Możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych ze studiami wyższymi (czesne, dojazdy, podręczniki i zeszyty).

Interpretacja indywidualna

– stanowisko w części prawidłowe oraz w części nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów:

–opłat z tytułu czesnego za studia jest prawidłowe,

–wydatków na podręczniki oraz zeszyty, o ile posiada Pani dowody ich poniesienia jest prawidłowe,

–dotychczas poniesionych wydatków na dojazdy na studia (paliwo i bilety kolejowe) jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

4 sierpnia 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 31 lipca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów. Treść wniosku jest następująca.

Opis stanu faktycznego

Pierwszy przychód uzyskała Pani 9 września 2021 r. rozpoczynając działalność nierejestrową. Po przekroczeniu w marcu 2022 r. limitu zarejestrowała Pani działalność o nazwie A. Pierwsza wpłata 7 kwietnia 2022 r.

Pani głównym dochodem i jedynym są sesje (...). Praca związana jest z (X), lepiej znaną w Stanach Zjednoczonych.

Pomimo tego, że ma Pani duże doświadczenie (9 lat brała Pani udział w szkoleniach), to jednak zaczęła się Pani spotkać z pytaniami o to czy jest Pani psychologiem. Zauważyła Pani też, że gdy odpowiadała przecząco, to osoby nie wracały do Pani.

W związku z tym chcąc podnieść własne kwalifikacje w październiku 2022 r. podjęła Pani się nauki w B w C (obecnie E) na 3,5 letnim kierunku o specjalności psychologia kliniczna.

Chciałaby Pani zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wysokość czesnego oraz kosztów dojazdu (odległość 100 km od Pani miejsca zamieszkania) samochodem lub pociągiem, zakup książek do nauki oraz zeszytów.

Do tej pory poniosła Pani wydatki, tj. wpisowe:

–(...),

–(...),

–(...),

–(...),

–(...),

–(...),

–(...),

–(...),

–(...),

–(...),

–(...),

–(...).

Nie wyszczególnia Pani kosztów dojazdu ponieważ nie zachowała Pani biletów kolejowych oraz kosztów na paliwo.

Pani wydatki związane z podjęciem studiów nie były, nie są i nie będą w jakikolwiek sposób refundowane lub zwracane przez inny podmiot.

Pani wydatki na studia będą miały odzwierciedlenie we wzroście przychodu. Wiąże się to z większym zaufaniem klientów do Pani jako psychologa oraz zachęci innych do skorzystania z Pani usług. Dzięki temu pozyska Pani większą ilość klientów.

Program studiów jest ściśle związany z zakresem działalności Pani firmy. X służy ludziom (...). Natomiast wiedza psychologiczna, którą Pani zdobywa na studiach poszerza Pani dotychczasową wiedzę, daje nowe umiejętności, dzięki temu poszerza zakres usług oraz podnosi jakość oferowanych usług. Na pewno oferowane usługi [dopisek organu] na wyższym poziomie będą miały odzwierciedlenie w powstawaniu lub wzroście przychodu, a także będą miały wpływ [dopisek organu] na zachowanie lub zabezpieczenie tegoż źródła.

Pytanie

Czy zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. art. 22 można zaliczyć w koszty prowadzenia działalności wydatki na studia magisterskie?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, zgodnie z art. 22 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych studia magisterskie, o których mowa we wniosku są ściśle związane z zakresem prowadzonej przez Panią działalności.

Zdobyta wiedza poprzez świadczenie usług na wyższym poziomie będzie miała odzwierciedlenie w powstawaniu lub wzroście przychodu. Także wpłynie pozytywnie na zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodu.

Wobec tego wydatki na czesne, podręczniki oraz koszty dojazdów poniesione w związku ze studiami mają związek z prowadzoną przez Panią działalnością gospodarczą i mogą stanowić koszty uzyskania przychodu.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów:

–opłat z tytułu czesnego za studia jest prawidłowe,

–wydatków na podręczniki oraz zeszyty, o ile posiada Pani dowody ich poniesienia jest prawidłowe,

–dotychczas poniesionych wydatków na dojazdy na studia (paliwo i bilety kolejowe) jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami. Kosztami uzyskania przychodów są więc wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów.

Aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą zostać spełnione następujące warunki, tzn. dany wydatek:

–został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż Podatnik),

–jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

–pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

–poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

–został właściwie udokumentowany,

–nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 23 wskazanej ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Kosztami uzyskania przychodów prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej są więc wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z tą działalnością, których celem jest osiągnięcie przychodów bądź też zabezpieczenie lub zachowanie tego źródła przychodów, o ile w myśl przepisów wskazanej ustawy nie podlegają wyłączeniu z tych kosztów. Przy czym związek przyczynowy między poniesieniem wydatku a osiągnięciem przychodu bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów.

Do stwierdzenia, czy poniesione wydatki związane z podjętymi studiami, o których mowa we wniosku, mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej istotnym jest zatem ustalenie:

–czy taki wydatek związany jest ze zdobywaniem wiedzy i umiejętności, które są potrzebne w prowadzonej działalności gospodarczej i mają związek z tą działalnością, czy też,

–wydatek ten służy tylko podnoszeniu ogólnego poziomu wiedzy i wykształcenia niezwiązanego z działalnością gospodarczą, a więc który, co do zasady ma charakter osobisty.

Innymi słowy, za uzasadnione racjonalnie i gospodarczo koszty, których poniesienie może przyczynić się do osiągnięcia przychodów ze źródła, jakim jest działalność gospodarcza, uznać należy takie wydatki na kształcenie, które pozwolą podatnikowi nabyć umiejętności i wiedzę niezbędną w prowadzeniu działalności gospodarczej.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 4 kwietnia 2017 r., sygn. akt II FSK 3499/16 wskazał, że:

(…) pojęcie kosztów uzyskania przychodów oparte jest na klauzuli generalnej, a to oznacza, że do tej kategorii zaliczyć można wydatki poniesione w celu uzyskania przychodów (ich zabezpieczenia lub zachowania) z wyjątkiem taksatywnie wymienionych w art. 23 ust. 1 u.p.d.o.f. Przy tym pozostawanie danego wydatku poza katalogiem określonym w art. 23 ust. 1 u.p.d.o.f. nie uprawnia do przyjęcia domniemania, że wszystkie pozostałe koszty, które nie są wymienione w tym przepisie są z mocy prawa uznane za koszty podlegające odliczeniu. Niezmiennie trzeba mieć na uwadze zasadniczą przesłankę, jaką jest wpływ wydatku na wielkość osiągniętego przychodu, zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu. Wystąpienie tego wpływu (związku przyczynowo˗skutkowego pomiędzy wydatkiem a przychodem) należy oceniać (badać) ad casum.

Z wniosku wynika, że:

–   9 września 2021 r. rozpoczęła Pani prowadzić tzw. nierejestrowaną działalność gospodarczą, którą w marcu 2022 r. zarejestrowała z uwagi na przekroczenie limitu przychodu.

–   W ramach działalności gospodarczej od 9 września 2021 r. prowadzi Pani sesje (...) (X).

–   Działalność stanowi Pani podstawowe i jedyne źródło dochodu.

–   W ramach dokształcania zawodowego w październiku 2022 r. podjęła Pani studia o specjalności psychologia kliniczna. Studia podjęła Pani z uwagi, że Pani dotychczasowe doświadczenie zawodowe (9 lat uczestnictwa w szkoleniach) okazało się niewystarczające. Zaczęła się Pani spotkać z pytaniami klientów czy jest Pani psychologiem. Gdy odpowiadała Pani przecząco, to osoby nie wracały do Pani.

–Program studiów jest ściśle związany z zakresem działalności Pani firmy. X służy ludziom (...).

Mając zatem na uwadze brzmienie analizowanego przepisu art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz kierując się treścią wniosku, a zwłaszcza zawartego w nim oświadczenia, że program studiów jest ściśle związany z zakresem Pani działalności i dzięki temu uzyska większe zaufanie klientów jako psychologa oraz pozyska większą ilość klientów, należy uznać, że opłaty tytułem czesnego za studia na kierunku psychologia mogą stanowić koszt uzyskania przychodów w prowadzonej przez Panią działalności gospodarczej. Wskazała Pani bowiem, że wiedza psychologiczna, którą Pani zdobywa na studiach poszerza Pani dotychczasową wiedzę, daje nowe umiejętności, dzięki temu poszerza zakres usług oraz podnosi jakość oferowanych usług. Oferowane usługi na wyższym poziomie będą miały odzwierciedlenie w powstawaniu i wzroście przychodu, a także będą miały wpływ na zachowanie lub zabezpieczenie tegoż źródła.

Za koszt uzyskania przychodu spełniające ogólne zasady wynikające z przepisu art. 22 ust. 1 powołanej ustawy będą mogły zostać również uznane poniesione przez Panią wydatki na podręczniki i zeszyty jeśli ma Pani dowody ich poniesienia.

Natomiast wobec zawartego we wniosku stwierdzenia:

Nie wyszczególniam kosztów dojazdu ponieważ nie zachowałam biletów kolejowych oraz kosztów na paliwo.

brak jest możliwości zaliczenia przez Panią dotychczas poniesionych wydatków związanych z dojazdami na studia z uwagi na brak dowodu ich poniesienia.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Jednocześnie zaznaczam, że zaliczając określony wydatek do kosztów uzyskania przychodów, podatnik stosuje przepis prawa podatkowego o charakterze materialnoprawnym, tj. uznaje, że zaistniałe po jego stronie okoliczności wypełniają hipotezę określonej normy prawnej (mieszczą się w zakresie zastosowania danej normy prawnej/danego przepisu). Podejmując decyzję o zastosowaniu danego przepisu prawa podatkowego, podatnik musi liczyć się jednak z koniecznością przedstawienia dowodów potwierdzających prawidłowość tej czynności, jaka może się pojawić na etapie ewentualnych postępowań podatkowych lub kontrolnych. Udowodnienie prawidłowości zaliczenia opisanych we wniosku wydatków do kosztów uzyskania przychodów może zatem wymagać w szczególności udowodnienia: poniesienia wydatków, ich charakteru, w szczególności ich celowości, racjonalności działań podatnika, a w konsekwencji braku okoliczności uniemożliwiających uznanie przedmiotowych kosztów za koszty uzyskania przychodów. W ramach postępowania dowodowego może również zostać dokonana szczegółowa analiza związku ponoszonych wydatków z Pani przychodami.

Zasady udowadniania okoliczności faktycznych w postępowaniu podatkowym normuje ustawa – Ordynacja podatkowa. Na mocy art. 180 § 1 Ordynacji podatkowej, jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. W szczególności dowodami takimi mogą być księgi podatkowe, deklaracje złożone przez stronę, zeznania świadków, opinie biegłych, materiały i informacje zebrane w wyniku oględzin, informacje podatkowe oraz inne dokumenty zgromadzone w toku czynności sprawdzających lub kontroli podatkowej, z zastrzeżeniem art. 284a § 3, art. 284b § 3 i art. 288 § 2, oraz materiały zgromadzone w toku postępowania karnego albo postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe (art. 181 Ordynacji podatkowej). Stosownie do art. 187 § 1 ww. aktu prawnego, organ podatkowy jest obowiązany zebrać i w sposób wyczerpujący rozpatrzyć cały materiał dowodowy. Ocena kwestii udowodnienia danej okoliczności jest dokonywana na podstawie całości zgromadzonych dowodów (art. 191 tej ustawy).

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego czy kontrolnego. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. Pełna weryfikacja prawidłowości zaliczenia poszczególnych wydatków do kosztów uzyskania przychodów może być dokonana jedynie w toku postępowania podatkowego lub kontrolnego, będącego poza zakresem instytucji interpretacji indywidualnej, do której zastosowanie mają przepisy określone w art. 14h (w zamkniętym katalogu) ustawy – Ordynacja podatkowa. Dokonując interpretacji indywidualnej organ interpretacyjny przedstawia jedynie swój pogląd dotyczący wykładni treści analizowanych przepisów i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego (którego elementy przyjmuje jako podstawę rozstrzygnięcia bez weryfikacji).

Innymi słowy, organ wydający interpretacje indywidualne opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego, tj. okolicznościach przedstawionych przez Wnioskodawcę we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. Nie prowadzi natomiast postępowania dowodowego. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Jeżeli w toku ewentualnego postępowania organ uzna, że zdarzenie opisane we wniosku różni się od zdarzenia występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pana chroniła.

Wykładni żądanego przepisu oraz oceny Pani stanowiska w przedmiotowej sprawie dokonano w oparciu o przedstawiony przez Panią opis stanu faktycznego w zakresie postawionego pytania.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;

w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2023 r. poz. 1634.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA) albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651).