Temat interpretacji

Czy w związku z nieodpłatnym umorzeniem udziałów należących do osób fizycznych celem ich umorzenia albo umorzeniem udziałów za kwotę niższą niż rynkowa wartość umarzanych udziałów, po stronie Spółki powstaje dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 07 lutego 2011 r. (data wpływu 14.02.2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych dla spółki z tytułu umorzenia udziałów nieodpłatnie lub za kwotę niższą niż ich wartość rynkowa jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 lutego 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

• skutków podatkowych umorzenia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością dla wspólnika pozostającego w spółce,
• skutków podatkowych dla spółki z tytułu umorzenia udziałów nieodpłatnie lub za kwotę niższą niż ich wartość rynkowa.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący opis zdarzenia przyszłego.

Udziałowcami w Spółce są 2 osoby fizyczne posiadające odpowiednio 75% i 25% udziałów. Planowane jest wejście do Spółki kolejnego wspólnika - spółki z o. o., w której udziały mają m.in. osoby fizyczne będące wspólnikami Spółki.

W Spółce planowane jest następnie przeprowadzenie umorzenia udziałów należących do wspólników będących osobami fizycznymi. Umorzenie może mieć charakter dobrowolny (za zgodą wspólnika w drodze nabycia przez Spółkę), przymusowy (bez zgody wspólnika art. 199 § 1 Kodeksu spółek handlowych) lub automatyczny (z chwilą ziszczenia się określonego w umowie spółki zdarzenia art. 199 § 4 Kodeksu spółek handlowych).

Możliwa jest sytuacja, w której wynagrodzenie wypłacone wspólnikom z tytułu umorzenia będzie niższe od rynkowej wartości umarzanych udziałów lub też umorzenie udziałów nastąpi bez wynagrodzenia.

Po dokonaniu umorzenia udziałów jedynym wspólnikiem w Spółce pozostanie ww. spółka z o. o., w której udziały mają m. in. osoby fizyczne, będące obecnie wspólnikami Spółki.

W związku z powyższym zadano następujące pytania

dotyczące podatku dochodowego od osób prawnych.

1. Czy Spółka zobowiązana będzie, jako płatnik do poboru podatku dochodowego od osób prawnych, w związku z faktem, iż po przeprowadzeniu umorzenia udziałów wspólników, będących osobami fizycznymi, za wynagrodzeniem w wysokości niższej od rynkowej wartości umarzanych udziałów (lub też w przypadku nieodpłatnego umorzenia udziałów), wspólnikiem Spółki pozostanie osoba prawna...
2. Czy w związku z nieodpłatnym umorzeniem udziałów należących do osób fizycznych celem ich umorzenia albo umorzeniem udziałów za kwotę niższą niż rynkowa wartość umarzanych udziałów, po stronie Spółki powstaje dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych...

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie 2.

Zdaniem Spółki, w związku z umorzeniem udziałów przez Spółkę za wynagrodzeniem, które jest niższe od rynkowej wartości umarzanych udziałów lub też umorzeniem udziałów bez wynagrodzenia, po stronie Spółki nie powstanie dochód, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przychód stanowi m.in. wartość otrzymanych częściowo odpłatnie rzeczy lub praw.

W sytuacji opisanej w stanie faktycznym Spółka nie uzyskuje realnego przysporzenia, innymi słowy, w wyniku nabycia własnych udziałów, majątek Spółki nie wzrośnie, tym samym nie ma podstaw do przyjęcia, iż mamy w tej sytuacji do czynienia z powstaniem przychodu.

Za przyjęciem takiego stanowiska przemawia także pogląd wyrażony w piśmie Ministerstwa Finansów, będącym odpowiedzią na zapytanie poselskie (pismo z dnia 23 lutego 2004 r.). W piśmie tym czytamy m. in., iż Oceniając skutki podatkowe będące następstwem nabycia przez spółkę własnych udziałów w celu ich umorzenia bez wynagrodzenia, stwierdzić należy, że wśród określonych w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zdarzeń powodujących powstanie przychodu, sytuacja taka wprost nie jest wskazana. Niezależnie jednak od faktu, iż określony w art. 12 tej ustawy katalog przypadków powodujących powstanie przychodu nie jest enumeratywny, zdaniem Ministra Finansów nabycie przez spółkę kapitałową własnych udziałów celem ich umorzenia - nawet bez wynagrodzenia - nie spowoduje powstania przychodu w tej spółce.

Analogiczny podgląd wyrażony został w piśmie Dyrektora Izby Skarbowej w Krakowie z dnia 28 października 2005 r. (PD 1/i/4218-27/05). W piśmie tym czytamy:

Oceniając skutki podatkowe, jakie wystąpią w następstwie umorzenia udziałów bez wynagrodzenia w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, stwierdzić należy, że wśród określonych w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zdarzeń powodujących powstanie przychodu, sytuacja taka wprost nie jest wskazana.

Organ odwoławczy podziela stanowisko Spółki, że nabycie udziałów bez wynagrodzenia w celu ich umorzenia jest dla Niej obojętne podatkowo. Z ww. przepisów nie wynika bowiem, aby w przedstawionym stanie faktycznym, po stronie Spółki, powstał obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób prawnych. Należy mieć na uwadze, że w opisanej wyżej sytuacji, Spółka nie otrzyma dochodu. Zatem zbycie udziałów bez wynagrodzenia wspólników, w celu ich umorzenia, jest dla Spółki podatkowo obojętne, gdyż nie uzyskała Ona z tego tytułu przychodu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Umorzenie udziałów polega na ich prawnym unicestwieniu, tj. wygaśnięciu wszelkich praw, zarówno o charakterze majątkowym, jak i korporacyjnym wynikających z udziałów. Tryb umarzania udziałów reguluje art. 199 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 ze zm.).

Umorzenie może być przeprowadzone:

• za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę tzw. umorzenie dobrowolne;
• bez zgody wspólnika tzw. umorzenie przymusowe;
• w razie ziszczenia się określonego zdarzenia tzw. umorzenie warunkowe.

Bezpośrednim skutkiem umorzenia jest zmniejszenie łącznej wartości nominalnej posiadanych przez wspólników udziałów. Za zgodą wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością umorzenie udziałów może nastąpić bez wynagrodzenia. W takim przypadku następuje nieodpłatne nabycie udziałów przez spółkę.

Wnioskodawca Spółka, w której udziałowcami są osoby fizyczne planuje wejście do Spółki kolejnego udziałowca, którym będzie również spółka z o.o. Następnie, w Spółce planowane jest przeprowadzenie umorzenia udziałów należących do wspólników będących osobami fizycznymi. Możliwa jest sytuacja, w której wynagrodzenie wypłacone wspólnikom z tytułu umorzenia będzie niższe od rynkowej wartości umarzanych udziałów lub też umorzenie udziałów nastąpi bez wynagrodzenia. Po dokonaniu umorzenia udziałów jedynym wspólnikiem w Spółce pozostanie ww. spółka z o. o.

Rozpatrując przedstawiony opis zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, iż przedmiotem opodatkowania osoby prawnej, zgodnie z art. 7 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych ((t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.), jest dochód, bez względu na rodzaj źródeł przychodów, stanowiący osiągniętą w roku podatkowym, nadwyżkę sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania.

Oceniając skutki będące następstwem nabycia przez Spółkę umarzanych udziałów za kwotę niższą niż rynkowa lub bez wynagrodzenia, należy stwierdzić, iż w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wśród zdarzeń powodujących powstanie przychodu, sytuacje takie wprost nie zostały wskazane.

Niezależnie od faktu, że określony w art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych katalog przypadków powodujących powstanie przychodu nie jest wyczerpujący, nabycie przez spółkę własnych udziałów celem ich umorzenia, nie powoduje powstania przychodu w tej Spółce. Spółka bowiem w sensie ekonomicznym nic nie uzyska i nie nastąpi po Jej stronie żadne przysporzenie majątkowe (spółka otrzyma udziały by je umorzyć). Umorzenia udziałów nie można również utożsamiać ze stanowiącym przychód umorzeniem zobowiązań, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 3 przedmiotowej ustawy.

Ponadto, w analizowanym opisie zdarzenia przyszłego nie została spełniona żadna z przesłanek zawartych w art. 12 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, zgodnie z którym przychodami są w szczególności: wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń (...).

W związku z powyższym, nie można również mówić, że w przedmiotowej sprawie Spółka otrzyma jakiekolwiek świadczenie.

Skoro opisane zdarzenie przyszłe nie będzie powodować powstania przychodów w Spółce, nie spowoduje również poniesienia kosztów uzyskania przychodów z tego tytułu, a w rezultacie osiągnięciu dochodów.

W konsekwencji, gdy określonej kategorii nie można, zgodnie z ustawą podatkową, uznać ani za przychód, ani też za dochód podatkowy, to kategoria ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę pism urzędowych, tut. Organ informuje, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Powyższa interpretacja dotyczy podatku dochodowego od osób prawnych. Kwestie dotyczące podatku dochodowego od osób fizycznych rozstrzygnięte zostały interpretacjami z dnia 13 maja 2011 r. nr ILPB2/415-171/11-2/JK, ILPB2/415-171/11-3/JK, ILPB2/415-171/11-4/JK.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Referencje

ILPB2/415-171/11-2/JK, interpretacja indywidualna
ILPB2/415-171/11-3/JK, interpretacja indywidualna
ILPB2/415-171/11-4/JK, interpretacja indywidualna
ILPB3/423-113/11-2/GC, interpretacja indywidualna

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu