Temat interpretacji
możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z opłaceniem przez Spółkę składki na ubezpieczenie z tytułu umowy ubezpieczenia strat poniesionych przez Spółkę na skutek uchybień w działaniu jej Zarządu
Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 1325 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 7 października 2020 r. (data wpływu 7 października 2020 r.), uzupełnionym pismem z dnia 13 października 2020 r. (data wpływu 13 października 2020 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z opłaceniem przez Spółkę składki na ubezpieczenie z tytułu umowy ubezpieczenia strat poniesionych przez Spółkę na skutek uchybień w działaniu jej Zarządu &− jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 7 października 2020 r. wpłynął do organu wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z opłaceniem przez Spółkę składki na ubezpieczenie z tytułu umowy ubezpieczenia strat poniesionych przez Spółkę na skutek uchybień w działaniu jej Zarządu.
We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.
Spółka jest przedsiębiorcą prowadzącym działalność gospodarczą w formie spółki akcyjnej. Spółka prowadzi pełną księgowość, opodatkowana jest podatkiem dochodowym od osób prawnych oraz podatkiem od towarów i usług. Wniosek o interpretację podatkową dotyczy stanu przyszłego związanego z zamiarem zawarcia przez Spółkę umowy ubezpieczenia majątkowego, której przedmiotem będą straty, jakie może ponieść Spółka wskutek działań Zarządu. Przedmiotowa umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawarta zostanie z wybranym zakładem ubezpieczeniowym. Przedmiotem ubezpieczenia, które Spółka zamierza zawrzeć, mają być straty, jakie może ponieść wskutek uchybień w działaniu Zarządu. Ubezpieczenie nie będzie obejmować działań indywidualnie oznaczonych osób, a zmiany osobowe w Zarządzie pozostaną bez znaczenia dla ochrony ubezpieczeniowej. Ponieważ ubezpieczenie nie dotyczy konkretnych osób, tylko pełnienia funkcji, umowa ma charakter bezimienny. Z tego powodu Spółka nie będzie zobowiązana do informowania ubezpieczyciela o zmianach osobowych w jej Zarządzie. Składka ubezpieczeniowa ustalana jest ryczałtowo i nie jest zależna od liczby członków Zarządu. Zasadniczym przedmiotem ubezpieczenia, które zamierza zawrzeć Spółka będzie objęcie odpowiedzialnością ubezpieczeniową uszczerbku majątkowego, jaki może zostać poniesiony przez nią, a w szczególności wypłata odszkodowania za szkody wyrządzone w związku z niewykonaniem bądź nienależytym wykonaniem przez Zarząd czynności, do których jest zobowiązany. Spółka zmierzać będzie do objęcia zakresem ubezpieczenia zarówno strat rzeczywistych, jak i korzyści utraconych wskutek działania bądź zaniechania działania Zarządu spółki. Świadczeniem z umowy ubezpieczenia zgodnie z charakterem umowy ubezpieczenia będzie odszkodowanie, które odpowiadać będzie poniesionej szkodzie. W dostępnych na rynku umowach tego typu zakresem ubezpieczenia objęte są m.in. straty Spółki spowodowane przez zawarcie przez Zarząd niekorzystnej umowy, której realizacja przynosi ubezpieczonej Spółce przychody nie pokrywające kosztów, straty Spółki wynikłe z wyboru nierzetelnego kontrahenta, straty Spółki wynikające z konieczności wypłaty odszkodowania wynikającego z naruszenia praw pracowniczych, straty Spółki wynikające z niekorzystnych inwestycji itp. Powyższe nie zmienia jednak faktu, iż uprawnionym do otrzymania odszkodowania będzie Spółka, a nie konkretna osoba fizyczna sprawująca funkcję w Zarządzie. Tym sposobem ochronie podlegać będzie interes majątkowy Spółki, a nie interes majątkowy członków Zarządu. Konstrukcja ww. umowy zakładać będzie, że ubezpieczającym i jednocześnie ubezpieczonym jest spółka kapitałowa, która ubezpiecza swój interes majątkowy. Zdaniem Wnioskodawcy, poniesione wydatki w całości stanowić będą koszt uzyskania przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Za koszt uzyskania przychodu uważa się bowiem wydatki poniesione w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, o ile nie są one wymienione w tzw. negatywnym katalogu określonym w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Przesłankami kwalifikacji wydatków jako kosztów uzyskania przychodu są zatem: poniesienie go w celu uzyskania przychodu (związek przyczynowo-skutkowy, nawet pośredni), udokumentowanie wydatku oraz bezpośrednie odniesienie wydatku do działalności gospodarczej. Spółka stoi na stanowisku, że wydatki związane z opłacaniem składki na taką umowę ubezpieczenia, zabezpieczają Spółkę przed stratami, jakie może ponieść wskutek działalności Zarządu służą zabezpieczeniu i utrzymaniu źródła przychodów. Taka kwalifikacja pozwala uznać, że będą to koszty związane z uzyskiwaniem przychodów.
W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:
Czy w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych Spółka uprawniona będzie do& zaliczenia w koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z opłaceniem przez Spółkę składki na ubezpieczenie z tytułu umowy ubezpieczenia strat poniesionych przez Spółkę na skutek uchybień w działaniu jej Zarządu?
Zdaniem Wnioskodawcy,
poniesione wydatki w całości stanowić będą koszt uzyskania przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Za koszt uzyskania przychodu uważa się bowiem wydatki poniesione w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, o ile nie są one wymienione w tzw. negatywnym katalogu określonym w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Przesłankami kwalifikacji wydatków jako kosztów uzyskania przychodu są zatem: poniesienie go w celu uzyskania przychodu (związek przyczynowo-skutkowy, nawet pośredni), udokumentowanie wydatku oraz bezpośrednie odniesienie wydatku do działalności gospodarczej.
Spółka stoi na stanowisku, że wydatki związane z opłacaniem składki na taką umowę ubezpieczenia, zabezpieczają Spółkę przed stratami, jakie może ponieść wskutek działalności Zarządu, służą zabezpieczeniu i utrzymaniu źródła przychodów. Taka kwalifikacja pozwala uznać, że będą to koszty związane z uzyskiwaniem przychodów.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z opłaceniem przez Spółkę składki na ubezpieczenie z tytułu umowy ubezpieczenia strat poniesionych przez Spółkę na skutek uchybień w działaniu jej Zarządu &− jest prawidłowe.
Zasady kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów określają przepisy art. 15 oraz 16 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2020 r., poz. 1406, z późn. zm.; dalej: ustawa o CIT).
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ww. ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.
Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu ze źródła przychodu lub realną szansą powstania przychodu podatkowego, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła jego uzyskiwania. Innymi słowy oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem, a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy.
W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:
- został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
- jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
- pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
- poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
- został właściwie udokumentowany,
- nie może znajdować się w grupie wydatków, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.
Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu enumeratywnie wymienionych w stosownych przepisach updop, mogą stanowić koszt uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiągniętymi przychodami, w tym służą zachowaniu albo zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów.
Konstrukcja przepisu dotyczącego kosztów uzyskania przychodów daje podatnikowi możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich kosztów (nie wymienionych w art. 16 ust. 1 updop), pod warunkiem, że wykaże ich bezpośredni, bądź pośredni związek z prowadzoną działalnością, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. Tak więc, kosztami uzyskania przychodów są wszelkie, racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów, z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1 updop.
Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Spółka zamierza zawrzeć umowę ubezpieczenia majątkowego, której przedmiotem będą straty, jakie może ponieść wskutek działań Zarządu. Umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawarta zostanie z wybranym zakładem ubezpieczeniowym. Przedmiotem ubezpieczenia, które Spółka zamierza zawrzeć, mają być straty, jakie może ponieść wskutek uchybień w działaniu Zarządu. Ubezpieczenie nie będzie obejmować działań indywidualnie oznaczonych osób, a zmiany osobowe w Zarządzie pozostaną bez znaczenia dla ochrony ubezpieczeniowej. Ponieważ ubezpieczenie nie dotyczy konkretnych osób, tylko pełnienia funkcji, umowa ma charakter bezimienny. Z tego powodu Spółka nie będzie zobowiązana do informowania ubezpieczyciela o zmianach osobowych w jej Zarządzie. Składka ubezpieczeniowa ustalana jest ryczałtowo i nie jest zależna od liczby członków Zarządu. Zasadniczym przedmiotem ubezpieczenia, które zamierza zawrzeć Spółka będzie objęcie odpowiedzialnością ubezpieczeniową uszczerbku majątkowego, jaki może zostać poniesiony przez nią, a w szczególności wypłata odszkodowania za szkody wyrządzone w związku z niewykonaniem bądź nienależytym wykonaniem przez Zarząd czynności, do których jest zobowiązany. Spółka zmierzać będzie do objęcia zakresem ubezpieczenia zarówno strat rzeczywistych, jak i korzyści utraconych wskutek działania bądź zaniechania działania Zarządu spółki. Świadczeniem z umowy ubezpieczenia zgodnie z charakterem umowy ubezpieczenia będzie odszkodowanie, które odpowiadać będzie poniesionej szkodzie. W dostępnych na rynku umowach tego typu zakresem ubezpieczenia objęte są m.in. straty Spółki spowodowane przez zawarcie przez Zarząd niekorzystnej umowy, której realizacja przynosi ubezpieczonej Spółce przychody nie pokrywające kosztów, straty Spółki wynikłe z wyboru nierzetelnego kontrahenta, straty Spółki wynikające z konieczności wypłaty odszkodowania wynikającego z naruszenia praw pracowniczych, straty Spółki wynikające z niekorzystnych inwestycji itp. Powyższe nie zmienia jednak faktu, że uprawnionym do otrzymania odszkodowania będzie Spółka, a nie konkretna osoba fizyczna sprawująca funkcję w Zarządzie. Tym sposobem ochronie podlegać będzie interes majątkowy Spółki, a nie interes majątkowy członków Zarządu. Konstrukcja ww. umowy zakładać będzie, że ubezpieczającym i jednocześnie ubezpieczonym jest spółka kapitałowa, która ubezpiecza swój interes majątkowy.
Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia, czy Spółka będzie mogła zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatki związane z opłaceniem składki na ubezpieczenie z tytułu umowy ubezpieczenia strat poniesionych przez Spółkę na skutek uchybień w działaniu jej Zarządu.
Należy wskazać, że umowa ubezpieczenia została zdefiniowana w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 1740). Zgodnie z art. 805 § 1 Kodeksu cywilnego przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.
W myśl art. 805 § 2 pkt 1 Kodeksu cywilnego świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie przy ubezpieczeniu majątkowym określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku.
Przepis art. 822 § 1 Kodeksu cywilnego stanowi, że przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.
W związku z powyższym należy stwierdzić, że warunek celowości, który jest jednym z elementów uprawniających do zaliczenia wydatków do podatkowych kosztów uzyskania przychodów dotyczy celowości rozumianej jako realna możliwość osiągnięcia w danych warunkach skutku w postaci przychodu. W tym kontekście, prawo podjęcia decyzji dotyczącej tego, co jest działaniem celowym, leży po stronie podatnika. Wykupienie przez Spółkę ubezpieczenia majątkowego chroniącego Spółkę przed stratami na skutek nieprawidłowości działania jej Zarządu, ma swoje gospodarcze uzasadnienie. Przedmiotem ubezpieczenia, które zamierza zawrzeć Spółka będzie objęcie odpowiedzialnością ubezpieczeniową uszczerbku majątkowego, jaki może zostać poniesiony przez nią, a w szczególności wypłata odszkodowania za szkody wyrządzone w związku z niewykonaniem bądź nienależytym wykonaniem przez Zarząd czynności, do których jest zobowiązany. Dzięki temu Spółka chce zabezpieczyć się przed stratami, jakie może ponieść wskutek działalności Zarządu, zatem zawarcie polisy ubezpieczeniowej służyć będzie zabezpieczeniu i utrzymaniu źródła przychodów Wnioskodawcy.
Należy wskazać, że definicja kosztów uzyskania przychodów zawarta w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych obejmuje zarówno te wydatki, których poniesienie bezpośrednio przekłada się na uzyskanie konkretnych przychodów, jak i te, których nie można w taki sposób przypisać do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako zmierzające do ich osiągnięcia. Nie ma przy tym znaczenia, czy oczekiwany w chwili poniesienia wydatku skutek rzeczywiście zaistniał. Istotna jest jedynie obiektywna ocena celowości danego wydatku.
Jak wynika z opisu sprawy, umowa ubezpieczenia od strat poniesionych przez Spółkę na skutek uchybień w działaniu jej Zarządu, którą zamierza zawrzeć Spółka, będzie chronić interesy Wnioskodawcy, a nie interesy osób z Zarządu odpowiedzialnych za szkodę. Tym samym ochronie podlegać będzie interes majątkowy Spółki, a nie interes majątkowy członków Zarządu. Konstrukcja ww. umowy zakładać będzie, że ubezpieczającym i jednocześnie ubezpieczonym jest Wnioskodawca, który ubezpiecza swój interes majątkowy i to on będzie uprawnionym do otrzymania odszkodowania, a nie konkretna osoba fizyczna sprawująca funkcję w Zarządzie. Objęcie umową ubezpieczeniową jest zatem racjonalnym działaniem podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, który zabezpiecza w ten sposób swój interes dostępnymi na rynku ubezpieczeniowym produktami ubezpieczeniowymi.
Podsumowując, w myśl przepisów art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wydatki związane z opłacaniem składki na umowę ubezpieczenia majątkowego, której przedmiotem będą straty, jakie może ponieść Spółka wskutek działań Zarządu, służą zabezpieczeniu i utrzymaniu jej źródła przychodów.
Tym samym Wnioskodawca będzie uprawniony do zaliczenia w koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z opłaceniem przez Spółkę składki na ubezpieczenie z ww. tytułu.
Zatem stanowisko Wnioskodawcy w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z opłaceniem przez Spółkę składki na ubezpieczenie z tytułu umowy ubezpieczenia strat poniesionych przez Spółkę na skutek uchybień w działaniu jej Zarządu, uznano za prawidłowe.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:
- z zastosowaniem art. 119a;
- w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (), za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.
Zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowe go wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
Stanowisko
prawidłowe
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej