawniona jest do żądania spełnienia świadczenia względem drugiej strony, zobowiązanej do jego spełnienia. Mówiąc inaczej, zobowiązanie oznacza uprawnienie do żądania od konkretnego podmiotu określonego zachowania i opiera się na gwarantowanym przez porządek prawny przymusie.

Powyższe znajduje potwierdzenie w doktrynie. Przykładowo:

   - M. Załucki (red.) w publikacji Kodeks cywilny. Komentarz, wyd. 4, Legalis, Warszawa 2024, wskazuje, że „Świadczenie jest przedmiotem zobowiązania, a jego spełnienie jest podstawowym obowiązkiem dłużnika w ramach spoczywającego na nim długu. Świadczenie jest zachowaniem dłużnika zgodnym z treścią stosunku zobowiązaniowego. (…) Świadczenie może polegać na działaniu (facere) lub zaniechaniu (non facere). Te dwie postacie zachowania dłużnika wyczerpują treść świadczenia”;

   - W. Borysiak (red.) w publikacji Kodeks cywilny. Komentarz, wyd. 33, Legalis, Warszawa 2024, wskazuje, że „Artykuł 353 § 1 KC definiuje pojęcie zobowiązania (a dokładniej zobowiązaniowego stosunku prawnego) oraz określa jego modelową strukturę i treść. Jest to dwustronnie zindywidualizowany stosunek prawny, w którym jedna osoba uprawniona jest do żądania spełnienia świadczenia względem drugiego z podmiotów, który jest zobowiązany do jego spełnienia. W najprostszym ujęciu zobowiązanie oznacza uprawnienie do żądania od konkretnej osoby określonego zachowania i opiera się na gwarantowanym przez porządek prawny przymusie. (…) Nakazane prawnie zachowanie określane jest natomiast jako świadczenie”.

W odniesieniu do samego pojęcia „usługi”, użytego przez ustawodawcę w art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT m.in. w odniesieniu do świadczeń prawnych, wskazać należy, że również nie zostało ono zdefiniowane w ustawie o CIT. Pomocne w tym zakresie jest przy tym odwołanie się do ustawy o podatku od towarów i usług. W art. 8 ust. 1 in principio tej ustawy wskazano, że przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. Definicja ta ma zatem charakter negatywny (świadczeniem usług jest każde świadczenie niebędące dostawą towaru) i przez to szeroki. Jej zakres nie jest jednak nieograniczony - pojęcie „usługi” (tak jak pojęcie „świadczenia”) jest dla celów podatkowych rozumiane przez pryzmat regulacji prawa cywilnego i wypracowanej na jego gruncie definicji świadczenia.

W tym kontekście wskazuje się w szczególności, że przez świadczenie usług należy rozumieć każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, przy czym aby dane zachowanie można było uznać za czynność podlegającą opodatkowaniu (odpłatne świadczenie usług), muszą zostać spełnione m.in. następujące przesłanki:

  - istnienie stosunku prawnego będącego podstawą świadczenia usług, a także

  - bezpośredni związek wynagrodzenia ze świadczoną usługą.

Prowadzi to do wniosku, że w sytuacji gdy dana usługa jest wykonywana bez jakiegokolwiek stosunku prawnego mogącego być podstawą świadczenia czy też brak jest bezpośredniego związku wynagrodzenia ze świadczoną usługą, nie można mówić o świadczeniu usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, a co za tym idzie - również w rozumieniu ustawy o CIT, która w ogóle nie zawiera definicji „usługi”, ale której treść może być w ocenie Wnioskodawcy interpretowana pomocniczo przez pryzmat regulacji ustawy o podatku od towarów i usług.

Powyższe znajduje potwierdzenie w doktrynie. Przykładowo W. Modzelewski (red.) w publikacji Komentarz do ustawy o podatku od towarów i usług. Komentarz, wyd. 27, Legalis, Warszawa 2025 wskazuje, że „aby dane zachowanie można było uznać za czynność podlegającą opodatkowaniu (odpłatne świadczenie usług), muszą zostać spełnione następujące przesłanki: istnienie stosunku prawnego będącego podstawą świadczenia usług (…), odpłatność świadczenia (…), możliwość wyrażenia wynagrodzenia za świadczoną usługę w pieniądzu, bezpośredni związek wynagrodzenia ze świadczoną usługą (…). W sytuacji gdy usługa jest wykonywana bez jakiegokolwiek stosunku prawnego mogącego być podstawą świadczenia, nie można mówić o świadczeniu usług w rozumieniu VAT-u. W jednym z orzeczeń TSUE stwierdził, że jeżeli pomiędzy świadczącym usługę a beneficjentem takiej usługi nie istniał żaden stosunek prawny, nie istniała żadna umowa, nie dochodzi do świadczenia usług w rozumieniu VI Dyrektywy, a co za tym idzie VAT-u”.

Podsumowując powyższy wywód, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że podstawowym (wstępnym) warunkiem opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT jest zaistnienie świadczenia, które należy rozumieć jako określone zachowanie się dłużnika zgodnie z treścią stosunku zobowiązaniowego. A contrario brak stosunku zobowiązaniowego implikuje brak możliwości opodatkowania na postawie przedmiotowego przepisu. Stanowisko takie znajduje uzasadnienie tym bardziej, gdy weźmie się pod uwagę, że istnienie stosunku prawnego mogącego być podstawą świadczenia jest również niezbędnym elementem usługi.

Przekładając powyższe na grunt niniejszej sprawy, Wnioskodawca wskazuje, że w odniesieniu do relacji Wnioskodawca - Sąd uznać należy, że w sprawie nie mamy do czynienia ze świadczeniem, które Sąd miałby wykonywać na rzecz Wnioskodawcy. Wynika to w szczególności z faktu, iż Sąd de facto nie rozstrzyga merytorycznie sporu (zgodnie z Regulaminem Sądu spory nie są rozstrzygane merytorycznie przez Sąd, lecz przez działające w jego imieniu Trybunały Arbitrażowe), a co za tym idzie - Wnioskodawca nie jest uprawiony do żądania od Sądu wydania rozstrzygnięcia, jak również nie ma on wpływu na treść tego rozstrzygnięcia. Mówiąc inaczej, w ocenie Wnioskodawcy nie jest możliwe zidentyfikowanie jakiegokolwiek świadczenia, które Sąd miałby wykonywać na rzecz Wnioskodawcy. Dodatkowo w sprawie brak jest również bezpośredniego związku pomiędzy wynagrodzeniem płaconym przez Wnioskodawcę a czynnościami realizowanymi przez Sąd. W szczególności koszty, które Wnioskodawca ponosi w związku z postępowaniami arbitrażowymi są uiszczane z tytułu wynagrodzenia arbitrów i sekretarza, ich wydatków, a także utrzymania depozytów administrowanych przez Sąd. Nie jest to zatem wynagrodzenie z tytułu czynności podejmowanych przez Sąd.

W odniesieniu do relacji Wnioskodawca - dany arbiter, Wnioskodawca wskazuje natomiast, że nie jest możliwe zidentyfikowanie stosunku prawnego łączącego strony tej relacji, gdyż taki stosunek zachodzi wyłącznie w relacji Sąd - dany arbiter. Zasady prac arbitrów, ich obowiązki i wysokość wynagrodzenia wynikają bowiem z aktów powołania Sądu oraz Regulaminu Sądu, a tym samym nie są kształtowane z udziałem Wnioskodawcy - jest to sprawa Sądu i arbitrów. W tym kontekście Wnioskodawca nie może być uznany za usługobiorcę usług świadczonych przez danego arbitra, gdyż nie występuje pomiędzy tymi podmiotami żaden element tworzący stosunek zobowiązaniowy, który można byłoby uznać za świadczenie usług. Zdaniem Wnioskodawcy bez znaczenia jest przy tym fakt, że Wnioskodawca zawiera z Trybunałem Arbitrażowym dokumenty zwane Terms of Appointment. Są to bowiem jedynie dokumenty konkretyzujące ogóle zasady wynikające z Regulaminu Sądu i jako takie nie przesądzają o istnieniu pomiędzy Wnioskodawcą a danym arbitrem relacji usługobiorca - usługodawca.

Powyższe znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe. Przykładowo:

   - Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 10 września 2012 r. (IPPP3/443-619/12-2/KC) wskazał, że „(…) Mając na uwadze wskazane powyżej warunki niezbędne dla zaistnienia czynności podlegającej opodatkowaniu VAT jako świadczenie usług, w przypadku zwrotu kosztów arbitrażu, w tym wynagrodzenia arbitrów, nie są one spełnione. W pierwszej kolejności należy bowiem podkreślić, iż w przypadku wypłaty przez Wnioskodawcę kosztów arbitrażu, ustalonych przez Międzynarodowy Sąd Arbitrażowy nie jest możliwe zidentyfikowanie jakiegokolwiek świadczenia, które Sąd miałaby wykonywać na rzecz podmiotu zobowiązanego do zwrotu kosztów, tj. Wnioskodawcy. Brak jest więc fundamentalnego elementu świadczenia, za które Wnioskodawca miał ponosić odpłatność. W analizowanym przypadku nie jest również możliwe zidentyfikowanie jakiejkolwiek więzi prawnej pomiędzy Wnioskodawcą, a arbitrem, na rzecz którego Sąd wypłaca wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji arbitra. Innymi słowy nie jest możliwa identyfikacja podmiotu świadczącego i podmiotu korzystającego z usług. Nie można przecież uznać, iż orzeczenie zasądzające zapłatę kosztów arbitrażu (…) spełniało funkcję takiej więzi prawnej. Brak jest więc jednego z kluczowych elementów pozwalających mówić o świadczeniu usług za wynagrodzeniem”;

   - Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 13 marca 2013 r. (IPTPP2/443-690/11-7/12-S/KW) stwierdził, iż „w przypadku wypłaty przez Wnioskodawcę kosztów arbitrażu, ustalonych przez Międzynarodowy Sąd Arbitrażowy nie jest możliwe zidentyfikowanie jakiegokolwiek świadczenia, które Sąd miałby wykonywać na rzecz podmiotu zobowiązanego do zwrotu kosztów, tj. Wnioskodawcy. Brak jest więc fundamentalnego elementu świadczenia, za które Wnioskodawca miał ponosić odpłatność. (…) Wnioskodawca (…), jako jednostka organizacyjna występująca w imieniu Skarbu Państwa, zobowiązany na mocy wyroku Międzynarodowego Sądu Arbitrażowego do poniesienia kosztów arbitrażu, w tym wynagrodzenia arbitrów, nie może być uznany za usługobiorcę usług świadczonych przez arbitra, gdyż nie występuje pomiędzy tymi podmiotami żaden element tworzący stosunek zobowiązaniowy, który można byłoby uznać za świadczenie usług”.

Wnioskodawca wskazuje przy tym, że jakkolwiek przedmiotowe interpretacje indywidualne zostały wydane na gruncie VAT, to w ocenie Wnioskodawcy przedstawioną w nich argumentację można odnieść do niniejszej sprawy, co znajduje uzasadnienie szczególnie wówczas, gdy weźmie się pod uwagę pomocniczą rolę ustawy o podatku od towarów i usług w odkodowywaniu pojęcia „usługi” dla celów ustawy o CIT.

W świetle powyższego zdaniem Wnioskodawcy na pytanie nr 1 należy udzielić odpowiedzi, że przedstawiony w stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym arbitraż nie stanowi świadczenia, w szczególności usługi, w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Ad 2.

Zdaniem Wnioskodawcy jeśli odpowiedź na pytanie nr 1 jest twierdząca (tj. jeśli Dyrektor KIS uznaje stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 za nieprawidłowe), to przedstawiony w stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym arbitraż nie stanowi usługi prawnej lub świadczenia o podobnym charakterze w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Wyjaśniając powyższe, w pierwszej kolejności należy raz jeszcze wskazać, że zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT podatek u źródła ustala się od uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez nierezydentów przychodów „z tytułu świadczeń: doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze”. Jakkolwiek przedmiotowy katalog jest szeroki i ma charakter otwarty, to nie jest on nieograniczony. Analizowany przepis nie odnosi się bowiem do wszystkich usług niematerialnych, a jedynie do tych, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę, a także do tych, które wykazują do nich podobieństwo.

W dalszej kolejności należy zatem ustalić, czy czynności związane z arbitrażem mieszczą się w katalogu z art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT. Wnioskodawca wskazuje przy tym, iż nie poddaje on szczegółowej analizie świadczeń doradczych, księgowych, badania rynku, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń. W ocenie Wnioskodawcy arbitraż w oczywisty sposób nie stanowi żadnego z tych świadczeń, ani nawet nie jest do żadnego z tych świadczeń podobny. Wobec powyższego w dalszej części wywodu Wnioskodawca skupia się na usługach prawnych oraz świadczeniach o charakterze podobnym do usług prawnych - jako usługach/świadczeniach potencjalnie obejmujących swym zakresem m.in. arbitraż.

Zdaniem Wnioskodawcy arbitraż nie stanowi usługi prawnej lub świadczenia o podobnym charakterze, albowiem:

   - arbitraż opiera się na zupełnie innych kryteriach niż usługi prawne lub świadczenia o podobnym charakterze, a ponadto

   - inny jest cel arbitrażu i usług prawnych lub świadczeń o podobnym charakterze.

Sąd pełni funkcje właściwe wymiarowi sprawiedliwości. Rozwijając powyższe, należy wskazać, że arbitraż opiera się przede wszystkim o zasady bezstronności i niezależności od stron. W sprawie znajduje to potwierdzenie w Regulaminie Sądu oraz Terms of Appointment. Konkretyzując, zgodnie z art. 11 Regulaminu Sądu każdy arbiter musi być i pozostać bezstronny i niezależny od stron. Tożsame postanowienia zawiera również ust. 3.7 Terms of Appointment. Ponadto immanentną cechą arbitrażu jest sprawiedliwość i równość. Tymczasem usługi prawne i świadczenia o podobnym charakterze bazują na kryteriach celowości i praktyczności.

O różnicy pomiędzy arbitrażem a usługami prawnymi i innymi podobnymi świadczeniami świadczy także to, że mają one inny cel. Istotą arbitrażu jest bowiem rozstrzygnięcie sporu, podczas gdy celem usług prawnych czy świadczeń o podobnym charakterze jest świadczenie pomocy prawnej, a w szczególności udzielanie porad prawnych, sporządzanie opinii prawnych, opracowywanie projektów aktów prawnych oraz występowanie przed sądami i urzędami.

Zdaniem Wnioskodawcy w świetle powyższego arbitrażu nie można uznać za usługę prawną lub usługę o podobnym charakterze.

Takie podejście zaprezentował ETS w wyroku z dnia 16 września 1997 r. o sygn. C-145/96, zapadłym na gruncie Szóstej Dyrektywy Rady (77/388/EEC) z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku.

Analizując art. 9 ust. 2 lit. e tej Dyrektywy (obecnie art. 56 ust. 1 lit. c Dyrektywy 2006/112/WE Rady w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej), mówiący o miejscu świadczenia usług konsultantów, inżynierów, firm konsultingowych, prawników, księgowych oraz innych podobnych usług, wskazał on mianowicie, że przepis ten należy rozumieć w ten sposób, że nie obejmuje on swym zakresem usług arbitrów:

„21. Usługę należy uznać za podobną do usług wymienionych w tym przepisie, gdy obie służą temu samemu celowi.

22. W kontekście czynności prawnika, jeśli negocjacje mające na celu osiągnięcie ugody - które są usługą oferowaną przez prawnika najbardziej zbliżoną do tej oferowanej przez arbitra - porównuje się z rozstrzygnięciem sporu przez arbitra, jasne jest, że nie służą one temu samemu celowi. Podczas gdy próba osiągnięcia porozumienia przez prawnika biorącego udział w negocjacjach jest zwykle oparta na celowości i wyważeniu interesów, rozstrzygnięcie sporu przez arbitra opiera się na względach sprawiedliwości lub słuszności.

23. Usługi prawnika i arbitra nie mogą być zatem uważane za podobne.

24. Żadna z usług konsultanta, inżyniera, biura konsultingowego ani księgowego nie służy celowi opisanemu powyżej jako cel usług arbitra.

25. W związku z tym usług arbitra nie można uznać za podobne do usług żadnego z tych zawodów.

26. W świetle wszystkich powyższych rozważań odpowiedź na pytanie prejudycjalne musi brzmieć, że zgodnie z prawidłową wykładnią art. 9 ust. 2 lit. e tiret trzecie dyrektywy nie odnosi się do usług członka trybunału arbitrażowego” (tłumaczenie własne Wnioskodawcy).

Powyższe orzeczenie zapadło na gruncie podatku od wartości dodanej, niemniej jednak zdaniem Wnioskodawcy wobec tożsamości pojęć (usługi prawne, usługi prawników, inne podobne usługi) i podobnych wątpliwości (czy arbitraż stanowi usługę podobną do usług wykonywanych przez prawników lub innych podobnych usług) zawarta w nim argumentacja może być odniesiona do analizowanej sprawy.

W świetle powyższego zdaniem Wnioskodawcy na pytanie nr 2 należy udzielić odpowiedzi, że jeśli odpowiedź na pytanie nr 1 jest twierdząca (tj. jeśli Dyrektor KIS uznaje stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 za nieprawidłowe), to przedstawiony w stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym arbitraż nie stanowi usługi prawnej lub świadczenia o podobnym charakterze w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Ad 3.

Zdaniem Wnioskodawcy jeśli odpowiedź na pytanie nr 2 jest twierdząca (tj. jeśli Dyrektor KIS uznaje stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2 za nieprawidłowe), to Wnioskodawca nie jest zobowiązany na podstawie art. 26 ust. 1 w zw. z art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych do pobierania podatku u źródła od wpłat dokonywanych na depozyt administrowany przez Sąd.

Wyjaśniając powyższe, w pierwszej kolejności należy wskazać, że art. 21 ust. 1 dotyczy opodatkowania zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób prawnych przychodów pochodzących z określonych w jego treści tytułów i osiąganych przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy o CIT. Art. 3 ust. 2 ustawy o CIT odnosi się zaś do podatników, którzy nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu (i w związku z tym podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej). Zdaniem Wnioskodawcy z powyższego wynika, że aby można było mówić o opodatkowaniu danego przychodu zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób prawnych, konieczne jest, by przychód ten został osiągnięty przez podatnika.

Odnosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, należy wskazać, że Sąd, jako instytucja międzynarodowa utworzona na poziomie międzyrządowym na podstawie konwencji haskiej z 29 lipca 1899 r., zrewidowanej następnie konwencją haską z 18 października 1907 r., na mocy art. 7 ust. 1 i 2 Umowy dotyczącej siedziby Sądu z 30 marca 1999 r., zawartej pomiędzy Królestwem Niderlandów a Sądem, jest w zakresie swoich działań urzędowych zwolniony ze wszystkich podatków bezpośrednich, pobieranych przez władze krajowe, regionalne lub lokalne, a w określonym zakresie także z niektórych podatków pośrednich, przy czym zgodnie z art. 7 ust. 4 wskazanego aktu prawnego nie przewiduje się żadnych zwolnień w odniesieniu do podatków i ceł stanowiących opłaty za określone świadczone usługi. Dodatkowo, jako międzyrządowa instytucja o specjalnym statusie, Sąd nie posiada rezydencji podatkowej w jakimkolwiek państwie.

Zdaniem Wnioskodawcy, w świetle powyższego uprawniony jest Wniosek, że Sąd nie jest podatnikiem w rozumieniu art. 26 ust. 1 w zw. z art. 21 ust. 1 pkt 2a oraz art. 3 ust. 2 ustawy o CIT. Jakkolwiek bowiem umowa dotycząca siedziby Sądu z 30 marca 1999 r., zawarta pomiędzy Królestwem Niderlandów a Sądem, odnosi się do zwolnienia Sądu ze wszystkich podatków bezpośrednich („shall be exempt”), co mogłoby sugerować, iż Sąd jest holenderskim podatnikiem podatku dochodowego, korzystającym jedynie z odpowiedniego zwolnienia, a w konsekwencji - że jest on podatnikiem, o którym mowa w art. 3 ust. 2 ustawy o CIT, to należy wskazać, iż taki wniosek byłby sprzeczny z funkcjonalną i systemową wykładnią art. 26 ust. 1 w zw. z art. 21 ust. 1 pkt 2a oraz art. 3 ust. 2 ustawy o CIT. Skoro bowiem Sąd, jako międzyrządowa instytucja o specjalnym statusie, nie posiada rezydencji podatkowej w jakimkolwiek państwie, to trudno mówić o posiadaniu przez niego przymiotu podatnika w kontekście omawianej regulacji. W sytuacji, w której Sąd hipotetycznie zostałby uznany za podatnika, zastosowanie w sprawie przepisów pozwalających na niepobieranie podatku u źródła w razie posiadania certyfikatu rezydencji podatkowej, byłoby bowiem niemożliwe. Sąd, jako podmiot niepodlegający jurysdykcji podatkowej jakiegokolwiek państwa, nie byłby bowiem w stanie go przedłożyć, co wypaczyłoby sens art. 26 ust. 1 ustawy o CIT.

Oznacza to, że w sprawie nie jest spełniony podstawowy warunek do opodatkowania podatkiem u źródła wpłat dokonywanych na depozyt administrowany przez Sąd.

Powyższe znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe. Przykładowo:

   - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 18 lutego 2019 r. (0111-KDIB1-2.4010.509.2018.1.AW) uznał za prawidłowe stanowisko, w myśl którego „przepisy art. 21 i art. 26 ustawy o CIT, dotyczące poboru zryczałtowanego podatku dochodowego - nie będą mieć zastosowania w odniesieniu do EBI. Wynika to bowiem z faktu, iż: art. 21 ust. 1 ustawy o CIT, z którego wynika obowiązek zapłaty tego podatku m.in. od dochodów z tytułu odsetek - odwołuje się do art. 3 ust. 2 ustawy o CIT, gdzie z kolei mowa o podatnikach nie mających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, EBI to międzynarodowa instytucja finansowa, która z mocy prawa posiada immunitet podatkowy oraz nie jest podatnikiem podatku dochodowego. W konsekwencji Spółka wypłacając w 2019 r. i latach następnych odsetki na rzecz EBI nie będzie mieć obowiązku pobierania zryczałtowanego podatku dochodowego, bez konieczności spełnienia jakichkolwiek warunku, określonego w art. 26 ustawy o CIT”;

   - Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 5 listopada 2015 r. (ILPB4/4510-1-411/15-2/MC) uznał za prawidłowe stanowisko, zgodnie z którym „przepisy dotyczące zryczałtowanego podatku dochodowego i wymogu posiadania certyfikatu rezydencji nie mają zastosowania w odniesieniu do Banku. Jest to bowiem międzynarodowa instytucja finansowa, która z mocy prawa posiada immunitet podatkowy oraz zwolniona jest z podatku dochodowego - a co za tym idzie żądanie certyfikatu rezydencji od tej instytucji jest bezzasadne. W konsekwencji Spółka wypłacając odsetki na rzecz Banku nie ma obowiązku pobierania zryczałtowanego podatku dochodowego, o którym mowa w art. 26 ust. 1 ustawy o CIT - bez konieczności uzyskania certyfikatu rezydencji odbiorcy odsetek”.

Niezależnie od powyższego należy wskazać, że zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o CIT zwalnia się od podatku przedsiębiorstwa międzynarodowe i inne jednostki gospodarcze utworzone przez organ administracji państwowej wspólnie z innymi państwami na podstawie porozumienia lub umowy, chyba że porozumienia te lub umowy stanowią inaczej. Oznacza to, że przedsiębiorstwa międzynarodowe i inne jednostki gospodarcze utworzone na poziomie międzyrządowym na podstawie porozumienia lub umowy są zwolnione od podatku CIT, chyba że z treści tych porozumień lub umów wynika, że dane przedsiębiorstwo międzynarodowe lub jednostka gospodarcza jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. A contrario zwolnienie z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o CIT może mieć zastosowanie, jeżeli treść porozumienia lub umowy wskazuje na zwolnienie ww. podmiotów od opodatkowania lub nie zawiera w tym zakresie żadnych regulacji.

Powyższe znajduje potwierdzenie w doktrynie. Przykładowo W. Dmoch w publikacji Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz, wyd. 11, Warszawa 2025, wskazuje, że: „Zakresem omawianego przepisu objęte są (…) przedsiębiorstwa międzynarodowe i inne jednostki gospodarcze, które zostały utworzone przez organ administracji państwowej wspólnie z innymi państwami na podstawie porozumienia lub umowy. Zwolnienie nie ma zastosowania, jeśli te porozumienia lub umowy przewidują, że dane przedsiębiorstwo międzynarodowe lub jednostka gospodarcza jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych”.

Odnosząc powyższe do niniejszej sprawy, należy raz jeszcze wskazać, że:

       - Sąd jest podmiotem utworzonym na poziomie międzyrządowym, tj. przez poszczególne państwa, na mocy konwencji haskiej z 29 lipca 1899 r. oraz konwencji haskiej z 18 października 1907 r.;

       - Polska przystąpiła do konwencji haskiej z 18 października 1907 r. - zgodne z treścią Oświadczenia Rządowego z dnia 18 grudnia 1929 r. w sprawie przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Konwencji o pokojowym załatwianiu sporów międzynarodowych, podpisanej w Hadze dnia 18 października 1907 roku, „Podaje się niniejszym do wiadomości, że Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, na mocy ustawy z dnia 23 marca 1929 roku w sprawie zatwierdzenia zgłoszonego przez Rząd Polski w dniu 14 października 1920 roku przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Konwencji o pokojowym załatwianiu sporów międzynarodowych, podpisanej w Hadze 18 października 1907 r. (Dz. U. R. P. z 1929 r. Nr. 25, poz. 256), zatwierdził przystąpienie Rzeczypospolitej Polskiej do Konwencji powyższej. (…) wszystkie państwa należące do powyższej Konwencji, wyraziły swą zgodę na przystąpienie Rzeczypospolitej Polskiej do tej Konwencji. Oznajmienie o przystąpieniu Rzeczypospolitej Polskiej do Konwencji zostało przyjęte do wiadomości przez Rząd Holenderski, zgodnie z art. 95 Konwencji, notą z dnia 26 maja 1922 roku”;

       - ww. akty założycielskie Sądu nie zawierają postanowień dotyczących statusu podatkowego Sądu, w szczególności postanowień, z których wynikałoby, że Sąd nie korzysta ze zwolnienia podatkowego.

Zdaniem Wnioskodawcy w sprawie zostały zatem spełnione wszystkie warunki niezbędne do zastosowania zwolnienia, którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o CIT, w związku z czym podatek u źródła od wpłat dokonywanych na depozyt administrowany przez Sąd nie powinien zostać pobrany.

Powyższe znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe. Przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 2 czerwca 2016 r. (IBPB-1-2/4510-333/16/AK) uznał za prawidłowe stanowisko, zgodnie z którym „(…) Niezależnie od powyższego, należy zauważyć, że brak konieczności poboru zryczałtowanego podatku dochodowego wynika również z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o CIT, zgodnie z którym zwalnia się od podatku przedsiębiorstwa międzynarodowe i inne jednostki gospodarcze utworzone przez organ administracji państwowej wspólnie z innymi państwami na podstawie porozumienia lub umowy, chyba że porozumienia te lub umowy stanowią inaczej”.

W świetle powyższego zdaniem Wnioskodawcy na pytanie nr 3 należy udzielić odpowiedzi, że jeśli odpowiedź na pytanie nr 2 jest twierdząca (tj. jeśli Dyrektor KIS uznaje stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2 za nieprawidłowe), to Wnioskodawca nie jest zobowiązany na podstawie art. 26 ust. 1 w zw. z art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych do pobierania podatku u źródła od wpłat dokonywanych na depozyt administrowany przez Sąd.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Określając podmiotowy zakres obowiązywania ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawodawca polski przyjął dwie zasady: nieograniczonego obowiązku podatkowego, dotyczącego osób prawnych mających siedzibę lub zarząd w Polsce (zasada rezydencji - art. 3 ust. 1 ustawy o CIT) i ograniczonego obowiązku podatkowego, dotyczącego tych osób prawnych, które nie mają siedziby lub zarządu w Polsce (zasada źródła - wyrażona w art. 3 ust. 2 ustawy o CIT). Zasada ograniczonego obowiązku podatkowego wynika z zasady źródła, która wiąże się z opodatkowaniem dochodu powstałego na terytorium państwa polskiego bez względu na miejsce (kraj), w którym podatnik ma siedzibę lub zarząd.

Zgodnie z art.  3 ust. 2 ustawy o CIT:

Podatnicy, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Stosownie do art. 3 ust. 3 pkt 5 ustawy o CIT:

Za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w ust. 2, uważa się w szczególności dochody (przychody) z tytułu należności regulowanych, w tym stawianych do dyspozycji, wypłacanych lub potrącanych, przez osoby fizyczne, osoby prawne albo jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, mające miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, niezależnie od miejsca zawarcia umowy i wykonania świadczenia.

Zgodnie art. 3 ust. 5 ustawy o CIT:

Za dochody (przychody), o których mowa w ust. 3 pkt 5, uważa się przychody wymienione w art. 21 ust. 1 i art. 22 ust. 1, jeżeli nie stanowią dochodów (przychodów), o których mowa w ust. 3 pkt 1-4.

W przepisie tym, wyrażona jest zasada ograniczonego obowiązku podatkowego, w myśl której państwo, na terytorium którego znajduje się źródło uzyskiwania przychodów, ma suwerenne prawo do opodatkowania podmiotów niebędących jej rezydentami podatkowymi w zakresie dochodów uzyskiwanych z takiego źródła.

W stosunku do niektórych przychodów uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podmioty zagraniczne, obowiązek potrącenia podatku spoczywa na podmiocie polskim dokonującym wypłaty należności będącej źródłem tego przychodu. Takie rodzaje przychodów zostały określone w art. 21 ust. 1 ustawy o CIT.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT:

Podatek dochodowy z tytułu uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2, przychodów:

2a) z tytułu świadczeń: doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze

- ustala się w wysokości 20% przychodów.

W myśl art. 21 ust. 2 ustawy o CIT:

 Przepisy ust. 1 stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

W art. 21 ustawy o CIT wymienione zostały określone rodzaje należności wypłacane przez podmioty polskie podmiotom zagranicznym, w przypadku uzyskania których, podmiot zagraniczny podlega opodatkowaniu w Polsce podatkiem dochodowym, a obowiązanym do jego naliczenia, potrącenia i odprowadzenia do urzędu skarbowego jest podmiot polski. Podatek ten nazywany jest podatkiem „u źródła” ze względu na szczególny sposób jego poboru, który dokonywany jest przez podmiot polski wypłacający określone należności na rzecz nierezydenta w trybie i na zasadach wymienionych w art. 26 ustawy o CIT.

Zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy o CIT:

Osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące przedsiębiorcami, które dokonują wypłat należności z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 oraz art. 22 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 2, 2b, 2d i 2e, w dniu dokonania wypłaty zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat, z uwzględnieniem odliczeń przewidzianych w art. 22 ust. 1a-1e. Zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania albo niepobranie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania siedziby podatnika dla celów podatkowych uzyskanym od podatnika certyfikatem rezydencji. Przy weryfikacji warunków zastosowania stawki podatku innej niż określona w art. 21 ust. 1 lub art. 22 ust. 1, zwolnienia lub warunków niepobrania podatku, wynikających z przepisów szczególnych lub umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, płatnik jest obowiązany do dochowania należytej staranności. Przy ocenie dochowania należytej staranności uwzględnia się charakter, skalę działalności prowadzonej przez płatnika oraz powiązania w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 5 płatnika z podatnikiem.

Powyższe regulacje prawne wskazują na fakt, że w przypadku podmiotu, który nie ma na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, a uzyskuje przychody na tym terytorium, w kwestii sposobu opodatkowania pierwszeństwo mają postanowienia właściwej umowy w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu. Przy czym, zastosowanie stawki podatku wynikającej z takiej umowy lub niepobranie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania miejsca siedziby podatnika do celów podatkowych, uzyskanym od niego zaświadczeniem (certyfikatem rezydencji), wydanym przez właściwy organ administracji podatkowej.

Państwa wątpliwości zawarte w pytaniu nr 1 dotyczą ustalenia, czy arbitraż stanowi świadczenie, w szczególności usługę, w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT.

W odniesieniu do treści art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT zauważyć należy, że katalog usług w nim wskazanych jest katalogiem otwartym, na co wskazuje sformułowanie „oraz świadczeń o podobnym charakterze”. W ramach tego katalogu za świadczenia o podobnym charakterze należy jednakże uznać wyłącznie świadczenia równorzędne do wymienionych w ustawy o CIT. Oznacza to, że aby dane świadczenie można było zakwalifikować do katalogu wskazanego powyżej, winno ono spełnić takie same przesłanki, albo winny wynikać z niego takie same prawa i obowiązki dla stron jak ze świadczeń wymienionych w cytowanym przepisie. Innymi słowy, lista ta obejmuje również świadczenia, które zasadniczo są podobne do wymienionych, lecz mogą być np. inaczej określane. Niemniej jednak sama nazwa umowy o świadczenie usługi nie może być wyłącznym czynnikiem, który kwalifikuje daną usługę jako należącą do katalogu świadczeń podlegających opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Decydujące znaczenie dla stwierdzenia, że dane usługi mieszczą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym ma treść postanowień umowy zawartej z kontrahentem zagranicznym, a przede wszystkim, charakter rzeczywiście wykonywanych świadczeń.

Należy pamiętać, że podatnik zawsze ma obowiązek prawidłowego klasyfikowania dokonywanych czynności. Na gruncie prawa podatkowego zasadą jest, że o rodzaju czynności decyduje nie nazwa nadana przez strony, lecz rzeczywisty charakter czynności. W rezultacie o zakwalifikowaniu do konkretnego rodzaju usług decyduje treść czynności.

W przedmiotowej sprawie istotne będzie wyjaśnienie znaczenia pojęć „świadczenie” oraz „usługa” zawartych w ww. art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT. Przepisy ustawy o CIT nie definiują ww. pojęć.

Wobec braku w ustawie CIT definicji należy pomocniczo odwołać się do uregulowań dotyczących  świadczenia zawartych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.). Zgodnie bowiem z art. 353 ww. ustawy regulującym pojęcie zobowiązania i rodzajów świadczeń:

§ 1. Zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić.

§ 2. Świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu.

Natomiast pojęcie usług, a dokładnie świadczenia usług zostało zdefiniowane w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.).

W myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z kolei, usługi prawne to wysoko wyspecjalizowane usługi odnoszące się do różnych dziedzin prawa zazwyczaj znajdujące wyraz poprzez udzielanie porad i konsultacji prawnych, sporządzanie opinii prawnych, opracowywanie projektów aktów prawnych oraz występowanie przed urzędami i sądami w charakterze pełnomocnika lub obrońcy.

Zauważyć również należy, że o tym, czy dane świadczenie/usługa ma charakter świadczeń/usług zawartych w art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT nie decyduje sposób, w jaki strony nazwały to świadczenie/usługę w umowie, lecz jego rzeczywisty charakter. Innymi słowy, nie nazwa, lecz treść świadczenia/usługi decyduje o tym jaki ma ono charakter, gdyż ocena prawnego charakteru danego świadczenia/usługi powinna nastąpić na podstawie obiektywnej analizy całokształtu okoliczności faktycznych przedstawionych we wniosku o wydanie interpretacji.

W rozpatrywanej sprawie ponoszą Państwo koszty postępowania, przy czym płatności dokonywane są na  depozyt administrowany przez Sąd, z którego to depozytu środki trafiają następnie na rzecz konkretnych osób. Powyższe zobowiązanie wynika z okoliczności, w których Państwo są/mogą być w przyszłości stroną postępowań arbitrażowych prowadzonych przed Stałym Trybunałem Arbitrażowym w Hadze. Koszty, które Wnioskodawca ponosi w związku z postępowaniami arbitrażowymi są uiszczane z tytułu:

- wynagrodzenia arbitrów Trybunału Arbitrażowego,

- wynagrodzenia Sekretarza Trybunału Arbitrażowego,

- wydatków członków Trybunału Arbitrażowego, w tym Sekretarza Trybunału Arbitrażowego poniesionych w związku z arbitrażem,

- kosztów utrzymania depozytu administrowanego przez Sąd.

Głównym źródłem przepisów dotyczących postępowania arbitrażowego jest ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 1568 ze zm.). Kodeks kompleksowo reguluje wszelkie zagadnienia dotyczące arbitrażu. Przepisy Kodeksu znajdują zastosowanie zarówno do krajowych, jak i zagranicznych postępowań arbitrażowych. Kodeks reguluje także procedury dotyczące stwierdzenia wykonalności orzeczeń krajowych, (tj. tych wydanych na terytorium Polski) oraz uznania i stwierdzenia wykonalności orzeczeń zagranicznych sądów polubownych. U podstaw sądownictwa polubownego leży zasada autonomii woli stron. To strony z własnej inicjatywy decydują o poddaniu sprawy pod rozstrzygnięcie sądu polubownego, wyłączając, tym samym, drogę postępowania przed sądem państwowym. Jedną z najważniejszych przesłanek, jakimi kierują się, podejmując decyzję o wyborze arbitrażu, a zarazem charakterystyczną cechą sądu polubownego (arbitrażowego), jest to, że jest to sąd ustanawiany przez same strony. Sąd ten - z woli stron - w sposób prawnie wiążący rozstrzyga istniejący między nimi spór.

Jednakże nadmienić należy, że arbitraż funkcjonuje przede wszystkim na podstawie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego (art. 1154-1217 ww. ustawy), ale także umów handlowych, umów międzynarodowych i konwencji. Szczegółowe regulacje dotyczące postępowania arbitrażowego zawierają także regulaminy stałych sądów polubownych.

W przedmiotowej sprawie, koszty postępowania przed Stałym Trybunałem Arbitrażowym ponoszone przez Wnioskodawcę (dokonywane na depozyt administrowany przez sąd) dotyczą głównie wynagrodzenia arbitrów i sekretarza Trybunału oraz wydatków ponoszonych przez członków Trybunału w związku z prowadzonym postępowaniem arbitrażowym, a także kosztów utrzymania samego depozytu. Noszą zatem znamiona zwrotu kosztów postępowania przed Trybunałem, a nie stanowią wypłaty wynagrodzenia za świadczoną usługę. Trybunał również nie może być uznany za podmiot, który świadczy jakąkolwiek usługę na rzecz stron postępowania arbitrażowego, nie można bowiem stwierdzić, że Sąd działa na zlecenie stron tego postępowania. W przypadku wypłaty przez Wnioskodawcę kosztów arbitrażu, ustalonych przez Stały Trybunał Arbitrażowy, nie jest możliwe zidentyfikowanie jakiegokolwiek świadczenia, które Trybunał miałby wykonywać na rzecz podmiotu zobowiązanego do zwrotu kosztów postępowania przed Trybunałem czy wydatków na utrzymanie depozytu sądowego, tj. Wnioskodawcy.

W analizowanym przypadku nie jest również możliwe zidentyfikowanie jakiejkolwiek więzi prawnej pomiędzy Wnioskodawcą, a Arbitrem czy Sekretarzem Trybunału, na rzecz których Sąd wypłaca  wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji arbitra/sekretarza lub dokonuje zwrotu poniesionych kosztów związanych z postępowaniem arbitrażowym. Nie występuje pomiędzy tymi podmiotami żaden element tworzący stosunek zobowiązaniowy, który można byłoby uznać za świadczenie usług. Czynności wykonywane przez arbitra, rozstrzygającego spory w ramach działalności stałego międzynarodowego sądu arbitrażowego, nie są także usługami świadczonymi przez tego arbitra na rzecz stron sporu.

Wobec powyższego, w przedmiotowej sprawie nie można mówić o wypłatach z tytułu świadczenia usług, które podlegałyby opodatkowaniu podatkiem u źródła, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT.

Zatem, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.

Z uwagi na uznanie Państwa stanowiska w zakresie pytania nr 1 za prawidłowe, odniesienie się do Państwa wątpliwości w zakresie pytań nr 2 i nr 3 stało się bezzasadne, gdyż pytania te były pytaniami warunkowymi, na które oczekiwali Państwo odpowiedzi w przypadku uznania Państwa stanowiska w zakresie pytania nr 1 za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Odnosząc się do przywołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych wskazać należy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego. Odnosząc się natomiast do przywołanego przez Państwa wyroku należy zaznaczyć, że orzeczenia sądowe są wiążące jedynie w sprawach, w których zapadły. Natomiast organ, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkuje się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów, to nie ma możliwości zastosowania ich wprost, ponieważ nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  - Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

  - Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

   - Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

    - w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

    - w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.