Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

26 sierpnia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest Spółką użyteczności publicznej, wykonującą zadania własne gminy (…). Gmina (…) posiada 100% udziałów w Spółce.

Podstawowym przedmiotem działalności Spółki (…)

(…)

W (…) 2025 r. Spółka otrzymała Decyzję (…) Inspektora Ochrony Środowiska o wymierzeniu opłaty podwyższonej w wysokości (…) zł za przekroczenie ilości ścieków oraz (…) zł za przekroczenie jakości ścieków. Ścieki zostały wprowadzone w roku (…) do ziemi, tj. do rowu melioracyjnego z oczyszczalni ścieków eksploatowanej przez Spółkę. (…)

Spółka zaliczyła opłatę podwyższoną do kosztów działalności operacyjnej nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów.

(…)

W dniach (…) przeprowadził kontrolę oczyszczalni ścieków w (…), która wykazała, że w kontrolowanym okresie (…) próbki do badań pobierał pracownik zleceniodawcy, zgodnie z instrukcją opracowaną przez Laboratorium – (…), zaś laboratorium nie uczestniczyło w pobieraniu i transportowaniu próbek.

Fakt pobrania próbek przez pracownika Spółki stanowi naruszenie art. 303 ust. 2 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne, który mówi, że „podmioty korzystające z usług wodnych, wprowadzające ścieki do wód lub do ziemi zapewniają pobieranie próbek przez akredytowane laboratoria, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności, oraz dokonują badania jakości ścieków w tych laboratoriach.”

Zgodnie z art. 288 pkt 2 ww. ustawy, wyniki pomiarów, prowadzonych przez podmiot obowiązany do ponoszenia opłat za usługi wodne nasuwają zastrzeżenia, jeżeli podmiot obowiązany do ponoszenia opłat za usług wodne nie zapewnił wykonania pomiarów, w tym pobierania próbek, przez akredytowane laboratorium.

Zgodnie natomiast z art. 290 pkt 1 ustawy – Prawo wodne, jeżeli pomiary nasuwają zastrzeżenia, przyjmuje się, że warunki wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi określone w pozwoleniu wodnoprawnym zostały przekroczone o 80% w przypadku składu ścieków, a więc naruszono warunki pozwolenia wodnoprawnego, co do jakości odprowadzanych ścieków w zakresie składników: (…). W niniejszej sprawie podstawą stwierdzenia przekroczenia warunków korzystania ze środowiska (jakości ścieków) stanowiło naruszenie polegające na niespełnieniu ustawowego obowiązku zapewnienia pobierania próbek do badań przez laboratorium akredytowane.

Dodatkowo, w ramach przedmiotowego postępowania wystąpiono do Spółki o przekazanie danych dotyczących ilości odprowadzonych ścieków (…)

W odpowiedzi Spółka poinformowała, że nie dysponuje odczytami codziennymi z oczyszczalni ścieków w (…), wobec czego przekazane zostały średnie dobowe ilości ścieków w ww. okresach. Z przekazanych danych wynika, że Spółka w drugim okresie oceny (…) przekroczyła ilość odprowadzonych ścieków określoną w pozwoleniu wodnoprawnym.

Pytanie

Czy Spółka postąpiła prawidłowo zaliczając do kosztów nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów (zgodnie z art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych) opłatę podwyższoną za przekroczenie warunków odprowadzania ścieków do urządzeń kanalizacyjnych, tj. za przekroczenie ilości i jakości ścieków?

Państwa stanowisko w sprawie

(…)

Art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stanowi, iż: „Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów m.in. kar, opłat i odszkodowań oraz odsetek od tych zobowiązań z tytułu nieprzestrzegania przepisów w zakresie ochrony środowiska (...)”.

W ocenie Spółki, opłata podwyższona za przekroczenie ilości i jakości ścieków nie stanowi kosztu uzyskania przychodów, ponieważ jest to koszt wynikający z niespełnienia przez Spółkę warunków wynikających z udzielonego pozwolenia wodnoprawnego na korzystanie z usług wodnych w zakresie wprowadzania ścieków oczyszczonych z oczyszczalni ścieków w miejscowości (…) do rowu melioracyjnego. Niespełnienie powyższych warunków i naliczone opłaty podwyższone nie pozostają w bezpośrednim związku z kosztami operacyjnymi działalności Spółki i zarazem nie stanowią kosztów zabezpieczenia źródła przychodów.

Spółka zaliczyła całą opłatę podwyższoną do kosztów nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów, ponieważ opłata stanowi karę wymienioną w art. 16 ust. 1 pkt 19 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zawierającym katalog kosztów, które nie stanowią kosztów uzyskania przychodów.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zasady kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów określają przepisy art. 15 oraz 16 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2025 r., poz. 278 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”).

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT:

Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (…).

Konstrukcja przepisu dotyczącego kosztów uzyskania przychodów daje podatnikowi możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich kosztów (niewymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT), pod warunkiem, że wykaże ich bezpośredni bądź pośredni związek z prowadzoną działalnością, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu.

Tak więc, kosztami uzyskania przychodów są wszelkie, racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów, z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1 ww. ustawy. Nie każdy koszt związany z działalnością podatnika może zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów. Takimi kosztami nie mogą być wydatki wymienione w art. 16 ust. 1 ww. ustawy.

Przepis ten, w art. 16 ust. 1 pkt 19 lit. a ustawy o CIT stanowi, że:

Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar, opłat i odszkodowań oraz odsetek od tych zobowiązań z tytułu nieprzestrzegania przepisów w zakresie ochrony środowiska.

Z powyższego przepisu wynika, że ustawodawca wyłącza z kosztów uzyskania przychodu należności uiszczane w związku z nieprzestrzeganiem przepisów dotyczących ochrony środowiska.

W związku z brakiem ustawowej definicji pojęcia „ochrony środowiska”, posłużyć się należy definicją zawartą w słowniku języka polskiego. Zgodnie z internetowym słownikiem języka polskiego PWN, poprzez „ochronę środowiska” należy rozumieć ochronę wszystkich elementów środowiska przed niekorzystnym wpływem działalności człowieka i zachowanie ich możliwie naturalnego charakteru; także racjonalne, zgodne z prawami przyrody i rozwoju społecznego kształtowanie środowiska życia człowieka w taki sposób, aby elementy przyrody łączyły się harmonijnie z wytworami techniki i cywilizacji.

Należy wskazać na następujące sposoby ochrony środowiska:

-  racjonalne kształtowanie środowiska i gospodarowanie zasobami środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju,

-  przeciwdziałanie zanieczyszczeniom,

-  utrzymywanie i przywracanie elementów przyrodniczych do stanu właściwego,

-  recykling, czyli segregowanie odpadów w celu ich ponownego użycia.

W Polsce obowiązek ochrony środowiska reguluje ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 647 ze zm.; dalej: „upoś”).

Zgodnie z art. 1 upoś:

Ustawa określa zasady ochrony środowiska oraz warunki korzystania z jego zasobów, z uwzględnieniem wymagań zrównoważonego rozwoju, a w szczególności:

1) zasady ustalania:

a) warunków ochrony zasobów środowiska,

b) warunków wprowadzania substancji lub energii do środowiska,

c) kosztów korzystania ze środowiska;

2) (uchylony)

3) (uchylony)

4) obowiązki organów administracji;

5) odpowiedzialność i sankcje.

Natomiast w myśl art. 81 ust. 1 i 2 upoś:

1. Ochrona zasobów środowiska realizowana jest na podstawie ustawy oraz przepisów szczególnych.

2. Szczegółowe zasady ochrony wód określają przepisy ustawy - Prawo wodne.

Stosownie do art. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 960; dalej: „upw”):

Ustawa reguluje gospodarowanie wodami zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, w szczególności kształtowanie i ochronę zasobów wodnych, korzystanie z wód oraz zarządzanie zasobami wodnymi.

Zgodnie z art. 52 ust. 4 upw:

Ochrona wód jest realizowana z uwzględnieniem przepisów działu I i działu III w tytule II oraz działów I-III w tytule III ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska.

Zgodnie z powyższym ochrona zasobów środowiska (w tym wód) realizowana jest na podstawie ustawy Prawo ochrony środowiska oraz przepisów szczególnych, w przypadku ochrony wód szczegółowe zasady określają przepisy ustawy - Prawo wodne, którą tym samym należy bezsprzecznie zaliczyć do przepisów w zakresie ochrony środowiska.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Spółka otrzymała decyzję (…) Inspektora Ochrony Środowiska o wymierzeniu opłaty podwyższonej w wysokości (…) zł za przekroczenie ilości ścieków oraz (…) zł za przekroczenie jakości ścieków.

W myśl art. 280 pkt 2 lit. b upw:

Opłatę podwyższoną ponosi się w razie korzystania z usług wodnych polegających na wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi – z przekroczeniem warunków określonych w pozwoleniu wodnoprawnym albo w pozwoleniu zintegrowanym.

W myśl art. 283 ust. 1 i ust. 4 upw:

1. Wysokość opłaty podwyższonej, o której mowa w art. 280 pkt 2 lit. b, zależy odpowiednio od ilości, stanu i składu ścieków albo minimalnej procentowej redukcji stężeń substancji w ściekach substancji        zanieczyszczających w procesie oczyszczania ścieków, a w przypadku ścieków przemysłowych, dopuszczalnej ilości substancji zanieczyszczających oraz dopuszczalnej masy substancji, w tym w                szczególności ilości substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego, w odprowadzanych ściekach przypadającej na jednostkę masy wykorzystanego surowca, materiału, paliwa lub                    wytworzonego produktu, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 99 ust. 1 pkt 1 - stosownie do warunków określonych w pozwoleniu wodnoprawnym albo pozwoleniu zintegrowanym.

4. Opłatę podwyższoną, o której mowa w art. 280 pkt 2 lit. b, ustala, w drodze decyzji, właściwy organ Inspekcji Ochrony Środowiska.

Stosownie do treści art. 284 pkt 1 upw:

Właściwy organ Inspekcji Ochrony Środowiska stwierdza przekroczenie określonych w pozwoleniu wodnoprawnym albo pozwoleniu zintegrowanym warunków wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi, o których mowa w art. 283 ust. 1, na podstawie pomiarów prowadzonych przez podmiot obowiązany do ponoszenia opłat za usługi wodne.

Zgodnie z art. 285 upw:

Właściwy organ Inspekcji Ochrony Środowiska stwierdza przekroczenie określonych w pozwoleniu wodnoprawnym albo pozwoleniu zintegrowanym warunków wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi, o których mowa w art. 283 ust. 1, dokonując oceny wyników pomiarów dotyczących ilości, stanu i składu ścieków albo minimalnego procentu redukcji substancji zanieczyszczających w procesie oczyszczania ścieków, a w przypadku ścieków przemysłowych, dopuszczalnej ilości substancji zanieczyszczających, w szczególności minimalnej procentowej redukcji stężeń substancji w ściekach oraz dopuszczalnej masy substancji, w tym substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 99 ust. 1 pkt 1, w odprowadzanych ściekach przypadającej na wyrażone w jednostkach masy przypadających na jednostkę wykorzystywanego surowca, materiału, paliwa lub wytworzonego powstającego produktu, prowadzonych przez podmiot obowiązany do ich prowadzenia, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 99 ust. 1 pkt 2.

Na postawie art. 286 upw:

Właściwy organ Inspekcji Ochrony Środowiska stwierdza przekroczenie określonych w pozwoleniu wodnoprawnym albo pozwoleniu zintegrowanym warunków wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi, o których mowa w art. 283 ust. 1, na podstawie pomiarów, o których mowa w art. 284 pkt 1, jeżeli podmiot obowiązany do ponoszenia opłat za usługi wodne:

1) prowadzi wymagane pomiary ilości, stanu i składu ścieków albo minimalnego procentu redukcji substancji zanieczyszczających w procesie oczyszczania ścieków, a w przypadku ścieków                              przemysłowych, dopuszczalnej ilości substancji zanieczyszczających, w szczególności substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego, o których mowa w przepisach wydanych na                    podstawie art. 99 ust. 1 pkt 1, wyrażone w jednostkach masy przypadających na jednostkę wykorzystywanego surowca, materiału, paliwa lub powstającego produktu, minimalnej procentowej redukcji          stężeń substancji w ściekach oraz dopuszczalnej masy substancji, w tym substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego, w odprowadzanych ściekach przypadającej na jednostkę masy          wykorzystanego surowca, materiału, paliwa lub wytworzonego produktu;

2) zapewnił wykonanie pomiarów, w tym pobieranie próbek, przez akredytowane laboratorium w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. z 2023 r. poz.        215) w zakresie badań, do których wykonywania jest obowiązany.

Stosownie do treści art. 289 upw:

W przypadkach, o których mowa w art. 286, art. 287 i art. 290, właściwy organ Inspekcji Ochrony Środowiska wymierza opłatę podwyższoną, o której mowa w art. 280 pkt 2 lit. b, za przekroczenie stwierdzone w roku kalendarzowym.

W myśl art. 290 pkt 1 upw:

Jeżeli podmiot obowiązany do ponoszenia opłat za usługi wodne nie prowadzi wymaganych pomiarów wielkości, ustalenia ilości, stanu i składu ścieków albo minimalnego procentu redukcji substancji zanieczyszczających w procesie oczyszczania ścieków, a w przypadku ścieków przemysłowych, dopuszczalnej ilości substancji zanieczyszczających, w szczególności substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 99 ust. 1 pkt 1, wyrażonych w jednostkach masy przypadających na jednostkę wykorzystywanego surowca, materiału, paliwa lub powstającego produktu, minimalnej procentowej redukcji stężeń substancji w ściekach oraz masy substancji, w tym substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego, w odprowadzanych ściekach przypadającej na jednostkę masy wykorzystanego surowca, materiału, paliwa lub wytworzonego produktu, pomiary ciągłe nie są prowadzone przez rok kalendarzowy lub pomiary nasuwają zastrzeżenia, przyjmuje się, że warunki wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi określone w pozwoleniu wodnoprawnym albo w pozwoleniu zintegrowanym, dla każdego z tych pomiarów, zostały przekroczone o 80% – w przypadku składu ścieków.

Na podstawie art. 300 ust. 1 i 3 upw:

1. Do ponoszenia opłat za usługi wodne oraz opłat podwyższonych stosuje się odpowiednio przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, z tym że uprawnienia organów              podatkowych przysługują Wodom Polskim, właściwym organom Inspekcji Ochrony Środowiska oraz gminom.

3. Do ponoszenia opłat podwyższonych nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa dotyczących terminu płatności należności, odroczenia tego terminu oraz                  umarzania zaległych zobowiązań i odsetek za zwłokę.

Z kolei, zgodnie z art. 303 ust. 2 upw:

Podmioty korzystające z usług wodnych, wprowadzające ścieki do wód lub ziemi, zapewniają pobieranie próbek przez akredytowane laboratoria, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku, oraz dokonują badania jakości ścieków w tych laboratoriach.

Biorąc więc pod uwagę przywołane wyżej uregulowania prawne oraz opis sprawy przedstawiony przez Wnioskodawcę należy stwierdzić, że wymierzone przez (…) Inspektora Ochrony Środowiska opłaty podwyższone za przekroczenie ilości ścieków oraz za przekroczenie jakości ścieków stanowią sankcję za naruszenie przez Spółkę korzystającą ze środowiska przepisów dotyczących ochrony środowiska i są objęte zakresem przedmiotowym art. 16 ust. 1 pkt 19 lit. a ustawy o CIT. W konsekwencji nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów.

Zatem Państwa stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-    w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-    w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.