Temat interpretacji

Zgodnie z art. 14a ustawy z 29 sierpnia 1997r. - Ordynacja podatkowa Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie dokonuje uzupełnienia w udzielonej przez Naczelnika Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie odpowiedzi z dnia 17.03.2004r. Nr US 72/ROP 1/423-251/04/WM na zapytanie w sprawie konsekwencji podatkowych nie naliczania odsetek w transakcjach handlowych w nawiązaniu do terminów zapłaty, o których mowa w ustawie z dnia 12 czerwca 2003r. (Dz. U. Nr 139, poz. 1323), w szczególności chodzi Spółce o termin zapłaty powyżej 30 dni, jeżeli strony w umowie przewidziały taki właśnie termin.

Na podstawie art. 5 ww. ustawy w opisanym stanie faktycznym, jeżeli strony w umowie przewidziały termin dłuższy niż 30 dni (wszyscy kontrahenci Spółki mają taki właśnie termin), wierzyciel może żądać odsetek ustawowych za okres począwszy od 31 dnia po spełnieniu swojego świadczenia niepieniężnego i doręczeniu dłużnikowi faktury lub rachunku do dnia zapłaty, ale nie dłuższy niż do dnia wymagalności świadczenia pieniężnego.

Sformułowanie "może żądać" oznacza prawo podatnika do ubiegania się o odsetki, a nie jego obowiązek. Zatem skorzystanie z tego prawa leży w gestii podatnika.

Ponadto art. 9 ustawy stanowi, że czynność prawna wyłączająca lub ograniczająca uprawnienia wierzyciela w tym zakresie jest nieważna. Z treści tego przepisu wynika, że on zastosowanie również do wskazanego na wstępie art. 5 tej ustawy, który stanowi o prawie wierzyciela do żądania odsetek ustawowych, jeżeli strony umowy przewidziały termin zapłaty dłuższy niż 30 dni.

W ustawie z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze. zm.), ustawodawca przewidział szczególny tryb opodatkowania odsetek od należności i zobowiązań.

Przychody z tytułu odsetek określają:

- art. 12 ust. 4 pkt 2 stanowiący, iż do przychodów nie zalicza się kwot naliczonych, lecz nie otrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek (kredytów) oraz

- art. 12 ust. 4 pkt 1 stanowiący m.in., iż do przychodów nie zalicza się otrzymanych lub zwróconych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów).Odpowiednio koszty uzyskania przychodów z tytułu odsetek określają:

- art. 16 ust. 1 pkt 11, zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz nie zapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów),

- art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a określający, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na spłatę pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów).

W świetle powyższego należy stwierdzić, że:

dla celów podatkowych odsetki od należności, w tym od udzielonych kredytów i pożyczek naliczone, lecz nie otrzymane zgodnie z warunkami umowy, nie stanowią u wierzyciela przychodów (ustawa wyklucza opodatkowanie odsetek jako przychodu należnego związanego z działalnością gospodarczą na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy).

Odsetki takie są więc przychodami w dacie faktycznego otrzymania i odpowiednio w tej samej dacie jedynie zapłacone przez dłużnika są jego kosztami uzyskania przychodów. Jedynie odsetki skapitalizowane (tj. takie odsetki od należności, które analogicznie jak należność główna stanowią podstawę ustalania odsetek) są u wierzyciela przychodem w każdorazowej dacie ich kapitalizacji, dokonanej zgodnie z warunkami umów zawieranych przez kontrahentów i drugostronnie, u dłużników w tej samej dacie kapitalizacji są kosztem uzyskania przychodów.

Oznacza to, że podjęte przez strony umowy decyzje co do odsetek nie zapłaconych - o ich umorzeniu, odroczeniu terminów płatności odsetek (prolongowaniu), obniżeniu oprocentowania, całkowitym lub częściowym zaniechaniu naliczania odsetek - zarówno u wierzyciela, jak i dłużnika

- są podatkowo obojętne, chyba że zachodzą okoliczności określone w art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.