
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
16 czerwca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 16 czerwca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od towarów i usług w kwestii:
- czy miejscem świadczenia przez Państwa usług pośrednictwa kredytowego na rzecz Banku jest miejsce, w którym Bank będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej zgodnie z art. 28b ustawy VAT tj. (Z) (kwestia objęta pytaniem oznaczonym we wniosku nr 1),
- czy miejscem świadczenia przez Państwa usług związanych z umową cesji, jest miejsce, w którym Bank będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej zgodnie z art. 28b ustawy VAT tj. (Z) (kwestia objęta pytaniem oznaczonym we wniosku nr 2),
- czy w przypadku, gdy w przyszłości Bank zdecyduje się prowadzić działalność poprzez oddział na terytorium Polski, co spowoduje powstanie jego stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, świadczenie usług przez Państwa na rzecz Banku w związku z cyklicznym nabywaniem wierzytelności na podstawie umowy cesji, będzie podlegało zwolnieniu od podatku VAT (kwestia objęta pytaniem oznaczonym we wniosku nr 3),
- w przypadku uznania Państwa stanowiska za prawidłowe w zakresie pytania nr 2, czy są Państwo obowiązani do dokumentowania sprzedaży usług związanych z umową cesji za pomocą faktur VAT (kwestia objęta pytaniem oznaczonym we wniosku nr 4),
- w przypadku uznania Państwa stanowiska za prawidłowe w zakresie pytania nr 3, czy są Państwo zobowiązani do dokumentowania sprzedaży na rzecz Banku usług związanych z umową cesji za pomocą faktur VAT (kwestia objęta pytaniem oznaczonym we wniosku nr 5),
- w przypadku uznania Państwa stanowiska za prawidłowe w zakresie pytania nr 2, czy są Państwo obowiązani do wykazywania sprzedaży usług związanych z umową cesji w pliku JPK_V7M (kwestia objęta pytaniem oznaczonym we wniosku nr 6).
Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 18 lipca 2025 r. (wpływ 21 lipca 2025 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
(X) S.A. („Wnioskodawca”, „Spółka”) jest polskim rezydentem podatkowym z siedzibą na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: „ustawa o CIT”), opodatkowanym podatkiem dochodowym od osób prawnych od całości osiąganych dochodów. Spółka jest również zarejestrowanym w Polsce czynnym podatnikiem VAT.
Dotychczas przedmiotem działalności Wnioskodawcy było m.in. udzielanie pożyczek, pośrednictwo w zawieraniu i obsłudze leasingu (…).
Spółka nawiązała współpracę z (Y)(„Bank”) z siedzibą (Z) i w dniu 26 sierpnia 2024 r. zawarła z Bankiem Umowę główną regulującą założenia współpracy pomiędzy Bankiem a Spółką.
Bank jest unijną instytucją kredytową na (Z). Bank jest podatnikiem podatku od wartości dodanej, z tytułu którego jest zobowiązany do rozliczania świadczonych na jego rzecz usług (podatnik VAT zarejestrowany (Z)). Bank nie zatrudnia w Polsce personelu, ani nie wynajmuje w Polsce biur i innych nieruchomości. Bank nie prowadzi działalności na terytorium Polski poprzez oddział. Działalność Banku polegająca na udzielaniu kredytów w Polsce (wirtualna lub fizyczna karta kredytowa) prowadzona jest przez Bank ze swojej siedziby (Z) w ramach działalności transgranicznej, w rozumieniu art. 48i ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, w oparciu o zawiadomienie otrzymane przez polską Komisję Nadzoru Finansowego od (Z) Urzędu ds. Nadzoru Finansowego. Bank nie prowadzi w Polsce działalności inwestycyjnej. Decyzje dotyczące zarządzania Bankiem w tym spotkania zarządu odbywają się na (Z). W powyższym zakresie nie jest planowane aby Bank był zarządzany z terytorium Polski. Wszystkie zasoby Banku w tym zaplecze personalne i techniczne znajdują się poza terytorium Polski. Bank nie posiada agentów oraz pełnomocników działających w Polsce, którzy byliby umocowani do zawierania umów w imieniu Banku. W powyższym zakresie, wszelkie umowy, których Bank jest stroną są zawierane przez osoby upoważnione do reprezentacji Banku, bezpośrednio z terytorium (Z). Bank nie jest w Polsce ani w innym kraju członkowskim UE (oprócz (Z)) zarejestrowany jako podatnik VAT.
Bank udziela polskim konsumentom („Klient”) finansowania w formie wystawianych przez Bank wirtualnych lub fizycznych kart kredytowych („(A)”). Umowy z konsumentami są zawierane na odległość, w formie elektronicznej. Złożenie wniosku o kartę kredytową przez Klienta, zawarcie (A) oraz obsługa karty kredytowej są realizowane z wykorzystaniem przeglądarki internetowej. (A) jest umową o kredyt konsumencki w rozumieniu ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim oraz umową ramową o świadczenie usług płatniczych w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 roku o usługach płatniczych, zawieraną pomiędzy Bankiem a Klientem. Jest to odnawialny limit kredytowy na wirtualnej lub fizycznej karcie kredytowej. Limit kredytowy jest ustalany indywidualnie dla każdego Klienta, w tym maksymalna kwota zadłużenia Klienta wobec Banku w rachunku karty kredytowej („Limit kredytowy”). Bank oferuje usługi dodatkowe, opcjonalne i odpłatne na rzecz Klienta takie jak m.in. zarządzanie kartą (B) w oparciu o Aneksy do (A) („Aneksy”).
Rachunki Banku do rozliczeń z Klientami i odrębnie ze Spółką są prowadzone w polskim banku, niepowiązanym z Bankiem.
Spółka i Bank na mocy Umowy głównej określili ramowe założenia współpracy polegającej na:
-świadczeniu przez Spółkę na rzecz Banku usług pośrednictwa kredytowego,
-nabywaniu przez Spółkę wierzytelności przyszłych warunkowych wynikających z (A) i Aneksów.
Spółka i Bank nie są podmiotami powiązanymi. Bank i Spółkę łączą umowy o świadczenie usług.
Spółka świadczy usługi na rzecz różnych klientów, a więc jej działalność nie jest ograniczona do świadczenia usług wyłącznie na rzecz Banku. Spółka wykonuje usługi poprzez swoich pracowników i współpracowników, którzy podlegają jej kierownictwu. Bank nie jest uprawniony do wydawania im poleceń w ramach świadczonych usług.
Bank może nabywać inne usługi od podmiotów zlokalizowanych w Polsce m.in. usługi biura informacji kredytowej, usługi bankowe, usługi prawne.
Usługi pośrednictwa kredytowego
Spółka prowadzi działalność polegającą na świadczeniu na rzecz Banku usług pośrednictwa kredytowego. Usługi pośrednictwa kredytowego wykonywane przez Spółkę na rzecz Banku polegają na dokonywaniu czynności faktycznych związanych z oferowaniem (A) i obejmują w szczególności pozyskiwanie Klientów i przekazywanie im niezbędnych informacji oraz zebranie informacji potrzebnych do zbadania zdolności kredytowej przez Bank i podjęcia przez Bank decyzji o zawarciu (A). Usługi pośrednictwa kredytowego są świadczone na podstawie Umowy pośrednictwa kredytowego.
Stronami (A) i Aneksów są Bank oraz Klienci.
Spółka nie zawiera (A) ani w imieniu Banku, ani w imieniu Klientów i nie posiada pełnomocnictw w tym zakresie. Jednocześnie Spółka jest zobowiązana nie oferować Klientom rozwiązań finansowych oferowanych przez innych kredytodawców. Zobowiązanie, o którym mowa w poprzednim zdaniu, nie ma zastosowania do umów kredytu konsumenckiego, których kredytodawcą jest Spółka. Ponadto Spółka może świadczyć usługi pośrednictwa w zakresie zawierania i obsługi umów leasingu (…).
Z tytułu świadczenia usług pośrednictwa kredytowego Spółce należne jest od Banku wynagrodzenie w formie prowizji naliczanej od transakcji kartowych. Prowizja jest rozliczana w okresach miesięcznych i jest płatna na rachunek bankowy Spółki.
Usługi dodatkowe
W celu uatrakcyjnienia oferty, Bank oferuje dodatkowe i opcjonalne dla klienta usługi, tj. produkty i usługi, w ramach których Klienci są uprawnieni do dodatkowych usług w przypadku Klientów (B) oraz do otrzymania kodów rabatowych i promocji na usługi różnych podmiotów trzecich. Jednym z elementów usług dodatkowych oferowanych przez Bank jest aplikacja udostępniana wszystkim Klientom. Aplikacja umożliwia Klientom monitorowanie ich zadłużenia, terminów spłat oraz dokonanych już płatności. Administratorem tej aplikacji jest Spółka. Za pośrednictwem tej aplikacji mogą również być udostępniane dodatkowe usługi podmiotów trzecich, w tym kody rabatowe i promocje oferowane przez podmioty trzecie (np. kody rabatowe na zakup usług podmiotów trzecich).
Obecnie, Spółka udostępnia tę aplikację również innym swoim klientom bez wynagrodzenia, jako element wspomagający usługi świadczone obecnie przez Spółkę dotychczasowym klientom. Z tytułu udostępnienia aplikacji Spółka nie pobiera żadnego wynagrodzenia. Powyższe nie wiąże się z przyznaniem Bankowi uprawnień do kontroli, nadzorowania lub innej formy wpływania na działalność Spółki w zakresie związanym z takim udostępnieniem.
Umowa ramowa cesji wierzytelności
Spółka i Bank zawarli również umowę ramową nabywania wierzytelności przyszłych warunkowych („Umowa cesji”) wynikających z (A) oraz Aneksów. Przez wierzytelności przyszłe warunkowe („Wierzytelności”) należy rozumieć wszelkie wierzytelności pieniężne z (A) i Aneksów zawartych przez Bank, jak również z tytułu odstąpienia przez Klientów od umów, powstałe w stosunku do Klientów w okresie obowiązywania Umowy cesji, w tym w szczególności wierzytelności z tytułu:
(i)zwrotu udostępnionego kapitału wykorzystanego Limitu Kredytowego,
(ii)wszelkich naliczonych opłat, w tym opłaty za transakcje lub prowizji, w tym określonych w Aneksie oraz opłaty na rzecz podmiotów trzecich,
(iii)odsetek kapitałowych lub
(iv)odsetek za opóźnienie.
Wraz z Wierzytelnościami na Spółkę przechodzą wszelkie związane z nimi prawa, w tym zwłaszcza roszczenia o należności uboczne (opłaty, odsetki). Tym samym wszelkie uiszczone kwoty i płatności otrzymywane przez Bank z tytułu (A) i Aneksów, o ile zostaną zawarte, objętych cesją, mają skutek względem Spółki.
Wnioskodawca pragnie zwrócić uwagę, iż po dokonaniu cesji Wierzytelności stroną (A) i Aneksu pozostaje Bank i Klient (następuje cesja wierzytelności, a nie wszystkich praw i obowiązków wynikających z (A) i Aneksów). Wobec powyższego, z prawnego punktu widzenia pierwotnym wierzycielem poszczególnych komponentów Wierzytelności jest Bank. To Bank, pozostając po Dniu przeniesienia stroną (A) i Aneksu, ma obowiązek naliczać Klientom stosowne opłaty (w tym opłaty za transakcje lub prowizje). Zatem, na mocy Umowy cesji Spółka staje się właścicielem tych komponentów Wierzytelności, które po Dniu przeniesienia zostaną naliczone przez Bank zgodnie z postanowieniami (A) i Aneksu.
Na mocy Umowy cesji Bank cyklicznie sprzedaje na rzecz Spółki wszelkie Wierzytelności. Nabywanie wierzytelności przybiera postać umowy sprzedaży określonej w art. 535 Kodeksu cywilnego i na jej podstawie dochodzi do przelewu Wierzytelności na Spółkę zgodnie z art. 509 Kodeksu cywilnego. Wierzytelności przenoszone są na Spółkę automatycznie, odrębnie dla każdej (A) i Aneksów spełniających odpowiednie kryteria, w dniu, w którym zawarto (A) lub Aneks („Dzień przeniesienia").
Z chwilą cesji ryzyko spłaty scedowanej wierzytelności przechodzi na Spółkę. Na mocy Umowy cesji ani żadnej innej umowy, nie zostały na Spółkę przeniesione żadne zobowiązania Banku wobec Klientów wynikające z (A) i Aneksów.
Cena oznacza kwotę, którą Spółka każdorazowo płaci Bankowi za Wierzytelności. Cena została naliczona od wartości transakcji kartowych wymienionych w Umowie cesji. Jest ona wyliczana z zastosowaniem różnych współczynników określonych Umową cesji, w tym z uwzględnieniem opłat systemowych (opłaty naliczane przez podmioty trzecie niezależne od Banku, w szczególności operatorów płatności online lub operatorów sieci bankomatów). W praktyce cena nabycia Wierzytelności przekracza wysokość udostępnionego Klientom kapitału przez Bank tzw. cena z premią („Premia”).
Natomiast w przypadku odstąpienia przez Klienta od (A) lub Aneksu w terminie 14 dni od dnia ich zawarcia cena jest odpowiednio powiększana o kwotę wskazaną w Umowie cesji. Cena naliczana jest od danej Wierzytelności z dniem dokonania transakcji kartowej lub z dniem naliczenia Kredytobiorcy opłaty na podstawie Aneksu lub w innych szczegółowo opisanych w umowie terminach. Cena jest płacona zbiorczo, z dołu, w ratach i z określonym w Umowie Cesji odroczeniem w stosunku do Dnia przeniesienia.
Ze względu na specyfikę transakcji, co do zasady, wydatek w postaci ceny nie jest rozpoznawany przez Spółkę jako koszt dla celów księgowych. Na koncie kosztowym Spółka ujmuje tylko część ceny odpowiadającą różnicy między wartością nominalną zobowiązania z tytułu nabycia wierzytelności przyszłych a wartością zdyskontowanych przyszłych przepływów. Jednocześnie Spółka pragnie zauważyć, że cena nie jest ujmowana jako koszty rezerw ani biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów dla potrzeb księgowych.
Po Dniu przeniesienia Klienci dokonują spłat na rzecz Spółki na rachunki płatnicze kart kredytowych lub dokonują spłat w gotówce do rąk przedstawicieli Spółki.
Możliwe jest również dokonywanie przez klientów spłat przelewem na konto bankowe Spółki, w tym korzystając z aplikacji mobilnej Spółki. W aplikacji tej Klienci mają możliwość śledzenia spłat zadłużenia.
Każda ze stron rozpatruje reklamacje dotyczące działań danej strony we własnym zakresie, informując drugą stronę o reklamacjach mogących mieć wpływ na wykonywanie przez tę drugą stronę jej praw lub obowiązków wynikających z Umowy cesji.
W pewnych okolicznościach (przykładowo niespełnienia przez wierzytelność kryteriów wskazanych w umowie, nie wykorzystania przez Klienta w żadnej części przyznanego Limitu kredytowego w ogóle lub gdy okaże się, że wierzytelność nie istniała), Spółka może żądać od Banku zwrotu ceny uiszczonej za daną wierzytelność, za zwrotnym przeniesieniem wierzytelności na Bank („Odkup”).
W pewnych okolicznościach stronom przysługuje prawo zawieszenia wykonywania przez nie usług.
Umowa cesji stanowi dodatkowe źródło finansowania Banku i pozytywnie wpływa na rozwój w obszarze finansowania polskich konsumentów przez Bank poprzez zwiększanie wolumenu zawieranych przez Bank (A) i Aneksów. Dodatkowo, Bank jest zabezpieczony od ryzyka braku spłaty przez Klienta, tzn. co do zasady (z pewnymi wyjątkami) w przypadku braku spłaty kredytu przez Klienta, Bank nie jest zobowiązany do Odkupu.
Uzupełnienie
1.Czy podmiot zagraniczny Bank ((Y) z siedzibą (Z)) jest podatnikiem w rozumieniu art. 28a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2025 r., poz. 775)?
Zgodnie z art. 28a pkt 1 lit. a Ustawy o VAT, ilekroć jest mowa o podatniku - rozumie się przez to podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6.
Z kolei na podstawie art. 15 ust. 2 Ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Bank prowadzi samodzielnie działalność gospodarczą na (Z), a tym samym zdaniem Wnioskodawcy spełnia materialną definicję podatnika, o której mowa w powołanych wyżej przepisach.
2.Czy podmiot zagraniczny Bank ((Y) z siedzibą (Z)) posiada na terytorium Polski siedzibę działalności gospodarczej, lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej?
Nie, zgodnie z oświadczeniem Banku, nie posiada on na terytorium Polski siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.
3.Czy Państwo ((X) Spółka Akcyjna) posiadają na terytorium (Z) siedzibę działalności gospodarczej, lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, lub też są zarejestrowani dla celów podatku od wartości dodanej na terytorium (Z) i czy na terytorium (Z) wykonują Państwo czynności związane z realizacją Umowy głównej regulującej założenia współpracy pomiędzy Bankiem, a Państwem?
Nie, Spółka nie posiada na terytorium (Z) siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Spółka nie jest również zarejestrowana dla celów podatku od wartości dodanej na terytorium (Z). Spółka nie wykonuje na terytorium (Z) czynności związanych z realizacją Umowy głównej regulującej założenia współpracy z Bankiem.
4.W jakim celu nabywają Państwo wierzytelności od Banku?
Nabywanie wierzytelności od Banku jest podyktowane celami biznesowymi związanymi z zamiarem osiągnięcia zysku przez obie strony transakcji. Skoro Bank jest zainteresowany rozwojem produktu kart kredytowych dla polskich konsumentów, a jednocześnie nie posiada w Polsce siedziby czy stałego miejsca prowadzenia działalności, które umożliwiałyby nawiązywania osobistych relacji z konsumentami i później ich fizycznej obsługi, a z drugiej strony Wnioskodawca posiada wieloletnie doświadczenie w prowadzeniu działalności finansowej w Polsce oraz szerokie kontakty, strony transakcji, tj. Bank i Wnioskodawca postanowiły nawiązać długofalową współpracę i uzyskać efekt synergii biznesowej. Parametry transakcji z Bankiem są ustalone w taki sposób, żeby obie strony osiągnęły zysk.
5.Proszę opisać przebieg transakcji nabycia przez Państwa wierzytelności od Banku.
Zgodnie z Umową Cesji, wierzytelności przyszłe są nabywane od Banku automatycznie odrębnie dla każdej (A), w dniu zawarcia przez Bank (A). Automatyczne nabywanie wierzytelności oznacza, że Spółka oraz Bank nie dokonują dodatkowych czynności prawnych mających na celu przeniesienie wierzytelności z Banku na Spółkę.
Innymi słowy, automatyzm nabycia wierzytelności polega na tym, że z dniem zawarcia przez Bank (A), Spółka nabywa jednocześnie wierzytelności przyszłe z tej (A) i w powyższym zakresie nie jest konieczne dokonanie dodatkowych czynności prawnych celem nabycia tych przyszłych wierzytelności. Nabycie wierzytelności przyszłych z (A) dotyczy tych wierzytelności, które spełniają parametry określone w załączniku do Umowy Cesji (m.in. dotyczących wieku, braku obciążeń prawami osób trzecich, niepowstania w wyniku przestępstwa).
Przeniesienie wierzytelności jest potwierdzane raportami cesji, sporządzanymi przez Bank. Raporty są sporządzane odrębnie dla każdego kredytobiorcy, który w danym dniu zawarł (A). Oznacza to, że raporty cesji będą sporządzane codziennie w odniesieniu do zawartych w danym dniu (A).
Na dzień przeniesienia wierzytelności przyszłych, zgodnie z oświadczeniem Banku są bezsporne, a ich zbycie nie podlega ograniczeniom, a Bank nie będzie stroną postępowań sądowych, egzekucyjnych ani upadłościowych dotyczących tych wierzytelności.
Podsumowując, jak wskazano we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, Spółka jest pośrednikiem w zawieraniu (A). Jakkolwiek stronami (A) są Klienci oraz Bank, to na podstawie Umowy Cesji, z dniem zawarcia danej (A), Spółka nabywa automatycznie wierzytelności przyszłe z tej umowy, co jest z kolei potwierdzane raportami cesji sporządzanymi przez Bank i przekazywanymi Spółce.
6.Jakie warunki muszą spełniać nabywane przez Państwa wierzytelności od Banku?
Wierzytelności muszą spełniać następujące warunki określone w załączniku do Umowy Cesji:
a)wiek kredytobiorcy na moment zawarcia (A) wynosi nie mniej niż (…) oraz nie więcej niż (…) lat;
b)wierzytelności nie są zabezpieczone hipotecznie ani nie są obciążone innymi prawami osób trzecich
c)wierzytelności mają charakter pieniężny;
d)wierzytelności powstały z (A), które to umowy nie są związane z prowadzonymi przez kredytobiorców działalnościami gospodarczymi;
e)wierzytelności wynikają tytułu zawartych przez Bank z kredytobiorcami (A)/Aneksów lub wynikają z odstąpienia od tych (A)/Aneksów przez Kredytobiorców;
f)kredytobiorcy żyją;
g)wierzytelności nie powstały w wyniku przestępstwa lub wykroczenia.
7.Czy wierzytelności w dacie ich nabycia przez Państwa będą stanowić wierzytelności wymagalne?
Nie, wierzytelności w dacie nabycia ich przez Spółkę od Banku nie będą stanowić wierzytelności wymagalnych. Jak wskazano w odpowiedzi na pytanie 5, nabycie wierzytelności przez Spółkę nastąpi automatycznie z momentem zawarcia przez Bank (A) i są to wierzytelności przyszłe.
8.Czy na dzień nabycia wierzytelności przez Państwa istnieją przesłanki do uznania tych wierzytelności za zagrożone nieściągalnością?
Nie, na dzień nabycia wierzytelności przez Spółkę nie istnieją przesłanki do uznania tych wierzytelności za zagrożone nieściągalnością.
9.Czy w stosunku do nabywanych przez Państwa wierzytelności od Banku jest prowadzone postępowanie egzekucyjne, sądowe?
Nie, w stosunku do nabywanych przez Spółkę wierzytelności od Banku, na moment ich nabycia nie jest prowadzone postępowanie egzekucyjne ani postępowanie sądowe.
10.Czy umowa dotycząca nabycia przez Państwa wierzytelności zawiera zastrzeżenia o zwrotnym przeniesieniu wierzytelności?
Umowa dotycząca nabycia przez Spółkę wierzytelności zawiera zastrzeżenia o zwrotnym przeniesieniu wierzytelności w ściśle określonych sytuacjach, m.in.
- w sytuacji braków w dokumentacji karty kredytowej uniemożliwiających dochodzenie wierzytelności,
- gdy kredytobiorca nie wykorzystał w jakiejkolwiek części limitu kredytowego przyznanego na karcie kredytowej przez Bank,
- wierzytelność nie spełnia parametrów określonych w załączniku do Umowy Cesji, opisanych w pkt 6 powyżej,
- reklamacja kredytobiorcy mająca wpływ na wysokość wierzytelności lub możliwość jej dochodzenia została uznana przez Bank,
- na żądanie Spółki w sytuacji, gdy informacje dotyczące wierzytelności przekazane Spółce przez Bank okażą się nieprawdziwe, niepoprawne lub niekompletne w zakresie, który w rozsądnej opinii Spółki uniemożliwia dochodzenie wierzytelności w całości lub części lub jeżeli wyjaśnienie lub usunięcie niezgodności jest konieczne w celu wywiązania się z obowiązku wynikającego z przepisu prawa lub żądania właściwych organów publicznych.
W takiej sytuacji, Spółka oraz Bank zawrą stosowne porozumienie w sprawie zwrotnego przeniesienia wierzytelności.
11.Czy cena sprzedaży nabywanych przez Państwa od Banku wierzytelności odpowiada ich wartości rynkowej w chwili ich zbycia?
Tak, cena sprzedaży nabywanych przez Spółkę od Banku wierzytelności odpowiada ich wartości rynkowej w chwili ich zbycia. Spółka oraz Bank nie są podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2025 r., poz. 278).
12.Czy umowa dotycząca nabycia przez Państwa wierzytelności od Banku nosi cechy umowy Sekurytyzacji, jeżeli tak to proszę wskazać czy w ramach tej umowy dochodzi do zapewnienia finansowania np. poprzez emisję papierów wartościowych, itp.)?
Nie, umowa dotycząca nabycia przez Spółkę wierzytelności od Banku nie nosi cechy umowy sekurytyzacji w rozumieniu art. 2 pkt 1 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/2402 z dnia 12 grudnia 2017 r. w sprawie ustanowienia ogólnych ram dla sekurytyzacji oraz utworzenia szczególnych ram dla prostych, przejrzystych i standardowych sekurytyzacji, a także zmieniające dyrektywy 2009/65/WE, 2009/138/WE i 2011/61/UE oraz rozporządzenia (WE) nr 1060/2009 i (UE) nr 648/2012 (Dz.U.UE.L.2017.347.35 z dnia 2017.12.28).
W szczególności w ramach nabycia wierzytelności nie dochodzi do zapewnienia finansowania poprzez emisję papierów wartościowych.
13.Jakie czynności wykonują Państwo w ramach umowy dotyczącej nabycia wierzytelności od Banku?
Jak wskazano w odpowiedzi na pytanie nr 5, Spółka nabywa wierzytelności automatycznie, na podstawie samych postanowień Umowy Cesji. W powyższym zakresie, Spółka oraz Bank nie dokonują dodatkowych czynności prawnych mających na celu przeniesienie wierzytelności.
Przeniesienie wierzytelności jest dokumentowane sporządzonymi przez Bank raportami cesji.
Po nabyciu wierzytelności, Spółka zajmuje się jej obsługą polegającą na przyjmowaniu płatności od klientów, we własnym imieniu i na własny rachunek. Wnioskodawca nabywa wierzytelności na tzw. własny portfel i nie zajmuje się obsługą wierzytelności na zlecenie Banku na żadnym etapie.
14.Czy mogą Państwo wybrać jakie wierzytelności będą nabywać od Banku?
Spółka nabywa wszystkie wierzytelności przyszłe wynikające z zawartych przez Bank za jej pośrednictwem (A), które spełniają parametry wskazane w załączniku do Umowy Cesji.
15.Czy w ramach prowadzonej działalności gospodarczej wykonują Państwo wyłącznie czynności opodatkowane?
Nie, Spółka w ramach prowadzonej działalności gospodarczej wykonuje czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług według stawki 23%, stawki 8%, jak również czynności zwolnione z opodatkowania VAT.
16.Czy obowiązek ściągania długów spoczywa na Państwu? Jeżeli tak to, czy ściągają Państwo długi we własnym imieniu i na własny rachunek?
W związku z tym, że Spółka nabywa od Banku wierzytelności do własnego portfela wierzytelności, to wstępuje we wszelkie prawa i obowiązki wierzyciela. Stąd też, w przypadku braku spłaty wymagalnych wierzytelności przez dłużników Spółka będzie we własnym imieniu i na własny rachunek podejmować działania mające na celu uzyskanie spłaty wymagalnych wierzytelności.
17.Jakie uzyskują Państwo wynagrodzenie w związku z nabyciem wierzytelności od Banku?
W związku z nabyciem wierzytelności od Banku, Spółka uzyskuje spłaty tych wierzytelności od Klientów. Spłaty dokonywane przez klientów są traktowane przez Spółkę jako przychód. W momencie, gdy wysokość tego przychodu przekroczy cenę nabycia wierzytelności od Banku, po stronie Spółki powstaje dochód.
18.Czy zgodnie z przepisami obowiązującymi na (Z), transakcje dotyczące długów korzystają ze zwolnienia od podatku VAT
Zgodnie z przepisami obowiązującymi na (Z), transakcje dotyczące długów korzystają ze zwolnienia od podatku VAT.
Pytania w zakresie podatku od towarów i usług (oznaczenie pytań jak we wniosku)
1.Czy miejscem świadczenia przez Spółkę usług pośrednictwa kredytowego na rzecz Banku jest miejsce, w którym Bank będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej zgodnie z art. 28b ustawy VAT ((Z))?
2.Czy miejscem świadczenia przez Spółkę usług związanych z umową cesji, jest miejsce, w którym Bank będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej zgodnie z art. 28b ustawy VAT ((Z))?
3.Czy w przypadku, gdy w przyszłości Bank zdecyduje się prowadzić działalność poprzez oddział na terytorium Polski, co spowoduje powstanie jego stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, świadczenie usług przez Spółkę na rzecz Banku w związku z cyklicznym nabywaniem wierzytelności na podstawie umowy cesji, będzie podlegało zwolnieniu od podatku VAT?
4.W przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy za prawidłowe w zakresie pytania nr 2, czy Spółka jest obowiązana do dokumentowania sprzedaży usług związanych z umową cesji za pomocą faktur VAT?
5.W przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy za prawidłowe w zakresie pytania nr 3, czy Spółka będzie zobowiązana do dokumentowania sprzedaży na rzecz Banku usług związanych z umową cesji za pomocą faktur VAT?
6.W przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy za prawidłowe w zakresie pytania nr 2, czy Wnioskodawca jest obowiązany do wykazywania sprzedaży usług związanych z umową cesji w pliku JPK_V7M?
Państwa stanowisko w sprawie w zakresie podatku od towarów i usług
Pytanie 1
Stanowisko
Zgodnie z art. 28b ustawy VAT miejscem świadczenia usług pośrednictwa kredytowego przez Spółkę na rzecz Banku jest miejsce, w którym Bank będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej ((Z)).
Uzasadnienie
Stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają m.in.: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Usługą jest zatem każde świadczenie wykonane przez podatnika w ramach działalności gospodarczej, które nie jest dostawą towarów. Dana czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Zatem w celu uznania danego świadczenia za usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy VAT, powinien istnieć bezpośredni konsument, beneficjent świadczenia, odnoszący wymierną korzyść. Dodatkowo powinien występować związek pomiędzy świadczeniem na rzecz beneficjenta a płatnością otrzymywaną przez usługodawcę.
Usługi pośrednictwa kredytowego wykonywane przez Spółkę na rzecz Banku polegają na dokonywaniu czynności faktycznych związanych z oferowaniem (A) i obejmują w szczególności pozyskiwanie Klientów i przekazywanie im niezbędnych informacji oraz zebranie informacji potrzebnych do zbadania zdolności kredytowej przez Bank i podjęcia przez Bank decyzji o zawarciu (A). Z tego tytułu Spółka otrzymuje wynagrodzenie (prowizję) od Banku.
W ocenie Spółki, świadczenie usług pośrednictwa stanowi usługę w rozumieniu przepisów ustawy VAT, ponieważ:
1) usługa świadczona jest w ramach prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej,
2) Spółka wykonuje świadczenie na rzecz Banku w formie pozyskiwania dla niego klientów zainteresowanych zawarciem (A) i Aneksów,
3) Spółka uzyska z tego tytułu wynagrodzenie w postaci prowizji.
W przypadku świadczenia usług, gdy jedna ze stron posiada siedzibę poza terytorium kraju, istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Kwestie te zostały uregulowane w rozdziale 3 działu V ustawy VAT.
Stosownie do art. 28a ustawy VAT, na potrzeby stosowania ww. rozdziału:
1. ilekroć jest mowa o podatniku - rozumie się przez to:
a) podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
b) osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;
2. podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.
Wskazany powyżej art. 28a ustawy VAT wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy VAT. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalania miejsca świadczenia usług.
Podatnikiem według tej regulacji jest osoba wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel i rezultat takiej działalności. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy. W konsekwencji na potrzeby ustalenia miejsca świadczenia usług za podatników są uznawane również podmioty wykonujące działalność gospodarczą zgodnie z regulacjami innych państw członkowskich oraz państw trzecich.
Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy VAT, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n. Jak stanowi art. 28b ust. 2 ustawy VAT, w przypadku, gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.
Dla ujednolicenia stosowanych zasad dotyczących miejsca opodatkowania transakcji podlegających opodatkowaniu definicja „stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej” została zawarta w Rozporządzeniu Wykonawczym Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do Dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej („rozporządzenie 282/2011”).
W myśl art. 11 ust. 1 tego rozporządzenia: na użytek stosowania art. 44 dyrektywy 2006/112/WE „stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej” oznacza dowolne miejsce - inne niż miejsce siedziby działalności gospodarczej podatnika, o którym mowa w art. 10 niniejszego rozporządzenia - które charakteryzuje się wystarczającą stałością oraz odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, by umożliwić mu odbiór i wykorzystywanie usług świadczonych do własnych potrzeb tego stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.
Zgodnie natomiast z art. 11 ust. 2 rozporządzenia 282/2011: na użytek stosowania następujących artykułów stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej oznacza dowolne miejsce - inne niż miejsce siedziby działalności gospodarczej podatnika, o którym mowa w art. 10 niniejszego rozporządzenia - które charakteryzuje się wystarczającą stałością oraz odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, by umożliwić mu świadczenie usług, które wykonuje:
a) art. 45 dyrektywy 2006/112/WE;
b) począwszy od 1 stycznia 2013 r. - art. 56 ust. 2 akapit drugi dyrektywy 2006/112/WE;
c) do 31 grudnia 2014 r. - art. 58 dyrektywy 2006/112/WE;
d) art. 192a dyrektywy 2006/112/WE.
Jak stanowi art. 11 ust. 3 rozporządzenia 282/2011, fakt posiadania numeru identyfikacyjnego VAT sam w sobie nie jest wystarczający, by uznać, że podatnik posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.
Na podstawie art. 53 ust. 1 rozporządzenia 282/2011, na użytek stosowania art. 192a dyrektywy 2006/112/WE stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej podatnika jest brane pod uwagę wyłącznie wtedy, gdy charakteryzuje się ono wystarczającą stałością oraz odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, by umożliwić mu dokonanie dostawy towarów lub świadczenie usług, w których uczestniczy.
Z przywołanych wyżej przepisów wynika, że generalną zasadą w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest opodatkowanie świadczonych usług w miejscu, w którym usługobiorca posiada siedzibę działalności gospodarczej. Powołaną powyżej zasadę ogólną należy stosować, gdy wskazane w art. 28b ustawy VAT nie przewidują innych zasad ustalenia miejsca świadczenia usług. Dodatkowo jedynie w drodze wyjątku usługi mogą podlegać obowiązkowi podatkowemu w innym państwie. „(…) najbardziej użytecznym łącznikiem w celu określenia miejsca świadczenia usług z podatkowego punktu widzenia, a zatem łącznikiem głównym, jest miejsce, w którym podatnik ma siedzibę działalności gospodarczej, uwzględnienie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika stanowi odstępstwo od tej ogólnej zasady, jeżeli są spełnione określone warunki” - wyrok TSUE z dnia 16 października 2014 r., Welmory, C-605/12).
Z powyższych regulacji wynika również, że opodatkowanie usług w innym miejscu niż siedziba nabywcy będącego podatnikiem jest możliwe m.in. w przypadku zidentyfikowanie stałego miejsca prowadzenia działalności, które uczestniczy w danej transakcji i charakteryzuje się następującymi przesłankami:
a) posiada odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego,
b) odznaczającą się wystarczającą stałością,
c) i umożliwiającą odbiór oraz wykorzystywanie usług świadczonych do własnych potrzeb tej struktury.
Bank nie zatrudnia w Polsce personelu, ani nie wynajmuje w Polsce biura i innych nieruchomości. Spółka i Bank nie są podmiotami powiązanymi. Bank i Spółkę łączą umowy o świadczenie usług. Spółka świadczy usługi na rzecz różnych klientów, a więc jej działalność nie jest ograniczona do świadczenia usług wyłącznie na rzecz Banku. Spółka wykonuje usługi poprzez swoich pracowników i współpracowników, którzy podlegają jej kierownictwu. Bank nie jest uprawniony do wydawania im poleceń w ramach świadczonych usług. Bank nie posiada zatem odpowiedniej struktury w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, odznaczającej się wystarczającą stałością, która umożliwia mu odbiór oraz wykorzystywanie usług świadczonych do własnych potrzeb tej struktury. Co istotne w działalności podmiotów finansowych, zgodnie z art. 48i. ustawy Prawo bankowe, instytucja kredytowa może prowadzić działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej poprzez oddział lub w ramach działalności transgranicznej. Wydaje się, że również w ustawie Prawo bankowe, podobnie jak w przypadku regulacji VAT, ustawodawca rozróżnia formy prowadzenia działalności gospodarczej przez zagraniczne podmioty od tego, czy posiadają one odpowiednie zaplecze na terytorium Polski.
Zagraniczna instytucja kredytowa może działać poprzez oddział na terytorium Polski lub poprzez działalność transgraniczną nie wymagająca utworzenia oddziału na terytorium Polski. Jak wskazano powyżej, Bank nie prowadzi działalności na terytorium Polski poprzez oddział. Działalność Banku polegająca na udzielaniu kredytów w Polsce (wirtualna karta kredytowa) prowadzona jest przez Bank ze swojej siedziby na (Z) w ramach działalności transgranicznej, w rozumieniu art. 48i ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, w oparciu o zawiadomienie otrzymane przez polską Komisję Nadzoru Finansowego od (Z) Urzędu ds. Nadzoru Finansowego. Umowa z konsumentem zawierana jest na odległość.
W ocenie Spółki, Bank nie posiada zatem w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej dla potrzeb VAT.
W przedmiotowej sprawie nie mają więc zastosowania szczególne zasady ustalania miejsca świadczenia usług, odmienne od zasady ogólnej wskazanej w art. 28b ust. 1 ustawy VAT.
W świetle powyższego, na podstawie art. 28b ust. 1 ustawy VAT należy przyjąć, że miejscem świadczenia usług pośrednictwa kredytowego świadczonych przez Spółkę jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. Bank jest podatnikiem w rozumieniu art. 28a ustawy VAT posiadającym siedzibę działalności gospodarczej na terytorium (Z) i w konsekwencji usługi pośrednictwa kredytowego podlegają opodatkowaniu według przepisów obowiązujących na (Z). Dodatkowo, na (Z) Bank jest podatnikiem podatku od wartości dodanej, z tytułu którego jest zobowiązany do rozliczania świadczonych na jego rzecz usług (podatnik zarejestrowany na (Z)).
Podejście takie zostało potwierdzone przykładowo w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 30 października 2023 r. (sygn. 0112-KDIL1-3.4012.430.2023.1.MR) dotyczącej miejsca świadczenia usług pośrednictwa.
Pytanie 2
Stanowisko
Zgodnie z art. 28b ustawy VAT miejscem świadczenia przez Spółkę usług związanych z umową cesji, jest miejsce, w którym Bank będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej zgodnie z art. 28b ustawy VAT ((Z)).
Uzasadnienie
Z przepisów przytoczonych w poprzednim punkcie wynika, że usługą jest każde świadczenie wykonane przez podatnika w ramach działalności gospodarczej, które nie jest dostawą towarów. Dana czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Zatem w celu uznania danego świadczenia za usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy VAT, powinien istnieć bezpośredni konsument, beneficjent świadczenia, odnoszący wymierną korzyść. Dodatkowo powinien występować związek pomiędzy świadczeniem na rzecz beneficjenta a płatnością otrzymywaną przez usługodawcę.
W ocenie Spółki, cykliczne nabywanie przez Spółkę wierzytelności wynikających z Umów o Kart Kredytowe i Aneksów stanowią usługę w rozumieniu przepisów VAT, ponieważ:
1) nabycie Wierzytelności następuje w ramach prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej (działanie w charakterze podatnika),
2) Spółka wykonuje świadczenie w zakresie długów na rzecz Banku (beneficjenta świadczenia) poprzez cykliczne nabywanie wierzytelności i zapewnia Bankowi w ten sposób dodatkowe źródło finansowania,
3) Spółka uzyskuje z tego tytułu wynagrodzenie (pożytki z przeniesionej wierzytelności – spłaty Klientów),
4) Usługa jest świadczona na podstawie umów zawartych przez Spółkę i Bank (istnienie stosunku prawnego).
W orzecznictwie i interpretacjach Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej przyjmuje się, że aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi świadczący usługę powinien otrzymać wynagrodzenie. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.
Należy przy tym zauważyć, że biorąc pod uwagę specyfikę usług finansowych, występują przypadki, gdy wynagrodzeniem podmiotu świadczącego usługi finansowe jest zysk osiągnięty na transakcji. Stanowi on wyraźną i bezpośrednią korzyść świadczącego usługę, o której mowa w orzecznictwie i interpretacjach.
Stanowisko takie zostało potwierdzone w interpretacjach indywidualnych:
- „(…) ekonomicznym celem nabywania Portfeli wierzytelności hipotecznych przez Bank hipoteczny będzie uzyskiwanie spłat rat kredytowych wraz z należnymi odsetkami oraz innymi należnościami ubocznymi. (…), w ocenie Wnioskodawcy, nabywanie Portfeli wierzytelności hipotecznych należy uznać za świadczenie odpłatne. (…) brak jest podstaw do rozpatrywania przesłanki odpłatności wyłącznie w kontekście wynagrodzenia wprost określonego w umowie łączącej strony transakcji, transakcja ma charakter odpłatny również, gdy w związku z jej dokonywaniem podatnik efektywnie osiąga wynagrodzenie” - interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 19 grudnia 2018 r., sygn. 0114-KDIP4.4012.619.2018.2.BS;
- „(…) wynagrodzeniem Wnioskodawcy z tytułu świadczenia usługi polegającej na zapewnieniu Bankowi zagranicznemu finansowania oraz przejęcia biznesowego (ekonomicznego) ryzyka wykonania wybranych umów zawartych przez Bank zagraniczny w ramach prowadzonej działalności bankowej jest (…) również osiągnięcie ewentualnych, przyszłych korzyści (zysku) (…)” – interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 20 marca 2014 r., sygn. IPPP3/443-23/14-2/IG.
W ocenie Spółki, świadczone przez nią usługi związane z umową cesji obejmujące cykliczne nabywanie przez Spółkę wierzytelności stanowią odpłatne świadczenie usług na rzecz Banku w rozumieniu przepisów VAT.
W przypadku świadczenia usług, gdy jedna ze stron posiada siedzibę poza terytorium kraju, istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Z przepisów przytoczonych w poprzednim punkcie wynika, że generalną zasadą w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest opodatkowanie świadczonych usług w miejscu, w którym usługobiorca posiada siedzibę działalności gospodarczej. Jedynie w drodze wyjątku usługi mogą podlegać obowiązkowi podatkowemu w innym państwie.
Z regulacji wskazanych w poprzednim punkcie wynika również, że opodatkowanie usług w innym miejscu niż siedziba nabywcy będącego podatnikiem jest możliwe m.in. w przypadku zidentyfikowania stałego miejsca prowadzenia działalności, które uczestniczy w danej transakcji i charakteryzuje się następującymi przesłankami:
a) posiada odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego,
b) odznaczającą się wystarczającą stałością,
c) i umożliwiającą odbiór oraz wykorzystywanie usług świadczonych do własnych potrzeb tej struktury.
Bank nie zatrudnia w Polsce personelu, ani nie wynajmuje w Polsce biura i innych nieruchomości. Spółka i Bank nie są podmiotami powiązanymi. Bank i Spółkę łączą umowy o świadczenie usług. Spółka świadczy usługi na rzecz różnych klientów, a więc jej działalność nie jest ograniczona do świadczenia usług wyłącznie na rzecz Banku. Spółka wykonuje usługi poprzez swoich pracowników i współpracowników, którzy podlegają jej kierownictwu. Bank nie jest uprawniony do wydawania im poleceń w ramach świadczonych usług. Bank nie posiada zatem odpowiedniej struktury w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, odznaczającej się wystarczającą stałością, która umożliwia mu odbiór oraz wykorzystywanie usług świadczonych do własnych potrzeb tej struktury.
Co istotne w działalności podmiotów finansowych, zgodnie z art. 48i ustawy Prawo bankowe instytucja kredytowa może prowadzić działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej poprzez oddział lub w ramach działalności transgranicznej. Wydaje się, że również w ustawie Prawo bankowe, podobnie jak w przypadku regulacji VAT, ustawodawca rozróżnia formy prowadzenia działalności gospodarczej przez zagraniczne podmioty od tego, czy posiadają one odpowiednie zaplecze na terytorium Polski. Zagraniczna instytucja kredytowa może działać poprzez oddział na terytorium Polski lub poprzez działalność transgraniczną nie wymagająca utworzenia oddziału na terytorium Polski.
Jak wskazano powyżej, Bank nie prowadzi działalności na terytorium Polski poprzez oddział. Działalność Banku polegająca na udzielaniu kredytów w Polsce (wirtualna karta kredytowa) prowadzona jest przez Bank ze swojej siedziby (Z) w ramach działalności transgranicznej, w rozumieniu art. 48i ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, w oparciu o zawiadomienie otrzymane przez polską Komisję Nadzoru Finansowego od (Z) Urząd ds. Nadzoru Finansowego. Umowa z konsumentem zawierana jest na odległość.
W ocenie Spółki, Bank nie posiada zatem w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej dla potrzeb VAT.
W przedmiotowej sprawie nie mają więc zastosowania szczególne zasady ustalania miejsca świadczenia usług, odmienne od zasady ogólnej wskazanej w art. 28b ust. 1 ustawy VAT.
W świetle powyższego, na podstawie art. 28b ust. 1 ustawy VAT należy przyjąć, że miejscem świadczenia przez Spółkę usług związanych z umową cesji jest miejsce, w którym Bank będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej zgodnie z art. 28b ustawy VAT ((Z)).
Bank jest podatnikiem w rozumieniu art. 28a ustawy VAT posiadającym siedzibę działalności gospodarczej na terytorium (Z) i w konsekwencji przedmiotowe usługi podlegają opodatkowaniu według przepisów obowiązujących na (Z).
Dodatkowo na (Z) Bank jest podatnikiem podatku od wartości dodanej, z tytułu którego jest zobowiązany do rozliczania świadczonych na jego rzecz usług (podatnik zarejestrowany (Z)).
Stanowisko takie zostało potwierdzone w interpretacjach indywidualnych, przykładowo:
- „W niniejszej sprawie przedmiotem transakcji sekurytyzacji są wierzytelności będące wierzytelnościami tzw. performującymi, czyli niestanowiącymi wierzytelności nieściągalnych ani zagrożonych nieściągalnością. (…) Skoro usługodawca tj. podmiot z Luksemburga dokona czynności na podstawie Umowy Ramowej oraz Umowy Zbycia Aktywów na rzecz podmiotu polskiego tj. na rzecz Inicjatora, to czynności wykonywane na podstawie ww. Umów będą podlegać opodatkowaniu w miejscu siedziby działalności gospodarczej usługobiorcy (…)” - interpretacja Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 25 lipca 2023 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.305.2023.4.ICZ.
Wskazana interpretacja dotyczy wierzytelności nabywanych przez zagraniczny podmiot (odwrotny kierunek), ale konkluzje dotyczące generalnej zasady określenia miejsca świadczenia dla takich usług na potrzeby VAT są analogiczne jak w przypadku, który jest przedmiotem wniosku o interpretację;
- „Nabywając wierzytelności wchodzące w skład P. z Wyłączeniem Obligacji, Wnioskodawca wyświadczy zatem na rzecz Banku zagranicznego usługę (…) nabycie od Banku zagranicznego przez Wnioskodawcę, w ramach prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej (działalności bankowej), P. z Wyłączeniem Obligacji stanowić będzie usługę, miejscem świadczenia której jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą (tekst jedn.: Bank zagraniczny) posiada siedzibę działalności gospodarczej, tj. Szwecja.” - interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 20 marca 2014 r. (sygn. IPPP3/443-23/14-2/IG).
Pytanie 3
Stanowisko
Zdaniem Spółki, gdy w przyszłości Bank zdecyduje się prowadzić działalność poprzez oddział na terytorium Polski, co spowoduje powstanie jego stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, świadczenie usług przez Spółkę na rzecz Banku w związku z cyklicznym nabywaniem wierzytelności na podstawie umowy cesji będzie podlegało zwolnieniu od podatku VAT.
Uzasadnienie
Nie można wykluczyć, że Bank w przyszłości może rozpocząć prowadzenie działalności na terytorium Polski poprzez oddział na podstawie art. 48i ustawy Prawo bankowe, co spowoduje powstanie jego stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce.
Umowy, które zostaną bowiem zawarte z Bankiem nie przewidują, żeby Bank był ograniczony w przyszłości w możliwości podjęcia decyzji o otworzeniu w Polsce oddziału.
Jak wskazała Spółka w poprzednich punktach, wykonywane przez nią czynności na rzecz Banku stanowią usługę w rozumieniu przepisów VAT, ponieważ:
1) nabycie Wierzytelności następuje w ramach prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej (działanie w charakterze podatnika),
2) Spółka wykonuje świadczenie na rzecz Banku (beneficjent świadczenia) poprzez cykliczne nabywanie wierzytelności i zapewnia Bankowi w ten sposób dodatkowe źródło finansowania,
3) Spółka uzyskuje z tego tytułu wynagrodzenie (pożytki z przeniesionej wierzytelności – spłaty Klientów).
4) Usługa jest świadczona na podstawie umów zawartych przez Spółkę i Bank (istnienie stosunku prawnego).
Zgodnie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy VAT zwolnione z podatku są usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.
Jednocześnie na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy VAT powyższe zwolnienie nie ma zastosowania do czynności ściągania długów, w tym faktoringu.
Co do zasady, każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług powinno być traktowane jako odrębne i niezależne, jednak w sytuacji gdy kilka świadczeń obejmuje z ekonomicznego punktu widzenia jedną usługę, usługa ta nie powinna być sztucznie dzielona dla celów podatkowych. Zatem, z ekonomicznego punktu widzenia usługi nie powinny być dzielone dla celów podatkowych wówczas, gdy tworzyć będą jedną usługę kompleksową obejmującą kilka świadczeń pomocniczych. Usługa kompleksowa zawiera zatem kilka czynności, z tym, że jedna z nich jest usługą główną, przeważającą, nadającą danej usłudze jej główny charakter, przy czym wszystkie zmierzają do bezpośredniego zaspokojenia określonej potrzeby zamawiającego wskazanej w umowie.
Istotą usługi świadczonej przez Spółkę jest zapewnienie Bankowi dodatkowego źródła finansowania i poprawienie jego płynności finansowej poprzez zapewnienia środków na działalność i rozwój Banku w obszarze, którym jest zainteresowana Spółka, tj. zwiększanie wolumenu zawieranych przez Bank (A) i Aneksów.
Uwzględniając całokształt okoliczności i ekonomiczny aspekt transakcji, należy zauważyć, że poprzez nabywanie wierzytelności przyszłych od Banku, Wnioskodawca refinansuje finansowanie udzielone przez Bank klientom. Z perspektywy biznesowej transakcja ma w istocie ten sam cel co standardowa transakcja sekurytyzacji wierzytelności realizowana z funduszem sekurytyzacyjnym. Z tą tylko różnicą, że Spółka nie jest funduszem sekurytyzacyjnym.
„Najważniejszym celem procesu sekurytyzacji jest pozyskanie kapitałów na prowadzenie dalszej działalności oraz rozwój. Wówczas najczęściej stosowana jest sekurytyzacja wierzytelności przyszłych, a więc takich, które jeszcze nie powstały, natomiast istnieją przesłanki ich prawnego i ekonomicznego ukonstytuowania się w przyszłości” - (interpretacja dyrektora KIS z dnia 11 stycznia 2022 r. sygn. 0114-KDIP4-3.4012.706.2021.1.RK).
Ekonomicznym, zasadniczym celem świadczonej przez Spółkę usługi jest zapewnienie środków finansowych niezbędnych do udzielania kolejnych kredytów poprzez nabywanie wierzytelności przyszłych, które będą odzyskiwane od dłużników. Nabycie wierzytelności będzie stanowiło zatem element usługi finansowej w zakresie długów świadczonej przez Spółkę na rzecz Banku.
„W analizowanej sprawie charakter czynności wykonywanych przez SPV na rzecz Spółki wskazuje, że SPV poprzez nabycie wierzytelności udziela Spółce finansowania i poprawia jej płynność finansową. (…) Zatem celem transakcji zawartej pomiędzy Wnioskodawcą a Spółką nie będzie czynność zbycia wierzytelności (uwolnienie się od konieczności odzyskania środków pieniężnych od dłużników), lecz uzyskanie przez Spółkę finansowania.” – interpretacja Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 28 kwietnia 2017 r. sygn. 1462-IPPP1.4512.110.2017.1.MPE.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy VAT usługi w zakresie długów, korzystają ze zwolnienia z podatku. Należy dodać, że usługa refinansowania tożsama z sekurytyzacją świadczona przez Spółkę na podstawie umowy obejmować będzie nabywanie wierzytelności niespornych, pozbawionych wad prawnych.
W konsekwencji w przypadku, gdy Bank zdecyduje się utworzyć oddział w Polsce, co spowodowałoby powstanie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej Banku w Polsce, świadczenie usługi w zakresie długów przez Spółkę na rzecz Banku na podstawie Umowy cesji będzie podlegało zwolnieniu od podatku VAT.
Powyższe podejście zostało potwierdzone w licznych interpretacjach podatkowych:
•„Sprzedaż Wierzytelności ma zasadniczo charakter definitywny, tj. ryzyko zwłoki w zapłacie przez dłużnika/niedokonania zapłaty przez dłużnika jest generalnie przeniesione do Nabywcy. Tym samym skoro czynności wykonywane na podstawie Umowy w ramach przeprowadzanych transakcji sekurytyzacji dotyczą/będą dotyczyć nabywania wierzytelności niespornych, pozbawionych wad prawnych, to czynności te stanowić będą usługę finansową w zakresie długów, korzystającą ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.” – interpretacja Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 29 marca 2024 r. sygn. 0111-KDIB3-1.4012.25.2024.3.ICZ,
- "Nabycie będzie dokonywane poprzez zapłatę ceny na ryzyko Wnioskodawcy, tj. Wnioskodawca będzie ponosić ryzyko wyegzekwowania długu od poszczególnych dłużników. (…) czynności wykonywane przez Państwa na rzecz inicjatorów tj. podmiotów od których będą nabywane wierzytelności w ramach sekurytyzacji na podstawie transakcji sekurytyzacji wierzytelności, których przedmiotem będą wierzytelności wymagalne, niesporne, pozbawione wad prawnych stanowić będą świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT jednakże korzystające - w myśl art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy - ze zwolnienia od podatku.” – interpretacja Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 23 maja 2023 r. sygn. 0111-KDIB3-1.4012.187.2023.2.MG,
- „Należy podkreślić, że Program sekurytyzacji, w którym bierze udział Wnioskodawca, nie jest typową transakcją sekurytyzacji wierzytelności zawieraną przez fundusz sekurytyzacyjny utworzony na podstawie ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (…) usługę świadczoną przez Kupującego w ramach Programu Sekurytyzacji polegającą na nabyciu wierzytelności i zapewnieniu Państwu finansowania potraktować należy jako usługę w zakresie długów, która korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.” – interpretacja Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 11 stycznia 2022 r. sygn. 0114-KDIP4-3.4012.706.2021.1.RK,
- „W dniu przelewu wierzytelności, Bank hipoteczny przejmie wszelkie istniejące ryzyka w odniesieniu do nabywanych wierzytelności, w tym ryzyko braku spłaty udzielonego kredytu hipotecznego oraz ryzyko kredytowe (…) Usługa refinansowania będzie stanowić czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT jako odpłatne świadczenie usług. Jednocześnie, jako usługa w zakresie długów, Usługa refinansowania będzie podlegać zwolnieniu z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT.” - interpretacja Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 1 czerwca 2018 r. sygn. 0114-KDIP4.4012.186.2018.2.AKO,
- „(…) przedmiotem opisywanej Transakcji nie będzie wyłącznie cesja Wierzytelności przez Spółkę do SPV. Nabycie Wierzytelności przez SPV będzie stanowiło element świadczonej przez SPV szerszej usługi finansowej (…) W konsekwencji, usługę świadczoną przez SPV polegającą na nabyciu Wierzytelności i zapewnieniu Spółce finansowania potraktować należy jako usługę w zakresie długów, która będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT.” - interpretacja Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 14 kwietnia 2023 r. sygn. 0111-KDIB3-1.4012.121.2023.2.ICZ,
- „Wobec tego należy stwierdzić, że skoro czynności wykonywane na podstawie Umowy Ramowej w ramach przeprowadzanych transakcji sekurytyzacji wierzytelności, będą dotyczyć nabywania wierzytelności niespornych, pozbawionych wad prawnych, to stanowić będą usługę finansową w zakresie długów, korzystającą ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.” - interpretacja Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 25 lipca 2023 r. sygn. 0111-KDIB3-1.4012.305.2023.4.ICZ,
• „Zatem istotą przedmiotowej transakcji będzie uzyskanie przez Spółkę finansowania potrzebnego do prowadzonej działalności. W konsekwencji, usługę świadczoną przez SPV polegającą na nabyciu wierzytelności i zapewnieniu Spółce finansowania potraktować należy jako usługę w zakresie długów, która korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.” - interpretacja Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 25 marca 2022 r. sygn. 0111-KDIB3-1.4012.95.2022.2.ICZ.
Należy przy tym podkreślić, że w opisywanym zdarzeniu przyszłym Spółka nie będzie świadczyć na rzecz Banku usług ściągania długów, w tym faktoringu.
Pytanie 4
Stanowisko
Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy za prawidłowe w zakresie pytania nr 2, Spółka nie jest obowiązana do dokumentowania sprzedaży usług związanych z umową cesji za pomocą faktur VAT.
Uzasadnienie
Zasady dotyczące dokumentowania czynności wykonywanych przez podatnika zostały wskazane w dziale XI w rozdziale 1 Ustawy VAT.
Zgodnie z art. 106a Ustawy VAT przepisy Działu XI, rozdziału 1 ustawy VAT, w tym art. 106b ust. 1 stosuje się do:
1.1. sprzedaży, z wyjątkiem:
a)przypadków, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 i 5 oraz ust. 1a, w których usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego i faktura dokumentująca te transakcje nie jest wystawiana przez usługobiorcę lub nabywcę towarów w imieniu i na rzecz usługodawcy lub dokonującego dostawy towarów,
b)czynności rozliczanych w procedurach szczególnych, o których mowa w dziale XII w rozdziałach 6a, 7 i 9, dla których państwem członkowskim identyfikacji w rozumieniu przepisów tych rozdziałów jest państwo członkowskie inne niż Rzeczpospolita Polska;
2.2. dostawy towarów i świadczenia usług dokonywanych przez podatnika posiadającego na terytorium kraju siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, z którego dokonywane są te czynności, a w przypadku braku na terytorium kraju siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej - posiadającego na terytorium kraju stałe miejsce zamieszkania albo zwykłe miejsce pobytu, z którego dokonywane są te czynności, w przypadku gdy miejscem świadczenia jest terytorium:
a)państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, a osobą zobowiązaną do zapłaty podatku od wartości dodanej jest nabywca towaru lub usługobiorca i faktura dokumentująca te czynności nie jest wystawiana przez tego nabywcę lub usługobiorcę w imieniu i na rzecz podatnika,
b)państwa trzeciego.
Z kolei katalog czynności, w stosunku do których podatnik jest obowiązany wystawić fakturę został zawarty w art. 106b ust. 1 Ustawy VAT.
Zgodnie z treścią powołanego przepisu, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:
1) Sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
2) Sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
3) Wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
4) Otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 lub dostawy towarów dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b.
Natomiast w art. 106b ust. 2 Ustawy VAT wskazano, że podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy o VAT.
Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy o VAT przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Transakcja na terytorium kraju
Należy zauważyć, że polskie przepisy określające zasady wystawiania faktur stosuje się, co do zasady, do sprzedaży w rozumieniu art. 2 pkt 22 ustawy, czyli w celu dokumentowania odpłatnych dostaw towarów i odpłatnego świadczenia usług na terytorium kraju, eksportu towarów oraz wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów.
Należy zatem uznać, że w przypadku, gdy miejscem świadczenia usług jest terytorium kraju, a usługi korzystają dodatkowo ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 Ustawy VAT, to nie występuje obowiązek wystawienia faktur dokumentujących te czynności na podstawie art. 106b ust. 2 Ustawy VAT, chyba, że na podstawie art. 106b ust. 3 Ustawy VAT nabywca zgłosi żądanie jej wystawienia w terminie 3 miesięcy.
W związku z faktem, że usługi związane z umową cesji nie będą świadczone na terytorium kraju i w konsekwencji nie będą mieściły się w definicji sprzedaży, art. 106b ust. 2 i 3 Ustawy VAT pozostają poza zakresem analizy przepisów w ramach uzasadnienia do pytania 4.
Transakcja transgraniczna
Z kolei kwestia dokumentowania transgranicznego świadczenia usługa w ramach Unii Europejskiej została uregulowana w Ustawie VAT w art. 106a pkt 2 lit. a oraz art. 106b ust. 1 pkt 1.
W przypadku usług zwolnionych kwestia ta jest również uregulowana w Dyrektywie 2006/112/WE. Zgodnie z art. 220 ust. 2 Dyrektywy w drodze odstępstwa od ust. 1 i bez uszczerbku dla art. 221 ust. 2 nie wymaga się wystawienia faktury w odniesieniu do świadczenia usług zwolnionych na mocy art. 135 ust. 1 lit. a) - g) Dyrektywy.
Należy zatem zauważyć, że wskazany wyżej katalog usług zwolnionych, w przypadku których nie wymaga się wystawienia faktury, obejmuje również transakcje dotyczące długów, ponieważ zostały one wymienione w art. 135 ust. 1 lit. d Dyrektywy 2006/112/WE. Jednakże zgodnie z art. 137 ust. 1 lit. a) Dyrektywy państwa członkowskie mogą przyznać podatnikom prawo wyboru opodatkowania transakcji finansowych, o których mowa w art. 135 ust. 1 lit. b) - g). Zatem nie można automatycznie przyjmować, że usługi finansowe wymienione w art. 135 ust. 1 Dyrektywy będą jednakowo we wszystkich państwach UE zwolnione od podatku.
Zgodnie z przepisami obowiązującymi na (Z), transakcje dotyczące długów korzystają ze zwolnienia od podatku VAT. Przepis ten stanowi implementację art. 135 ust. 1 lit. d) Dyrektywy 2006/112/WE do porządku krajowego.
Jednocześnie (Z) nie zaimplementowała opcji opodatkowania VAT transakcji finansowych.
Mając na uwadze, że:
- nabywca (Bank) ma siedzibę prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium państwa członkowskiego UE innego niż terytorium kraju ((Z)),
- miejscem świadczenia usług w zakresie długów będzie (Z),
- na (Z) usługi w zakresie długów objęte są zwolnieniem z VAT na skutek implementacji do krajowego porządku prawnego przepisów art. 135 ust. 1 lit. d Dyrektywy 2006/112/WE, zgodnie z którym państwa członkowskie zwalniają z opodatkowania transakcje dotyczące długów,
• usługi w zakresie długów mieszczą się w katalogu usług zwolnionych w odniesieniu, do których nie wymaga się wystawienia faktury na podstawie art. 220 Dyrektywy 2006/112/WE,
- Spółka nie będzie obowiązana do dokumentowania za pomocą faktur vat transgranicznego świadczenia usług związanych z umową cesji (usługi w zakresie długów) na rzecz Banku w oparciu o art. 106a pkt 2 lit. a oraz art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy VAT.
Powyższe stanowisko zostało potwierdzone w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 7 lipca 2021 roku sygn. 0114-KDIP1-1.4012.148.2021.1.JO: „Należy zaznaczyć, że polskie przepisy określające zasady wystawiania faktur stosuje się – co do zasady – do sprzedaży w rozumieniu art. 2 pkt 22 ustawy, czyli w celu dokumentowania odpłatnych dostaw towarów i odpłatnego świadczenia usług na terytorium kraju, eksportu towarów oraz wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów. (…) W związku z faktem, że w przedmiotowej sprawie usługi udzielenia pożyczek na terytorium państw członkowskich wskazanych w opisie stanu faktycznego są zwolnione z podatku, to Wnioskodawca nie ma obowiązku wystawienia faktur na podstawie art. 106b ust. 1 w zw. z art. 106a pkt 2 lit. a) ustawy o podatku do towarów i usług”.
Co prawda wskazana interpretacja dotyczy umowy pożyczki, ale konkluzje dotyczące dokumentowania są analogiczne i mają zastosowanie w analizowanym przypadku.
Pytanie 5
Stanowisko
Zdaniem Wnioskodawcy w przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy za prawidłowe w zakresie pytania nr 3, Spółka w przypadku braku żądania ze strony Banku nie będzie zobowiązana do dokumentowania sprzedaży usług związanych z umową cesji za pomocą faktur vat.
Uzasadnienie
Zasady dotyczące dokumentowania czynności wykonywanych przez podatnika zostały wskazane w dziale XI w rozdziale 1 Ustawy VAT. Katalog czynności, w stosunku do których podatnik jest zobowiązany wystawić fakturę został zawarty w art. 106b ust. 1 Ustawy VAT.
Zgodnie z treścią powołanego przepisu, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:
1) Sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
2) Sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
3) Wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
4) Otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 lub dostawy towarów dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b.
Natomiast w art. 106b ust. 2 Ustawy VAT wskazano, że podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy o VAT.
Powyższe oznacza, że w przypadku, gdy miejscem świadczenia przez Spółkę usług związanych z umową cesji na rzecz Banku będzie terytorium kraju oraz będą one korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy VAT to Wnioskodawca nie będzie obowiązany do wystawienia faktur dokumentujących te czynności na podstawie art. 106b ust. 2 Ustawy o VAT.
Niemniej jednak wskazać należy, że art. 106b ust. 3 Ustawy o VAT przewiduje sytuację, w której podatnik jest zobowiązany wystawić fakturę na żądanie nabywcy.
Dotyczy to: 1. czynności, o których mowa w art. 106b ust. 1 pkt 1, z wyjątkiem czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4, oraz otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem tych czynności, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów - jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1, 2. sprzedaży zwolnionej, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118 - jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.
Z zacytowanego przepisu wynika, że podatnik jest zobowiązany wystawić fakturę dotyczącą sprzedaży zwolnionej z VAT na żądanie nabywcy.
Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, że Spółka będzie zobowiązana do wystawienia faktury VAT dotyczącej usług związanych z umową cesji zwolnionych z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT w przypadku otrzymania stosownego żądania ze strony Banku w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.
Reasumując w ocenie Wnioskodawcy przy założeniu, że miejscem świadczenia przez Spółkę usług związanych z umową cesji na rzecz Banku będzie terytorium kraju i będą korzystać one ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy VAT, to w przypadku braku żądania ze strony Banku Spółka nie będzie zobowiązana do dokumentowania sprzedaży usług związanych z umową cesji za pomocą faktur Vat.
Pytanie 6
Stanowisko
Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy za prawidłowe w zakresie pytania nr 2, Spółka nie jest obowiązana do wykazywania sprzedaży usług związanych z umową cesji w pliku JPK_V7M.
Uzasadnienie
Zgodnie z art. 109 ust. 3 ustawy VAT podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 oraz podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 albo art. 113a ust. 1, są obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą dane pozwalające na prawidłowe rozliczenie podatku i sporządzenie informacji podsumowującej, w szczególności dane dotyczące:
1) rodzaju sprzedaży i podstawy opodatkowania, wysokości kwoty podatku należnego, w tym korekty podatku należnego, z podziałem na stawki podatku;
2) kwoty podatku naliczonego obniżającego kwotę podatku należnego, w tym korekty podatku naliczonego;
3) kontrahentów;
4) dowodów sprzedaży i zakupów.
Na podstawie z art. 109 ust. 3a tej ustawy podatnicy świadczący usługi, których miejscem świadczenia nie jest terytorium kraju, są obowiązani w prowadzonej ewidencji podać nazwę usługi, wartość usługi bez podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze, uwzględniając moment powstania obowiązku podatkowego określany dla tego rodzaju usług świadczonych na terytorium kraju. W przypadku usług, do których stosuje się art. 28b, stosuje się odpowiednio przepisy art. 19a ust. 1-3 i 8.
Jak stanowi art. 109 ust. 3b ustawy VAT, podatnicy, o których mowa w art. 99 ust. 1, są obowiązani przesyłać, na zasadach określonych w art. 99 ust. 11c, za każdy miesiąc do urzędu skarbowego, za pomocą środków komunikacji elektronicznej, ewidencję, o której mowa w ust. 3, łącznie z deklaracją podatkową, w terminie do złożenia tej deklaracji.
Z kolei zgodnie z art. 99 ust. 1 ustawy VAT podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu, z zastrzeżeniem ust. 2-10, art. 130c, art. 133 i art. 138g ust. 2.
Na podstawie art. 99 ust. 7c ustawy VAT deklaracje podatkowe, o których mowa w ust. 1-3, zawierają dane niezbędne do rozliczenia podatku, obliczenia jego wysokości, w tym wysokości podstawy opodatkowania, podatku należnego i podatku naliczonego, a także dane dotyczące podatnika.
Jak stanowi art. 99 ust. 11c ustawy VAT deklaracje podatkowe, o których mowa w ust. 1-3, są składane zgodnie z wzorem dokumentu elektronicznego w rozumieniu ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, który obejmuje deklarację i ewidencję, o której mowa w art. 109 ust. 3 („plik JPK_V7M”).
Dokument elektroniczny, o którym mowa w zdaniu pierwszym, jest przesyłany w sposób określony w przepisach wydanych na podstawie art. 193a § 3 Ordynacji podatkowej i zgodnie z wymaganiami określonymi w tych przepisach.
Natomiast w art. 99 ust. 13b tej ustawy minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres danych, o których mowa w ust. 7c, wraz z objaśnieniami co do sposobu wypełniania i miejsca składania deklaracji podatkowych, o których mowa w ust. 1-3, oraz niezbędnymi pouczeniami, uwzględniając konieczność prawidłowego rozliczenia podatku oraz kontroli tego obowiązku przez organ podatkowy.
Na podstawie powyższej delegacji ustawowej zostało wydane Rozporządzenie Ministra Finansów, Inwestycji i rozwoju z dnia 15 października 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług („Rozporządzenie w zakresie pliku JPK_V7M”), które jak sama nazwa wskazuje reguluje kwestie danych, które należy wykazywać w pliku JPK_V7M.
Z przytoczonych wyżej przepisów wynika, że plik JPK_V7M obejmuje deklarację i ewidencję.
Na podstawie § 4 pkt 1 i pkt 2 Rozporządzenia w zakresie pliku JPK_V7M dane niezbędne do obliczenia wysokości podatku należnego, o których mowa w § 2 pkt 8 w deklaracji obejmują wysokość podstawy opodatkowania, a w przypadkach określonych w lit. d-f oraz i-m - także wysokość podatku należnego, z tytułu:
b) dostawy towarów oraz świadczenia usług, dla których miejsce świadczenia znajduje się poza terytorium kraju i w stosunku do których na podstawie art. 86 ust. 8 pkt 1 lub ust. 9 ustawy przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, z wyłączeniem czynności objętych procedurami szczególnymi, o których mowa w dziale XII w rozdziale 6a, 7 lub 9 ustawy, w tym odrębnie z tytułu świadczenia usług, o których mowa w art. 100 ust. 1 pkt 4 ustawy,
Na podstawie § 10 ust. 1 Rozporządzenia w zakresie pliku JPK_V7M ewidencja zawiera następujące dane pozwalające na prawidłowe rozliczenie podatku należnego:
• pkt 3 - wysokość podstawy opodatkowania wynikającą z dostawy towarów oraz świadczenia usług, dla których miejsce świadczenia znajduje się poza terytorium kraju i w stosunku do których na podstawie art. 86 ust. 8 pkt 1 lub ust. 9 ustawy przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, z wyłączeniem czynności objętych procedurami szczególnymi, o których mowa w dziale XII w rozdziale 6a, 7 lub 9 ustawy, w tym odrębnie z tytułu świadczenia usług, o których mowa w art. 100 ust. 1 pkt 4 ustawy.
Natomiast w załączniku do Rozporządzenia w zakresie pliku JPK_V7M znajdują się Objaśnienia co do sposobu wypełniania i miejsca składania deklaracji oraz sposób wykazywania danych w ewidencji, w których wskazano:
• w części „Objaśnienia do deklaracji” - pkt 4.1 - w części deklaracji dotyczącej obliczenia wysokości podatku należnego wykazuje się wszystkie czynności podlegające opodatkowaniu (wysokość podstawy opodatkowania oraz wysokość podatku należnego), dla których obowiązek podatkowy powstał w okresie rozliczeniowym, za który jest składana deklaracja, po uwzględnieniu korekt wynikających z przepisów o podatku, jeżeli mają wpływ na rozliczenie w tym okresie. Dotyczy to również dostaw towarów oraz świadczenia usług, dla których miejsce świadczenia znajduje się poza terytorium kraju i w stosunku do których na podstawie art. 86 ust. 8 pkt 1 lub ust. 9 ustawy przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, z wyłączeniem czynności objętych procedurami szczególnymi, o których mowa w dziale XII w rozdziale 6a, 7 lub 9 ustawy,
• w części „Sposób wykazywania danych w ewidencji” – pkt 3 – podatnik wykazuje w ewidencji dane, które dotyczą realizowanych w danym okresie rozliczeniowym czynności podlegających opodatkowaniu, o których mowa w rozporządzeniu. Pola w ewidencji dotyczące transakcji, które nie były realizowane przez podatnika, podatnik pozostawia puste. Zgodnie z art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy VAT podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą:
1)dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami;
2)(uchylony);
3)dostawy towarów, o której mowa w art. 43 ust. 1 pkt 16.
Z kolei na podstawie art. 86 ust. 9 ustawy VAT podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą czynności zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 7 oraz pkt 37-41, wykonywanych na terytorium kraju, w przypadku gdy miejscem świadczenia tych usług zgodnie z art. 28b lub art. 28l jest terytorium państwa trzeciego lub gdy usługi dotyczą bezpośrednio towarów eksportowanych, pod warunkiem że podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.
Z przytoczonych wyżej przepisów wprost wynika, że w przypadku świadczenia usług, dla których miejsce świadczenia znajduje się poza terytorium kraju, usługi takie wykazuje się pliku JPK_VAT, tylko gdy podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego. W analizowanym przypadku Spółce nie przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT. Nie znajdują zastosowania następujące przepisy:
• art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy VAT – nawet gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, to na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy VAT usługi związane z umową cesji korzystałyby ze zwolnienia jako usługi w zakresie długów, a więc kwoty nie mogłyby być odliczone,
• art. 86 ust. 9 ustawy VAT – przepis ten dotyczy świadczenia usług na terytorium państwa trzeciego, a w przypadku usług związanych z umową cesji miejscem świadczenia jest terytorium państwa członkowskiego.
W świetle powyższego oraz uwzględniając generalną dyrektywę wyrażoną pkt 3 załącznika do rozporządzenia o wykazywaniu w ewidencji tylko danych, o których mowa w Rozporządzeniu w zakresie pliku JPK_V7M, Spółka nie będzie obowiązana do wykazywania sprzedaży usług związanych z umową cesji w pliku JPK_V7M.
Powyższe podejście zostało potwierdzone m.in.:
- w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 13 sierpnia 2024 roku o sygn. 0112-KDIL1-3.4012.257.2024.4.AKS: „Zgodnie z objaśnieniami do deklaracji dla podatku od towarów i usług, w polu K_11 wykazuje się wysokość podstawy opodatkowania wynikającą z dostaw towarów oraz świadczenia usług, dla których miejsce świadczenia znajduje się poza terytorium kraju, w stosunku do których podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami. (…) w tej pozycji wykazywane są wyłącznie dostawy towarów oraz świadczenie usług, dla których miejsce świadczenia znajduje się poza terytorium kraju, w stosunku do których podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego”.
- w opublikowanej w maju 2023 roku przez Ministerstwo Finansów „Broszurze informacyjnej dot. struktury JPK_VAT z deklaracją, zgodnie z którą:
-w poz. K_11 i P_11 pliku JPK VAT wykazuje się wyłącznie wysokość podstawy opodatkowania wynikającą z dostawy towarów oraz świadczenia usług poza terytorium kraju, w stosunku do których podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego,
-w poz. K_12 i P_12 jak wskazano wprost w broszurze „nie wykazuje się usług, które są zwolnione od podatku od wartości dodanej lub opodatkowane stawką 0%”.
Podsumowując, w przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy za prawidłowe w zakresie pytania nr 2, Spółka nie jest obowiązana do wykazywania sprzedaży usług związanych z umową cesji w pliku JPK_V7M.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.), zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają:
1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2)eksport towarów;
3)import towarów na terytorium kraju;
4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
Z powołanego przepisu wynika tzw. zasada terytorialności, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają wymienione czynności, ale tylko w sytuacji, gdy miejscem ich świadczenia jest terytorium kraju.
W myśl definicji zawartej w art. 2 pkt 1, 4 i pkt 5ustawy:
Przez terytorium kraju rozumie się terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem art. 2a. (pkt. 1)
Przez terytorium państwa członkowskiego rozumie się terytorium państwa wchodzące w skład terytorium Unii Europejskiej, z zastrzeżeniem art. 2a. (pkt 4)
Przez terytorium państwa trzeciego rozumie się terytorium państwa niewchodzące w skład terytorium Unii Europejskiej, z zastrzeżeniem art. 2a ust. 1 i 3. (pkt 5)
Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że świadczenie usług, co do zasady, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy czynność ta jest wykonywana odpłatnie.
Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.
Należy jednak zauważyć, że nie każda czynność stanowiąca odpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu musi być wykonywana przez podmiot o statusie podatnika działającego w takim charakterze w odniesieniu do tej czynności.
Według art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Z kolei zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Definicja „świadczenia usług” ma charakter dopełniający definicję „dostawy towarów” i jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach ich działalności gospodarczej.
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do grona usług każde świadczenie niebędące dostawą towarów.
Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę, w rozumieniu przepisów ustawy.
Z treści powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym, przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.
W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.
Jednocześnie, skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.
Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. Zatem za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:
-istnieje związek prawny między dostawcą i odbiorcą bądź między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,
-wynagrodzenie otrzymane przez dostawcę/usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za dokonywane dostawy bądź świadczone usługi na rzecz odbiorcy,
-istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,
-odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,
-istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.
Wobec powyższego, dostawa towarów lub świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są wykonane odpłatnie, oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.
W pierwszej kolejności Państwa wątpliwości w zakresie podatku od towarów i usług dotyczą kwestii czy miejscem świadczenia przez Państwa usług pośrednictwa kredytowego na rzecz Banku jest miejsce, w którym Bank będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej zgodnie z art. 28b ustawy VAT (kwestia objęta pytaniem oznaczonym we wniosku nr 1).
Z Państwa wniosku wynika, że usługi pośrednictwa kredytowego wykonywane przez Państwa na rzecz Banku polegają na dokonywaniu czynności faktycznych związanych z oferowaniem (A) i obejmują w szczególności pozyskiwanie Klientów i przekazywanie im niezbędnych informacji oraz zebranie informacji potrzebnych do zbadania zdolności kredytowej przez Bank i podjęcia przez Bank decyzji o zawarciu (A). Usługi pośrednictwa kredytowego są świadczone na podstawie Umowy pośrednictwa kredytowego. Z tytułu świadczenia usług pośrednictwa kredytowego Państwu należne jest od Banku wynagrodzenie w formie prowizji naliczanej od transakcji kartowych.
W związku z tym usługi pośrednictwa kredytowego wykonywane przez Państwa na rzecz Banku w okolicznościach wskazanych we wniosku stanowią odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, a tym samym podlegają opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 tej ustawy.
Przy czym w przypadku świadczenia usług, istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależy, czy dana usługa podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.
Podkreślić należy, że opodatkowaniu podatkiem VAT w danym państwie podlegają tylko te czynności, które zostaną uznane – na tle przepisów o miejscu świadczenia – za wykonane w tym państwie. Zatem określenie miejsca świadczenia danej transakcji determinuje jej miejsce opodatkowania.
Regulacje prawne w zakresie określania miejsca świadczenia usług, zostały zawarte w ustawie o podatku od towarów i usług w rozdziale 3 działu V „Miejsce świadczenia przy świadczeniu usług”.
W myśl art. 28a ustawy:
1)Ilekroć jest mowa o podatniku - rozumie się przez to:
a)podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
b)osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;
2)podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.
Wskazany powyżej art. 28a ustawy, wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalenia miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji jest osoba wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy. Za podatników są uznawane również podmioty wykonujące działalność gospodarczą zgodnie z regulacjami innych państw członkowskich oraz państw trzecich.
W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy:
Miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.
Z powyższych przepisów wynika, że miejscem świadczenia usług na rzecz podatnika w rozumieniu art. 28a ustawy jest miejsce, w którym podatnik ten posiada siedzibę swojej działalności gospodarczej.
Powołaną powyżej zasadę ogólną należy stosować, gdy usługa jest świadczona na rzecz podatnika, a przepisy wskazane w art. 28b ust. 1 ustawy nie przewidują innych zasad ustalenia miejsca świadczenia usług.
W myśl art. 2 pkt 9 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o imporcie usług - rozumie się przez to świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.
Na mocy art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy:
Podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
a)usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4,
b)usługobiorcą jest w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b - podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.
Przepis art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy wprowadza mechanizm tzw. odwrotnego obciążenia, który polega na opodatkowaniu usług przez usługobiorcę. Powiązanie tego mechanizmu z regulacjami w zakresie określenia miejsca świadczenia usług ma na celu, z jednej strony opodatkowanie usług w miejscu ich „konsumpcji”, a z drugiej strony, zaoszczędzenie usługodawcy obowiązków związanych z rejestracją oraz rozliczeniem podatku.
Jak wynika z okoliczności sprawy w omawianej sprawie usługodawcą są Państwo – podmiot z siedzibą w Polsce bowiem świadczą Państwo usługi pośrednictwa kredytowego za wynagrodzeniem na rzecz Banku – podmiotu z siedzibą (Z). Nie posiadają Państwo na terytorium (Z) siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Nie są Państwo zarejestrowani dla celów podatku od wartości dodanej na terytorium (Z) i nie wykonują Państwo na terytorium (Z) czynności związanych z realizacją Umowy głównej regulującej założenia współpracy z Bankiem. Natomiast usługobiorca – Bank ((Y) Bank z siedzibą (Z)) – jak wskazali Państwo we wniosku – spełnia materialną definicję podatnika, o której mowa w art. 28a ustawy o VAT. Nie posiada na terytorium Polski siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Jednocześnie dla świadczonych przez Państwa usług pośrednictwa kredytowego na rzecz Banku przepisy nie przewidują szczególnych zasad ustalania miejsca świadczenia.
W związku z powyższym, w analizowanej sprawie miejsce świadczenia przedmiotowych usług pośrednictwa kredytowego na rzecz podatnika (Banku), należy ustalić zgodnie z ogólną zasadą dotyczącą ustalania miejsca świadczenia usług, o której mowa w art. 28b ustawy, zatem będzie to miejsce, w którym usługobiorca (Bank) posiada siedzibę działalności gospodarczej albo stałe miejsce prowadzenia działalności, jeżeli usługa jest świadczona dla tego miejsca.
Skoro zatem Państwo jako usługodawca będą dokonywać czynności – świadczyć usługę pośrednictwa kredytowego na podstawie Umowy głównej na rzecz podmiotu z siedzibą (Z) tj. na rzecz (Y) Bank, to czynności te wykonywane na podstawie ww. umowy podlegają opodatkowaniu w miejscu siedziby działalności gospodarczej usługobiorcy tj. (Y) Bank, czyli zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy podlegają opodatkowaniu na terytorium (Z).
Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie podatku od towarów i usług w kwestii objętej pytaniem oznaczonym we wniosku nr 1, że zgodnie z art. 28b ustawy VAT miejscem świadczenia usług pośrednictwa kredytowego przez Spółkę na rzecz Banku jest miejsce, w którym Bank będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej ((Z)), jest prawidłowe.
Państwa wątpliwości w zakresie podatku od towarów i usług dotyczą w drugiej kolejności kwestii czy miejscem świadczenia przez Państwa usług związanych z umową cesji, jest miejsce, w którym Bank będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej zgodnie z art. 28b ustawy VAT (kwestia objęta pytaniem oznaczonym we wniosku nr 2).
W tym miejscu należy wyjaśnić, że wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana w przepisach art. 509-518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071) - zwanej dalej Kodeksem cywilnym.
Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego:
Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.
W myśl art. 509 § 2 Kodeksu cywilnego:
Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.
Jak stanowi art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego:
Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na podstawie, której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja będzie miała charakter odpłatny).
Z powyższych przepisów wynika, że przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności, które następuje na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, jest skutkiem rozporządzania tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz zbywcy wierzytelności (cedenta). Spełnienie świadczenia wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja będzie miała charakter odpłatny).
Umowa cesji wierzytelności wypełnia znamiona określone w art. 8 ust. 1 ustawy, polega bowiem na przeniesieniu prawa do wartości niematerialnych i prawnych, w związku z tym stanowi świadczenie usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Z punktu widzenia nabywcy wierzytelności do świadczenia usług dochodzi już w momencie samego nabycia wierzytelności, obojętnie czy nabycie zostało dokonane w celu windykacji tej wierzytelności przez samego nabywcę, czy też innego jej wykorzystania do celów prawno-gospodarczych. Celem nabycia cudzej wierzytelności nie musi być jej odsprzedaż, ale także inne wykorzystanie do celów prawno-gospodarczych przez nabywcę. Sposób wykorzystania nabytej wierzytelności może decydować o charakterze usługi nie zaś o istocie czynności prawnej, jaką jest nabycie cudzej wierzytelności. Zatem usługą na rzecz cedenta jest nabycie wierzytelności danego podmiotu w celu jej wykorzystania do operacji prawno-podatkowych.
Zatem zakup wierzytelności stanowi usługę polegającą na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności (cedentem), a jej nabywcą (cesjonariuszem). Oznacza to, że w takim przypadku nabywca wierzytelności świadczy na rzecz jej zbywcy usługę, której celem jest uwolnienie sprzedawcy od ciężaru egzekwowania wierzytelności. Jednakże jak wskazano na wstępie ww. usługa podlega opodatkowaniu wówczas, gdy jest świadczona odpłatnie.
Powyższe rozumienie przelewu wierzytelności jako usługi znajduje potwierdzenie w wyrokach polskich sądów administracyjnych. Przykładowo w orzeczeniu z 6 listopada 2009 r. sygn. akt I SA/Po 628/09 WSA w Poznaniu stwierdził:
Biorąc pod uwagę powyższe Sąd podziela pogląd organów podatkowych, że wierzytelność nie jest towarem, a zakup wierzytelności jest usługą. Istotą tej usługi jest zdjęcie z dotychczasowego wierzyciela (zbywcy) ciężaru egzekucji, czy też niewypłacalności dłużnika. Usługa ta wyraża się w tym, że usługodawca uzyskuje zysk generowany "kosztem zbywcy". Zbywca w tym wypadku otrzymuje za wierzytelność cenę niższą od jej wartości nominalnej. Z drugiej strony zbywca uzyskuje konkretne świadczenie w postaci zdjęcia z niego: ryzyka niewypłacalności dłużnika, konieczności prowadzenia postępowania egzekucyjnego, czy też opóźnień związanych z egzekwowaniem gotówki.
Przenosząc powyższe rozważania na grunt analizowanej sprawy należy podkreślić, że stosunek cywilnoprawny pomiędzy zbywcą i nabywcą wierzytelności kończy się po dokonaniu tej czynności prawnej. Po zbyciu wierzytelności, zbywca nie ma wpływu na dalszy byt wierzytelności i nie jest zainteresowany dalszym postępowaniem nabywcy w tym względzie.
Natomiast w kwestii nabycia wierzytelności trudnych po cenie niższej od ich wartości nominalnej wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 27 października 2011 r. w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-NordOst przeciwko GFKL Financial Services AG. W powyższym orzeczeniu TSUE wskazał, że:
Artykuł 2 pkt 1 i art. 4 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku należy interpretować w ten sposób, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania wspomnianej dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży.
W pkt 25 ww. orzeczenia, Trybunał wskazał, że:
Różnica między wartością nominalną cedowanych wierzytelności a ceną ich sprzedaży nie stanowi bowiem wynagrodzenia za tego rodzaju usługę, lecz odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży, która jest uzależniona od wątpliwych perspektyw na ich spłatę i zwiększonego ryzyka niewypłacalności dłużników.
Podkreślić należy, że ww. wyrok TSUE odwołuje się do wierzytelności „trudnych”, tj. wymagalnych, o wątpliwej perspektywie spłaty.
Natomiast jak wskazali Państwo we wniosku, Wierzytelności muszą spełniać warunki określone w załączniku do Umowy Cesji. Wierzytelności w dacie nabycia ich przez Państwa od Banku nie będą stanowić wierzytelności wymagalnych. Na dzień nabycia wierzytelności przez Państwa nie istnieją przesłanki do uznania tych wierzytelności za zagrożone nieściągalnością. W stosunku do nabywanych przez Państwa wierzytelności od Banku, na moment ich nabycia nie jest prowadzone postępowanie egzekucyjne ani postępowanie sądowe.
Zatem w opisanych okolicznościach nie będzie dochodzić do nabycia wierzytelności tzw. „trudnych”.
Z uwagi na powyższe należy stwierdzić, że w okolicznościach przedstawionych we wniosku, czynność nabycia przez Państwa opisanych Wierzytelności od Banku - podmiotu z siedzibą (Z), należy uznać za świadczenie usług w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, podlegające opodatkowaniu tym podatkiem.
W niniejszej sprawie spełnione są wszystkie warunki do uznania opisanych transakcji za świadczenie usług: beneficjentem świadczenia jest Bank – podmiot z siedzibą (Z) od którego kupujący - Państwo – zobowiązują się nabyć Wierzytelności. Zatem pomiędzy stronami istnieje stosunek prawny – zawierana jest umowa sprzedaży wierzytelności (Umowa cesji). Opisane usługi, wykonywane na podstawie umowy ramowej nabywania wierzytelności przyszłych warunkowych wynikających z (A) oraz Aneksów są wykonywane odpłatnie – jak wskazali Państwo we wniosku – cena sprzedaży nabywanych przez Państwa od Banku wierzytelności odpowiada ich wartości rynkowej w chwili ich zbycia. Cena została naliczona od wartości transakcji kartowych wymienionych w Umowie cesji. Jest ona wyliczana z zastosowaniem różnych współczynników określonych Umową cesji, w tym z uwzględnieniem opłat systemowych (opłaty naliczane przez podmioty trzecie niezależne od Banku, w szczególności operatorów płatności online lub operatorów sieci bankomatów). W praktyce cena nabycia Wierzytelności przekracza wysokość udostępnionego Klientom kapitału przez Bank tzw. cena z premią. W związku z nabyciem wierzytelności od Banku, uzyskują Państwo spłaty tych wierzytelności od Klientów. Spłaty dokonywane przez klientów są traktowane przez Państwa jako przychód. W momencie, gdy wysokość tego przychodu przekroczy cenę nabycia wierzytelności od Banku, po Państwa stronie powstaje dochód.
Wobec powyższego mając na uwadze przedstawiony stan prawny oraz charakter opisanych czynności należy uznać, że w niniejszej sprawie spełnione są przesłanki do uznania tych czynności za świadczenie usług. W przedmiotowej sprawie beneficjentem świadczenia jest podmiot z (Z) tj. (Y) z siedzibą (Z), od którego Państwo jako kupujący – podmiot z Polski ((X) Spółka Akcyjna), zobowiązują się na podstawie umowy ramowej wykonać czynności zmierzające do nabycia wierzytelności za wynagrodzeniem.
Zatem pomiędzy stronami zaistnieje stosunek prawny – zawierana będzie umowa, a czynności wykonywane na podstawie ww. umowy będą dokonane odpłatnie.
Zatem w przedmiotowej sprawie czynności wykonywane na podstawie umowy ramowej nabywania wierzytelności przyszłych warunkowych (Umowa cesji) wypełniają znamiona określone w art. 8 ust. 1 ustawy i w związku z tym stanowią świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, a tym samym podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy.
Jak już zostało wcześniej wskazane, w przypadku świadczenia usług, istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależy, czy dana usługa podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.
Z opisu sprawy wynika, że usługobiorca – Bank tj. (Y) Bank z siedzibą (Z) spełnia materialną definicję podatnika, o której mowa w art. 28a ustawy o VAT. Bank nie posiada na terytorium Polski siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Natomiast usługodawca tj. Państwo są zarejestrowanym w Polsce czynnym podatnikiem VAT. Nie posiadają Państwo na terytorium (Z) siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej i nie są Państwo zarejestrowani dla celów podatku od wartości dodanej na terytorium (Z).
Mając na uwadze przedstawiony stan prawny oraz przedstawione we wniosku okoliczności sprawy należy stwierdzić, że czynności wykonywane na podstawie umowy ramowej nabywania wierzytelności przyszłych warunkowych wynikających z (A) oraz Aneksów podlegają opodatkowaniu w miejscu siedziby działalności gospodarczej usługobiorcy tj. (Y)Bank, czyli zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy podlegają opodatkowaniu na terytorium (Z).
Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie podatku od towarów i usług w kwestii objętej pytaniem oznaczonym we wniosku nr 2, że zgodnie z art. 28b ustawy VAT miejscem świadczenia przez Spółkę usług związanych z umową cesji, jest miejsce, w którym Bank będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej zgodnie z art. 28b ustawy VAT ((Z)), jest prawidłowe.
Państwa wątpliwości w zakresie podatku od towarów i usług dotyczą również kwestii czy w przypadku, gdy w przyszłości Bank zdecyduje się prowadzić działalność poprzez oddział na terytorium Polski, co spowoduje powstanie jego stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, świadczenie usług przez Państwa na rzecz Banku w związku z cyklicznym nabywaniem wierzytelności na podstawie umowy cesji, będzie podlegało zwolnieniu od podatku VAT (kwestia objęta pytaniem oznaczonym we wniosku nr 3).
Jak zostało wskazane, w przedmiotowej sprawie czynności wykonywane na podstawie umowy ramowej nabywania wierzytelności przyszłych warunkowych (Umowa cesji) wypełniają znamiona określone w art. 8 ust. 1 ustawy i w związku z tym stanowią świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, a tym samym podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy.
Przy czym przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług zwolnienie od podatku.
Zastosowanie zwolnienia od podatku jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.
Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy o VAT.
Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy:
Zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.
Powyższe zwolnienia uregulowane zostały w ustawie o podatku od towarów i usług wskutek odzwierciedlenia odpowiednich przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L z 2006 r. Nr 347 str. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady.
Zgodnie z regulacją zawartą w art. 135 ust. 1 lit. b i c Dyrektywy 2006/112/WE:
Państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje:
b)udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę;
c)pośrednictwo lub wszelkie działania w zakresie gwarancji kredytowych, poręczeń i wszelkich innych zabezpieczeń i gwarancji oraz zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę;
Przytoczone przepisy Dyrektywy 2006/112/WE dotyczą tylko ściśle wymienionych rodzajów czynności, których charakter pozwala na zakwalifikowanie ich do kategorii usług związanych z obrotem bankowym i finansami. W związku z tym, należy uznać, że wszelkie inne czynności niewymienione w tym przepisie, nawet jeśli mają charakter czynności bankowych, bądź finansowych lub zakres ich jest zbliżony do tego typu usług, nie mogą korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie tego przepisu. Powyższe zwolnienia obejmują w praktyce większość typowych transakcji dokonywanych na rynkach finansowych, a w szczególności usługi świadczone przez banki, biura maklerskie, fundusze inwestycyjne i powiernicze itp.
Z kolei w myśl art. 43 ust. 15 ustawy:
Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:
1) czynności ściągania długów, w tym factoringu;
2) usług doradztwa;
3) usług w zakresie leasingu.
Z powołanych przepisów wynika, że usługi w zakresie długów, co do zasady, korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy. Jednakże w odniesieniu do usług, o których mowa w art. 43 ust. 15 ustawy, tj. m.in. w odniesieniu do usług ściągania długów, w tym faktoringu, nie stosuje się zwolnienia od podatku.
Każda transakcja mająca za cel windykację należności jest wyłączona ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Wspomnieć należy również, że stosownie do art. 135 ust. 1 lit. d Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 str. 1 ze zm.):
Państwa członkowskie zwalniają transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności.
Przytoczony przepis Dyrektywy 2006/112/WE Rady dotyczy tylko ściśle wymienionych rodzajów czynności, których charakter pozwala na zakwalifikowanie ich do kategorii usług związanych z obrotem bankowym i finansami. W związku z tym, należy uznać, że wszelkie inne czynności niewymienione w tym przepisie, nawet jeśli mają charakter czynności bankowych, bądź finansowych lub zakres ich jest zbliżony do tego typu usług, nie mogą korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie tego przepisu. Powyższe zwolnienia obejmują w praktyce większość typowych transakcji dokonywanych na rynkach finansowych, a w szczególności usługi świadczone przez banki, biura maklerskie, fundusze inwestycyjne i powiernicze itp.
Sprecyzowanie przepisów regulujących zwolnienie od podatku od towarów i usług dla usług finansowych ma na celu zapewnienie jednolitego stosowania tego zwolnienia w odniesieniu do rynku wspólnotowego, jak również zapewnienie spójności przepisów dotyczących podatku od towarów i usług z przepisami krajowymi regulującymi funkcjonowanie rynku finansowego.
Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, winny być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek od towarów i usług pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu VAT.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy, zwolnieniu od podatku VAT podlegają usługi w zakresie długów (niestanowiące ściągania długów ani faktoringu). Każda transakcja mająca za cel windykację należności jest wyłączona ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. Zatem, dla ustalenia opodatkowania, bądź też zastosowania zwolnienia od podatku w niniejszej sprawie, niezbędnym jest dokonanie analizy wykonywanych przez Państwa czynności, z uwzględnieniem charakteru prawnego usług ściągania długów oraz faktoringu.
Usługi ściągania długów i faktoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa. Co do zasady, przez faktoring rozumie się nabywanie przez faktora określonych wierzytelności, przysługujących przedsiębiorcy z tytułu dokonania sprzedaży lub wykonania usług w zamian za określoną kwotę, odpowiadającą wartości nominalnej wierzytelności, pomniejszonej o dyskonto uwzględniające wynagrodzenie faktora. Ponadto, dokonując nabycia wierzytelności faktor zobowiązuje się dodatkowo do świadczenia na rzecz faktoranta (przedsiębiorcy) różnorodnych czynności, które przykładowo mogą obejmować: przejmowanie ryzyka wypłacalności dłużników (przy faktoringu właściwym), inkasowanie wierzytelności, finansowanie przez dyskonto, udzielanie pożyczek, księgowanie wierzytelności itp. Usługa tego typu polega więc na „wyręczeniu” klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu. W pojęciu usług ściągania długów i faktoringu mieści się zatem m.in. skup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub odprzedaży. Usługa tego typu polegająca na „wyręczeniu” klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bez możliwości skorzystania ze zwolnienia.
Ustawa nie uzależnia opodatkowania usług faktoringu od rodzaju umowy zawartej pomiędzy stronami, co oznacza, że każdy typ faktoringu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast istota rozróżnienia usług obrotu wierzytelnościami oraz faktoringu sprowadza się do zapisów umów łączących strony przelewu wierzytelności, analizy ich treści oraz czynności faktycznych wynikających z tych umów. W każdym przypadku, gdy celem działania jest przejęcie wierzytelności (długu) innego podmiotu w celu wyegzekwowania (ściągnięcia długu) - usługę tę należy opodatkować, także wówczas, gdy środkiem tego celu jest nabycie cudzej wierzytelności (z ryzykiem lub bez ryzyka wypłacalności dłużnika), która to czynność mieści się w pojęciu szeroko pojętego pośrednictwa finansowego.
Zakup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub dalszej odprzedaży mieści się w zakresie zastosowania art. 43 ust. 15 ustawy o VAT wyłącznie w przypadku, w którym dana transakcja zakupu wierzytelności (tj. odpłatnej cesji wierzytelności) jest dokonywana w celu świadczenia usług ściągania długów, w tym factoringu. Natomiast w przypadku, w którym transakcja zakupu wierzytelności nie jest dokonywana w celu świadczenia usług ściągania długów, w tym factoringu, w stosunku do takiej transakcji nie będzie miał zastosowania art. 43 ust. 15 ustawy o VAT.
Z opisu sprawy wynika, że zawarli Państwo z Bankiem umowę ramową nabywania wierzytelności przyszłych warunkowych (Umowa cesji) wynikających z (A) oraz Aneksów. Na mocy Umowy cesji Bank cyklicznie sprzedaje na rzecz Państwa wszelkie Wierzytelności. Wierzytelności przenoszone są na Państwa automatycznie, odrębnie dla każdej (A) i Aneksów spełniających odpowiednie kryteria, w dniu, w którym zawarto (A) lub Aneks.
Nabycie wierzytelności dotyczy tych Wierzytelności, które spełniają parametry określone w załączniku do Umowy Cesji (m.in. wieku, braku obciążenia prawami osób trzecich). Wierzytelności w dacie nabycia ich przez Państwa od Banku nie będą stanowić wierzytelności wymagalnych. Na dzień nabycia wierzytelności przez Państwa nie istnieją przesłanki do uznania tych wierzytelności za zagrożone nieściągalnością. W stosunku do nabywanych przez Państwa wierzytelności od Banku, na moment ich nabycia nie jest prowadzone postępowanie egzekucyjne ani postępowanie sądowe.
Wraz z Wierzytelnościami przechodzą na Państwa wszelkie związane z nimi prawa, w tym zwłaszcza roszczenia o należności uboczne (opłaty, odsetki).
Wszelkie uiszczone kwoty i płatności otrzymywane przez Bank z tytułu (A) i Aneksów, o ile zostaną zawarte, objętych cesją, mają skutek względem Państwa.
Po dokonaniu cesji Wierzytelności, stroną (A) i Aneksu pozostaje Bank i Klient (następuje cesja wierzytelności, a nie wszystkich praw i obowiązków wynikających z (A) i Aneksów. Bank, pozostając po Dniu przeniesienia stroną (A) i Aneksu, ma obowiązek naliczać Klientom stosowne opłaty (w tym opłaty za transakcje lub prowizje).
Z chwilą cesji ryzyko spłaty scedowanej wierzytelności przechodzi na Państwa. Na mocy Umowy cesji ani żadnej innej umowy, nie zostały na Państwa przeniesione żadne zobowiązania Banku wobec Klientów wynikające z (A) i Aneksów.
Przeniesienie wierzytelności jest potwierdzane raportami cesji, sporządzanymi przez Bank.
Po Dniu przeniesienia Klienci dokonują spłat na rzecz Państwa na rachunki płatnicze kart kredytowych lub dokonują spłat w gotówce do rąk Państwa przedstawicieli. Możliwe jest dokonywanie przez klientów spłat przelewem na Państwa konto bankowe, w tym korzystając z Państwa aplikacji mobilnej.
Po nabyciu wierzytelności, zajmują się Państwo jej obsługą polegającą na przyjmowaniu płatności od klientów, we własnym imieniu i na własny rachunek.
Nabywają Państwo wierzytelności na tzw. własny portfel i nie zajmują się obsługą wierzytelności na zlecenie Banku na żadnym etapie.
Każda ze stron rozpatruje reklamacje dotyczące działań danej strony we własnym zakresie, informując drugą stronę o reklamacjach mogących mieć wpływ na wykonywanie przez tę drugą stronę jej praw lub obowiązków wynikających z Umowy cesji.
W pewnych okolicznościach (przykładowo niespełnienia przez wierzytelność kryteriów wskazanych w umowie, nie wykorzystania przez Klienta w żadnej części przyznanego Limitu kredytowego w ogóle lub gdy okaże się, że wierzytelność nie istniała), mogą Państwo żądać od Banku zwrotu ceny uiszczonej za daną wierzytelność, za zwrotnym przeniesieniem wierzytelności na Bank (Odkup).
Nabywanie wierzytelności od Banku jest podyktowane celami biznesowymi związanymi z zamiarem osiągnięcia zysku.
Automatyczne nabywanie wierzytelności, oznacza, że Państwo oraz Bank nie dokonują dodatkowych czynności prawnych mających na celu przeniesienie wierzytelności.
Umowa dotycząca nabycia przez Państwa wierzytelności od Banku nie nosi cechy umowy sekurytyzacji.
Nie będą Państwo świadczyć na rzecz Banku usług ściągania długów, w tym faktoringu.
Mając na względzie powyższe należy stwierdzić, że na Dzień przeniesienia Wierzytelności na Państwa nie muszą Państwo podejmować czynności windykacyjnych względem klientów, których Wierzytelności będą przedmiotem Umowy cesji. Czynności te nie będą stanowiły ściągania długów. Wierzytelności będą mogły być egzekwowane przez Państwa, ale już na własną rzecz, jeżeli zajdzie taka potrzeba. Opisane czynności polegające na nabywaniu przez Państwa Wierzytelności Banku ((Y) z siedzibą (Z)) nie będą również usługami w zakresie factoringu. Z okoliczności sprawy nie wynika, aby poza nabyciem Wierzytelności świadczyli Państwo na rzecz zbywcy Wierzytelności tj. Banku jakieś dodatkowe usługi.
W świetle powyższego wyłączenie zawarte w art. 43 ust. 15 ustawy o VAT w analizowanym przypadku nie znajdzie zastosowania. W konsekwencji, nabycie Wierzytelności przez Państwa od Banku ((Y)z siedzibą na (Z)) jeżeli Bank w przyszłości zdecyduje się prowadzić działalność przez oddział na terytorium Polski, co spowoduje powstanie jego stałego miejsca prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce, będzie korzystać ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy jako usługi w zakresie długów.
Zatem Państwa stanowisko w zakresie podatku od towarów i usług w kwestii objętej pytaniem oznaczonym we wniosku nr 3, że gdy w przyszłości Bank zdecyduje się prowadzić działalność poprzez oddział na terytorium Polski, co spowoduje powstanie jego stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, świadczenie usług przez Spółkę na rzecz Banku w związku z cyklicznym nabywaniem wierzytelności na podstawie umowy cesji będzie podlegało zwolnieniu od podatku VAT, jest prawidłowe.
Państwa wątpliwości w zakresie podatku od towarów i usług dotyczą również kwestii czy w przypadku uznania Państwa stanowiska za prawidłowe w zakresie pytania nr 2, są Państwo obowiązani do dokumentowania sprzedaży usług związanych z umową cesji za pomocą faktur VAT (kwestia objęta pytaniem oznaczonym we wniosku nr 4).
W myśl art. 2 pkt 31 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o fakturze – rozumie się przez to dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie.
Zasady dotyczące wystawiania faktur zostały zawarte w rozdziale 1 Działu XI ustawy.
Zgodnie z art. 106a przepisy Działu XI, rozdziału 1 stosuje się do:
1)sprzedaży, z wyjątkiem:
a)przypadków, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 i 5 oraz ust. 1a, w których usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego i faktura dokumentująca te transakcje nie jest wystawiana przez usługobiorcę lub nabywcę towarów w imieniu i na rzecz usługodawcy lub dokonującego dostawy towarów,
b)czynności rozliczanych w procedurach szczególnych, o których mowa w dziale XII w rozdziałach 6a, 7 i 9, dla których państwem członkowskim identyfikacji w rozumieniu przepisów tych rozdziałów jest państwo członkowskie inne niż Rzeczpospolita Polska;
2)dostawy towarów i świadczenia usług dokonywanych przez podatnika posiadającego na terytorium kraju siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, z którego dokonywane są te czynności, a w przypadku braku na terytorium kraju siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej - posiadającego na terytorium kraju stałe miejsce zamieszkania albo zwykłe miejsce pobytu, z którego dokonywane są te czynności, w przypadku gdy miejscem świadczenia jest terytorium:
a)państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, a osobą zobowiązaną do zapłaty podatku od wartości dodanej jest nabywca towaru lub usługobiorca i faktura dokumentująca te czynności nie jest wystawiana przez tego nabywcę lub usługobiorcę w imieniu i na rzecz podatnika,
b)państwa trzeciego;
3)dostawy towarów i świadczenia usług rozliczanych w procedurach szczególnych, o których mowa w dziale XII w rozdziałach 6a i 7, przez podatników zidentyfikowanych na potrzeby tych procedur, dla których państwem członkowskim identyfikacji w rozumieniu przepisów tych rozdziałów jest Rzeczpospolita Polska;
4)sprzedaży na odległość towarów importowanych, rozliczanej w procedurze szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 9, przez podatników zidentyfikowanych na potrzeby tej procedury, dla których państwem członkowskim identyfikacji w rozumieniu przepisów tego rozdziału jest Rzeczpospolita Polska.
W myśl art. 106b ust. 1 ustawy:
Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:
1)sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
2)wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;
3)wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
4)otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy:
a) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,
b) czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4,
c) dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b.
Przepis art. 106b ust. 2 ustawy stanowi, że:
Podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.
Jak stanowi art. 2 pkt 22 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
W świetle art. 106b ust. 3 ustawy:
Na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:
1)czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1, z wyjątkiem:
a) czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4,
b) czynności, o których mowa w art. 106a pkt 3 i 4,
1a) otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1,
jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1, z wyjątkiem:
a) przypadku, gdy zapłata dotyczy czynności, o których mowa w art. 19a ust. 1b i ust. 5 pkt 4 oraz
art. 106a pkt 3 i 4,
b) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,
2) sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118
– jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.
Elementy, jakie powinna zawierać faktura, zostały wymienione w art. 106e ustawy.
Stosownie do art. 106e ust. 1 pkt 18 ustawy:
W przypadku dostawy towarów lub wykonania usługi, dla których obowiązanym do rozliczenia podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze jest nabywca towaru lub usługi faktura powinna zawierać wyrazy „odwrotne obciążenie”.
Natomiast w myśl art. 106e ust. 5 pkt 1 i 2 ustawy:
Faktura może nie zawierać:
1)w przypadku, o którym mowa w art. 106a pkt 2 lit. a – danych określonych w ust. 1 pkt 10 i 12-14;
2)w przypadku, o którym mowa w art. 106a pkt 2 lit. b – danych określonych w ust. 1 pkt 5 i 12-14.
Jak wynika z treści art. 106a pkt 2 lit. a) ustawy, przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do dostawy towarów i świadczenia usług dokonywanych przez podatnika posiadającego na terytorium kraju siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, z którego dokonywane są te czynności, a w przypadku braku na terytorium kraju siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej - posiadającego na terytorium kraju stałe miejsce zamieszkania albo zwykłe miejsce pobytu, z którego dokonywane są te czynności, w przypadku gdy miejscem świadczenia jest terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, a osobą zobowiązaną do zapłaty podatku od wartości dodanej jest nabywca towaru lub usługobiorca i faktura dokumentująca te czynności nie jest wystawiana przez tego nabywcę lub usługobiorcę w imieniu i na rzecz podatnika.
Stosownie do art. 106e ust. 1 pkt 18 ustawy w przypadku dostawy towarów lub wykonania usługi, dla których obowiązanym do rozliczenia podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze jest nabywca towaru lub usługi faktura powinna zawierać wyrazy „odwrotne obciążenie”.
Faktura jest dokumentem potwierdzającym zaistnienie określonej transakcji, a ustawodawca określił w jakich okolicznościach należy ją wystawić. Przede wszystkim wystawiane przez podatników podatku od towarów i usług faktury muszą dokumentować wykonanie przez nich czynności, tj. dostawy towarów lub świadczenia usług. Faktury, które dokumentują dostawy lub usługi na rzecz podmiotów z Unii Europejskiej lub państw trzecich zobowiązanych do rozliczenia podatku winna zawierać wyrazy „odwrotne obciążenie”.
Należy zaznaczyć, że polskie przepisy określające zasady wystawiania faktur stosuje się – co do zasady – do sprzedaży w rozumieniu art. 2 pkt 22 ustawy, czyli w celu dokumentowania odpłatnych dostaw towarów i odpłatnego świadczenia usług na terytorium kraju, eksportu towarów oraz wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów. Kwestia sposobu dokumentowania czynności mających miejsce świadczenia i opodatkowania na terytorium (Z), rozliczania podatku i jego wysokości oraz podmiotu zobowiązanego do jego rozliczenia są autonomicznymi zagadnieniami porządku prawnego obowiązującego na terytorium (Z), regulowanymi przez akty prawne wydane przez upoważnione do tego organy i instytucje mające siedziby w tym kraju.
Zatem, na podstawie art. 106b ust. 1 pkt 1 w powiązaniu z art. 106a pkt 2 lit. a) ustawy, polski podatnik ma obowiązek wystawić fakturę dokumentującą jego sprzedaż na rzecz podatnika podatku od wartości dodanej w przypadku, gdy miejscem świadczenia jest terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, a osobą zobowiązaną do zapłaty podatku od wartości dodanej jest nabywca towaru lub usługobiorca.
Przy czym sformułowanie „osoba zobowiązana do zapłaty podatku” zawarte w art. 106a pkt 2 lit. a ustawy, należy rozumieć szerzej i odnosić do mechanizmu opodatkowania, a nie wiązać z faktycznym naliczeniem podatku i zawężać tylko do sytuacji, w której nabywca faktycznie ma rozliczyć podatek i nie obejmować sytuacji, gdy nabywca nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku, bo czynność będzie w innym państwie członkowskim zwolniona z VAT.
Należy zauważyć, że zgodnie z art. 135 ust. 1 lit. b) Dyrektywy 2006/112/WE, państwa członkowskie zwalniają z podatków udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe oraz zarządzanie kredytami przez kredytobiorcę. Jak wynika z art. 220 Dyrektywy w drodze odstępstwa od ust. 1 i bez uszczerbku dla art. 221 ust. 2 nie wymaga się wystawienia faktury w odniesieniu do świadczenia usług zwolnionych na mocy art. 135 ust. 1 lit. a) - g). Jednakże zgodnie z art. 137 ust. 1 lit. a) Dyrektywy państwa członkowskie mogą przyznać podatnikom prawo wyboru opodatkowania transakcji finansowych, o których mowa w art. 135 ust. 1 lit. b) - g).
Z powyższego wynika, że nie można z góry przyjmować, że usługi finansowe (wymienione w art. 135 ust. 1 Dyrektywy) będą jednakowo we wszystkich państwach UE zwolnione od podatku.
Jak wynika z okoliczności sprawy usługobiorca – Bank tj. (Y) Bank z siedzibą (Z) spełnia materialną definicję podatnika, o której mowa w art. 28a ustawy o VAT. Bank nie posiada na terytorium Polski siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Czynności wykonywane na podstawie umowy ramowej nabywania wierzytelności przyszłych warunkowych wynikających z (A) oraz Aneksów podlegają opodatkowaniu w miejscu siedziby działalności gospodarczej usługobiorcy tj. (Y)Bank, czyli zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy podlegają opodatkowaniu na terytorium (Z). Ponadto – jak wskazali Państwo we wniosku - zgodnie z przepisami obowiązującymi na (Z), transakcje dotyczące długów korzystają ze zwolnienia od podatku VAT. Przepis ten stanowi implementację art. 135 ust. 1 lit. d) Dyrektywy 2006/112/WE do porządku krajowego. Jednocześnie (Z) nie zaimplementowała opcji opodatkowania VAT transakcji finansowych.
Wobec powyższego w związku z faktem, że w przedmiotowej sprawie sprzedaż przez Państwa usług związanych z umową cesji na rzecz podatnika z UE (Bank z siedzibą (Z)), których miejscem świadczenia jest miejsce, w którym Bank będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej tj. (Z), to co do zasady są Państwo zobowiązani do wystawienia faktury z adnotacją „odwrotne obciążenie”. Jednakże w drodze odstępstwa od zasady, z uwagi na fakt, że – jak wskazali Państwo w opisie sprawy – zgodnie z przepisami obowiązującymi na (Z), transakcje dotyczące długów korzystają ze zwolnione z podatku, to nie mają Państwo obowiązku dokumentowania sprzedaży usług związanych z Umową cesji fakturą na podstawie art. 106b ust. 1 w zw. z art. 106a pkt 2 lit. a) ustawy o podatku do towarów i usług. Przy czym nie ma jednocześnie przeszkód, aby wystawiali Państwo faktury dokumentujące przedmiotowe czynności. Wówczas stosownie do treści art. 106e ust. 5 pkt 1 ustawy, faktury te mogą nie zawierać m.in. stawki podatku; sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku; kwoty podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku.
W konsekwencji Państwa stanowisko w zakresie podatku od towarów i usług w kwestii objętej pytaniem oznaczonym we wniosku nr 4, że w przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy za prawidłowe w zakresie pytania nr 2, Spółka nie jest obowiązana do dokumentowania sprzedaży usług związanych z umową cesji za pomocą faktur VAT, jest prawidłowe.
Następnie Państwa wątpliwości w zakresie podatku od towarów i usług dotyczą kwestii czy w przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy za prawidłowe w zakresie pytania nr 3, będą Państwo zobowiązani do dokumentowania sprzedaży na rzecz Banku usług związanych z umową cesji za pomocą faktur VAT (kwestia objęta pytaniem oznaczonym we wniosku nr 5).
Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:
Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.
Natomiast stosownie do treści art. 106b ust. 2 ustawy:
Podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.
Jednakże jak stanowi art. 106b ust. 3 ustawy:
Na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:
2)czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1, z wyjątkiem:
a) czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4,
b) czynności, o których mowa w art. 106a pkt 3 i 4,
1a) otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1,
jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1, z wyjątkiem:
a) przypadku, gdy zapłata dotyczy czynności, o których mowa w art. 19a ust. 1b i ust. 5 pkt 4 oraz
art. 106a pkt 3 i 4,
b) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,
2) sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118
– jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.
Powyższe oznacza, że podatnik nie ma obowiązku wystawienia faktury z tytułu świadczenia usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 usługi, pod warunkiem niezgłoszenia przez nabywcę żądania jej wystawienia w terminie, o którym mowa w art. 106b ust. 3 ustawy.
Jak zostało wskazane, nabycie Wierzytelności w ramach Umowy cesji przez Państwa od Banku ((Y) z siedzibą (Z)) jeżeli Bank w przyszłości zdecyduje się prowadzić działalność przez oddział na terytorium Polski, co spowoduje powstanie jego stałego miejsca prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce, będzie korzystać ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy jako usługi w zakresie długów.
Biorąc pod uwagę uregulowania zawarte ww. przepisach dotyczących dokumentowania czynności wykonywanych przez podatnika oraz okoliczność, że gdy miejscem świadczenia przez Państwa usług związanych z Umową cesji (nabycie Wierzytelności) na rzecz Banku będzie terytorium Polski oraz przedmiotowe usługi będą korzystać ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT to nie będą Państwo zobowiązani do wystawienia faktury z tytułu świadczenia zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy jako usługi w zakresie długów, chyba że żądanie wystawienia faktury zostanie zgłoszone przez nabywcę (Bank) w ciągu 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym wykonano usługę.
Zatem, Państwa stanowisko w zakresie podatku od towarów i usług w kwestii objętej pytaniem oznaczonym we wniosku nr 5, że w przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy za prawidłowe w zakresie pytania nr 3, Spółka w przypadku braku żądania ze strony Banku nie będzie zobowiązana do dokumentowania sprzedaży usług związanych z umową cesji za pomocą faktur vat, jest prawidłowe.
Końcowo Państwa wątpliwości w zakresie podatku od towarów i usług dotyczą kwestii czy w przypadku uznania Państwa stanowiska za prawidłowe w zakresie pytania nr 2, są Państwo obowiązani do wykazywania sprzedaży usług związanych z umową cesji w pliku JPK_V7M (kwestia objęta pytaniem oznaczonym we wniosku nr 6).
Zgodnie z art. 99 ust. 1 ustawy:
Podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu, z zastrzeżeniem ust. 2-10, art. 130c, art. 133 i art. 138g ust. 2.
Jednocześnie w myśl art. 99 ust. 7c ustawy o VAT:
Deklaracje podatkowe, o których mowa w ust. 1-3, zawierają dane niezbędne do rozliczenia podatku, obliczenia jego wysokości, w tym wysokości podstawy opodatkowania, podatku należnego i podatku naliczonego, a także dane dotyczące podatnika.
Według art. 99 ust. 11c ustawy:
Deklaracje podatkowe, o których mowa w ust. 1-3, są składane zgodnie z wzorem dokumentu elektronicznego w rozumieniu ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, który obejmuje deklarację i ewidencję, o której mowa w art. 109 ust. 3. Dokument elektroniczny, o którym mowa w zdaniu pierwszym, jest przesyłany w sposób określony w przepisach wydanych na podstawie art. 193a § 3 Ordynacji podatkowej i zgodnie z wymaganiami określonymi w tych przepisach.
Jednocześnie z treści art. 109 ust. 3 ustawy o VAT wynika, że:
Podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 oraz podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 albo art. 113a ust. 1, są obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą dane pozwalające na prawidłowe rozliczenie podatku i sporządzenie informacji podsumowującej, w szczególności dane dotyczące:
1)rodzaju sprzedaży i podstawy opodatkowania, wysokości kwoty podatku należnego, w tym korekty podatku należnego, z podziałem na stawki podatku;
2)kwoty podatku naliczonego obniżającego kwotę podatku należnego, w tym korekty podatku naliczonego;
3)kontrahentów;
4)dowodów sprzedaży i zakupów.
Stosownie do art. 109 ust. 3a ustawy:
Podatnicy świadczący usługi, których miejscem świadczenia nie jest terytorium kraju, są obowiązani w prowadzonej ewidencji podać nazwę usługi, wartość usługi bez podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze, uwzględniając moment powstania obowiązku podatkowego określany dla tego rodzaju usług świadczonych na terytorium kraju. W przypadku usług, do których stosuje się art. 28b, stosuje się odpowiednio przepisy art. 19a ust. 1-3 i 8.
Przy czym, na mocy art. 99 ust. 13b ustawy zostało wydane rozporządzenie z dnia 15 października 2019 r. Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (Dz. U. 2019, poz. 1988), dalej: „rozporządzenie JPKVAT”, które określa szczegółowy zakres danych, o których mowa w art. 99 ust. 7c ustawy o VAT, wraz z objaśnieniami co do sposobu wypełniania i miejsca składania deklaracji podatkowych oraz niezbędnymi pouczeniami, uwzględniając konieczność prawidłowego rozliczenia podatku oraz kontroli tego obowiązku przez organ podatkowy.
W myśl § 2 pkt 8 i 10 ww. rozporządzenia JPKVAT:
Deklaracje zawierają dane niezbędne do obliczenia wysokości podatku należnego.
Dane niezbędne do obliczenia wysokości podatku lub zwrotu podatku wraz z oznaczeniem sposobu dokonania tego zwrotu.
Zgodnie z § 4 pkt 1 lit. b ww. rozporządzenia:
Dane niezbędne do obliczenia wysokości podatku należnego, o których mowa w § 2 pkt 8, obejmują m.in. wysokość podstawy opodatkowania, a w przypadkach określonych w lit. d-f oraz i-m - także wysokość podatku należnego, z tytułu dostawy towarów oraz świadczenia usług, dla których miejsce świadczenia znajduje się poza terytorium kraju i w stosunku do których na podstawie art. 86 ust. 8 pkt 1 lub ust. 9 ustawy przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, z wyłączeniem czynności objętych procedurami szczególnymi, o których mowa w dziale XII w rozdziale 6a, 7 lub 9 ustawy, w tym odrębnie z tytułu świadczenia usług, o których mowa w art. 100 ust. 1 pkt 4 ustawy.
Natomiast w myśl § 10 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia JPKVAT:
Ewidencja zawiera następujące dane pozwalające na prawidłowe rozliczenie podatku należnego wysokość podstawy opodatkowania wynikającą z dostawy towarów oraz świadczenia usług, dla których miejsce świadczenia znajduje się poza terytorium kraju i w stosunku do których na podstawie art. 86 ust. 8 pkt 1 lub ust. 9 ustawy przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, z wyłączeniem czynności objętych procedurami szczególnymi, o których mowa w dziale XII w rozdziale 6a, 7 lub 9 ustawy, w tym odrębnie z tytułu świadczenia usług, o których mowa w art. 100 ust. 1 pkt 4 ustawy.
Z powyższego wynika więc, że zarówno w części deklaracyjnej jak też ewidencyjnej wykazuje się świadczenia usług, dla których miejsce świadczenia znajduje się poza terytorium kraju, ale tylko w przypadku gdy w stosunku do tych usług na podstawie art. 86 ust. 8 pkt 1 lub ust. 9 ustawy przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony.
W przedmiotowej sprawie, świadczą Państwo usługi w zakresie długów związane z Umową cesji (nabycie Wierzytelności) na rzecz Banku z siedzibą działalności na terytorium (Z).
W myśl art. 86 ust. 1 ustawy:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Jak stanowi art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy:
Podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, innych niż te, do których stosuje się zwolnienie, o którym mowa w art. 113b ust. 1, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.
W tym miejscu wskazać należy, że z treści art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy wynika, że podatnik podatku od towarów i usług, który dokonuje dostawy towarów lub świadczenia usług poza terytorium kraju, zachowuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, pod warunkiem, że wykonując takie czynności na terytorium kraju miałby również prawo do odliczenia.
Ponadto, zgodnie z art. 86 ust. 9 ustawy:
Podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą czynności zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 7 oraz pkt 37-41, wykonywanych na terytorium kraju, w przypadku gdy miejscem świadczenia tych usług zgodnie z art. 28b lub art. 28l jest terytorium państwa trzeciego lub gdy usługi dotyczą bezpośrednio towarów eksportowanych, pod warunkiem że podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.
Należy zauważyć, iż wskazane we wniosku czynności związane z Umową cesji (nabycie Wierzytelności) świadczone przez Państwa na rzecz Banku ((Y) z siedzibą (Z)) – jak wynika z okoliczności sprawy – stanowią usługi w zakresie długów, które gdyby były świadczone na terytorium Polski, byłyby zwolnione z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.
Zatem przedstawiony we wniosku opis sprawy wskazuje, że nie mają Państwo prawa do odliczenia podatku VAT na podstawie art. 86 ust. 8 pkt 1 w związku ze świadczeniem na podstawie Umowy cesji (nabycia Wierzytelności) usług w zakresie długów na rzecz podatnika posiadającego siedzibę działalności gospodarczej na terytorium innego państwa członkowskiego UE tj. (Z).
Zobowiązanym do rozliczenia podatku VAT z tytułu tej transakcji będzie usługobiorca ((Y) z siedzibą (Z)), który zastosuje do rozliczenia tego podatku przepisy obowiązujące na terytorium (Z).
W związku z powyższym należy stwierdzić, że w okolicznościach niniejszej sprawy, w przypadku świadczenia usług w zakresie długów (Umowa cesji) na rzecz usługobiorcy z (Z), w stosunku do których na podstawie art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy nie przysługuje Państwu prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, nie są Państwo zobowiązani do wykazania sprzedaży usług związanych z Umową cesji w pliku JPK_VAT z deklaracją VAT.
W myśl art. 100 ust. 1 pkt 4 ustawy:
Podatnicy, o których mowa w art. 15, zarejestrowani jako podatnicy VAT UE, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym zbiorcze informacje o dokonanych usługach, do których stosuje się art. 28b, na rzecz podatników podatku od wartości dodanej lub osób prawnych niebędących takimi podatnikami, zidentyfikowanych na potrzeby podatku od wartości dodanej, świadczonych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju, innych niż zwolnionych od podatku od wartości dodanej lub opodatkowanych stawką 0%, dla których zobowiązanym do zapłaty podatku od wartości dodanej jest usługobiorca,
Z przytoczonego art. 100 ust. 1 pkt 4 ustawy wynika, że informacja podsumowująca powinna zawierać tylko te usługi świadczone na rzecz podatników podatku od wartości dodanej lub osób prawnych niebędących podatnikami, zidentyfikowanych na potrzeby podatku od wartości dodanej świadczonych na terytorium państwa usługobiorcy innych niż terytorium kraju, które nie są opodatkowane stawką 0% lub zwolnione z opodatkowania podatkiem od wartości dodanej, dla których to obowiązanym do zapłaty podatku od wartości dodanej jest usługobiorca.
Zatem należy stwierdzić, że Państwo nie są zobowiązani do wykazania świadczonej przez Państwa w ramach Umowy cesji (nabycia Wierzytelności) usługi w zakresie długów na rzecz podmiotu z (Z) w zbiorczej informacji, o której mowa w art. 100 ustawy, bowiem usługi te świadczone na terytorium kraju korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, tym samym nie dają one prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego oraz prawa do zwrotu kwoty podatku naliczonego.
Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie podatku od towarów i usług w kwestii objętej pytaniem oznaczonym we wniosku nr 6, że Spółka nie jest obowiązana do wykazywania sprzedaży usług związanych z umową cesji w pliku JPK_V7M, jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług. Ocena prawna Państwa stanowiska w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od czynności cywilnoprawnych jest przedmiotem odrębnych rozstrzygnięć.
Ponadto informuję, że interpretacja wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko dla Państwa tj. (X) Spółka Akcyjna, która wystąpiła z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej; wydana interpretacja nie wywołuje więc skutków prawnopodatkowych dla innych podmiotów.
Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione w opisie sprawy oraz we własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – w wydanej interpretacji rozpatrzone.
Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym albo opisem zdarzenia przyszłego. Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…), (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
