Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe w części dotyczącej skutków podatkowych otrzymania zwrotu odsetek i nieprawidłowe w części dotyczącej skutków podatkowych umorzenia pożyczki hipotecznej.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
30 kwietnia 2025 r. wpłynął Pani wniosek z 30 kwietnia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani pismem z 25 maja 2025 r. (wpływ 25 maja 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
21 lipca 2008 roku podpisała Pani umowę pożyczki hipotecznej spłacanej w ratach annuitetowych – ze zmienną stopą procentową udzielonej w walucie wymienialnej (franki szwajcarskie) w Banku na cele mieszkaniowe tj. o uzyskanie, przydział lokalu mieszkalnego dla Pani TBS. Co niniejszym się stało. Pieniądze otrzymane z Banku zostały w całości przeznaczone w 100% na pozyskanie ww. mieszkania. Kwota udzielonej pożyczki – (…) CHF i udzielona na xxx miesięcy licząc od dnia zawarcia umowy to jest do 2028 roku.
W 2024 roku Bank zwrócił się do Pani z informacją, że w ramach spłacanej umowy pożyczki hipotecznej od 2018 roku powstała nadpłata pożyczki hipotecznej – w związku z tym Bank zaproponował podpisanie ugody. W ramach mediacji z udziałem mediatora KNF, bank przedstawił następujące wyliczenia:
1.W księgach rachunkowych Banku na dzień zawarcia ugody wysokość zadłużenia Pożyczkobiorcy z tytułu umowy wynosiła (…) CHF – tj. – kapitał (pozostała do spłaty kwota pożyczki hipotecznej): (…) CHF – odsetki skapitalizowane: (…) CHF – odsetki zapadłe niespłacone: (…) CHF – odsetki od zadłużenia przeterminowanego: (…) CHF – odsetki zawieszone: (…) CHF – odsetki bieżące: (…) CHF
2.Co oznaczało, że po przeliczeniu na walutę polską po średnim kursie NBP z dnia poprzedzającego dzień zawarcia Ugody zadłużenie Pożyczkobiorcy na dzień zawarcia Ugody wynosiło: (…) PLN: – kapitał (pozostała do spłaty kwota pożyczki hipotecznej): (…), – odsetki bieżące: (…) PLN.
Po zmianie waluty zadłużenia na walutę polską, Strony uzgodniły, iż pożyczka hipoteczna udzielona na podstawie umowy została spłacona i powstała nadpłata należna Pożyczkobiorcy, która na dzień zawarcia Ugody wynosiła wraz odsetkami (…) z czego: – kapitał: (…) PLN – odsetki: (…) PLN. Podpisaną Ugodą w dniu (…).08.2024 r., Bank zwolnił Pożyczkobiorcę z długu (umarza zadłużenie Pożyczkobiorcy) w kwocie (…) PLN stanowiącej kwotę zadłużenia wskazaną w ust. 3 §1 Ugody, Pożyczkobiorca dokonane zwolnienie z długu przyjmuje. Na kwotę zwolnienia z długu składa się zadłużenie z następującego tytułu w poniższych wysokościach: – kapitału (…) PLN. Dodatkowo Bank zwalnia Pożyczkobiorcę z długu (umarza zadłużenie Pożyczkobiorcy) w kwocie (…) PLN stanowiącej wysokość kosztów i opłat, o których mowa w ust. 3 ugody.
Bank uznał pożyczkę hipoteczną za spłaconą i nie będzie zgłaszał roszczeń w stosunku do Pożyczkobiorcy w związku z Umową.
W otrzymanym z Banku PIT-11 w pozycji 100-wpisano kwotę (…) zł co stanowić ma kwotę umorzenia pożyczki hipotecznej: (…) zł i odsetki: (…) zł.
Otrzymany z banku PIT-11 z powyższą kwotą nie powinien być uwzględniany w zeznaniu rocznym PIT-37 ponieważ w myśl przepisów m.in. Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 (Dz.U. z 2024 poz. 102) i zmianą Rozporządzenia z 20 grudnia 2024 spełnia Pani wszystkie wymogi formalne do zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z pożyczką hipoteczną udzielonej na cele mieszkaniowe.
W uzupełnieniu wniosku – w odpowiedzi na wezwanie wskazała Pani poniższe informacje.
Wykazana przez Bank w formularzu PIT-11 tytułem ugody z dnia 13 sierpnia 2024 kwota odsetek (w ramach raty kapitałowo-odsetkowej) jest kwotą nienależnie przez Panią wpłacaną do 2024 roku, to jest od momentu (X 2018) kiedy powstała nadpłata raty kapitałowo-odsetkowej umowy pożyczki hipotecznej przeznaczonej wyłącznie na cele mieszkaniowe i zwrócona przez Bank w momencie podpisania ugody z Bankiem w ub. roku. W ocenie wnioskodawcy zwrócona przez Bank kwota nadpłaconych odsetek raty jest neutralna podatkowo.
Pytania
Czy w zeznaniu podatkowym (PIT-37) rozliczanym z małżonkiem za rok 2024 winna Pani uwzględnić PIT-11 otrzymany z Banku tytułem Pani ugody z Bankiem dotyczącej pożyczki frankowej hipotecznej z 21.07.2008 roku przeznaczonej wyłącznie na cele mieszkaniowe to jest zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych?
Pani stanowisko w sprawie
W Pani ocenie i w świetle obowiązujących przepisów, otrzymany PIT-11 z Banku tytułem (Ugoda z (…) sierpnia 2024) nie powinien być uwzględniany w rocznym zeznaniu podatkowym za 2024 rok i jest neutralny podatkowo.
Wnioskodawca spełnia wymogi w myśl obowiązujących przepisów tj. Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 poz. 592 w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem udzielonym na cele mieszkaniowe i późniejszą zmianą tegoż Rozporządzenia przez MF z 20 grudnia 2024 poz. 1912 w Dzienniku Ustaw z 2024 r. poz. 102 z 23 stycznia 2024 r. wprowadzających następujące zmiany: W §3 dotychczasową treść oznacza się jako ust. 1 i dodaje się ust. 2 w brzmieniu: „2. Za kredyt mieszkaniowy uważa się również pożyczkę, o ile spełnia warunku określone w ust. 1” ww. Rozporządzenia to jest: §3
1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz
2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz
3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W myśl Rozporządzenia Ministra Finansów otrzymana pożyczka hipoteczna frankowa w 2008 roku spełniała następujące wymogi:
-pożyczka hipoteczna frankowa została zaciągnięta wyłącznie na cel mieszkaniowy, to jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych – jednego gospodarstwa domowego;
-osoba fizyczna będąca stroną umowy pożyczki/kredytu nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu pożyczki/kredytu hipotecznego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej, niż ta, która była finansowana pożyczką/kredytem;
-pożyczka frankowa została zabezpieczona w postaci wpisu do hipoteki.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Treść powyższego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie bądź, od których zaniechano poboru podatku.
W myśl art. 9 ust. 1a ww. ustawy:
Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.
Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.
O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł. Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9:
Inne źródła.
W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. W związku z tym, każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.
Przystępując do oceny skutków podatkowych umorzenia przez bank wierzytelności od pożyczki hipotecznej, zaciągniętej przez Panią, wskazuję, że instytucja pożyczki uregulowana została przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).
Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego:
Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
Stosownie do art. 720 § 2 ww. Kodeksu:
Umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga zachowania formy dokumentowej.
Z kolei stosownie do art. 78 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.):
Do umów pożyczek pieniężnych zawieranych przez bank stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące zabezpieczenia spłaty i oprocentowania kredytu.
Podkreślić należy, że otrzymanie pożyczki i jej spłata na warunkach przewidzianych w umowie pożyczki są obojętne podatkowo. Przychód po stronie pożyczkobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia pożyczki, jej części lub odsetek. Wtedy bowiem pożyczkobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Z kolei umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.
Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 Kodeksu cywilnego:
Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.
Tak więc, dla umorzenia wierzytelności konieczna jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).
W konsekwencji, umorzoną kwotę wierzytelności z tytułu pożyczki hipotecznej należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Kwestia zaniechania poboru podatku od kwoty umorzonych wierzytelności została uregulowana w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102 ze zm.).
Zgodnie z § 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów:
1. Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:
1) umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:
a) kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz
b) osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;
2) otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.
2. Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:
1) kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);
2) odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;
3) opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.
3. W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.2)), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.
4. W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.
5. Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:
1) jednego gospodarstwa domowego albo
2) więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843).
6. Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.
7. W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.
Natomiast z § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia wynika, że:
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:
1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz
2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz
3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W myśl § 3 ust. 2 omawianego rozporządzenia:
Za kredyt mieszkaniowy uważa się również pożyczkę, o ile spełnia warunki określone w ust. 1.
Z kolei § 4 rozporządzenia w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe stanowi, że:
Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2026 r.
Stosownie do § 4a ww. rozporządzenia:
Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, w przypadku pożyczek, o których mowa w § 3 ust. 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2025 r. do dnia 31 grudnia 2026 r.
Z powyższego przepisu wynika, że zaniechanie poboru podatku może mieć zastosowanie do pożyczek, w stosunku do których podatnik uzyska przychód od 1 stycznia 2025 r. do 31 grudnia 2026 r.
Rozporządzenie w sprawie zaniechania poboru podatku w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2024 r. nie dotyczyło (nie miało zastosowania do) umorzonych pożyczek hipotecznych.
Podkreślenia wymaga, że prawo do zaniechania poboru podatku jest wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, dlatego do interpretacji przepisów ustanawiających to prawo należy stosować wykładnię ścisłą, która nie wychodzi poza literalne brzmienie przepisów.
Stosownie do art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychód z nieodpłatnych świadczeń powstaje w momencie ich otrzymania lub postawienia do dyspozycji podatnika.
Z przedstawionego przez Panią opisu stanu faktycznego wynika, że ugoda w ramach której bank zwolnił Panią z długu (umorzył zadłużenie) a Pani przyjęła to zwolnienie z długu została podpisana 13.08.2024 r. Zatem w tym dniu uzyskała Pani przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
W konsekwencji, w związku z tym, że uzyskała Pani przychód z tytułu umorzenia pożyczki w 2024 r. a zaniechanie poboru podatku określone w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, dotyczy pożyczek, w stosunku do których podatnik uzyska przychód od 1 stycznia 2025 r. do 31 grudnia 2026 r., to przychód ten nie może korzystać z zaniechania poboru podatku dochodowego.
Ponadto w opisie sprawy wskazała Pani, że w otrzymanym z Banku PIT-11 w pozycji 100 – wpisano kwotę (…) zł co stanowić ma kwotę umorzenia pożyczki hipotecznej: (…) zł i odsetki: (…) zł. Wykazana w formularzu PIT-11 kwota odsetek (w ramach raty kapitałowo-odsetkowej) jest kwotą nienależnie przez Panią wpłacaną do 2024 roku, to jest od momentu (X 2018) kiedy powstała nadpłata raty kapitałowo-odsetkowej umowy pożyczki hipotecznej przeznaczonej wyłącznie na cele mieszkaniowe i zwrócona przez Bank w momencie podpisania ugody z Bankiem w ub. roku.
Jak już wcześniej wskazano za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.
Skoro w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia ze zwrotem nienależnie pobranego świadczenia, to należy uznać, że zwrot ten nie będzie stanowił dla Pani przychodu. W przypadku zwrotu świadczenia klient otrzymuje bowiem z powrotem swój kapitał – zwrot zapłaconych bankowi kwot. Nie ma zatem podstaw, aby zwrócone kwoty uznać za dochód podlegający opodatkowaniu. Dla celów podatkowych zwrot taki jest obojętny podatkowo.
Wobec powyższego, w odniesieniu do kwoty, którą otrzymała Pani od Banku w wyniku zawartej ugody, stanowiącej zwrot odsetek nienależnie przez Panią wpłaconych stwierdzam, że jej otrzymanie nie spowoduje po Pani stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. Wypłata ta jest dla Pani neutralna podatkowo.
Zatem, otrzymana przez Panią kwota (dotycząca zwrotu nienależnie wpłaconych odsetek) nie stanowi Pani przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i jej uzyskanie nie skutkuje obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego.
Reasumując:
1)kwota umorzonej pożyczki hipotecznej stanowi dla Pani przychód z innych źródeł podlegający opodatkowaniu i wykazaniu w zeznaniu rocznym,
2)kwota zwróconych odsetek nie stanowi dla Pani przychodu i nie podlega wykazaniu w zeznaniu rocznym.
W zeznaniu o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) składanym za 2024 r. (również w sytuacji gdy rozlicza się Pani wspólnie z mężem) powinna Pani uwzględnić tę część kwoty wykazanej w PIT-11 otrzymanym z banku, która odpowiada kwocie umorzonej pożyczki.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.