Wydanie interpretacji indywidualnej dot. możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów nakładów poniesionych na zaniechaną produkcję ze względu na brak jej opłacalności ekonomicznej.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

19 maja 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z tego samego dnia, o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia czy zakończenie umowy kooperacyjnej przez Spółkę i utrata władztwa nad plantacją choinek pozwala Spółce zaliczyć nakłady na zaniechaną produkcję (ze względu na brak jej opłacalności ekonomicznej) w koszty uzyskania przychodu. Wniosek uzupełnili Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 16 sierpnia 2022 r. (wpływ tego samego dnia). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Spółka z o.o. (dalej: „Spółka”) jest podatnikiem CIT, która w poprzednich latach prowadziła działalność gospodarczą w zakresie uprawy plantacji choinek na dzierżawionym gruncie. Spółka aktualnie nie jest zarejestrowanym podatnikiem VAT.

Spółka była stroną umowy kooperacyjnej z właścicielem dzierżawionego gruntu, na którym uprawiane były choinki. Umowa kooperacyjna nr (…) została zawarta w dniu 27 kwietnia 2006 r. w (…) pomiędzy (…) (PL), (…) (DE) oraz (…) (DK). Na mocy tej umowy wskazano, że Spółka stanie się stroną umowy w miejsce jej pierwszych wspólników, tj. p. (…) (DE) oraz (…) (DK). Umowa została zmieniona aneksem z dnia 31 października 2011 r. w zakresie podziału zysków z plantacji.

Umowa ta została zakończona z uwagi na upływ terminu jej obowiązywania oraz z braku dalszej woli kontynuowania eksploatacji plantacji po stronie pozostałych partnerów tej umowy ze względu na znaczny spadek cen choinek skutkujący utratą dochodowości plantacji.

Nakłady na prowadzoną produkcję znacznie przewyższały przychody ze sprzedaży choinek, wspólnicy nie podjęli uchwały o dalszym finansowaniu działalności Spółki wkładami lub dalszymi pożyczkami. W wyniku realizacji przedmiotowej umowy Spółka poniosła nakłady (produkcja w toku) na eksploatację plantacji jodły, sosny, świerku i innych roślin ozdobnych. Nakładów tych nie odzyskała w żaden sposób od właściciela gruntu i nie zamierza ich dochodzić, gdyż nie przekazała właścicielowi gruntu w stanie wolnym od nakładów. Zakończenie umowy kooperacyjnej powoduje, że nakłady Spółki stanowią na dzień dzisiejszy zaniechaną produkcję i w okolicznościach utraty prawa do dysponowania efektami plantacji zarząd Spółki planuje spisać je w straty Spółki.

W odpowiedzi na wezwanie spółka wskazała, że podczas obowiązywania umowy kooperacyjnej z właścicielem dzierżawionego gruntu, na którym uprawiane były choinki (do 27 czerwca 2021 r.) Spółka rozpoznawała przychody i koszty związane z uprawą choinek jako działalność rolniczą.

Na zakres plantacji składały się drzewa iglaste:

-Jodła kaukaska ok. 55 % plantacji,

-Jodła Nobilis ok. 44 % plantacji,

-Świerk i sosna ok. 1 % plantacji.

Spółka ponosiła coroczne koszty pielęgnacji plantacji, na które składają się następujące prace:

-odchwaszczanie (ok. 8 % nakładów),

-zwalczanie szkodników np. mszycy lub przędziorka lub innych, jeśli wystąpią na igłach drzewek - opryski (ok. 7 % nakładów),

-zwalczanie pędraków zjadających korzenie drzewek - iniekcje do gleby (ok. 10 % nakładów),

-nawożenie doglebowe i doigłowe (ok. 30 % nakładów),

-likwidacja wielokrotnych czubków wzrostu (ok. 12 % nakładów),

-podkrzesywanie (ok. 15 % nakładów),

-formowanie choinek (ok. 18 % nakładów).

Od nasadzenia do sprzedaży prace te powinny być wykonywane średnio ok. 10 lat.

Niektóre czynności dokonywane są kilka razy w roku, np. odchwaszczanie i nawożenie.

Spółka wskazała również, że powyższe nakłady nie zostały w jakikolwiek sposób zaliczone do kosztów podatkowych, w tym przez odpisy amortyzacyjne.

Pytanie

Czy zakończenie umowy kooperacyjnej przez Spółkę i utrata władztwa nad plantacją choinek pozwala Spółce zaliczyć nakłady na zaniechaną produkcję (ze względu na brak jej opłacalności ekonomicznej) w koszty uzyskania przychodów?

Państwa stanowisko w sprawie

Państwa zdaniem zarząd Spółki podejmując uchwałę o spisaniu utraconych nakładów na plantację choinek nabywa prawo do zaliczenia ich do kosztów uzyskania przychodów.

Wskazują Państwo, iż stosownie do art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p.:

1.nakłady poniesione na zaniechaną plantację były związane z prowadzoną działalnością i uzyskiwanymi dochodami przez 15 lat trwania umowy, zachodził zatem związek przyczynowo-skutkowy tych nakładów z uzyskiwaniem przychodów, jak również z zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła ich powstawania,

2.rezygnacja z kontynuowania inwestycji była uzasadniona okolicznościami ekonomicznymi, ceny choinek spadły istotnie w 2020 i 2021 r., a koszty działalności i ponoszenia dalszych nakładów na plantację w związku z zaistnieniem pandemii koronowirusa zaczęły rosnąć, co spowodowało trwałą utratę ekonomicznego sensu kontynuowania umowy kooperacyjnej. Ponadto, umowa wygasała w okresie letnim, poza sezonem, co skutkowało brakiem możliwości hurtowej sprzedaży choinek.

Utrata ekonomicznej przydatności utraconych przez Spółkę nakładów na plantację choinek jest porównywalna do zaniechanej inwestycji, którą można zaliczyć do kosztów stosownie do art. 15 ust. 4f u.p.d.o.p. Jak wskazano w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 grudnia 2017 r. (sygn. akt II FSK 3046/15), którego tezę Spółka przyjmuje jako swoją: „Wszelkiego rodzaju wydatki rzeczowe ponoszone przez podatnika w okresie realizacji inwestycji mogą stanowić koszt uzyskania przychodu na podstawie art. 15 ust. 4f u.p.d.o.p. w dacie ich sprzedaży lub innej formy wyzbycia się albo fizycznej likwidacji tych elementów inwestycji, które można ze względów technicznych poddać takiej likwidacji (np. rozbiórka, złomowanie, zniszczenie) oraz w dacie księgowo-dokumentacyjnej likwidacji elementów, które ze względów technicznych nie mogą zostać poddane fizycznej likwidacji, ale które pozostaną niezdatne do użytkowania.”

Jak wskazano Spółka nie dążyła do kontynuacji umowy kooperacyjnej ze względu na utratę podstaw ekonomicznych dalszego kontynuowania produkcji choinek w sytuacji gdy w 2020 r. ceny choinek istotnie spadły, a koszty produkcji zaczęły istotnie wzrastać. Wygaśnięcie umowy kooperacyjnej spowodowało utratę fizycznego dostępu do plantacji, a także brak sensu ekonomicznego do jej fizycznej likwidacji.

Tym samym zdaniem Spółki doszło do trwałej utraty nakładów, co wypełnia w ogólności normę art. 15 ust. 1 a w szczególności ust. 4f u.p.d.o.p., zatem Spółka ma prawo do zaliczenia w koszty uzyskania przychodów utraconych nakładów w dacie podjęcia stosownej uchwały.

W uzupełnieniu wniosku dodatkowo wskazali Państwo, że zdaniem Spółki utracone nakłady nie będą miały już związku z prowadzoną wcześniej działalnością rolniczą. W dacie spisania w koszty będą to ogólne koszty pośrednio związane z funkcjonowaniem Spółki. Pogląd ten wynika z wykładni przepisów, zgodnie z którą w momencie zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej, dalsze funkcjonowanie, a zatem pozostałe przychody, np. ze sprzedaży składników majątku Spółki, koszty ogólne zarządu, koszt sprzedanych składników majątku - będą od dnia następnego po dniu zakończenia prowadzenia działalności rolniczej przychodami i kosztami ogólnej działalności gospodarczej (o ile nie będą przypisane do źródła kapitałów pieniężnych). Także takimi kosztami - nie związanymi już z przychodami z działalności rolnej, lecz związane z ogólnymi kosztami funkcjonowania Spółki, zgodnie z art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. będą koszty utraconych nakładów, które nie zostaną nigdy zbyte lub w inny sposób zrekompensowane Spółce.

Na takie rozumienie wskazuje także orzecznictwo wyprowadzając ogólne interpretacje wskazujące na granicę zaliczania przychodów i kosztów do działalności rolniczej, np.:

-Wyrok WSA w Białymstoku z dnia 4 grudnia 2020 r., I SA/Bk 786/20 (oraz wyrok NSA z dnia 6 sierpnia 2010 r., II FSK 746/09):

„Zawarty w art. 2 ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.p. zwrot normatywny „przychodów z działalności rolniczej” oznacza, że ustawodawca odwołuje się w nim do efektów działalności rolniczej (jej przychodów), a nie do działalności rolniczej jako takiej. W związku z tym, omawianym zwolnieniem przedmiotowym, którego zakresu nie można interpretować rozszerzająco, objęte są tylko te czynności (zdarzenia gospodarcze), które zostały wprost wymienione w art. 2 ust. 2 u.p.d.o.p.”,

-Wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 21 lutego 2013 r., I SA/Go 20/13:

„Przychody uzyskane z czynności wykraczających poza ustawowo zdefiniowany zakres działalności rolniczej należy traktować jako „pozarolnicze” i tym samym podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych według zasad określonych w u.p.d.o.p.”,

-Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego (do 2003.12.31) we Wrocławiu z dnia 11 czerwca 2003 r., I SA/Wr 3236/00:

„Wyłączeniu od podatku dochodowego podlegają jedynie przychody z tytułu sprzedaży produktów rolnictwa wymienionych w art. 2 ust. 2 ustawy z 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych. Przychód ze sprzedaży środków trwałych spółki nie jest efektem sprzedaży produktów rolnych wymienionych w tym przepisie, a zatem nie jest on wyłączony z podatku dochodowego, podlegając opodatkowaniu tym podatkiem jako osiągnięty z tytułu działalności pozarolniczej.”

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1800 ze zm., dalej: „updop”):

W myśl art. 2 ust. 2 updop:

Stosownie do art. 2 ust. 3 updop:

Zgodnie z art. 2 ust. 5 updop:

W myśl art. 7 ust. 1 updop:

Stosownie do art. 7 ust. 2 updop:

Należy zwrócić także uwagę na przepis art. 7 ust. 3 pkt 1 updop, zgodnie z którym:

Z kolei art. 7 ust. 3 pkt 3 stanowi, że:

Systematyka wskazanych powyżej przepisów w praktycznym aspekcie pozwala zatem podatnikowi na ustalenie zakresu opodatkowania podatkiem dochodowym poprzez odniesienie się do legalnych definicji dochodu/straty w myśl przepisów ustawy podatkowej i sposobu ich obliczania dla potrzeb określenia w sposób właściwy podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Z powołanej regulacji art. 7 ust. 2 updop wynika więc, że dochód podatkowy stanowi różnicę pomiędzy osiągniętym przychodem ze źródła przychodów a kosztami jego uzyskania. Co istotne, dochód podatkowy ustalany jest wyłącznie na podstawie przepisów prawa podatkowego. Wpływ na wysokość dochodu podatkowego mają bowiem tylko wymienione w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych przychody i koszty uzyskania przychodów, zasady przypisywania ich do danego roku podatkowego oraz przewidziane w tej ustawie zwolnienia i ulgi podatkowe.

Przy ustalaniu dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania nie uwzględnia się przychodów ze źródeł, z których dochód nie podlega opodatkowaniu oraz kosztów uzyskania tych przychodów (art. 7 ust. 3 pkt 1 i 3 ww. ustawy). Oznacza to, że dochody wyłączone spod ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie są uwzględniane przy wyliczeniu podstawy opodatkowania.

Przedmiotem Państwa wątpliwości jest kwestia ustalenia czy zakończenie umowy kooperacyjnej i utrata władztwa nad plantacją choinek pozwala zaliczyć nakłady na zaniechaną produkcję w koszty uzyskania przychodów.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 updop:

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

-został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na jego działalność przez osoby inne niż podatnik),

-jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

-pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

-poniesiony został w celu uzyskania, zachowania albo zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

-został właściwie udokumentowany,

-nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Koszty ponoszone przez podatnika należy ocenić pod kątem ich celowości, a więc dążenia do uzyskania przychodów, zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodów. Aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, między tym wydatkiem, a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowy tego typu, że poniesienie wydatku ma wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu. Kosztami będą zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskiwanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu osiągnięcia przychodów, nawet wówczas, gdy z obiektywnych powodów przychód nie zostanie osiągnięty.

Podkreślić przy tym należy, że to obowiązkiem podatnika, jako odnoszącego korzyść z faktu zaliczenia określonych wydatków w poczet kosztów uzyskania przychodów jest wykazanie, w oparciu o zgromadzone dowody, związku pomiędzy poniesieniem kosztu a uzyskaniem przychodu (w tym zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów), zgodnie z dyspozycją powołanego art. 15 ust. 1 updop.

Jak wynika z przedstawionego opisu sprawy podczas obowiązywania umowy kooperacyjnej z właścicielem dzierżawionego gruntu, na którym uprawiane były choinki (do 27 czerwca 2021 r.) Spółka rozpoznawała przychody i koszty związane z uprawą choinek jako działalność rolniczą.

Zatem przychody uzyskiwane przez Spółkę ze sprzedaży jodły, sosny, świerku i innych roślin ozdobnych nie podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych, bowiem stanowiły one działalność rolniczą, która jest wyłączona spod przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych – art. 2 ust. 1 pkt 1 updop.

W konsekwencji powyższego również koszty, które są ponoszone w związku z działalnością rolniczą nie są uwzględniane przy wyliczaniu dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych, zgodnie z dyspozycją przepisu art. 7 updop. 

Z opisu sprawy wynika, że w trakcie uprawy plantacji ponosili Państwo takie koszty jak: odchwaszczanie, zwalczanie szkodników, zwalczanie pędraków zjadających korzenie drzewek, nawożenie doglebowe i doigłowe, likwidacja wielokrotnych czubków wzrostu, podkrzesywanie, formowanie choinek. Koszty te niewątpliwie są związane z prowadzoną przez Państwa działalnością rolniczą na co wskazuje charakter ponoszonych kosztów, które dotyczą pielęgnacji plantacji roślin. A zatem skoro koszty te związane są z działalnością rolniczą (wyłączoną z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych) to nie ma możliwości zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów, które wpływałyby na dochód będący opodatkowany podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Ustawodawca zdecydował się na wyłączenie spod opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych działalności rolniczej, zatem i koszty, które są związane z tą działalnością nie mogą wpływać na podstawę opodatkowania. Koszty wymienione we wniosku są związane z działalnością rolniczą w związku z czym do tej działalności powinny być alokowane, a skoro ta działalność nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych to nie ma podstaw, aby takie koszty wpływały na wysokość dochodu do opodatkowania.

Dla oceny powyższego pozostaje bez znaczenia fakt, że w momencie likwidacji plantacji (utraty władztwa) nie prowadzili Państwa już działalności rolniczej. Koszty wymienione we wniosku (związane z zaniechaną produkcja) są kosztami dotyczącymi działalności rolniczej i nie mają związku z działalnością opodatkowaną podatkiem dochodowym.

Przepisy podatkowe nie dają możliwości zaliczenia kosztów związanych z działalnością rolniczą, a niewątpliwe z takimi mamy do czynienia w analizowanej sprawie, do kosztów podatkowych z uwagi na fakt zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej. Koszty takie powinny zostać rozliczone w ramach działalności rolniczej i nie podstaw prawnych do przerzucenia takiego rodzaju wydatków do działalności, która jest opodatkowania podatkiem dochodowym.

Wskazanych we wniosku wydatków nie sposób uznać za koszty związane z ogólną działalnością gospodarczą, bowiem ich charakter jednoznacznie wskazuje na związek z działalnością rolniczą, natomiast jak wcześniej wskazano zakończenie działalności rolniczej nie uprawnia do zmiany kwalifikacji tych wydatków. Zatem nie można podzielić Państwa stanowiska, że koszty utraconych nakładów nie są już związane z przychodami z działalności rolniczej, a są związane z ogólnymi kosztami funkcjonowania Spółki.

Należy również zauważyć, że wskazywana przez Państwa w uzasadnieniu stanowiska sprzedaż składników majątku nie jest sytuacją podobną do będącej przedmiotem analizy w ramach złożonego wniosku. W przypadku sprzedaży składników majątku, w tym związanych z działalnością rolniczą powstaje obowiązek rozpoznania przychodu z tytułu sprzedaży (przychód ten podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych), a także kosztów uzyskania przychodu ze sprzedaży składnika majątku.

Reasumując, mając na uwadze powyższą argumentację, stwierdzić należy że nie są Państwo uprawnieni do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w art. 15 ust. 1 updop nakładów na zaniechaną produkcję w postaci kosztów pielęgnacji plantacji, o których mowa we wniosku, ponieważ te koszty są związane z działalności rolniczą, która jest wyłączona z opodatkowania na podstawie art. 2 updop, w związku z czym zgodnie z art. 7 ust. 3 pkt 1 i 3 updop, koszty związane z działalnością, która nie jest opodatkowana podatkiem dochodowym od osób prawnych nie są uwzględniane przy ustalaniu dochodu będącego podstawą opodatkowania.

W związku z powyższym Państwa stanowisko należało uznać za nieprawidłowe.

Odnosząc się do przywołanych przez Państwa wyroków należy zaznaczyć, że orzeczenia sądowe są wiążące jedynie w sprawach, w których zapadły. Natomiast Organ, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkuje się wydanymi rozstrzygnięciami sądów, to nie ma możliwości zastosowania ich wprost, ponieważ nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).