W zakresie ustalenia, czy: - w przypadku wierzytelności kredytowych obsługiwanych i windykowanych przez Bank, w celu rozpoznania przez Bank wartości w... - Interpretacja - 0111-KDIB1-3.4010.563.2022.1.MBD

shutterstock

Interpretacja indywidualna z dnia 21 października 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB1-3.4010.563.2022.1.MBD

Temat interpretacji

W zakresie ustalenia, czy: - w przypadku wierzytelności kredytowych obsługiwanych i windykowanych przez Bank, w celu rozpoznania przez Bank wartości wierzytelności odpisanych jako nieściągalne oraz odpisów na straty kredytowe jako koszty uzyskania przychodów w związku ze spełnieniem przesłanek udokumentowania oraz uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności, o których mowa odpowiednio w art. 16 ust. 2 oraz art. 16 ust. 2a ustawy o CIT, za moment spełnienia tych przesłanek należy uznać moment, w którym osoby prowadzące rozliczenia podatkowe Banku uzyskują informację o zaistnieniu tych przesłanek na potrzeby uwzględnienia tych wartości w jego rozliczeniach podatkowych, - w przypadku wierzytelności kredytowych obsługiwanych i windykowanych przez podmiot trzeci, w celu rozpoznania przez Bank wartości wierzytelności odpisanych jako nieściągalne oraz odpisów na straty kredytowe jako koszty uzyskania przychodów w związku ze spełnieniem przesłanek udokumentowania oraz uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności, o których mowa odpowiednio w art. 16 ust. 2 oraz art. 16 ust. 2a ustawy o CIT, za moment spełnienia tych przesłanek należy uznać moment, w którym osoby prowadzące rozliczenia podatkowe Banku uzyskują informację o zaistnieniu tych przesłanek na potrzeby uwzględnienia tych wartości w jego rozliczeniach podatkowych.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

21 lipca 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 20 lipca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia, czy:

-    w przypadku wierzytelności kredytowych obsługiwanych i windykowanych przez Bank, w celu rozpoznania przez Bank wartości wierzytelności odpisanych jako nieściągalne oraz odpisów na straty kredytowe jako koszty uzyskania przychodów w związku ze spełnieniem przesłanek udokumentowania oraz uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności, o których mowa odpowiednio w art. 16 ust. 2 oraz art. 16 ust. 2a ustawy o CIT, za moment spełnienia tych przesłanek należy uznać moment, w którym osoby prowadzące rozliczenia podatkowe Banku uzyskują informację o zaistnieniu tych przesłanek na potrzeby uwzględnienia tych wartości w jego rozliczeniach podatkowych,

-    w przypadku wierzytelności kredytowych obsługiwanych i windykowanych przez podmiot trzeci, w celu rozpoznania przez Bank wartości wierzytelności odpisanych jako nieściągalne oraz odpisów na straty kredytowe jako koszty uzyskania przychodów w związku ze spełnieniem przesłanek udokumentowania oraz uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności, o których mowa odpowiednio w art. 16 ust. 2 oraz art. 16 ust. 2a ustawy o CIT, za moment spełnienia tych przesłanek należy uznać moment, w którym osoby prowadzące rozliczenia podatkowe Banku uzyskują informację o zaistnieniu tych przesłanek na potrzeby uwzględnienia tych wartości w jego rozliczeniach podatkowych.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest specjalistycznym bankiem hipotecznym w rozumieniu ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach hipotecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 581), którego podstawowym celem jest emisja listów zastawnych, które mają stanowić zasadnicze źródło długoterminowego finansowana kredytów zabezpieczonych hipotekami na nieruchomościach. Wnioskodawca działalność emisyjną rozwija w oparciu o dwa portfele kredytowe: portfel kredytów mieszkaniowych dla klientów indywidualnych oraz portfel kredytów finansujących komercyjne nieruchomości przychodowe (commercial real estate) i projekty mieszkaniowe (residential real estate) realizowane przez firmy deweloperskie. Obecnie Wnioskodawca nabywa pakiety wierzytelności kredytowych zabezpieczonych hipotekami na nieruchomościach od innego banku. W przeszłości Bank również udzielał kredytów hipotecznych.

Bank samodzielnie obsługuje i windykuje część portfela kredytowego, w szczególności kredyty korporacyjne, natomiast obsługa oraz windykacja części portfela (w szczególności kredytów detalicznych) powierzona jest, na podstawie odpowiedniej umowy, podmiotowi trzeciemu. Obecnie zajmuje się tym podmiot powiązany – X Bank S.A. (dalej: „X Bank”), Wnioskodawca nie wyklucza jednak, że w przyszłości czynności te powierzone zostaną innemu podmiotowi zewnętrznemu.

W toku prowadzonej przez Bank działalności może dochodzić do sytuacji, w których kredytobiorca zaprzestaje spłacania zaciągniętych zobowiązań kredytowych. Bank podejmuje wtedy działania windykacyjne przez wewnętrzne komórki organizacyjne Banku lub - w przypadku obsługi kredytów powierzonej zewnętrznemu podmiotowi (obecnie – X Bankowi) - przez komórki organizacyjne tego podmiotu (X Banku).

Bank sporządza sprawozdanie finansowe zgodnie z międzynarodowymi standardami rachunkowości (MSR). W przypadku spełnienia określonych przesłanek wynikających z MSR, Bank tworzy odpisy na straty kredytowe bądź dokonuje spisania wierzytelności jako nieściągalnych.

Bank uprawniony jest do zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne oraz odpisów na straty kredytowe utworzonych na pokrycie wierzytelności, stosownie do zasad wskazanych w art. 16 ust. 1 pkt 25 oraz pkt 26c ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1800 ze zm.; dalej: „ustawa o CIT”), stosując przesłanki udokumentowania oraz uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności, o których mowa odpowiednio w art. 16 ust. 2 oraz art. 16 ust. 2a ustawy o CIT.

W przypadku wystąpienia przesłanek udokumentowania lub uprawdopodobnienia nieściągalności, o których mowa odpowiednio w art. 16 ust. 2 oraz art. 16 ust. 2a ustawy o CIT, właściwa komórka organizacyjna Banku przygotowuje dokumenty i raporty zawierające informację potwierdzającą taką okoliczność, a w przypadku obsługi powierzonej - właściwa komórka organizacyjna X Banku po otrzymaniu informacji lub dokumentu potwierdzających spełnienie przesłanki wprowadza te dane do systemu informatycznego, co wówczas pozwala na uwzględnienie ich w rozliczeniach podatkowych Banku.

Zdarzają się sytuacje, gdy przesłanki do uznania wierzytelności odpisanych jako nieściągalne/odpisów na straty kredytowe, za koszty uzyskania przychodów na gruncie art. 16 ust. 1 pkt 25 oraz art. 16 ust. 1 pkt 26c ustawy o CIT, tj. udokumentowanie/uprawdopodobnienie nieściągalności wierzytelności (np. śmierć dłużnika lub wydanie przez sąd postanowienia o zakończeniu postępowania upadłościowego) oraz spisanie wierzytelności/utworzenie odpisu dla celów rachunkowych, mogą występować w różnych latach podatkowych. Dodatkowo, z uwagi na różne okoliczności niezależne od Banku (np. zwłokę w poinformowaniu o śmierci dłużnika przez rodzinę bądź niezależne od Banku opóźnienia w otrzymaniu postanowień sądowych bądź dokumentów wydawanych przez inne organy) oraz - w odniesieniu do niektórych kredytów - z uwagi na wykonywanie niektórych czynności w ramach obsługi powierzonej X Bankowi, może dochodzić do różnicy czasowej pomiędzy wystąpieniem przesłanki, o której mowa w art. 16 ust. 2 oraz art. 16 ust. 2a ustawy o CIT, a momentem, w którym Bank pozyskuje taką informację i ma możliwość należytego udokumentowania wystąpienia przesłanek niezbędnych do uznania wierzytelności odpisanych jako nieściągalne/odpisów na straty kredytowe za koszty uzyskania przychodów.

Z uwagi na brak wiedzy lub dokumentów potwierdzających zaistnienie danej przesłanki udokumentowania lub uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności, Bank, jako podatnik, nie ma w takich przypadkach faktycznej możliwości uznania nieściągalności wierzytelności za udokumentowaną lub uprawdopodobnioną w momencie, gdy dana przesłanka występuje obiektywnie.

W związku z powyższym, Bank powziął wątpliwość czy na potrzeby określenia momentu wystąpienia przesłanki udokumentowania oraz uprawdopodobnienia nieściągalności, o których mowa odpowiednio w art. 16 ust. 2 oraz art. 16 ust. 2a ustawy o CIT, decydująca powinna być data, w której Bank ma możliwość udokumentowania zaistnienia tych przesłanek w celu uwzględnienia ich w swoich rozliczeniach podatkowych, czy też obiektywna data zaistnienia takiej przesłanki.

Pytania

Mając na uwadze przedstawiony opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca wnosi o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:

1.  Czy, w przypadku wierzytelności kredytowych obsługiwanych i windykowanych przez Bank, w celu rozpoznania przez Bank wartości wierzytelności odpisanych jako nieściągalne oraz odpisów na straty kredytowe jako koszty uzyskania przychodów w związku ze spełnieniem przesłanek udokumentowania oraz uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności, o których mowa odpowiednio w art. 16 ust. 2 oraz art. 16 ust. 2a ustawy o CIT, za moment spełnienia tych przesłanek należy uznać moment, w którym osoby prowadzące rozliczenia podatkowe Banku uzyskują informację o zaistnieniu tych przesłanek na potrzeby uwzględnienia tych wartości w jego rozliczeniach podatkowych?

2.  Czy, w przypadku wierzytelności kredytowych obsługiwanych i windykowanych przez podmiot trzeci, w celu rozpoznania przez Bank wartości wierzytelności odpisanych jako nieściągalne oraz odpisów na straty kredytowe jako koszty uzyskania przychodów w związku ze spełnieniem przesłanek udokumentowania oraz uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności, o których mowa odpowiednio w art. 16 ust. 2 oraz art. 16 ust. 2a ustawy o CIT, za moment spełnienia tych przesłanek należy uznać moment, w którym osoby prowadzące rozliczenia podatkowe Banku uzyskują informację o zaistnieniu tych przesłanek na potrzeby uwzględnienia tych wartości w jego rozliczeniach podatkowych?

Państwa stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskodawcy, mając na uwadze przedstawiony opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego:

1.  W przypadku wierzytelności kredytowych obsługiwanych i windykowanych przez Bank, w celu rozpoznania przez Bank wartości wierzytelności odpisanych jako nieściągalne oraz odpisów na straty kredytowe jako koszty uzyskania przychodów w związku ze spełnieniem przesłanek udokumentowania oraz uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności, o których mowa odpowiednio w art. 16 ust. 2 oraz art. 16 ust. 2a ustawy o CIT, za moment spełnienia tych przesłanek należy uznać moment, w którym osoby prowadzące rozliczenia podatkowe Banku uzyskują informację o zaistnieniu tych przesłanek na potrzeby uwzględnienia tych wartości w jego rozliczeniach podatkowych.

2.  W przypadku wierzytelności kredytowych obsługiwanych i windykowanych przez podmiot trzeci, w celu rozpoznania przez Bank wartości wierzytelności odpisanych jako nieściągalne oraz odpisów na straty kredytowe jako koszty uzyskania przychodów w związku ze spełnieniem przesłanek udokumentowania oraz uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności, o których mowa odpowiednio w art. 16 ust. 2 oraz art. 16 ust. 2a ustawy o CIT, za moment spełnienia tych przesłanek należy uznać moment, w którym osoby prowadzące rozliczenia podatkowe Banku uzyskują informację o zaistnieniu tych przesłanek na potrzeby uwzględnienia tych wartości w jego rozliczeniach podatkowych.

Uzasadnienie

Uwagi ogólne

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art 16 ust. 1 ustawy o CIT.

W praktyce podkreśla się, że dla rozpoznania kosztu uzyskania przychodów muszą być spełnione następujące warunki:

1)poniesienie przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika,

2)definitywność (rzeczywistość obciążenia), tj. aby wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

3)związek z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

4)poniesienie został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

5)właściwe udokumentowanie,

6)pozostawanie poza grupą wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Podkreśla się przy tym, że koszt uzyskania przychodu musi być należycie udokumentowany oraz nie może znajdować się w katalogu kosztów wyłączonych z kosztów uzyskania przychodów wskazanym w art. 16 ustawy (gdzie ustawodawca wskazał koszty, które co do zasady mogą stanowić koszt uzyskania przychodu pod warunkiem spełnienia pozostałych przesłanek, natomiast ze szczególnych względów wyłączył tą możliwość wskazując te wydatki w katalogu z powyższego przepisu).

W przypadku banków, w tym banków hipotecznych, ustawodawca wprowadził szczególne zasady zaliczania do kosztów uzyskania przychodu wartości wierzytelności odpisanych jako nieściągalne oraz odpisów na straty kredytowe - zostały one wskazane w przepisach art. 16 ust. 1 pkt 25 i art. 16 ust. 1 pkt 26c oraz art. 16 ust. 2 i art. 16 ust. 2a ustawy o CIT. Stosownie do wskazanych regulacji, wierzytelności odpisane jako nieściągalne, których nieściągalność została udokumentowana w oparciu o przesłanki wskazane w art. 16 ust. 2 ustawy o CIT oraz odpisy na straty kredytowe utworzone na pokrycie wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona w oparciu o przesłanki wskazane w art. 16 ust. 2a ustawy o CIT, mogą stanowić koszty uzyskania przychodu (w wysokości i na warunkach wynikających z tych przepisów).

Co do zasady zatem, wyżej wymienione przepisy dają bankom możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wartości wierzytelności odpisanych jako nieściągalne lub odpisów na straty kredytowe w sytuacji, gdy taki bank może udokumentować lub uprawdopodobnić nieściągalność wierzytelności. Dla uprawdopodobnienia nieściągalności, przepisy wskazują tu w szczególności śmierć dłużnika, wykreślenie z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, postawienie w stan likwidacji lub ogłoszenie upadłości albo skierowanie potwierdzonej prawomocnym orzeczeniem sądu na drogę postępowania egzekucyjnego. W celu udokumentowania nieściągalności, podatnik powinien dysponować np. postanowieniem o nieściągalności wydanym przez właściwy organ egzekucyjny, postanowieniem sądu o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości lub umorzeniu takiego postępowania, gdy majątek dłużnika jest niewystarczający na zaspokojenie kosztów postępowania oraz zakończeniu postępowania upadłościowego, czy protokołem podatnika stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe lub wyższe od kwoty wierzytelności.

Podsumowując, z powyższych przepisów wynika, że wierzytelność odpisana jako nieściągalna oraz odpisy na straty kredytowe, mogą stanowić koszt uzyskania przychodów, jeśli jednocześnie zaistnieją dwie przesłanki: (i) wierzytelność zostanie spisana jako nieściągalna w księgach/utworzony zostanie odpis na straty kredytowe dla celów rachunkowych oraz (ii) nieściągalność ta zostanie udokumentowana/uprawdopodobniona w sposób określony odpowiednio w art. 16 ust. 2 oraz art. 16 ust. 2a ustawy o CIT (tj. w szczególności podatnik będzie w posiadaniu wiedzy lub dokumentów potwierdzających zaistnienie jednej ze wskazanych w ustawie przesłanek).

Uzasadnienie stanowiska w zakresie pytania nr 1

Podkreślić należy, że przepisy ustawy o CIT nie wskazują wprost momentu zaliczenia odpisów na straty kredytowe czy też wierzytelności odpisanych jako nieściągalne do kosztów uzyskania przychodów.

W konsekwencji, w tym celu należy stosować generalną zasadę przypisywania kosztów podatkowych do określonych lat.

Zgodnie z art. 15 ust. 4d ustawy o CIT, koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Stosownie zaś do art. 15 ust. 4e ustawy o CIT, za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji, gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Nieściągalna wierzytelność może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów w momencie łącznego spełnienia dwóch przesłanek:

1.wierzytelność została odpisana jako nieściągalna dla celów rachunkowych oraz

2.nieściągalność wierzytelności została udokumentowana.

Podobnie w przypadku odpisów na straty kredytowe - takie odpisy mogą być ujęte jako koszty uzyskania przychodów w momencie łącznego spełnienia dwóch przesłanek:

1.utworzony został odpis na straty kredytowe dla celów rachunkowych oraz

2.nieściągalność wierzytelności została uprawdopodobniona.

Spełnienie pierwszej z przesłanek, tj. odpisanie wierzytelności jako nieściągalnej bądź utworzenie odpisu na straty kredytowe, następuje poprzez dokonanie odpowiednich czynności w księgach rachunkowych, które co do zasady stanowią czynność techniczną i dokonywane są na podstawie przesłanek wynikających z przepisów rachunkowych dotyczących tworzenia odpisów bądź decyzji biznesowej o spisaniu danej wierzytelności jako nieściągalnej. Natomiast, ustawa o CIT w tej konkretnej sytuacji przypisuje tej czynności znaczenie dla momentu rozpoznania kosztu uzyskania przychodów.

Druga z przesłanek - udokumentowanie lub uprawdopodobnienie nieściągalności wierzytelności, następuje w sposób określony w art. 16 ust. 2 lub art. 16 ust. 2a ustawy o CIT, tj. poprzez uzyskanie przez podatnika potwierdzenia zaistnienia okoliczności, o których mowa w tych przepisach (a więc informacji lub dokumentu), takie jak np. postanowienie o nieściągalności wydane przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego albo trzy wskazane w przepisie ust. 2 rodzaje postanowień sądu. Katalogi okoliczności pozwalających na udokumentowanie lub uprawdopodobnienie nieściągalności zawarte w przepisach ustawy o CIT są katalogami zamkniętymi, w związku z czym nie można skutecznie udokumentować nieściągalności wierzytelności okolicznościami innymi niż wskazane w tym przepisie.

W konsekwencji powyższego, udokumentowanie lub uprawdopodobnienie nastąpi dopiero z momentem, w którym Bank jako podatnik, a przede wszystkim osoby prowadzące rozliczenia podatkowe Banku, mają możliwość ustalenia i odpowiedniego udokumentowania spełnienia danej przesłanki, tj. wejdą w posiadanie stosownych dokumentów lub informacji to potwierdzających. Nie ma bowiem możliwości, by Bank rozpoznawał w kosztach uzyskania przychodu wartości, co do których nie jest w stanie prawidłowo udokumentować prawa ich rozpoznania.

W praktyce zdarzyć się może, że spełnienie przesłanki udokumentowania lub uprawdopodobnienia nastąpi w innym okresie rozliczeniowym niż okres, w którym wierzytelność została odpisana jako nieściągalna czy też w którym utworzony został dla celów rachunkowych odpis na straty kredytowe. Jak wskazują organy, w takim przypadku, przyjmuje się, że prawo do rozpoznania kosztu podatkowego powinno powstać w okresie, w którym spełni się drugi - późniejszy warunek. (por. interpretacja Dyrektora Informacji Skarbowej z 27 lipca 2021 r. sygn. 0111-KDIB1-1.4010.208.2021.2.AW).

Jak wskazano w opisie stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego, mogą zdarzać się przypadki, gdy otrzymanie przez osoby prowadzące rozliczenia podatkowe Banku informacji o wystąpieniu przesłanki udokumentowania/uprawdopodobnienia nieściągalności następuje w innym okresie rozliczeniowym niż okres, w którym dana przesłanka zaistniała w sposób obiektywny. Takie przypadki są w praktyce niezależne od Wnioskodawcy. Przykładowo, może się zdarzyć, że przyczyną nieściągalności wierzytelności jest śmierć dłużnika. W takim przypadku różnice pomiędzy datą faktycznego wystąpienia przesłanki a datą powzięcia informacji przez Bank wynikają z faktu, że osoby trzecie (najczęściej rodzina) z opóźnieniem informują Bank o śmierci dłużnika, często bez załączania aktu zgonu. W takim przypadku, zdaniem Wnioskodawcy, zastosowanie powinien znaleźć art. 15 ust. 4d ustawy o CIT, zgodnie z którym koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Bank, w celu rozpoznania jakiegokolwiek kosztu uzyskania przychodu, musi bowiem dysponować dokumentami potwierdzającymi takie prawo do kosztu.

W związku z powyższym, możliwość rozpoznania kosztu uzyskania przychodów powinna być powiązana z momentem, w którym Bank posiada potwierdzenie wystąpienia przesłanki uprawdopodobnienia bądź udokumentowania i informacja taka została przekazana do osoby prowadzącej rozliczenia podatkowe Banku. W szczególności, w ocenie Wnioskodawcy, dopiero w momencie, w którym taka osoba uzyska informację o zaistnieniu danej przesłanki oraz odnotuje ten fakt na potrzeby rozliczeń podatkowych Banku, dochodzi do spełnienia wymogu należytego udokumentowania wydatku w celu zaliczenia go do kosztów uzyskania przychodów.

Powyższe podejście znajduje potwierdzenie również w indywidualnych interpretacjach prawa podatkowego wydawanych przez organy podatkowe:

-    Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 26 października 2020 r. o sygn. 0111-KDIB1-2.4010.378.2020.1.MS potwierdził, że: „rozpoznanie przez Bank wierzytelności/rezerwy utworzonej na pokrycie wierzytelności uznanej za nieściągalną nastąpić może jedynie w momencie, w którym zespół Banku odpowiedzialny za rozliczenia podatkowe będzie miał rzeczywistą możliwość powzięcia informacji o wystąpieniu przesłanki nie zaś w momencie jej faktycznego wystąpienia”, natomiast „jeżeli wystąpi zdarzenie powodujące ustanie takiej przesłanki (np. organ egzekucyjny wyda postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego), Bank będzie mógł rozpoznać skutki podatkowe takiego zdarzenia dopiero z chwilą kiedy dział windykacji przekaże takie postanowienie działowi zajmującemu się rozliczeniami podatkowymi Banku.”

-    Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 18 czerwca 2020 r. o sygn. 0111-KDIB1-1.4010.99.2020.2.SG potwierdził, że: „Spółka będzie mogła zaliczyć Wierzytelność do kosztów uzyskania przychodów w roku podatkowym 2020 r., o ile, w tym właśnie roku spełniony został drugi (późniejszy) z obu wskazanych wyżej warunków, tj. otrzymanie informacji potwierdzającej zakończenie postępowania upadłościowego wobec duńskiego Kontrahenta.”

-    Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 28 lutego 2022 r. o sygn. 0111-KDIB1-2.4010.710.2021.1.DP uznał za prawidłowe stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym: „będzie on mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów Wierzytelności wobec Kupującego w momencie spełnienia się dwóch warunków: (i) odpisania tych Wierzytelności w księgach jako nieściągalne oraz (ii) udokumentowania nieściągalności Wierzytelności poprzez uzyskanie oryginału lub odpisu notarialnego postanowienia niemieckiego sądu o zakończeniu Postępowania Upadłościowego wobec Kupującego wraz z jego tłumaczeniem na język polski.”

-    Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 30 listopada 2021 r. o sygn. 0111-KDIB1-2.4010.429.2021.2.MZA uznał, że: „wierzytelności odpisane jako nieściągalne (w wysokości nieodzyskanych od fińskiego kontrahenta kwot wynikających z faktur) mogą być przez Wnioskodawcę zaliczone do kosztów uzyskania przychodu w roku podatkowym, w którym Spółka uzyskała dokumenty potwierdzające zakończenie postępowania upadłościowego (wobec fińskiego Kontrahenta), a więc w roku 2021 na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a ustawy o CIT.”

-    Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 27 lipca 2021 r. o sygn. 0111-KDIB1-1.4010.208.2021.2.AW potwierdził, że skoro w 2015 r. została zakończona w Niemczech procedura upadłości poprzez wydane postanowienie, a w roku 2020 Wnioskodawca otrzymał postanowienie o zakończeniu postępowania upadłościowego, to wierzytelność odpisana jako nieściągalna może być przez wnioskodawcę zaliczona do kosztów uzyskania przychodu roku 2020 na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a ustawy o CIT.”

Biorąc pod uwagę powyższe, w ocenie Banku, na potrzeby określenia momentu wystąpienia przesłanki udokumentowania/uprawdopodobnienia nieściągalności, o której mowa odpowiednio w art. 16 ust. 2 oraz art. 16 ust. 2a ustawy o CIT, decydujący powinien być moment, w którym Bank jest w stanie prawidłowo wykazać spełnienie tych przesłanek, tj. moment uzyskania przez osobę prowadzącą rozliczenia podatkowe Banku informacji o wystąpieniu tej przesłanki. Dopiero od tego momentu Bank ma bowiem faktyczną możliwość realizacji swoich praw w postaci rozpoznania kosztu uzyskania przychodu w podstawie opodatkowania CIT.

Uzasadnienie stanowiska w zakresie pytania nr 2

Zdaniem Wnioskodawcy, uzasadnienie przedstawione w zakresie pytania nr 1 powinno znaleźć odpowiednio zastosowanie również do pytania nr 2.

Biorąc zatem pod uwagę powyższe, w ocenie Banku, w odniesieniu do wierzytelności kredytowych obsługiwanych i windykowanych przez podmiot trzeci (aktualnie X Bank lub w przyszłości inny podmiot), przesłanka udokumentowania/uprawdopodobnienia nieściągalności, o której mowa odpowiednio w art. 16 ust. 2 oraz art. 16 ust. 2a ustawy o CIT, zostanie spełniona dopiero w momencie uzyskania przez osobę prowadzącą rozliczenia podatkowe Banku informacji o jej wystąpieniu. Dopiero od tego momentu Bank ma bowiem faktyczną możliwość realizacji swoich praw w postaci rozpoznania kosztu uzyskania przychodu w podstawie opodatkowania CIT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Odstępuję od uzasadnienia prawnego tej oceny.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w  przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w części dotyczącej zdarzenia przyszłego – stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

-   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-    w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-    w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).

Podstawą prawną dla odstąpienia od uzasadnienia interpretacji jest art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej.