Interpretacja indywidualna z dnia 3 sierpnia 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB1-1.4010.284.2022.4.MF
Temat interpretacji
Czy przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych, wynikający z opłaty za nielegalny pobór energii cieplnej, powstanie zgodnie z art. 12 ust. 3e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, tj. w dniu otrzymania zapłaty?
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
25 kwietnia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 20 kwietnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia, czy przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych, wynikający z opłaty za nielegalny pobór energii cieplnej, powstanie zgodnie z art. 12 ust. 3e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, tj. w dniu otrzymania zapłaty.
Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – 26 lipca 2022 r.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca zajmuje się produkcją i sprzedażą energii cieplnej m.in. do odbiorców indywidualnych.
W wyniku przeprowadzonej kontroli układów pomiarowych (liczników ciepła) stwierdzono nielegalny pobór energii cieplnej, z pominięciem układu pomiarowego, u jednego z odbiorców ciepła.
Odbiorca ten od kilku lat nie wykazywał zużycia energii cieplnej do ogrzania swojej nieruchomości. Z odbiorcą tym Przedsiębiorstwo ma zawartą umowę na dostarczanie energii cieplnej do jego nieruchomości.
W związku ze stwierdzeniem u odbiorcy nielegalnego poboru energii cieplnej Wnioskodawca zamierza obciążyć go opłatą za nielegalny pobór energii cieplnej, zgodnie z przepisami ustawy Prawo energetyczne (Dz.U. z 2021 r. poz. 716 z poź. zm.).
Wysokość opłaty za nielegalny pobór energii cieplnej to dwukrotność cen wynikających z określonych cen i stawek opłat zawartych w taryfie dla danej grupy taryfowej, zgodnie z § 45 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Klimatu w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło (Dz.U. z 2020 r. poz. 718 z poź. zm.)
Pytanie
Czy przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych, wynikający z opłaty za nielegalny pobór energii cieplnej, powstanie zgodnie z art. 12 ust. 3e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, tj. w dniu otrzymania zapłaty?
(pytanie oznaczone we wniosku nr 3)
Państwa stanowisko w sprawie
Zasady określające moment rozpoznania przychodu zostały określone w art. 12 ust. 3 i kolejnych ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1800 z póź. zm.).
Zgodnie z zasadą ogólną wyrażoną w art. 12 ust. 3a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przychody związane z działalnością gospodarczą rozpoznawane są na zasadzie memoriałowej tj. w dniu wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż w dniu wystawienia faktury lub uregulownia należności.
Jeżeli jednak strony ustalą, iż usługa jest rozliczana w okresach rozliczeniowych, za datę powstania przychodu uznaje się ostatni dzień okresu rozliczeniowego określonego w umowie lub na wystawionej fakturze, nie rzadziej niż raz w roku (art. 12 ust. 3c i 3d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).
Wyjątek od tej zasady wprowadza art. 12 ust. 3e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, gdzie dla pozostałych przychodów, które pozostają w związku z działalnością, ale dla których nie stosuje się ust. 3a, 3c, 3d i 3f za datę powstania przychodu uznaje się dzień otrzymania zapłaty.
Uzasadnienie (dotyczące pytania Nr 1 na które powołał się Wnioskodawca):
Zgodnie z ustawą z dnia 10 kwietnia 1997 roku Prawo energetyczne (Dz.U. z 2021 r. poz. 716 z poźn. zm.) nielegalne pobieranie paliw lub energii to pobieranie paliw lub energii bez zawarcia umowy, z całkowitym lub częściowym pominięciem układu pomiarowo-rozliczeniowego lub poprzez ingerencję w ten układ mającą wpływ na zafałszowanie pomiarów dokonywanych przez układ pomiarowo-rozliczeniowy (art. 3 pkt 18 ustawy Prawo energetyczne).
W przypadku stwierdzenia nielegalnego poboru energii cieplnej przedsiębiorstwo energetyczne może pobierać od odbiorcy opłatę w wysokości określonej w taryfie lub też dochodzić odszkodowania na zasadach ogólnych (art. 57 ust. 1 Prawo energetyczne).
Przedsiębiorstwo energetyczne pobiera opłaty za nielegalny pobór energii jeżeli odbiorca nie kwestionuje żądanej przez przedsiębiorstwo należności.
Jeżeli natomiast odbiorca kwestionuje taką należność, przedsiębiorstwo energetyczne jest uprawnione do dochodzenia odszkodowania na zasadach ogólnych na drodze postępowania sądowego.
Niewątpliwie tryb naprawienia szkody określony w przywołanych przepisach ma charakter sankcyjno-odszkodowawczy mający zrekompensować przedsiębiorstwu poniesione straty w postaci nielegalnie pobranej energii cieplnej oraz ma zniechęcić odbiorcę do nielegalnego poboru w przyszłości. Rekompensata strat poprzez opłatę z tytułu nielegalnego poboru energii ma natomiast na celu uniknięcie wszczęcia postępowania sądowego.
Potwierdza to uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 grudnia 2009 roku (sygn. akt III CZP 107/09), w której Sąd Najwyższy zgodził się z tym, iż opłata za nielegalnie pobraną energię w rozumieniu prawa energetycznego ma charakter cywilnoprawny i odszkodowawczy oraz stanowi delikt, który w rozumieniu prawa karnego stanowi czyn zabroniony. (…)
W związku z powyższym, zgodnie z wyjaśnieniami z pytania nr 1, nie uznając opłaty z tytułu nielegalnego poboru energii cieplnej jako opłaty za dostarczony towar, ale jako opłaty o charakterze sankcyjno-odszkodowawczym uważamy iż przychód z takiej opłaty należy rozpoznać kasowo, tj. w momencie otrzymania zapłaty (zgodnie z art. 12 ust. 3e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku z zakresie podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zasady określające moment uzyskania przychodu dla podatników podatku dochodowego od osób prawnych regulują przepisy ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2021 poz. 1800 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”).
Stosownie do art. 12 ust. 1 pkt 1 tej ustawy,
przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.
Przepis ten wskazuje, że przychód podatkowy u podatnika rozpoznawany jest wg zasady kasowej.
Wyjątek od tej zasady wprowadza art. 12 ust. 3 ww. ustawy, który stanowi, że
za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.
Z treści art. 12 ust. 3a cytowanej ustawy wynika z kolei, że
za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 3, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 3c-3e, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:
1. wystawienia faktury albo
2. uregulowania należności.
W myśl art. 12 ust. 3c ustawy o CIT,
Jeżeli strony ustalą, iż usługa jest rozliczana w okresach rozliczeniowych, za datę powstania przychodu uznaje się ostatni dzień okresu rozliczeniowego określonego w umowie lub na wystawionej fakturze, nie rzadziej niż raz w roku.
Zgodnie z art. 12 ust. 3d ustawy o CIT,
Przepis ust. 3c stosuje się odpowiednio do dostawy energii elektrycznej, cieplnej oraz gazu przewodowego.
Z treści art. 12 ust. 3e ustawy o CIT,
W przypadku otrzymania przychodu, o którym mowa w ust. 3, do którego nie stosuje się ust. 3a, 3c, 3d i 3f, za datę powstania przychodu uznaje się dzień otrzymania zapłaty.
Z przedstawionego opisu sprawy wynika, iż w wyniku przeprowadzonej kontroli układów pomiarowych (liczników ciepła) stwierdzono nielegalny pobór energii cieplnej, z pominięciem układu pomiarowego, u jednego z odbiorców ciepła.
Odbiorca ten od kilku lat nie wykazywał zużycia energii cieplnej do ogrzania swojej nieruchomości. Z odbiorcą tym Przedsiębiorstwo ma zawartą umowę na dostarczanie energii cieplnej do jego nieruchomości. W związku ze stwierdzeniem u odbiorcy nielegalnego poboru energii cieplnej Wnioskodawca zamierza obciążyć go opłatą za nielegalny pobór energii cieplnej, zgodnie z przepisami ustawy Prawo energetyczne. Wysokość opłaty za nielegalny pobór energii cieplnej to dwukrotność cen wynikających z określonych cen i stawek opłat zawartych w taryfie dla danej grupy taryfowej, zgodnie z § 45 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Klimatu w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło.
Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, iż otrzymywana przez Spółkę opłata z tytułu nielegalnego poboru energii cieplnej, wiążąca się z przypadkami nielegalnego poboru energii cieplnej, ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą. Nie ulega wątpliwości, iż Wnioskodawca zajmuje się produkcją i sprzedażą energii cieplnej m.in. do odbiorców indywidualnych. Uzyskiwanie przez Spółkę przedmiotowej opłaty wiąże się z przypadkiem nielegalnego poboru energii cieplnej, mającej związek z przedmiotem jej działalności. Opłata ta nie jest wynikiem działalności zarobkowej, natomiast uzyskiwanie jej przez Spółkę zachodzi w przypadku określonych zdarzeń, których Spółka nie jest w stanie zaplanować, jak również nie ma wpływu na ich wystąpienie. W związku z powyższym, w niniejszej sytuacji zastosowanie znajdzie art. 12 ust. 3e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a więc Spółka rozpozna przychód z tytułu opłaty mającej związek z nielegalnym poborem energii cieplnej, z chwilą faktycznego jej otrzymania.
Tym samym Państwa stanowisko jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny/zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywać się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Nadmienić przy tym należy, że w zakresie podatku od towarów i usług wydane zastanie/zostało odrębne rozstrzygnięcie.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).