Dotyczy możliwości odliczenia darowizny na rzecz fundacji oraz opodatkowania darowizny (przychodu) z otrzymanych przez fundację biletów lotniczych.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:

• prawidłowe w części dotyczącej braku możliwości uzyskania kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 22 ust. 9 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
• nieprawidłowe w pozostałym zakresie.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

12 czerwca 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 12 czerwca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości odliczenia darowizny na rzecz fundacji oraz opodatkowania darowizny (przychodu) z otrzymanych przez fundację biletów lotniczych.

Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 9 sierpnia 2023 r. (data wpływu 10 sierpnia 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Jest Pan czynnym podatnikiem VAT. Z podatku dochodowego rozlicza się Pan na zasadach ogólnych. Pełni Pan funkcję prezesa zarządu fundacji. Nie łączą Pana z fundacją żadne umowy cywilno-prawne, w szczególności umowa o pracę. Co do zasady wykonuje Pan wszelkie działania na rzecz fundacji nieodpłatnie. Działania te polegają między innymi na zbieraniu materiałów fotograficznych i pisaniu tekstów m.in. o tematyce podróżniczej oraz przekazywaniu fundacji praw autorskich do tych fotografii i tekstów nieodpłatnie w darowiźnie. Fundacja wykorzystuje te materiały do publikacji w Internecie na prowadzonym przez fundację portalu oraz do publikacji na elektronicznych nośnikach danych.

Prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie PKD: 74.30.Z, 47.91.Z, 70.21.Z oraz 70.22.Z, w związku z czym czynności wykonywane na rzecz fundacji nie pokrywają się z przedmiotem prowadzonej działalności gospodarczej. Planuje Pan odbyć podróż zagraniczną m.in. w celu wykonania szeregu fotografii oraz napisania reportażu z podróży, a następnie planuje przekazać Fundacji w darowiźnie prawa autorskie do zdjęć i reportażu na cele statutowe fundacji "promocja turystyki i krajoznawstwa" oraz (...). Pana podróż nie będzie przy tym miała wyłącznie charakteru służbowego, gdyż wyjazd zostanie wykorzystany także na cele prywatnego wakacyjnego wypoczynku.

Fundacja zamierza dofinansować Pana podróż poprzez zakup biletów lotniczych. Podstawą zakupu biletów jest uchwała zarządu fundacji, w której upoważniono Pana do zakupu biletu ze środków fundacji oraz zobowiązano Pana do przekazania praw autorskich do wspomnianych fotografii i reportażu (...). Uchwała nie reguluje przy tym kwestii Pana odpowiedzialności wobec osób trzecich, określa jedynie kierunek podróży oraz maksymalną cenę biletu, jaki zakupi fundacja.

Wybór biletu na konkretne połączenie należy jednak do Pana jako prezesa zarządu fundacji.

Uzupełnienie zdarzenia przyszłego

Cele statutowe fundacji (...)

Fundacja realizuje te cele (...)

Jako Prezes i aktualnie jedyny członek Zarządu fundacji kieruje Pan działalnością fundacji i reprezentuje fundację na zewnątrz, podejmuje Pan też decyzje we wszystkich sprawach dotyczących fundacji. W szczególności składa w imieniu Fundacji sprawozdania merytoryczne z działalności fundacji właściwemu ministrowi sprawującemu nadzór nad fundacją, składa w imieniu Fundacji zeznania podatkowe, prowadzi księgowość Fundacji, opłaca podatki, sporządza i podpisuje korespondencję kierowaną na zewnątrz, w tym wnioski, skargi, pisma procesowe i wszelkiego rodzaju wystąpienia przewidziane przepisami prawa (m.in. wnioski o udzielenie informacji publicznej, informacji o środowisku i jego ochronie, informacji prasowej, żądania ustosunkowania się do krytyki prasowej, zgłoszenia lobbingowe i inne). Składa Pan także zeznania przed organami ścigania w sprawach z zawiadomienia fundacji oraz uczestniczy w imieniu fundacji w procesie stanowienia prawa (działalność lobbingowa), a także występuje w imieniu fundacji przed sądami powszechnymi i administracyjnymi.

Przekazuje Pan też w imieniu fundacji zdjęcia, do których prawa autorskie należą do fundacji, do wolnego repozytorium mediów (...).

Fundacja jest utworzona i zarejestrowana w Polsce i działa na podstawie ustawy z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach, której przepisy nie przewidują pojęcia „członka fundacji“ (fundacja nie jest w istocie organizacją członkowską). Możliwe jest jedynie pełnienie funkcji członka organów fundacji (członka Zarządu) oraz wykonywanie świadczeń na rzecz realizacji celów statutowych fundacji, czy to w postaci darowizn czy też osobistej pracy. W tym zakresie nieodpłatnie pełni Pan funkcję redaktora naczelnego internetowego czasopisma o tematyce lokalnej, którego zarejestrowanym wydawcą jest fundacja. W ramach tej działalności zbiera Pan również większość materiałów prasowych służących do publikacji i pisze większość artykułów ukazujących się w czasopiśmie. Nadto nieodpłatnie prowadzi Pan w imieniu Fundacji internetowy blog podróżniczy, do którego również zbiera zdecydowaną większość materiałów i pisze wszystkie ukazujące się tam teksty.

Sporządza Pan także na rzecz Fundacji analizy działalności organów władzy publicznej (np. w zakresie orzecznictwa sądów lub stanowisk zajmowanych przez organy administracji publicznej), które fundacja następnie wydaje w formie publikacji elektronicznych (e-booki).

Celem podróży jest zebranie materiałów służących realizacji celów statutowych: (...) oraz „promocja turystyki i krajoznawstwa”. Przyjęto uchwałę zarządu upoważniającą Pana do zakupu biletów lotniczych ze środków fundacji. Ta sama uchwała zobowiązuje Pana do napisania sprawozdania z podróży oraz wykonania (...).

W uchwale brak jest jednak postanowienia zobowiązującego stricte do odbycia podróży, a w zakresie zakupu biletów uchwała posługuje się jedynie pojęciem upoważnienia. Podróż ta została jednak zaplanowana, a fundacja zamierza zrealizować odnośny cel statutowy. Zostanie Panu przekazany bilet lotniczy. W praktyce Pan jako Prezes Zarządu dokona zakupu biletu w Internecie za pomocą karty płatniczej przypisanej do rachunku bankowego fundacji, a transakcja zostanie zaksięgowana jako wydatek fundacji bezpośrednio na zakup biletu (bez wypłacania Pana środków pieniężnych).

Poza realizacją celów statutowych Fundacji podróż służyć będzie wyłącznie Panu prywatnemu wypoczynkowi bez wykonywania w tym czasie działalności gospodarczej.

Przeważającym przedmiotem Pana działalności gospodarczej jest wykonywanie tłumaczeń ustnych i pisemnych, przede wszystkim jako tłumacz przysięgły (PKD 74.30.Z). Ponadto sporadycznie zdarzają się transakcje w ramach pozostałych zgłoszonych przedmiotów działalności, tj. internetowa sprzedaż tłumaczeń zagranicznych ustaw w formie e-booka (sklasyfikowana jako PKD 47.91.Z) oraz doradztwo zawodowe dla tłumaczy przysięgłych, dotyczące przede wszystkim sposobu rozliczania się za tłumaczenia wykonane na rzecz organów władzy – odpłatnie przedstawia Pan swoje opinie w tym zakresie związkowi zawodowemu. W ramach PKD 70.21.Z rozliczał Pan w przeszłości odpłatne reprezentowanie fundacji przed organami władzy. Pobierał Pan od Fundacji wynagrodzenie za czynności polegające na składaniu zeznań przed organami ścigania w sprawach z zawiadomienia Fundacji. Ostatni raz przychód taki uzyskano we wrześniu 2021 roku, bowiem od tamtej pory mimo kierowania przez Fundację zawiadomień organy nie wzywały przedstawiciela fundacji do składania zeznań, w związku z czym rozważa Pan wykreślenie wspomnianego PKD.

Wyjazdy na rzecz fundacji, mające na celu przekazanie darowizny, odbywa Pan co najmniej raz w roku i do tej pory, od czasu założenia fundacji w 2020 roku, odbyły się one już kilkukrotnie. Dotychczas były one w całości finansowane z Pana własnych środków bez pobierania jakichkolwiek świadczeń ze strony Fundacji i kończyły się przekazywaniem Fundacji praw autorskich do zdjęć i tekstów. Zamierza Pan w dalszym ciągu przekazywać fundacji majątkowe prawa autorskie do zdjęć i tekstów. Dotychczas przekazywanie praw autorskich odbywało się w drodze pisemnej umowy zatytułowanej "umowa darowizny", która nie upoważniała Pana do uzyskania od Fundacji jakichkolwiek świadczeń w zamian za przekazanie praw autorskich. Tym samym przekazanie praw autorskich odbywało się jako jednostronne świadczenie kosztem Pana majątku i stanowiło darowiznę w rozumieniu art. 888 par. 1 KC. Umowa o takiej samej treści zostanie zawarta również w celu przekazania fundacji praw autorskich do prac wytworzonych w wyniku podróży, na którą Wnioskodawca planuje uzyskać dofinansowanie od fundacji na mocy uchwały zarządu.

Podjęta uchwała upoważniająca do zakupu biletów ze środków Fundacji ma charakter jednorazowy i dotyczy konkretnej podróży, której termin ustalono w uchwale na lipiec lub sierpień 2024 r. Na chwilę złożenia wniosku o interpretację indywidualną oraz niniejszego uzupełnienia tegoż wniosku brak jest jakichkolwiek postanowień umożliwiających Panu pobieranie od Fundacji środków lub innych świadczeń na „późniejsze” podróże zagraniczne. Również w ramach zaplanowanej podróży w 2024 r. jedynym świadczeniem, jakie planuje Pan otrzymać od fundacji jest zakup biletów lotniczych, nie ma innych dóbr lub świadczeń.

Jest Pan zobligowany uchwałą zarządu do przekazania praw autorskich, może jednak zwolnić się Pan z tego obowiązku przez dokonanie zwrotu środków wydatkowanych przez Fundację na bilety lotnicze lub poprzez nieskorzystanie ze swojego prawa do zakupu biletów ze środków fundacji.

Pana intencją jest wycena prac przekazywanych fundacji na zasadach rynkowych. W tym celu posiłkuje się Pan własną wiedzą na temat wynagrodzeń, jakie możliwe są do uzyskania przy sprzedaży praw do zdjęć i tekstów czasopismom w Polsce.

Uchwała o dofinansowaniu ma na celu zniwelowanie wzrostu cen biletów w związku z aktualną specyficzną sytuacją na rynku lotniczym, spowodowaną kryzysem po pandemii COVID-19, a także zamknięciem przestrzeni powietrznej nad Ukrainą i Rosją w wyniku zbrojnej agresji Rosji. Sytuacja ta doprowadziła do nawet kilkukrotnego wzrostu cen biletów lotniczych na niektórych trasach. Istnieje obawa, że bez dofinansowania nie mógłby Pan pozwolić sobie na zrealizowanie podróży i w takiej sytuacji musiałaby zostać zrealizowana inna, tańsza podróż, niekoniecznie o takim samym znaczeniu dla realizacji celów statutowych Fundacji. Z drugiej strony nie można też wykluczyć, że nawet bez dofinansowania znalazłby Pan połączenie lotnicze w cenie na tyle przystępnej, że zaplanowana podróż mogłaby zostać zrealizowana w niezmienionym kształcie (bilety lotnicze na planowany termin podróży w lipcu-sierpniu 2024 r. nie były jeszcze dostępne w sprzedaży w dniu przyjęcia uchwały – w wielu liniach lotniczych ich sprzedaż rozpocznie się dopiero w październiku-listopadzie 2023 r.). Pana zamiarem jest regularne odbywanie podróży, zbieranie materiałów, tworzenie prac w ramach celów statutowych fundacji i przekazywanie fundacji praw autorskich. W związku z tym nawet bez dofinansowania zapewne odbyłby Pan jakąś podróż (choć być może inną niż ta, którą zaplanowano) i wówczas także przekazałby Pan fundacji prawa autorskie do swoich prac w formie darowizny, a więc na takich samych zasadach.

Nie prowadzi Pan bloga podróżniczego (innego niż ten, którego właścicielem jest Fundacja i który służy realizacji jej celów) i nie uzyskuje w związku z tym żadnych przychodów z bloga. W przeszłości prowadził Pan prywatnego bloga podróżniczego i planowane było rozpoczęcie uzyskiwania przychodów, co jednak nie doszło do skutku z powodu wybuchu pandemii COVID-19. W marcu 2021 roku blog wraz z prawami autorskimi do zawartych w nim materiałów został przekazany w darowiźnie fundacji i od tamtej pory blog ten służy realizacji jej celów statutowych.

Jest Pan zobligowany do zwrotu fundacji dofinansowania podróży, jeżeli w terminie do dnia 31 grudnia 2024 r. nie przekaże praw autorskich do reportażu i zdjęć. Zwrot obejmować ma pełny koszt zakupu biletu faktycznie poniesiony przez fundację, a więc ze wszystkimi opłatami wynikający, np.: z płatności kartą, przewalutowania transakcji itp. Ponadto w przypadku odwołania, opóźnienia lub zmiany terminu lotów zakupionych przez fundację jest Pan zobowiązany wystąpić o wszelkie przysługujące mu z tego tytułu świadczenia pieniężne, w szczególności refundacje, rekompensaty i odszkodowania, a otrzymane środki finansowe przekazać fundacji na cele statutowe w zakresie, w jakim przekraczają one wysokość rzeczywiście poniesionych, racjonalnych dodatkowych nakładów Prezesa Zarządu na podróż, wynikających ze zmiany rozkładu lub odwołania lotu. W szczególności dotyczy to sytuacji, gdyby linia lotnicza wypłaciła odszkodowanie na mocy rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającego rozporządzenie (EWG) nr 295/91. Celem takiego rozwiązania jest brak dochodu po Pana stronie, wynikającego z wypłaty tego rodzaju świadczeń w związku z podróżą opłaconą przez fundację.

Majątkowe prawa autorskie zostaną jedynie przekazane fundacji i to fundacja będzie ich wyłącznym właścicielem i dysponentem. Pan nie będzie ich wykorzystywał w inny sposób.

Podróż zagraniczna odbędzie się w roku podatkowym 2024 r. i w tym samym roku też przekazane zostaną prawa autorskie, sam zakup biletów nastąpi jednak jeszcze w roku 2023. Pan, będący jednocześnie fundatorem, pełni funkcję prezesa zarządu na podstawie powołania uchwałą fundatora (statutem fundacji), zgodnie z którą w skład pierwszego zarządu fundacji wchodzi Fundator i jest to zarząd jednoosobowy. Zgodnie ze statutem Pan  pełni tę funkcję co do zasady nieodpłatnie, przy czym możliwe jest wynagradzanie członka zarządu za działania merytoryczne (realizację celów statutowych) na rzecz fundacji. W tym zakresie w przeszłości wypłacane było Panu wynagrodzenie w ramach działalności gospodarczej (...) oraz na zasadach umowy o dzieło (raz w 2020 roku za napisanie i przekazanie fundacji praw autorskich do publikacji dotyczącej praktyki orzeczniczej organów (...) Inspekcji Sanitarnej w zakresie kar administracyjnych stanu epidemii).

Majątek fundacji stanowi aktualnie fundusz założycielski oraz dobra pozyskane w drodze darowizny, to jest środki pieniężne, prawa autorskie do zdjęć i tekstów, prawo własności domen internetowych, prawo do wydawania tytułu prasowego, a także majątek rzeczowy w postaci przewodników turystycznych, książek prawniczych oraz sprzęt elektroniczny. Jest Pan Fundatorem (założycielem fundacji).

Fundacja jest organizacją pozarządową w rozumieniu art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie. (...)

Fundacja realizuje m.in. cele określone w art. 4 ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie i wynikają one ze statutu.

Zarówno w momencie podpisania uchwały o upoważnieniu Pana do zakupu biletów, jak i obecnie zarząd jest jednoosobowy.

Posiada Pan miejsce zamieszkania w Polsce do celów podatkowych.

Pytania

1.Czy zakup przez fundację biletu lotniczego rodzi po Pana stronie obowiązek zapłacenia podatku VAT od wartości otrzymanego biletu?

2.Czy zakup przez fundację biletu lotniczego rodzi po Pana stronie obowiązek zapłacenia podatku dochodowego od wartości otrzymanego biletu oraz czy i w jakiej wysokości może Pan wykazać koszty uzyskania przychodu?

3.Czy w opisanych okolicznościach zdarzenia przyszłego będzie miał Pan prawo do odliczenia wartości przekazanych Fundacji praw autorskich od podstawy opodatkowania w rocznym zeznaniu PIT?

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytania oznaczone we wniosku nr 2 i nr 3. W zakresie podatku od towarów i usług na pytanie oznaczone we wniosku nr 1 zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Pana stanowisko w sprawie

Ad. 2

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych otrzymany od fundacji bilet lotniczy stanowi dla Pana przychód z innych źródeł.

Wprawdzie zwrot kosztów podróży służbowej zwolniony jest z podatku dochodowego na mocy art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jednak biorąc pod uwagę, że podróż ma charakter częściowo prywatny, nie można jej traktować stricte jako podróży służbowej w rozumieniu przywołanego przepisu. W tej sytuacji powinien Pan oczekiwać od fundacji wystawienia PIT-11 i na tej podstawie rozliczyć w zeznaniu rocznym podatek dochodowy z przychodów uzyskanych z innych źródeł.

Nie przysługuje Panu jednak prawo do wykazania kosztów uzyskania przychodu w oparciu o art. 22 ust. 9 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ przychód nie następuje na podstawie umowy, tylko uchwały Zarządu.

Jednocześnie nie znajdzie zastosowania także art. 22 ust. 9 pkt 3, ponieważ otrzymane świadczenie nie jest zapłatą z tytułu przekazania praw autorskich, gdyż te przekazane będą nieodpłatnie w darowiźnie. Otrzymanie biletu od fundacji oraz przekazanie fundacji praw autorskich są odrębnymi świadczeniami, które należy rozpatrywać oddzielnie.

Ad. 3

Wartość praw autorskich przekazanych fundacji może zostać w opisanym stanie faktycznym odliczona od podstawy opodatkowania dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych na mocy art. 26 ust. 1 pkt 9 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jest to świadczenie przekazane nieodpłatnie na cele statutowe pożytku publicznego fundacji, stanowi zatem darowiznę podlegającą odliczeniu.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Źródła przychodów

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 2, 7 i 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zgodnie z art. 13 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jak stanowi art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zatem, przychodem z praw majątkowych będzie każdy przychód, którego bezpośrednim źródłem jest prawo majątkowe, nawet jeśli prawo to nie zostało w sposób wyraźny wskazane w ustawie.

Jak stanowi art. 20 ust. 1 cytowanej ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 tej ustawy. W związku z tym każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Z opisanego zdarzenia przyszłego wynika, że jest Pan fundatorem i założycielem Fundacji. W 2020 r. ufundował Pan Fundację, w której pełni Pan jednocześnie funkcję Prezesa Zarządu. Fundacja w swojej działalności wpisuje się w cele określone w art. 4 ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Uchwałą zarządu zostaną Panu przekazane bilety lotnicze na podróż w 2024 r. Zgodnie z powyższą uchwałą został Pan zobowiązany do wykonania zdjęć i reportażu z podróży. Poza realizacją celów statutowych Fundacji podróż służyć będzie wyłącznie prywatnemu wypoczynkowi. Wskazał Pan, że nawet bez dofinansowania od Fundacji odbyłby Pan podróż (może inną niż zaplanowana, wykonałby Pan zdjęcia i przekazał prawa autorskie do nich Fundacji). Pana podróż będzie kolejną podróżą prywatną, w ramach której zamierza Pan przekazać prawa autorskie do zdjęć.

W opisanym zdarzeniu otrzymanie przez Pana biletów lotniczych (dofinansowanie przez Fundację podróży) jest zobowiązaniem zależnym wynikającym z uchwały Zarządu Fundacji w związku z późniejszym przekazaniem zdjęć i reportażu z podróży.

W przypadku umowy, na podstawie której twórca wykonuje określony utwór, a następnie przenosi do niego autorskie prawa majątkowe albo udziela licencji w zamian za wynagrodzenie prowizyjne od dalszej sprzedaży tego utworu, mamy tak naprawdę do czynienia z dwoma rodzajami wynagrodzenia:

• wynagrodzenie za stworzenie utworu,
• wynagrodzenie za przeniesienie praw autorskich.

Wynagrodzenie za przeniesienie praw autorskich to przychód z praw majątkowych, o którym mowa w art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem przekazanie praw majątkowych do reportażu i zdjęć z podróży będzie stanowić dla Pana przychód z praw majątkowych zgodnie z art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W tej kwestii Pana stanowisko jest nieprawidłowe.

Koszty uzyskania przychodów

Stosownie do treści art. 22 ust. 1 ww. ustawy, wynika, że:

W przypadku korzystania przez twórców z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów lub rozporządzania przez nich tymi prawami, mają zastosowanie 50% koszty uzyskanego przychodu.