Wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej zryczałtowanego podatku dochodowego od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. - Interpretacja - 0112-KDSL1-2.4011.145.2023.2.MO

Shutterstock

Interpretacja indywidualna z dnia 11 maja 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDSL1-2.4011.145.2023.2.MO

Temat interpretacji

Wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej zryczałtowanego podatku dochodowego od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne jest:

-nieprawidłowe – w części dotyczącej stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych w odniesieniu do usług sklasyfikowanych pod symbolem PKWiU 62.01.12.0;

-prawidłowe – w pozostałej części.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

W dniu 15 marca 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 15 marca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zryczałtowanego podatku dochodowego od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 19 kwietnia 2023 r. (wpływ 19 kwietnia 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego

Wnioskodawczyni prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, jest rezydentem Polski. Wnioskodawczyni wybrała formę opodatkowania działalności gospodarczej ryczał do przychodów ewidencjonowanych.

Zgodnie z PKD prowadzonej przez Wnioskodawczynię działalności gospodarczej, czynności wykonywane przez Wnioskodawczynię to 62.02.Z Działalność związana z doradztwem w zakresie informatyki.

W ramach działalności Wnioskodawczyni świadczy usługi polegające na wsparciu procesów związanych z analityką biznesową oraz IT.

Szczegółowy zakres wykonywanych świadczeń to:

-analizy potrzeby klientów i użytkowników lub określanie wymagań biznesowych,

-uczestnictwa w opracowywaniu projektów związanych z realizacją zamówień klientów,

-projektowania rozwiązań związanych z wdrażaniem nowych funkcjonalności,

-modelowania i projektowania automatycznych procesów,

-udziału we wdrożeniu systemów informatycznych,

-wykonywania modyfikacji systemu (z wyłączeniem programowania),

-administracji systemami, bazami danych,

-administracji i konfiguracji systemów wymiany danych.

Na żadnym etapie świadczenia usług Wnioskodawczyni nie wykonuje czynności:

1)związanych z tworzeniem oprogramowania lub kodu źródłowego,

2)w zakresie nadawania programów ogólnodostępnych i abonamentowych,

3)z doradztwem w zakresie sprzętu komputerowego,

4)związanych z doradztwem w zakresie oprogramowania,

5)w zakresie instalowania oprogramowania,

6)związane z zarządzaniem siecią i systemami informatycznymi.

Z tytułu wykonywania ww. czynności Wnioskodawczyni otrzymuje wynagrodzenie, stanowiące przychód z jej działalności gospodarczej (dalej: „Przychody”).

Wnioskodawczyni nie miała pewności co do prawidłowej klasyfikacji wykonywanych usług na gruncie PKWiU, stąd złożyła wniosek o klasyfikację statystyczną do Urzędu Statystyczny.

Pismem z (…) r. nr (…) Urząd Statystyczny wskazał, że:

„wymienione usługi mieszczą się w grupowaniach:

-    wsparcie procesów związanych z projektowaniem i rozwojem oprogramowania IT dla kontrahentów, w zakresie: analizowania potrzeb klientów i użytkowników, określania wymagań biznesowych, uczestniczenia w opracowywaniu projektów związanych z realizacja zamówień, projektowania rozwiązań związanych z wdrażaniem nowych funkcjonalności, modelowania i projektowania automatycznych procesów, udziału we wdrożeniu systemów informatycznych, wykonywania modyfikacji systemu

PKWiU 62.01.12.0 „Usługi związane z projektowaniem i rozwojem technologii informatycznych dla sieci i systemów komputerowych";

-    administrowanie systemami IT, konfigurowanie systemów wymiany danych

PKWiU 62.03.1 „Usługi związane z zarządzaniem siecią i systemami informatycznymi";

-    administrowanie bazami danych

PKWiU 63.11.1 „Usługi przetwarzania danych; usługi zarządzania stronami internetowym (hosting) oraz pozostałe usługi związane z zapewnieniem infrastruktury dla technologii informatycznych i komputerowych”.”

W konsekwencji, Wnioskodawczyni przyjmuje, że wykonywane przez nią usługi w zakresie:

•    wsparcie procesów związanych z projektowaniem i rozwojem oprogramowania IT dla kontrahentów, w zakresie: analizowania potrzeb klientów i użytkowników, określania wymagań biznesowych, uczestniczenia w opracowywaniu projektów związanych z realizacją zamówień, projektowania rozwiązań związanych z wdrażaniem nowych funkcjonalności, modelowania i projektowania automatycznych procesów, udziału we wdrożeniu systemów informatycznych, wykonywania modyfikacji systemu są zaklasyfikowane wg PKWiU 62.01.12.0 „Usługi związane z projektowaniem i rozwojem technologii informatycznych dla sieci i systemów komputerowych”;

•    administrowanie systemami IT, konfigurowanie systemów wymiany danych są zaklasyfikowane wg PKWiU 62.03.1 „Usługi związane z zarządzaniem siecią i systemami informatycznymi”;

•    administrowanie bazami danych są klasyfikowane wg PKWiU 63.11.1 „Usługi przetwarzania danych; usługi zarządzania stronami internetowym (hosting) oraz pozostałe usługi związane z zapewnieniem infrastruktury dla technologii informatycznych i komputerowych”.

W zakresie prowadzonej działalności Wnioskodawczyni jest w stanie wyodrębnić przychody przypisane do każdej z ww. klasyfikacji PKWiU.

Ponadto, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, Wnioskodawczyni:

•      nie opłaca podatku w formie karty podatkowej;

•      nie korzysta, na podstawie odrębnych przepisów, z okresowego zwolnienia od podatku dochodowego;

•      nie osiąga w całości lub w części przychody z tytułu:

-     prowadzenia aptek,

-     działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych,

-     działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych;

•      nie wytwarza wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym, na podstawie odrębnych przepisów;

•      nie podejmowała i nie podejmuje wykonywania działalności w roku podatkowym po zmianie działalności wykonywanej:

-     samodzielnie na działalność prowadzoną w formie spółki z małżonkiem,

-     w formie spółki z małżonkiem na działalność prowadzoną samodzielnie przez jednego lub każdego z małżonków,

-     samodzielnie przez małżonka na działalność prowadzoną samodzielnie przez drugiego małżonka, jeżeli małżonek lub małżonkowie przed zmianą opłacali z tytułu prowadzenia tej działalności podatek dochodowy na ogólnych zasadach.

Ponadto w uzupełnieniu do wniosku udzieliła Pani odpowiedzi na następujące pytania:

1) którego roku podatkowego lub lat podatkowych dotyczy Pani wniosek?

Odpowiedź: 2023 r. i lat następnych.

2) czy w odniesieniu do każdego z lat podatkowych, których dotyczy wniosek (wskazanych w pkt a), spełniony jest/będzie następujący warunek: w roku poprzedzającym dany rok podatkowy uzyskała/uzyska Pani przychody z działalności w wysokości nieprzekraczającej 2 000 000 euro?

Odpowiedź: Tak.

3) czy w roku podatkowym lub latach podatkowych, których dotyczy wniosek (wskazanych w odpowiedzi na pkt 1), w odniesieniu do prowadzonej przez Panią działalności gospodarczej wystąpiły/występują negatywne przesłanki wynikające z art. 8 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne?

Odpowiedź: Nie.

4) czy prowadzi Pani ewidencję w sposób umożliwiający określenie przychodów z każdego rodzaju prowadzonej przez Panią działalność odrębnie?

Odpowiedź: Tak.

5) czy świadczone przez Panią usługi sklasyfikowane pod symbolem PKWiU 62.01.12.0 są w jakikolwiek sposób związane z oprogramowaniem:

-jeśli tak – na czym polega ten związek (proszę szczegółowo go opisać),

-jeśli nie – proszę wskazać, na jakiej podstawie ten związek nie występuje.

Odpowiedź: Pytanie jest bardzo ogólne i nieprecyzyjne. W obecnych czasach praktycznie każde aspekty życia zawodowego są powiązane z oprogramowaniem (praktycznie każda praca biurowa jest związana obecnie z oprogramowaniem). Związek z oprogramowaniem w przypadku Wnioskodawczyni występuje w zakresie takim, że Wnioskodawczyni wykorzystuje je w codziennej pracy. Ponadto, czynności które wykonuje mogą też dotyczyć oprogramowania, ponieważ analizy biznesowe lub wymagania dot. systemu IT mogą być związane z oprogramowanie. Koncepcje lub pomysły na nowe funkcjonalności również mogą dotyczyć oprogramowania, choć Wnioskodawczyni nie zajmuje się tworzeniem kodu źródłowego (programowaniem), nie jest architektem oprogramowania (nie tworzy struktury programu komputerowego).

6) jakie dokładnie czynności/zadania wykonuje Pani w ramach usług sklasyfikowanych pod symbolem PKWiU 62.01.12.0 obejmujących wsparcie procesów związanych z projektowaniem i rozwojem oprogramowania IT dla kontrahentów, w zakresie:

-analizowania potrzeb klientów i użytkowników,

-określania wymagań biznesowych,

-uczestniczenia w opracowywaniu projektów związanych z realizacją zamówień,

-projektowania rozwiązań związanych z wdrożeniem nowych funkcjonalności,

-modelowania i projektowania automatycznych procesów,

-udziału we wdrożeniu systemów informatycznych,

-wykonywania modyfikacji systemu;

Proszę szczegółowo opisać charakter tych czynności/zadań, wskazać na czym one polegają, czego dotyczą, jaki jest ich zakres oraz co jest ich efektem;

Odpowiedź: W powyższym zakresie Wnioskodawczyni prowadzi czynności:

-    analizowania potrzeb klientów i użytkowników, tj. wykonuje czynności związane ze zbieraniem danych i informacji o systemie IT, potrzebach jego rozwoju lub zmiany. Efektem działań jest zebranie informacji w formie elektronicznej,

-    analiza wskazująca jakie wymagania biznesowe musi spełnić system (jakim zmianom lub rozwojowi funkcjonalności powinien podlegać z biznesowego punktu widzenia). Efektem prac jest opracowanie specyfikacji zmian systemu IT oraz funkcjonalności biznesowych (w formie elektronicznej lub papierowej),

-    w przypadku konieczności rozwoju systemu IT Wnioskodawczyni, jako osoba administrująca system i znająca go dokładnie uczestniczy w pracach osób trzecich, zajmujących się rozwojem systemu IT, udzielając wskazówek i wyjaśnień. Ten etap nie ma najczęściej jakiegoś odrębnego i materialnego efektu pracy,

-    projektowanie nowych funkcjonalności związane jest z zaplanowaniem przez Wnioskodawczynię jak mają działać nowe funkcjonalności systemu. Efektem prac jest przedstawienie np. architektury nowej funkcjonalności, do wdrożenia przez inne osoby,

-    modelowanie i projektowanie procesów to wykorzystywanie przez Wnioskodawczynię funkcjonalności jakie są zawarte w systemie IT do uruchomienia „automatów” wykonujących określone zadania w zakresie np. obróbki danych. Efektem prac jest zautomatyzowany i działający „w tle” proces biznesowy,

-    udział we wdrożeniu systemów informatycznych sprowadza się do przekazywania wiedzy na temat systemu oraz obierania efektów pracy podmiotów trzecich, rozwijających system IT (zgłaszanie błędów lub zmian). Etap ten, oprócz akceptacji lub uwag do efektów pracy, nie ma materialnego efektu pracy,

-    wykonanie modyfikacji systemu polega na zmianie jego parametrów przez osobę, która ma odpowiednią wiedzę na temat jego możliwości oraz sposobu funkcjonowania (obszar administrowania systemem IT).

7) jakie dokładnie czynności/zadania wykonuje Pani w ramach usług sklasyfikowanych pod symbolem PKWiU 62.03.1 obejmujących:

-administrowanie systemami IT,

-konfigurowanie systemów wymiany danych;

Proszę szczegółowo opisać charakter tych czynności/zadań, wskazać na czym one polegają, czego dotyczą, jaki jest ich zakres oraz co jest ich efektem;

Odpowiedź: Administrowanie systemem IT polega na zarządzaniu jego bezpieczeństwem, dostępem dla poszczególnych użytkowników, utrzymywanie systemu w należytym stanie oraz zaktualizowanego. Jest to bieżące działanie, którego efektem jest system IT działający sprawnie, bez luk bezpieczeństwa.

Konfigurowanie systemów wymiany danych polega na ustawieniu sposobu wymiany danych oraz informacji pomiędzy systemami, w sposób pozwalający na sprawne wysyłanie oraz odbiór danych, ich przetwarzanie, przy zachowaniu ciągłości prawidłowego funkcjonowania systemów IT.

8) jakie dokładnie czynności wykonuje Pani w ramach usług sklasyfikowanych pod symbolem PKWiU 63.11.1 obejmujących:

-administrowanie bazami danych;

Proszę szczegółowo opisać charakter tych czynności/zadań, wskazać na czym one polegają, czego dotyczą, jaki jest ich zakres oraz co jest ich efektem;

Odpowiedź: Administrowanie bazami danych polega na tworzeniu zbiorów danych (baz), gromadzeniem informacji w takiej bazie, dbaniem o bezpieczeństwo danych oraz sprawne komunikowanie się baz danych z systemami IT. Efektem pracy jest działająca baza danych, która z systemem IT może komunikować się.

9) czy w ramach usług sklasyfikowanych pod symbolem PKWiU 62.01.12 świadczyła/świadczy/będzie świadczyła Pani usługi projektowania, rozwoju, wdrażania oprogramowania i procedur sterowania dostępem do danych i programami pozwalającymi na bezpieczną wymianę informacji w ramach sieci?

Odpowiedź: Nie.

10)czy świadczone przez Panią usługi, sklasyfikowane pod symbolem PKWiU 63.11.1 są usługami przetwarzania danych?

Odpowiedź: Nie, ponieważ przetwarzaniem danych zajmuje się system IT. Wnioskodawczyni nie zajmuje się przetwarzaniem danych.

Pytania

1. Czy zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. a) URPD, Wnioskodawczyni jest uprawniona do stosowania 8,5% stawki ryczałtu od przychodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej zaklasyfikowanej wg PKWiU P 62.01.12.0 oraz PKWiU 63.11?

2. Czy zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2b lit. b) URPD, Wnioskodawczyni jest uprawniona do stosowania 12% stawki ryczałtu od przychodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej zaklasyfikowanej wg PKWiU 62.03.1?

Pani stanowisko w sprawie

1.  Zdaniem Wnioskodawczyni, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. a) URPD, Wnioskodawczyni jest uprawniona do stosowania 8,5% stawki ryczałtu od przychodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej zaklasyfikowanej wg PKWiU P 62.01.12.0 oraz PKWiU 63.11.

2.  Zdaniem Wnioskodawczyni, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2b lit. b) URPD, Wnioskodawczyni jest uprawniona do stosowania 12% stawki ryczałtu od przychodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej zaklasyfikowanej wg PKWiU 62.03.1.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawczyni

Zgodnie z art. 6 ust. 1 URPD opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają przychody osób fizycznych lub przedsiębiorstw w spadku z pozarolniczej działalności gospodarczej, o których mowa w art. 7a ust. 4 lub art. 14 ustawy o podatku dochodowym.

Możliwość opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych jest m.in. uzależniona od niewystąpienia przesłanek negatywnych, o których mowa w art. 8 URPD.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, z zastrzeżeniem art. 6 ust. 1b, nie stosuje się do podatników:

1.Opłacających podatek w formie karty podatkowej na zasadach określonych w rozdziale 3.

2.Korzystających, na podstawie odrębnych przepisów, z okresowego zwolnienia od podatku dochodowego.

3.Osiągających w całości lub w części przychody z tytułu:

prowadzenia aptek,

działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych,

działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych.

4.Wytwarzających wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym, na podstawie odrębnych przepisów, z wyjątkiem wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii.

5.Podejmujących wykonywanie działalności w roku podatkowym po zmianie działalności wykonywanej:

samodzielnie na działalność prowadzoną w formie spółki z małżonkiem,

w formie spółki z małżonkiem na działalność prowadzoną samodzielnie przez jednego lub każdego z małżonków,

samodzielnie przez małżonka na działalność prowadzoną samodzielnie przez drugiego małżonka;

-jeżeli małżonek lub małżonkowie przed zmianą opłacali z tytułu prowadzenia tej działalności podatek dochodowy na ogólnych zasadach.

W przedmiotowym przypadku nie znajdują zastosowania ww. wyłączenia z możliwości stosowania ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. W konsekwencji, Wnioskodawczyni jest uprawniona do stosowania ryczałtu.

Wybór zryczałtowanej formy opodatkowania oraz stosowanie właściwych stawek ryczałtu od przychodów osiągniętych z działalności gospodarczej zależy wyłącznie od faktycznego rodzaju świadczonych usług w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, które podlegają klasyfikacji do poszczególnych rodzajów świadczeń za pomocą Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług.

Wysokość stawek ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych została określona w art. 12 URPD.

Zgodnie z art. 12 URPD stawka podatku zależy od rodzaju faktycznie prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej i wynosi m.in. 8,5% przychodów z działalności usługowej, w tym przychodów z działalności gastronomicznej w zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, z zastrzeżeniem pkt 1-4 oraz 6-8 (art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. a URPD).

Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 1 URPD, działalnością usługową jest pozarolnicza działalność gospodarcza, której przedmiotem są czynności zaliczone do usług zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług (PKWiU) wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 4 września 2015 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. poz. 1676, z 2017 r. poz. 2453, z 2018 r. poz. 2440, z 2019 r. poz. 2554 oraz z 2020 r. poz. 556), z zastrzeżeniem pkt 2 i 3.

Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług pod pojęciem usług rozumie:

•    wszelkie czynności świadczone na rzecz jednostek gospodarczych prowadzących działalność o charakterze produkcyjnym, tzn. usługi dla celów produkcji nietworzące bezpośrednio nowych dóbr materialnych,

•    wszelkie czynności świadczone na rzecz jednostek gospodarki narodowej oraz na rzecz ludności przeznaczone do celów konsumpcji indywidualnej, zbiorowej i ogólnospołecznej.

Przychodem z działalności usługowej jest kwota należna za wykonanie usługi, która obejmuje wartość robocizny, materiałów, części i innych składników kalkulacyjnych ceny usługi.

Możliwość opłacania oraz wysokość stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych uzyskanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą zależy wyłącznie od faktycznego rodzaju świadczonych w ramach tej działalności usług.

W przedmiotowym przypadku Wnioskodawczyni w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej zajmuje się świadczeniem usług w zakresie:

-analizy potrzeby klientów i użytkowników lub określanie wymagań biznesowych,

-uczestnictwa w opracowywaniu projektów związanych z realizacją zamówień klientów,

-projektowania rozwiązań związanych z wdrażaniem nowych funkcjonalności,

-modelowania i projektowania automatycznych procesów,

-udziału we wdrożeniu systemów informatycznych,

-wykonywania modyfikacji systemu (z wyłączeniem programowania),

-administracji systemami, bazami danych,

-administracji i konfiguracji systemów wymiany danych.

Zdaniem Wnioskodawczyni działalność ta jest zaklasyfikowana w następujący sposób:

•    wsparcie procesów związanych z projektowaniem i rozwojem oprogramowania IT dla kontrahentów, w zakresie: analizowania potrzeb klientów i użytkowników, określania wymagań biznesowych, uczestniczenia w opracowywaniu projektów związanych z realizacją zamówień, projektowania rozwiązań związanych z wdrażaniem nowych funkcjonalności, modelowania i projektowania automatycznych procesów, udziału we wdrożeniu systemów informatycznych, wykonywania modyfikacji systemu są zaklasyfikowane wg PKWiU 62.01.12.0 „Usługi związane z projektowaniem i rozwojem technologii informatycznych dla sieci i systemów komputerowych,

•    administrowanie bazami danych są klasyfikowane wg PKWiU 63.11.1 „Usługi przetwarzania danych; usługi zarządzania stronami internetowym (hosting) oraz pozostałe usługi związane z zapewnieniem infrastruktury dla technologii informatycznych i komputerowych”.

Powyższy zakres działalności nie został przyporządkowany i zastrzeżony dla stawek ryczałtu wskazanych w pkt 1-4 oraz 6-8, art. 12 ust. 1 URPD.

Tym samym, zdaniem Wnioskodawczyni wykonuje ona działalność usługową w ww. zakresie, która jest uprawniona do stosowania stawki 8,5%, o której mowa w art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. a URPD.

Mając na względzie powyższe, przychody uzyskiwane przez Wnioskodawczynię w ramach prowadzonej działalności gospodarczej polegającej na świadczeniu usług sklasyfikowanych wg PKWiU 62.01.12.0 oraz PKWiU 63.11.1, znajdzie zastosowanie stawka 8,5%, o której mowa w art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. a URPD.

W zakresie natomiast usług związanych z administrowaniem systemami IT, konfigurowaniem systemów wymiany danych, zaklasyfikowanych wg PKWiU 62.03.1 „Usługi związane z zarządzaniem siecią i systemami informatycznymi", zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2b lit. b) URPD, opodatkowane są stawką ryczałtu 12%.

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawczyni wnosi o potwierdzenie swojego stanowiska w sprawie.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku, jest:

-    nieprawidłowe – w części dotyczącej stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych w odniesieniu do usług sklasyfikowanych pod symbolem PKWiU 62.01.12.0;

-    prawidłowe – w części dotyczącej stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych w odniesieniu do usług sklasyfikowanych pod symbolem PKWiU 62.03.1 oraz PKWiU 63.11.1.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Stosownie do art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2540 ze zm.):

Ustawa reguluje opodatkowanie zryczałtowanym podatkiem dochodowym niektórych przychodów (dochodów) osiąganych przez osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne:

Opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają przychody osób fizycznych lub przedsiębiorstw w spadku z pozarolniczej działalności gospodarczej, o których mowa w art. 7a ust. 4 lub art. 14 ustawy o podatku dochodowym, z zastrzeżeniem ust. 1e i 1f, w tym również gdy działalność ta jest prowadzona w formie spółki cywilnej osób fizycznych, spółki cywilnej osób fizycznych i przedsiębiorstwa w spadku lub spółki jawnej osób fizycznych, zwanych dalej „spółką”. Do przychodów przedsiębiorstwa w spadku nie stosuje się przepisu art. 12 ust. 10a.

W myśl art. 6 ust. 4 pkt 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne:

Podatnicy opłacają w roku podatkowym ryczałt od przychodów ewidencjonowanych z działalności wymienionej w ust. 1, jeżeli w roku poprzedzającym rok podatkowy:

a)uzyskali przychody z tej działalności, prowadzonej wyłącznie samodzielnie, w wysokości nieprzekraczającej 2 000 000 euro, lub

b)uzyskali przychody wyłącznie z działalności prowadzonej w formie spółki, a suma przychodów wspólników spółki z tej działalności nie przekroczyła kwoty 2 000 000 euro.

Możliwość opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych uzależniona jest między innymi od niespełnienia przesłanek negatywnych określonych w art. 8 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

W artykule tym zawarto wyłączenia z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, jednak – jak Pani oświadczyła – wyłączenia wymienione w art. 8 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne nie znajdą zastosowania w Pani sprawie.

Jednocześnie należy wskazać, że warunkiem skorzystania ze zryczałtowanej formy opodatkowania jest złożenie oświadczenia o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne:

Sporządzone na piśmie oświadczenie o wyborze opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych na dany rok podatkowy podatnik składa naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku przedsiębiorstwa w spadku – według ostatniego miejsca zamieszkania zmarłego przedsiębiorcy, do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnął pierwszy przychód z tego tytułu w roku podatkowym, albo do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód osiągnął w grudniu roku podatkowego.

Stosownie do art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne:

Działalność usługowa to pozarolnicza działalność gospodarcza, której przedmiotem są czynności zaliczone do usług zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług (PKWiU) wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 4 września 2015 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. poz. 1676, z 2017 r. poz. 2453, z 2018 r. poz. 2440, z 2019 r. poz. 2554 oraz z 2020 r. poz. 556), z zastrzeżeniem pkt 2 i 3.

W myśl z art. 4 ust. 4 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne:

Ilekroć w ustawie używa się oznaczenia „ex” przy symbolu danego grupowania PKWiU, oznacza to, że zakres wyrobów lub usług jest węższy niż określony w tym grupowaniu.

Oznaczenie „ex” dotyczy zatem tylko określonej usługi z danego grupowania. Umieszczenie tego dopisku przy konkretnym symbolu statystycznym ma na celu zawężenie stosowania przepisu tylko do tej nazwy grupowania.

Wysokość stawek ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych została przez ustawodawcę ustalona w art. 12 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 lit. i ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne:

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynosi 15% przychodów ze świadczenia usług przetwarzania danych (PKWiU ex 63.11.1), przesyłania strumieni wideo przez Internet (PKWiU 59.11.25.0), przesyłania strumieni audio przez Internet (PKWiU 59.20.36.0), agencji informacyjnych (PKWiU 63.91.1) oraz pozostałych w zakresie informacji, gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 63.99).

Na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 2b lit. b ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne:

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynosi 12% przychodów ze świadczenia usług związanych z doradztwem w zakresie sprzętu komputerowego (PKWiU 62.02.10.0), związanych z oprogramowaniem (PKWiU ex 62.01.1), objętych grupowaniem „Oryginały oprogramowania komputerowego” (PKWiU 62.01.2), związanych z doradztwem w zakresie oprogramowania (PKWiU ex 62.02), w zakresie instalowania oprogramowania (PKWiU ex 62.09.20.0), związanych z zarządzaniem siecią i systemami informatycznymi (PKWiU 62.03.1).

Stosownie do art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. a ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne:

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynosi 8,5% przychodów z działalności usługowej, w tym przychodów z działalności gastronomicznej w zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, z zastrzeżeniem pkt 1-4 oraz 6-8.

Ponadto zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne:

Jeżeli podatnik obowiązany do prowadzenia ewidencji przychodów prowadzi działalność, z której przychody są opodatkowane różnymi stawkami określonymi w ust. 1, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych ustala się według stawki właściwej dla przychodów z każdego rodzaju działalności, pod warunkiem, że ewidencja przychodów jest prowadzona w sposób umożliwiający określenie przychodów z każdego rodzaju działalności. W przypadku gdy podatnik, o którym mowa w zdaniu poprzednim, nie prowadzi ewidencji w sposób zapewniający ustalenie przychodów dla każdego rodzaju działalności, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynosi 8,5% przychodów, z tym że w przypadku osiągania również przychodów, o których mowa w:

1)ust. 1 pkt 1, ryczałt wynosi 17%;

2)   ust. 1 pkt 2, ryczałt wynosi 15%;

2a) ust. 1 pkt 2a, ryczałt wynosi 14%;

2b) ust. 1 pkt 2b, ryczałt wynosi 12%;

3)   ust. 1 pkt 3, ryczałt wynosi 10%;

4)   ust. 1 pkt 4, ryczałt wynosi 12,5%.

Zwracam także uwagę, że możliwość opłacania oraz wysokość stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych uzyskanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą zależy wyłącznie od faktycznego rodzaju świadczonych w ramach tej działalności usług.

Kwalifikacji poszczególnych przychodów ze świadczonych usług do określonego symbolu PKWiU dokonuje sam podatnik. Kwestii tej nie regulują przepisy prawa podatkowego, a tylko te przepisy, zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, mogą być przedmiotem interpretacji indywidualnej.

Z informacji przedstawionych we wniosku oraz uzupełnieniu wynika, że prowadzi Pani działalność gospodarczą, świadcząc usługi związane z:

−   projektowaniem i rozwojem technologii informatycznych dla sieci i systemów komputerowych, sklasyfikowane pod symbolem PKWiU 62.01.12.0,

−   zarządzaniem siecią i systemami informatycznymi, sklasyfikowane pod symbolem PKWiU 62.03.1,

−   przetwarzaniem danych; zarządzaniem stronami internetowym (hosting) oraz pozostałe usługi związane z zapewnieniem infrastruktury dla technologii informatycznych i komputerowych, sklasyfikowane pod symbolem PKWiU 63.11.1.

Wyjaśniła Pani, jakie czynności Pani wykonuje w ramach poszczególnych usług.

W kwestii dotyczącej świadczonych przez Panią usług sklasyfikowanych pod symbolem PKWiU 62.01.12.0 wskazuję, co następuje.

Zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług (PKWiU) wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 4 września 2015 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. poz. 1676, z późn. zm.) oraz wyjaśnieniami Głównego Urzędu Statystycznego do PKWiU 2015, w dziele 62 USŁUGI ZWIĄZANE Z OPROGRAMOWANIEM I DORADZTWEM W ZAKRESIE INFORMATYKI I USŁUGI POWIĄZANE mieści się klasa 62.01 USŁUGI ZWIĄZANE Z OPROGRAMOWANIEM.

W klasie 62.01 znajduje się kategoria 62.01.1 USŁUGI ZWIĄZANE Z PROJEKTOWANIEM I ROZWOJEM TECHNOLOGII INFORMATYCZNYCH, która obejmuje dwa poniższe grupowania:

-62.01.11.0 Usługi związane z projektowaniem, programowaniem i rozwojem oprogramowania,

-62.01.12.0 Usługi związane z projektowaniem i rozwojem technologii informatycznych dla sieci i systemów komputerowych.

Usługi związane z oprogramowaniem (PKWiU ex 62.01.1) to takie spośród „Usług związanych z projektowaniem i rozwojem technologii informatycznych” (PKWiU 62.01.1), które rzeczywiście są związane tylko z oprogramowaniem.

Wskazać również należy, że przepis art. 12 ust. 1 pkt 2b lit. b ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, w przypadku PKWiU ex 62.01.1 wskazuje na związek świadczonych usług z oprogramowaniem, nie zawężając tych czynności wyłącznie do kwestii programowania. Przy czym przepis ten nie odwołuje się ani do bezpośredniego, ani też pośredniego związku z oprogramowaniem. W tej regulacji nie ma też mowy o usługach polegających na programowaniu (tworzeniu kodów źródłowych programów komputerowych/gier komputerowych), a związanych z oprogramowaniem.

Zgodnie bowiem z wykładnią literalną słowo „związany z” oznacza „dotyczy czegoś, mający związek z czymś lub kimś”. Tym samym usługi związane z oprogramowaniem to usługi, które dotyczą oprogramowania, przy czym sformułowanie „oprogramowanie” ma tu znaczenie szersze niż „program komputerowy”.

Z opisu sprawy wynika, że w ramach usług sklasyfikowanych przez Panią wg symbolu PKWiU 62.01.12.0 wykonuje Pani następujące czynności:

-    analizowanie potrzeb klientów i użytkowników, tj. wykonuje Pani czynności związane ze zbieraniem danych i informacji o systemie IT, potrzebach jego rozwoju lub zmiany. Efektem działań jest zebranie informacji w formie elektronicznej,

-    analiza wskazująca jakie wymagania biznesowe musi spełnić system (jakim zmianom lub rozwojowi funkcjonalności powinien podlegać z biznesowego punktu widzenia). Efektem prac jest opracowanie specyfikacji zmian systemu IT oraz funkcjonalności biznesowych (w formie elektronicznej lub papierowej),

-    w przypadku konieczności rozwoju systemu IT Pani, jako osoba administrująca system i znająca go dokładnie uczestniczy w pracach osób trzecich, zajmujących się rozwojem systemu IT, udzielając wskazówek i wyjaśnień. Ten etap nie ma najczęściej jakiegoś odrębnego i materialnego efektu pracy,

-    projektowanie nowych funkcjonalności związane jest z zaplanowaniem przez Panią jak mają działać nowe funkcjonalności systemu. Efektem prac jest przedstawienie np. architektury nowej funkcjonalności, do wdrożenia przez inne osoby,

-    modelowanie i projektowanie procesów to wykorzystywanie przez Panią funkcjonalności jakie są zawarte w systemie IT do uruchomienia „automatów” wykonujących określone zadania w zakresie np. obróbki danych. Efektem prac jest zautomatyzowany i działający „w tle” proces biznesowy,

-    udział we wdrożeniu systemów informatycznych sprowadza się do przekazywania wiedzy na temat systemu oraz obierania efektów pracy podmiotów trzecich, rozwijających system IT (zgłaszanie błędów lub zmian). Etap ten, oprócz akceptacji lub uwag do efektów pracy, nie ma materialnego efektu pracy,

-    wykonanie modyfikacji systemu polega na zmianie jego parametrów przez osobę, która ma odpowiednią wiedzę na temat jego możliwości oraz sposobu funkcjonowania (obszar administrowania systemem IT).

Analiza powyższych czynności prowadzi do wniosku, że są one niewątpliwie nakierowane na oprogramowanie, stąd niezasadne jest przyjęcie, że usługi te nie są związane z oprogramowaniem. Czynności, które Pani wskazała w opisie sprawy oraz uzupełnieniu wniosku, mieszczą się bowiem – w ocenie organu – w pojęciu usług związanych z oprogramowaniem. Za taką ich kwalifikacją przemawia chociażby fakt, że dotyczą one m.in.

-opracowania specyfikacji zmian systemu IT oraz funkcjonalności biznesowych,

-projektowania nowych funkcjonalności,

-modelowania i projektowania procesów,

-wykonania modyfikacji systemu.

Przedstawione okoliczności sprawy wskazują, że opisane we wniosku czynności sklasyfikowane pod symbolem PKWiU 62.01.12.0 są związane z oprogramowaniem. Za uznaniem tych usług za związane z oprogramowaniem wskazuje opis świadczonych przez Panią usług.

Wskazała Pani, że choć nie zajmuje się tworzeniem kodu źródłowego (programowaniem) oraz, nie jest architektem oprogramowania (nie tworzy struktury programu komputerowego), to koncepcje lub pomysły na nowe funkcjonalności mogą dotyczyć oprogramowania.

Odnosząc się do sytuacji przedstawionej we wniosku, wskazuję, że w świetle tak przedstawionego opisu czynności w ramach grupowania PKWiU 62.01.12.0, które Pani wykonuje, niezasadne jest przyjęcie, że świadczone przez Panią usługi nie są związane z oprogramowaniem. W mojej ocenie czynności, które Pani wskazała w opisie sprawy, mieszczą się w pojęciu usług związanych z oprogramowaniem.

Dlatego też uzyskiwane przez Panią przychody ze świadczenia w ramach działalności gospodarczej usług sklasyfikowanych według PKWiU 62.01.12.0 powinny być opodatkowane 12% stawką ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, określoną w art. 12 ust. 1 pkt 2b lit. b ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, a nie – jak Pani wskazała – 8,5%.

Świadczy Pani także usługi sklasyfikowane wg PKWiU pod symbolem 62.03.1. W tym zakresie wykonuje Pani czynności/zadania obejmujące administrowanie systemami IT oraz konfigurowanie systemów wymiany danych.

Na podstawie powołanych wyżej przepisów oraz opisu sprawy stwierdzam, że przychody uzyskiwane przez Panią ze świadczenia w ramach działalności gospodarczej usług sklasyfikowanych według PKWiU pod symbolem 62.03.1, podlegają opodatkowaniu 12% stawką ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, określoną w art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. a ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

W odniesieniu natomiast do świadczonych przez Panią usług sklasyfikowanych wg PKWiU pod symbolem 63.11.1, wskazała Pani, że w tym zakresie świadczy Pani usługi administrowania bazami danych.

Wyjaśniła Pani również, że usługi sklasyfikowane pod symbolem PKWiU 63.11.1 nie są usługami przetwarzania danych.

Na podstawie powołanych wyżej przepisów oraz opisu sprawy stwierdzam, że przychody uzyskiwane przez Panią ze świadczenia w ramach działalności gospodarczej usług sklasyfikowanych według PKWiU pod symbolem 63.11.1, są opodatkowane 8,5% stawką ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, określoną w art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. a ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Reasumując – osiągane przez Panią przychody ze świadczenia usług sklasyfikowanych wg PKWiU pod symbolem 62.01.12.0 oraz 62.03.1 podlegają/będą podlegały opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych według stawki w wysokości 12%, na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 2b lit. b ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Natomiast osiągane przez Panią przychody ze świadczenia usług sklasyfikowanych wg PKWiU pod symbolem 63.11.1 podlegają/będą podlegały opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych według stawki w wysokości 8,5%, na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. a ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

-zaistniałych stanów faktycznych przedstawionych przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia,

-zdarzeń przyszłych przedstawionych przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja została wydana przy założeniu, że poprawnie zakwalifikowała Pani świadczone usługi do odpowiedniego klasyfikowania PKWiU. Interpretacja nie rozstrzyga o prawidłowości tej klasyfikacji (zasady formalnego przyporządkowania towaru lub usługi do grupowania statystycznego nie są przepisami prawa podatkowego).

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Równocześnie w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·    w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·    w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).