Możliwość skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

12 marca 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 12 marca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 18 kwietnia 2023 r. (wpływ 18 kwietnia 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Jest Pan żołnierzem pełniącym zawodową służbę wojskową w Orkiestrze Wojskowej w (…). W dniu 19 października 2022 r. kancelaria Orkiestry Wojskowej w (…) otrzymała od Dowództwa Garnizonu (…) dokument dotyczący funduszu zapomóg MON informujący o uruchomieniu II transzy środków na zapomogi dla żołnierzy zawodowych znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej i umożliwiający składanie wniosków o przyznanie zapomogi żołnierzom jednostki. Dokument ten zgodnie z art. 443 ust. 1 pkt 2 ustawy z 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (Dz. U. poz. 655) warunkował przyznanie zapomogi żołnierzowi zawodowemu koniecznością poniesienia wydatków pieniężnych spowodowanych zdarzeniem losowym, klęską żywiołową, długotrwałą chorobą lub śmiercią członka rodziny oraz inną przyczyną powodującą istotne pogorszenie warunków materialnych. Jako że z racji stanu zdrowia Pana żony A. S. w ostatnim czasie ponieśli Państwo liczne wydatki, co pogorszyło Państwa sytuację materialną, w dniu 9 listopada 2022 r. złożył Pan poprzez dowódcę - kapelmistrza Orkiestry Wojskowej w (…) wniosek o przyznanie zapomogi w związku z długotrwałą chorobą żony. We wniosku opisał Pan chorobę żony. Cierpi ona na achalazję wpustu typu II. Jest to choroba przewlekła, nieuleczalna. Pierwsze objawy pojawiły się w 2019 roku w postaci trudności najpierw z przełykaniem pokarmów, następnie także płynów. Choroba ta polega na upośledzeniu pracy mięśni przełyku: w wyniku utraty komórek nerwowych (splotu Auerbacha) zwieracz przełyku nie wykazuje właściwości rozkurczających, mięśnie środkowego odcinka przełyku w ogóle nie pracują, a odcinek nad wpustem do żołądka zwęża się (u Pana żony do 3 mm), co powoduje, że spożywanie pokarmów każdorazowo wiąże się z bólem przełyku wskutek niemożności przełknięcia, ponieważ treść zalega w przełyku. Następują częste wymioty, waga pacjentów znacząco spada. Prawidłowa diagnoza została postawiona dopiero w czerwcu 2022 roku. Ponieśli Państwo liczne wydatki na część wizyt i badań lekarskich, dojazdy do szpitali, leki czy żywność specjalnego przeznaczenia medycznego, która pozwalała jakkolwiek dożywić organizm, co udokumentowaliśmy w opisywanym wniosku. Ponadto od dziesięciu lat Pana żona miała nasilające się problemy ze wzrokiem, które zwłaszcza po przebytej ciąży w 2020 roku pogłębiły się (krótkowzroczność, astygmatyzm, otwory zanikowe). Aby poprawić jej komfort życia zdecydowali się Państwo w listopadzie 2022 roku na komercyjną laserową operację rogówki. Koszty operacji, zabiegu laseroterapii, wizyt lekarskich i leków przedstawił Pan w opisywanym wniosku. W dniu 17 listopada 2022 r. do kancelarii Orkiestry Wojskowej w (…) wpłynął rozkaz Dowódcy Garnizonu (…) postanawiający przyznać Panu zapomogę pieniężną w związku z trudną sytuacją materialną w kwocie 6.000 zł i określający, że środki te zostaną wypłacone z funduszu zapomóg Ministra Obrony Narodowej. W dniu 19 grudnia 2022 roku otrzymał Pan przelew środków na kwotę 5.280 zł wypłaconych przez IV Wojskowy Oddział Gospodarczy w (…). Od przyznanej zapomogi w kwocie 6.000 zł pobrano podatek dochodowy w wysokości 720 zł. Nadmienia Pan, że 18 stycznia 2023 r. do kancelarii Orkiestry Wojskowej w (…) wpłynęły wytyczne Szefostwa Finansów Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych w sprawie planowania i realizacji wydatków na zapomogi dla żołnierzy zawodowych poruszające m.in. kwestię pobrania podatku lub zastosowania zwolnienia podatkowego.

Uzupełnienie opisu stanu faktycznego

Wnioski o udzielenie zapomogi z tytułu długotrwałej choroby członka rodziny składał Pan w 2022 roku w każdym zakładzie pracy, w którym jest Pan zatrudniony, i otrzymał je Pan. W Orkiestrze Wojskowej w (…) przyznano Panu jedną zapomogę, o której pisał Pan we wniosku (przyznana rozkazem Dowódcy Garnizonu (…) z dnia 17 listopada 2022 r. w kwocie 6.000 zł). W ramach stosunku pracy w Ogólnokształcącej Szkole Muzycznej I i II st. w (…) przyznano Panu zapomogę w kwocie 500 zł, a w ramach stosunku pracy w Zespole Szkół Muzycznych im. (…) przyznano Panu zapomogę w kwocie 1.500 zł. Zapomogi otrzymane w szkołach, gdzie jest Pan zatrudniony, wypłacone zostały w 2022 roku z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, a zatem według Pana podlegają zwolnieniu od podatku dochodowego zgodnie z art. 21 ust. 26 lit. a).

Zapomoga, o której mowa we wniosku ma charakter bezzwrotny.

Jak wynika z rozkazu Dowódcy Garnizonu (…) z dnia 17.11.2022 r., wypłata zapomogi, o której mowa we wniosku odbyła się na podstawie następujących uregulowań prawnych:

‒art. 443 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (Dz. U. poz. 2305),

‒§ 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 29 maja 2014 r. w sprawie trybu przyznawania nagród uznaniowych i zapomóg żołnierzom zawodowym (Dz. U. 2021 poz. 1670),

‒§ 5 ust. 2 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 25 września 2014 r. w sprawie wysokości funduszu na nagrody uznaniowe i zapomogi dla żołnierzy zawodowych (Dz. U. 2014 poz. 1365),

‒decyzja (…) Ministra Obrony Narodowej z dnia 28 października 2022 r. w sprawie uruchomienia II transzy środków na zapomogi dla żołnierzy zawodowych (Dz. U. Min. Obr. Nar. poz. 179),

‒§ 2 ust. 3 Szczegółowego zakresu działania Dowództwa Garnizonu (…), stanowiącego załącznik do decyzji (…) Ministra Obrony Narodowej z dnia 20 grudnia 2021 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Dowództwa Garnizonu (…) (niepublikowana).

Pytanie

Czy w wyżej opisanej sytuacji podatek dochodowy został należnie pobrany czy też przyznana zapomoga mogłaby podlegać zwolnieniu z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.)?

Pana stanowisko w sprawie

Według Pana podatek dochodowy od przyznanej Panu zapomogi został pobrany nienależnie, ponieważ w świetle art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.) zapomoga ta podlega zwolnieniu od podatku dochodowego. W Pana rozumieniu przytoczony przepis prawny określa, że to czy dana zapomoga podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzależnione jest od przyczyny będącej podstawą jej wypłaty, od kwoty zapomogi oraz źródła jej finansowania. Jeśli chodzi o przyczyny będące podstawą wypłaty zapomogi, art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje, że wolne od podatku dochodowego są zapomogi otrzymane w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci. Składając wniosek prosił Pan o przyznanie zapomogi w związku z pogorszeniem sytuacji materialnej wskutek długotrwałej choroby Pana żony. Ustawa o podatku dochodowym nie definiuje pojęcia długotrwałej choroby, dlatego należy sięgnąć do definicji występujących w słownikach języka polskiego oraz do istniejącego orzecznictwa.

W piśmie z 4 września 2019 r. 0115-KDIT2-2.4011.267.2019.1.BK Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w wydanej interpretacji indywidualnej stwierdza, że przez długotrwałą chorobę należy rozumieć chorobę wymagającą długotrwałego leczenia w sposób stały lub przez długi okres, mającą długotrwały przebieg, a analizując, czy choroba jest długotrwała powinno się odwołać do konkretnych ram czasowych przesądzających o tym jak długo ma ona trwać, by możliwe było objęcie zapomogi wypłaconej w związku z tą chorobą zwolnieniem z opodatkowania. Dodaje, iż z kolei z medycznego punktu widzenia długotrwałe choroby, to choroby przewlekłe, nieuleczalne, wrodzone.

Achalazja wpustu, na którą cierpi Pana żona, dała o sobie znać w postaci pierwszych objawów w 2019 roku, jest chorobą nieuleczalną i przewlekłą. Zabieg operacyjny może jedynie poprawić komfort życia pacjenta, natomiast nie przywróci prawidłowej pracy przełyku. Ponadto ze względu na ramy czasowe w Pana ocenie chorobę trwającą nieprzerwanie od prawie 4 lat uznaje się za długotrwałą.

Wobec powyższego wskazaną we wniosku zapomogę można uznać za przyznaną w związku z długotrwałą chorobą. We wniosku o zapomogę dokumentowaliście Państwo ponadto wydatki związane z nasilającymi się problemami ze wzrokiem Pana żony, trwającymi już od 10 lat, co także rozumie Pan jako "długotrwałe". W rozpoznaniu lekarskim Pana żony sklasyfikowano je według Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych jako H52.1 - zaburzenia refrakcji i akomodacji; krótkowzroczność; astygmatyzm obojga oczu. Co do źródła finansowania przyznanej zapomogi, rozkaz Dowódcy Garnizonu (...) z dnia 17 listopada 2022 r. będący jednocześnie decyzją o przyznaniu opisywanej zapomogi jednoznacznie wskazuje, że środki te wypłacane są z funduszu zapomóg Ministra Obrony Narodowej, a zatem zasady przyznawania tejże zapomogi wynikają z odrębnych przepisów wydanych przez właściwego ministra, tj. rozporządzenia oraz decyzji Ministra Obrony Narodowej, więc korzysta ona ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 26 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli podlega zwolnieniu niezależnie od wysokości przyznanych środków.

Stanowisko to potwierdzają również przywoływane już wytyczne w sprawie planowania i realizacji wydatków na zapomogi dla żołnierzy zawodowych, oparte na takich podstawach prawnych, jak ustawa o obronie Ojczyzny, ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawa o finansach publicznych oraz rozporządzenie MON w sprawie trybu przyznawania nagród uznaniowych i zapomóg żołnierzom zawodowym. Pkt 5 ppkt 1 tego dokumentu wyjaśnia, że w przypadku zapomóg przyznawanych w jednostkach wojskowych funkcjonujących w resorcie obrony narodowej zastosowanie może znaleźć zwolnienie przedmiotowe przywołane w art. 21 ust. 1 pkt 26 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W dalszej części dokument ten w pkt 5 ppkt 2 podkreśla, że nieuzasadnione zaniechanie w obszarze zwolnienia z podatku również stanowi nieprawidłowość i aby podjąć właściwą decyzję w sprawie poboru zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych lub zastosowanie zwolnienia należy analizować odrębnie każdy przypadek i precyzyjnie określić powód uzasadniający przyznanie zapomogi.

Reasumując, w Pana ocenie w powyższym przypadku doszło do takiej właśnie nieprawidłowości w postaci nieuzasadnionego zaniechania w obszarze zwolnienia z podatku dochodowego. W świetle przedstawionych faktów wskazaną we wniosku zapomogę można uznać za przyznaną w związku z długotrwałą chorobą, a zasady jej przyznawania wynikają z odrębnych przepisów wydanych przez właściwego ministra, dlatego też podlega ona zwolnieniu przedmiotowemu od podatku dochodowego zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 26 lit. a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Według art. 12 ust. 1 ww. ustawy:

Natomiast w myśl art. 21 ust. 1 pkt 26 ww. ustawy:

Zgodnie z art. 52l pkt 2 ww. ustawy:

To czy dana zapomoga podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest więc od przyczyny będącej podstawą jej wypłaty, od kwoty zapomogi oraz źródła jej finansowania.

Ustawa o podatku dochodowym nie definiuje pojęcia „zapomoga”, „zdarzenie losowe” czy „indywidualne zdarzenie losowe” .

W orzecznictwie podatkowym zasadą jest, że w sytuacji, gdy w prawie podatkowym termin użyty w przepisach nie jest bliżej określony, to wykładnia takiego pojęcia winna odbywać się przy zastosowaniu wykładni językowej lub zgodnie ze znaczeniem jakie ma ono w języku potocznym.

Powołując się na językowe znaczenie wyrazów, przez „zapomogę” należy rozumieć jednorazowe świadczenie pieniężne mające na celu wsparcie finansowe osoby, która z ważnych przyczyn znalazła się w trudnej sytuacji życiowej.

Pod pojęciem „indywidualnego zdarzenia losowego” można rozumieć wszelkie nagłe, niespodziewane, pojedyncze zdarzenia wywołane przyczynami zewnętrznymi, których nie można przewidzieć, a które są niezależne od człowieka, nawet przy zachowaniu należytej staranności.

Przez „zdarzenie losowe” należy rozumieć wszelkie nagłe i niespodziewane zdarzenia wywołane przyczynami zewnętrznymi, których nie można przewidzieć, a które są niezależne od człowieka, nawet przy zachowaniu należytej staranności. Zdarzenie losowe jest więc wydarzeniem, na które człowiek nie ma wpływu, które pojawia się nagle, nieoczekiwanie i pociąga za sobą przemijające, usuwalne skutki lub następstwa nieodwracalne.

Ze zwolnienia od podatku korzystają tylko zapomogi wypłacane w związku z zaistnieniem sytuacji określonych powyżej. A zatem tylko zapomogi pieniężne wypłacane w przypadku zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci (pod warunkiem udokumentowania przez osobę starającą się o świadczenie) podlegają zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych.

Należy przy tym zauważyć, że zapomoga charakteryzuje się tym, że jest to świadczenie jednorazowe mające na celu wsparcie finansowe osoby, która z różnych przyczyn znalazła się w trudnej sytuacji życiowej, a podstawą do zastosowania zwolnienia w podatku dochodowym od osób fizycznych jest stwierdzenie faktu, wystąpienia określonego zdarzenia.

Z opisu sprawy wynika, że w dniu 9 listopada 2022 r. złożył Pan poprzez dowódcę - kapelmistrza Orkiestry Wojskowej (…) wniosek o przyznanie zapomogi w związku z długotrwałą chorobą żony. W dniu 17 listopada 2022 r. do kancelarii Orkiestry Wojskowej w (…) wpłynął rozkaz Dowódcy Garnizonu (…) postanawiający przyznać Panu zapomogę pieniężną w związku z trudną sytuacją materialną w kwocie 6.000 zł i określający, że środki te zostaną wypłacone z funduszu zapomóg Ministra Obrony Narodowej. W dniu 19 grudnia 2022 roku otrzymał Pan przelew środków na kwotę 5.280 zł wypłaconych przez IV Wojskowy Oddział Gospodarczy w (…). Od przyznanej zapomogi w kwocie 6.000 zł pobrano podatek dochodowy w wysokości 720 zł. Zapomoga miała charakter bezzwrotny, a jej wypłata odbyła się na podstawie następujących uregulowań prawnych:

‒art. 443 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (Dz. U. poz. 2305),

‒§ 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 29 maja 2014 r. w sprawie trybu przyznawania nagród uznaniowych i zapomóg żołnierzom zawodowym (Dz. U. 2021 poz. 1670),

‒§ 5 ust. 2 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 25 września 2014 r. w sprawie wysokości funduszu na nagrody uznaniowe i zapomogi dla żołnierzy zawodowych (Dz. U. 2014 poz. 1365),

‒decyzja (…) Ministra Obrony Narodowej z dnia 28 października 2022 r. w sprawie uruchomienia II transzy środków na zapomogi dla żołnierzy zawodowych (Dz. U. Min. Obr. Nar. poz. 179),

‒§ 2 ust. 3 Szczegółowego zakresu działania Dowództwa Garnizonu (…), stanowiącego załącznik do decyzji (…) Ministra Obrony Narodowej z dnia 20 grudnia 2021 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Dowództwa Garnizonu (…) (niepublikowana).

Przesłanki przyznawania nagród uznaniowych oraz zapomóg, a także źródła ich finansowania z tworzonego na ten cel funduszu reguluje przepis art. 84 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych z dnia 11 września 2003 r. (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 536).

Zgodnie z art. 84 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy:

Stosownie do art. 84 ust. 1b ww. ustawy:

Natomiast według art. 443 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2305 ze zm.):

Na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 84 ust. 3 ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, Minister Obrony Narodowej wydał w dniu 29 maja 2014 r. rozporządzenie w sprawie trybu przyznawania nagród uznaniowych i zapomóg żołnierzom zawodowym (Dz. U. z 2023 r. poz. 149).

Zgodnie z § 1 pkt 1) ww. rozporządzenia:

W myśl § 5 ust. 1 ww. rozporządzenia:

Według § 5 ust. 2 ww. rozporządzenia:

Stosownie do § 5 ust. 4 ww. rozporządzenia:

Zgodnie z § 5 ust. 5 ww. rozporządzenia:

W myśl § 6 ust. 1 tego rozporządzenia:

W myśl § 6 ust. 2 ww. rozporządzenia:

Zgodnie z § 7 ust. 1 rozporządzenia:

Biorąc zatem pod uwagę powyższe regulacje prawne oraz opisany stan faktyczny stwierdzić należy, że wskazana we wniosku zapomoga przyznana z tytułu długotrwałej choroby Pana żony jest wolna od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 26 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem od zapomogi tej nie powinien być pobierany podatek dochodowy od osób fizycznych.

Pana stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia.