Interpretacja indywidualna z dnia 13 stycznia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-1.4011.842.2022.2.TR
Temat interpretacji
Sprzedaż nieruchomości (działek) – stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – nie będzie stanowiła źródła przychodu, albowiem zostanie dokonana po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tychże nieruchomości (roku 1972), a jednocześnie – nie nastąpi w wykonaniu podatkowoprawnej działalności gospodarczej.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
8 listopada 2022 r. wpłynął Pani wniosek z 4 listopada 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 10 stycznia 2022 r. (wpływ 11 stycznia 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
W 1972 r. Wnioskodawczyni z mężem kupili na prawach współwłasności gospodarstwo rolne i od 50 lat są współwłaścicielami gospodarstwa rolnego – teraz już o powierzchni ok. 2 ha.
Kiedy mąż zachorował na (...), małżonkowie musieli sprzedać po kawałku ziemi, żeby były środki na leczenie i wydatki związane z chorobą. Całą sytuacje małżonkowie opisali w 2016 r. wypełniając wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Odpowiedź otrzymali 22 listopada 2016 r. znak (...), z której wynika, że stanowisko jest prawidłowe.
Teraz sytuacja się trochę zmieniła, ponieważ mąż Wnioskodawczyni bardzo podupadł na zdrowiu przez prawie 10 lat choroby, nie ma siły chodzić, ani załatwiać żadnych spraw, postanowił zrobić aktem notarialnym umowę darowizny 1/2 swojej części współwłasności na rzecz Wnioskodawczyni i umowę dożywocia – akt notarialny z 18 października 2022 r.
Wnioskodawczyni zastanawia się, czy gdy teraz będą zmuszeni sprzedać kawałek ziemi, gruntu rolnego, to czy ta interpretacja indywidualna, którą mają jest aktualna.
Z uzupełnienia wniosku na wezwanie wynika, co następuje.
W roku 1972 Wnioskodawczyni nabyła współwłasność nieruchomości (gospodarstwa rolnego) do małżeńskiego majątku dorobkowego.
Celem nabycia przez Wnioskodawczynię nieruchomości aktem notarialnym z 18 października 2022 r. było zapewnienie dożywotniej opieki nad mężem i późniejsza decyzja odnośnie do opieki wobec osoby Wnioskodawczyni.
Działka x jest to działka zabudowana domem i budynkami gospodarczymi; jest to siedlisko małżonków, gdzie mieszkają.
Pozostałe działki są to grunty orne – łąki, gdzie sąsiad kosi i zbiera siano, w zamian za co grunty są utrzymane w kulturze rolnej.
Na dzień planowanej sprzedaży działki będą objęte miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego i przeznaczone pod zabudowę, a objęcie i przeznaczenie będą wynikały z uchwalonego przez gminę planu zagospodarowania przestrzennego, gdzie uchwalenie planu nastąpi bez jakichkolwiek starań ze strony Wnioskodawczyni.
Wnioskodawczyni nie poczyniła/nie poczyni żadnych działań dotyczących zwiększenia wartości nieruchomości, uatrakcyjnienia nieruchomości (np. wydzielenie, podział, budowa drogi, doprowadzenie sieci wodociągowej, energetycznej).
W stosunku do przedmiotowych działek Wnioskodawczyni nie podejmowała/nie będzie podejmowała takich działań jak: zmiana przeznaczenia terenu, wystąpienie o decyzję o wyłączeniu gruntów z produkcji rolnej, lub jakichkolwiek innych działań.
Każda działka ma warunki zabudowy, o które Wnioskodawczyni wspólnie z mężem występowali , gdy mieli współwłasność majątkową. O zagospodarowanie terenu Wnioskodawczyni nie występowała, ani nie zamierza występować.
Wnioskodawczyni nie podjęła/nie podejmie działań w celu sprzedaży każdej z działek, to jest już sprzedanych i będących przedmiotem sprzedaży.
Wnioskodawczyni pozyskała/pozyska nabywcę dla sprzedawanych działek zaocznie tzw. „pocztą pantoflową” („ludzie chodzą, pytają, jeden drugiemu coś powie”).
Oprócz wymienionych we wniosku, Wnioskodawczyni nie dokonywała wcześniej sprzedaży nieruchomości i nie posiada/nie będzie posiadała innych nieruchomości przeznaczonych w przyszłości do sprzedaży.
Pytanie
Czy w związku ze sprzedażą działek rolnych Wnioskodawczyni ma obowiązek zapłaty podatku dochodowego?
Pani stanowisko w sprawie
Zdaniem Wnioskodawczyni, nie powinna płacić podatku dochodowego, ponieważ od wydania poprzedniej interpretacji podatkowej zmieniło się tylko to, że po 50 latach współwłasności z mężem, została sama obarczona odpowiedzialnością i opieką nad całością gospodarstwa. Mąż potrzebuje całkowitej pomocy.
Również w uzupełnieniu wniosku Zainteresowana wskazała, że jest zwolniona z zapłaty podatku dochodowego.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c)prawa wieczystego użytkowania gruntów,
d)innych rzeczy,
- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.
Jeżeli zatem odpłatne zbycie nieruchomości i ww. praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonywaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ww. ustawy, co do zasady decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma moment nabycia.
Aby ustalić, czy w przedmiotowej sprawie sprzedaż przez Panią nieruchomości będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, istotne jest ustalenie, czy odpłatne zbycie nastąpi po upływie pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia „nabycie”, należy zatem odwołać się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360).
W szczególności art. 155 § 1 ww. Kodeksu stanowi, że:
Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
Zatem, pojęcie „nabycie” należy rozumieć szeroko, tzn., że nabycie nieruchomości lub praw majątkowych następuje z chwilą uzyskania prawa własności, bez względu na charakter czynności prawnej, na podstawie, której doszło do przysporzenia majątkowego. Tym samym, poprzez „nabycie” należy rozumieć każde zwiększenie aktywów podatnika.
Z informacji zawartych we wniosku i jego uzupełnieniu wynika, że nieruchomość objętą zamiarem sprzedaży nabyła Pani w roku 1972 wspólnie z mężem do małżeńskiego majątku dorobkowego.
Stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2020 r., poz. 1359).
Zgodnie z art. 31 § 1 ww. Kodeksu:
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Przedmiotami majątkowymi w rozumieniu tego przepisu są wszelkie prawa majątkowe zarówno bezwzględne (prawo własności rzeczy oraz inne prawa rzeczowe), jak i względne (np. przysługujące małżonkom wierzytelności).
Wspólność ustawowa obejmuje wszelkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich.
Z ww. przepisu wynika, że wspólność małżeńska została ukształtowana jako wspólność łączna. Charakteryzuje się ona tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą więc rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością ustawową. Obojgu małżonkom przysługuje pełne prawo do całości majątku wspólnego.
Jak wskazuje art. 33 pkt 2 ww. Kodeksu:
Do majątku osobistego każdego z małżonków należą przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił.
Kwestia określenia momentu nabycia nieruchomości i praw majątkowych była przedmiotem uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 maja 2017 r., sygn. akt II FPS 2/17, w której sąd stwierdził, że:
Dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych nabytych przez współmałżonka w wyniku dziedziczenia, datą ich nabycia lub wybudowania w rozumieniu tego przepisu jest dzień nabycia (wybudowania) tych nieruchomości i praw majątkowych do majątku wspólnego małżonków.
W uzasadnieniu uchwały Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że:
W przypadku nabycia nieruchomości przez małżonków pozostających w majątkowej wspólności małżeńskiej przewidzianej w art. 31 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie ma możliwości określenia tego, w jakich częściach nastąpiło nabycie nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie jest możliwe nabycie nieruchomości w określonym udziale przez małżonków pozostających we wspólności majątkowej małżeńskiej i działających jednocześnie, co wynika z istoty wspólności małżeńskiej. Wspólność małżeńska (łączna) to wspólność bezudziałowa, a w czasie jej trwania małżonkowie nie mogą rozporządzać swoimi prawami do majątku wspólnego jako całości. Nie mogą także rozporządzać udziałem w jakimkolwiek przedmiocie należącym do tego majątku.
Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego skoro, z uwagi na wspólność majątkową, nie można wyodrębnić udziałów, które małżonkowie posiadali w chwili nabycia nieruchomości w małżeństwie, to nie można też przyjąć, że pięcioletni termin biegnie od daty nabycia nieruchomości w drodze spadku. Dla oceny skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości kluczowy jest moment poniesienia wydatku na nabycie tego składnika do majątku wspólnego i to, że tego wydatku – w momencie jego poniesienia – nie można przypisać jednemu bądź drugiemu małżonkowi w udziałach o określonej wielkości.
Przyjmując argumentację wynikającą z uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 maja 2017 r., sygn. akt II FPS 2/17, wskazać należy, że jakkolwiek np. wskazana w Pani wniosku darowizna z 18 października 2022 r. polegająca na przesunięciu składników majątkowych z majątku wspólnego obojga małżonków do majątku osobistego jednego z nich jest czynnością prawną rozporządzającą nieodpłatną, to jednak nie powoduje nabycia w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nieruchomości i innych praw majątkowych przez małżonka, do którego majątku wspólnego przedmioty te wcześniej już przynależały.
Jednocześnie, od 1 stycznia 2019 r. w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych obowiązuje przepis art. 10 ust. 6, zgodnie z którym:
W przypadku odpłatnego zbycia po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej, nabytych do majątku wspólnego małżonków lub wybudowanych w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej nieruchomości lub nabytych do majątku wspólnego małżonków praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie do majątku wspólnego małżonków lub ich wybudowanie w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej.
Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, że w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych nieruchomości (działki) objęte zamiarem sprzedaży nabyła Pani w roku 1972.
Oceniając skutki podatkowoprawne opisanego przez Panią zdarzenia należy jednak też podnieść, że uregulowania cyt. wyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odnoszą się do odpłatnego zbycia nieruchomości, które nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej.
Analizując zatem w przedmiotowej sprawie, czy opisana przez Panią sprzedaż nieruchomości będzie stanowiła źródło przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym, należy więc też rozstrzygnąć, czy sprzedaż ta nie nastąpi w wykonywaniu działalności gospodarczej, zdefiniowanej w art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zgodnie z art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Ilekroć w ustawie jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej - oznacza to działalność zarobkową:
a)wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
b)polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
c)polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych
- prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.
Zatem pojęcie działalności gospodarczej charakteryzuje się między innymi prowadzeniem tej działalności w celach zarobkowych, prowadzeniem działalności na własny rachunek, jej zorganizowaniem i ciągłością – zawodowym charakterem, uczestnictwem w obrocie gospodarczym. Ponadto, przy ocenie zakresu pojęcia działalności gospodarczej nie można abstrahować od zamiaru podmiotu podejmującego poszczególne czynności.
W świetle powyższego należy uznać, że działalność jest wtedy zarobkowa, gdy jest zdolna do potencjalnego generowania zysku, a jej przeznaczeniem jest zapewnienie określonego dochodu. Zarobkowego charakteru nie mają działania, których wyłącznym celem jest zaspokojenie własnych potrzeb osoby podejmującej określone czynności, czy też jej rodziny.
Zatem sprzedaż, nawet wielokrotna, przedmiotów z majątku prywatnego osoby fizycznej, które nie są związane z działalnością gospodarczą oraz nie były nabyte w celu ich odsprzedaży, nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W konsekwencji, w oparciu o okoliczności przedstawione przez Panią, a w szczególności fakty, że działki mające być przedmiotem sprzedaży zostały nabyte w roku 1972 jako gospodarstwo rolne i były wykorzystywane w działalności rolniczej oraz że środki ze sprzedaży mają być przeznaczone na leczenie i opiekę, a Pani nie wykonywała czynności wykraczających poza zwykły zarząd majątkiem prywatnym, a co więcej, że sama sprzedaż zostanie niejako wymuszona trudną sytuacją losową, należy stwierdzić, że zamierzoną sprzedaż nieruchomości (działek) należy rozpatrywać w kategorii odpłatnego zbycia, klasyfikowanego do źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Reasumując, na gruncie zdarzenia przyszłego opisanego przez Panią we wniosku i jego uzupełnieniu, planowane odpłatne zbycie (sprzedaż) przez Panią nieruchomości (działek) – stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – nie będzie stanowiła źródła przychodu, albowiem zostanie dokonane po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tychże nieruchomości (roku 1972), a jednocześnie – nie nastąpi w wykonaniu podatkowoprawnej działalności gospodarczej.
W rezultacie, nie będzie Pani zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu rzeczonej sprzedaży nieruchomości (działek).
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).