Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

11 sierpnia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 11 sierpnia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wartości umorzonych wierzytelności uprzednio zaliczonych jako przychód należny.

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca ma siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i jest rezydentem podatkowym w Polsce. Wnioskodawca jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. Podstawowym przedmiotem działalności Spółki jest sprzedaż̇ hurtowa i detaliczna samochodów osobowych i furgonetek (PKD 45.11.Z).

Spółka powstała z dniem 1 lipca 2022 r. z przekształcenia A. spółka jawna w spółkę komandytową.

Spółka posiada nieuregulowane i nieprzedawnione wierzytelności handlowe do B. Sp. z o.o. (dalej jako: „Wierzytelności”). Spółka oraz B. sp. z o.o. (dalej jako: „Dłużnik”) są podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 Ustawy o CIT.

Wierzytelności wynikają z tytułu usług świadczonych przez Spółkę na rzecz Dłużnika. Spółka (a wcześniej jej wspólnicy w okresie, w którym Spółka działała w formie spółki jawnej) rozpoznawała wynagrodzenie z tytułu świadczenia ww. usług dokumentowane fakturami sprzedaży VAT jako przychód dla celów podatku dochodowego oraz jako sprzedaż dla celów podatku VAT.

Dłużnik nie kwestionuje Wierzytelności, jednak z uwagi na ponoszone straty obecnie nie ma możliwości uregulowania ciążących na nim zobowiązań.

W ocenie Spółki, podejmowanie działań mających na celu odzyskanie należności od Dłużnika, w tym w szczególności skierowanie sprawy na drogę postępowania sądowego, nie rokuje szans na skuteczne wyegzekwowanie tych należności. Przeciwnie – mogłoby jedynie generować dodatkowe koszty po stronie Wnioskodawcy, takie jak wydatki związane z windykacją, a cały proces byłby długotrwały, kosztowny i niegwarantujący powodzenia. Z uwagi na znaczne trudności z odzyskaniem Wierzytelności, Spółka rozważa scenariusz działań, który przewiduje restrukturyzację zadłużenia Dłużnika wobec Spółki oraz rozłożenie spłaty powstałego zadłużenia w perspektywie długoterminowej.

Scenariusz działań przewiduje następujące etapy:

1.Umorzenie części Wierzytelności.

2.Zawarcie umowy pożyczki na podstawie, której Spółka zobowiąże się jako pożyczkodawca do przekazania kwoty głównej pożyczki do Dłużnika. Kwota główna pożyczki będzie odpowiadała wartości Wierzytelności, które nie zostaną umorzone i będą pozostawały do uregulowania.

3.Zawarcie umowy potrącenia na podstawie, której wzajemne istniejące wierzytelności Dłużnika i Spółki ulegną potrąceniu, tj.:

a.Wierzytelność Dłużnika wobec Spółki o przekazanie kwoty głównej pożyczki na podstawie umowy wskazanej w pkt 2 powyżej z

b.wierzytelnościami Spółki wobec Dłużnika o zapłatę Wierzytelności, które nie będą podlegały umorzeniu.

Po przeprowadzeniu ww. działań Dłużnik będzie mieć zobowiązanie pożyczkowe wobec Spółki, które będzie regulowane zgodnie z warunkami zawartej umowy pożyczki między tymi podmiotami.

Umorzenie Wierzytelności z pkt 1 ww. scenariusza miałoby nastąpić na podstawie umowy zwolnienia z długu zawartej w formie pisemnej, zgodnie z art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny3 (dalej jako: „KC”). W umowie tej (dalej jako: „Umowa”) strony (tj. Wnioskodawca i Dłużnik) określą m.in. datę umorzenia części Wierzytelności, do zapłaty których zobowiązany jest Dłużnik. W umowie tej zarówno Spółka, jak i Dłużnik wyrażą pisemną zgodę na zwolnienie z długu.

Spółka w stosunku do umarzanych Wierzytelności nie będzie dysponowała jakimikolwiek dokumentami potwierdzającymi nieściągalność wierzytelności, o których mowa w art. 16 ust. 2 Ustawy o CIT oraz nie będą zachodziły przesłanki świadczące o uprawdopodobnieniu nieściągalności w rozumieniu art. 16 ust. 2a pkt 1 ustawy o CIT.

Podsumowując należy wskazać, że:

• umorzenie części Wierzytelności nastąpi przed ich przedawnieniem;
• zarówno Spółka jak i Dłużnik wyraż ą pisemną zgodę na zwolnienie z długu;
• umorzenie obejmie wyłącznie te Wierzytelności, które wcześniej zostały zaliczone do przychodów Spółki;
• Wierzytelności podlegające umorzeniu nie zostały wcześniej odpisane jako nieściągalne ani nie zostały ujęte w kosztach uzyskania przychodów dla celów podatkowych.

Pytanie

Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym umorzenie przez Spółkę Wierzytelności zarachowanych uprzednio jako przychód należny skutkować będzie możliwością zaliczenia przez Spółkę wartości umorzonych Wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 44 Ustawy CIT i w zw. z art. 15 ust. 1 tej ustawy jednorazowo w momencie umorzenia Wierzytelności określonych w Umowie?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym umorzenie przez Spółkę Wierzytelności zarachowanych uprzednio jako przychód należny skutkować będzie możliwością zaliczenia przez Spółkę wartości umorzonych Wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 44 Ustawy CIT i w zw. z art. 15 ust. 1 tej ustawy jednorazowo w momencie umorzenia Wierzytelności określonych w Umowie.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Przepisy ogólne

Zgodnie z art. 15 ust. 1 Ustawy o CIT kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Z ogólnej definicji kosztów uzyskania przychodów (art. 15 ust. 1 ustawy o CIT) wynika, że aby dany wydatek mógł stanowić koszt podatkowy, powinien:

1)zostać poniesiony w celu:

a)osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub

b)zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu;

2)być faktycznie poniesiony przez podatnika oraz musi być definitywny,

3)nie znajdować się w katalogu wydatków wyłączonych z kosztów uzyskania przychodów wymienionych w art. 16 ust. 1 Ustawy o CIT.

Choć nie wynika to wprost z definicji kosztu uzyskania przychodu, zarówno organy podatkowe jak i sądy administracyjne wskazują by wydatek był uznawany za koszt podatkowy, należy spełnić także warunek jego właściwego udokumentowania.

Z uwagi na to, że definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny, to każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej ocenie w celu dokonania jego kwalifikacji podatkowej. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach, należy zaś zbadać istnienie związku przyczynowo – skutkowego pomiędzy poniesieniem kosztu, a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

Ustawa nie określa wprost stopnia związku poniesionych kosztów z przychodami. Dlatego też przyjąć należy, że przesłankami do uznania, iż wskazany związek istnieje, są (M. Smakuszewski, K. Klimkiewicz – Deplano, M. Siwiński [w:] Komentarz CIT 2023, wyd. Infor, Warszawa 2023):

• racjonalność wydatku i możliwość jego gospodarczego uzasadnienia, czyli podatnik musi wykazać, że w związku z poniesieniem wydatku istniała obiektywna możliwość osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
• istnienie związku przyczynowo – skutkowego między wydatkiem a przychodem.

Konkludując, powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu wydatków enumeratywnie wymienionych w przywołanym art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, stanowić mogą koszt uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo - skutkowym z osiąganymi przychodami.

Natomiast zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 44 Ustawy o CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów umorzonych wierzytelności, z wyjątkiem wierzytelności lub jej części, które uprzednio zostały zarachowane jako przychody należne - do wysokości zarachowanej jako przychód należny.

A contrario z powyższego przepisu wynika, że umorzone wierzytelności uprzednio zarachowane jako przychód należny mogą stanowić koszt uzyskania przychodów.

Ustawa o CIT nie definiuje pojęcia umorzenia wierzytelności, dlatego zasadne jest odwołanie się w tym zakresie do reguł wykładni językowej oraz prawa cywilnego. I tak (zgodnie ze Słownikiem języka polskiego PWN), "umorzyć" to "zrezygnować całkowicie lub częściowo ze ściągania jakichś należności pieniężnych", "zrezygnować z dalszego postępowania sądowego w określonej sprawie".

Natomiast na gruncie prawa cywilnego instytucję umorzenia długu reguluje art. 508 KC. Zgodnie z tym przepisem zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.

Jak wynika z powyższego przepisu umorzenie wierzytelności nie jest czynnością jednostronną. Zwolnienie z długu musi być przyjęte przez dłużnika, co musi się znaleźć również w treści umowy.

Nie ma przy tym przeszkód aby zwolnienie z długu objęło tylko część zobowiązania., jednakże jak wskazano wyżej musi ono zostać zaakceptowane przez dłużnika. Dlatego też niezbędnymi elementami umowy umorzenia są dwa oświadczenia:

1)wierzyciela o zwolnieniu z długu,

2)dłużnika o przyjęciu zwolnienia z długu.

Zatem, aby można było stwierdzić, że miało miejsce umorzenie zobowiązania w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT, konieczne jest definitywne wygaśnięcie tego zobowiązania – oznacza to, że przestaje ono istnieć. W konsekwencji wierzyciel traci możliwość jego egzekwowania, jak również przeniesienia go na inny podmiot. Umorzenie wierzytelności skutkuje więc powstaniem straty majątkowej po stronie wierzyciela, odpowiadającej wartości wierzytelności, której nie udało się odzyskać.

Dodatkowo należy mieć na uwadze przepis art. 16 ust. 1 pkt 20 ustawy o CIT, zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako przedawnione.

W świetle powyższego, w celu zaliczenia danej wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów muszą zostać spełnione łącznie następujące warunki:

1)strata majątkowa odpowiadająca wartości wierzytelności, której nie udało się odzyskać musi wykazywać związek przyczyno – skutkowy z osiąganymi przychodami ze źródła przychodów lub zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów;

2)wierzytelność musi być wcześniej zarachowana jako przychód należny,

3)wierzytelność nie może ulec przedawnieniu do dnia umorzenia,

4)wierzytelność nie może zostać odpisana jako nieściągalna ani ujęta w kosztach uzyskania przychodów dla celów podatkowych.

5)wierzytelność musi zostać umorzona.

Analiza spełnienia przesłanek z art. 16 ust. 1 pkt 44 w zw. z art. 15 ust. 1 Ustawy o CIT

Związek straty majątkowej poniesionej na skutek umorzenia części Wierzytelności z osiąganymi przychodami ze źródła przychodów lub zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów

W ocenie Spółki, umorzenie Wierzytelności przez Spółkę wobec Dłużnika spełnia przesłanki ogólne określone w art. 15 ust. 1 Ustawy o CIT. W szczególności:

i.Wierzytelności, które mają zostać umorzone, powstały w związku z podstawową działalnością gospodarczą Spółki, a ich wartość została wcześniej zarachowana jako przychód należny, co potwierdza ich gospodarcze powiązanie ze źródłem przychodów;

ii.umorzenie Wierzytelności umożliwi Spółce zaniechanie dalszych działań windykacyjnych, które – wobec trudnej sytuacji finansowej Dłużnika – byłyby ekonomicznie nieuzasadnione. Kontynuowanie dochodzenia Wierzytelności wiązałoby się z dodatkowymi nakładami finansowymi i organizacyjnymi, a jednocześnie z uwagi na sytuację finansową Dłużnika niosłoby wysokie ryzyko braku skuteczności, przez co generowałoby wyłącznie dodatkowe koszty bez realnej szansy na odzyskanie należności;

iii.umorzenie Wierzytelności nie ma charakteru bezinteresownego – przeciwnie, stanowi element szerszej strategii restrukturyzacyjnej, mającej na celu odzyskanie części zadłużenia poprzez zawarcie porozumienia z Dłużnikiem i refinansowanie pozostałej części długu w formie pożyczki. W rezultacie zwiększy to realne szanse na odzyskanie części należności – zarówno kapitału, jak i odsetek – w przyszłości. Działanie to jest więc gospodarczo uzasadnione z punktu widzenia ekonomicznego interesu Spółki;

iv.z perspektywy gospodarczej, działanie to zmierza więc do zabezpieczenia źródła przychodów i ochrony interesu ekonomicznego Spółki, co jest zgodne z celem i funkcją kosztów podatkowych w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.

Dodatkowo należy wskazać, że Wierzytelności udokumentowane są fakturami sprzedaży VAT zaś ich umorzenie nastąpi na podstawie pisemnej umowy zawartej pomiędzy Spółką a Dłużnikiem.

Podsumowując, umorzenie wierzytelności w przedstawionym stanie faktycznym nie ma charakteru darowizny ani działania nieekwiwalentnego. Jest to racjonalna decyzja gospodarcza, uzasadniona zarówno obecnym stanem majątkowym Dłużnika, jak i celowością podejmowania dalszych działań windykacyjnych. W związku z tym koszt z tytułu umorzenia Wierzytelności mieści się w zakresie art. 15 ust. 1 ustawy o CIT jako koszt poniesiony w celu zabezpieczenia źródła przychodów Wnioskodawcy.

Zarachowanie wierzytelności jako przychód należny

W myśl art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Natomiast w myśl art. 12 ust. 3 ustawy o CIT za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, a także za przychody uzyskane z zysków kapitałowych, z wyłączeniem przychodów, o których mowa w art. 7b ust. 1 pkt 1, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Z treści art. 12 ust. 3 Ustawy o CIT wynika, że podatnik zobowiązany jest ujmować dla celów podatkowych przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, które nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane przez podatnika, ale są mu należne, tj. stanowią przedmiot wymagalnych świadczeń. Zatem przychodami należnymi są przychody, które w następstwie działalności gospodarczej podatnika stały się należnością (wierzytelnością), chociaż faktycznie ich nie uzyskano.

Na podstawie tego przepisu Spółka ujęła w przychodach podatkowych równowartość Wierzytelności pomimo, iż faktycznie nie otrzymała zapłaty przez Dłużnika. Dlatego też warunek ujęcia Wierzytelności w przychodach należnych jest spełniony.

Brak przedawnienia Wierzytelności do dnia umorzenia

Jak wskazywała Spółka w opisie zdarzenia przyszłego umorzenie części Wierzytelności nastąpi przed ich przedawnieniem. Umorzeniem zostaną objęte te Wierzytelności co do których nie upłynął ustawowy termin, w którym Spółka może prawnie dochodzić ich spłaty. Innymi słowy, na dzień umorzenia, Wierzytelności będą wymagalne i co do zasady Spółce będzie przysługiwało prawo odzyskania długu na drodze sądowej.

Nieściągalność Wierzytelności i brak ujęcia w kosztach uzyskania przychodów

Wierzytelności objęte umorzeniem nie zostaną odpisane przez Spółkę jako nieściągalne. Spółka wobec umarzanych Wierzytelności nie będzie dysponowała jakimikolwiek dokumentami potwierdzającymi nieściągalność wierzytelności, o których mowa w art. 16 ust. 2 tj.:

1)postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadającym stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo

2)postanowieniem sądu o:

a)oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub wystarcza jedynie na zaspokojenie tych kosztów, lub

b)umorzeniu postępowania upadłościowego, jeżeli zachodzi okoliczność wymieniona w lit. a, lub

c)zakończeniu postępowania upadłościowego, albo

3)protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.

Także w stosunku do umarzanych Wierzytelności na dzień ich umorzenia nie będą istniały przesłanki świadczące o uprawdopodobnieniu nieściągalności w rozumieniu art. 16 ust. 2a pkt 1 ustawy o CIT tj.:

a)dłużnik zmarł, został wykreślony z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, postawiony w stan likwidacji lub została ogłoszona jego upadłość albo

b)zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne lub został złożony wniosek o zatwierdzenie układu w postępowaniu o zatwierdzenie układu, o którym mowa w ustawie z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne, lub zostało wszczęte postępowanie ugodowe w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków, albo

c)wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego, albo

d)wierzytelność jest kwestionowana przez dłużnika na drodze powództwa sądowego.

Umarzane Wierzytelności nie zostały także ujęte w kosztach uzyskania przychodów Spółki. W szczególności z uwagi na to, że Wierzytelności dotyczą transakcji realizowanych pomiędzy podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 Ustawy o CIT, Spółka nie stosowała tzw. ulgi na złe długi, o której mowa w art. 18f Ustawy o CIT.

Umorzenie wierzytelności

Wierzytelności podlegające umorzeniu zostaną umorzone w trybie art. 508 KC na podstawie pisemnej umowy zawartej pomiędzy Spółką a Dłużnikiem. W umowie tej zostanie zawarte oświadczenie Wnioskodawcy o umorzeniu Wierzytelności oraz Dłużnika o przyjęciu zwolnienia z długu.

Reasumując zdaniem Wnioskodawcy, skoro:

·umarzane Wierzytelności będą spełniały przesłanki ogólne określone w art. 15 ust. 1 Ustawy o CIT,

·Wierzytelności zostaną wcześniej zarachowane jako przychód należny,

·Wierzytelności nie będą przedawnione na moment wejścia w życie umowy o zwolnieniu z długu,

·Wierzytelności nie zostaną odpisane jako nieściągalne ani nie zostaną ujęte w kosztach uzyskania przychodów dla celów podatkowych,

·Wierzytelności zostaną umorzone na podstawie art. 508 KC, ponieważ Spółka podpisze z Dłużnikiem umowę o zwolnieniu z długu, a Dłużnik to zwolnienie przyjmie, to Wnioskodawca w oparciu o art. 16 ust. 1 pkt 44 Ustawy o CIT i w zw. z art. 15 ust. 1 Ustawy o CIT będzie miał prawo - w dacie umorzenia - do rozpoznania w kosztach uzyskania przychodów wartość umarzanych Wierzytelności.

Jednocześnie podkreślenia wymaga, że Spółka w zw. z art. 16 ust. 1 pkt 46 Ustawy o CIT będzie miała prawo do ujęcia w kosztach uzyskania przychodu wartość umorzonych Wierzytelności w kwocie netto, gdyż kosztem uzyskania przychodów zgodnie z ww. przepisem nie jest podatek od towarów i usług.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w indywidualnych interpretacjach podatkowych np.:

·w interpretacji indywidualnej z dnia 27 lutego 2024 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, znak: 0114-KDIP2-2.4010.675.2023.2.ASK;

·w interpretacji indywidualnej z dnia 1 sierpnia 2023 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, znak: 0111-KDIB1-1.4010.306.2023.1.SG;

·w interpretacji indywidualnej z dnia 16 lutego 2023 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, znak: 0111-KDIB2-1.4010.778.2022.1.AS;

·w interpretacji indywidualnej z dnia 27 stycznia 2023 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, znak: 0114-KDIP2-2.4010.254.2022.1.PK;

·interpretacja indywidualna z dnia 10 stycznia 2023 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, znak: 0111-KDIB2-1.4010.726.2022.1.AS.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Przedmiotem Państwa wątpliwości jest kwestia przyjęcia, że umorzenie przez Spółkę wierzytelności zarachowanych uprzednio jako przychód należny skutkować będzie możliwością zaliczenia przez Spółkę wartości umorzonych wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 44 w zw. z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT jednorazowo w momencie umorzenia wierzytelności określonych w umowie.

Zaznaczyć należy, że pytanie przedstawione przez Państwa we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wyznacza zakres przedmiotowy wniosku. W związku z powyższym, wydana interpretacja dotyczy tylko wierzytelności, które zostały umorzone. Zatem inne kwestie wynikające z opisu sprawy i własnego stanowiska, nieobjęte pytaniem, nie zostały rozpatrzone w niniejszej interpretacji.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2024 r. poz. 278, dalej „ustawa o CIT”):

Konstrukcja przepisu dotyczącego kosztów uzyskania przychodów daje podatnikowi możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich kosztów (niewymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT) pod warunkiem, że wykaże ich bezpośredni bądź pośredni związek z prowadzoną działalnością, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. Wobec tego kosztami uzyskania przychodów są wszelkie, racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, których celem jest osiągnięcie przychodów ze źródła przychodów lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów, z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.

Stosownie do przepisu art. 16 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT:

W myśl art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT:

Natomiast w myśl art. 12 ust. 3 ustawy o CIT:

Norma zawarta w art. 12 ust. 3 ww. ustawy nakazuje zatem ujmować dla celów podatkowych przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, które nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane przez podatnika, ale są mu należne, tj. stanowią przedmiot wymagalnych świadczeń. Zatem przychodami należnymi są przychody, które w następstwie działalności gospodarczej podatnika stały się należnością (wierzytelnością), chociaż faktycznie ich nie uzyskano.

Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 9 ustawy o CIT :

Przez analogię, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 46 ustawy o CIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów podatku od towarów i usług (z zastrzeżeniem wyjątków zawartych w tym przepisie).

Jak z powyższego wynika, do kosztów uzyskania przychodów kwalifikuje się tylko wartość netto umorzonych wierzytelności, gdyż kosztem uzyskania przychodów nie jest podatek od towarów i usług. Podatek ten, jak już wyżej wskazano, nie jest również przychodem w rozumieniu ustawy o CIT, w związku z czym nie podlega uprzedniemu zarachowaniu jako przychód. Okoliczność ta wynika zresztą wprost z brzmienia cytowanego wcześniej art. 16 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT, który dopuszcza możliwość rozpoznania kosztu uzyskania przychodu „do wysokości zarachowanej jako przychód należny”, a więc do wartości netto.

Z kolei, w myśl art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o CIT:

Wobec tego umorzone odsetki od zobowiązań nie stanowią dla wierzyciela kosztu uzyskania przychodów. Zatem, do kosztów uzyskania przychodów u wierzyciela zalicza się jedynie kwotę umorzonej należności głównej.

W świetle art. 16 ust. 1 pkt 20 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych:

W świetle powyższego, w celu zaliczenia danej wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów muszą zostać spełnione łącznie następujące warunki:

• wierzytelność musi być wcześniej zarachowana jako przychód należny,
• wierzytelność nie może ulec przedawnieniu do dnia umorzenia,
• wierzytelność musi zostać umorzona.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiuje pojęcia umorzenia wierzytelności, dlatego zasadne jest odwołanie się w tym zakresie do reguł wykładni językowej oraz prawa cywilnego. I tak, „umorzyć” to „zrezygnować całkowicie lub częściowo ze ściągania jakichś należności pieniężnych”, „zrezygnować z dalszego postępowania sądowego w określonej sprawie”, (https://sjp.pwn.pl).

Wskazać przy tym należy, że wierzytelność stanowi uprawnienie do żądania spełnienia świadczenia z określonego stosunku zobowiązaniowego, przysługujące wierzycielowi wobec dłużnika. Jest ona zbywalnym prawem majątkowym. Wierzyciel może również podjąć decyzję o zwolnieniu dłużnika z długu.

Instytucję tę reguluje art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2025 r., poz. 1071 ze zm.):

Konsekwencją zwolnienia z długu jest umorzenie zobowiązania, które nie powoduje powstania nowego. Ważną rzeczą jest fakt, że zwolnienie z długu wymaga zgody dłużnika, zatem nie będzie skuteczne zwolnienie z długu za pomocą jednostronnej czynności prawnej wierzyciela pozostawionej bez reakcji dłużnika. Dla zwolnienia potrzebna jest akceptacja dłużnika, co musi się znaleźć również w treści umowy.

Ponadto strony mają swobodę w decydowaniu o tym, czy zwolnienie z długu ma objąć całe zobowiązanie czy tylko jego część. Nie ma przeszkód aby zwolnienie z długu objęło tylko część zobowiązania. Nie ma również przeszkód aby zwolnienie z długu zostało dokonane z zastrzeżeniem warunku lub terminu (K. Zagrobelny, Komentarz do KC red. E. Gniewek, Warszawa 2006, s. 872). Zwłaszcza zwolnienie z długu przy zastrzeżeniu warunku jest dość popularne w stosunkach między przedsiębiorcami. Jeśli chodzi o określenie warunku strony mają znaczną swobodę. Może nim być zawarcie innej umowy.

Zwolnienie z długu jest zatem (obok spełnienia świadczenia, datio in solutum, potrącenia, odnowienia) jednym ze sposobów wygaśnięcia zobowiązania. Tak więc aby uznać, że doszło do umorzenia zobowiązania w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zobowiązanie dłużnika wobec wierzyciela musi wygasnąć, co oznacza, że nie będzie ono dalej istniało. Skoro tak, nie będzie również możliwości dalszego dochodzenia wierzytelności, jak również cesji wierzytelności na innego wierzyciela. Następstwem umorzenia wierzytelności jest określona strata w majątku wierzyciela w wysokości nigdy nieodzyskanej wierzytelności.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Spółka posiada nieuregulowane i nieprzedawnione Wierzytelności handlowe. Wierzytelności te wynikają z tytułu usług świadczonych przez Spółkę na rzecz Dłużnika (podmiotu powiązanego). Spółka rozpoznawała wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług, które dokumentowała fakturami sprzedaży VAT jako przychód dla celów podatku dochodowego oraz jako sprzedaż dla celów podatku VAT. Dłużnik nie kwestionuje Wierzytelności, jednak z uwagi na ponoszone straty obecnie nie ma możliwości uregulowania ciążących na nim zobowiązań. W ocenie Spółki podejmowanie działań mających na celu odzyskanie należności od dłużnika, w tym w szczególności skierowanie sprawy na drogę postępowania sądowego, nie rokuje szans na skuteczne wyegzekwowanie tych należności, a jedynie mogłoby generować dodatkowe koszty po stronie Spółki.

Spółka zamierza umorzyć część wierzytelności na podstawie zwolnienia z długu zgodnie z art. 508 KC, tj. strony określą datę umorzenia części Wierzytelności do zapłaty których zobowiązany jest dłużnik. W stosunku do umarzanych Wierzytelności, spółka nie będzie dysponowała jakimikolwiek dokumentami potwierdzającymi nieściągalność Wierzytelności, o których mowa w art. 16 ust. 2 ustawy o CIT oraz nie będą zachodziły przesłanki świadczące o uprawdopodobnieniu nieściągalności w rozumieniu art. 16 ust. 2a pkt 1 ustawy o CIT.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego:

• umorzenie części Wierzytelności nastąpi przed ich przedawnieniem;
• Spółka i Dłużnik wyrażą pisemną zgodę na zwolnienie z długu;
• Umorzenie obejmuje wyłącznie Wierzytelności, które wcześniej zostały zaliczone do przychodów Spółki;
• Wierzytelności podlegające umorzeniu nie zostały wcześniej odpisane jako nieściągalne ani nie zostały ujęte w kosztach uzyskania przychodów dla celów podatkowych.

W świetle wyżej wymienionych przepisów prawa podatkowego oraz przedstawionego opisu sprawy stwierdzić należy, że umorzenie przez Spółkę wierzytelności zarachowanych uprzednio jako przychód należny skutkować będzie możliwością zaliczenia przez Spółkę wartości umorzonych Wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów zgodnie z art. 15 ust. 1 w zw. z art. 16 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT. Przesądza o tym fakt, że:

• Wierzytelność została zarachowana jako przychód należny;
• Umorzenie Wierzytelności nastąpi przed ich przedawnieniem;
• Spółka oraz dłużnik wyrażą pisemną zgodę na zwolnienie z długu.

Zatem wartość nieprzedawnionych, umorzonych zobowiązań w kwocie netto, która została uprzednio zarachowana jako przychód należny, stanowić będzie dla Spółki koszt uzyskania przychodów w dacie umorzenia. Wynika to z faktu, że kosztem uzyskania przychodów nie jest podatek od towarów i usług (art. 16 ust. 1 pkt 46 ustawy o CIT.)

Tym samym Państwa stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

W odniesieniu do powołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych wskazać należy, że dotyczą one konkretnych spraw i konkretnych podatników osądzonych w określonym stanie faktycznym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 z późn. zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.