Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

21 lutego 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani pismem z 24 lutego 2025 r. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W 2000 r. wyszła Pani za mąż za B.A. W 2001 r. urodził się Pani syn C.A. W 2004 r. urodził się Pani syn D.A. W 2009 r. po rocznej sądowej separacji został orzeczony rozwód, a dzieci decyzją Sądu zostały pod Pani opieką. W Pani miejscu zamieszkania rozpoczęła Pani samodzielne ich wychowywanie.

W 2010 r. wyszła Pani ponownie za mąż za E.B. W 2012 r. urodził się Państwu syn F.B.

W 2018 r. Pani pierwszy mąż B.A. zginął tragicznie w wypadku samochodowym. Od roku 2018 wychowuje Pani syna C. i D. całkowicie sama. Pani obecny małżonek nie przysposobił Pani dzieci z pierwszego małżeństwa, nie adoptował ich, nie był i nie jest ich prawnym opiekunem, nie wpływał na ich wychowanie. Prawnie jest to osoba dla nich obca, nie posiada żadnych praw opiekuńczo-rodzicielskich, nie utrzymuje ich finansowo, nawet nie mógł uczestniczyć w zebraniach szkolnych, podejmować decyzji w ich sprawie, ani otrzymywać informacji o nich w instytucjach. C. i D. kontynuują cały czas naukę, posiadają status studenta/ucznia i nie ukończyli jeszcze 26 lat.

Pytanie

Czy ma Pani prawo rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca dziecko?

Pani stanowisko w sprawie

Według Pani oceny jest to zasadne i zgodne z prawem, gdyż od śmierci pierwszego męża samodzielnie wychowuje Pani synów C. i D. Skoro Pani drugi mąż nie przysposobił dzieci z pierwszego małżeństwa i jest dla nich w świetle prawa osobą obcą, to należy przyjąć - zgodnie również z interpretacją Sądów, że są one wychowywane przez Panią jako samotnego rodzica.

Pani zdaniem istnieją podstawy do uznania Pani za osobę samotnie wychowującą dziecko, bez względu na zawarcie przez Panią drugiego związku małżeńskiego.

Urzędy Skarbowe powinny uwzględnić dobro niepełnej rodziny, którą Pani tworzy ze swoimi dziećmi z pierwszego małżeństwa. Podobną linię orzeczniczą przyjęły różne Sądy: W świetle art. 3 pkt 17a ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. 2020.111, dalej u.ś.r.) za osobę samotnie wychowującą dziecko uznaje się pannę, kawalera, wdowę, wdowca, osobę pozostającą w separacji orzeczonej prawomocnym wyrokiem sądu, osobę rozwiedzioną, chyba że wychowuje wspólnie co najmniej jedno dziecko z jego rodzicem.

Natomiast dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka przysługuje samotnie wychowującym dziecko matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od drugiego z rodziców dziecka, ponieważ:

1)drugi z rodziców dziecka nie żyje;

2)ojciec dziecka jest nieznany;

3)powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone.

W uzasadnieniu wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z 19 stycznia 2021 r., II SA/Rz 1052/20, LEX nr 3115159, Sąd wskazał że: „przepis art. 3 pkt 17a u.ś.r. należy wykładać prokonstytucyjnie. Przy interpretacji pojęcia osoba samotnie wychowująca dziecko należy mieć na względzie to, że co do zasady dziecko wychowuje jego naturalny rodzic. W sensie prawnym nie można uznać, aby dziecko miał wychowywać również jego ojczym/macocha, chyba że osoby te adoptowały dziecko”.

Natomiast Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 10 lipca 2020 r. w sprawie I OSK 3084/19 (LEX nr 3040676) wskazał, że: „rodzic samotnie wychowujący dziecko to ten, kto wychowuje go bez udziału drugiego rodzica dziecka. Zawarcie przez rodzica dziecka związku małżeńskiego nie rzutuje na ocenę tej sytuacji”.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 7 kwietnia 2022 r. sygn. akt III SA/Gd 646/21, zgodnie z którym - sąd uznał, że osobą samotnie wychowującą dziecko jest wyłącznie osoba stanu wolnego, która wychowuje dziecko bez pomocy innej osoby; to taki rodzic który wychowuje swoje dziecko bez drugiego rodzica tego dziecka; Sąd wskazał: „Przy dokonywaniu interpretacji art. 3 pkt 17a ustawy istotny jest sposób wychowywania dziecka uprawnionego do świadczenia, czyli to kto go wychowuje, na co wskazuje wykładnia zwrotu »chyba że wychowuje wspólnie co najmniej jedno dziecko z jego rodzicem«, który używając słowa »z jego rodzicem« ma na myśli rodzica biologicznego. Zatem spełniona jest przesłanka samotnego wychowywania dziecka zawsze wówczas, gdy jest ono wychowywane tylko przez jednego jego rodzica, tj. biologicznego ojca lub matkę dziecka”.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 29 marca 2022 r. sygn. akt II SA/Rz 1793/21 - „W niniejszej sprawie Sąd podziela wskazaną wyżej linię orzeczniczą oraz stojące u jej podstaw argumenty. Ponadto należy przytoczyć stanowisko WSA w Rzeszowie wyrażone w wyroku z dnia 19 stycznia 2021 r., sygn. akt II SA/Rz 1052/20, że przepis art. 3 pkt 17a u.ś.r. wyraźnie odwołuje się do prawnorodzinnej kategorii »wychowania dziecka«. Ponieważ u.ś.r. nie definiuje autonomicznie tego pojęcia, konieczne w tym zakresie jest sięgnięcie do regulacji wynikającej z ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (K.r.io.). Zgodnie z art. 95 § 1 w zw. z art. 92 i art. 93 § 1 K.r.io. władza rodzicielska nad dzieckiem aż do uzyskania przez nie pełnoletności przysługuje co do zasady jego rodzicom, obejmując prawo i obowiązek rodziców do wychowywania dziecka. Z przepisów tych wynika, że osobą wychowującą dziecko jest zasadniczo jego naturalny rodzic. Nie jest natomiast w sensie prawnym osobą wychowującą dziecko mąż matki albo żona ojca, niebędący rodzicami tego dziecka, chyba że osoby te przysposobią dziecko drugiego małżonka (art. 1211 K.r.io.)”.

Wedle wykazanych argumentów, uważa Pani, że może rozliczyć zeznanie podatkowe za rok 2022, 2023 oraz 2024 jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 6 ust. 4c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163):

Na podstawie art. 6 ust. 4d wskazanej ustawy:

Art. 6 ust. 4e ww. ustawy stanowi, że:

W świetle art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dodanego przez art. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw i mającego zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.:

W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Ze wskazanych przepisów wynika, że aby korzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów na zasadach w nich przewidzianych należy mieć ściśle określony stan cywilny oraz wychowywać samotnie dzieci.

Co istotne, do kręgu osób samotnie wychowujących dzieci ustawodawca zaliczył zarówno osoby, które nigdy nie zawierały związku małżeńskiego (panna, kawaler), jak i osoby, których związek małżeński ustał wskutek śmierci współmałżonka (wdowa, wdowiec) lub został rozwiązany poprzez orzeczenie rozwodu (rozwódka, rozwodnik). Samotnie wychowującą dzieci jest również osoba, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, jak też osoba, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Jednocześnie przepisy powyższej ustawy nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dzieci. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

Mając na uwadze powyższe przepisy prawa i przedstawiony we wniosku opis zdarzenia oraz nie kwestionując Pani zaangażowania w proces wychowawczy małoletnich dzieci, stwierdzić należy, że mimo samotnego wychowywania dzieci nie posiada Pani statusu „osoby samotnie wychowującej dziecko”, bowiem przez lata podatkowe 2022, 2023 i 2024 była Pani w związku małżeńskim. Tym samym nie spełnia Pani warunku posiadania określonego stanu cywilnego. W konsekwencji, nie przysługuje Pani prawo do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych za lata 2022, 2023 i 2024 r., według zasad określonych w art. 6 ust. 4c i 4d tej ustawy.

Pani stanowisko uznaję za nieprawidłowe.

Powyższe stanowisko potwierdzają prawomocne wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego o sygn. akt: I SA/Bd 79/42 z 26 marca 2024 r., III SA/Wa 2497/14 z 5 marca 2015 r., I SA/Gl 1182/10 z 23 marca 2011 r., I SA/Gl 1183/10 z 23 marca 2011 r., sygn. akt I SA/Łd 1155/11 z 7 grudnia 2011 r. oraz III SA/Wa 1614/24 z 18 września 2024 r.

Sąd zwrócił uwagę na stan cywilny osoby samotnie wychowującej dziecko:

• w wyroku WSA sygn. akt I SA/Kr 289/24 z 25 lipca 2024 r.:

• w wyroku WSA sygn. akt III SA/Wa 1180/21 z 8 grudnia 2021 r.:

Odnosząc się natomiast do powołanych przez Panią wyroków Wojewódzkich Sądów Administracyjnych stwierdzić należy, że rozstrzygnięcia w nich zawarte zapadły w konkretnych sprawach, osadzonych w określonym stanie faktycznym i nie stanowią one materialnego prawa podatkowego i nie mają mocy powszechnie obowiązującej.

Powołane przez Panią wyroki, tj.: sygn. akt. III SA/Gd 646/21 z 7 kwietnia 2022 rczy II SA/Rz 1052/20 z 19 stycznia 2021 r., II SA/Rz 1793/21 z 29 marca 2022 r. oraz I OSK 3084/19 z 10 lipca 2020 r. dotyczą innego stanu faktycznego, w tym m.in. ojciec dziecka był nieznany, czy ojciec dziecka zmarł.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.