Interpretacja indywidualna z dnia 29.01.2015, sygn. IPPB3/423-1091/14-4/PK1, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Temat interpretacji

1. Czy Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego związanego z importem towaru należącego do grupy A oraz towaru należącego do grupy B?2. Czy Spółce przysługuje prawo do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych na zakup towaru należącego do grupy A oraz towaru należącego do grupy B?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 13 października 2014 r. (data wpływu: 20 października 2014 r.), uzupełnionym w dniu 23 stycznia 2015 r. (data wpływu: 26 stycznia 2015 r.) na wezwanie organu z dnia 14 stycznia 2015 r., nr IPPB3-423-1091/14-2/PK1 (data doręczenia: 16 stycznia 2015 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na zakup towarów:

• z grupy A po cenie rynkowej towaru faktycznie otrzymanego od dostawcy (tj. po cenie rynkowej soli wykorzystywanej do utrzymania terenu przyzakładowego) jest prawidłowe,
• z grupy B oraz w odniesieniu do wartości towarów z grupy A przewyższającej cenę rynkową towarów faktycznie otrzymanych od dostawcy (tj. powyżej ceny rynkowej soli wykorzystywanej do utrzymania terenu przyzakładowego) jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 października 2014 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na zakup towarów. W związku ze stwierdzonymi brakami formalnymi pismem o nr IPPB3/423-1091/14-2/PK1 z dnia 14 stycznia 2015 r. (data doręczenia 16 stycznia 2015 r.) wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia stanu faktycznego sprawy. Odpowiedź Spółki na wezwanie nastąpiła w dniu 23 stycznia 2015 r. (data wpływu: 26 stycznia 2015 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka M. (dalej Spółka) prowadzi działalność na terytorium Polski w zakresie produkcji i dystrybucji opakowań i materiałów służących do pakowania produktów. Spółka jest zarejestrowana jako czynny podatnik VAT. W związku z prowadzoną działalnością Spółka dokonuje zakupu towarów i usług m.in. od dostawców spoza UE. Spółka rozlicza podatek VAT stosując miesięczny okres rozliczeniowy.

Spółka nawiązała współpracę z dostawcą z Chin (dalej: Dostawca). Transakcja zakupu towarów od Dostawcy zrealizowana została na warunkach przedpłaty, z warunkami transportu I.; C. G.Po dotarciu towarów do Polski, Spółka działając poprzez przedstawiciela bezpośredniego złożyła zgłoszenie celne o objęciu procedurą dopuszczenia do obrotu towaru, wg faktur i innych dokumentów otrzymanych od dostawcy. Zgłoszenie celne zostało przyjęte, towar został zwolniony bez weryfikacji.

Spółka uiściła należności celne wg otrzymanego dokumentu SAD (opłacając należny podatek VAT).Data wpływu dokumentu SAD do Spółki: 29.06.2012.Po fizycznym dostarczeniu towaru do magazynu Spółki okazało się, iż towar otrzymany jest niezgodny z zamówieniem, fakturą zakupu i tym samym ze zgłoszeniem celnym.

Po fizycznym dostarczeniu towaru do magazynu Spółki okazało się, iż towar otrzymany jest niezgodny z zamówieniem, fakturą zakupu i tym samym ze zgłoszeniem celnym.Spółka zleciła wykonanie ekspertyz mających określić jakiego rodzaju towar został dostarczony.

Spółka podejmowała wielokrotne próby skontaktowania się z Dostawcą, celem wyjaśnienia zaistniałej sytuacji. Dostawca nie odpowiadał na pisma wysyłane zarówno drogą elektroniczną jak i pocztą tradycyjną. Próby telefonicznego skontaktowania się z dostawcą zakończyły się również niepowodzeniem.Spółka złożyła do Prokuratury zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa przez Dostawcę.

Po przeprowadzeniu ekspertyz, Spółka zwróciła się do Naczelnika Urzędu Celnego w Gdyni z wnioskiem o korektę zgłoszenia celnego.W odpowiedzi Naczelnik Urzędu Celnego w Gdyni wydał Decyzję w której odmówił sprostowania zgłoszenia celnego.

W uzasadnieniu wskazano, iż dołączone do zgłoszenia celnego dokumenty potwierdzają zgodność danych w nim zawartych z tymi, które podane zostały w zgłoszeniu celnym i tym samym naliczone należności celne wyliczone zostały we właściwy sposób.W ocenie organu celnego proponowana przez Spółkę korekta, spowodowałaby, że dane wskazane w dokumentach, byłyby niezgodne z tymi, na podstawie których powstał dług celny.

Od Decyzji Naczelnika UC Spółka wniosła odwołanie, do którego wydana została Decyzja Dyrektora Izby Celnej w Gdyni utrzymująca w mocy Decyzję Naczelnika UC w Gdyni.Na Decyzję Dyrektora Izby Celnej Spółka wniosła Skargę do WSA. WSA w Gdańsku oddalił skargę Spółki.

Spółka podejmowała próby znalezienia na rynku nabywcy na otrzymany towar, jednak z uwagi na rodzaj materiału, oraz jego jakość ostatecznie nie udało się pozyskać klienta. Spółka jest w stanie udokumentować fakt podejmowania aktywnych działań w celu sprzedaży zakupionego towaru, w szczególności Spółka posiada dokumenty potwierdzające podejmowane próby zbycia towaru: zapytania ofertowe skierowane do potencjalnych nabywców oraz korespondencja z potencjalnymi kupcami.

Towar jaki miał zostać dostarczony Spółce w ramach transakcji - polietylen liniowy o małej gęstości miał zostać wykorzystany w działalności Spółki, jako materiał do produkcji.

Towar jaki został dostarczony Spółce można podzielić na dwie grupy:

• grupa A - towar może zostać wykorzystany w działalności Spółki, na potrzeby wewnętrzne (sól - do wykorzystania zimą celem utrzymania terenu przyzakładowego w stanie pozwalającym na bezpieczne przemieszczanie się);
• grupa B - towar nie kwalifikuje się do do wykorzystania w działalności Spółki, a jednocześnie pomimo podjętych prób sprzedaży na towar ten nie znaleziono nabywcy, w związku z czym w celu uniknięcia dalszych kosztów magazynowania Spółka dokona jego utylizacji.

Utylizacja towaru należącego do grupy B zostanie należycie udokumentowana, w szczególności zostanie potwierdzona protokołem utylizacji towarów.

Wartość rynkowa towaru zamówionego, za jaki Spółka zapłaciła, i jaki został odprawiony zgodnie ze zgłoszeniem celnym (którego organy celne odmówiły sprostowania), jest znacznie wyższa niż potencjalna wartość towaru rzeczywiście otrzymanego. Wartość celna towaru, a w konsekwencji kwota podatku VAT związana z jego importem, uwzględnia cenę faktycznie zapłaconą przez Spółką jako nabywcę towaru na rzecz Dostawcy.

W uzupełnieniu Spółka wskazała, że złożyła Zawiadomienie do Prokuratury o możliwości popełnienia przestępstwa przez Dostawcę, (zawiadomienie z dnia 23.07.2012 r.).

W dniu 23.08.2012 r. Prokuratura Rejonowa w O. wydała Postanowienie o odmowie wszczęcia śledztwa. Na podstawie art . 17 § 1 pkt . 2 kpk wobec stwierdzenia, że brak jest danych dostatecznie uzasadniających popełnienie czynu zabronionego. Na Postanowienie Spółka M. złożyła zażalenie.

W dniu 18.10.2012 r. Sąd Okręgowy Warszawa-Praga, wydał Postanowienie, w którym postanowił nie uwzględnić zażalenia i zaskarżone postanowienie utrzymać w mocy.

Zdaniem Sądu, materiał dowodowy przedstawiony w sprawie nie pozwala na stwierdzenie, iż doszło do wyczerpania znamion czynu opisanego w art. 286 § 1 k.k.

Towary w grupie B - to towary które nie kwalifikują się do wykorzystania w działalności Spółki, a jednocześnie Spółka nie znalazła (pomimo starań) na niego nabywcy. Zgodnie z ekspertyzą wykonaną przez zewnętrznego rzeczoznawcę, materiał oznaczony został jako: Granulat: siarczan magnezu siedmiowodny (MgS04*7H20) z domieszką niewielkich ilości siarczanu wapnia, tlenków magnezu i wapnia oraz substancji organicznej.

Granulat dostarczony, nie nadaje się do bezpośredniego zużycia w działalności produkcyjno-usługowej zarówno w firmie M. jak i w firmach którym przedstawiono ofertę sprzedaży. Jego przetworzenie (ze względu na stopień zanieczyszczenia oraz zbrylenia) przed zużyciem w procesie produkcyjnym, wymagałoby od potencjalnego kupca dużych zakładów finansowych oraz procesów technologicznych, stąd firmy którym M. oferował materiał nie były zainteresowane jego zakupem, nawet za minimalną cenę. Spółka posiada również dokumentację wysłanych ofert i korespondencji z potencjalnymi klientami w tej sprawie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego związanego z importem towaru należącego do grupy A oraz towaru należącego do grupy B...
2. Czy Spółce przysługuje prawo do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych na zakup towaru należącego do grupy A oraz towaru należącego do grupy B...

Niniejsza interpretacja dotyczy odpowiedzi na pytanie drugie z zakresu podatku dochodowego od osób prawnych. W odniesieniu do pytania pierwszego dotyczącego podatku od towarów i usług zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawcy, Spółka ma prawo w części dotyczącej zużycia towaru z grupy A oraz w części dotyczącej przekazania do utylizacji towaru z grupy B zaliczyć wartość sprowadzonego towaru do kosztów podatkowych.

Uzasadnienie stanowiska Spółki w zakresie pytania nr 2:

Zgodnie z art. 15 ust 1 Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodu, za wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej; ustawa o PDOP).

Ustawa o PDOP nie zawiera odrębnych zasad zaliczania strat towarów do kosztów podatkowych Ponadto, w art. 16 ust. 1 ustawy o PDOP nie wyszczególniono strat w środkach obrotowych jako negatywnych przesłanek uniemożliwiających ich zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów Jedynie w pkt 47 niniejszego przepisu ustawodawca zastrzegł, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat powstałych w wyniku nieobjętych zwolnieniem od podatku akcyzowego ubytków wyrobów akcyzowych oraz podatku akcyzowego od tych ubytków, sytuacja ta nie dotyczy jednak przypadku Spółki.

Zaliczenie strat w środkach obrotowych do kosztów uzyskania przychodów powinno być więc oceniane z punktu widzenia zasady wynikającej z przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o PDOP.

Zdaniem Spółki straty w środkach obrotowych mogą być co do zasady, uznane za koszty uzyskania przychodów jeżeli są związane z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą.

Zgodnie z opisanym wyżej stanem faktycznym Spółka dokonała zakupu materiałów, z zamiarem wykorzystania ich w działalności produkcyjnej. Fakt, iż stała się ofiarą oszustwa, nie może pozbawiać jej prawa do zaliczenia poniesionych nakładów w koszty podatkowe (zarówno w części dotyczącej wykorzystania materiałów na własne potrzeby, jak i w przypadku konieczności ich utylizacji).

Powstałe koszty są konsekwencją prowadzenia działalności gospodarczej, i powstały poza wolą Spółki, dlatego też powinny stanowić koszty uzyskania przychodów Spółki.

Stanowisko Spółki, znajduje potwierdzenie w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 stycznia 2010 r. (sygn. IPPB1/415-867/09-2/AG): Kosztami będą zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wskazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu osiągnięcia przychodów, nawet wówczas gdy z obiektywnych powodów przychód nie zostanie osiągnięty.

Niemniej jednak, zdaniem organów podatkowych każdy przypadek straty w środkach obrotowych, należy rozpatrywać z uwzględnieniem okoliczności faktycznych towarzyszących sprawie i oceniać pod kątem całokształtu prowadzonej działalności. Ponadto, strata powinna być zdarzeniem losowym, niezależnym od woli podatnika. Przykładowo w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 23 czerwca 2009 r. organ podkreślił: strata powinna być zdarzeniem losowym, niezależnym od woli podatnika powstałym zarówno w wyniku działań sił przyrody jak i działań innego człowieka, powodującym ubytek i szkodę pod warunkiem, że podatnik nie przyczynia się w jakiś sposób do powstania tej szkody lub nie ułatwia jej powstania. (...) Dla celów podatkowych przyjmuje się, iż tylko stratę powstałą na skutek zdarzeń nieprzewidywalnych, nie do uniknięcia przez racjonalnie działający podmiot można uznać za zdarzenie, które uzasadnia zaliczenie powstałej straty w ciężar kosztów uzyskania przychodów (sygn. ITPB3/423-230/09/AW).

Podobnie, w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 31 sierpnia 2012 r. organ stwierdził: Dla celów podatkowych przyjmuje się, iż tylko stratę powstałą na skutek zdarzeń nieprzewidywalnych, nie do uniknięcia przez racjonalnie działający podmiot można uznać za zdarzenie, które uzasadnia zaliczenie powstałej straty w ciężar kosztów uzyskania przychodów (sygn. IPTPB3/423-200/12-2/PM).

Zdaniem Spółki, powyższe warunki zostały przez Spółkę spełnione.

Spółka dokonuje wielu transakcji dotyczących nabycia towarów z zagranicy, w tym z Chin. Przy czym dotychczas nie zdarzyło się, aby w przypadku dostawy towarów niezgodnych z zamówieniem nie można było ich zwrócić Dostawcy.

Jak wspomniano w opisanym wyżej stanie faktycznym, pomimo wielokrotnych prób, Spółce nie udało się skontaktować z Dostawcą w celu wyjaśnienia zaistniałej sytuacji i zwrotu towaru. W konsekwencji, Spółka nabyła towar na który nie była w stanie znaleźć nabywcy w Polsce i który jedynie w części może wykorzystać na własne potrzeby. Zdarzenie to było nieprzewidywalne i nie do uniknięcia przez racjonalnie działający podmiot dokonujący wielu tego rodzaju transakcji w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej.

Zdaniem Spółki, powyższe okoliczności jednoznacznie wskazują że nabycie towaru innego niż wynikał z zamówienia było zdarzeniem losowym, w żadnym stopniu niezawinionym przez Spółkę.

Ponadto, Spółka dochowała należytej staranności w celu uniknięcia szkody i ograniczenia jej skutków. Spółka posiada bowiem dokumenty potwierdzające, że otrzymany towar istotnie odbiega od zamówienia i ustaleń umownych oraz, że Spółka podejmowania aktywne działania w celu zwrotu towaru Dostawcy jak i w celu sprzedaży zakupionego towaru innym, potencjalnym odbiorcom.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, zdaniem Spółki ma ona prawo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów zarówno towar wykorzystany na jej potrzeby jako sól drogowa (towar z grupy A), jak i pozostałą jego część (towar z grupy B), który z uwagi na dużą jego ilość, przekraczającą możliwości całkowitego wykorzystania przez Spółkę, oraz trudności z jego zbyciem i duże koszty magazynowania zostanie przez Spółkę zutylizowany.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z dyspozycją art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2014r., poz. 851) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Przepis powyższy zakłada zatem konieczność spełnienia przez dany wydatek szeregu przesłanek, ażeby można było go uznać za koszt uzyskania przychodu. Wśród warunków, które powinny być łącznie spełnione wymienić należy:

1. poniesienie kosztu przez podatnika,
2. definitywny (rzeczywisty) charakter poniesionego kosztu,
3. związek z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
4. cel poniesienia kosztu, którym jest; uzyskanie przychodów, zachowanie lub zabezpieczenie ich źródła,
5. właściwe udokumentowanie.

Ponadto należy zwrócić uwagę, iż przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w art. 16 ust. 1 ustawy nie zawierają zakazu uznawania poniesionych strat w środkach obrotowych za koszty uzyskania przychodów. Oznacza to, iż ustawodawca co do zasady dopuszcza możliwość zaliczenia wyżej wskazanych strat w poczet kosztów, niemniej jednak uzależnia to od spełnienia szeregu warunków.

Do uznania za koszty uzyskania przychodu straty w środkach obrotowych Spółki muszą zostać spełnione przesłanki z art. 15 powołanej ustawy. Po pierwsze konieczne jest wykazanie związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesionym wydatkiem a osiągniętym przychodem. Wykazanie takiego związku jest niezbędne, albowiem proste zaliczenie straty środków obrotowych do kosztów uzyskania przychodów mogłoby prowadzić do nieprawidłowych wniosków, z punktu widzenia racjonalnego gospodarowania oraz zasad poboru podatków. Trudno zresztą dosłownie mówić o samych stratach (jako kosztach) poniesionych w celu uzyskania przychodów. Stwierdzić należy, iż straty powstają wbrew woli podmiotów prowadzących określoną działalność gospodarczą. Tak więc nie samo ponoszenie strat należy traktować jako środek zmierzający do osiągnięcia przychodów, bo byłoby to nieracjonalne, lecz cały zespół działań, starań, zabiegów dokonywanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w celu pozyskiwania przychodów, zaś straty tylko jako, często nieunikniony i nieodłączny, aczkolwiek niechciany, element tych działań, objęty ryzykiem towarzyszącym każdej aktywności gospodarczej. W tym też kontekście należy rozpatrywać możliwość zaliczenia określonych strat do kosztów uzyskania przychodów. Ponadto w przypadku możliwości zaliczenia strat w środkach obrotowych Spółki do kosztów uzyskania przychodów niezbędne jest wykazanie, że strata, która powstała w majątku Spółki było nie tylko nieunikniona, co również niezawiniona oraz właściwie udokumentowana.

Warto w tym miejscu wskazać, iż w przypadku zaliczenia straty w środkach obrotowych do kosztów uzyskania przychodów jak wskazano powyżej konieczne jest przyjęcie, iż Wnioskodawca nie ponosi winy, przy czym nie chodzi tutaj tylko o winę kontraktową za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania. Brak zawinienia kontraktowego nie jest bowiem wystarczającym argumentem do ujmowania straty w rachunku podatkowym. Istotne jest bowiem, aby niezależnie od odpowiedzialności kontraktowej nie móc przypisać odpowiedzialności za wybór kontrahenta (za brak dochowania należytej staranności w wyborze). Zawinienie w ocenie organu interpretacyjnego, ma zatem w przypadku zaliczenia strat do podatkowych kosztów uzyskania przychodów w porównaniu z odpowiedzialnością kontraktową szerszy charakter. Ocenie podlega bowiem cały ciąg zdarzeń, w tym przede wszystkim proces zawierania umowy. Bez znaczenia, dla prawnopodatkowej oceny jest dochowanie staranności w celu uniknięcie szkody, poprzez zminimalizowanie jej rozmiarów. Ocena należytej staranności dotycząca samego procesu zawierania umowy nie jest bowiem dokonywania post factum. W konsekwencji właściwe udokumentowanie straty nie może opierać się jedynie na potwierdzeniu okoliczności, które miały miejsce już po zdarzeniu powodującym szkodę. Okoliczności te wpływ mają jedynie na definitywność straty, nie przesądzając podstawowego warunku jakim jest nieunikniony jej charakter.

W ocenie organu, mając na uwadze całokształt okoliczności przedstawionych we wniosku oraz stanowisko podatnika, należy stwierdzić, iż ubytki powstałe w majątku Spółki na skutek uzyskania towaru niezgodnego z zamówieniem nie spełniają łącznie wszystkich przesłanek, ażeby uznać je za koszty uzyskania przychodów w myśl art. 15 ust. 1 ustawy. W pierwszej kolejności podnieść należy, iż Spółka nie wykazała należytej staranności ocenianej przez pryzmat profesjonalnego przedsiębiorcy, który zobowiązany jest do prowadzenia działalności gospodarczej w sposób rzetelny, solidny, mając na uwadze dbałość o własne interesy. Z przedstawionego stanu faktycznego, który w niniejszej sprawie wyznacza organowi podatkowemu zakres rozpoznania, nie wynika, ażeby Wnioskodawca podjął działania, mające na celu zabezpieczenie majątku przed mogącą powstać stratą. Podkreślić należy, iż wypłata środków została dokonana przed obowiązkiem świadczenia drugiej strony, na zasadzie przedpłaty (co oczywiście nie przesądzą o braku dbałości o swoje interesy), niemniej jednak obliguje Wnioskodawcę do rzetelnego zbadania kontrahenta. Opis stanu faktycznego nie daje podstaw do przyjęcia, iż Wnioskodawca wykazał się należytą starannością w doborze drugiej strony umowy sprzedaży, którą zawarł. We wniosku podniesiono, iż nawiązano współpracę z dostawcą z Chin, wskazując przy tym, iż zawieranie umów z kontrahentami z zagranicy jest częstym sposobem, w jaki Spółka nabywa towary potrzebne do prowadzonej działalności gospodarczej. Nie do zaakceptowania jest jednak przyjęcie powyższej argumentacji jako wystarczającej do uznania, iż doszło przy doborze kontrahenta do zachowania standardów wymaganych od profesjonalisty. Ponadto, analizując opis stanu faktycznego organ wyprowadza na jego podstawie wniosek, iż transakcja handlowa z kontrahentem była dokonywana po raz pierwszy. Świadczy o tym sformułowanie o treści (cytat) Spółka nawiązała współpracę, a następnie opis efektu tejże współpracy w postaci umowy, której wynikiem jest niezgodność zamówienia z otrzymanym towarem. Powyższe, dodatkowo przesądza o braku ostrożności przy podejmowaniu decyzji o zakupie towaru od kontrahenta, który wcześniej nie pozostawał ze Spółką w relacjach handlowych, albowiem nawiązywanie takiej współpracy, przy dokonywaniu płatności na zasadzie przedpłaty winno obligować profesjonalistę do dochowania większej staranności, która jak wskazano powyżej nie została w żaden sposób wykazana we wniosku. W konsekwencji wyżej wskazane okoliczności w sposób jednoznaczny świadczą, iż powstały ubytek w majątku Spółki nie miał charakteru nieuniknionego. Nieunikniony charakter straty przejawia się bowiem w tym, iż pomimo zachowania możliwych procedur ostrożnościowych przy dokonywaniu transakcji, z kontrahentem, z którym wcześniej nie prowadziło się wymiany handlowej, dochodzi do ubytku. W niniejszej sprawie nie wskazano zaś argumentów, które mogłyby dawać asumpt do twierdzenia, iż rzetelnie przeprowadzono weryfikację transakcji. Co więcej Spółka działając przez przedstawiciela, za którego działania odpowiada, nie dokonała weryfikacji towaru przy zgłoszeniu celnym. Niezgodność została dopiero stwierdzona po dostarczeniu towaru do magazynów Spółki. To wszystko dowodzi, iż nie doszło do zachowania standardów jakim odpowiada obrót pomiędzy profesjonalistami i tym samym nie można przyjąć, iż starta ma charakter nieunikniony.

W tym miejscu stwierdzić należy, iż reguły odnoszące się do sposobu w jaki profesjonalny podmiot winien prowadzić swoją działalność gospodarczą korespondują z zasadą odpowiedzialności. Oznacza to, że w sytuacji stwierdzenia braku staranności w prowadzeniu własnych spraw (w niniejszej sprawie w doborze kontrahenta) Spółka będzie ponosić odpowiedzialność za powstałe w ten sposób ubytki w swoim majątku. Niedopuszczalne jest bowiem przerzucanie tej odpowiedzialności na Skarb Państwa, który w wyniku uznania za koszty uzyskania przychodów poniesionych w niniejszej sprawie ubytków w majątku obrotowym stałby się finansowo odpowiedzialny za powstałą w Spółce szkodę.

Znamienny w sprawie jest również brak podjęcia przez Prokuraturę śledztwa. Decyzja ta potwierdzona zaś postanowieniem Sądu, który stwierdza, iż nie doszło do wyczerpania znamion czynu zabronionego z art. 286 § 1 kodeksu karnego, potwierdza, iż wbrew twierdzeniom Spółki, nie doszło do oszustwa w rozumieniu prawa karnego. Należy mieć na uwadze, iż do znamion czynu zabronionego z art. 286 § 1 kodeksu karnego należy, oprócz zamiaru osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadzenie do niekorzystnego rozporządzenia mieniem własnym lub cudzym za pomocą wprowadzenia pokrzywdzonego w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania. Zamiarem kierunkowym musi być zatem objęta cała czynność sprawcza, w tym również wprowadzenie w błąd albo jego wyzyskanie. Podkreślić należy, iż ustalenia Sądu w zakresie odpowiedzialności karnej (niepotwierdzone prawomocnym wyrokiem skazującym) mogą być inne od ustaleń dotyczących odpowiedzialności cywilnej. Niemniej jednak w przypadku zaliczenia straty do kosztów uzyskania przychodów ustalenia w procesie karnym co do odpowiedzialności sprawcy i tym samym potwierdzenia pokrzywdzenia danego podmiotu mają istotne znaczenie w odniesieniu do oceny nieuniknionego charakteru starty. W przypadku przesądzenia odpowiedzialności karnej mamy bowiem do czynienia z przestępstwem, które w przypadku oszustwa dokonywane jest z zamiarem jego popełnienia (w celu). Dopuszczalność zaliczenia zaś straty (co jak wspomniano na wstępie ma charakter wyjątkowy) do kosztów podatkowych przejawia się w założeniu, że podmiot gospodarczy przy rzetelnym prowadzeniu działalności gospodarczej nie może, przy dochowaniu należytej staranności, zabezpieczyć się przed przestępnym działaniem innych osób, z którymi utrzymuje kontakty gospodarcze, w szczególności, gdy działania te maja charakter umyślny. W niniejszej sprawie odmowa przyznania, iż doszło do wyczerpania znamion czynu zabronionego podważa wyjątkowy charakter straty.

Niezależnie od powyższego stwierdzić należy, iż dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy ważny jest charakter powstałego ubytku. Ubytek ten jest bowiem w istocie szkodą materialną wynikającą z różnicy wartości, za jak zakupiono towar a jego rzeczywistą wartością i w taki sposób należy rozumieć stratę Spółki (ubytek), którą organ na wstępie omawiał. Nie jest to zatem brak towaru, ale otrzymanie innego towaru, którego rzeczywista wartość jest niższa od zamawianej. Fakt zaś, iż część zamówionego towaru może zostać wykorzystana w prowadzeniu działalności gospodarczej ma niezwykle istotne znaczenie, albowiem cześć towaru nie podlegająca utylizacji jako wykorzystywana w działalności gospodarczej ma pośredni wpływ na osiąganie z tejże działalności przychodów podatkowych i to niezależnie od faktu, iż nie można opisywanej przez Spółkę straty co do zasady zaliczyć do kosztów podatkowych. Część towarów pomimo bowiem, iż nie są wynikiem nieuniknionych zdarzeń, w rezultacie znajduje przeznaczenie w działalności gospodarczej i stąd ich ocena nie musi przebiegać w sposób w jaki organ traktuje straty w środkach obrotowych, które prowadzą do definitywnej utraty towaru. W konsekwencji w odniesieniu do towarów podlegających utylizacji (towary z grupy B) zastosowanie znajdują uwagi dotyczący niedopuszczalności zaliczenia straty, gdy jej powstanie nie ma charakteru wyjątkowego, a przede wszystkim nieuniknionego. W zakresie zaś towarów wykorzystywanych do prowadzenia działalności gospodarczej (towary z grupy A) istotny jest wykazany przez Spółkę pośredni wpływ na działalność gospodarczą, albowiem są to towary przydatne przy jej wykonywaniu. Przy czym, co istotne, sam fakt, iż towary wykorzystywane w działalności gospodarczej przejawiają związek z przychodem podatkowym nie jest wystarczające do uznania, iż mogą zostać zaliczone do kosztów w cenie za jakiej doszło do nabycia towarów. Przyjęcie takie byłoby nielogiczne, skoro organ stoi na stanowisku, iż powstała starta majątkowa jako taka nie może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów, to tym samym szkoda majątkowa wynikająca z różnicy pomiędzy ceną rynkową towarów wykorzystywanych w działalności, a ceną za jaką nabyto te towary (strata majątkowa) nie może również być kalkulowana w rachunku podatkowym. Możliwość zaliczenia do kosztów dotyczy zatem towarów z grupy A po cenie rynkowej jakie te towary mają na rynku, zgodne z rzeczywistym ich stanem, a zatem ceny rynkowe soli wykorzystywanej do utrzymania terenu przyzakładowego w stanie pozwalającym na bezpieczne przemieszczanie się.

Odnosząc się natomiast do powołanych we wniosku rozstrzygnięć organów podatkowych należy wskazać, iż pozostają one bez znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Stwierdzić należy, iż zapadły one w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację. Dodatkowo organ pragnie zwrócić uwagę, iż przedmiotem rozważań w przywołanych we wniosku rozstrzygnięciach jest możliwość zaliczenia udokumentowanej straty do kosztów uzyskania przychodów po spełnieniu przez podatnika szeregu warunków. Powyższe tezy są zgodne z poglądem organu, który również nie wyklucza takiej możliwości. Poza tym trudno jest porównywać niniejszą sprawę do sprawy dotyczącej niedoborów kasowych (ITPB3/423-230/09/AW). Zresztą w powołanych rozstrzygnięciach wyraźnie wskazano, iż ocenie podlega każdorazowo całokształt prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej, a także okoliczności powstania straty, w tym podjęte środki zabezpieczające. W niniejszej zaś sprawie przeprowadzona ocena w oparciu o powyższe kryteria nie dała podstaw do uznania, iż mamy do czynienia ze stratą, którą można zaliczyć w poczet kosztów uzyskania przychodów (w szczególności w odniesieniu do okoliczności powstania szkody oraz braku wykazania środków zabezpieczających).

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 596 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie