Interpretacja indywidualna z dnia 24.01.2012, sygn. ILPB4/423-402/11-2/MC, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu

Temat interpretacji

Czy w związku z przeprowadzeniem procesu dobrowolnego umorzenia udziałów za wynagrodzeniem i wypłaceniem wynagrodzenia dla wspólników osób fizycznych w formie niepieniężnej, jaką będzie nieruchomość zabudowana, która zostanie przekazana dla wspólników na współwłasność, Spółka powinna rozliczać podatkowo w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych to zdarzenie gospodarcze, skoro nie ma z tego tytułu żadnego przysporzenia w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a wprost przeciwnie w związku z przekazaniem nieruchomości na rzecz wspólników spadnie wartość aktywów Spółki?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przedstawione we wniosku z dnia 18 października 2011 r. (data wpływu 24.10.2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych przekazania przez Spółkę wynagrodzenia za umorzone udziały w formie niepieniężnej jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 października 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych przekazania przez Spółkę:

• wynagrodzenia za umorzone udziały w formie niepieniężnej,
• majątku w związku z przeprowadzonym procesem likwidacyjnym.

W przedmiotowym wniosku zostały przedstawione następujące opisy zdarzeń przyszłych.

Opis zdarzenia przyszłego nr 1:

Spółka planuje przeprowadzić proces dobrowolnego umorzenia udziałów za wynagrodzeniem i wypłacić wynagrodzenie dla wspólników osób fizycznych w formie niepieniężnej, jaką będzie nieruchomość zabudowana. Nieruchomość zostanie przekazana dla wspólników na współwłasność. Spółka rozważa, czy w związku z tym, powinna uznać wartość przekazywanej wspólnikom nieruchomości, skoro nie ma z tego tytułu żadnego przysporzenia w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a wprost przeciwnie w związku z przekazaniem nieruchomości na rzecz wspólników spadnie wartość aktywów Spółki.

Opis zdarzenia przyszłego nr 2:

Spółka planuje przeprowadzić proces likwidacji i pozostały majątek przekazać dla wspólników osób fizycznych. Spółka przewiduje, że majątek będzie miał formę niepieniężną i będzie nim nieruchomość zabudowana. Nieruchomość zostanie przekazana dla wspólników na współwłasność. Spółka rozważa, czy w związku z tym, powinna uznać wartość przekazywanej wspólnikom nieruchomości, skoro nie ma z tego tytułu żadnego przysporzenia w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a wprost przeciwnie w związku z przekazaniem nieruchomości na rzecz wspólników spadnie wartość aktywów Spółki.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy w związku z przeprowadzeniem procesu dobrowolnego umorzenia udziałów za wynagrodzeniem i wypłaceniem wynagrodzenia dla wspólników osób fizycznych w formie niepieniężnej, jaką będzie nieruchomość zabudowana, która zostanie przekazana dla wspólników na współwłasność, Spółka powinna rozliczać podatkowo w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych to zdarzenie gospodarcze, skoro nie ma z tego tytułu żadnego przysporzenia w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a wprost przeciwnie w związku z przekazaniem nieruchomości na rzecz wspólników spadnie wartość aktywów Spółki...

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie nr 1 dotyczące opisu zdarzenia przyszłego nr 1.

Jednocześnie, wniosek Spółki w zakresie pytania nr 2 dotyczącego opisu zdarzenia przyszłego nr 2 został rozpatrzony odrębną interpretacją w dniu 24 stycznia 2012 r. nr ILPB4/423-402/11-3/MC.

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z przeprowadzeniem procesu dobrowolnego umorzenia udziałów za wynagrodzeniem i wypłaceniem wynagrodzenia dla wspólników osób fizycznych w formie niepieniężnej, jaką będzie nieruchomość zabudowana, która zostanie przekazana dla wspólników na współwłasność, Spółka nie powinna rozliczać podatkowo w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych tego zdarzenia gospodarczego, ponieważ nie ma z jego tytułu żadnego przysporzenia w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a wprost przeciwnie w związku z przekazaniem nieruchomości na rzecz wspólników spadnie wartość aktywów Spółki. Wypłata wynagrodzenia za umorzenie udziałów w formie przekazania na współwłasność nieruchomości zabudowanej nie jest również żadną formą umorzenia zobowiązania, ponieważ żadne zobowiązanie w księgach Spółki nie widnieje, które następnie byłoby spłacane.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego nr 1 uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z zasadami zawartymi w art. 199 § 1 - § 7 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.), udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe). Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa umowa spółki (art. 199 § 1 ww. ustawy). Może się ono odbyć bez wynagrodzenia lub za wynagrodzeniem.

W myśl art. 199 § 2 Kodeksu spółek handlowych, umorzenie udziału wymaga uchwały zgromadzenia wspólników, która powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia i wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział. Wynagrodzenie to, w przypadku umorzenia przymusowego, nie może być niższe od wartości przypadających na udział aktywów netto, wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między wspólników. W przypadku umorzenia przymusowego uchwała powinna zawierać również uzasadnienie.

W przypadku umorzenia dobrowolnego, ustawodawca w zakresie wysokości wynagrodzenia za zbywane na rzecz spółki udziały w celu ich umorzenia pozostawia swobodę zgromadzeniu wspólników, nie określając limitu jego wartości.

Na gruncie Kodeksu spółek handlowych nie uregulowano też kwestii formy wynagrodzenia za zbywane przez udziałowca udziały. Wydaje się, że dopuszczalna jest wypłata wynagrodzenia zarówno w formie gotówkowej, jak i bezgotówkowej. Podjęcie decyzji w zakresie wypłaty wynagrodzenia niepieniężnego może być podyktowane różnymi względami, np. brakiem gotówki na wypłatę, także pochodzącej z zewnętrznych źródeł finansowania, np. pożyczki czy kredytu. Spółka może także za bardziej racjonalne z ekonomicznego punktu widzenia uznać przekazanie określonych składników swoich aktywów udziałowcowi uprawnionemu do wypłaty wynagrodzenia niż ich zbycie, a dopiero następnie wypłatę gotówki (w tym przypadku oszczędza np. na kosztach związanych ze zbyciem majątku).

Na płaszczyźnie ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.), wynagrodzenie jako dochód udziałowca uzyskany z odpłatnego zbycia udziałów na rzecz spółki, w celu umorzenia tych udziałów (dot. to zatem umorzenia dobrowolnego), jest łączony z innymi dochodami z działalności i jest opodatkowany na zasadach ogólnych.

Ocena skutków prawnych po stronie Spółki wypłacającej wspólnikom wynagrodzenie w formie bezgotówkowej wymaga ustalenia, czy po Jej stronie powstanie przychód podatkowy, czy też nie. W tym miejscu wskazać należy, że wypłata wynagrodzenia w formie gotówkowej (pieniężnej) byłaby dla Spółki neutralna podatkowo.

Zapłata wynagrodzenia ustalonego w formie pieniężnej prowadzi bowiem do przekazania środków pieniężnych w wartości nominalnej odpowiadającej ustalonej wartości wynagrodzenia. Przekazywane na rzecz wspólnika środki pieniężne zostały uprzednio odpowiednio ujęte (jako przychody albo przysporzenia niestanowiące przychodu) w tej samej wartości nominalnej dla celów rozliczeń podatkowych Spółki jako wartości wchodzące do Jej majątku.

Natomiast zgoła odmienna sytuacja ma miejsce wtedy, gdy Spółka dokonuje wypłaty wynagrodzenia za umorzone udziały w formie niepieniężnej, kosztem swojego majątku.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie dają bezpośredniej odpowiedzi na pytanie, czy świadczenie zastępcze powoduje uzyskanie przychodu przez osobę prawną. Odpowiedź należy wywieść z przepisów ogólnych ustawy dotyczących przychodu. Ustawodawca, w art. 12 ust. 1 - 3 ustawy, określa przykładowy katalog zdarzeń uznanych przez niego za przychody.

Ponadto nadmienić należy, że przychód występuje nie tylko w sytuacji, gdy dojdzie do zwiększenia aktywów podatnika, ale również, gdy nastąpi zmniejszenie zobowiązań (długów) podatnika. W sytuacji, gdy podatnik przenosi własność swojego składnika majątku na wierzyciela w celu zwolnienia się z dotąd istniejącego zobowiązania (pieniężnego) pomiędzy nim jako dłużnikiem a wierzycielem i wierzyciel na to wyraża zgodę dochodzi do wygaśnięcia zobowiązania pieniężnego. Zwolnienie z długu powoduje u dłużnika powstanie przychodu podlegającego opodatkowaniu na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym, dobrowolne umorzenie udziałów za wynagrodzeniem i wypłata wynagrodzenia dla wspólników osób fizycznych w formie niepieniężnej (nieruchomości zabudowanej) skutkuje powstaniem zobowiązania Spółki do zaspokojenia roszczeń udziałowców o wypłatę wynagrodzenia. Wykonanie zobowiązania w formie przeniesienia przez Spółkę prawa własności składnika majątkowego, pod warunkiem zgody na to wierzycieli (udziałowców), prowadzi do wygaśnięcia zobowiązania Spółki. W ten sposób Spółka jako dłużnik zwolni się z długu, a majątek w postaci nieruchomości zabudowanej zmieni właściciela. Prowadzić to będzie do powstania po stronie Spółki przychodu na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Przeniesienie własności składników majątkowych należy bowiem traktować na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych na równi ze zbyciem tego majątku.

Należy zauważyć, że z punktu widzenia konsekwencji podatkowych sytuacja jest taka sama, jak ta, w której podatnik dokonałby odpłatnego zbycia tego prawa i tym samym, osiągnąłby przychód do opodatkowania, a za otrzymane pieniądze wypełniłby swoje zobowiązanie względem swoich udziałowców. Uznanie, że przeniesienie majątku rzeczowego tytułem wynagrodzenia za umorzone udziały należy traktować na równi z wypłatą gotówki, spowodowałoby nierówne traktowanie podatników. Podatnik, który najpierw dokonuje sprzedaży nieruchomości, a następnie reguluje swoje zobowiązania w formie pieniężnej, byłby opodatkowany podatkiem dochodowym, natomiast podatnik, który bezpośrednio przeniósł własność tych składników majątkowych, nie osiągnąłby żadnego przychodu.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy uznać, że wypłata wynagrodzenia w formie przeniesienia własności składnika majątku (nieruchomości zabudowanej), spowoduje po stronie Spółki wypłacającej to wynagrodzenie powstanie przychodu z odpłatnego zbycia tego składnika majątku, tj. nieruchomości zabudowanej, rozpoznanego na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 1 tej ustawy, zgodnie z którym przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Jeżeli jednak cena bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej tych praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej.

Reasumując, wynagrodzenie wypłacone wspólnikom w formie składnika majątku (nieruchomości zabudowanej) za nabycie udziałów w celu ich umorzenia skutkować będzie powstaniem - po stronie Spółki - przychodu podatkowego z tytułu odpłatnego zbycia majątku.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Referencje

ILPB4/423-402/11-3/MC, interpretacja indywidualna

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF 2 MB

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu