Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 lipca 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 30 lipca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą pod nazwą X z siedzibą w (…). Działalność ta jest opodatkowana w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych według stawki 8,5%.

W ramach prowadzonej działalności zawarł Pan umowę leasingu operacyjnego samochodu osobowego. Opłata wstępna, stanowiąca 45% wartości pojazdu, została w całości pokryta ze środków prywatnych, tj. z dochodów, które uprzednio zostały opodatkowane ryczałtem. Pojazd ten nie został wprowadzony do ewidencji środków trwałych i nie był traktowany jako składnik majątku firmowego. Pozostawał własnością leasingodawcy, a Pan korzystał z niego wyłącznie na podstawie zawartej umowy leasingu operacyjnego. Samochód był wykorzystywany w sposób mieszany - zarówno do celów prywatnych, jak i w ramach działalności - dlatego zgodnie z art. 86a ust. 1 ustawy o VAT odliczał Pan jedynie 50% podatku VAT naliczonego od wydatków związanych z pojazdem.

Po pewnym czasie, z przyczyn osobistych i niezwiązanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, zdecydował się Pan na cesję umowy leasingu na inny podmiot. Nie była to transakcja typowa dla zakresu Pana działalności, lecz jednorazowa decyzja dotycząca Pana majątku prywatnego.

W związku z cesją otrzymał Pan od cesjonariusza odstępne, które udokumentował Pan fakturą VAT. Zgodnie z przepisami ustawy o VAT od całej kwoty odstępnego odprowadził Pan należny podatek VAT w stawce 23%, mimo że wcześniej przysługiwało Panu prawo jedynie do 50% odliczenia VAT naliczonego. W efekcie tej transakcji poniósł Pan realną stratę ekonomiczną. Nie odzyskał Pan pełnej wartości opłaty wstępnej - finansowanej z Pana prywatnych środków - a dodatkowo całość odstępnego została pomniejszona o odprowadzony przez Pana podatek VAT. Sama transakcja nie przyniosła Panu żadnego realnego zysku netto. Z pozoru, przy literalnym odczytaniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym, można by dojść do wniosku, że otrzymane odstępne podlega opodatkowaniu jako przychód z działalności gospodarczej. Taka interpretacja pomija jednak istotę i cel tych przepisów.

W Pana ocenie – w pełni uzasadnionej treścią przepisów, ich funkcją i wykładnią celowościową - zakwalifikowanie tej kwoty, jako przychodu byłoby nie tylko nieracjonalne, ale także sprzeczne z logiką systemu podatkowego. Odstępne, które Pan otrzymał, nie jest żadnym nowym przysporzeniem - stanowi jedynie częściowy zwrot uprzednio poniesionego wydatku, który nie został zaliczony do kosztów działalności (bo jako podatnik ryczałtowy nie ma Pan takiej możliwości), a który został już wcześniej opodatkowany jako Pana prywatny dochód. Opodatkowanie tej samej kwoty po raz drugi – przy jej zwrocie – byłoby rażąco niesprawiedliwe i sprzeczne z konstytucyjną zasada proporcjonalności oraz ochrony prawa własności.

Pytanie

Czy w przedstawionym stanie faktycznym - w którym pojazd objęty leasingiem operacyjnym nie stanowił składnika majątku firmowego, opłata wstępna została pokryta z prywatnych, już opodatkowanych środków, a cesja umowy miała charakter incydentalny i nie doprowadziła do powstania żadnego realnego przysporzenia majątkowego - uzyskane odstępne, które de facto stanowiło wyłącznie zwrot niezaliczonego do kosztów wydatku, może być traktowane jako przychód z działalności gospodarczej podlegający opodatkowaniu ryczałtem, mimo że brak jest podstaw do uznania tej czynności za świadczenie usług lub odpłatne zbycie składnika majątku firmowego, a zastosowanie takiej wykładni prowadziłoby do ekonomicznie i prawnie nieuzasadnionego, podwójnego opodatkowania tego samego zdarzenia?

Pana stanowisko w sprawie

Mając na uwadze powyższe okoliczności, stoi Pan na stanowisku, że otrzymane przez Pana odstępne nie powinno być uznane za przychód z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i nie powinno podlegać opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

W Pana ocenie wynika to wprost z obowiązujących przepisów, w szczególności z art. 14 ust. 3 pkt 3a ustawy o PIT, który wyłącza z kategorii przychodów z działalności wartość zwróconych wydatków, które nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Prowadząc działalność w formie ryczałtu, nie rozpoznaje Pan kosztów podatkowych - a więc wydatku, który wcześniej Pan poniósł na opłatę wstępną leasingu, nie miał Pan możliwości ująć w kosztach. Otrzymane odstępne było więc de facto częściowym zwrotem uprzednio poniesionych nakładów, a nie nowym źródłem przychodu. Równocześnie, cesja umowy leasingu - zgodnie z dominującym stanowiskiem w literaturze i interpretacjach - nie może być traktowana jako sprzedaż środka trwałego, ani jako świadczenie usług w ramach działalności. Miała charakter zdarzenia jednorazowego, związanego z prywatną decyzją o zakończeniu użytkowania pojazdu, a nie z regularnym wykonywaniem działalności zarobkowej. W związku z tym uważa Pan, że nie zostały spełnione warunki do uznania odstępnego za przychód z działalności gospodarczej. W szczególności nie wystąpiło żadne realne przysporzenie majątkowe - przeciwnie, z uwagi na konieczność zapłaty pełnego VAT oraz brak możliwości odliczenia opłaty wstępnej, Pana sytuacja finansowa uległa pogorszeniu. Opodatkowanie tej kwoty - pomimo, że była ona jedynie zwrotem uprzednio opodatkowanych środków - prowadziłoby do efektu podwójnego opodatkowania tego samego ekonomicznego zdarzenia: raz jako przychodu, z którego pokrył Pan opłatę wstępną i ponownie, jako przychodu przy jej zwrocie. Taki rezultat, w Pana ocenie, pozostawałby w sprzeczności z zasadą sprawiedliwości opodatkowania, zasadą proporcjonalności oraz ochrony prawa własności wyrażoną w art. 64 ust. 1 i 3 w związku z art. 2, art. 217 Konstytucji RP.

Z pełnym szacunkiem dla organu podatkowego pragnie Pan również podkreślić, że wykładnia przepisów prawa powinna uwzględniać nie tylko literalne brzmienie norm, ale także ich cel, sens gospodarczy oraz skutki ekonomiczne dla podatnika, gwarantując podatnikowi pewność prawa w sytuacjach, które literalnie mogą wydawać się jednoznaczne, ale w rzeczywistości są nieadekwatne do sytuacji ekonomicznej i prawnej.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z postanowieniami art. 1 pkt 1 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 843 ze zm.):

Przy czym w myśl art. 4 ust. 1 pkt 12 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne:

Stosownie do treści art. 5a pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz.U. z 2025 r. poz.163 ze zm.):

Z kolei, zgodnie z treścią art. 5b ust. 1 tej ustawy:

Stosownie do art. 6 ust. 1 ww. ustawy:

W myśl art. 6 ust. 4 pkt 1 i 2 tej ustawy:

Ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne przewiduje również wyłączenia z tej formy opodatkowania.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 tej ustawy:

Ponadto w art. 8 ust. 2 ww. ustawy wskazano:

Według art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

„Kwoty należne” to te przychody, które wynikają ze źródła przychodów, jakim jest działalność gospodarcza i które w następstwie prowadzenia tej działalności stają się wymagalną wierzytelnością, choćby faktycznie środków z tego tytułu jeszcze nie uzyskano. Termin „kwota należna” jest w tym ujęciu tożsamy z pojęciem „wymagalne świadczenie (wierzytelność)”.

Jak stanowi natomiast art. 12 ust. 1 pkt 7 lit. f ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne:

Przepis ten odnosi się do pojęć uregulowanych w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

I tak, o tym, co jest „środkami trwałymi albo wartościami niematerialnymi i prawnymi, podlegającymi ujęciu w wykazie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych” rozstrzyga art. 22d ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem:

Obowiązkowi wprowadzenia do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (czyli ujęciu w tej ewidencji) podlegają „składniki majątku, o których mowa w art. 22a-22c”. Do tej kategorii należą:

• środki trwałe podlegające amortyzacji – wskazane w art. 22a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych;
• wartości niematerialne i prawne podlegające amortyzacji – wskazane w art. 22b tej ustawy;
• środki trwałe niepodlegające amortyzacji oraz wartości niematerialne i prawne niepodlegające amortyzacji – wskazane w art. 22c ustawy.

Według art. 22a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zatem, aby dany składnik majątku był uznany za środek trwały musi:

• stanowić własność lub współwłasność podatnika,
• zostać nabyty lub wytworzony we własnym zakresie przez podatnika,
• być kompletny i zdatny do użytku w dniu przyjęcia do używania,
• przewidywany okres jego używania być dłuższy niż rok,
• być wykorzystywany przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną działalnością albo oddany do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu, o której mowa w art. 23a pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przy czym uznaje się, że składnik majątku spełnia kryterium kompletności, jeżeli jest wyposażony we wszystkie elementy umożliwiające jego funkcjonowanie zgodnie z przeznaczeniem. Natomiast sformułowanie „zdatny do użytku” należy rozumieć jako możliwość faktycznego oraz prawnego użytkowania.

Na podstawie powyższych regulacji ujęciu w ewidencji (wykazie) środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegają składniki spełniające ustawowe przesłanki środka trwałego.

Z kolei art. 23a pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi:

Na gruncie podatkowym zasadniczo można wyodrębnić dwie formy leasingu:

• leasing finansowy, w którym amortyzującym przedmiot leasingu jest korzystający (art. 23f ustawy) oraz
• leasing operacyjny, w którym to finansujący amortyzuje przedmiot leasingu, a korzystający opłaca raty leasingowe (art. 23b ustawy).

Samochód użytkowany na zasadach leasingu operacyjnego - w odniesieniu do podmiotu go użytkującego - nie wypełnia ustawowych przesłanek uznania go za środek trwały podlegający ujęciu w wykazie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Natomiast cesja leasingu oznacza przeniesienie na podmiot trzeci, przez jedną ze stron tej umowy, wynikających z niej praw i obowiązków. Podstawę cesji stanowi art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).

Odstępne z tytułu cesji umowy leasingu to kwota, którą wypłaca dotychczasowemu korzystającemu przejmujący przedmiot leasingu. Pozwala to korzystającemu na odzyskanie części środków finansowych włożonych w przedmiot leasingu. Co do zasady wysokość odstępnego jest „wyrównaniem” do wartości rynkowej przedmiotu leasingu. Dzieje się tak przeważnie w sytuacji, kiedy pozostałe do końca raty przejmowanej umowy leasingowej są niższe niż wartość rynkowa samochodu.

Odnosząc powyższe do tej sprawy, odstępne z tytułu cesji umowy leasingu stanowić będzie określoną sumę pieniężną, zapłaconą na rzecz Pana przez nabywcę w zamian za możliwość wstąpienia w Pana miejsce, jako dotychczasowego leasingobiorcy (korzystającego). W konsekwencji wartość odstępnego stanowi przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej podlegający opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Do opodatkowania tego przychodu nie znajdzie zastosowania stawka 3%, o której mowa w art. 12 ust. 1 pkt 7 lit. f ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym. W rozpatrywanym przypadku nie dojdzie bowiem do zbycia przez Pana ruchomego składnika majątku - środka trwałego podlegającego ujęciu w wykazie. Przedmiot umowy cesji nie stanowi Pana własności.

Odstępne z tytułu umowy cesji leasingu jest przychodem, dla którego nie ma wprost uregulowania w art. 12 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Właściwą stawką będzie wobec tego stawka mająca zastosowanie do opodatkowania przychodów z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, z którą jest związany przedmiot leasingu.

Wskazał Pan, że przychody z prowadzonej działalności gospodarczej opodatkowuje Pan zryczałtowanym podatkiem od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz, że na potrzeby działalności wykorzystywał Pan samochód osobowy w ramach leasingu operacyjnego.

Dlatego wskazuję, że w sytuacji scedowania przez Pana praw i obowiązków wynikających z umowy leasingu na inny podmiot i otrzymania odstępnego na podstawie wystawionej faktury, należy uzyskany z tego tytułu przychód opodatkować zryczałtowanym podatkiem dochodowym - zgodnie z wybraną przez Pana formą opodatkowania, według stawki obowiązującej dla prowadzonej przez Pana działalności, w której przedmiot leasingu był wykorzystywany.

Na powyższe nie ma znaczenia fakt, że uprzednio opłatę wstępną sfinansował Pan z prywatnych środków, które były już wcześniej opodatkowane. Na brak przychodu z tytułu cesji nie wpływa również to, że umowa cesji miała charakter incydentalny i według Pana nie doprowadziła do powstania żadnego realnego przysporzenia majątkowego. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne nie zawierają w swej treści żadnego wyjątku, ani wyłączenia co do incydentalności wykonywanych czynności.

Nie sposób również zgodzić się, że brak powstania przychodu po Pana stronie z tytułu cesji umowy leasingu wynika wprost z przepisu art. 14 ust. 3 pkt 3a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Należy zauważyć, że brak możliwości zaliczenia przez Pana do kosztów uzyskania przychodów poniesionych wydatków z tytułu umowy leasingu wynika z wybranej formy opodatkowania (ryczałt), a nie z przepisów ustawy. Zatem nie została naruszona zasada sprawiedliwości opodatkowania, zasada proporcjonalności oraz ochrony prawa własności wyrażona w art. 64 ust. 1 i 3 w związku z art. 2, art. 217 Konstytucji RP.

Reasumując wynagrodzenie uzyskane z tytułu cesji umowy leasingowej stanowi dla Pana przychód z działalności gospodarczej opodatkowany zryczałtowanym podatkiem dochodowym według stawki ryczałtu 8,5%.

Zatem Pana stanowisko jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny/zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym/zdarzeniem przyszłym podanym przez wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Przy wydawaniu niniejszej interpretacji tutejszy organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny/zdarzenie przyszłe jest zgodny ze stanem rzeczywistym. W ramach postępowania o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego organ nie przeprowadza postępowania dowodowego, lecz opiera się jedynie na stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym przedstawionym we wniosku. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego.

Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.