Temat interpretacji
Czy ww. odszkodowanie Spółka może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu?
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 3 lipca 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 20 listopada 2012 r. (wpływ do tut. Biura 26 listopada 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości i momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odszkodowania jest nieprawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 26 listopada 2012 r. do tut. Biura wpłynął wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości i momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odszkodowania.
W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:
Spółka zawarła duży kontrakt z firmą M z siedzibą w Zjednoczonych Emiratach Arabskich na dostawę wyrobów. Przedmiotem zamówienia były specjalistyczne świdry, których Spółka do tej pory jeszcze nie wytwarzała. W oparciu o technologię zamówiono brąz konieczny do produkcji tychże świdrów. Zamówienia dokonano w terminie wymaganym przez kontrahenta dla realizacji z uwzględnieniem cyklu produkcyjnego w Spółce i terminem dostawy gotowych wyrobów. W trakcie rozmów doprecyzujących warunki dostawy firma M nie wyraziła zgody na proponowane przez Spółkę formy zabezpieczenia kontraktu. Płatność za świdry miała następować po dostawie w określonym, odroczonym terminie. W tym czasie zmienił się właściciel Spółki, który dokonał ponownej analizy warunków dostawy i płatności kontraktu. Uznano, że brak zapłaty za zrealizowaną dostawę przy braku jakiegokolwiek zabezpieczenia płatności stanowi zagrożenie kontynuacji działalności Spółki. W związku z niezmiennym stanowiskiem odbiorcy co do formy zabezpieczenia płatności lub rozłożenia ryzyka na obydwie strony podjęto decyzję o odstąpieniu od realizacji kontraktu. W tym czasie od kontrahenta przyszło zawiadomienie, że materiał zamówiony przez Spółkę jest gotowy do odbioru i po otrzymaniu zapłaty zostanie zgodnie z zamówieniem wysłany na adres spółki. Wartość zamówienia 188.764,24 USD, tj. 634.398,86 PLN wg średniego kursu NBP z dnia 28 grudnia 2011 r. -z dnia poprzedzającego dzień wystawienia faktury. Spółka nie może tych elementów z brązu zastosować do produkcji innych wyrobów, a po odstąpieniu od kontraktu ten materiał stał się bezużyteczny. Kontrahent wywiązał się z zamówienia, postawił materiał do naszej dyspozycji, żądał zapłaty i odbioru. Transport, odprawa to dodatkowe koszty, które Spółka musiałaby ponieść za przywiezienie materiału do kraju, a przychód ze sprzedaży złomu (brak zapotrzebowania na rynku na tak specjalistyczne elementy i możliwa tylko sprzedaż jako złom) nie pokryje kosztów transportu. Ostatecznie po negocjacjach podpisano porozumienie, w którym kontrahent odstępuje od roszczeń z tytułu dostawy materiału w wysokości 188.764,24 USD, zezłomuje materiał we własnym zakresie w zamian za odszkodowanie w wysokości 140.000,00 USD płatne w 7 ratach do końca 2012 r. Wysokość odszkodowania według kursu średniego NBP z dnia poprzedzającego podpisanie porozumienia, tj. z dnia 12 czerwca 2012 r. wynosi 483.728,00 PLN (koszt niższy o 150 670,86 PLN, bez kosztów dostawy).
W związku z powyższym zadano następujące pytania:
Czy ww. odszkodowanie Spółka może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu...
Zdaniem Spółki, odszkodowanie z tytułu odstąpienia od umowy jest kosztem uzyskania przychodu na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych. Ustawa ta określa koszty uzyskania przychodu jako wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. W katalogu negatywnym zawartym w art. 16 ust. 1 brak wyłączenia tego rodzaju odszkodowania z kosztu uzyskania przychodu. Trudno dopatrzyć się związku ww. odszkodowania z przychodami osiąganymi przez spółkę ale z pewnością jest to koszt zabezpieczający źródło przychodów. Nasze zdanie potwierdza Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 18 maja 2011 r. sygn. IPPB1/415-208/11-2/ES w której stwierdzono m.in., iż wyjątek stanowi sytuacja, gdy podatnik udowodni, że korzystne było odstąpienie od umowy i zapłata kary.
NSA w wyroku z dnia 3 października 2012 r. sygn. akt II FSK 2597/11 uznaje, iż spółka płacąc karę umowną eliminowała ryzyko zapłaty odszkodowania w wyższej wysokości i takie działanie ma na celu zabezpieczenie źródła przychodu, czyli utrzymanie go w stanie nie narażonym na uszczuplenie poważniejsze od poniesionych i taka kara stanowi w spółce koszt uzyskania przychodów.
W ocenie Spółki odstąpienie od realizacji kontraktu dla firmy M było jedynym, racjonalnym działaniem zmierzającym do zabezpieczenia i zachowania źródła przychodów. Porozumienie zawarte z kontrahentem było skutkiem zerwania kontraktu z firmą M i ograniczyło koszty spółki (odszkodowanie niższe od ceny za materiał, brak kosztów zakupu i magazynowania).
Zdaniem Spółki, odszkodowanie to jest kosztem uzyskania w dniu poniesienia czyli ujęcia w księgach umowy z dostawcą jako koszt inny niż bezpośrednio związany z przychodami zgodnie z art. 15 ust. 4d.
Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74 poz. 397 z późn. zm. dalej updop), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Brzmienie powołanego przepisu wskazuje, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu wymienionych w ustawie są kosztami uzyskania przychodów, jeżeli pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z przychodami lub służą zachowaniu albo zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów. Koszty wskazane w przedstawionym stanie faktycznym nie zostały wymienione w art. 16 ust. 1 updop jako niestanowiące kosztów uzyskania przychodów. W takiej sytuacji, dla uznania tych kosztów za koszty uzyskania przychodów, koniecznym jest, oprócz wykazania związku przyczynowo-skutkowego o jakim mowa w powołanym wcześniej art. 15 ust. 1 updop, także wykazanie, że działanie podjęte przez Spółkę jest racjonalne z punktu widzenia osiąganych przychodów. Ten argument jest szczególnie istotny przy ocenie możliwości uznania za koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z wypłatą odszkodowań. W takiej bowiem sytuacji konieczne jest także ustalenie czy podstawą wypłaty odszkodowania jest racjonalne działanie podatnika.
Jak wynika z opisu stanu faktycznego Spółka, podpisała porozumienie z kontrahentem na mocy którego zobowiązała się do zapłaty na jego rzecz odszkodowania w wysokości 140.000,00 USD płatnego w 7 ratach do końca 2012 r. Wypłata odszkodowania była następstwem odstąpienia przez kontrahenta od roszczeń z tytułu dostawy materiału, zamówionego przez Spółkę w celu realizacji kontraktu z firmą M, którego realizacji Spółka zaniechała, w związku z brakiem zgody firmy M na rozłożenie ryzyka związanego z brakiem ewentualnej zapłaty za dostarczane przez Spółkę wyroby. Innymi słowy, Spółka najpierw przyjęła niekorzystne dla siebie warunki płatności zawierając kontrakt z firmą M, a następnie ze względu właśnie na te niekorzystne warunki kontrakt ten zerwała. Sama zaś wypłata odszkodowania o jakim mowa we wniosku na rzecz dostawy materiałów jest tylko następstwem takiej błędnej, jak się ostatecznie okazało, decyzji o podpisaniu kontraktu z firmą zlecającą wykonanie świdrów.
Odnosząc tak przedstawiony stan faktyczny do powołanych wcześniej norm prawnych należy stwierdzić, że koszty w postaci odszkodowania nie mogą być uznane za koszty uzyskania przychodu, gdyż co wynika jednoznacznie z opisu stanu faktycznego wypłata odszkodowania nie jest następstwem okoliczności niemożliwych do przewodzenia, ale błędnych decyzji inwestycyjnych Spółki. Jak bowiem wskazano dokonana ponownie analiza wskazała, iż jest ona tak niekorzystny, że może skutkować zagrożeniem dla funkcjonowania Spółki. Ewentualne nieprawidłowości w zarządzaniu Spółką i wynikające z tego faktu skutki finansowe nie mogą być podstawą do uznania ww. kosztów za koszty uzyskania przychodów. Spółka prowadząc działalność gospodarczą podejmuje ryzyko związane z podejmowaniem błędnych decyzji, jednakże skutki tych decyzji nie mogą być przenoszone na Skarb Państwa w postaci zmniejszenia podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym.
Tym samym stanowisko Spółki w zakresie możliwości uznania za koszty uzyskania przychodów przedmiotowego odszkodowania należy uznać za nieprawidłowe.
Mając na względzie, że ww. stanowisko Spółki odnośnie możliwości uznania za koszt uzyskania przychodów odszkodowania wypłaconego dostawcy materiałów uznano za nieprawidłowe, orzekanie o momencie zaliczenia kosztów z tytułu odszkodowania do kosztów uzyskania przychodu stało się bezprzedmiotowe.
Na marginesie powyższych rozważań należy stwierdzić, że zagadnienia związane z możliwością zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odszkodowań wymagają każdorazowo ustalenia, czy dochowano należytej staranności przy zawieraniu umów, których zerwanie skutkuje wypłatą odszkodowania. Z tego powodu rozstrzygnięcia sądów administracyjnych, czy organów podatkowych podjęte w jednych sprawach nie mogą być a priori przenoszone do innych stanów faktycznych. Mając powyższe na uwadze, powołany przez Spółkę wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego, podobnie jak interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, nie są wiążące dla tut. Organu.
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 14 marca 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.
Wniosek ORD-IN
Treść w pliku PDF 2 MB
Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach