Interpretacja indywidualna - Interpretacja - null

ShutterStock
Interpretacja indywidualna - Interpretacja - 0114-KDIP2-1.4010.402.2025.3.PP

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 lipca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 17 lipca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych, który dotyczy ustalenia:

·czy majątek przenoszony do Nowej Spółki będzie stanowił zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o CIT,

·czy majątek pozostający w Starej Spółce (podlegającej podziałowi) będzie stanowił zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o CIT,

·czy podział Wnioskodawcy będzie skutkował powstaniem po stronie Wnioskodawcy (tj. spółki dzielonej) przychodu podlegającego opodatkowaniu,

·czy podział Wnioskodawcy będzie skutkował powstaniem po stronie Nowej Spółki (tj. spółki powstałej na skutek podziału) przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 28 sierpnia 2025 r. (data wpływu 28 sierpnia 2025 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest polskim rezydentem podatkowym. Wnioskodawca jest spółką kapitałową - spółką z ograniczoną odpowiedzialnością. Ponadto Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku VAT.

Wnioskodawca w ramach prowadzonej przez siebie działalności zajmuje się różnymi aktywnościami. Wnioskodawca jest właścicielem kilku nieruchomości położonych w Polsce. Nieruchomości te mają różny charakter i przeznaczenie. Działalność Wnioskodawcy można podzielić na dwie główne kategorie - wynajem nieruchomości komercyjnych oraz budowa i sprzedaż (lub najem) nieruchomości o charakterze mieszkalnym.

Wnioskodawca jest właścicielem pasażu handlowego zlokalizowanego na parterze budynku wielorodzinnego. Pasaż handlowy przystosowany jest na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej - głównie gastronomicznej. Wnioskodawca prowadzi w części tej nieruchomości własną działalność gastronomiczną. Pozostała część nieruchomości jest przeznaczona na wynajem. W pasażu handlowym rozmieszczone są różne lokale gastronomiczne. Wnioskodawca nie jest ich właścicielem, a jedynie wynajmuje im określone części ww. pasażu. Pasaż gastronomiczny ma charakter lokalu komercyjnego - nie ma w nim pomieszczeń nadających się do zamieszkania. Pasaż handlowy jest w całości dostosowany do prowadzenia działalności usługowej.

Jednocześnie Wnioskodawca jest również właścicielem nieruchomości o charakterze mieszkalnym - jest właścicielem zarówno pojedynczych lokali (przeznaczonych na wynajem), jak również budynku wielorodzinnego. Część lokali mieszkalnych jest przeznaczona na wynajem - długo- lub krótkoterminowy, a część na sprzedaż. Wnioskodawca zatrudnia pracowników (zleceniobiorców itp.), posiada zawarte umowy z dostawcami, umowy kredytowe, umowy o prowadzenie rachunków bankowych itp.

Wnioskodawca planuje dokonać reorganizacji prowadzonej działalności poprzez dokonanie podziału. Celem planowanego podziału jest wyodrębnienie części majątku Wnioskodawcy do nowej spółki (nowo powstałej). Planowany podział zostanie przeprowadzony zgodnie z przepisami kodeksu spółek handlowych. W konsekwencji planowanego podziału sytuacja będzie wyglądać następująco:

1.jedna ze spółek będzie właścicielem pasażu handlowego i będzie zajmowała się wynajmem nieruchomości usługowej (komercyjnej) oraz prowadzeniem działalności gastronomicznej zlokalizowanej w części pasażu handlowego (dalej: Nowa Spółka),

2.druga spółka (dalej również jako: Wnioskodawca lub Stara Spółka) będzie właścicielem lokali mieszkalnych znajdujących się:

a) w budynku mieszkalnych, w którym mieści się również handlowy (jednak lokale te znajdują się w części mieszkalnej, nie w pasażu handlowym),

b) jednego budynku mieszkalnego wielorodzinnego, w którym znajdują się lokale przeznaczone na wynajem oraz lokale na sprzedaż,

c) drugiego budynku mieszkalnego wielorodzinnego (w trakcie budowy), w którym znajdować się będą lokale przeznaczone na wynajem oraz lokale na sprzedaż.

Z uwagi na kwestie organizacyjne, posiadane kredyty i inne zobowiązania, Wnioskodawca podjął decyzję, że Wnioskodawca, jako Stara Spółka, będzie zarządzać lokalami mieszkalnymi, a Nowa Spółka zajmować się będzie nieruchomościami o charakterze komercyjnym. Możliwe jest, że podział zostanie dokonany w odwrotny sposób, tj. Nowa Spółka stałaby się właścicielem nieruchomości o charakterze mieszkalnym, jednak z uwagi na kwestie organizacyjne, jest to mniej prawdopodobne.

Docelowo Wnioskodawca zamierza doprowadzić do funkcjonalnego podziału aktualnie prowadzonej działalności. W założeniu Wnioskodawcy oba podmioty będą w dalszym ciągu funkcjonowały i prowadziły dalej działalność w oparciu o posiadane aktywa. Na ten moment Wnioskodawca nie planuje dokonywania sprzedaży działalności, czy którejkolwiek ze spółek.

Celem podziału jest wyodrębnienie dwóch rodzajów działalności do dwóch różnych podmiotów. Kryterium podziału majątku, który będzie brany pod uwagę będzie charakter nieruchomości - jedna spółka zajmować się będzie nieruchomościami o charakterze usługowym (komercyjnym), druga zaś nieruchomościami o charakterze mieszkalnym (najem oraz sprzedaż).

W ramach podziału poza majątkiem (nieruchomościami) dokonany zostanie również podział pozostałego majątku (w tym zobowiązań). Na każdą ze spółek przejdą m.in.:

a)pozostałe środki trwałe,

b)komputery, drukarki, urządzenia biurowe itp.,

c)pracownicy, zleceniobiorcy,

d)umowy z kontrahentami, dostawcami itp.,

e)wpłacone kaucje.

Kryterium podziału stanowić będzie związek z konkretnym charakterem nieruchomości. Przykładem można wskazać, że pracownicy i zleceniobiorcy lokalu gastronomicznego, stoliki, krzesła, lady, lodówki, kasy fiskalne przeniesione zostaną do Nowej Spółki, która będzie właścicielem lokalu usługowego. Ponadto w Nowej Spółce zostanie sprzęt i zaplecze związane z nieruchomością usługową, które to zaplecze jest aktualnie wykorzystywane do prowadzenia działalności polegającej na prowadzeniu lokalu usługowego i wynajmie lokali w pasażu handlowym.

Pozostały majątek, który związany jest z prowadzeniem działalności polegającej na budowie, wynajmie i sprzedaży lokali mieszkalnych, zostanie przekazany Starej Spółce, która pozostanie właścicielem budynków i lokali o charakterze mieszkalnym. Stara Spółka pozostanie właścicielem m.in. wyposażenia tych nieruchomości, pracodawcą pracowników i zleceniobiorców odpowiedzialnych za dokonywanie rozliczeń najemców, pilnowanie porządku, a także komputery i sprzęt biurowy związany z tym rodzajem działalności.

Ponadto odpowiednio podzielone zostaną chociażby kaucje, w których posiadaniu jest aktualnie jedynie Wnioskodawca. Kaucje również zostaną podzielone zgodnie z ich przynależnością do nieruchomości usługowych lub mieszkalnych. Stara Spółka pozostanie w posiadaniu kaucji wpłaconych przez najemców lokali mieszkalnych, a do Nowej Spółki zostaną przeniesione kaucje wpłacone przez najemców lokali komercyjnych.

Wszelkie prawa i obowiązki przejdą na rzecz Nowej Spółki z mocy prawa, zatem Nowa Spółka zostanie stroną umów z dostawcami (np.: energii elektrycznej, Internetu, wody), ale również z kontrahentami (serwisami, dostawcami materiałów i towarów).

Wnioskodawca planuje dokonać również podziału rachunków bankowych - część z nich, która na dzisiaj związana jest z działalnością komercyjną, zostanie przeniesiona na Nową Spółkę, która będzie właścicielem nieruchomości komercyjnej. Natomiast rachunki bankowe związane z działalnością nieruchomości mieszkalnych zostaną w Starej Spółce, która pozostanie właścicielem nieruchomości o tym charakterze. Gdyby z powodów organizacyjnych nie było możliwe przeniesienie rachunku bankowego na Nową Spółkę (np.: w obliczu braku zgody banku), Nowa Spółka założy nowe rachunki w ilości niezbędnej do należytego prowadzenia planowanej działalności gospodarczej.

Obecnie Wnioskodawca nie prowadzi odrębnych ksiąg handlowych dla poszczególnych rodzajów działalności. Jednakże księgowość jest prowadzona w taki sposób, że możliwe jest przyporządkowanie poszczególnych przychodów i kosztów dla poszczególnych rodzajów działalności. Ponadto możliwe będzie podzielenie majątku Wnioskodawcy na majątek należny Starej Spółce i Nowej Spółce.

Podział, który jest planowany będzie miał odzwierciedlenie na wszystkich polach aktualnej działalności Wnioskodawcy. Wolą Wnioskodawcy jest podzielenie działalności zarówno z perspektywy finansowej, jak i organizacyjnej. Dokonany podział ma doprowadzić do powstania, obok Wnioskodawcy, dodatkowego podmiotu, jednak w założeniu oba podmioty będą w dalszym ciągu prowadziły aktywną działalność gospodarczą.

Na skutek przeprowadzonego podziału aktualnym wspólnikom Wnioskodawcy (jest ich dwóch) zostaną udostępnione udziały w Nowej Spółce w takiej samej proporcji, w jakiej posiadają oni udziały w kapitale zakładowym Wnioskodawcy. W konsekwencji dokonanej czynności, aktualni wspólnicy Wnioskodawcy, będą wspólnikami Starej Spółki i Nowej Spółki.

Podział Wnioskodawcy ma uzasadnienie biznesowe - wolą jest dokonanie podziału, który skutkować będzie m.in. ograniczeniem ryzyk gospodarczych i biznesowych, za które aktualnie odpowiedzialność ponosi w pełnym zakresie Wnioskodawca. Celem wspólników Wnioskodawcy nie jest unikanie czy uchylanie się od opodatkowania, a jedynie uporządkowanie prowadzonej działalności w taki sposób, aby dokonać podziału aktywów (i pasywów) posiadanych przez Wnioskodawcę. Wnioskodawca zamierza doprowadzić do sytuacji, w której aktywa i pasywa podzielone zostaną zgodnie z charakterem nieruchomości, co znacznie ograniczy jego ryzyka. Wnioskodawca chce ograniczyć kumulowanie aktywów w jednym podmiocie.

Planowany podział pozwoli również na przeprowadzenie sukcesji generalnej, dzięki czemu Nowa Spółka w łatwiejszy sposób stanie się stroną umów (np.: przejście pracodawcy, wejście w miejsce strony umów). Taka forma podziału pozwoli również zoptymalizować cały proces przenoszenia majątku Wnioskodawcy na Nową Spółkę, bowiem odbędzie się on z mocy samego prawa. Spółka, która powstanie z podziału Wnioskodawcy przyjmie dla celów podatkowych otrzymany na skutek podziału majątek w wartości, która wynikać będzie z ksiąg podmiotu dzielonego, a majątek ten będzie przypisany do działalności prowadzonej na terytorium Polski.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

W piśmie z 28 sierpnia 2025 r. stanowiącym odpowiedź na wezwania wskazali Państwo, że:

·Do Nowej Spółki przeniesiona zostanie w szczególności nieruchomość (pasaż handlowy) – będzie to główny składnik majątkowy Nowej Spółki. Dodatkowo do Nowej Spółki przeniesione zostaną wszelkie składniki majątkowe powiązane z prowadzeniem działalności związanej z najmem nieruchomości o charakterze komercyjnym i prowadzeniem działalności gastronomicznej, takie jak: sprzęt komputerowy, sprzęt biurowy, stoliki i krzesła, lodówki, lady, umowy zlecenia, umowy o pracę, umowy z kontrahentami, umowy z dostawcami (np.: energii elektrycznej). Nowa Spółka przejmie również zobowiązania Wnioskodawcy, które dotyczą pasażu handlowego i działalności polegającej na komercyjnym najmie nieruchomości i działalności gastronomicznej. Nowa Spółka przejmie również pracowników, umowy zawarte z serwami sprzątającymi czy konserwatorami.

·Na moment przeniesienia majątku związanego z najmem nieruchomości o charakterze komercyjnym oraz prowadzeniem działalności gastronomicznej będą istniały zobowiązania, które będą związane ze składnikami majątkowymi, które będą przedmiotem przeniesienia do Nowej Spółki. Zobowiązania te zostaną przeniesione do Nowej Spółki

·Przejście składników majątkowych związanych z prowadzeniem działalności związanej z najmem nieruchomości o charakterze komercyjnym i działalnością gastronomiczną będzie wiązało się z tzw. przejściem zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę. W konsekwencji przeprowadzonych czynności to Nowa Spółka przejmie obowiązki pracodawcy (zleceniodawcy) w stosunku do osób aktualnie zatrudnionych u Wnioskodawcy. Kryterium przejścia pracowników (zleceniobiorców) do Nowej Spółki będzie związek z prowadzoną działalnością związaną z najmem nieruchomości o charakterze komercyjnym i działalnością gastronomiczną. Pozostałe osoby (tj. niezwiązane z tą gałęzią działalności, pozostaną zatrudnione u Wnioskodawcy).

·Nowa Spółka ma zamiar kontynuowania działalności za pomocą składników majątkowych przypisanych do działalności związanej z najmem nieruchomości o charakterze komercyjnym i działalności gastronomicznej.

·Nowa Spółka będzie mogła kontynuować działalność związaną z prowadzeniem działalności związanej z najmem nieruchomości o charakterze komercyjnym i działalnością gastronomiczną w zasadzie od momentu jej utworzenia. Nowa Spółka będzie musiała jednak zawrzeć umowy dotyczące m.in. obsługi księgowej (aktualnie księgowość prowadzona jest zbiorczo dla Wnioskodawcy). Możliwe jest, że Nowa Spółka będzie musiała zawrzeć również umowy dotyczące prowadzenia rachunków bankowych (jeśli taki będzie wymóg banku). Może okazać się konieczne zawarcie dodatkowych umów przez Nową Spółkę, jednak umowy te określić można mianem usług pomocniczych (jak np.: prowadzenie rachunku bankowego). Główny przedmiot działalności Nowa Spółka będzie mogła kontynuować bez dodatkowych nakładów.

·a) Na ten moment u Wnioskodawcy brak jest prawnego wyodrębnienia składników majątkowych – nie jest sporządzony statut lub regulamin. Składniki są jednak wyodrębnione funkcjonalnie i faktycznie – u Wnioskodawcy wykształcił się podział składników majątkowych należących do konkretnych gałęzi działalności. Przykładem wskazać można m.in. na rozgraniczenia rachunków bankowych służących do prowadzenia działalności związanej z najmem nieruchomości o charakterze komercyjnym i działalności gastronomicznej oraz najmu lokali mieszkalnych. Mimo, że na razie u Wnioskodawcy prowadzone są wszystkie trzy rodzaje działalności, to jednak wewnętrznie wykształcił się podział, który pozwala na lepsze zarządzanie. Podobnie wygląda sytuacja prowadzenia księgowości. Księgowość prowadzona jest zbiorczo dla całego podmiotu, jednak na potrzeby księgowości zarządczej prowadzone są księgi analityczne, które pozwalają m.in. na przyporządkowanie konkretnych kosztów i przychodów do konkretnych rodzajów działalności.

    b) W ocenie Wnioskodawcy Nowa Spółka będzie miała potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy realizujący zadania gospodarcze. Nowa Spółka przejmie pracowników (zleceniobiorców), którzy dzisiaj są odpowiedzialni m.in. za działalność związaną z najmem nieruchomości o charakterze komercyjnym i działalności gastronomicznej. Ponadto Nowa Spółka przejmie majątek, który aktualnie jest wykorzystywany w ww. działalności. Nowa Spółka zostanie wyposażona w majątek, który pozwoli jej na prowadzenie działalności i funkcjonowanie jako odrębny podmiot. Wymaga podkreślenia, że Wnioskodawca prowadzi księgowość tak, że możliwe jest wydzielenie różnych rodzajów działalności – pozwoli to na płynne rozpoczęcie prowadzenia działalności przez Nową Spółkę.

·Możliwe jest, że Stara Spółka będzie wykorzystywała pomieszczenie biurowe na potrzeby posiadania adresu rejestracyjnego i siedziby. Dzisiaj cała dokumentacja dotycząca Wnioskodawcy (zatem wszystkich rodzajów jej działalności) znajduje się pod adresem, pod którym znajduje się pasaż handlowy oraz w którym znajdują się pomieszczenia biurowe wykorzystywane przez Starą Spółkę. Zatem część pomieszczeń biurowych może zostać udostępniona przez Nową Spółkę Starej Spółce.

·Jak wskazano powyżej, możliwe jest, że Stara Spółka będzie wynajmowała pomieszczenia biurowe od Nowej Spółki. Powodem takiej decyzji może być m.in. chęć pozostania w tym samym Urzędzie Skarbowym (zmiana siedziby Starej Spółki skutkowałaby zmianą również właściwego Urzędu Skarbowego) oraz fakt, że aktualnie istnieją już pomieszczenia przystosowane do działalności biurowej – pomieszczenia, których właścicielem stanie się Nowa Spółka. Stara Spółka musiałaby zainwestować dodatkowe środki, aby wynająć pomieszczenia od podmiotów trzecich (w tym zainwestować w ich wyposażenie itp.) lub przystosować inne pomieszczenia do roli biur (np.: w budynku, którego wyłącznym właścicielem stanie się Stara Spółka). Jeśli ziści się wskazany powyżej scenariusz, to strony (Stara Spółka i Nowa Spółka) zawrą umowę najmu na warunkach odpowiadających warunkom rynkowym (będzie to najem, a nie np.: użyczenie). W związku z powyższym świadczącym będzie Nowa Spółka (jako wynajmujący), a odbiorcą usług będzie Stara Spółka (jako najemca). Najem będzie odpłatny.

·Składniki majątkowe związane z prowadzeniem działalności związanej z najmem nieruchomości o charakterze komercyjnym i działalnością gastronomiczną, będą stanowiły zespół składników materialnych i niematerialnych obejmujący wierzytelności i zobowiązania.

·Głównym składnikiem majątkowym, który pozostanie w Starej Spółce będą nieruchomości o charakterze mieszkalnym – jedna już ukończona, druga w budowie. Ponadto w Starej Spółce pozostaną składniki majątkowe niezbędne do prowadzenia działalności polegającej na najmie nieruchomości o charakter mieszkalnym. W Starej Spółce pozostanie całe wyposażenie mieszkań, które znajduje się w nieruchomościach o charakterze mieszkalnym. Ponadto w Starej Spółce pozostanie sprzęt biurowy wykorzystywany do najmu nieruchomości o charakterze mieszkalnym (komputer, drukarka, meble biurowe). W Starej Spółce pozostaną również bieżące umowy i należności z nich wynikające, wszelkie wpłacone kaucje, umowy związane dostawą mediów, sprzątaniem, konserwacją itp. W Starej Spółce pozostaną również zleceniobiorcy i pracownicy, którzy związani są z działalnością obejmującą najem o charakterze mieszkalnym.

·a) W ocenie Wnioskodawcy majątek pozostający w Starej Spółce będzie stanowił wyodrębniony zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań) przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, którym zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo realizujące te zadania.

    b) Stara Spółka zostanie również wyodrębniona funkcjonalnie i będzie stanowiła niezależne przedsiębiorstwo, które samodzielnie będzie mogło realizować zadania gospodarcze. Wyodrębnienie będzie przejawiało się w tym, że w Starej Spółce pozostanie wyłącznie majątek związany z działalnością dotyczącą nieruchomości o charakterze mieszkalnym. W Starej Spółce pozostaną przede wszystkim nieruchomości o ww. charakterze, wraz z ich wyposażeniem, pracownicy oraz sprzęt związane z tą gałęzią działalności spółki. Ponadto Stara Spółka pozostawi rachunki bankowe związane z nieruchomościami mieszkalnymi (w tym te, na których wpłacone są kaucje oraz na które trafiają opłaty i czynsz). Stara Spółka będzie kontynuowała bieżącą działalność związaną z wynajmowaniem nieruchomości o charakterze mieszkalnym przy pomocy osób oraz majątku, który dzisiaj stanowi majątek Starej Spółki. Ponadto pozostaną w Starej Spółce umowy związane m.in. z dostawą mediów, dostarczaniem usług, zarządzeniem itp.

·Celem planowanej reorganizacji nie jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania (nie jest to ani główny, ani jeden z głównych celów planowanego podziału). Reorganizacja ma uzasadnienie ekonomiczne. Posiadane aktualnie przez Starą Spółkę (Wnioskodawcę) nieruchomości różnią się charakterem (mieszkalny i komercyjny). Ponadto nieruchomości te położone są w innych częściach miasta. Podział Starej Spółki poprzez wydzielenie działalności polegającej na najmie powierzchni komercyjnej i prowadzeniu działalności gastronomicznej ma za zadanie ograniczyć ryzyka płynące z obu rodzajów działalności – zwłaszcza z uwagi na planowane dalsze inwestycje.

·Nowa Spółka nie będzie posiadała udziałów w Starej Spółce. W momencie dokonania podziału Starej Spółki, wspólnikami Nowej Spółki staną się aktualni wspólnicy Starej Spółki. Co więcej staną się oni wspólnikami w takiej proporcji, w jakiej aktualnie posiadają udziały w Starej Spółce.

·Ustalona na dzień poprzedzający dzień podziału wartość rynkowa majątku Starej Spółki otrzymanego przez Nową Spółkę nie będzie przewyższała wartości przyjętej dla celów podatkowych tych składników majątku.

·Wartość rynkowa majątku Starej Spółki otrzymanego przez Nową Spółkę nie będzie przewyższała wartości emisyjnej udziałów przydzielonych udziałowcom Starej Spółki.

Pytania

1.Czy majątek przenoszony do Nowej Spółki będzie stanowił zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4) ustawy o CIT?

2.Czy majątek pozostający w Starej Spółce (podlegającej podziałowi) będzie stanowił zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4) ustawy o CIT?

3.Czy podział Wnioskodawcy będzie skutkował powstaniem po stronie Wnioskodawcy (tj. spółki dzielonej) przychodu podlegającego opodatkowaniu?

4.Czy podział Wnioskodawcy będzie skutkował powstaniem po stronie Nowej Spółki (tj. spółki powstałej na skutek podziału) przychodu podlegającego opodatkowaniu?

5.Czy podział Wnioskodawcy będzie skutkował powstaniem przychodu po stronie wspólników Wnioskodawcy?

6.Czy podział Wnioskodawcy będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Przedmiotem niniejszego rozstrzygnięcia jest odpowiedź na pytania Nr 1-4 w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych. W zakresie pytania Nr 5 odnośnie podatku dochodowego od osób fizycznych oraz pytania Nr 6 odnośnie podatku od towarów i usług zostały wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 1. i Ad 2.

W ocenie Wnioskodawcy, majątek przenoszony do Nowej Spółki będzie stanowił zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej również: ustawa o CIT).

Ponadto w ocenie Wnioskodawcy majątek pozostający w Starej Spółce (tj. tej podlegającej podziałowi) również będzie stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4) ustawy o CIT.

Zgodnie z art. 4a pkt 4) ustawy o CIT, zorganizowana część przedsiębiorstwa (dalej również: ZCP) stanowi organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników (materialnych i niematerialnych), w tym również zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Zgodnie z art. 55 (1) kodeksu cywilnego przedsiębiorstwo to zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej.

W powyżej wskazanym przepisie kodeksu cywilnego wskazano, że przedsiębiorstwo powinno obejmować w szczególności:

1)oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2)własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3)prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4)wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5)koncesje, licencje i zezwolenia;

6)patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7)majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8)tajemnice przedsiębiorstwa;

9)księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Wskazuje się jednak, że ZCP nie musi zawierać wszystkich powyższych elementów. Zatem, aby uznać określony zespół składników materialnych i niematerialnych za ZCP, to taki zespół składników winien spełniać przesłanki jego wyodrębnienia. W tym zakresie wskazuje się na wyodrębnienie:

1)organizacyjne,

2)finansowe,

3)funkcjonalne.

Wyodrębnienie organizacyjne

Wyodrębnienie organizacyjne określonego zespołu składników majątkowych ma miejsce wtedy, gdy zespół składników w istniejącym przedsiębiorstwie ma swoją formę organizacyjną w strukturze organizacyjnej podatnika. Wyodrębnienie organizacyjne określa się ustalając, że określone składniki tworzące część przedsiębiorstwa powinny charakteryzować się zorganizowaniem. Zorganizowanie to powinno występować w istniejącym przedsiębiorstwie, a zatem w istniejącym i działającym już podmiocie. Zorganizowanie to powinno obejmować zespół składników tego przedsiębiorstwa. Wskazuje się, że najprostszym sposobem zdefiniowania istnienia wyodrębnienia organizacyjnego jest istnienie w strukturze przedsiębiorcy np.: działu, pionu, wydziału lub innej podobnej struktury. Nie jest to jednak wymóg uznania, że dany zespół składników majątku jest wyodrębniony organizacyjnie.

Potwierdzenie stanowiska, że o wyodrębnieniu organizacyjne nie musi mieć sformalizowanego charakteru oraz, że brak takiego sformalizowanego charakteru wyodrębnienia nie ma decydującego charakteru, można znaleźć w powszechnym poglądzie prezentowanym m.in. w orzecznictwie sądów administracyjnych (np.: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 23 listopada 2017 r. [I FSK 327/16]).

Zważając na powyżej wskazaną argumentację, uznać należy, że składniki majątkowe Starej Spółki, jak i Nowej Spółki, cechują się wyodrębnieniem organizacyjnym.

Mimo faktu, że aktualnie działalność związana z nieruchomościami komercyjnymi i mieszkalnymi nie jest wydzielona w sformalizowany sposób, to możliwy jest podział składników majątkowych poszczególnych działów Wnioskodawcy. Składniki te obejmują w szczególności nieruchomości, które będą przedmiotem najmu, ale także zespół składników majątkowych, niezbędnych do prowadzenia bieżącej działalności - sprzęt biurowy, pracownicy i zleceniobiorcy itp. Ponadto wyodrębniony jest przedmiot działalności - najem lokali o charakterze mieszkalnym oraz lokali usługowych (komercyjnych). W związku z powyższym możliwe będzie przyporządkowanie konkretnych składników majątkowych do Starej Spółki i Nowej Spółki.

Dodatkowo Wnioskodawca prowadzi księgi rachunkowe w taki sposób, że możliwe jest przyporządkowanie określonych należności i zobowiązań, przychodów oraz kosztów poszczególnym rodzajom działalności.

Dodatkowo Wnioskodawca posiada różne rachunki bankowe przeznaczone dla różnych rodzajów działalności, co również pozwoli na przeprowadzenie stosunkowo prostego podziału środków pieniężnych, zobowiązań i należności.

Wyodrębnienie finansowe

Wyodrębnienie finansowe związane jest m.in. z możliwością przypisania przychodów i kosztów do działalności prowadzonej przez ZCP. Podkreślenia wymaga, że wyodrębnienie finansowe nie wymaga odrębności, oddzielności czy samodzielności finansowej takiego ZCP. Wyodrębnienie finansowe opisuje sytuację, w której dzięki prowadzeniu odpowiedniej ewidencji możliwe jest przyporządkowanie przychodów, kosztów, należności i zobowiązań do działalności prowadzonej przez ZCP.

Wobec braku jasnych wymagań ustawowych, orzecznictwo wypracowało również w zakresie wyodrębnienia finansowego pewne zasady (warunki), które umożliwiają określenie, czy dany zespół składników spełnia te warunki.

W orzecznictwie przyjmuje się, że wyodrębnienie finansowe nie musi koniecznie oznaczać, że ZCP jest zobowiązany do samodzielnego sporządzenia bilansu. W ocenie orzecznictwa wystarczające jest wyodrębnienie danej części przedsiębiorstwa dla celów np.: rachunkowości zarządczej, polegającej w szczególności na odrębnym ewidencjonowaniu przychodów i kosztów, związanych ze składnikami majątkowy, które wykorzystywane są do prowadzenia działalności gospodarczej (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 24 stycznia 2017 r. [I SA/Wr 1125/16]).

W orzecznictwie ugruntowany jest pogląd, że warunkiem wyodrębnienia finansowego jest to, aby do ZCP mogły zostać przypisane związane z nim koszty, przychody, należności i zobowiązania. (por. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 10 marca 2016 r. [III SA/Wa 455/15]).

Podobne stanowisko wyraził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydając indywidualną interpretację podatkową z dnia 9 lutego 2018 r. (sygn. 0114-KDIP2-1.4010.367.2017.1.JF), w której wskazano, że z wyodrębnieniem finansowym mamy do czynienia już wtedy, gdy istnieje sama możliwość wyodrębnienia podstawowych informacji o sytuacji finansowej i majątkowej ZCP. Wydając ww. decyzję tut. Organ wskazał również, że wyodrębnienia finansowego nie należy utożsamiać z pełną samodzielnością finansową. Co znamienne, a co również potwierdza stanowisko tut. Organu, wyodrębnienie finansowe może nastąpić na podstawie stosowanego w jednostce planu kont, ale również w przypadku, gdy co prawda takie wyodrębnienie nie jest dokonane na poziomie planu kont, ale możliwe jest faktyczne powiązanie danych finansowych z poszczególnymi częściami przedsiębiorstwa.

Faktem jest, że księgi handlowe Wnioskodawcy prowadzone są bez formalnego ich wyodrębnienia dla każdego z działów Wnioskodawcy, jednak rachunkowość prowadzona jest w taki sposób, że możliwe jest faktycznie powiązanie konkretnych kosztów, przychodów, należności i zobowiązań z konkretnym działem, a w konsekwencji możliwe będzie ich przypisanie do Starej Spółki lub Nowej Spółki.

Wyodrębnienie funkcjonalne

Pod pojęciem wyodrębnienia funkcjonalnego rozumieć należy możliwość samodzielnego realizowania zadań gospodarczych przy wykorzystaniu zbywalnych składników majątkowych. Chodzi zatem o sytuację, w której zespół składników stanowi taki katalog powiązanych ze sobą elementów, że jest sam w sobie zdolny do prowadzenia działalności. Zespołu tego nie trzeba uzupełniać o dodatkowe elementy.

Wyodrębnienie funkcjonalne charakteryzuje się tym, że jest takim zespołem składników, że po jego „wyciągnięciu” z przedsiębiorstwa może niemal w pełnym zakresie samodzielnie funkcjonować - bez konieczności ponoszenia znacznych nakładów. Zatem chodzi o tak powiązany zespół (a nie zbiór) składników, który niemal od razu i bez zbyt dużych inwestycji, może samodzielnie realizować działania i prowadzić wcześniejszą działalność.

Podobne stanowisko prezentowane jest przez orzecznictwo, w tym orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego (por. wyrok z dnia 1 lutego 2017 r. [I FSK 999/15]). W orzecznictwie wskazuje się, że przy ustalaniu, czy w danym wypadku możemy mówić o istnieniu ZCP nie chodzi o pewną możliwość samodzielnego funkcjonowania zespołu składników w przyszłości, a o to, aby zdolność taka istniała już w momencie ich zbycia. Podobne stanowisko wyraził również tut. Organ w interpretacji indywidualnej z dnia 31 lipca 2018 r. (0114-KDIP1-2.4012.358.2018.1.WH), w której wskazano, że wyodrębnienie funkcjonalne winno być rozumiane, jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. ZCP winno stanowić funkcjonalnie odrębną całość, tj. powinno obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, która działa w strukturze prowadzonego przedsiębiorstwa. ZCP powinno zatem posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako odrębny, samodzielny podmiot gospodarczy. Chodzi bowiem o sytuację, w której składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład ZCP muszą umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

W celu ustalenia kryteriów odrębności funkcjonalnej pomocne są również objaśnienia Ministra Finansów z dnia 11 grudnia 2018 r., które dotyczą co prawda podatku VAT, jednak mogą być pomoce również w zakresie ustawy o CIT. Z objaśnień tych wynika, że ocena czy w danym wypadku mamy do czynienia z ZCP powinna uwzględniać następujące okoliczności:

1.zamiar kontynuowania działalności prowadzonej dotychczas przy pomocy składników majątkowych oraz,

2.faktyczność możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o określone składniki.

Zważając zatem na powyższy wywód, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że zarówno Stara Spółka, jak i Nowa Spółka będą wyodrębnione funkcjonalnie, tj. obie spółki będą posiadały taki zespół składników majątkowych, który pozwoli im na dalsze funkcjonowanie. Majątek Starej Spółki i Nowej Spółki będzie bowiem zawierał określone i zdefiniowane składniki majątkowe materialne i niematerialne, w tym również zobowiązania, które wykorzystywane będą w ramach działalności każdego z działów. Składniki majątkowe trafią do poszczególnych spółek i będą stanowiły ich majątek wykorzystywany do prowadzenia działalności gospodarczej. Obie spółki będą w oparciu o te składniki majątkowe prowadzić dalszą działalność gospodarczą. Z przyczyn organizacyjnych konieczne może stać się zawarcie umów o prowadzenie rachunku bankowego, umowy najmu, czy umowy o prowadzenie ksiąg handlowych. Dotychczas umowy te zawarte były przez Wnioskodawcę i nie było potrzeby zawierania dodatkowych umów w ww. zakresie. Jednakże w związku z planowanym wyodrębnieniem Nowej Spółki konieczne może okazać się (a w pewnym zakresie zapewne okaże się - np.: księgowość, zmiana siedziby) zawarcie umów, których stroną będzie Nowa Spółka lub Stara Spółka. Zawarcie tych umów będzie jedynie czynnością techniczną i nie będzie wymagało znacznego nakładu pracy czy inwestycji, a będzie niezbędne do wypełnienia ciążących na spółkach obowiązków (w tym podatkowych i rachunkowych).

W ocenie Wnioskodawcy zarówno składniki majątkowe objęte przez Nową Spółkę, jak i pozostające w Starej Spółce stanowią zespół składników majątkowych - materialnych i niematerialnych, w tym również zobowiązań, a między składnikami tymi istnieje powiązanie. Składniki te nie stanowią luźnego zbioru składników majątkowych, a zespół, który pozwoli na realizację określonych zadań, tj. prowadzenia działalności związane z najmem powierzchni komercyjnej oraz lokali mieszkalnych. Wskazany zespół składników to nie tylko same nieruchomości, ale również zbiór majątku, który jest niezbędny do prowadzenia i organizowania najmu oraz zarządzania tymi najmami. Dzięki całemu zespołowi składników majątkowych możliwe jest prowadzenie działalności przez każdą ze spółek po przeprowadzeniu podziału. Ponadto składniki majątku - zarówno pozostałe w Starej Spółce, jak i wydzielone do Nowej Spółki - będą wyodrębnione organizacyjnie, finansowo oraz funkcjonalnie, zatem spełnione są wszelkie warunki do uznania majątku obu spółek za ZCP.

Ad 3.

W ocenie Wnioskodawcy podział Wnioskodawcy nie będzie skutkował powstaniem po stronie Wnioskodawcy (tj. spółki dzielonej) przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Zgodnie z przepisami ustawy o CIT, a w szczególności art. 7 ust. 1, przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych jest dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów.

Zgodnie natomiast z art. 7 ust. 2 ustawy o CIT, dochodem ze źródła przychodów jest nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Jeśli jednak koszty uzyskania przychodu przekroczą sumę przychodów, różnica stanowi stratę ze źródła przychodów.

Zgodnie z art. 7b ust. 1 pkt 1 lit m) ustawy o CIT za przychody z zysków kapitałowych uważa się przychody z udziały w zyskach osób prawnych stanowiące przychody faktycznie uzyskiwane z tego udziału, w tym przychody uzyskiwane w następnie przekształceń, łączenia lub podziału podmiotów, w tym przychody spółki dzielonej.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 9 ustawy o CIT przychodem jest w szczególności - w przypadku spółki podlegającej podziałowi, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie, majątek przejmowany na skutek podziału lub majątek pozostający w spółce, nie stanowią zorganizowanej części przedsiębiorą - wartość rynkowa składników majątkowych przeniesionych na spółki przejmujące lub nowo zawiązanej ustalona na dzień podziału lub wydzielenia.

Powyżej opisany przepis znajdzie zastosowanie w sytuacji, gdy na każdą ze spółek przejmujących lub nowo zawiązanych nie przechodzi zorganizowana część przedsiębiorstwa (gdy mamy do czynienia z podziałem przez przejęcie) lub gdy na spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną przeniesione zostają składniki majątku nie stanowiące zorganizowanej części przedsiębiorstwa lub na spółkę tę zostaną przeniesione składniki majątkowe stanowiące zorganizowaną część przedsiębiorstwa, lecz składniki majątkowe pozostałe w spółce dzielonej nie stanowią zorganizowanej części przedsiębiorstwa (w przypadku podziału poprzez wydzielenie).

Zgodnie natomiast z art. 12 ust. 4 pkt 3h) ustawy o CIT, w spółce podlegającej podziałowi, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie majątek przejmowany na skutek podziału oraz majątek pozostający w spółce, stanowią ZCP, przychodu nie stanowi wartość rynkowa składników majątku przeniesionych na spółki przejmujące lub nowo zawiązane ustalonej na dzień podziału lub wydzielenia.

Jednocześnie art. 12 ust. 4 pkt 3h) ustawy o CIT (zgodnie z art. 12 ust. 13 i 14 ustawy o CIT) nie znajdzie zastosowania w przypadkach, gdy głównym lub jednym z głównych celów połącznia spółek, podziału spółek, wymiany udziałów lub wniesienia wkładu niepieniężnego jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.

W ocenie Wnioskodawcy zarówno majątek pozostający w Starej Spółce, jak i ten, który obejmie Nowa Spółka stanowią ZCP (co zostało szerzej opisane w ad. 1. i ad. 2 powyżej). Ponadto działanie Wnioskodawcy nie ma na celu uniknięcia lub uchylenia się od opodatkowania.

Celem podjętej przez Wnioskodawcę decyzji jest bowiem reorganizacja prowadzonego przedsiębiorstwa, aby zmniejszyć ryzyka związane z jego prowadzeniem. Głównym powodem podziału jest reorganizacja biznesu.

W rezultacie planowany przez Wnioskodawcę podział wypełniać będzie przesłanki opisane w art. 12 ust. 1 pkt 9) oraz art. 12 ust. 4 pkt 3h) ustawy o CIT, bowiem zarówno majątek Nowej Spółki, jak i majątek Starej Spółki stanowić będą ZCP. W takim zaś wypadku planowany podział nie będzie skutkować postaniem po stronie Starej Spółki/Wnioskodawcy (tj. spółki dzielonej) przychodu podlegającemu opodatkowaniu.

Ad 4.

W ocenie Wnioskodawcy podział Wnioskodawcy nie będzie skutkował powstaniem po stronie Nowej Spółki (tj. spółki powstałej na skutek podziału) przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 8c) ustawy o CIT przychodem jest w szczególności ustalona na dzień poprzedzający dzień podziału wartość rynkowa majątku podmiotu dzielonego otrzymanego przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną, w części przewyższającej wartość przyjętą dla celów otrzymanego przez spółkę przejmującą, w części przewyższającej wartość przyjętą dla celów podatkowych składników tego majątku, nie wyższą od wartości rynkowej tych składników.

Zgodnie natomiast z pkt 8d) ww. przepisu ustawy o CIT przychodem jest ustalona na dzień poprzedzający dzień łącznia lub podziału wartość rynkowa majątku podmiotu przejmowanego lub dzielonego otrzymanego przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną w części przewyższającej wartość emisyjną udziałów (akcji) przydzielonych udziałowcom (akcjonariuszom) spółek łączonych lub spółki dzielonej.

Wartość emisyjna została określona w art. 4a pkt 16a) ustawy o CIT, w którym wskazano, że cena emisyjna to cena, po jakiej obejmowane są udziały (akcje), określona w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku - w innym dokumencie o podobnym charakterze, nie niższą od wartości rynkowej tych udziałów (akcji).

Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 3e) ustawy o CIT do przychodów nie zalicza się wartości tych składników majątku spółki dzielonej otrzymanego przez spółkę przejmującą, które spółka przejmująca przyjęła dla celów podatkowych w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych podmiotu dzielonego oraz przypisała do działalności prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym za pośrednictwem zagranicznego zakładu.

W ocenie Wnioskodawcy po stronie Nowej Spółki nie dojdzie do powstania przychodu do opodatkowania. Nowa Spółka przyjmie dla celów podatkowych wartości otrzymanych składników majątku Wnioskodawcy wynikające z ksiąg Wnioskodawcy, tj. spółki dzielonej. Ponadto wartość emisyjna udziałów wydanych przez Nową Spółkę będzie odpowiadać wartości rynkowej majątku otrzymanego przez Nową Spółkę w ramach planowanego podziału. Majątek przyjęty przez Nową Spółkę zostanie w całości przyjęty do prowadzenia działalności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W związku z powyższym Wnioskodawca stoi na stanowisku, że planowany podział będzie neutralny podatkowo dla Nowej Spółki, a zatem nie powstanie po jej stronie żaden przychód do opodatkowania. Ponadto cała planowana operacja jest w pełni uzasadniona ekonomicznie i biznesowo, a jej celem nie jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podział spółek handlowych regulowany jest przez ustawę z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 18 ze zm.).

W myśl art. 528 § 1 Kodeksu Spółek Handlowych:

Spółkę kapitałową można podzielić na dwie albo więcej spółek kapitałowych. Nie jest dopuszczalny podział spółki akcyjnej, jeżeli kapitał zakładowy nie został pokryty w całości.

Stosownie do art. 529 § 1 pkt 4 ww. ustawy:

Podział może być dokonany przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub na spółkę nowo zawiązaną (podział przez wydzielenie).

Zgodnie z art. 530 § 1 i § 2 Kodeksu Spółek Handlowych jest to jedyny podział, który nie skutkuje rozwiązaniem spółki dzielonej.

Celem podziału przez wydzielenie jest to, że spółka dzielona nie przestaje istnieć, a następuje jedynie przeniesienie części jej majątku na inny podmiot.

Zasady opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych spółki dzielonej przy podziale lub podziale przez wydzielenie regulują przepisy ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 278 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”).

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o CIT:

Przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów. W przypadkach, o których mowa w art. 21, art. 22 i art. 24b, przedmiotem opodatkowania jest przychód.

Stosownie do art. 7 ust. 2 ww. ustawy:

Dochodem ze źródła przychodów, z zastrzeżeniem art. 11c, art. 11i, art. 24a, art. 24b, art. 24ca, art. 24d i art. 24f, jest nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Zgodnie z treścią art. 7b ust. 1 pkt 1 lit. m ustawy o CIT:

Za przychody z zysków kapitałowych uważa się przychody z udziału w zyskach osób prawnych, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1 pkt 4b, stanowiące przychody faktycznie uzyskane z tego udziału, w tym przychody uzyskane w następstwie przekształceń, łączenia lub podziałów podmiotów, w tym:

  • przychody osoby prawnej lub spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3, przejmującej w następstwie łączenia lub podziału majątek lub część majątku innej osoby prawnej lub spółki,
  • przychody wspólnika spółki łączonej lub dzielonej,
  • przychody spółki dzielonej.

W rozumieniu art. 7b ust. 1a ww. ustawy:

Za przychody z zysków kapitałowych uważa się przychody uzyskane w następstwie przekształceń, łączenia lub podziału podmiotów.

Powołany powyżej przepis art. 7b nie stanowi podstawy powstania przychodu podatkowego. Jest on jedynie wskazówką, do jakiej grupy przychodów wskazane powyżej przychody powinny być zaliczone. Natomiast art. 12 ustawy o CIT reguluje samo powstanie ewentualnego przychodu.

Na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 9 ustawy o CIT:

Przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności w spółce podlegającej podziałowi, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie majątek przejmowany na skutek podziału lub majątek pozostający w spółce, nie stanowią zorganizowanej części przedsiębiorstwa - wartość rynkowa składników majątkowych przeniesionych na spółki przejmujące lub nowo zawiązane ustalona na dzień poprzedzający dzień podziału lub wydzielenia, przy czym przepisy art. 14 ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio.

W myśl art. 12 ust. 4 pkt 3h ustawy o CIT:

Do przychodów nie zalicza się w spółce podlegającej podziałowi, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie majątek przejmowany na skutek podziału oraz majątek pozostający w spółce, stanowią zorganizowaną część przedsiębiorstwa - wartości rynkowej składników majątku przeniesionych na spółki przejmujące lub nowo zawiązane ustalonej na dzień podziału lub wydzielenia.

Zgodnie z art. 12 ust. 13 ww. ustawy:

Przepisów ust. 4 pkt 3e-3h, 12 i pkt 25 lit. b oraz ust. 4d nie stosuje się w przypadkach, gdy głównym lub jednym z głównych celów połączenia spółek, podziału spółek, wymiany udziałów lub wniesienia wkładu niepieniężnego jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.

W rozumieniu art. 12 ust. 14 ustawy o CIT:

Jeżeli połączenie spółek, podział spółek, wymiana udziałów lub wniesienie wkładu niepieniężnego nie zostały przeprowadzone z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, dla celów ust. 13 domniemywa się, że głównym lub jednym z głównych celów tych czynności jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.

Na podstawie art. 12 ust. 15 ustawy o CIT:

Przepisy ust. 4 pkt 3e-3h, 12 i pkt 25 lit. b mają zastosowanie wyłącznie do spółek będących podatnikami, o których mowa w:

1) art. 3 ust. 1, przejmujących albo wnoszących w drodze wkładu niepieniężnego majątek spółek lub podmiotów mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo

2) art. 3 ust. 1, przejmujących albo wnoszących w drodze wkładu niepieniężnego majątek spółek podlegających w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, albo

3) art. 3 ust. 2, podlegających w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, przejmujących albo wnoszących w drodze wkładu niepieniężnego majątek spółek będących podatnikami, o których mowa w art. 3 ust. 1.

Biorąc pod uwagę literalną treść art. 12 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy, stwierdzić należy, że wskazany przepis odnosi się do dwóch sytuacji, tj. podziału spółki oraz podziału przez wydzielenie. W pierwszym przypadku ustawodawca wskazuje, że przychód występuje w sytuacji gdy majątek przejmowany nie stanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Natomiast, w przypadku podziału przez wydzielenie zgodnie z zamysłem ustawodawcy – w spółce podlegającej podziałowi przychód wystąpi w sytuacji, gdy majątek przejmowany lub majątek pozostający w spółce dzielonej nie stanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Zatem, aby skorzystać z wyłączenia z przychodów, obydwie części majątku muszą stanowić zorganizowane części przedsiębiorstwa.

Zgodnie z art. 4a pkt 4 ustawy o CIT, zorganizowana część przedsiębiorstwa to:

organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Jak wynika z powyższego, status zorganizowanej części przedsiębiorstwa posiada tylko taka część mienia przedsiębiorstwa, która spełnia łącznie następujące warunki:

a.stanowi zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań),

b.jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniona w istniejącym przedsiębiorstwie,

c.jest przeznaczona do realizacji określonych zadań gospodarczych (wyodrębnienie funkcjonalne),

d.mogłaby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania gospodarcze.

Zorganizowana część przedsiębiorstwa (dalej „ZCP”) nie jest zatem dowolnym zbiorem składników majątkowych (materialnych i niematerialnych) wchodzących w skład przedsiębiorstwa, ale wyodrębnionym organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie zespołem tych składników, zdolnym do bycia oddzielnym przedsiębiorstwem, samodzielnie realizującym określone zadania gospodarcze.

Przepisy ustawy o CIT nie określają, co należy rozumieć przez wyodrębnienie organizacyjne zespołu składników materialnych i niematerialnych. Zgodnie natomiast z praktyką organów podatkowych, przesłanka wyodrębnienia organizacyjnego zachodzi w sytuacji, gdy ZCP ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej funkcjonującego przedsiębiorstwa, najczęściej jako dział, wydział, oddział, itd., oraz o wyodrębnieniu takim powinny świadczyć odpowiednie zapisy statutu, regulaminu, zarządzenia lub innego aktu o podobnym charakterze.

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza także, że składniki majątkowe tworzące część przedsiębiorstwa powinny posiadać cechę odpowiedniego zorganizowania (czynnikiem świadczącym o wyodrębnieniu organizacyjnym jest np. funkcjonalność składników majątkowych przypisanych do realizacji danej działalności), a także odpowiednie miejsce w strukturze firmy.

W ustawie o CIT także nie zawarto regulacji odnoszących się do rozumienia aspektu wyodrębnienia finansowego. W praktyce wyodrębnienie finansowe jest rozumiane jako możliwość przyporządkowania, poprzez odpowiednią ewidencję rachunkową zdarzeń gospodarczych, zarówno aktywów i pasywów (w tym należności i zobowiązań), jak i przychodów i kosztów do danego obszaru działalności i zespołu majątku stanowiącego ZCP.

Wyodrębnienie funkcjonalne należy natomiast rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość, tj. obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa.

Kolejną cechą definiującą zorganizowaną część przedsiębiorstwa jest zdolność do bycia niezależnym przedsiębiorstwem samodzielnie realizującym określone zadania gospodarcze. Aby wydzielona część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za zorganizowany zespół składników materialnych i niematerialnych, musi posiadać potencjalną zdolność do niezależnego działania gospodarczego, jako samodzielny podmiot gospodarczy, realizujący zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. W związku z powyższym, istotne jest, aby ZCP obejmowało elementy niezbędne do dalszego, samodzielnego wykonywania działań gospodarczych, które realizowane są w obecnej strukturze przez przedsiębiorstwo.

Reasumując, aby zatem określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa (zgodnie z definicją zawartą w art. 4a pkt 4 ustawy o CIT), musi odznaczać się pełną odrębnością organizacyjną i finansową, z możliwością samodzielnego funkcjonowania w razie zaistnienia takiej potrzeby w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie całość).

Wątpliwości Wnioskodawcy w zakresie pytań oznaczonych nr 1, 2 i 3 dotyczą ustalenia, czy w ramach procedury podziału spółki poprzez wydzielenie, majątek przenoszony do Nowej Spółki oraz majątek pozostający w Starej Spółce będą stanowiły zorganizowane części przedsiębiorstwa oraz podział ten nie będzie skutkował powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu dla spółki dzielonej.

Z okoliczności sprawy wynika, że Państwa działalność można podzielić na dwie główne kategorie - wynajem nieruchomości komercyjnych oraz budowa i sprzedaż (lub najem) nieruchomości o charakterze mieszkalnym. Brak jest prawnego wyodrębnienia składników majątkowych, gdyż nie jest sporządzony statut lub regulamin. Składniki są jednak wyodrębnione funkcjonalnie i faktycznie –wykształcił się podział składników majątkowych należących do konkretnych gałęzi Państwa działalności. Możliwe jest podzielenie Państwa majątku na majątek należny Starej Spółce i Nowej Spółce. Podział, który jest planowany będzie miał odzwierciedlenie na wszystkich polach aktualnej Państwa działalności. Tym samym warunek wyodrębnienia organizacyjnego przenoszonych składników związanych z najmem nieruchomości o charakterze komercyjnym oraz prowadzeniem działalności gastronomicznej należy uznać za spełniony.

O wyodrębnieniu finansowym zespołu składników majątkowych świadczy fakt, że choć nie prowadzą Państwo odrębnych ksiąg handlowych dla poszczególnych rodzajów działalności, jednakże możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów dla poszczególnych rodzajów działalności. Część rachunków bankowych, która związana jest z działalnością komercyjną zostanie przeniesiona na Nową Spółkę.

Składniki majątkowe związane z najmem nieruchomości o charakterze komercyjnym oraz prowadzeniem działalności gastronomicznej będą również wyodrębnione funkcjonalnie, bowiem Nowa Spółka będzie miała potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy realizujący zadania gospodarcze. Nowa Spółka zostanie wyposażona w majątek, który pozwoli jej na prowadzenie działalności i funkcjonowanie jako odrębny podmiot.

W ramach podziału Nowa Spółka przejmie Państwa zobowiązania, które dotyczą pasażu handlowego i działalności polegającej na komercyjnym najmie nieruchomości i działalności gastronomicznej. Nowa Spółka przejmie obowiązki pracodawcy (zleceniodawcy) w stosunku do osób aktualnie zatrudnionych u Państwa (podział będzie wiązał się z tzw. przejściem zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę).

Wskazaliście Państwo, że Nowa Spółka będzie musiała zawrzeć umowy dotyczące m.in. obsługi księgowej (aktualnie księgowość prowadzona jest zbiorczo). Ponadto gdyby nie było możliwe przeniesienie rachunku bankowego na Nową Spółkę (np.: w obliczu braku zgody banku), Nowa Spółka założy nowe rachunki w ilości niezbędnej do należytego prowadzenia planowanej działalności gospodarczej.

Odnosząc się natomiast do Starej Spółki wskazaliście Państwo, że głównym składnikiem majątkowym, który pozostanie w Starej Spółce będą nieruchomości o charakterze mieszkalnym - jedna już ukończona, druga w budowie. Ponadto w Starej Spółce pozostaną składniki majątkowe niezbędne do prowadzenia działalności polegającej na najmie nieruchomości o charakter mieszkalnym. W Starej Spółce pozostanie całe wyposażenie mieszkań, które znajduje się w nieruchomościach o charakterze mieszkalnym oraz sprzęt biurowy wykorzystywany do najmu nieruchomości o charakterze mieszkalnym (komputer, drukarka, meble biurowe). W Starej Spółce pozostaną również bieżące umowy i należności z nich wynikające, wszelkie wpłacone kaucje, umowy związane dostawą mediów, sprzątaniem, konserwacją itp. oraz zleceniobiorcy i pracownicy, którzy związani są z działalnością obejmującą najem o charakterze mieszkalnym.

Majątek pozostający w Starej Spółce będzie stanowił wyodrębniony zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań) przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, którym zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo realizujące te zadania.

Stara Spółka zostanie również wyodrębniona funkcjonalnie i będzie stanowiła niezależne przedsiębiorstwo, które samodzielnie będzie mogło realizować zadania gospodarcze. Wyodrębnienie będzie przejawiało się w tym, że w Starej Spółce pozostanie wyłącznie majątek związany z działalnością dotyczącą nieruchomości o charakterze mieszkalnym. W Starej Spółce pozostaną przede wszystkim nieruchomości o ww. charakterze, wraz z ich wyposażeniem, pracownicy oraz sprzęt związane z tą gałęzią działalności spółki. Ponadto Stara Spółka pozostawi rachunki bankowe związane z nieruchomościami mieszkalnymi (w tym te, na których wpłacone są kaucje oraz na które trafiają opłaty i czynsz). Stara Spółka będzie kontynuowała bieżącą działalność związaną z wynajmowaniem nieruchomości o charakterze mieszkalnym przy pomocy osób oraz majątku, który dzisiaj stanowi majątek Starej Spółki. Ponadto pozostaną w Starej Spółce umowy związane m.in. z dostawą mediów, dostarczaniem usług, zarządzeniem itp.

Wskazują Państwo także, że celem planowanej reorganizacji nie jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania (nie jest to ani główny, ani jeden z głównych celów planowanego podziału) oraz, że reorganizacja ma uzasadnienie ekonomiczne. Posiadane aktualnie przez Starą Spółkę (Wnioskodawcę) nieruchomości różnią się charakterem (mieszkalny i komercyjny). Ponadto nieruchomości te położone są w innych częściach miasta. Podział Starej Spółki poprzez wydzielenie działalności polegającej na najmie powierzchni komercyjnej i prowadzeniu działalności gastronomicznej ma za zadanie ograniczyć ryzyka płynące z obu rodzajów działalności - zwłaszcza z uwagi na planowane dalsze inwestycje.

Mając na uwadze powyższe wskazać należy, że analiza przedstawionego opisu sprawy oraz treść powołanych przepisów prowadzi do wniosku, że zarówno majątek przenoszony do Spółki Nowej, jak i pozostający w Spółce Dzielonej – Wnioskodawcy - będzie stanowił zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o CIT. Zespół składników materialnych i niematerialnych będzie bowiem wyodrębniony na wszystkich trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej, funkcjonalnej i każda z wydzielonych części może samodzielnie realizować określone zadania gospodarcze.

W związku z powyższym, skoro zarówno majątek pozostający w Spółce Dzielonej (Państwa Spółce), jak i majątek przeniesiony na Nową Spółkę będą stanowiły zorganizowane części przedsiębiorstwa, to dla Spółki Dzielonej, nie powstanie przychód na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 9 ustawy o CIT.

W związku z powyższym Państwa stanowisko w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie pytań oznaczonych nr 1, 2 oraz 3 należy uznać za prawidłowe.

Ad. 4

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o CIT,

Przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności:

1) otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe;

2) wartość otrzymanych rzeczy lub praw, a także wartość innych świadczeń w naturze, w tym wartość rzeczy i praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez samorządowe zakłady budżetowe i instytucje gospodarki budżetowej w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie.

Literalna wykładnia powołanego przepisu prowadzi do wniosku, że do przychodów podatkowych zalicza się takie przychody, które w danym momencie są trwałe, definitywne i bezwarunkowe. Nie będą to zatem jakiekolwiek przychody, lecz przychody, w stosunku do których podatnikowi przysługiwać będzie prawo do ich otrzymania i które stanowić będą jego trwałe przysporzenie majątkowe. Przychodem jest każda wartość wchodząca do majątku podatnika, powiększająca jego aktywa, o ile nie została wyłączona z przychodów podatkowych, na podstawie art. 12 ust. 4 ustawy o CIT.

Stosownie do art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o CIT,

Przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności ustalona na dzień poprzedzający dzień łączenia lub podziału wartość rynkowa majątku podmiotu przejmowanego lub dzielonego otrzymanego przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną w części przewyższającej wartość przyjętą dla celów podatkowych składników tego majątku, nie wyższą od wartości rynkowej tych składników.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o CIT,

Przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności ustalona na dzień poprzedzający dzień łączenia lub podziału wartość rynkowa majątku podmiotu przejmowanego lub dzielonego otrzymanego przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną w części przewyższającej wartość emisyjną udziałów (akcji) przydzielonych udziałowcom (akcjonariuszom) spółek łączonych lub spółki dzielonej, z tym że przychód nie powstaje w przypadku połączenia przeprowadzanego na podstawie art. 5151 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych.

W świetle art. 12 ust. 1 pkt 8f ustawy o CIT,

Przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności ustalona, w części odpowiadającej udziałowi spółki przejmującej w kapitale zakładowym spółki przejmowanej lub dzielonej, na dzień poprzedzający dzień łączenia lub podziału, wartość rynkowa majątku podmiotu przejmowanego lub dzielonego otrzymanego przez spółkę przejmującą ponad cenę nabycia udziałów (akcji) tej spółki w podmiocie przejmowanym - w przypadku gdy spółka przejmująca posiada w kapitale zakładowym spółki przejmowanej lub dzielonej taki udział.

Powołany powyżej art. 12 ust. 1 pkt 8c, pkt 8d oraz pkt 8f ustawy o CIT odwołuje się do pojęcia „wartości rynkowa majątku”.

Omawiane pojęcie nie zostało bezpośrednio zdefiniowane w przepisach ustawy podatkowej, zasadnym jest nadanie mu rozumienia wynikającego z języka potocznego.

I tak:

·wg słownika języka polskiego (www.sjp.pwn.pl) „majątek” to „czyjś stan posiadania”; jak wskazano w wyroku z dnia 28 marca 2014 r. sygn. akt I ACa 1278/13: „Od pojęcia „mienia” należy odróżnić pojęcie „majątek”. Choć terminy te niekiedy uznaje się za tożsame, to jednak nie mają one identycznego zakresu pojęciowego. W doktrynie przyjmuje się bowiem, że wyraz majątek używany jest w dwóch znaczeniach: węższym, oznaczającym tylko aktywa, czyli prawa majątkowe posiadane przez podmiot, co może być utożsamiane z pojęciem mienia, oraz w znaczeniu szerszym, oznaczającym ogół praw i obowiązków majątkowych podmiotu prawa. Majątkiem są składniki mienia dające się wyodrębnić jako zespół aktywów, ale i zespół pasywów, będących przedmiotem obrotu, dziedziczenia, podstawą odpowiedzialności za zobowiązania, itp.”;

·„Majątek – ogół praw majątkowych przysługujących określonemu podmiotowi prawa, na które składają się aktywa i pasywa, tj. prawa i obowiązki obciążające dany podmiot (w znaczeniu sensu largo); niekiedy pojęcie te obejmuje same aktywa (w znaczeniu sensu stricto). Poza majątkiem pozostają prawa osobiste, np. prawo do nazwiska”, Wielka Encyklopedia Prawa, red. prof. zw. dr hab. Brunon Hołyst, prof. zw. dr hab. Eugeniusz Smoktunowicz, wyd. Prawo i Praktyka Gospodarcza 2005,

·„Majątek spółki - suma praw oraz innych składników majątkowych spółki posiadających wartość ekonomiczną. Do majątku wchodzi również wartość wniesionych do Spółki wkładów wspólników i w chwili jej powstania ich suma może stanowić cały majątek Spółki, jednak w odróżnieniu od kapitału zakładowego, który jest wartością stałą, majątek Spółki podlega ustawicznym zmianom. Wartość majątku Spółki zależy od wartości praw i innych składników majątkowych Spółki, a ponieważ majątek ten obciążą zobowiązania Spółki, można przyjąć, że wartość ta odpowiada różnicy między wartością sumy aktywów i zobowiązań” (ibidem).

Z kolei, przez termin „wartość” należy rozumieć „to, ile coś jest warte pod względem materialnym”.

Natomiast zgodnie z Encyklopedią Zarządzania (dostępną na stronie internetowej (...)), wartość rynkowa jest najwyższą ceną po jakiej kupujący chce zakupić produkty lub usługi i najniższą na jaką może zgodzić się sprzedający. Jest również najbardziej prawdopodobną ceną jaką dany składnik aktywów mógłby otrzymać na zorganizowanym rynku. Wartość rynkowa może być zależna od sytuacji politycznej, preferencji kupujących lub sprzedających oraz koniunktury.

Na gruncie art. 12 ust. 1 pkt 8c i pkt 8d ustawy o CIT, „wartość rynkowa majątku” winna być ustalona z zastosowaniem właściwej metody wyceny z uwzględnieniem zarówno aktywów, jak i pasywów, tym samym pojęcie „wartość tych składników majątku”, do których odnosi się art. 12 ust. 4 pkt 3e ustawy o CIT, powinno być ujmowane w szerszym kontekście.

W związku z powyższym, w celu dokładnego określenia wartości rynkowej majątku spółki przejmowanej otrzymanego przez spółkę przejmującą w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 8c i pkt 8d ustawy o CIT, należy każdorazowo zastosować właściwą metodę wyceny mającą na celu określenia wartości rynkowej majątku spółki przejmowanej.

Ponadto odnosząc się do rozumienia pojęcia „wartości rynkowej majątku” na gruncie ww. przepisów, wyjaśnić dodatkowo należy, że jeżeli w związku z danym składnikiem majątku został zaciągnięty dług w postaci pożyczki lub kredytu i dług ten zostanie przeniesiony na spółkę przejmującą wraz z tym składnikiem (spółka przejmująca będzie zobowiązana do jego spłaty jako dłużnik), może on zostać uwzględniony w określeniu wartości rynkowej tego składnika o ile jednocześnie jego wysokość ma również wpływ na określenie wartości emisyjnej wydawanych udziałów (akcji). Wysokość przejętych zobowiązań związanych bezpośrednio ze składnikami przejmowanego majątku nie może być bowiem elementem działań optymalizacyjnych zmierzających do zaniżania wartości rynkowej przejmowanego majątku z pominięciem ich wpływu na wartość wydawanych w zamian za majątek udziałów (akcji).

Dodatkowo zauważyć należy, że przez zobowiązanie, które może być elementem wyceny należy rozumieć jedynie kapitał pożyczki/kredytu, do którego spłaty zobowiązana jest spółka przejmująca z wyłączeniem jednak tej części takiego zobowiązania, jaka odpowiada odsetkom, opłatom, prowizjom i innym opłatom, które stanowią co do zasady koszty uzyskania przychodów w momencie ich zapłaty. Uwzględnienie tych pozycji już na etapie przejmowania majątku kreowałoby bowiem sytuację podwójnego rozliczenia tego rodzaju wydatków w kosztach podatkowych, co nie jest dopuszczalne systemowo w ustawie o CIT (art. 15 ust. 1 ustawy). Również rezerwy i odpisy nie mogą być treścią przedmiotowej kalkulacji dla celów ustalenia dochodu z tytułu restrukturyzacji.

Zatem pojęcie „wartości rynkowej majątku” dla celów art. 12 ust. 1 pkt 8c i 8d ustawy o CIT, należy rozumieć z uwzględnieniem powyższych wyjaśnień.

W tym miejscu należy wskazać, że przez wartość emisyjną rozumie się, zgodnie z art. 4a pkt 16a ustawy o CIT,

cenę, po jakiej obejmowane są udziały (akcje), określoną w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku - w innym dokumencie o podobnym charakterze, nie niższą od wartości rynkowej tych udziałów (akcji).

Stosownie do art. 12 ust. 4 pkt 3e ustawy o CIT,

Do przychodów nie zalicza się w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 8c, wartości tych składników majątku podmiotu przejmowanego lub dzielonego otrzymanego przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną w drodze łączenia lub podziału podmiotów, które:

a) spółka przejmująca przyjęła dla celów podatkowych w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych podmiotu przejmowanego lub dzielonego oraz

b) spółka przejmująca przypisała do działalności prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym za pośrednictwem zagranicznego zakładu

Zgodnie natomiast z art. 12 ust. 4 pkt 3f ustawy o CIT,

Do przychodów nie zalicza się wartości majątku spółki przejmowanej lub dzielonej, odpowiadającej procentowemu udziałowi spółki przejmującej w kapitale zakładowym spółki przejmowanej lub dzielonej, określonemu na ostatni dzień poprzedzający dzień łączenia lub podziału, otrzymanego przez spółkę przejmującą posiadającą w kapitale zakładowym spółki przejmowanej lub dzielonej udział w wysokości nie mniejszej niż 10%.

W myśl powołanego wyżej art. 12 ust. 13 ustawy o CIT,

Przepisów ust. 4 pkt 3e-3h, 12 i pkt 25 lit. b oraz ust. 4d nie stosuje się w przypadkach, gdy głównym lub jednym z głównych celów połączenia spółek, podziału spółek, wymiany udziałów lub wniesienia wkładu niepieniężnego jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.

Stosownie do powołanego wyżej art. 12 ust. 14 ustawy o CIT,

Jeżeli połączenie spółek, podział spółek, wymiana udziałów lub wniesienie wkładu niepieniężnego nie zostały przeprowadzone z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, dla celów ust. 13 domniemywa się, że głównym lub jednym z głównych celów tych czynności jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.

Jak stanowi powołany wyżej art. 12 ust. 15 ustawy o CIT,

Przepisy ust. 4 pkt 3e-3h, 12 i pkt 25 lit. b mają zastosowanie wyłącznie do spółek będących podatnikami, o których mowa w:

1) art. 3 ust. 1, przejmujących albo wnoszących w drodze wkładu niepieniężnego majątek spółek lub podmiotów mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo

2) art. 3 ust. 1, przejmujących albo wnoszących w drodze wkładu niepieniężnego majątek spółek podlegających w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, albo

3) art. 3 ust. 2, podlegających w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, przejmujących albo wnoszących w drodze wkładu niepieniężnego majątek spółek będących podatnikami, o których mowa w art. 3 ust. 1.

W myśl art. 12 ust. 16 ustawy o CIT,

Przepisy ust. 4 pkt 3e-3h, 12 i pkt 25 lit. b oraz ust. 4d stosuje się odpowiednio do podmiotów wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości objętych zakresem pytania nr 4, zbadać należy, czy dla Nowej Spółki (Spółki Wydzielonej) w wyniku podziału Spółki Dzielonej, powstanie przychód na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8c, art. 12 ust. 1 pkt 8d oraz art. 12 ust. 1 pkt 8f ustawy o CIT.

Biorąc pod uwagę kwestię powstania ewentualnego przychodu na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o CIT mogącego powstać po stronie Nowej Spółki w wyniku podziału Spółki Dzielonej, wskazać należy, że z cytowanego już wyżej art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o CIT wynika, że wartość przychodu na skutek planowanego podziału powinna zostać określona jako na dzień poprzedzający dzień łączenia lub podziału wartość rynkowa majątku podmiotu przejmowanego lub dzielonego otrzymanego przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną w części przewyższającej wartość przyjętą dla celów podatkowych składników tego majątku, nie wyższą od wartości rynkowej tych składników.

Przepis art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o CIT należy stosować z uwzględnieniem art. 12 ust. 4 pkt 3e ustawy o CIT, zgodnie z którym:

Do przychodów nie zalicza się w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 8c, wartości tych składników majątku podmiotu przejmowanego lub dzielonego otrzymanego przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną w drodze łączenia lub podziału podmiotów, które:

a) spółka przejmująca przyjęła dla celów podatkowych w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych podmiotu przejmowanego lub dzielonego oraz

b) spółka przejmująca przypisała do działalności prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym za pośrednictwem zagranicznego zakładu.

Z powyższego przepisu wynika, że wartość przychodu na skutek podziału powinna zostać określona jako ustalona na dzień poprzedzający dzień podziału wartość rynkowa majątku Spółki Dzielonej (Starej Spółki) otrzymanego przez Nową Spółkę w części przewyższającej wartość przyjętą dla celów podatkowych składników tego majątku, nie wyższą od wartości rynkowej tych składników.

Przychodem dla Nowej Spółki może więc być ewentualna nadwyżka wartości rynkowej majątku Starej Spółki ponad wartość przyjętą dla celów podatkowych składników tego majątku.

Nie mniej jednak z uwagi na art. 12 ust. 4 pkt 3e ustawy o CIT, do przychodów nie zalicza się ewentualnej nadwyżki wartości rynkowej majątku podmiotu dzielonego nad wartością przyjętą dla celów podatkowych składników tego majątku, jeśli zostaną spełnione dwie przesłanki, tj.:

·spółka przejmująca przyjmie dla celów podatkowych te składniki majątku w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych podmiotu dzielonego oraz

·spółka przejmująca przypisze te składniki majątku do działalności prowadzonej na terytorium RP.

W analizowanej sytuacji obie ww. przesłanki zostałyby spełnione, bowiem jak wskazali Państwo, Nowa Spółka przyjmie dla celów podatkowych otrzymany na skutek podziału majątek w wartości, która wynikać będzie z ksiąg podmiotu dzielonego, a majątek ten będzie przypisany do działalności prowadzonej na terytorium Polski.

W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo, że ustalona na dzień poprzedzający dzień podziału wartość rynkowa majątku Starej Spółki otrzymanego przez Nową Spółkę nie będzie przewyższała wartości przyjętej dla celów podatkowych tych składników majątku.

Zatem, gdy ustalona na dzień poprzedzający dzień podziału, wartość rynkowa majątku Starej Spółki otrzymanego przez Nową Spółkę nie będzie przewyższała wartości przyjętej dla celów podatkowych składników tego majątku, to w takiej sytuacji nie powstanie nadwyżka, o której mowa w art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o CIT, zatem po stronie nowopowstałej Spółki nie powstanie przychód na podstawie tego przepisu.

Jeżeli natomiast ewentualna nadwyżka by powstała, to mając na uwadze wyłączenie zawarte w art. 12 ust. 4 pkt 3e ustawy o CIT również nie dojdzie do powstania przychodu.

Tym samym, po stronie Nowej Spółki na skutek podziału nie powstanie przychód na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o CIT w związku z art. 12 ust. 4 pkt 3e ustawy o CIT.

Odnosząc się natomiast do powstania przychodu dla Nowej Spółki (Spółki Wydzielonej) na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o CIT, stwierdzić należy, że w niniejszej sprawie ww. przepis również nie znajdzie zastosowania.

Ponownie wskazać należy, że zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o CIT:

Przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności ustalona na dzień poprzedzający dzień łączenia lub podziału wartość rynkowa majątku podmiotu przejmowanego lub dzielonego otrzymanego przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną w części przewyższającej wartość emisyjną udziałów (akcji) przydzielonych udziałowcom (akcjonariuszom) spółek łączonych lub spółki dzielonej, z tym że przychód nie powstaje w przypadku połączenia przeprowadzanego na podstawie art. 5151 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych..

Z powyższego przepisu wynika, że przychodem dla Nowej Spółki może być ustalona na dzień poprzedzający dzień podziału wartość rynkowa majątku podmiotu dzielonego otrzymanego przez Nową Spółkę w części przewyższającej wartość emisyjną udziałów (akcji) przydzielonych udziałowcowi (akcjonariuszowi) spółki dzielonej.

Przepis art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o CIT służy ustaleniu przychodu z wydzielonego majątku w części odpowiadającej udziałowi innych udziałowców w kapitale zakładowym spółki dzielonej. W celu ustalenia wartości majątku stanowiącej przychód porównuje się w tym przypadku wartość rynkową majątku podmiotu dzielonego z wartością emisyjną udziałów (akcji) przydzielonych udziałowcom (akcjonariuszom) spółki dzielonej. Jeśli nie dochodzi do wydania udziałów (akcji) oznacza to, że cała wartość przejętego majątku stanowi przychód.

Z uzupełnienia wniosku wynika, że wartość rynkowa majątku Starej Spółki otrzymanego przez Nową Spółkę nie będzie przewyższała wartości emisyjnej udziałów przydzielonych udziałowcom Starej Spółki.

Zatem, po stronie Spółki Wydzielonej na skutek podziału Spółki dzielonej nie powstanie przychód, na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o CIT.

Nowa Spółka nie będzie posiadała udziałów w Starej Spółce.

Biorąc pod uwagę powyższe, w sprawie nie znajdzie zastosowania art. 12 ust. 1 pkt 8f ustawy o CIT.

Należy podkreślić, że przepisy art. 12 ust. 1 pkt 8d i art. 12 ust. 1 pkt 8f ustawy o CIT są komplementarne. Jeśli spółka wydzielona nie posiada udziałów w spółce dzielonej zastosowanie ma wyłącznie art. 12 ust. 1 pkt 8d. Jeśli posiada 100 % udziałów, wyłącznie art. 12 ust. 1 pkt 8f. Natomiast jeśli posiada w spółce dzielonej mniej niż 100% udziałów zastosowanie mają oba przepisy. Łącznie pozwalają one opodatkować majątek wydzielony przez spółkę, a jaka wartość majątku jest opodatkowana na podstawie każdego z nich zależy od udziału spółki wydzielonej w kapitale zakładowym spółki dzielonej.

Końcowo wskazać należy, że jak wskazano w uzupełnieniu wniosku reorganizacja ma uzasadnienie ekonomiczne, a celem planowanej reorganizacji nie jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania (nie jest to ani główny, ani jeden z głównych celów planowanego podziału).

Reasumując, Państwa stanowisko, w zakresie pytania nr 4 w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych, zgodnie z którym podział Wnioskodawcy nie będzie skutkował powstaniem po stronie Nowej Spółki (tj. spółki powstałej na skutek podziału) przychodu podlegającego opodatkowaniu jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym i zdarzeniem przyszłym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu opisu sprawy przedstawionego we wniosku, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zaznaczyć należy, że tę interpretację wydano w oparciu o opis sprawy przedstawiony we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego, stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli w toku ewentualnego postępowania organ uzna, że zdarzenie opisane we wniosku różni się od zdarzenia występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Państwa chroniła.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.