
Temat interpretacji
W jakim terminie, biorąc pod uwagę opisany stan faktyczny,
Spółka ma rozpoznać przychód z tytułu sprzedaży robót
budowlanych?
Kiedy należy zadeklarować koszt uzyskania przychodu z
tytułu wykonywanych robót budowlanych?
Kiedy powstaje przychód
należny z tytułu zbycia przez Spółkę wierzytelności na rzecz
banku?
Co stanowi koszt uzyskania przychodu zbywanej przez Spółkę
wierzytelności na rzecz banku?
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 27 sierpnia 2013 r. (data wpływu 2 września 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:
- określenia momentu powstania przychodu podatkowego z tytułu sprzedaży robót budowlanych (pytanie pierwsze) jest nieprawidłowe,
- potrącalności kosztów uzyskania przychodów związanych z wykonaniem robót budowlanych (pytanie drugie) jest nieprawidłowe,
- określenia momentu powstania przychodu podatkowego z tytułu zbycia przez Wnioskodawcę wierzytelności na rzecz Banku na podstawie umowy cesji (pytanie trzecie) jest prawidłowe,
- kosztów uzyskania przychodów z tytułu zbycia przez Wnioskodawcę wierzytelności na rzecz Banku na podstawie umowy cesji (pytanie czwarte) jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 2 września 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie określenia momentu powstania przychodu podatkowego oraz kosztów uzyskania przychodów.
W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.
Sp. z o.o., (dalej - Spółka lub Wykonawca), jest zarejestrowanym na terenie kraju podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. Jako Lider Konsorcjum firma zawarła w dniu 11.04.2013 r. z Gminą Miasto Szczecin (dalej - Zamawiający,) Umowę o roboty budowlane nr C (dalej- Umowa) celem realizacji projektu Budowa S. Projekt ten jest współfinansowany przez Unię Europejską z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko - nr umowy o dofinansowanie z dnia 15.03.2013r.
Zawarcie umowy nastąpiło w rezultacie wyboru oferty w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, przeprowadzonego w trybie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych Przedmiot Umowy realizowany jest w oparciu o zapisy powołanej wyżej Umowy o roboty budowlane, w skład której wchodzą lub uzupełnienie stanowią, zgodnie z ustaloną kolejnością pierwszeństwa, następujące dokumenty:
- Oferta Wykonawcy,
- Warunki Szczególne Kontraktu - Załącznik nr 8 do SIWZ,
- Warunki Kontraktu na budowę dla robót budowlanych i inżynieryjnych projektowanych przez Zamawiającego, Warunki Ogólne, wydanie angielsko-polskie 2000 (tłumaczenie pierwszego wydania FIDIC 1999),
- Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia (SIWZ) wraz z załącznikami,
- Dokumentacja Projektu,
- Specyfikacje techniczne Wykonania i Odbioru robót oraz Rysunki,
- Tabela Elementów Rozliczeniowych (TER) - Załącznik nr 11 do SIWZ,
- wszelkie inne dokumenty jakie w toku realizacji Umowy zostaną uznane za część Kontraktu.
Wykonanie Umowy ma nastąpić zgodnie z uregulowaniami Ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane oraz aktami wykonawczymi do tej ustawy
Zgodnie z postanowieniami Umowy termin jej realizacji ustalono na 24 miesiące od daty podpisania Umowy, a więc przypuszczalnie w kwietniu 2015 r. Wykonanie przedmiotu umowy w terminie uznawane ma być w dacie wpisu do Dziennika Budowy, potwierdzonego przez Inżyniera reprezentującego Zamawiającego.
W myśl Subklauzuli 4.21 Warunków Szczególnych Kontraktu wykonawca będzie co do zasady w terminie 7 dni od daty upływu każdego miesiąca kalendarzowego przedkładał Raport o postępie pracy wskazujący:
- wykresy i szczegółowe opisy postępu pracy obejmujące każdy etap projektowania (jeśli jest), powstawania Dokumentów Wykonawcy, zamawiania, wyrobu, dostawy na Plac Budowy, budowy, montażu, dokonywania prób;
- fotografie przedstawiające stan zaawansowania wyrobu i postępu na Placu Budowy,
- dla wyrobu każdej głównej pozycji Urządzeń i Materiałów, nazwę producenta, miejsce wyrobu, procent zaawansowania, oraz faktyczne lub spodziewane daty; rozpoczęcia wyrobu, inspekcji Wykonawcy prób, oraz wysyłki i przybycia na Plac Budowy;
- szczegółowe informacje opisane w Subklauzuli 8.10
- ;
- kopie dokumentów zapewnienia jakości, wyników prób i atestów Materiałów,
- listę powiadomień, wysłanych na mocy Subklauzuli 2.5
oraz na mocy Subklauzuli 20. 1 ,
- dane statystyczne dotyczące bezpieczeństwa, włączając szczegółowe informacje na temat niebezpiecznych zdarzeń i czynności odnoszących się do ochrony środowiska i kontaktów ze społeczeństwem;
- porównanie faktycznego i planowanego postępu pracy, ze szczegółami wszelkich wydarzeń lub okoliczności, które mogłyby zagrozić ukończeniu Robót zgodnie z kontraktem oraz środków przedsięwziętych (lub mających być przedsięwzięte) w celu zapobieżenia opóźnieniom, oraz
- prognozę Ceny Kontraktowej,
która powinna obejmować wszystkie pozycje określone w Subklauzuli 12
, Subklauzuli 13 i Subklauzuli 20 .
Zgodnie ze
Subklauzulą 12
Dla wykonanego pomiaru lub, kiedy Inżynier zażąda dodatkowego pomiaru Wykonawca zapewni udział swojego upoważnionego i wykwalifikowanego przedstawiciela, który będzie pomagał Inżynierowi i dostarczy wszystkich informacji wymaganych przez nich. Co do zasady wyniki obmiarów wykonanych przez Inżyniera lub przez niego zaakceptowane będą uważane jako obowiązujący obmiar dla robót.
Wszystkie obmiary muszą zostać potwierdzone szkicami i pomiarami geodezyjnymi wykonanymi przez uprawnionego geodetę oraz przez niego podpisane i opieczętowane. Inżynier zweryfikuje, a jeśli konieczne, poprawi i podpisze obmiar przygotowany przez Wykonawcę w ciągu 7 dni od daty jego otrzymania.
Wykonawca uczestniczy w weryfikacji, poprawkach (jeżeli mają miejsce) i akceptacji obmiarów przez Inżyniera w miejscu i terminie zaproponowanym przez niego.
Po zakończeniu każdego miesiąca, zgodnie
z Subklauzulą 14.3
- szacunkową kontraktową wartość zrealizowanych Robót i sporządzonych Dokumentów Wykonawcy do końca danego miesiąca,
- wszelkie kwoty, które mają być dodane i potrącone
dla uwzględnienia zmian stanu prawnego, zgodnie z Subklauzulą 13.7
,
- wszelkie inne
dodatki lub potrącenia, które mogą stać się należne według Umowy lub z
innego tytułu, włączając te według Klauzuli 20
; oraz
- odjęcie kwot poświadczonych we wszystkich poprzednich Przejściowych Świadectwach Płatności.
Zgodnie z treścią Subklauzuli 14.6
Do każdego Przejściowego Świadectwa Płatności zostaną załączone wszelkie zatwierdzone przez Inżyniera Obmiary, Rozliczenia, odbiory oraz inne dokumenty uzasadniające Rozliczenie.
Należy zauważyć, że przed wystawieniem Świadectwa Przejścia dla Robót (klauzula 10,
), Inżynier nie będzie miał obowiązku wystawić Przejściowego Świadectwa Płatności na kwotę, która byłaby (po uwzględnieniu zatrzymania i innych potrąceń) mniejsza od minimalnej kwoty Przejściowego Świadectwa Płatności, podanej w Załączniku do Oferty. W tym wypadku Inżynier odpowiednio powiadomi Wykonawcę o tym fakcie.
Co bardzo istotne Inżynier będzie mógł w jakimkolwiek Świadectwie Płatności dokonać jakiejkolwiek poprawki lub modyfikacji, która powinna była właściwie być dokonana w jakimkolwiek uprzednim Świadectwie Płatności. Co więcej jeśli Inżynier uzna, że jakiekolwiek roboty nie są wykonywane w należyty sposób, to w wydawanym Przejściowym Świadectwie Płatności dokonać opuszczenia lub zmniejszenia wartości takich robót.
Świadectwo Płatności nie będzie traktowane jako wyraz akceptacji, zatwierdzenia, zgody lub zadowolenia Inżyniera.
Z chwilą ukończenia całości lub wydzielonego Odcinka Robót przewidzianych Umową Wykonawca będzie mógł wystąpić o Świadectwo Przejścia za pomocą powiadomienia Inżyniera, nie wcześniej niż 14 dni przed tym, kiedy Roboty będą w opinii Wykonawcy ukończone i gotowe do przejścia. Jeżeli Roboty podzielone są na Odcinki, to Wykonawca będzie mógł podobnie wystąpić o Świadectwo Przejścia dla każdego Odcinka.
Inżynier po otrzymaniu wniosku Wykonawcy, wystawi Świadectwo Przejścia nie wcześniej niż, w szczególności:
- w przypadku, kiedy do przystąpienia do użytkowania niezbędne jest posiadanie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na użytkowanie, z dniem stwierdzenia przez właściwe organy uzyskania przez taka decyzję statusu ostatecznej,
- po skutecznym zakończeniu czynności odbioru końcowego, który przeprowadzony zostanie przez Inżyniera. Odbiór końcowy zostanie uznany za skuteczny, gdy wszystkie elementy projektu zostaną odebrane i przyjęte do eksploatacji przez właściwe podmioty zarządzające elementami Projektu, właścicieli lub zarządców infrastruktury podziemnej. Z czynności tej Inżynier sporządzi protokół dokumentujący przebieg czynności, osoby w niej uczestniczące oraz uwagi zgłoszone przez poszczególnych uczestników, co do jakości i poprawności wykonanych Robót lub użytych Urządzeń lub Materiałów.
Co do zasady odbiór końcowy polega na finalnej ocenie rzeczywistego wykonania całości Robót objętych przedmiotem zamówienia w odniesieniu do ich ilości, jakości i wartości. Całkowite zakończenie Robót oraz gotowość do odbioru końcowego musi być stwierdzona przez Wykonawcę wpisem do Dziennika Budowy z bezzwłocznym powiadomieniem na piśmie o tym fakcie Zamawiającego. Odbioru końcowego Robót dokona Komisja wyznaczona przez Zamawiającego przy udziale przedstawicieli Inżyniera i Wykonawcy. Z czynności odbioru będzie sporządzony protokół zawierający wszystkie ustalenia dokonane w toku odbioru, a w szczególności ujawnione wady, jak też wyznaczenie terminów ich usunięcia. Wykonawca zobowiązany będzie do zawiadomienia Zamawiającego o usunięciu wad. Protokół Odbioru Końcowego jest podstawowym dokumentem dokonania odbioru końcowego. Będzie on sporządzony według wzoru ustalonego przez Zamawiającego.
Istotnym jest również, że bieg terminu udzielanej rękojmi za wady rozpoczyna się od dnia następującego po dniu wystawienia Świadectwa Przejścia.
Zgodnie z Subklauzulą 14.10
.
Rozliczenie Końcowe zawierało będzie: W
rozliczeniu końcowym Strony uwzględnią potrącenia z tytułu zapłaty
Podwykonawcą bezpośrednio przez Zamawiającego na mocy Subklauzuli
14.7 . Inżynier następnie dokonana
potwierdzenia, zgodnie z Subklauzulą 14.13 Na postawie wystawionego przez Inżyniera
i zatwierdzonego przez Zamawiającego Ostatecznego świadectwa Płatności
zostanie wystawiona przez Spółkę, jako Wykonawcę, jedyna na etapie
całej realizacji Umowy faktura VAT dokumentująca całość należnego
Spółce wynagrodzenia z tytułu wykonania Robót. Płatność za fakturę
nastąpi w ciągu 30 dni od daty przedłożenia przez Spółkę Zamawiającemu
faktury VAT zgodnej z Ostatecznym, Świadectwem Płatności. Płatność przez Zamawiającego zostanie dokonana na rachunek
bankowy Banku . (dalej- Bank), z którym to Bankiem Konsorcjum firm jako
Cedent reprezentowany przez Spółkę zawarło w dniu 26.04.2013 r. umowę
cesji 90% wierzytelności brutto przysługującej Cedentowi od
Zamawiającego z tytułu realizacji Umowy nr C. Zgodnie
z treścią Umowy cesji wierzytelności wierzytelność Cedenta zostanie
nabyta przez Bank, jako Cesjonariusza, w terminie do dnia 11.05.2015 r.
Cedent i Cesjonariusz oświadczają, że przeniesienie praw do
wierzytelności następować będzie każdorazowo w dacie dokonania przez
Cesjonariusza wypłaty na rzecz Cedenta, do wysokości odpowiadającej 90%
kwoty wierzytelności wynikającej z przedłożonego Cesjonariuszowi
Przejściowego Świadectwa Płatności (wraz z Raportem z postępu prac),
zatwierdzonego przez Inżyniera i Zamawiającego; w przypadku braku
zatwierdzenia przez Zamawiającego wraz z oświadczeniem Cedenta o braku
uwag Zamawiającego. Z kwoty przelewanej wierzytelności Cesjonariusz
każdorazowo potrąci tytułem należnego mu wynagrodzenia odsetki
dyskontowe i prowizję bankową. Warunkiem nabywania
przez Cesjonariusza wierzytelności od Cedenta jest spełnienie
następujących wymogów: Zgodnie z treścią Umowy cesji wierzytelności Cesjonariusz
po otrzymaniu wpływu od Dłużnika - Zamawiającego, tytułem wystawionej
przez Spółkę faktury, dokona przelewu dodatniej różnicy pomiędzy kwotą
wierzytelności brutto wykazaną na tej fakturze a kwotą wierzytelności
nabytą przez Cesjonariusza na podstawie przedmiotowej Umowy cesji
wierzytelności. Spółka dla celów ewidencji obrotu
wierzytelnościami będzie ujmowała każdorazowo Przejściowe Świadectwo
Płatności w księgach w kwocie brutto jako wierzytelność przyszłą od
Zamawiającego. W momencie wypłaty przez Cesjonariusza 90% kwoty
wierzytelności wynikającej z przedłożonego Cesjonariuszowi
Przejściowego Świadectwa Płatności, a tym samym nabycia przez niego
wierzytelności przyszłej Cedenta, Spółka każdorazowo będzie
rozpoznawała w kosztach 90% wartości brutto kwoty wierzytelności
wynikającej z Przejściowego Świadectwa Płatności. W związku z powyższym zadano następujące pytania. Stanowisko Spółki w
zakresie pytania nr 1. Biorąc pod uwagę opisany stan
faktyczny sprawy Spółka stoi na stanowisko, iż przychód z tytułu
sprzedaży robót budowlanych powstaje w dacie podpisania Protokołu
Odbioru Końcowego Robót Zgodnie bowiem z art. 12 ust.
3 za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami
specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się
także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie
otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych
bonifikat i skont. Z kolei art. 12 ust. 3a stanowi, iż za datę
powstania przychodu, o którym mowa w ust. 3, uważa się, z zastrzeżeniem
ust. 3c3e, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania
usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż
dzień: Zgodnie z Umową, podpisanie przez strony
Protokołu Odbioru Końcowego możliwe jest jedynie wówczas, gdy w wyniku
działań odpowiedniej Komisji, wyznaczonej przez Zamawiającego przy
udziale Inżyniera i Wykonawcy, stwierdzone zostanie, iż przedmiot Umowy
został wykonany prawidłowo w odniesieniu do zdefiniowanego w nim
zakresu przedmiotowego, ilościowego, jakościowego i wartościowego, a
tym samym stanowi dzieło kompletne i zdatne do użytkowania. Całość
przedmiotu Umowy z Zamawiającym ma zostać odebrana dopiero po
zakończeniu całości robót przewidzianych Umową, a więc w 2015 r. Na
okoliczność dokonania odbioru robót zostanie sporządzony Protokół
Odbioru Końcowego, który zatwierdzony przez wszystkie strony Umowy
stanowić będzie dowód wykonania usługi. Wystawione
comiesięcznie Przejściowe Świadectwa Płatności nie dokumentują zdania
(odbioru) jakiejkolwiek części prac przez Zamawiającego, lecz wskazują
jedynie na istnienie określonego poziomu zaawansowania robót mają więc
w relacji z Zamawiającym tylko i wyłącznie charakter
informacyjno-weryfikacyjny, Przejściowe Świadectwo Płatności nie jest
więc podstawą rozliczeń pomiędzy Spółką a Zamawiającym, nie dokumentuje
odbioru (przejęcia) przez Zamawiającego jakiegokolwiek etapu, odcinka
robót a tym samym nie stanowi potwierdzenia częściowego odbioru robót
skutkującego powstaniem przychodu należnego w rozumieniu updop. W związku z powyższym wykonanie usług przewidzianych Umową,
potwierdzone dokonanym odbiorem nastąpi dopiero w dacie podpisania
Protokołu Odbioru Końcowego i dopiero z chwilą tego odbioru robót (nie
później niż w dniu wystawienia faktury albo uregulowania należności)
należało będzie rozpoznać powstanie przychodu podatkowego w oparciu o
przepisy art. 12 ust. 3 i 3a updop. Stanowisko w
zakresie pytania nr 2 Spółka stoi na stanowisku, iż w
opisywanym stanie faktycznym, koszty uzyskania przychodów bezpośrednio
związane z przychodami z tytułu wykonywanych robót budowlanych będą
potrącane w momencie wykonania usługi, a więc w dacie podpisania
Protokołu Odbioru Końcowego robót, jednak nie później niż w dniu
wystawienia faktury albo uregulowania należności. Koszty pośrednie potrącane będą w dacie ich poniesienia.
Jeżeli koszty te będą dotyczyć okresu przekraczającego rok podatkowy
Spółki i nie będzie możliwe ich przyporządkowanie do konkretnego roku
podatkowego, to będą one rozliczane proporcjonalnie do długości okresu
którego dotyczą. Co do zasady za dzień poniesienia
kosztu bezpośrednio lub pośrednio związanego z przychodem należnym
Spółka uważać będzie dzień, na który ujmie koszt w księgach
rachunkowych (dokona zaksięgowania) na podstawie otrzymanej faktury lub
rachunku, albo dzień, na który ujmie koszt w księgach na podstawie
innego dowodu (w przypadku braku faktury lub rachunku) w odniesieniu do
tzw. dostaw nie fakturowanych prezentowanych w księgach jako
zobowiązania zgodnie z Krajowym Standardem Rachunkowości nr 6. Nie
będzie to dotyczyć ujętych w księgach jako koszty rezerw oraz biernych
rozliczeń międzyokresowych kosztów. Stanowisko Spółki
wynika z poniżej zaprezentowanych regulacji updop: Moment ujęcia kosztów uzyskania przychodów uregulowany
został w następujących regulacjach prawnych: - są potrącalne w roku podatkowym, w
którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody. W nawiązaniu do przedstawionego stanu
prawnego, zdaniem Spółki, koszty uzyskania przychodów bezpośrednio
związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok
podatkowy oraz w roku podatkowym są potrącane w tym roku podatkowym, w
którym osiągnięte zostaną odpowiadając przychody, a więc w przypadku
realizacji projektu Budowa Szczecińskiego Szybkiego Tramwaju, w
momencie podpisania Protokołu Odbioru Końcowego Robót. Koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z
przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a
poniesione po zakończeniu tego roku podatkowego do dnia sporządzenia
sprawozdania finansowego, nie później jednak niż do upływu terminu
określonego do złożenia zeznania - są potrącalne w roku podatkowym, w
którym osiągnięte zostaną odpowiadające im przychody. Koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z
przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego a
poniesione po dniu sporządzenia sprawozdania finansowego za ten rok,
nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia
zeznania, są potrącalne w roku podatkowym następującym po roku, za
który sporządzane jest sprawozdanie finansowe lub składane
zeznanie. Koszty pośrednie uzyskania przychodu jak
wskazano wyżej Spółka będzie ujmować w dacie ich poniesienia, z
zastrzeżeniem ewentualnego rozliczania ich w czasie zgodnie z art. 15
ust. 4e updop. Stanowisko w zakresie pytania nr
3 Zdaniem Spółki przychód podatkowy z tytułu zbycia
wierzytelności na rzecz Banku należy rozpoznać każdorazowo w momencie
otrzymania przez Spółkę od Banku zapłaty 90% wierzytelności
brutto. Zgodnie bowiem z art. 12 ust. 3 za przychody
związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji
rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne
przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po
wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont Z
kolei art. 12 ust. 3a stanowi, iż za datę powstania przychodu, o którym
mowa w ust. 3, uważa się, z zastrzeżeniem ust 3c3e dzień wydania rzeczy
zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego
wykonania usługi nie później niż dzień 1) wystawienia faktury albo 2)
uregulowania należności. Zgodnie natomiast z Umową
cesji wierzytelności, przeniesienie praw do wierzytelności następować
będzie każdorazowo w dacie dokonania przez Cesjonariusza (Bank) wypłaty
na rzecz Cedenta (Spółki) 90% kwoty wierzytelności wynikającej z
przedłożonego Cesjonariuszowi Przejściowego Świadectwa Płatności (wraz
z Raportem z postępu prac) zatwierdzonego przez Inżyniera i
Zamawiającego. Spółka stoi na stanowisku, iż w
przypadku cesji wierzytelności zbycie prawa majątkowego (przeniesienie
praw do wierzytelności) następuje każdorazowo w momencie dokonania
przez Bank wypłaty na rzecz Spółki 90% kwoty wierzytelności brutto
(wartość wierzytelności zgodnie z ustawą z dnia 5 lipca 2001 r o
cenach) i w tej dacie zgodnie z art. 12 ust 3a updop należy rozpoznać
przychód z tytułu zbycia wierzytelności. Stanowisko w
zakresie pytania nr 4. Zdaniem Spółki kosztem
uzyskania przychodu jest wartość brutto zbywanej przez Spółkę a
nabywanej przez Bank wierzytelności tj w opisanym stanie faktycznym 90%
kwoty wierzytelności brutto wynikającej z przedłożonego Cesjonariuszowi
Przejściowego Świadectwa Płatności W momencie wypłaty przez
Cesjonariusza 90% kwoty wierzytelności brutto Spółka każdorazowo będzie
rozpoznawała w kosztach podatkowych 90% wartości brutto kwoty
wierzytelności wynikającej z Przejściowego Świadectwa Płatności.
Stanowisko Spółki znajduje także odzwierciedlenie w orzecznictwie sądów
administracyjnych Zgodnie z Uchwałą z dnia 11 czerwca 2012 roku sygn.
akt I FPS 3/11 Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów
podjął następującą uchwałę Zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów
straty z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności na podstawie art. 22
ust. 1 w zw. z art. 23 ust 1 pkt 34 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o
podatku dochodowym od osób fizycznych (Dr U. z 2010 r nr 51 poz 307 ze
zm) albo na podstawie art. 15 ust 1 w związku z art. 16 ust 1 pkt 39
ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych
(Dz. U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 ze zm.) następuje przy uwzględnieniu
wartości wierzytelności z należnym podatkiem od towarów i usług. W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko
Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego
uznaje się za nieprawidłowe w odniesieniu do pytania pierwszego oraz
drugiego w przedmiocie momentu powstania przychodu podatkowego oraz
momentu potrącalności kosztów uzyskania przychodów z tytułu
wykonywanych przez Spółkę robót budowlanych. Stanowisko Wnioskodawcy w
zakresie pytania trzeciego oraz czwartego dotyczące momentu powstania
przychodu podatkowego oraz określenia kosztów uzyskania przychodów z
tytułu cesji wierzytelności na rzecz Banku uznaje się za
prawidłowe. Przedmiotem analizy w niniejszym
postępowaniu jest określenie z jednej strony momentu powstania
przychodu podatkowego, z drugiej zaś momentu, w którym można dokonać
potrącenia kosztów uzyskania przychodów, a także określenia podstawy
kosztów uzyskania przychodów z tytułu zbycia wierzytelności w drodze
cesji. Odnosząc się do momentu powstania przychodu
podatkowego, zasad jego określenia, wskazać należy na regulację, która
w niniejszej sprawie znajdzie zastosowanie, a mianowicie art. 12 ust.
3a ustawy z dnia 15 lutego1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych
(Dz. U. z 2011 r, Nr 74, poz. 397 ze zm., dalej ustawa o CIT). Zgodnie
z treścią powołanej normy prawnej za datę powstania przychodu, o którym
mowa w ust. 3, uważa się z zastrzeżeniem ust. 3c-3e, dzień wydania
rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi nie później niż
dzień: Jednocześnie oczywistym jest, iż
podstawą do zastosowania wyżej wspomnianego przepisu jest wypełnienie
przez konkretne przysporzenie majątkowe warunku zakreślonego w art. 12
ust. 3 ustawy o CIT. W konsekwencji przychód musi pozostawać w związku
z prowadzeniem działalności gospodarczej podatnika, co pozwala na
przełamanie zasady określenia przychodu zgodnie z metodą kasową, a więc
wraz z otrzymaniem przysporzenia majątkowego (art. 12 ust. 1 ustawy o
CIT), na rzecz metody memoriałowej, gdzie przychodem jest należność
związana z przysporzeniem majątkowym, choćby to przysporzenie jeszcze
faktycznie nie nastąpiło. Tylko w tym przypadku, a zatem w odniesieniu
do kategorii przychodów należnych, można mówić o zastosowaniu przepisów
zawartych w art. 12 ust. 3a-3e ustawy o CIT. Jednak samo wskazanie, iż
dany przepis znajduje zastosowanie nie pozwala na przyjęcie, iż
stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe, a zatem nie może stanowić
rzetelnego odniesienia się organu do subsumcji prawnej proponowanej
przez podatnika. Powyższe ma istotne znaczenie, gdyż w rozpoznawanej
sprawie krytyczna analiza organu nie odnosi się do kwestii związanej z
właściwym zastosowaniem przepisu, albowiem w tym zakresie stanowisko
organu interpretacyjnego, jak również Podatnik jest zbieżne. Tym co natomiast powoduje, że organ interpretacyjny nie
podziela stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania pierwszego jest
wskazanie momentu, w którym przychód staje się dla Spółki należny, a
zatem właściwe zastosowanie przepisu art. 12 ust. 3 w zw. z art. 12
ust. 3a ustawy o CIT. Należy bowiem pamiętać, iż pomiędzy tymi dwoma
regulacjami zachodzi ścisły związek a mianowicie taki, iż podstawą
prawną dokonywania we właściwym terminie rozliczeń (określenia momentu
powstania przychodu podatkowego) pozostaje zawsze norma art. 12 ust. 3
ustawy o CIT, która odczytywana w związku z przepisami art. 12 ust.
3a-3e pozwala na określenie normatywnych podstaw do prawidłowego
określenia momentu powstania przychodu. W konsekwencji oznacza to, że
właściwe określenie przychodu należnego pozwala na przypisanie
odpowiedniej podstawy do wskazania momentu jego powstania. Jest to o
tyle istotne, gdyż przepis art. 12 ust. 3a ustawy o CIT nie wskazuje
jednego momentu powstania przychodu, stanowiąc, iż momentem tym w
zależności od konkretnego przypadku może być dzień wydania rzeczy,
zbycia prawa majątkowego, wykonania usługi albo częściowego wykonani
usługi, jednak nie później niż dzień wystawienia faktury, czy też
uregulowania należności. Stąd też sam fakt, wystawienia jednej faktury,
związanej z końcowym odbiorem robót nie ma w niniejszej sprawie
kluczowego znaczenia. Prawidłowa wykładnia wspomnianego przepisu
prowadzi do wniosku, iż kwestia wystawienia faktury i uregulowania
należności jest momentem niejako granicznym, w którym przychód winien
być rozpoznany, co nie oznacza, iż rozpoznanie przychodu podatkowego
nie następuje wcześniej. Ustawodawca poprzez sformułowanie zawarte w
art. 12 ust.3a ustawy o CIT nie później niż dzień w sposób wyraźny
wskazuje, iż w pierwszej kolejności niezbędne jest rozważenie, czy
należny przychód nie powstaje już przed wystawieniem faktury, czy też
uregulowaniem należności. W rezultacie zatem, przypisanie przysporzeniu
majątkowemu cechy należności przed momentem wystawienia faktury, czy
też uregulowania należności powoduje, iż mamy do czynienia z przychodem
podatkowym, który winien zostać rozpoznany przez podatnika na zasadzie
memoriałowej. Przyjmuje się bowiem, że z przychodem należnym mamy do
czynienia wówczas, gdy podatnikowi, przysługuje uprawnienie
(roszczenie) do żądania spełnienia świadczenia przez drugą stronę
stosunku zobowiązaniowego. Przychód należny, wiąże się w cywilistycznym
ujęciu z wymagalnością roszczenia, a zatem z wszelkimi przysporzeniami
majątkowymi aktywami, które przysługują podatnikowi w sensie
cywilnoprawnym, niezależnie czy zostały zrealizowane na jego
rzecz. Powyższe rozważania mają znaczenie dla
rozpoznawanej sprawy, albowiem w ramach niniejszego postępowania,
którego celem jest ocena stanowiska Wnioskodawcy, organ interpretacyjny
władny jest dokonać na podstawie przedłożonego stanu faktycznego oceny
momentu powstania przychodu należnego wymienionego w dyspozycji art. 12
ust. 3 ustawy o CIT, który - jak zostało powyżej wskazane - jest z
kolei podstawą do określenia momentu powstania przychodu podatkowego na
podstawie art. 12 ust. 3a ustawy o CIT. Przechodząc
zatem do oceny stanu faktycznego, podnieść należy iż zgodnie z
postanowieniami umowy, po zakończeniu każdego miesiąca Wykonawca (tj.
Spółka) przedkładać będzie Inżynierowi Rozliczenia, określające kwoty,
co do otrzymania których Wykonawca uważa się za uprawnionego.
Rozliczenie to stanowi z kolei podstawę do wystawienia przez Inżyniera
Przejściowego Świadectwa Płatności zgodnie z Subklauzulą 14.6 Umowy, w
którym Inżynier określi sprawiedliwie kwotę jako należną Wykonawcy. Jak
wynika z przedłożonego stanu faktycznego, niezależnie od faktu, iż
świadectwo płatności nie będzie traktowane jako wyraz akceptacji,
zatwierdzenia, zgody lub zadowolenia Inżyniera to jednak nie będzie
dokonywana jego korekta. Wnioskodawca wskazuje bowiem, że Inżynier
będzie mógł dokonywać poprawki lub modyfikacji każdego Świadectwa
Płatności, które powinny być właściwie dokonane w uprzednio wystawionym
świadectwie płatności. Oznacza to, iż zaakceptowane przez Inżyniera
Przejściowe Świadectwo Płatności jest podstawą do określenia
przysporzenia majątkowego Wnioskodawcy i w przypadku, gdy występują w
tymże świadectwie pewne błędy modyfikacji podlegać będzie kolejno
wystawiane świadectwo płatności nie zaś to uprzednio zaakceptowane
przez Inżyniera. Co więcej, za uznaniem, iż Przejściowe Świadectwo
Płatności, stanowi potwierdzenie należności na rzecz Wykonawcy
przemawia końcowy sposób rozliczenia, na podstawie którego określana
jest ostateczna należność za wykonane roboty. W tym końcowym
rozliczeniu, Wnioskodawca wskazuje na możliwość wystąpienia salda
stanowiącego podstawę do ewentualnych rozliczeń pomiędzy Wykonawcą a
Zamawiającym. Saldo to powstaje natomiast po uwzględnieniu
wcześniejszych płatności dokonanych przez Zamawiającego (ich
zsumowaniu) a następnie skonfrontowaniu z ostateczną kwotą należną za
wykonane roboty. W ocenie organu interpretacyjnego, powyższe oznacza,
iż Przejściowe Świadectwa Płatności stanowią podstawę do żądania
wypłaty należności w nich wskazanych, uznanych przez Inżyniera za
należne. Natomiast Ostateczne Świadectwo Płatności stanowi ostateczna
kalkulację wynagrodzenia, które w sytuacji gdy nie będzie odpowiadać
wcześniej uiszczonym płatnością będzie podstawą do dokonania korekty
przychodu podatkowego. Jeżeli bowiem, w stanie faktycznym przy opisie
salda, Wnioskodawca wskazuje na fakt dokonania wcześniejszych
płatności, nie ma podstaw do przyjęcia, iż przysporzenia otrzymywane
przed ostatecznym rozliczeniem nie są przychodem należnym. Brak
ujmowania tychże przysporzeń w rachunku podatkowym prowadziłby bowiem
do sytuacji, iż mamy w istocie do czynienia z zaliczką, która może
podlegać w każdym czasie zwrotowi. W opisie stanu faktycznego
Przejściowe Świadectwa Płatności nie są traktowane jako dowody wpłaty
zaliczki na poczet wykonanych w przyszłości usług. Stanowią one
rozliczenie za wykonane roboty, które oczywiście może ulec zmianie, co
będzie skutkowało koniecznością dokonania korekty, niemniej nie
spowoduje, iż należności wcześniej wypłacone w całości były Spółce
nienależne. Opis stanu faktycznego wskazuje, iż Przejściowe Świadectwa
Płatności stanowią dowód powstania należności na rzecz Spółki i w
konsekwencji podstawy do dokonania zapłaty za częściowe wykonanie
usługi, przy jednoczesnym uwzględnieniu możliwości korekty tak
powstałego przychodu w oparciu o Ostateczne Świadectwo Płatności. Organ interpretacyjny nie podziela zatem poglądu, iż
Przejściowe Świadectwa Płatności, jako że nie potwierdzają częściowego
wykonania robót, nie stanowią podstawy powstania przychodu należnego,
skoro Wnioskodawca w opisie stanu faktycznego wskazuje, iż Przejściowe
Świadectwa Płatności stanowią zaakceptowane przez Inżyniera należne
Wykonawcy kwoty, a także że wpłaty będą następować przed Ostatecznym
Świadectwem Płatności na rzecz Wykonawcy. W konsekwencji zatem, w
momencie wystawienia wyżej wskazanych Przejściowych Świadectw Płatności
powstanie dla Spółki przychód należny wymagający jego uwzględnienia w
rachunku podatkowym. Podstawą prawną do powyższego ujęcia przychodu
podatkowego jest zatem art. 12 ust. 3 w zw. z art. 12 ust. 3a ustawy o
CIT, przy czym momentem powstania przychodu podatkowego nie jest
wystawienie faktury lecz Przejściowe Świadectwo Płatności będące
dowodem uznania części płatności za należną po przedłożeniu Rozliczenia
dokumentującego kontraktową wartość zrealizowanych Robót. Konsekwencją zaś uznania, iż przychód należny powstaje w
dacie wystawienia przez Inżyniera Przejściowego Świadectwa Płatności
jest inne określenie momentu potrącenia kosztów uzyskania przychodów z
tytułu wykonanych robót. W momencie bowiem wystawienia Przejściowego
Świadectwa Płatności powstanie przychód, który pozwala na ujęcie w
kosztach uzyskania przychodów wydatków służących uzyskaniu tego
przychodu. Powyższe wynika z dyspozycji art. 15 ust. 4 ustawy o CIT,
która stanowi, iż koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z
przychodem, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w
roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym
osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, z zastrzeżeniem ust. 4b
i 4c. Tym samym, zasadą jest, iż przy określeniu momentu uprawniającego
do zaliczenia danego wydatku do kosztów uzyskania przychodów, w
sytuacji gdy mamy do czynienia z kosztami bezpośrednio związanymi z
przychodem podatkowym kluczowe znaczenie ma moment powstania przychodu
podatkowego. Skoro momentem tym, jak wynika z poczynionych rozważań
jest wystawienie Przejściowego Świadectwa Płatności to tym samym ujęcie
wydatków w rachunku kosztów uzyskania przychodów następuje w tym samym
momencie. W konsekwencji zatem, nieprawidłowe jest stanowisko
podatnika, które wiąże koszt bezpośredni z Ostatecznym Świadectwem
Płatności nie zaś z Przejściowym Świadectwem Płatności. Należy jednak pamiętać, iż uwaga powyższa dotycząca momentu
potrącalności wydatków dotyczy tylko i wyłącznie kosztów uznawanych za
bezpośrednio związane z przychodem podatkowym. Inne są bowiem zasady
potrącalności kosztów pośrednich. Wynikają one z regulacji zawartej w
art. 15 ust. 4d w zw. z art. 15 ust. 4e ustawy o CIT. I tak koszty
uzyskania przychodów inne niż koszty bezpośrednio związane z
przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te
dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe
określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim
przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do
długości okresu, którego dotyczą. Przy czym za dzień poniesienia kosztu
uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h, uważa się dzień,
na który ujęto koszt we księgach rachunkowych (zaksięgowano) na
podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto
koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku),
z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo
biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów. Z opisu
stanu faktycznego nie wynika, jakie koszty pośrednie Wnioskodawca
ponosi, niemniej uwaga dotycząca tego rodzaju kosztów pojawia się w
stanowisku Wnioskodawcy. Wobec powyższego, nawet w sytuacji, braku
wskazania tychże kosztów, biorąc pod uwagę całokształt wniosku, organ
interpretacyjny zobligowany jest niejako na marginesie ustosunkować się
również do zasad potrącalności kosztów pośrednich, w tym przede
wszystkim określenia dnia poniesienia kosztu pośredniego, który
przekłada się de facto na określenie momentu zaliczenia kosztu do
rachunku podatkowego podatnika. Stanowisko Wnioskodawcy, jest w
powyższym zakresie prawidłowe jedynie co do zasady, iż poniesienie
koszty pośredniego winno nastąpić w dniu jego poniesienia. Niemniej
jednak powyższa konstatacja pozostaje bez wpływu na całościową ocenę
stanowiska Wnioskodawcy w przedmiotowym zakresie, który powołując się
na Krajowe Standardy Rachunkowości nr 6 pomija niejako regulację
dotyczącą prawidłowego określenia dnia poniesienia kosztu uzyskania
przychodu zakreśloną w art. 15 ust. 4e ustawy o CIT. Przepis ten
dotyczący li tylko kosztów pośrednich stanowi, iż dniem poniesienia
kosztu jest dzień, w którym ujęto koszt w księgach rachunkowych
(zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień,
w którym ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku
faktury (rachunku). Literalna zatem wykładnia wyżej wymienionego
unormowania zakłada, iż koszty pośrednie ujmowane winny być w dniu
otrzymania faktury, a jedynie w sytuacji gdy faktura (rachunek) nie
zostanie wystawiona dopuszczalne jest ujmowanie wydatku na podstawie
innego dowodu księgowego. Sformułowanie w przypadku braku oznacza zatem
definitywny brak faktury, nie zaś jej otrzymanie w późniejszym okresie.
W konsekwencji zatem sam fakt otrzymania faktury determinuje ujęcie
kosztu pośredniego i to jest właśnie moment poniesienia tego kosztu
będący zasadą na gruncie ustawy o CIT. Przełamanie jej następuje
dopiero w sytuacji, gdy wydatkowanie określonych kwot w ogóle nie
będzie dokumentowane fakturą czy też rachunkiem. W sytuacji zatem, gdy
Spółka otrzyma fakturę w związku z poniesieniem określonych wydatków,
to dopiero wówczas będzie uprawniona do ujęcia ich w rachunku
podatkowym. Krajowe Standardy Rachunkowości pozostają zatem bez
znaczenia dla oceny prawnopodatkowej, skoro prawo podatkowe, jest
autonomiczne wobec prawa rachunkowego, które nie może być podstawą do
określenia podstawy opodatkowania, a zatem przychodów podatkowych i
kosztów ich uzyskania wraz z określeniem właściwego momentu ich
powstania. Przechodząc natomiast do oceny stanowiska
w zakresie pytania trzeciego i czwartego, stwierdzić należy, iż jest
ono prawidłowe. Przychód powstawać zatem będzie w momencie otrzymania
przez Spółkę od Banku zapłaty z tytułu umowy cesji. Prawidłowość tego
stanowiska jest jednak konsekwencją przyjęcia przez organ odmiennego
niż Wnioskodawca stanowiska w zakresie pytania pierwszego. Skoro bowiem
zapłata z tytułu cesji następować będzie każdorazowo wraz z
przedłożeniem Bankowi Przejściowego Świadectwa Płatności, to tym samym
już wraz z tym świadectwem powstawać będzie wierzytelność mogąca
stanowić przedmiot obrotu. W konsekwencji, mając zatem na uwadze, iż
cedent (Spółka) dokonuje przelewu wierzytelności, a zatem prawa
podmiotowego przysługującego mu względem dłużnika do żądania spełnienia
świadczenia, to nie sposób jest przyjąć, iż wierzytelność ta będąca dla
Spółki przychodem, już w momencie wystawienia Przejściowego Świadectwa
Płatności nie jest przychodem należnym. Uznanie bowiem, iż mamy do
czynienia z wierzytelnością przesądza jednocześnie o powstaniu
przychodu należnego. Przyjęcie, iż nie powstaje przychód należny wraz z
wystawieniem Przejściowego Świadectwa Płatności, skutkowałoby nie
istnieniem w tym momencie wierzytelności mogącej stanowić przedmiot
cywilnoprawnego obrotu (cesji). Organ interpretacyjny
podziela również, pogląd, iż kosztem uzyskania przychodu z tytułu
zbycia wierzytelności jest jej wartość brutto. W tym stanie rzeczy na
mocy art. 14c § 1 zdanie drugie odstąpiono od uzasadnienia prawnego
stanowiska Wnioskodawcy. Interpretacja dotyczy
zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i
stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w
przedstawionym stanie faktycznym. Stronie przysługuje
prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa
podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do
Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013
Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał
interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział
się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa
(art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu
przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.).
Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w
terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na
wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił
odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia
wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie
lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na
adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w
Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock. Wniosek ORD-IN (PDF) Treść w pliku PDF 2 MB Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie
