Zbycie nieruchomości na podstawie umowy dożywocia przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej nabycie.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

3 kwietnia 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 30 marca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych zawarcia umowy dożywocia. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

E.F. (dalej: Wnioskodawczyni) jest osobą fizyczną mającą miejsce zamieszkania w Polsce i podlegającą w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy). Wnioskodawczyni nie prowadzi działalności gospodarczej.

W kwietniu 2020 r. Wnioskodawczyni nabyła na własność nieruchomość w postaci lokalu mieszkalnego (dalej: Nieruchomość).

Wnioskodawczyni jest osobą w podeszłym wieku, gdyż skończyła 84 lata, a jej stan zdrowia ulega systematycznemu pogorszeniu. Jednocześnie Wnioskodawczyni straciła najbliższych członków rodziny.

Mając na uwadze powyższe Wnioskodawczyni planuje zawarcie umowy dożywocia w rozumieniu art. 908 Kodeksu cywilnego z dalekim członkiem rodziny i jego żoną (dalej: Nabywcy), którzy na co dzień się nią opiekują. Na mocy planowanej umowy dożywocia Wnioskodawczyni przeniesie na rzecz wskazanych osób własność Nieruchomości, a w zamian Nabywcy zobowiążą się do zapewnienia Wnioskodawczyni dożywotniego utrzymania. Jednocześnie na rzecz Wnioskodawczyni zostanie ustanowiona dożywotnia, bezpłatna służebność mieszkania na Nieruchomości (służebność osobista). Na podstawie art. 908 § 2 Kodeksu cywilnego powyższa służebność mieszkania będzie należała do treści prawa dożywocia.

Do przeniesienia własności Nieruchomości w oparciu o opisaną umowę dożywocia dojdzie przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie Nieruchomości (z powodu pogorszenia się stanu zdrowia, które powoduje, że Wnioskodawczyni chce zawrzeć umowę dożywocia).

Wnioskodawczyni i nabywcy należą do III grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Pytanie w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych

Czy w opisanym zdarzeniu przyszłym Wnioskodawczyni będzie obowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu zbycia Nieruchomości przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej nabycie?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, nie będzie Pani obowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu zbycia Nieruchomości przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej nabycie.

Zgodnie z przepisem art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o PIT źródłami przychodów są odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2, nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Zgodnie z przepisem art. 19 ust. 1 ustawy o PIT przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.

Natomiast zgodnie z przepisem art. 30e ust. 1 ustawy o PIT od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

Jednocześnie jak wskazuje się w doktrynie prawa cywilnego:

„Umowa o dożywocie jest umową zobowiązującą do przeniesienia własności nieruchomości w zamian za świadczenie polegające na zapewnieniu zbywcy dożywotniego utrzymania, określone w jej treści, a w braku takiego określenia w umowie o dożywocie w zamian za świadczenie polegające na zapewnieniu zbywcy dożywotniego utrzymania, którego zakres w braku odmiennych postanowień umowy ulega doprecyzowaniu na podstawie art. 908 § 1 Kc. Cechą zobowiązania wynikającego z umowy o dożywocie determinującego jego właściwość (naturę) jest jego alimentacyjny charakter (...). Należy uznać, że zapewnienie dożywotniego utrzymania w jakikolwiek sposób, czy to poprzez spełnianie świadczenia pieniężnego lub niepieniężnego, czy poprzez pokrywanie kosztów opieki nad dożywotnikiem, czy też poprzez sprawowanie osobistej opieki nad jego osobą, mieści się w formule prawa dożywocia”.

(Kodeks cywilny. Komentarz. K. Osajda (red. serii), W. Borysiak (red. tomu), Wyd. 30, Warszawa 2022).

W opisanym zdarzeniu przyszłym, na skutek zawarcia planowanej umowy dożywocia dojdzie do zbycia Nieruchomości przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej nabycie przez Wnioskodawczynię. Tym samym zbycie to będzie stanowiło źródło przychodów, o którym mowa w przepisie art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o PIT. Jednocześnie jednak w analizowanym zdarzeniu przyszłym nie będzie możliwe określenie wysokości przychodu uzyskanego przez Wnioskodawczynię. Nie jest bowiem możliwe określenie ceny za jaką zbywana jest Nieruchomość, umowa dożywocia ma bowiem charakter losowy.

Wnioskodawczyni pragnie podkreślić, że prawidłowość powyższego podejścia potwierdzana jest zarówno w orzecznictwie sądów administracyjnych, jak i w orzecznictwie organów podatkowych. Można wskazać tu przykładowo na:

•uchwałę NSA z dnia 17 listopada 2014 r., sygn. akt II FPS 4/14, w której Sąd wskazał, że:

„W przypadku zbycia nieruchomości na podstawie umowy o dożywocie nie jest możliwe określenie przychodu ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), na zasadach wynikających z art. 19 ust. 1 i 3 tej ustawy”.

•interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 3 stycznia 2023 r., nr 0114-KDIP3-2.4011.943.2022.3.MR, w której organ wskazał, że:

„planowane przez Panią zbycie lokalu mieszkalnego na podstawie umowy o dożywocie nie będzie skutkować obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego nawet w sytuacji, gdy nastąpi przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jego nabycie. Nie będzie bowiem możliwe określenie przychodu ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, na zasadach wynikających z art. 19 ust. 1 i 3 tej ustawy”.

•interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 7 lipca 2022 r., nr 0113-KDIPT1-3.4011.79.2022.1.MK, w której organ wskazał, że:

„planowane zbycie nieruchomości (lokalu mieszkalnego) na podstawie umowy o dożywocie, będzie stanowiło źródło przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części, bądź udziału w nieruchomości na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli przeniesienie prawa własności nastąpi przed upływem pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie ww. nieruchomości. Skutkiem takiego zbycia jest zawsze (będzie) powstanie źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy. Natomiast, pomimo istnienia źródła przychodu, z którym wiąże się powstanie obowiązku podatkowego (odpłatne zbycie nieruchomości), jak również ustalenia podmiotu zobowiązanego do zapłaty podatku (dożywotnika), to nie będzie możliwe określenie na zasadach wynikających z art. 19 ust. 1 i ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodu z tytułu odpłatnego zbycia ww. nieruchomości w drodze umowy o dożywocie. Skoro na podstawie umowy o dożywocie nie jest możliwie określenie podstawy opodatkowania oznacza to, że Wnioskodawczyni dokonując w wyniku umowy o dożywocie przeniesienia na rzecz nabywcy (siostrzenicy Wnioskodawczyni) prawa własności ww. nieruchomości nie będzie z tego tytułu zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych”.

Podsumowując, w opisanym zdarzeniu przyszłym Wnioskodawczyni nie będzie obowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu zbycia Nieruchomości przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej nabycie.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Odstępuję od uzasadnienia prawnego tej oceny.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Przedmiotem tej interpretacji jest odpowiedź na pytanie oznaczone we wniosku nr 1. W zakresie pytania nr 2 dotyczącego podatku od spadków i darowizn zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

•Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).

Podstawą prawną dla odstąpienia od uzasadnienia interpretacji jest art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej.