Temat interpretacji

Powstanie przychodu z nieodpłatnych świadczeń z tytułu otrzymania zabezpieczania kredytu.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.) oraz § 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 30 maja 2016 r. (data wpływu do tut. Biura 7 czerwca 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie przychodów z nieodpłatnych świadczeń z tytułu otrzymania zabezpieczania kredytu jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 czerwca 2016 r. do tut. Biura wpłynął wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie przychodów z nieodpłatnych świadczeń z tytułu otrzymania zabezpieczania kredytu.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Kapitał zakładowy Zakładu Wodociągów i Usług Komunalnych Sp. z o.o. z siedzibą w N (dalej: Spółka, Wnioskodawca) w 100% należy do jednostek samorządu terytorialnego, tj. pięciu gmin powiatu - w tym Gminy N (dalej: Gmina). Spółka została powołana w celu realizacji zadań własnych gmin w zakresie wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, zgodnie z ustawą o finansach publicznych i ustawą o gospodarce komunalnej. W 2016 r. Spółka rozpoczęła realizację inwestycji w zakresie gospodarki wodno-ściekowej pod nazwą .... Inwestycja ta ujęta jest w wieloletnim planie rozwoju i modernizacji urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych na lata 2016-2018 r.

W celu sfinansowania inwestycji Spółka zaciągnęła pożyczkę w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (dalej: WFOŚiGW) do kwoty 703.800 zł. Strony umowy pożyczki ustaliły następujące formy zabezpieczenia spłaty pożyczki i odsetek:

• weksel własny in blanco pożyczkobiorcy;
• zastaw rejestrowy na udziałach Spółki należących do Gminy - 800 udziałów o łącznej wartości 800.000 zł.

Zastaw rejestrowy został ustanowiony na podstawie umowy ustanowienia zastawu rejestrowego na udziałach Spółki należących do Gminy zawartej między WFOŚiGW, a Gminą. Bez zabezpieczenia w postaci zastawu rejestrowego Spółka nie uzyskałaby pożyczki i nie miałaby możliwości uzyskania dofinansowana. Udzielenie zabezpieczenia nie było powodowane korzyścią finansową, ale koniecznością zapewnienia działań inwestycyjnych służących realizacji zadań własnych Gminy, do których Spółka została powołana. W efekcie relacja między oboma podmiotami sprowadza się do ich współpracy dążącej do osiągnięcia wspólnego efektu, a nie do świadczenia jednego podmiotu na rzecz drugiego własnym kosztem.

Gmina nie ustanowiła zastawu rejestrowego na swoich udziałach za odpłatnością. Ponieważ inwestycja dotyczyła wykonywania zadań własnych Gminy toteż ta Gmina udzieliła zabezpieczenia.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w przedstawionym stanie faktycznym ustanowienie przez Gminę zastawu rejestrowego na udziałach Spółki należących do Gminy stanowi dla Spółki przychód w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 updop...

Zdaniem Spółki, w przestawionym stanie faktycznym nie dojdzie do powstania po stronie Spółki przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia.

Zastaw rejestrowy na udziałach Spółki należących do Gminy jest udzielony przez Gminę w związku z wypełnianiem jej zadań własnych w zakresie gospodarki ściekowej.

Stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 446, dalej: usg), zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz. Zgodnie z art. 9 ust. 4 usg, zadaniami użyteczności publicznej, w rozumieniu ustawy, są zadania własne gminy, określone w art. 7 ust. 1, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych. Ustanowienie zastawu przez Gminę ma bezpośredni związek z realizacją jej zadań własnych. Co oznacza, że działanie to jest podejmowane w interesie samej Gminy. Gospodarka komunalna obejmuje w szczególności zadania o charakterze użyteczności publicznej, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych i może być prowadzona w szczególności w formach samorządowego zakładu budżetowego lub spółek prawa handlowego.

Zgodnie z przepisem art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 851 ze zm., dalej: updop), przychodem z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 13 i 14, jest w szczególności wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo nieodpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo nieodpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez zakłady budżetowe, gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych, spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie. Na gruncie art. 12 ust. 1 pkt 2 updop, dla celów opodatkowania, także jeżeli jego źródłem jest nieodpłatne świadczenie musi mieć miejsce wystąpienie przychodu, tj. wystąpienie przysporzenia majątkowego, które zostało uzyskane przez podatnika w wyniku otrzymania przez niego nieodpłatnego świadczenia. Inaczej rzecz ujmując, musi mieć miejsce uzyskanie majątkowej korzyści, otrzymanie nieekwiwalentnego przysporzenia. Tak jak powstanie przysporzenia w majątku podatnika nie jest zawsze równoznaczne z otrzymaniem przez niego świadczenia, tak również fakt wystąpienia nieodpłatnego świadczenia w przypadku, w którym nie powoduje ono po stronie podatnika przysporzenia majątkowego lub korzyści majątkowej, nie stanowi samo w sobie o powstaniu po jego stronie obowiązku w podatku dochodowym od osób prawnych.

Zdaniem Spółki, przychód z nieodpłatnego ustanowienia zastawu rejestrowego przez Gminę własnej Spółce komunalnej, realizującej zadania z zakresu użyteczności publicznej, nie powinien być w tej Spółce ustalany, ponieważ w przedstawionym stanie faktycznym nie występuje w ogóle sytuacja rynkowa, a ponadto nie spełniona jest podstawowa dla pojęcia nieodpłatnego świadczenia przesłanka, dotycząca ekwiwalentności.

Tylko świadczenia nieekwiwalentne mogą stanowić przychód podatkowy po stronie otrzymującego, natomiast w opisanej sytuacji dzięki udzielonemu zabezpieczeniu Spółka otrzymała pożyczkę, zapewniającą finansowanie projektu inwestycyjnego, a Gmina może spełnić tym samym wymogi prawa, co chroni ją przed potencjalnymi konsekwencjami finansowymi. Udzielenie tego zabezpieczenia powodowane jest nie korzyścią finansową, ale koniecznością zapewnienia realizacji inwestycji. Brak udzielenia zabezpieczenia spłaty pożyczki w formie zastawu rejestrowego na udziałach należących do Gminy jej własnej Spółce uniemożliwiłby finansowanie inwestycji warunkującej wykonywanie zadań własnych Gminy. Jeżeli nie doszłoby (na skutek nieudzielenia zastawu rejestrowego przez Gminę), do zawarcia umowy pożyczki, a tym samym (wobec braku zagwarantowania środków), nie doszłoby do realizacji zadania inwestycyjnego, doszłoby do sytuacji naruszenia interesu publicznego Gminy, uniemożliwiając jej realizację obligatoryjnych zadań własnych.

W orzecznictwie wskazuje się, że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, obejmujące wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, jest przychodem podlegającym opodatkowaniu tylko wówczas, jeżeli ich następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub których skutkiem jest nieekwiwalentne przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar majątkowy. Jak wykazano powyżej, opisana sytuacja jest natomiast koniecznością dla obu stron, zarówno Spółki jak i Gminy i nie można tego rozpatrywać oddzielnie. Dodatkowo wskazać należy, że przedmiotowy zastaw, ustanowiony przez udziałowca (Gminę), stanowi jedynie zabezpieczenie umowy pożyczki, poprzez zobowiązanie się przez niego do spłaty zobowiązania, wynikającego z umowy, na wypadek niewywiązania się z niej przez Spółkę. Gmina zobowiązana jest do wykonania umowy dopiero, gdy Spółka jej nie wykona. Spółka podkreśla, że udzielenie przez Gminę zabezpieczenia spłaty pożyczki w postaci ustanowienia zastawu rejestrowego na udziałach Gminy w Spółce nie jest powodowane korzyścią finansową, ale koniecznością zapewnienia realizacji inwestycji, która pozwoli na prawidłową realizację zadań własnych Gminy za pośrednictwem Spółki. Spółka mimo, że nie dokonała zapłaty za przedmiotowe zabezpieczenie to nie uzyskała pod tytułem darmym żadnego przysporzenia i korzyści kosztem Gminy.

Biorąc pod uwagę całokształt okoliczności Spółka uważa, że w przedmiotowej sytuacji nie znajduje zastosowania art. 12 ust. 1 pkt 2 updop (vide: interpretacje indywidualne Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 20 stycznia 2014 r., Znak: IPTPB3/423-450/13-2/JK oraz z 20 marca 2014 r., Znak: IPTPB3/423-8/14-2/MF; interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, Znak: IBPBI/2/4240-51/12/PC).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, ul. Kośnego 70, 45-372 Opole, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach