Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od spadków i darowizn oraz w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
23 kwietnia 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn oraz podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania darowizny od rodziców środków pieniężnych przelanych z konta podmiotu trzeciego na konto obdarowanej. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
(…) r. Pani rodzice (…) zawarli z bankiem (…) (wcześniej umowa została zawarta z innym bankiem, który następnie został przejęty przez (…)) Umowę kredytu mieszkaniowego (…). Kredyt ten był hipoteczny z oprocentowaniem zmiennym numer (…). Kredyt został udzielony na finansowanie własnego celu mieszkaniowego Kredytobiorców.
(…) r. Pani (jako "Zwolniona z długu") zawarła z Bankiem Umowę zwolnienia z długu, która została przedłożona do akt postępowania.
(…) r. Pani rodzice dokonali przedterminowej spłaty kredytu. W związku z umieszczeniem w umowie kredytowej klauzul niedozwolonych, w (…) r. Pani rodzice, których reprezentowała Pani na podstawie notarialnego pełnomocnictwa, wystąpili przeciwko bankowi (…) z roszczeniem o zapłatę nadpłaconej kwoty kredytu.
Przed złożeniem wniosku o zawezwanie do próby ugodowej, Pani rodzice zawarli z Panią (córką) umowę darowizny, na podstawie której zobowiązali się przekazać Pani całość kwot uzyskanych z tytułu ewentualnego odszkodowania od banku.
(…) r. została zawarta z Bankiem (…) ugoda sądowa w sprawie przed Sądem Rejonowym (…), sygn. akt (…). W ugodzie dokonano rozliczenia zakończonej umowy kredytu w ten sposób, że zmieniono walutę, wysokość i zasady spłaty wierzytelności kredytowej. Na skutek zmiany umowy w tym zakresie, Bank (…) zobowiązał się do zapłaty kwoty (…) oraz dodatkowo kwoty (…), łącznie (…).
Na etapie zawierania ugody, Pani jako pełnomocnik Pani rodziców, wskazała Pani swój osobisty rachunek bankowy jako rachunek do wypłaty środków przyznanych w ugodzie. W wyniku tego, Bank dokonał bezpośredniego przelewu całej kwoty ugody (…) na Pani konto osobiste.
Po otrzymaniu środków złożyła Pani stosowną deklarację do urzędu skarbowego dotyczącą otrzymania darowizny od rodziców, aby skorzystać ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn, przysługującego Pani jako córce darczyńców (zgodnie z art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn).
Pytania w zakresie podatku od spadków i darowizn oraz podatku dochodowego od osób fizycznych
Czy kwota (…) zł otrzymana przez Panią bezpośrednio od banku na podstawie ugody sądowej zawartej z Pani rodzicami jako kredytobiorcami, stanowi dla Pani przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
Czy darowizna otrzymana od rodziców jest zwolniona z podatku od spadków i darowizn zgodnie z art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn? Czy fakt, że środki z ugody wpłynęły bezpośrednio na Pani konto, a nie zostały najpierw przekazane na konto Pani rodziców, ma znaczenie dla kwalifikacji podatkowej tej kwoty?
Pani stanowisko w sprawie w zakresie podatku od spadków i darowizn oraz podatku dochodowego od osób fizycznych
W Pani ocenie, otrzymana przez Panią kwota (…) zł, bezpośrednio od banku na podstawie ugody sądowej, nie stanowi dla Pani przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Pani zdaniem, pomimo że środki finansowe zostały przekazane bezpośrednio na Pani konto, ich właścicielami prawnymi byli początkowo Pani rodzice (jako kredytobiorcy). Pani – jako pełnomocnik swoich rodziców – jedynie wskazała swój rachunek do przelewu.
Przekazanie środków z ugody na Pani rachunek bankowy stanowiło wykonanie wcześniejszej umowy darowizny zawartej pomiędzy Panią a rodzicami. Z punktu widzenia prawa podatkowego, doszło do darowizny środków pieniężnych od rodziców na Pani rzecz, która jest zwolniona z podatku od spadków i darowizn zgodnie z art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, ponieważ zgłosiła Pani nabycie własności rzeczy (pieniędzy) właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego.
Środki pochodzące z ugody stanowią zwrot nadpłaconych kwot przez Pani rodziców, a zatem są to środki, które były już raz opodatkowane podatkiem dochodowym, gdy Pani rodzice uzyskiwali dochody, z których spłacali kredyt.
Fakt, że środki te zostały przekazane bezpośrednio na Pani konto, a nie za pośrednictwem rachunku bankowego Pani rodziców, stanowi jedynie techniczny aspekt realizacji darowizny i nie powinien wpływać na zmianę kwalifikacji prawnej i podatkowej tej operacji.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1837):
Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny i polecenia darczyńcy.
Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji pojęcia „darowizna”. Z tego względu, celem ustalenia tej definicji, należy sięgnąć do ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).
W myśl art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego:
Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.
Jak stanowi natomiast art. 890 § 1 cyt. Kodeksu:
Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.
Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie to ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli obdarowanego o przyjęciu darowizny.
Stosownie do treści art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.
Jak wynika z treści art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:
Obowiązek podatkowy powstaje, przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.
Zgodnie z art. 6 ust. 4 cyt. ustawy:
Jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym na fakt nabycia.
Jak wynika z art. 14 ust. 1, 2 i 3 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.
Do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2 ww. ustawy:
Opodatkowaniu podlega nabycie, od jednego zbywcy, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 36 120 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.
Jeżeli nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych od tego samego zbywcy następuje więcej niż jeden raz, do czystej wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się czystą wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych dotychczas od tego samego zbywcy w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie.
W myśl natomiast art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:
1) zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia -w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2) w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a ich wartość doliczona do wartości majątku nabytego dotychczas od tej samej osoby w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
Zgodnie z art. 4a ust. 4 omawianej ustawy:
Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:
1) wartość majątku ostatnio nabytego doliczona do wartości majątku nabytego dotychczas od tej samej osoby lub po tej samej osobie w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2) nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.
Zgłoszenie o nabyciu rzeczy i praw majątkowych powinno być dokonane na formularzu SD-Z2 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz. U. z 2015 r. poz. 2060).
Z treści przepisu art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że w przypadku gdy przedmiotem darowizny są środki pieniężne, dla skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania konieczne jest spełnienie trzech warunków:
- otrzymanie darowizny od jednej z osób wymienionych w tym przepisie,
- złożenie zgłoszenia o nabyciu własności środków pieniężnych (poza sytuacją przewidzianą w zacytowanym art. 4a ust. 4 ustawy),
- udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Pani rodzice dokonali przedterminowej spłaty kredytu. W związku z umieszczeniem w umowie kredytowej klauzul niedozwolonych, Pani rodzice, których reprezentowała Pani na podstawie notarialnego pełnomocnictwa, wystąpili przeciwko bankowi z roszczeniem o zapłatę nadpłaconej kwoty kredytu. Pani rodzice zawarli z Panią (córką) umowę darowizny, na podstawie której zobowiązali się przekazać Pani całość kwot uzyskanych z tytułu ewentualnego odszkodowania od banku. Została zawarta z bankiem ugoda sądowa, w której dokonano rozliczenia zakończonej umowy kredytu w ten sposób, że zmieniono walutę, wysokość i zasady spłaty wierzytelności kredytowej. Na skutek zmiany umowy w tym zakresie, bank zobowiązał się do zapłaty kwoty (…) zł oraz dodatkowo kwoty (…) zł, łącznie (…) zł. Na etapie zawierania ugody, Pani jako pełnomocnik Pani rodziców, wskazała swój osobisty rachunek bankowy jako rachunek do wypłaty środków przyznanych w ugodzie. W wyniku tego, Bank dokonał bezpośredniego przelewu całej kwoty ugody (…) na Pani konto osobiste. Po otrzymaniu środków złożyła Pani stosowną deklarację do urzędu skarbowego dotyczącą otrzymania darowizny od rodziców, aby skorzystać ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn, przysługującego Pani jako córce darczyńców.
Z powyższego wynika, że otrzymała Pani darowiznę środków pieniężnych od rodziców. Przedmiot darowizny stanowiły środki pieniężne Pani rodziców uzyskane z tytułu zawartej z bankiem ugody. Pani rodzice zawarli z Panią umowę darowizny, z której wynika, że zobowiązali się przekazać Pani całość kwot uzyskanych z tytułu ewentualnego odszkodowania od banku.
Zatem otrzymała Pani darowiznę od osób zaliczonych do grona osób wymienionych w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn (tj. od rodziców).
Darowane środki pieniężne zostały przelane z rachunku bankowego podmiotu trzeciego (banku) na Pani rachunek bankowy. Może więc Pani udokumentować – zgodnie z wymogiem określonym w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn – ich nabycie wpływem na Pani rachunek bankowy. Bez znaczenia dla zastosowania zwolnienia pozostaje przy tym fakt, że środki pieniężne zostały przekazane nie z rachunku darczyńców (rodziców), lecz z rachunku banku.
Tym samym – jeżeli dopełniła (dopełni) Pani obowiązku złożenia zgłoszenia SD-Z2 o nabyciu tytułem darowizny środków pieniężnych (odrębnie od każdego z rodziców) do organu podatkowego we właściwym terminie od dnia powstania obowiązku podatkowego (tj. ich wpływu na Pani konto) – to w istocie darowizna ta będzie zwolniona z podatku od spadków i darowizn zgodnie z art. 4a ustawy o tym podatku.
Przechodząc natomiast do rozstrzygnięcia zagadnienia na gruncie przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, na wstępie wskazuję, że zagadnienie dotyczące podatku od spadków i darowizn stanowi zagadnienie wstępne względem podatku dochodowego od osób fizycznych.
Na podstawie bowiem art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):
Przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.
Skoro zatem – jak stwierdziłem wyżej – na gruncie niniejszej sprawy otrzymanie przez Panią darowizny od rodziców spowodowało powstanie po Pani stronie obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn, a tym samym przychód z tego tytułu będzie podlegał przepisom o podatku od spadków i darowizn, to – stosownie do dyspozycji art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – przychód ten nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn nie stosuje się przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Dlatego otrzymana przez Panią kwota bezpośrednio od banku, na podstawie ugody sądowej zawartej z Pani rodzicami jako kredytobiorcami, nie stanowi dla Pani przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a i art. 14b § 1 ustawy – Ordynacja podatkowa.