- czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, że w opisanym zdarzeniu przyszłym w przypadku umorzenia przez Spółkę zobowiązania zarachowanego uprzednio jako przychód należny i niezaliczonego wcześniej (tj. przed dokonaniem umorzenia) do kosztów uzyskania przechodu Spółki wartość umorzonego zobowiązania będzie kosztem uzyskania przychodów, - czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, że umorzona wierzytelność zaliczana do kosztów uzyskania przychodu w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 44 ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych powinna być ujęta jako koszt w wartości brutto umorzonego zobowiązania, tj. z uwzględnieniem wartości podatku od towarów i usług.

Interpretacja indywidualna stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest:

-prawidłowe w części ustaleniaczy w przypadku umorzenia przez Spółkę zobowiązania zarachowanego uprzednio jako przychód należny i niezaliczonego wcześniej (tj. przed dokonaniem umorzenia) do kosztów uzyskania przechodu Spółki wartość umorzonego zobowiązania będzie kosztem uzyskania przychodów,

-nieprawidłowe w części ustalenia, czy umorzona wierzytelność zaliczana do kosztów uzyskania przychodu w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 44 ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych powinna być ujęta jako koszt w wartości brutto umorzonego zobowiązania,tj. z uwzględnieniem wartości podatku od towarów i usług.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

4 lutego 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z tego samego dnia o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia:

-czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, że w opisanym zdarzeniu przyszłym w przypadku umorzenia przez Spółkę zobowiązania zarachowanego uprzednio jako przychód należny i niezaliczonego wcześniej (tj. przed dokonaniem umorzenia) do kosztów uzyskania przechodu Spółki wartość umorzonego zobowiązania będzie kosztem uzyskania przychodów,

-czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, że umorzona wierzytelność zaliczana do kosztów uzyskania przychodu w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 44 ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych powinna być ujęta jako koszt w wartości brutto umorzonego zobowiązania, tj. z uwzględnieniem wartości podatku od towarów i usług.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

M.  sp. z o.o. (dalej: „Spółka”) prowadzi działalność gospodarczą, której przedmiotem (faktycznym i ujawnionym w rejestrze przedsiębiorców) jest działalność pocztowa i kurierska. Spółka podlega obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów w Rzeczypospolitej Polskiej. Spółka jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych (CIT). Spółka jest zarejestrowana jako czynny podatnik podatku od towarów i usług od 7 kwietnia 2014 r. Jednym z kontrahentów Spółki jest Y. sp. z o.o. (NIP: (…)). Większościowym udziałowcem Spółki jest małżonka prezesa zarządu Y. sp. z o.o. (i jednocześnie większościowego udziałowca Y. sp. z o.o.), a tym samym Spółka i Y sp. z o.o. (dalej: „Kontrahent”) są podmiotami powiązanymi. Spółka świadczy na rzecz Kontrahenta na podstawie pisemnej umowy usługi dostarczania i przewozu przesyłek kurierskich na zasadach szczegółowo uregulowanych w umowie. Spółka ponosi pełną odpowiedzialność za realizację tych usług wobec Kontrahenta. Wyżej opisane usługi rozliczane są na podstawie faktur VAT w miesięcznych okresach rozliczeniowych. Spółka przewiduje, że w przyszłości może dojść do umorzenia zobowiązania do zapłaty całości lub części wynagrodzenia z tytułu realizacji usług rzecz Kontrahenta. Podstawą umorzenia będzie pisemna umowa, na podstawie której Spółka zwolni Kontrahenta z długu, a Kontrahent zwolnienie przyjmie. Szczegółowe warunki umorzenia, w szczególności moment umorzenia zobowiązania, będzie określała umowa. Umorzone zobowiązanie do zapłaty wynagrodzenia będzie uprzednio zaliczone do przychodów Spółki. W przypadku umorzenia wierzytelności będzie ono miało miejsce przed ewentualnym przedawnieniem umarzanego zobowiązania. Umorzenie nie będzie dotyczyło wierzytelności odpisanej jako nieściągalnej i zaliczonej z tego tytułu do kosztów uzyskania przychodu.

Pytania

1.Czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, że w opisanym zdarzeniu przyszłym w przypadku umorzenia przez Spółkę zobowiązania zarachowanego uprzednio jako przychód należny i niezaliczonego wcześniej (tj. przed dokonaniem umorzenia) do kosztów uzyskania przychodu Spółki wartość umorzonego zobowiązania będzie kosztem uzyskania przychodów?

2.Czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, że umorzona wierzytelność zaliczana do kosztów uzyskania przychodu w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 44 ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych powinna być ujęta jako koszt w wartości brutto umorzonego zobowiązania, tj. z uwzględnieniem wartości podatku od towarów i usług?

Państwa stanowisko w sprawie

Pytanie 1 - stanowisko

W ocenie Spółki, wartość umorzonego Kontrahentowi zobowiązania będzie kosztem uzyskania przychodów. Przepisy kodeksu cywilnego, a także przepisy podatkowe nie definiują pojęcia „umorzenie zobowiązania”. Jest to pojęcie o szerokim znaczeniu obejmujące swoim zakresem znaczeniowym różne zdarzenia prawne, w wyniku których dochodzi do wygaśnięcia zobowiązania, w tym tzw. nieefektywnego czyli bez jego uregulowania. Podstawą umorzenia najczęściej jest zwolnienie z długu o którym mowa w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (dalej: „KC”).

Stosownie do art. 508 KC zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje. Zwolnienie z długu jest zatem czynnością dwustronną i wymaga zawarcia umowy między dłużnikiem a wierzycielem, co będzie miało miejsce w przedstawionym zdarzeniu przyszłym. Wygaśnięcie zobowiązania wskutek zwolnienia z długu następuje z chwilą zawarcia umowy o zwolnienie z długu lub w terminie późniejszym określonym przez strony. Umorzenia zobowiązania o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT może dojść także na skutek do innych zdarzeń prawnych (np. potrącenie, odnowienie), których nie dotyczy jednak niniejszy wniosek.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów umorzonych wierzytelności, z wyjątkiem tych, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy o CIT zostały zarachowane jako przychody należne. Tym samym umorzone wierzytelności, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy o CIT zostały zaliczone do przychodów podatnika mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. W świetle literalnego brzmienia powyższych przepisów bez znaczenia pozostaje fakt, czy umorzeniem objęta jest całość danego zobowiązania czy tylko jego część.

Nieistotna prawnie pozostaje też wartość umorzonego zobowiązania. Pomimo istniejących powiązań pomiędzy Spółką a Kontrahentem do transakcji nie będą miały zastosowania przepisy dotyczące transakcji między podmiotami powiązanymi oraz dokumentowania takich transakcji). Wynika to z faktu, że umorzenie zobowiązania nie jest transakcją, w której ustalono i zapłacono jakąkolwiek cenę. Stanowisko to potwierdzają wydane interpretacje: interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 3 marca 2015 r. Znak: ILPB4/423-573/14-4/DS, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 29 kwietnia 2015 r. Znak: IPTPB3/4510-53/15-2/PM oraz interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w Katowicach z dnia 12 lipca 2016 r. Znak: IBPB-1-1/4510-167/16/BK.

Kosztem uzyskania przychodu nie będzie natomiast ewentualna część odsetkowa zobowiązania, bowiem stosownie do art. 11 ust. 1 pkt 11 ustawy o CIT (winno być: „16 ust. 1 pkt 11”), nie uważa się za koszt uzyskania przychodu naliczonych, lecz niezapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań. Ewentualne umorzenie zobowiązania będzie natomiast skutkowało powstaniem przychodu u Kontrahenta. Stosownie bowiem do art. 14 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.), przychodem z działalności gospodarczej jest m.in. wartość umorzonych zobowiązań. Odmienne od przedstawionego stanowisko prowadziłoby do nieprawidłowego „rachunku podatkowego”, co przejawiałoby się w wykazaniu przez Spółkę przychodu, który faktycznie nie został osiągnięty.

Pytanie 2 - stanowisko

W ocenie Spółki,  umorzona wierzytelność zaliczana do kosztów uzyskania przychodu w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT powinna być ujęta jako koszt w wartości brutto umorzonego zobowiązania, tj. z uwzględnieniem wartości podatku od towarów i usług. Wierzytelność obejmuje należności pieniężne, na które składa się nie tylko kwota główna zobowiązania, ale także wartość podatku od towarów i usług który wierzyciel musiał zapłacić będąc formalnie podatnikiem VAT. W wyroku NSA z 13 listopada 2019 r. sygn. akt II FSK 3787/17 wskazano, że za przedstawionym stanowiskiem przemawia m.in.: (1.) możliwość odpłatnego zbywania wierzytelności jako prawa majątkowego, (2) fakt, że cała kwota wynikającą z wystawionej faktury niezapłaconej przez kontrahenta na skutek umorzenia, a więc brutto staje się wierzytelnością. W przywołanym wyroku Sąd wskazał, że umorzonej wierzytelności „[...] nie można traktować jako należność netto w sytuacji, gdy w cenie towaru i usługi zawarty jest należny podatek od towarów i usług. Formalnym podatnikiem tego podatku jest bowiem sprzedawca lub podmiot świadczący usługi”. Stosownie do art. 12 ust. 4 pkt 9 ustawy o CIT, do przychodów podatników podatku dochodowego od osób prawnych nie zalicza się kwot należnego podatku od towarów i usług. Treść tego przepisu nie koliduje z przedstawionym stanowiskiem. Przepis ten reguluje bowiem ustalanie przychodu podatkowego, podczas gdy art. 16 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT dotyczy zaliczania do kosztów uzyskania przychodu wartości określonych wierzytelności. Innymi słowy czym innym jest określenie przychodu podatkowego a czym innym określenie wartości wierzytelności zaliczanej do kosztów uzyskania przychodu. W związku z powyższym, przedstawione stanowisko należny uznać za prawidłowe.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części prawidłowe, a w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie należy zaznaczyć, że pytania przedstawione przez Wnioskodawcę we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wyznaczają zakres przedmiotowy tego wniosku. W związku z powyższym, tutejszy Organ informuje, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Wnioskodawcy. Zatem, inne kwestie wynikające z własnego stanowiska, nie objęte pytaniami, nie zostały rozpatrzone w niniejszej interpretacji.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1800 ze zm., dalej „updop”):

W myśl tego przepisu, podatnik ma możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków, pod tym jednak warunkiem, iż wykaże ich związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu.

Kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów. Warunkiem zaliczenia poniesionych wydatków do kosztów uzyskania przychodów jest również to, aby dany wydatek nie był zawarty w katalogu wydatków wymienionych w art. 16 ust. 1 updop, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 11 updop:

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 20 updop: