Interpretacja indywidualna

– stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:

–prawidłowe w zakresie określenia Pana rezydencji podatkowej i

–nieprawidłowe w zakresie miejsca opodatkowania przychodów z tytułu świadczonych usług na terytorium Niemiec.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

7 maja 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismem z 21 lipca 2025 r.– w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą z siedzibą w Polsce, zarejestrowaną od 28 kwietnia 2024 r. w CEIDG. Wnioskodawca od daty zarejestrowania realizuję usługi w Polsce oraz w Niemczech. Procentowo pod względem przychodów oraz czasu pracy więcej usług wykonuje w Niemczech. Usługi wykonywane w Niemczech polegają na pomocy w naprawie pojazdów samochodowych. Świadczenie powyższych usług odbywa się na zlecenie w siedzibie niemieckiego kontrahenta na terenie Niemiec.

Ze względu na normy i jakość marki samochodów, materiały potrzebne do wykonywania przydzielanych zleceń naprawy (filtry, oleje, części zamienne) są dostarczane przez kontrahenta niemieckiego (Wnioskodawca nie płaci za materiały otrzymane do montażu i nie sprzedaje materiałów). Na terenie Niemiec nie posiada własnego warsztatu, hali ani żadnej nieruchomości, nie jest też tam zameldowany. Posiada jedynie niemieckie konto bankowe, które jest Wnioskodawcy potrzebne do rozliczeń z niemieckim urzędem skarbowym za pracę (niemiecka umowa o pracę) za rok 2024.

W ramach prowadzonej działalności Wnioskodawca jest zarejestrowany do VAT europejskiego, a w Polsce korzysta obecnie ze zwolnienia z opodatkowania z tytułu nieprzekroczenia 200 000 zł.

Wnioskodawca jest zameldowany w Polsce na pobyt stały, posiada polskie obywatelstwo, polskie konto bankowe. Rodzice Wnioskodawcy mieszkają w Polsce. Wnioskodawca ma dziecko, które jest zameldowane i mieszka w Polsce i tu realizuje obowiązek szkolny. Od (...) 2023 r. Wnioskodawca jest rozwiedziony.

W obecnym roku 2025 Wnioskodawca realizuje usługi w Polsce oraz na terenie Niemiec i prawdopodobnie przekroczy okres przebywania w Niemczech 183 dni. Według uzyskanych informacji od niemieckiego doradcy podatkowego, podatek dochodowy Wnioskodawca powinien opłacać w Niemczech ze względu na większy okres przebywania na terenie Niemiec w celu realizacji usług w tym kraju. Natomiast Polski doradca podatkowy twierdzi, iż podatek dochodowy powinien być opłacany w Polsce, ponieważ Wnioskodawca ma wydane zaświadczenie A1 potwierdzające polskie ubezpieczenie społeczne i siedziba firmy jest w Polsce.

Uzupełnienie wniosku

Wniosek dotyczy:

–ustalenia nieograniczonego obowiązku podatkowego (rezydencji podatkowej) w Polsce;

–ustalenia obowiązku rozliczania przychodów z tytułu usług w ramach działalności gospodarczej wykonywanej na terytorium Niemiec oraz terytorium Polski;

–rozliczeń podatkowych Wnioskodawcy za lata 2024 i 2025.

Wnioskodawca aktualnie stosuje formę opodatkowania zryczałtowanym podatkiem dochodowym.

W roku 2024 Wnioskodawca przebywał w Polsce powyżej 183 dni w roku. W roku 2025 Wnioskodawca nie wie, czy będzie przebywać więcej niż 183 dni w Polsce, to będzie zależeć od ilości zleceń na terenie Polski oraz Niemiec.

Od 1 stycznia 2024 r. do 31 marca 2024 r. Wnioskodawca był zatrudniony na terenie Niemiec na umowę o pracę zawartą z niemiecka firmą. Na podstawie tej umowy o pracę Wnioskodawca podlegał opodatkowaniu na terenie Niemiec, zgodnie z wewnętrznym prawem Niemiec. Pracę wykonywał w dni robocze, natomiast każde święto i weekend Wnioskodawca spędzał w swoim domu w Polsce z rodziną.

Po zakończeniu pracy na terenie Niemiec, ze względu na rodzinę, Wnioskodawca założył działalność gospodarczą na terenie Polski w kwietniu 2024 r. Wnioskodawca 23 kwietnia 2024 na swój wniosek otrzymał dokument potwierdzający rezydencję podatkową w Polsce.

W roku 2025 Wnioskodawca nie podlegał opodatkowaniu na terenie Niemiec.

Od 1 stycznia 2024 r. do 31 marca 2024 r. zgodnie z wewnętrznym prawem Niemiec Wnioskodawca podlegał opodatkowaniu wyłącznie z dochodu osiągniętego w tym kraju (dochód wynikał z niemieckiej umowy o pracę za pierwsze trzy miesiące 2024 r.). Za rok 2025 Wnioskodawca nie podlegał opodatkowaniu w Niemczech.

W roku 2024 Wnioskodawca świadczył usługi w ramach swojej działalności gospodarczej na terenie Niemiec w ograniczonym zakresie:

•kilkudniowe zlecenie we wrześniu 2024,

•kilkudniowe zlecenie w październiku 2024,

•kilkudniowe zlecenie w listopadzie 2024,

•kilkudniowe zlecenie w grudniu 2024.

Od 1 stycznia 2024 r. do 31 marca 2024 r. roku Wnioskodawca był zatrudniony na terytorium Niemiec na umowę o pracę, zawartą z niemiecką firmą.

Kiedy wykonuje usługi na terytorium Niemiec Wnioskodawca zamieszkuje w pensjonacie. Podmiotem wynajmującym jest właściciel pensjonatu. Właściciel wystawia rachunek za pobyt (rachunek bez VAT/umsatzsteuer), rachunek za cztery noce, poniedziałek - piątek, w piątek po południu Wnioskodawca zawsze wraca do Polski. W Niemczech Wnioskodawca nie posiada stałego miejsca zamieszkania. Jedynie miał zameldowanie do 22 kwietnia 2024 r.

Wnioskodawca w Niemczech przebywa tylko w celu realizacji usług, nie prowadzi innych aktywności poza realizacją usług wynikających z działalności gospodarczej.

Wnioskodawca świadczy usługi w Polsce na terenie (...) oraz (...). Ze względu na dobry rozwój firmy Wnioskodawca poszukuje stałego miejsca wykonywania usług w (...). Zaplecze techniczne niezbędne do prowadzenia działalności gospodarczej obecnie znajduje się w miejscu zarejestrowania działalności gospodarczej.

Adres, który Wnioskodawca podał we wniosku, jest jego stałym miejscem zamieszkania. W Polsce Wnioskodawca nie ma żadnej nieruchomości na własność, ma samochód, który został zarejestrowany w Polsce (...) 2024 r. jako mienie przesiedleńcze. Wnioskodawca posiada oszczędności w Polsce. W Polsce ma możliwość korzystania ze służby zdrowia. Obecnie korzysta z prywatnej opieki medycznej w firmie (...), wykupuje leki w ramach wystawionych recept.

W Polsce Wnioskodawca ma numer telefoniczny/komórkowy na tzw. zarejestrowaną kartę (pre- paid), z którego korzysta od około 10 lat. W Polsce Wnioskodawca ma zarejestrowane auto wraz z zawartymi umowami ubezpieczenia na terytorium Polski. Usługi na rzecz kontrahenta niemieckiego Wnioskodawca świadczy na podstawie ramowej umowy o świadczenie usług na jego terenie. Czas świadczenia usług jest ograniczony do czasu otwarcia warsztatu kontrahenta (poniedziałek - piątek, godz. 7.00-18.00).

Realnie czas świadczenia usług jest zależny od ilości zleceń, które posiada kontrahent niemiecki. Godzina rozpoczęcia i zakończenia usług jest zależna od ilości zleceń oraz zapotrzebowania kontrahenta niemieckiego. Ze względu na różnorodność napraw, trudności przewidzenia czasu ich trwania, ewentualnego ich wydłużenia po wykryciu dodatkowych usterek podczas zleconej usługi, wynagrodzenie za usługi jest rozliczane w formie zapłaty za roboczogodzinę.

W umowie nie zawarto postawień dotyczących korzystania z warsztatu kontrahenta. Wnioskodawca nie ma wydzielonego stanowiska lub pomieszczenia do wykonywania usług. Wnioskodawca może korzystać nieodpłatnie z całego warsztatu.

Ze względu na to, że kontrahent niemiecki dostarcza swoje materiały do montażu, podpisano dodatkową umowę o gospodarowaniu odpadami powstałymi podczas zleconych usług. W umowie tej kontrahent niemiecki jest zobowiązany do utylizacji wszelkich opadów powstałych podczas zleconych Wnioskodawcy usług. Wnioskodawca nie sprzedaje żadnych towarów/materiałów/płynów itp., tylko usługę.

W umowie z kontrahentem niemieckim nie ustalono odpowiedzialności Wnioskodawcy wobec osób trzecich za rezultaty wykonywanych przez niego czynności. Kontrahent niemiecki ma zatrudnioną osobę, która testuje jakość wykonanego zlecenia po zgłoszeniu przez Wnioskodawcę zakończenia zlecenia, dlatego nie określono odpowiedzialności i zakresu odpowiedzialności Wnioskodawcy. Jednakże pomimo tych ustaleń Wnioskodawca czuje się odpowiedzialny za rezultaty wykonanych przez niego usług, dlatego poza chęcią nieodpłatnego naprawienia ewentualnej szkody Wnioskodawca zakupił ubezpieczenie zawodowe OC.

Wnioskodawca jest przedsiębiorcą, więc nie wykonuje swoich usług pod kierownictwem. Ze względu na posiadane wykształcenie oraz doświadczenie, poparte specjalistyczną wiedzą techniczną oraz technologiczną w zakresie wykonywanej przez siebie działalności, zlecenia realizuje samodzielnie bez wsparcia zleceniodawcy. Zlecenia wykonuje według własnej strategii, aby sobie ułatwić prace naprawcze. Kontrahent niemiecki zatrudnia osoby, które jedynie przekazują Wnioskodawcy przedmiot naprawy, czyli samochód wraz ze zleceniem do wykonania.

Jako przedsiębiorca wykonujący usługi w ramach działalności gospodarczej Wnioskodawca ponosi odpowiedzialność gospodarczą. W umowie z kontrahentem niemieckim wyłączono odpowiedzialność Wnioskodawcy za straty materialne kontrahenta niemieckiego w związku z jego działaniami w celu wykonania niniejszej umowy. Kontrahent niemiecki ma zatrudnioną osobę, która przed każdorazowym wydaniem samochodu klientowi jest zobowiązana przeprowadzić testy jakości wykonanych przez Wnioskodawcę usług, potwierdzają ten fakt w dokumentacji wewnętrznej. Pomimo powyższych postanowień w umowie między Wnioskodawcą a kontrahentem niemieckim Wnioskodawca czuje się odpowiedzialny za wykonane usługi, dlatego posiada ubezpieczenie zawodowe OC.

Pytania

1.Czy Wnioskodawca posiada nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

2.Czy przychody z działalności gospodarczej wykonywanej na terenie Niemiec podlegają opodatkowaniu w Polsce zgodnie z art. 5 polsko-niemieckiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania?

Pana stanowisko w sprawie

Wnioskodawca uważa, że jego nieograniczony obowiązek podatkowy jest w Polsce, ponieważ jest tu nieprzerwanie zameldowany na pobyt stały, posiada polskie konto bankowe, Wnioskodawcy rodzina mieszka w Polsce (ojciec, matka, córka), posiada zarejestrowany samochód w Polsce, posiada nieprzerwanie komórkowy numer telefoniczny (w systemie pre-paid), więc tutaj jest Wnioskodawcy ośrodek interesów życiowych.

Wnioskodawca wykonuje jedynie usługi w ramach działalności gospodarczej na terenie Niemiec od poniedziałku do piątku i wraca do swojej ojczyzny w piątek i przebywa w niej do poniedziałku, co sugeruje przywiązanie do tego kraju.

Zdaniem Wnioskodawcy art. 3 ust. 1 jasno mówi, że osoby fizyczne jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Polski podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości przychodów bez względu na miejsce położenia przychodów. Zgodnie z art. 3 ust. 1a punkt 1 definiuje osobę, która ma miejsce zamieszkania na terenie Polski jako osobę mającą ośrodek interesów życiowych.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że zgodnie z art. 5 umowy między Polską a Niemcami w sprawie unikania podwójnego opodatkowania dochody Wnioskodawcy z Niemiec podlegają opodatkowania w Polsce. Artykuł 5 punkt 1 i 2 a/b/c/d/e/f określający „zakład” jako stałą placówkę prowadzenia działalności gospodarczej nie ma zastosowania do formy prowadzenia działalności na terenie Niemiec.

Zgodnie z:

–punktem 2a miejsce zarządu Wnioskodawcy jest w Polsce,

–punktem 2b Wnioskodawca nie posiada filii,

–punktem 2c swoje biuro Wnioskodawca ma w miejscu rejestracji działalności gospodarczej, dodatkowo wszystkie faktury wystawia w miejscu rejestracji działalności gospodarczej,

–punktami 2d oraz 2e Wnioskodawca nie posiada żadnej fabryki i swojego warsztatu na terenie Niemiec,

więc w opinii Wnioskodawcy ma nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce.

Dodatkowo Wnioskodawca stoi na stanowisku, że czas lub okres wykonywania usług u jednego i tego samego niemieckiego kontrahenta nie wpływa na obowiązek podatkowy na rzecz państwa niemieckiego, ponieważ art. 5 pkt 3 określa zakład jako plac budowy/prace budowlane lub instalacyjne, które trwają dłużej niż 12 miesięcy, natomiast Wnioskodawca nie wykonuje usług na budowie, nie wykonuje prac budowlano-instalacyjnych, tylko prace naprawczo-serwisowe w pojazdach samochodowych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj.: Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Stosownie do art. 3 ust. 1a ww. ustawy, za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1)posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub

2)przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Według art. 3 ust. 2a ww. ustawy:

Osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Ustalenie miejsca zamieszkania podatnika decyduje o zakresie ciążącego na nim obowiązku podatkowego. Inaczej mówiąc, od miejsca zamieszkania zależy czy podatnik podlega nieograniczonemu, czy ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Nieograniczonym obowiązkiem podatkowym objęci są podatnicy, którzy w Polsce mają miejsce zamieszkania. Podlegają oni obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Natomiast jeśli podatnik będzie miał miejsce zamieszkania za granicą, to w Polsce będzie płacił podatek tylko od dochodów (przychodów) uzyskanych w danym roku podatkowym w Polsce (ograniczony obowiązek podatkowy).

Przepis art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje na dwa warunki, od spełnienia których uzależnia się kwalifikację danej osoby jako mającej miejsce zamieszkania w Polsce. Powyższe przesłanki są rozdzielone spójnikiem „lub”, co jest równoznaczne z tym, że wystarczy spełnienie którejkolwiek z nich, aby uznać, że osoba posiada miejsce zamieszkania w Polsce, a co za tym idzie – podlega w kraju nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, czyli opodatkowaniu od wszystkich osiąganych dochodów.

Jako pierwszy warunek pozwalający na uznanie osoby za mającą miejsce zamieszkania na terytorium RP przepis wskazuje posiadanie centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych). Przesłanka ta została skonstruowana w bardzo szeroki sposób, jeśli chodzi o zakreśloną grupę osób, które na potrzeby podatku dochodowego od osób fizycznych posiadają w Polsce ośrodek interesów życiowych. Wynika to z użycia w powołanym powyżej przepisie spójnika „lub” w sformułowaniu „centrum interesów osobistych lub gospodarczych” dla doprecyzowania kiedy uznaje się daną osobę za mającą miejsce zamieszkania na terytorium RP.

Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej uważa się również osobę fizyczną, która przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. W świetle art. 3 ust. 1a analizowany warunek stanowi samodzielną podstawę do uznawania określonej kategorii osób za rezydentów, niezależną od omówionego powyżej posiadania na terytorium RP centrum interesów życiowych.

Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a, 2b ww. ustawy stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska (art. 4a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Ocena czy podatnik podlega w Rzeczypospolitej Polskiej ograniczonemu czy nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu powinna być dokonana w każdym przypadku indywidualnie, z uwzględnieniem postanowień umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania

Zgodnie z art. 4 ust. 1 umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku z dnia 14 maja 2003 r. (Dz.U. 2005 Nr 12 poz. 90)

W rozumieniu niniejszej umowy, określenie "osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie" oznacza osobę, która zgodnie z prawem tego Państwa podlega tam opodatkowaniu z uwagi na jej miejsce zamieszkania, miejsce stałego pobytu, miejsce zarządu albo inne kryterium o podobnym charakterze i obejmuje również to Państwo, każdą jego jednostkę terytorialną lub organ lokalny. Jednakże określenie to nie obejmuje osób, które podlegają opodatkowaniu w tym Państwie, w zakresie dochodu osiąganego tylko ze źródeł w tym Państwie lub z tytułu majątku położonego w tym Państwie.

Na podstawie art. 4 ust. 2 tej umowy:

Jeżeli, stosownie do postanowień ustępu 1 niniejszego artykułu, osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania w obu Umawiających się Państwach, to jej status określa się według następujących zasad:

a)osobę uważa się za mającą miejsce zamieszkania w tym Państwie, w którym ma ona stałe miejsce zamieszkania; jeżeli ma ona stałe miejsce zamieszkania w obu Umawiających się Państwach, to uważa się, że ma ona miejsce zamieszkania w tym Państwie, z którym ma ściślejsze powiązania osobiste i gospodarcze (ośrodek interesów życiowych),

b)jeżeli nie można ustalić, w którym Państwie osoba ma ośrodek interesów życiowych, albo jeżeli nie posiada ona stałego miejsca zamieszkania w żadnym z Państw, to uważa się, że ma ona miejsce zamieszkania w tym Umawiającym się Państwie, w którym zwykle przebywa,

c)jeżeli osoba przebywa zazwyczaj w obu Państwach lub nie przebywa zazwyczaj w żadnym z nich, to uważa się, że ma ona miejsce zamieszkania w tym Państwie, którego jest obywatelem,

d)jeżeli osoba jest obywatelem obydwu Państw lub nie jest obywatelem żadnego z nich, to właściwe organy Umawiających się Państw rozstrzygną tę kwestię w drodze wzajemnego porozumienia.

Jeżeli podatnik zostaje uznany za rezydenta podatkowego drugiego państwa na skutek spełnienia kryteriów przewidzianych w krajowym prawie podatkowym tego państwa, a w Polsce jest uznawany za rezydenta podatkowego na mocy ww. przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, mamy do czynienia z podwójną rezydencją podatkową.

Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania przewidują specjalne reguły kolizyjne w przypadku podwójnej rezydencji podatkowej, pozwalające ustalić, w którym państwie dana osoba posiada miejsce zamieszkania dla celów podatkowych. Reguły te zawarte są w powołanym wyżej art. 4 ust. 2 Umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania.

Definicja „osoby mającej miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie” odnosi się bezpośrednio do określenia „miejsca zamieszkania” przyjętego w ustawodawstwach wewnętrznych państw i uwzględnia różne formy więzi osobistej z państwem, które we własnym ustawodawstwie ustala podstawę do nieograniczonego obowiązku podatkowego.

Przy tym wskazać należy, iż według Komentarza do Modelowej Konwencji OECD posiadanie stałego ogniska domowego oznacza, iż osoba fizyczna urządziła je i zastrzegła dla swojego trwałego użytkowania, w przeciwieństwie do przebywania w konkretnym miejscu, ale w takich warunkach, z których wynika, że dany pobyt jest zamierzony na krótki czas. Zgodnie z Komentarzem, istotnym czynnikiem jest trwałość zamieszkania, dbałość o ognisko domowe, co należy rozumieć, że osoba zainteresowana czyni wszystko, co jest niezbędne, aby mieć to mieszkanie do własnej dyspozycji w każdym czasie, w sposób ciągły, a nie od czasu do czasu, na pobyt, który z różnych względów może mieć charakter krótkotrwały. Jeżeli osoba fizyczna posiada ognisko domowe w obu Umawiających się państwach, wówczas pierwszeństwo ma państwo, z którym osobiste i ekonomiczne powiązania danej osoby są ściślejsze. Przez takie powiązania Komentarz nakazuje rozumieć ośrodek interesów życiowych, przy ustalaniu którego należy wziąć pod uwagę stosunki rodzinne i towarzyskie, zatrudnienie, działalność polityczną, kulturalną i wszelką inną, miejsce działalności gospodarczej i miejsce, z którego zarządza swoim mieniem. Wszystkie te okoliczności należy rozważyć w całości, uwzględniając indywidualne postępowanie danej osoby. Jeśli miejsca zamieszkania nie można ustalić na podstawie tego kryterium, należy ustalić je biorąc pod uwagę przede wszystkim miejsce, w którym osoba fizyczna zwykle przebywa, a następnie obywatelstwo danej osoby.

Tekst Modelowej Konwencji stanowiącej wzór umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania zawieranych przez Polskę, jak i brzmienie Komentarza do niej zostały wypracowane w drodze konsensusu przez wszystkie państwa członkowskie OECD, które zobowiązały się tym samym do stosowania zawartych w nich postanowień. Modelowa Konwencja, jak i Komentarz do niej nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa, natomiast stanowią wskazówkę, jak należy interpretować zapisy umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania.

Zgodnie z Objaśnieniami podatkowymi z 29 kwietnia 2021 r. wydanymi przez Ministerstwo Finansów, które dotyczą zasad ustalania miejsca zamieszkania dla celów podatkowych (rezydencji podatkowej) osób fizycznych w Polsce zgodnie z art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz zakresu obowiązku podatkowego osób fizycznych, o którym mowa w art. 3 ust. 1 i 2a tej ustawy, istnienie w Polsce ośrodka interesów życiowych oznacza posiadanie ścisłych powiazań osobistych lub gospodarczych z Polską. Każda z tych przesłanek podlega samodzielnej ocenie, co jest równoznaczne z tym, że wystarczy spełnienie którejkolwiek z nich, aby uznać, że podatnik posiada ośrodek interesów życiowych w Polsce. Natomiast centrum, czyli „skoncentrowanie” interesów osobistych, należy rozumieć jako miejsce, z którym podatnik posiada ścisłe powiązania osobiste. Powiązania osobiste to występowanie więzi rodzinnych, towarzyskich, podejmowanie aktywności społecznej, kulturalnej, sportowej, politycznej itp. W praktyce czynnikiem branym najczęściej pod uwagę jest obecność w Polsce współmałżonka, partnera lub małoletnich dzieci.

W przypadku centrum interesów gospodarczych – jak wynika z Objaśnień – w praktyce chodzi o miejsce, z którym dana osoba ma ścisłe powiązania ekonomiczne. W tym względzie należy wziąć pod uwagę przede wszystkim związki ekonomiczne osoby fizycznej z danym państwem, wśród których istotne są miejsce wykonywania działalności zarobkowej, główne źródła dochodów podatnika, posiadane inwestycje, majątek nieruchomy i ruchomy, zaciągnięte kredyty, konta bankowe, miejsce, z którego osoba zarządza swoim mieniem itd.

Z opisanych okoliczności faktycznych sprawy wynika, że:

–w 2024 r. przebywał Pan w Polsce powyżej 183 dni,

–w 2025 r. nie wie Pan czy przekroczy okres przebywania w Polsce powyżej 183 dni,

–prawdopodobnie w 2025 r. będzie Pan przebywał w Niemczech powyżej 183 dni,

–ma Pan w Polsce rodzinę (rodziców, dziecko),

–w Polsce nie ma Pan nieruchomości na własność, ma Pan samochód, konto bankowe, zarejestrowany telefon,

–w Polsce korzysta Pan z opieki medycznej.

Odnosząc powyższe do analizowanych przepisów, w związku z tym, że nie posiadał Pan w Niemczech nieograniczonego obowiązku podatkowego, tj. w Niemczech od stycznia do marca 2024 r. podlegał Pan opodatkowaniu wyłącznie od dochodu osiągniętego w tym kraju z tytułu niemieckiej umowy o pracę, natomiast w roku 2025 nie podlegał Pan w ogóle opodatkowaniu, ocenie podlegać będzie wyłącznie określenie Pana obowiązku podatkowego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych bez odniesienia się do postanowień polsko-niemieckiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, tj. reguł kolizyjnych uregulowanych w art. 4 ust. 2 tej umowy.

Biorąc pod uwagę fakt, że w Polsce w 2024 r. przebywał Pan ponad 183 dni, natomiast w 2025 r. posiada Pan w Polsce skoncentrowanie osobistych interesów: w Polsce przebywa Pana rodzina (rodzice, dziecko), w Polsce spędza Pan wolny czas i święta, to w tych latach jest Pan polskim rezydentem podatkowym, tj. w Polsce posiada Pan nieograniczony obowiązek podatkowy.

Niemniej jednak dla prawidłowej oceny kwestii opodatkowania Pana przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej, w ramach której świadczy Pan usługi pomocy w naprawie pojazdów samochodowych na terytorium Niemiec na rzecz niemieckiego kontrahenta, konieczne jest – w tym zakresie – uwzględnienie postanowień polsko-niemieckiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 tej umowy:

Zyski przedsiębiorstwa Umawiającego się Państwa podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie, chyba że przedsiębiorstwo prowadzi działalność gospodarczą w drugim Umawiającym się Państwie poprzez położony tam zakład. Jeżeli przedsiębiorstwo wykonuje działalność w ten sposób, to zyski przedsiębiorstwa mogą być opodatkowane w drugim Państwie, jednak tylko w takiej mierze, w jakiej mogą być przypisane temu zakładowi.

Przepis ten określa zasadę, zgodnie z którą zyski osoby mającej miejsce zamieszkania w Polsce z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej podlegają opodatkowaniu tylko w Polsce. Wyjątkiem od tej zasady jest sytuacja, gdy osoba ta prowadzi działalność poprzez zakład położony w Niemczech – w takiej sytuacji zyski, które można przypisać temu zakładowi, mogą być opodatkowane w Niemczech.

Znaczenie pojęcia „zakładu” wyjaśnia art. 5 polsko-niemieckiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. I tak:

(1)W rozumieniu niniejszej umowy określenie „zakład” oznacza stałą placówkę, przez którą całkowicie lub częściowo prowadzona jest działalność przedsiębiorstwa.

(2)Określenie „zakład” obejmuje w szczególności:

a)miejsce zarządu,

b)filię,

c)biuro,

d)fabrykę,

e)warsztat i

f)kopalnię, źródło ropy naftowej lub gazu ziemnego, kamieniołom albo inne miejsce wydobywania zasobów naturalnych.

(4) Bez względu na poprzednie postanowienia tego artykułu, określenie "zakład" nie obejmuje:

a)użytkowania placówek, które służą wyłącznie do składowania, wystawiania lub dostarczania dóbr lub towarów należących do przedsiębiorstwa;

b)utrzymywania zapasów dóbr lub towarów należących do przedsiębiorstwa wyłącznie w celu składowania, wystawiania lub dostarczania;

c)utrzymywania zapasów dóbr lub towarów należących do przedsiębiorstwa wyłącznie w celu obróbki lub przerobu przez inne przedsiębiorstwo;

d)utrzymywania stałej placówki wyłącznie w celu zakupu dóbr lub towarów albo zbierania informacji dla przedsiębiorstwa;

e)utrzymywania stałej placówki wyłącznie w celu prowadzenia dla przedsiębiorstwa jakiejkolwiek innej działalności o charakterze przygotowawczym lub pomocniczym;

f)utrzymywania stałej placówki wyłącznie w celu prowadzenia któregokolwiek rodzaju działalności, o których mowa pod literami od a) do e), pod warunkiem jednak, że całkowita działalność stałej placówki, wynikająca z takiego połączenia rodzajów działalności, ma charakter przygotowawczy lub pomocniczy.

Jak wynika z komentarza do Modelowej Konwencji, pojęcie „zakładu” obejmuje stałą placówkę, przez którą przedsiębiorstwo prowadzi całkowicie lub częściowo swoją działalność.

Generalnie do powstania zakładu przedsiębiorstwa na terytorium innego państwa niezbędne jest:

·istnienie „placówki działalności gospodarczej”, tj. pomieszczeń, a w pewnych okolicznościach maszyn i urządzeń;

·taka placówka musi mieć charakter stały, tzn. musi być utworzona w określonym miejscu, z pewnym stopniem trwałości;

·prowadzenie działalności przedsiębiorstwa za pośrednictwem tej stałej placówki; oznacza to, że osoby, które w taki lub inny sposób są zależne od przedsiębiorstwa, prowadzą działalność przedsiębiorstwa w państwie, w którym stała placówka jest położona.

Określenie „placówka” obejmuje każde pomieszczenie, środki lub urządzenia wykorzystywane do prowadzenia działalności przedsiębiorstwa, niezależnie od tego czy są wykorzystywane wyłącznie w tym celu. Placówka – jako miejsce działalności gospodarczej – może istnieć również wtedy, gdy nie ma żadnych pomieszczeń lub gdy nie są one wymagane do prowadzenia działalności przedsiębiorstwa; wystarczy posiadanie pewnej przestrzeni do własnej dyspozycji. Nie ma znaczenia czy przedsiębiorstwo jest właścicielem czy najemcą lokalu, środków lub urządzeń, czy dysponuje nimi w inny sposób. Placówka może być usytuowana w pomieszczeniach innego przedsiębiorstwa, na przykład wówczas, gdy przedsiębiorstwo zagraniczne dysponuje stale pomieszczeniem (lub jego częścią) należącym do innego przedsiębiorstwa. Sam fakt, że przedsiębiorstwo ma do własnej dyspozycji pewną przestrzeń służącą jego działalności gospodarczej wystarczy, aby zaistniała stała placówka gospodarcza. Nie wymaga się, aby przedsiębiorstwo posiadało formalne prawo do dysponowania taką placówką.

Warunek określony w art. 7 ust. 1 Konwencji należy interpretować zgodnie z Komentarzem do Modelowej Konwencji w Sprawie Podatku od Dochodu i Majątku (OECD) (pkt 9 Komentarza do art. 7 ust. 1), przyjmując, że przedsiębiorstwo jednego Państwa nie może być opodatkowane w drugim Państwie, chyba że prowadzi ono w tym drugim Państwie działalność handlową lub przemysłową za pośrednictwem położonego w tym Państwie zakładu.

Zgodnie z Komentarzem do Konwencji Modelowej OECD (pkt 4 Komentarza do art. 3 ust. 1) fakt czy działalność jest prowadzona w ramach przedsiębiorstwa powinien być interpretowany na podstawie ustawodawstwa wewnętrznego poszczególnych Państw. Termin „przedsiębiorstwo” należy przy tym rozumieć nie w znaczeniu podmiotowym, ale jako prowadzenie działalności handlowej lub przemysłowej przez rezydenta państwa będącego stroną umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Umowa polsko-niemiecka pierwszeństwo w opodatkowaniu zysków zakładu podatkowego przyznaje państwu źródła, tzn. jeżeli polski podatnik prowadzi zakład podatkowy na terytorium Niemiec to zyski niemieckiego zakładu musi opodatkować w Niemczech. Umowa polsko-niemiecka nie precyzuje natomiast w jaki sposób i w jakim zakresie zyski te podlegają opodatkowaniu w państwie rezydencji podatkowej. O tym decydują przepisy umowy polsko-niemieckiej w zakresie zastosowania właściwej metody unikania podwójnego opodatkowania.

Wobec powyższego przedsiębiorstwo mające siedzibę w jednym państwie, a prowadzące działalność na terytorium drugiego, co do zasady, podlega opodatkowaniu w państwie swojej siedziby. Państwu, w którym prowadzona jest działalność, służy prawo do opodatkowania zysków osiąganych przez przedsiębiorstwo pochodzące z innego kraju, pod warunkiem, że przedsiębiorstwo to prowadzi działalność w tym państwie w formie zakładu. W przeciwnym przypadku dochody przedsiębiorstwa zagranicznego podlegają opodatkowaniu w państwie jego siedziby.

Z opisanych okoliczności faktycznych sprawy wynika, że:

–w ramach działalności gospodarczej świadczy Pan usługi naprawy samochodów na rzecz kontrahenta niemieckiego,

–świadczenie usług odbywa się w siedzibie niemieckiego kontrahenta,

–czas świadczenia usług ograniczony jest czasem otwarcia warsztatu kontrahenta niemieckiego,

–w umowie nie zawarto postanowień dotyczących korzystania z warsztatu kontrahenta – nie ma Pan wydzielonego stanowiska lub pomieszczenia do wykonywania usług, może Pan korzystać nieodpłatnie z całego warsztatu,

–materiały są dostarczane również przez niemieckiego kontrahenta (nie płaci Pan za materiały otrzymane do montażu).

W konsekwencji świadczenie usług za pośrednictwem warsztatu kontrahenta niemieckiego na jego rzecz spowodowało, że doszło do powstania zakładu zagranicznego w rozumieniu art. 5 ust. 3 umowy polsko-niemieckiej. Warsztat kontrahenta niemieckiego należy uznać za Pana stałą placówkę świadczenia usług na terytorium państwa niemieckiego. Jest to zespół pomieszczeń wyposażonych w materiał, z których Pan korzysta w celu wykonywania zleceń naprawy samochodów. Nie ma przy tym znaczenia, że warsztat nie jest Pana własnością – wystarczającym jest fakt, że pomieszczenia te (cały warsztat) jest do Pana dyspozycji w celu świadczenia przez Pana usług. Nie jest wymagane formalne (np. umowne) prawo do użytkowania danego miejsca, aby przedsiębiorstwo stanowiło zakład.

Warsztat jest również miejscem, za pośrednictwem którego świadczy Pan swoje usługi – zapewnia Panu przestrzeń pozostającą w Pana dyspozycji jako przedsiębiorcy. Ma również cechę stałości, bowiem znajduje się w konkretnym miejscu (nie przemieszcza się do różnych miejsc). Jest zatem więź pomiędzy placówką a konkretnym punktem geograficznym. Zachowana jest spójność geograficzno-gospodarcza. Z charakteru świadczonych usług wynika, że warsztat też ma duży stopień trwałości – nie jest to miejsce o charakterze tymczasowym przez jakiś krótki okres czasu. Na terytorium Niemiec wyłącznie za pośrednictwem tego warsztatu świadczy Pan usługi w ramach prowadzonego własnego przedsiębiorstwa.

Wobec powyższego, przychód osiągnięty przez Pana za pośrednictwem zakładu zagranicznego położonego w Niemczech (na zasadzie ograniczonego obowiązku podatkowego) podlega opodatkowaniu w Niemczech, a jednocześnie w Polsce jest Pan zobowiązany do opodatkowania całego swojego dochodu (na zasadzie nieograniczonego obowiązku podatkowego), ale z uwzględnieniem zapisów umowy polsko-niemieckiej, która przewiduje w takim przypadku odpowiednią metodę unikania podwójnego opodatkowania.

Stosownie do art. 12 ust. 12 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 776 ze zm.):

Przepisy art. 27 ust. 8-9a ustawy o podatku dochodowym stosuje się odpowiednio.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dniu zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.