Możliwość zaniechania poboru podatku dochodowego do umorzenia wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, zaciągniętego w 2006 r., na podstawie zawartej w czerwcu 2023 r. ugody z Bankiem.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

9 czerwca 2023 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości zastosowania zaniechania poboru podatku. Uzupełnił go Pan – na wezwanie organu – pismem z 25 lipca 2023 r. (data wpływu). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W 2006 r. razem z ówczesna partnerką (A.B.), a obecnie Pana żoną, w (...) wziął Pan kredyt mieszkaniowy (udziały 50/50) denominowany we franku szwajcarskim, nr umowy (...), kwota 105 018,86 CHF, co stanowiło 245 300 PLN.

W 2008 r. wziął Pan (z A.B.) kolejny wspólny (50/50) kredyt na większe mieszkanie (w którym obecnie Państwo mieszkają), także w (...) także denominowany we franku szwajcarskim, nr umowy (...), kwota 335 700,87 CHF co stanowiło 660 248,61 PLN.

11 stycznia 2015 r. wziął Pan ślub z A.B..

2 czerwca 2023 r. podpisał Pan wspólnie z żoną ugodę (nr (...)) z (...) dotyczącą kredytu (nr (...)) w sprawie zmiany kredytu we frankach na kredyt złotowy. Wiązało się to z umorzeniem zadłużenia w kwocie 512 137,90 PLN i 19 016,41 PLN kwoty zapłaconej przez Państwa bankowi tytułem ubezpieczenia niskiego wkładu. Podpisali Państwo też oświadczenie podatkowe zgodnie z którym korzystają z ulgi podatkowej wynikającej z rozp. Min. Fin. z dnia 11 marca 2022 r. (D. U. z 2022 r. poz 592.).

W czerwcu 2023 r. podpiszą Państwo ugodę nr (...) z (...), ale w momencie czytania tego dokumentu będzie to stan faktyczny, dotyczącą kredytu nr (...) w sprawie zmiany kredytu we frankach na kredyt złotowy. Wiąże się to z umorzeniem zadłużenia w kwocie 119 668,31 PLN i 6 347,44 PLN kwoty zapłaconej przez Państwa bankowi tytułem ubezpieczenia niskiego wkładu. W tym przypadku nie podpiszą Państwo oświadczenia o korzystaniu z ulgi (Bank wystawi PIT-11) tylko poczekają na interpretację.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia

Wyjaśnił Pan, że zawarcie w opisie informacji, że:

Podpisali Państwo też oświadczenie podatkowe zgodnie z którym korzystają z ulgi podatkowej wynikającej z rozp. Min. Fin. z dnia 11-03-2023 (D. U. z 2022 r. poz. 592.).

oznacza, że skorzystał Pan z zaniechania poboru podatku. Mieszkanie, którego to dotyczy jest w 50% Pana własnością.

Kredyty, o których mowa we wniosku, zostały zabezpieczone hipoteką ustanowioną na nieruchomości.

Zarówno kredyt mieszkaniowy zawarty w 2006 r. oraz w 2008 r., zostały zaciągnięte na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. nabycie lokalu mieszkaniowego stanowiącego odrębna nieruchomość oraz spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.

Pytania

1)Czy może Pan zostać zwolniony z podatku dochodowego na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. (Dz. U. z 2022 r. poz 592 ze zm.) dla nieruchomości związanej z kredytem nr umowy (...)?

2)Czy można potraktować obie nieruchomości jako spełniające kryteria „jednej inwestycji mieszkaniowej” ze względu na fakt że oba kredyty zostały wzięte przed ślubem i jest Pan właścicielem 50% każdego z nich?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, oba kredyty (kredyt 1 z 2006 r. i kredyt 2 z 2008 r.) zostały wzięte przed Pana ślubem w 2015 r. i są Pana majątkiem odrębnym. Gdyby ugody zostały podpisane przed 2015 r. w świetle obecnych przepisów spełniałbym wymagania dotyczące „jednej inwestycji mieszkaniowej” ze względu na to, że był Pan odrębnym gospodarstwem mieszkaniowym, będąc właścicielem 50% każdego z nich. Sam fakt wzięcia ślubu nie powinien pozbawiać Pana tej ulgi. Uważa Pan, że ma prawo do skorzystania z ulgi na drugie mieszkanie (kredyt 1 z 2006 r.) ze względu na fakt „nabycia” (kredyt) mieszkań przed zawarciem małżeństwa.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku, jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy.

Zgodnie z jego treścią:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Przepis art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy źródłem przychodów są inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności” definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. W związku z tym każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Z treści wniosku wynika, że w 2006 r. razem z ówczesna partnerką (A.B.), a obecnie Pana żoną, w (...) wziął Pan kredyt mieszkaniowy (udziały 50/50) denominowany we franku szwajcarskim, nr umowy (...). W 2008 r. wziął Pan z A.B. kolejny wspólny (50/50) kredyt na większe mieszkanie (w którym obecnie Państwo mieszkają), także w (...) i także denominowany we franku szwajcarskim, nr umowy (...). 11 stycznia 2015 r. wziął Pan ślub z A.B.. 2 czerwca 2023 r. podpisał Pan wspólnie z żoną ugodę (nr (...)) z (...) dotyczącą kredytu (nr (...)) w sprawie zmiany kredytu we frankach na kredyt złotowy. Wiązało się to z umorzeniem zadłużenia w kwocie 512 137,90 PLN i 19 016,41 PLN kwoty zapłaconej bankowi tytułem ubezpieczenia niskiego wkładu. Podpisali Państwo też oświadczenie podatkowe zgodnie z którym korzystają z ulgi podatkowej wynikającej z rozp. Min. Fin. z dnia 11 marca 2022 r. (D. U. z 2022 r. poz 592.), tj. skorzystał Pan z zaniechania poboru podatku. W czerwcu 2023 r. podpiszą Państwo ugodę nr (...) z (...), dotyczącą kredytu nr (...) w sprawie zmiany kredytu we frankach na kredyt złotowy. Wiąże się to z umorzeniem zadłużenia w kwocie 119 668,31 PLN i 6 347,44 PLN kwoty zapłaconej bankowi tytułem ubezpieczenia niskiego wkładu. W tym przypadku nie podpiszą Państwo oświadczenia o korzystaniu z ulgi (Bank wystawi PIT-11) tylko poczekają na interpretację. Kredyty, o których mowa we wniosku, zostały zabezpieczone hipoteką ustanowioną na nieruchomości. Zarówno kredyt mieszkaniowy zawarty w 2006 r. oraz w 2008 r., zostały zaciągnięte na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dni 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. nabycie lokalu mieszkaniowego stanowiącego odrębna nieruchomość oraz spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.

Pana wątpliwości dotyczą możliwości zastosowania zaniechania poboru podatku dochodowego do umorzenia wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, zaciągniętego w 2006 r., na podstawie zawartej w czerwcu 2023 r. ugody z Bankiem nr (...).

W pierwszej kolejności należy wskazać, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2324 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Tym samym umorzoną Panu kwotę wierzytelności na podstawie zawartej w czerwcu 2023 r. ugody nr (...) dotyczącej umowy kredytowej z 2006 r. należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Kwestia zaniechania podatku od kwoty umorzonych wierzytelności – które to umorzenie ma miejsce od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2024 r. – została uregulowana w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 592 ze zm.).

Zgodnie z § 1 ust. 1 ww. rozporządzenia:

Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;

2)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

Odnoszą się natomiast do definicji „jednej inwestycji mieszkaniowej” należy wskazać, że została ona uregulowana w § 1 ust. 5 komentowanego rozporządzenia.

Zgodnie z tym przepisem:

Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:

1)jednego gospodarstwa domowego albo

2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2021 r. poz. 1043).

Z kolei § 1 ust. 6 ww. rozporządzenia stanowi, że:

Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.

Wobec powyższego obu nieruchomości, o których mowa w opisie zdarzenia, nie można traktować jako jednej inwestycji mieszkaniowej. Każda z Pana nieruchomości stanowiła odrębną inwestycję mieszkaniową. Bez znaczenia pozostaje przy tym fakt, że kredyty zaciągnięte na zakup tych nieruchomości zostały zaciągnięte przed Pana ślubem oraz, że jest Pan właścicielem 50% każdej z tych nieruchomości.

Ponadto, należy również zwrócić uwagę na § 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. rozporządzenia z którego jednoznacznie wynika że zaniechanie poboru podatku znajduje zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe w sytuacji, gdy osoba taka nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej.

Wobec powyższego, skoro – jak wynika z opisu zdarzenia – skorzystał Pan już wcześniej z zaniechania poboru podatku od kwoty umorzonej wierzytelności na podstawie zawartej 2 czerwca 2023 r. ugody nr (...) z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego w 2008 r., to nie może Pan skorzystać z zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, w związku z zawartą w czerwcu 2023 r. ugodą nr (...) dotyczącą umorzenia kredytu mieszkaniowego (hipotecznego) zaciągniętego w 2006 r. Powyższego nie zmienia fakt, iż mieszkanie to zakupił Pan na własne cele mieszkaniowe oraz kredyt ten został przez Pana zaciągnięty przed zawarciem związku małżeńskiego.

Inaczej mówiąc, skoro skorzystał już Pan z zaniechania poboru podatku, to nie może ponownie skorzystać Pan z tego rozwiązania.

W konsekwencji umorzona kwota zadłużenia na podstawie zawartej ugody nr (...) dotyczącej umorzenia kredytu mieszkaniowego (hipotecznego) zaciągniętego w 2006 r. stanowić będzie dla Pana przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego Pana stanowisko należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

•Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).