Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe - Interpretacja - null

ShutterStock
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe - Interpretacja - 0112-KDIL1-3.4012.591.2025.2.KK

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

8 lipca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 8 lipca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy wskazania:

-czy Opłaty stanowią wynagrodzenie za świadczenie usług podlegających opodatkowaniu VAT, a tym samym czy Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego wynikającego z faktur dotyczących Opłat,

-czy obciążenia Kontrahentów przez Spółkę stanowią wynagrodzenie za świadczenie usług podlegających opodatkowaniu VAT.

Uzupełnili go Państwo pismem z 25 sierpnia 2025 r. (wpływ 26 sierpnia 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego

„A” Sp. z o.o. (dalej: Spółka, Wnioskodawca) należy do międzynarodowej grupy kapitałowej (dalej: Grupa). Wnioskodawca jest spółką prawa polskiego, będącą zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT w Polsce. Wnioskodawca jest spółką handlowo -dystrybucyjną. Głównym celem działalności gospodarczej Spółki jest pozyskanie klientów w celu zawarcia umów na sprzedaż (...) (dalej: Produkt). Spółka zawiera kontrakty na warunkach Incoterms DAP/DDP. W ramach prowadzonej działalności, Spółka jest odpowiedzialna za organizację i koordynację przewozu towarów z miejsca nadania do miejsca odbioru.

W ramach prowadzonej działalności, Spółka korzysta z usług podwykonawców, tzn. podmiotów wykonujących działalność gospodarczą w zakresie transportu, logistyki i spedycji, będących podatnikami VAT (dalej: Przewoźnicy). Wnioskodawca zawiera z Przewoźnikami tzw. „zlecenia spedycyjne”, na podstawie których zleca im wykonanie usług w zakresie przewozu towarów. Z niektórymi z Przewoźników Wnioskodawca ma zawarte również umowy, które dodatkowo regulują wzajemne prawa i obowiązki stron.

W trakcie świadczenia usług przez Przewoźników może dochodzić do sytuacji, które mają wpływ na czas świadczenia usług (a zarazem czas dostarczenia towarów). Zdarzeniami takimi są przestoje w miejscu załadunku z winy firmy, od której Spółka nabywa Produkty oraz w miejscu rozładunku towarów, które to opóźnienia powstają z winy klienta ostatecznego.

W związku z występowaniem ww. zdarzeń, Wnioskodawca określa m.in. tryb zgłaszania takich przestojów oraz maksymalne kwoty opłat należnych Przewoźnikom za takie przestoje. W rezultacie, w przypadku wystąpienia opisanych wyżej sytuacji, Przewoźnicy obciążają Spółkę dodatkowymi opłatami (dalej: Opłata), które de facto skutkują zwiększeniem całkowitej kwoty należnej Przewoźnikom z tytułu realizowanych przez nich zleceń. Przewoźnicy ze względu na różne podejścia indywidualne mogą obciążać Wnioskodawcę kwotami odnoszącymi się do pojedynczych przestojów lub wystawiać jeden dokument zbiorczy odnoszący się np. do okresu miesięcznego.

Wnioskodawca organizuje transport w celu wywiązania się z umów na dostawę Produktów na rzecz podmiotów, z którymi ma zawarte kontrakty (dalej: Kontrahent). Co do zasady, przestoje u Przewoźników powstają w miejscu docelowym odbioru towaru. Często Kontrahenci ze względu na ograniczenia produkcyjne nie są w stanie rozładować dostawy w terminie wcześniej ustalonym ze Spółką, co przekłada się na wydłużony czas oczekiwania ze strony Przewoźników. Taka sytuacja uprawnia Przewoźników do obciążenia Spółki Opłatami.

Spółka każdorazowo podejmuje rozmowy z Kontrahentami w celu obciążenia ich kosztami poniesionymi przez Wnioskodawcę z tytułu przestoju Przewoźników. Spółka również przewiduje, że w przyszłości w ogólnych warunkach lub w poszczególnych umowach z Kontrahentami umieści zapisy o poniesieniu kosztów przestoju Przewoźników przez Kontrahentów.

Uzupełnienie opisu sprawy

1.W odpowiedzi na pytanie: Czy miejscem świadczenia, a zarazem opodatkowania usług postojowych, za które Przewoźnicy naliczają Spółce Opłaty i którymi następnie Spółka obciąża Kontrahentów (w sytuacji uznania ich za świadczenie usług) jest/będzie Polska? Jeśli nie, to gdzie znajduje się/będzie się znajdowało miejsce świadczenia tych usług?

wskazali Państwo:

Spółka zleca Przewoźnikom realizację usług transportowych zarówno w Polsce, jak i w innych krajach Unii Europejskiej, np. Czechy.

2.W odpowiedzi na pytanie: Co należy rozumieć przez określenie sformułowane w pytaniu oznaczonym we wniosku nr 1 o treści: (…) niezależnie od sposobu ich udokumentowania? W szczególności proszę wyjaśnić, czy – w przypadku uznania, że Opłaty stanowią/będą stanowiły wynagrodzenie za świadczenie usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT – każdorazowo Spółka otrzymuje/będzie otrzymywać od Przewoźników faktury VAT dokumentujące te Opłaty?

wskazali Państwo:

Przewoźnicy ze względu na różne podejścia indywidualne mogą obciążać Wnioskodawcę kwotami odnoszącymi się do pojedynczych przestojów lub wystawiać jeden dokument zbiorczy odnoszący się np. do okresu miesięcznego. A zatem stwierdzenie to dotyczyło faktu, że identyczne czynności mogą zostać udokumentowane przez Przewoźników w różny sposób, na co Wnioskodawca nie ma i nie może mieć wpływu.

3.W odpowiedzi na pytanie: Nawiązując do podanej w opisie sprawy informacji o treści: „W związku z występowaniem ww. zdarzeń, Wnioskodawca określa m.in. tryb zgłaszania takich przestojów oraz maksymalne kwoty opłat należnych Przewoźnikom za takie przestoje”. Proszę wyjaśnić – gdzie, tj. w jakim dokumencie, Spółka określa/będzie określać tryb zgłaszania przestojów oraz maksymalne kwoty opłat należnych Przewoźnikom za postoje, czy też w ustaleniach ustnych?

wskazali Państwo:

Przewoźnicy w formie mailowej zostali poinformowani o stosowaniu kwot opłat za godzinę postoju. Przestoje przez Przewoźników są zgłaszane w formie mailowej do pracowników działu logistyki Spółki.

4.W odpowiedzi na pytanie: W jaki sposób jest/będzie ustalona/skalkulowana wysokość Opłaty? Czy wynika ona z cennika, zleceń przewozowych itp.?

wskazali Państwo:

Spółka ustaliła maksymalną kwotę Opłaty za godzinę i poinformowała o tym Przewoźników drogą mailową.

5.W odpowiedzi na pytanie: Czy z umowy lub innego dokumentu bądź ustnych ustaleń wynika/będzie wynikać zgoda Spółki na obciążanie Jej Opłatami przez Przewoźników?

wskazali Państwo:

Tak, Spółka wyraziła zgodę na obciążanie jej Opłatami przesyłając informację mailową o której mowa w pkt 3 do swoich Przewoźników.

6.W odpowiedzi na pytanie: Na jakiej Podstawie Przewoźnicy obciążają/będą obciążać Spółkę Opłatami?

wskazali Państwo:

Na podstawie przesłanego przez Spółkę na rzecz Przewoźników maila o którym mowa w pkt 3.

7.W odpowiedzi na pytanie: Czy Spółka w momencie roszczenia Przewoźników o Opłatę, zgadza się/będzie się zgadzać na jej poniesienie, czy też występują sytuacje, w których Spółka odmawia/będzie odmawiać jej zapłaty (jakie)? Jeśli występują takie sytuacje, to czy sprawy są kierowane przez Przewoźników do Sądu, czy są one załatwiane w inny sposób (jaki)?

wskazali Państwo:

Spółka weryfikuje zasadność zgłaszanych Opłat przez Przewoźników i w przypadku zidentyfikowania niezgodności wyjaśnia z Przewoźnikiem rozbieżności. Strony starają się ugodowo dojść do porozumienia. Do dnia przygotowania niniejszego pisma nie wystąpiła sytuacja skierowania sprawy do sądu.

8.W odpowiedzi na pytanie: Czy świadczenia nabywane przez Spółkę od Przewoźników, za które Spółka jest/będzie obciążana Opłatami, są/będą przez Spółkę wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem VAT na terytorium Polski? Jeśli nie, to do jakich czynność Spółka wykorzystuje/będzie wykorzystywać ww. świadczenie na terytorium Polski (niepodlegających opodatkowaniu, zwolnionych od podatku)?

wskazali Państwo:

Spółka nabywa od Przewoźników usługi transportowe, które są niezbędnym elementem w celu wykonywania podstawowej działalności dystrybucyjnej (...), która podlega opodatkowaniu VAT na zasadach ogólnych. Dostawy (...) są realizowane przez Spółkę zarówno w Polsce, jak i na terenie innych państw członkowskich Unii Europejskiej.

9.W odpowiedzi na pytanie: Jeśli nabywane świadczenia od Przewoźników są wykorzystywane przez Spółkę do czynności podlegających opodatkowaniu gdzie miejscem świadczenia nie jest terytorium kraju to czy podatek związany z nabyciem świadczeń od Przewoźników mógłby być odliczony, gdyby miejscem świadczenia i opodatkowania było terytorium Polski, tj. czy czynności dokonywane przez Spółkę gdyby miejscem świadczenia i opodatkowania była Polska, stanowiłyby czynności opodatkowane uprawniające do odliczenia podatku? Jeśli tak, to czy Spółka posiada/będzie posiadać dokumenty, z których wynika/będzie wynikać związek odliczonego podatku z tymi czynnościami?

wskazali Państwo:

Tak, gdyby miejscem świadczenia usług była Polska (co w większości dostaw ma miejsce) podatek naliczony mógłby zostać odliczony. Spółka będzie w posiadaniu dokumentu obciążeniowego otrzymanego od Przewoźników.

10.W odpowiedzi na pytanie: W jaki sposób jest/będzie ustalona/skalkulowana wysokość kosztów poniesionych przez Spółkę z tytułu przestoju Przewoźników, którymi Spółka obciąża Kontrahentów? Czy wynika ona z cennika, zleceń przewozowych itp.?

wskazali Państwo:

Spółka dokonuje obciążenia Kontrahentów na podstawie refaktury kwoty, którą otrzymuje od Przewoźnika.

11.W odpowiedzi na pytanie: Czy z umowy (innego dokumentu – jakiego?), bądź ustnych ustaleń wynika/będzie wynikać zgoda Kontrahenta na obciążanie Go kosztami poniesionymi przez Spółkę z tytułu przestoju Przewoźników?

wskazali Państwo:

Obecnie Spółka każdorazowo ustnie ustala z Kontrahentem jego obciążenie. Natomiast w przyszłości Wnioskodawca planuje zawrzeć odpowiednie zapisy w umowach sprzedaży (...).

12.W odpowiedzi na pytanie: Na jakiej podstawie Spółka obciąża/będzie obciążać Kontrahentów kosztami poniesionymi przez Spółkę z tytułu przestoju Przewoźników?

wskazali Państwo:

Na podstawie ustaleń ustnych, a przyszłościowo na podstawie postanowień zawartych w umowach sprzedaży.

13.W odpowiedzi na pytanie: Czy Kontrahent, w momencie roszczenia Spółki o zapłatę kosztów poniesionych przez Spółkę z tytułu przestoju Przewoźników, zgadza się/będzie się zgadzać na ich poniesienie, czy też występują sytuacje, w których Kontrahent odmawia/będzie odmawiać ich zapłaty (jakie)? Jeśli występują takie sytuacje, to czy sprawy są kierowane przez Spółkę do Sądu, czy są one załatwiane w inny sposób (jaki)?

wskazali Państwo:

Kontrahent weryfikuje zasadność zgłaszanych przez Spółkę kwot i w przypadku zidentyfikowania niezgodności wyjaśnia z Wnioskodawcą rozbieżności. Strony starają się ugodowo dojść do porozumienia. Nie wystąpiła sytuacja skierowania sprawy do sądu.

Pytania

1.CzyOpłatystanowiąwynagrodzeniezaświadczenieusługpodlegającychopodatkowaniuVAT,atymsamymWnioskodawcyprzysługujeprawodoobniżeniakwotypodatkuVATnależnegookwotępodatkuVATnaliczonegowynikającegozfakturdotyczącychOpłatniezależnieodsposobuichudokumentowania?

2.CzyobciążeniaKontrahentówprzezSpółkęstanowiąwynagrodzeniezaświadczenieusługpodlegającychopodatkowaniuVAT?

Państwa stanowisko w sprawie

W Państwa ocenie:

Uzasadnienie w zakresie pytania 1

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 7 ust. 1 Ustawy VAT, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast przez świadczenie usług rozumie się, zgodnie z art. 8 ust. 1, każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również m.in. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji.

Zgodnie z powołanymi powyżej przepisami, pojęcie świadczenia usług w Ustawie VAT stanowi dopełnienie definicji dostawy towarów. Jednocześnie nie oznacza to, że każda czynność, czy też płatność jest opodatkowana podatkiem VAT. Opodatkowaniu podlega możliwe do zidentyfikowania, odpłatne świadczenie podatnika wykonywane na rzecz określonego usługobiorcy.

W orzecznictwie podkreśla się, że z podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT usługą będziemy mieli do czynienia, jeżeli spełnione zostaną łącznie następujące warunki:

·świadczona jest określona (możliwa do zdefiniowania) usługa – czyli konkretne, zindywidualizowane świadczenie, które nie stanowi dostawy towarów,

·       usługa ta jest świadczona odpłatnie na rzecz konkretnego, indywidualnie określonego, beneficjenta, istnieje bezpośredni związek między świadczoną usługą i otrzymywanym wynagrodzeniem,

·       świadczenie wynika ze stosunku prawnego łączącego strony oraz

·występuje wzajemność (ekwiwalentność) świadczeń.

W celu ustalenia, czy Opłaty mieszczą się w definicji świadczenia usług, należy ocenić je przez pryzmat ww. pięciu przesłanek.

Konkretne świadczenie:

W ocenie Spółki, Opłaty należy uznać jako element wynagrodzenia należnego Przewoźnikowi z tytułu świadczonych usług.

Stosunek prawny między stronami:

Spółka i Przewoźnicy uzgadniają zasady powstania i obciążenia w zakresie Opłat.

Beneficjent czynności:

Podmiotem będącym beneficjentem świadczenia jest Spółka, która nabywa usługi od Przewoźników.

Odpłatność i wzajemność świadczeń:

Odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym jakkolwiek wynagrodzenie musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. W kontekście powyższego Spółka wskazuje, że wynagrodzenie za wykonywane przez Przewoźnika usługi, w tym w zakresie kwot opłat przestojowych, uregulowane są w ustaleniach między stronami. Tym samym istnieje kwota odpłatności określona w pieniądzu za dane świadczenie (usługę przewozu), w tym w zakresie Opłaty stanowią element cenotwórczy usług świadczonych przez Przewoźników.

Bezpośredni związek czynności i wynagrodzenia:

Opłaty są w sposób nierozerwalny związane ze świadczeniem usług przez Przewoźników.

Wnioskodawca podkreśla, że w jego ocenie, Opłaty nie mają za zadanie naprawienie jakiejkolwiek szkody, zadośćuczynienie jej skutkom w postaci uszczerbku majątkowego lub utraconych korzyści, tylko stanowią element cenotwórczy w zakresie świadczenia usług przez Przewoźników. Innymi słowy, tak jak wskazywano powyżej, przedmiotem ustaleń między stronami jest konkretne świadczenie w postaci świadczenia przez Przewoźników usług przewozu, gdzie elementem wynagrodzenia są Opłaty.

W ocenie Spółki, Opłaty stanowią element nierozerwalny z wynagrodzeniem za świadczenie usług podlegających opodatkowaniu VAT.

Prawo do odliczenia podatku naliczonego:

W odniesieniu do możliwości rozliczenia VAT naliczonego związanego z Opłatami, zdaniem Wnioskodawcy, elementem kluczowym dla rozstrzygnięcia o prawie Spółki do obniżenia VAT należnego o VAT naliczony, zgodnie z art. 86 ust. 1 Ustawy VAT, jest wykazanie, iż Opłaty będą związane z wykonywanymi przez Spółkę czynnościami opodatkowanymi VAT.

Jak wynika z treści art. 86 ust. 1 Ustawy VAT, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego przy nabyciu towarów i usług w zakresie, w jakim są one wykorzystywane do wykonywania przez podatnika czynności opodatkowanych VAT. Jeśli zatem dane towary i usługi są wykorzystywane wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia całości VAT naliczonego przy nabyciu.

Mając na uwadze powyższe, należy podkreślić, że nabycie przez Spółkę od Przewoźników usług przewozowych, w tym w zakresie ponoszonych Opłat, jest związane z wykonywaną przez Spółkę działalnością opodatkowaną VAT w zakresie jej działalności gospodarczej. Dodatkowo, zdaniem Spółki, w zakresie ponoszonych Opłat nie znajdzie zastosowania art. 88 ust. 3a Ustawy VAT, w szczególności pkt 2, w myśl którego „nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku”. Wynika to z faktu, że jak wskazano powyżej, świadczenia których dotyczą Opłaty w ocenie Spółki, podlegają przepisom Ustawy VAT i opodatkowaniu VAT jako świadczenie usług, nie podlegając pod żadne wymienione w ustawie zwolnienia i/lub wyłączenia.

W konsekwencji, w ocenie Wnioskodawcy, Opłaty stanowią wynagrodzenie za świadczenie usług podlegających opodatkowaniu VAT, a tym samym Spółce przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego wynikającego z faktur dotyczących Opłat.

Prawo do odliczenia będzie przysługiwać Spółce niezależnie od tego, czy Przewoźnik podwyższy wartość usługi transportowej, czy spedycyjnej o Opłaty, czy też wystawi na rzecz Wnioskodawcy odrębną fakturę z wykazaniem Opłaty, z jednoznacznym wskazaniem jakiego transportu dotyczy. Sposób udokumentowania, w ocenie Spółki, nie wpływa na prawo do odliczenia, dla którego kluczowy jest związek z czynnościami opodatkowanymi, który w opisanym stanie faktycznym niewątpliwie występuje.

Uzasadnienie w zakresie pytania 2

Opisane w pytaniu świadczenie, wykonywane będzie w uzgodnieniu i w interesie drugiej strony. Otrzymane od klienta ostatecznego świadczenie stanowić będzie płatność wynikającą wprost z łączącego Wnioskodawcę i klienta ostatecznego stosunku zobowiązaniowego. Wypłata Wnioskodawcy kwoty w oparciu o stałą stawkę godzinową za każdą dodatkową godzinę oczekiwania na rozładunek ciężarówki, bądź kwotę jaką obciążany jest Wnioskodawca przez przewoźnika, które przewidziane są w umowach zawartych między Spółką a klientami ostatecznymi, nie nastąpi na skutek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania w ogólności lub konkretnego uchybienia w zakresie sposobu wykonania zobowiązania.

Zatem koszt dodatkowego przestoju, jakimi Spółka obciąża/będzie obciążać klienta ostatecznego należy traktować jako zapłatę za świadczenie wykonywane na rzecz drugiej strony, co wypełnia przesłankę uznania za usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

W przypadku pobieranej kwoty przez Wnioskodawcę, wynikającej z zawartej umowy między Spółką a klientem, można wskazać konkretnego beneficjenta tej usługi klienta ostatecznego, który w związku z opóźnieniem w rozładunku ciężarówek firm transportowych spowodowanych z jego winy ponosi dodatkowe koszty, a tym samym ma świadomość tolerowania przez Wnioskodawcę takich sytuacji. Spółka toleruje pewne zachowanie kontrahenta (opóźnienie w rozładunku towarów) za co dostaje konkretne wynagrodzenie określone w umowie.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy wskazać, że w przedmiotowej sprawie spełniona zostanie przesłanka istnienia związku pomiędzy wypłatą należności określonej w umowie a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że koszty dodatkowego przestoju jakimi Spółka obciąża/będzie obciążać klienta ostatecznego związane będą ze świadczeniem usługi, która to czynność, w myśl art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Podobne stanowisko zostało zaprezentowane przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 23 marca 2015 r., nr IPPP3/443-1236/14-5/RD.

W konsekwencji, w ocenie Wnioskodawcy, obciążenia na rzecz Kontrahentów stanowią wynagrodzenie za świadczenie usług podlegających opodatkowaniu VAT, a tym samym Spółka powinna udokumentować te kwoty fakturami VAT wystawionymi na rzecz Kontrahentów.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają:

1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2)eksport towarów;

3)import towarów na terytorium kraju;

4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Według art. 2 pkt 6 ustawy:

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Z powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlega opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

Przy określeniu, czy miała miejsce czynność podlegająca opodatkowaniu istotne jest zatem określenie, czy wykonywano świadczenie i czy wynagrodzenie z tytułu wykonywania tego świadczenia miało być wypłacone. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

-w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

-świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Dana usługa podlega więc opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

Warto w tym miejscu wskazać, że kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. I tak, przykładowo w wyroku z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise, TSUE uznał, że określoną czynność można uznać za wykonaną odpłatnie, jeśli istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto gdy odpłatność za otrzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miała być opodatkowana VAT.

Na uwagę zasługuje także orzeczenie z dnia 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93 R. J. Tolsma przeciwko Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden, gdzie podkreślono, że usługi świadczone są za wynagrodzeniem, wyłącznie jeżeli istnieje stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, na mocy którego występuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez świadczącego usługę stanowi wartość przekazywaną w istocie w zamian za usługę wyświadczoną jej odbiorcy.

Z dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego. Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą, a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na podstawie art. 5 ustawy.

Ponadto na podstawie art. 29a ust. 1 ustawy:

Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

W myśl. art. 29a ust. 6 ustawy:

Podstawa opodatkowania obejmuje:

1)podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;

2)koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Kwestie odszkodowań, jak i kar umownych z tytułu niewywiązania się z warunków umowy regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071). Odszkodowanie jest zapłatą za wyrządzone szkody, poniesione przez kogoś straty.

Zgodnie z art. 361 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego:

§ 1. Zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.

§ 2. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Na gruncie prawa cywilnego odszkodowanie za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto między zdarzeniem a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy.

Zgodnie z art. 471 Kodeksu cywilnego:

Dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Z kolei w myśl art. 917 Kodeksu cywilnego:

Przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Tak więc istotą ugody jest czynienie sobie wzajemnie ustępstw w zakresie oczekiwanych rezultatów stosunku prawnego, które należy zaliczyć do przedmiotowo istotnych elementów ugody (wyrok SN z dnia 24 lipca 2002 r., sygn. akt I CKN 915/00).

W świetle wyżej przytoczonych przepisów, na gruncie stosunków cywilnoprawnych szkoda polega na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika, istnienia adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem a szkodą. Brak tych przesłanek powoduje, że nie mamy do czynienia ze szkodą, za powstanie której dłużnik zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania. Istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie, lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną – świadczenie w zamian za wynagrodzenie – co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. Zapłata taka nie jest też związana z zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.

Ustalanie statusu wypłacanej rekompensaty, jako podlegającej bądź niepodlegającej opodatkowaniu VAT, należy więc oceniać w kontekście związku z konkretnym świadczeniem.

TSUE w sprawie o sygnaturze C-277/05 Société thermale d’Eugénie-les-Bains stwierdził, że: „Artykuły 2 ust. 1 i 6 ust. 1 Szóstej Dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku, powinny być interpretowane w ten sposób, że kwoty zapłacone tytułem zadatku w ramach umów dotyczących świadczenia usług hotelarskich podlegających podatkowi VAT, w przypadku, gdy klient skorzysta z uprawnienia do odwołania rezerwacji, a kwoty te są zatrzymywane przez przedsiębiorstwo hotelarskie, należy uznać za odszkodowanie ryczałtowe płacone w celu naprawienia szkody poniesionej w następstwie niewykonania umowy przez klienta, bez bezpośredniego związku z jakąkolwiek odpłatnie świadczoną usługą, które jako takie nie podlega opodatkowaniu”.

Zagadnienie dotyczące kar umownych regulują przepisy Działu II „Skutki niewykonania zobowiązań” ustawy Kodeks cywilny.

I tak, zgodnie z art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego:

Można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).

Przepis art. 483 Kodeksu cywilnego jest bezwzględnie obowiązującym przepisem prawa, tzn. kary umowne mogą być wyłącznie sankcją za niewykonanie lub niewłaściwe wykonanie zobowiązań niepieniężnych. Odstąpienie od umowy stanowi realizację uprawnień związanych z określonymi wypadkami niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań z umów wzajemnych i skuteczne odstąpienie od umowy stanowi w pewnym sensie potwierdzenie, że istotnie miał miejsce przypadek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przez drugą stronę.

Z cyt. wyżej art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że kara umowna jest dodatkowym zastrzeżeniem umownym, wprowadzanym do umowy w ramach swobody kontraktowania, mającym na celu wzmocnienie skuteczności więzi powstałej między stronami w wyniku zawartej przez nie umowy i służy realnemu wykonaniu zobowiązań. Przewidziany umową obowiązek zapłaty kary umownej ma w stosunku do zasadniczego obowiązku dłużnika wynikającego z tej umowy charakter uboczny (akcesoryjny).

Mając na uwadze powyższe regulacje prawne należy wskazać, że kary umowne mogą być wyłącznie sankcją za niewykonanie lub niewłaściwe wykonanie zobowiązań. Zastrzeżenie kary umownej można zatem traktować jako formę uproszczenia redakcji warunków umowy, która pozwala na przyjęcie przez strony, że wypadki niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, stanowią jednocześnie podstawę do domagania się zapłaty kary umownej.

Trzeba zaznaczyć, że bez znaczenia pozostaje nazwa danej płatności. Istotnym jest natomiast, czy stanowi ona zapłatę za konkretne świadczenie czy też jest odszkodowaniem w znaczeniu wyżej opisanym.

Jeżeli płatności o charakterze odszkodowawczym nie będą miały bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia ze strony podmiotu zobowiązanego, wówczas kwota otrzymanych odszkodowań nie będzie mieściła się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT i jako taka nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem.

Odwołując się zatem do art. 361 i art. 471 Kodeksu cywilnego należy stwierdzić, że istotą odszkodowań nie jest płatność za świadczenie, lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie występuje świadczenie w zamian za wynagrodzenie, a zatem otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. Zapłata ta nie jest też związana z zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.

Także w przypadku, gdy odszkodowanie wynika z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, jego istota sprowadza się do naprawienia wyrządzonej w związku z tym szkody. Innymi słowy, przesłanką odszkodowania przewidzianego w art. 471 Kodeksu cywilnego jest nie samo niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, a spowodowanie tym szkody w rozumieniu art. 361 § 2 Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a)nabycia towarów i usług,

b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi;

Z cytowanych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego). Przedstawiona zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Co więcej, zgodnie z art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy:

Podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, innych niż te, do których stosuje się zwolnienie, o którym mowa w art. 113b ust. 1, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.

Uprawnienie wynikające z powyższego przepisu odnosi się do podatników, którzy dokonują dostaw towarów bądź świadczenia usług opodatkowanych poza terytorium kraju, a zakupy, jakich dokonują, są związane właśnie z tymi czynnościami. Warunkiem do odliczenia podatku naliczonego związanego z czynnościami dokonywanymi poza terytorium kraju jest to, aby – hipotetycznie – w przypadku wykonywania tych samych czynności w kraju podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego. Powołany przepis wymaga ponadto, aby podatnik posiadał dokumenty, z których wynikać będzie związek odliczonego podatku z czynnościami wykonywanymi poza terytorium kraju. Powinny to być przede wszystkim dokumenty potwierdzające dokonanie określonych czynności poza terytorium kraju, które będą jednocześnie opisywać te czynności.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jak stanowi art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:

Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy sprzedaż została udokumentowana fakturami lub fakturami korygującymi transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest spółką prawa polskiego, będącą zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT w Polsce. Wnioskodawca jest spółką handlowo-dystrybucyjną. Głównym celem działalności gospodarczej Spółki jest pozyskanie klientów w celu zawarcia umów na sprzedaż (...) (dalej: Produkt). Spółka zawiera kontrakty na warunkach Incoterms DAP/DDP. W ramach prowadzonej działalności, Spółka jest odpowiedzialna za organizację i koordynację przewozu towarów z miejsca nadania do miejsca odbioru. W ramach prowadzonej działalności Spółka korzysta z usług podwykonawców, tzn. podmiotów wykonujących działalność gospodarczą w zakresie transportu, logistyki i spedycji, będących podatnikami VAT (dalej: Przewoźnicy). Spółka zawiera z Przewoźnikami tzw. „zlecenia spedycyjne”, na podstawie których zleca im wykonanie usług w zakresie przewozu towarów. Z niektórymi z Przewoźników Spółka ma zawarte również umowy, które dodatkowo regulują wzajemne prawa i obowiązki stron.

W trakcie świadczenia usług przez Przewoźników może dochodzić do sytuacji, które mają wpływ na czas świadczenia usług (a zarazem czas dostarczenia towarów). Zdarzeniami takimi są przestoje w miejscu załadunku z winy firmy od której Spółka nabywa Produkty oraz w miejscu rozładunku towarów, które to opóźnienia powstają z winy klienta ostatecznego.

W związku z występowaniem ww. zdarzeń, Spółka określa m.in. tryb zgłaszania takich przestojów oraz maksymalne kwoty opłat należnych Przewoźnikom za takie przestoje. W przypadku wystąpienia opisanych wyżej sytuacji, Przewoźnicy obciążają Spółkę dodatkowymi opłatami (dalej: Opłata), które skutkują zwiększeniem całkowitej kwoty należnej Przewoźnikom z tytułu realizowanych przez nich zleceń. Przewoźnicy ze względu na różne podejścia indywidualne mogą obciążać Spółkę kwotami odnoszącymi się do pojedynczych przestojów lub wystawiać jeden dokument zbiorczy odnoszący się np. do okresu miesięcznego.

Spółka organizuje transport w celu wywiązania się z umów na dostawę Produktów na rzecz podmiotów z którymi ma zawarte kontrakty (dalej: Kontrahent). Przestoje u Przewoźników powstają w miejscu docelowym odbioru towaru. Często Kontrahenci ze względu na ograniczenia produkcyjne nie są w stanie rozładować dostawy w terminie wcześniej ustalonym ze Spółką, co przekłada się na wydłużony czas oczekiwania ze strony Przewoźników. Taka sytuacja uprawnia Przewoźników do obciążenia Spółki Opłatami.

Przewoźnicy w formie mailowej zostali poinformowani o stosowaniu kwot opłat za godzinę postoju. Przestoje przez Przewoźników są zgłaszane w formie mailowej do pracowników działu logistyki Spółki.

Spółka ustaliła maksymalną kwotę Opłaty za godzinę i poinformowała o tym Przewoźników drogą mailową.

Spółka wyraziła zgodę na obciążanie jej Opłatami przesyłając informację mailową do swoich Przewoźników o stosowaniu kwot opłat za godzinę postoju.

Przewoźnicy obciążają/będą obciążać Spółkę Opłatami na podstawie przesłanej przez Spółkę na rzecz Przewoźników ww. informacji mailowej.

Spółka weryfikuje zasadność zgłaszanych Opłat przez Przewoźników i w przypadku zidentyfikowania niezgodności wyjaśnia z Przewoźnikiem rozbieżności. Strony starają się ugodowo dojść do porozumienia. Nie wystąpiła sytuacja skierowania sprawy do sądu.

Państwa wątpliwości w analizowanej sprawie dotyczą w pierwszej kolejności kwestii czy Opłaty za przestoje w załadunku lub rozładunku towarów, którymi Przewoźnicy obciążają Spółkę, stanowią wynagrodzenie za świadczenie usług podlegających opodatkowaniu VAT.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości należy wskazać, że Opłaty za przestoje w miejscu załadunku lub rozładunku towarów, którymi Przewoźnicy obciążają Spółkę, stanowią wynagrodzenie za świadczenie usług. Przedmiotowe Opłaty są częścią składową świadczonej usługi transportowej i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Opłaty nie mają za zadanie naprawienie jakiejkolwiek szkody, zadośćuczynienie jej skutkom w postaci uszczerbku majątkowego lub utraconych korzyści, tylko stanowią element cenotwórczy w zakresie świadczenia usług przez Przewoźników.

W przypadku gdy Spółka ponosi ww. Opłaty mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną – świadczenie usług w zamian za wynagrodzenie. Spółka określa tryb zgłaszania przestojów oraz maksymalne kwoty opłat należnych Przewoźnikom za takie przestoje. Przewoźnicy w formie mailowej zostali poinformowani o stosowaniu kwot opłat za godzinę postoju. Przestoje przez Przewoźników są zgłaszane w formie mailowej do pracowników działu logistyki Spółki. Spółka ustaliła maksymalną kwotę Opłaty za godzinę postoju i poinformowała o tym Przewoźników drogą mailową. Spółka wyraziła zgodę na obciążanie jej Opłatami z tytułu postoju przy rozładunku lub załadunku towarów, przesyłając informację mailową do swoich Przewoźników. Przewoźnicy obciążają/będą obciążać Spółkę Opłatami na podstawie przesłanego przez Spółkę na rzecz Przewoźników ww. maila.

Mając na uwadze bardzo szeroką definicję świadczenia usług dla potrzeb podatku VAT, jak również wewnętrzne ustalenia między Spółką a Przewoźnikami dotyczącymi ponoszenia przez Spółkę Opłat z tytułu postojów przy rozładunku lub załadunku towarów, należy uznać, iż opisana czynność stanowi świadczenie usługi podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W przedstawionym przypadku dochodzi bowiem do świadczenia usług ze strony Przewoźników, polegającego na tolerowaniu (znoszeniu) nieplanowanego przestoju w miejscu załadunku lub rozładunku towarów. Świadczenie to jest wykonywane na rzecz Spółki, za które to świadczenie należne jest Przewoźnikom odrębne wynagrodzenie zgodnie z ustaleniami między stronami. Należy zatem uznać, że przedmiotowe wynagrodzenie jest częścią składową świadczonej usługi związanej z przewozem towarów i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tym samym Opłaty stanowią wynagrodzenie za świadczenie usług podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Państwa wątpliwości dotyczą również kwestii, czy Spółce przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego wynikającego z faktur dotyczących Opłat za przestoje w załadunku lub rozładunku towarów.

Z wniosku wynika, że Spółka nabywa od Przewoźników usługi transportowe, które są niezbędnym elementem w celu wykonywania podstawowej działalności dystrybucyjnej (...), która podlega opodatkowaniu VAT na zasadach ogólnych. Dostawy (...) są realizowane przez Spółkę zarówno w Polsce, jak i na terenie innych państwa członkowskich Unii Europejskiej.

Odnoszą się do Państwa wątpliwości wskazać należy, że Opłaty za przestoje w rozładunku lub załadunku towarów, jak ustalono powyżej, stanowią wynagrodzenie za czynność podlegającą opodatkowaniu (świadczenie usług). Z uwagi na fakt, że ustawa o podatku od towarów i usług ani przepisy wykonawcze do tej ustawy, nie przewidują zwolnienia takich usług od podatku VAT, to usługi te podlegają opodatkowaniu właściwą stawką podatku VAT. Ponadto, świadczenia nabywane od Przewoźników za które Spółka obciążana jest Opłatami za przestoje w miejscu rozładunku lub załadunku towarów, są/będą wykorzystywane do czynności podlegających opodatkowaniu VAT na terytorium Polski na zasadach ogólnych (niekorzystających ze zwolnienia od podatku), oraz do czynności podlegających opodatkowaniu gdzie miejscem świadczenia nie jest terytorium kraju, gdzie podatek związany z takimi świadczeniami mógłby być odliczony, gdyby miejscem świadczenia i opodatkowania było terytorium Polski (tzn. w takiej sytuacji czynności dokonywane przez Spółkę, gdyby miejscem świadczenia i opodatkowania była Polska, stanowiłyby czynności opodatkowane uprawniające do odliczenia podatku). Ponadto, Spółka jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT.

Zatem należy stwierdzić, że Spółce w związku nabyciem od Przewoźników świadczeń, które będą wykorzystywane do ww. czynności opodatkowanych na terytorium Polski przysługuje /będzie przysługiwało na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur dotyczących Opłat.

Natomiast w przypadku wykorzystywania świadczeń nabywanych od Przewoźników (za które Spółka jest/będzie obciążana Opłatami) wykorzystywanych do czynności podlegających opodatkowaniu, gdzie miejscem świadczenia nie jest/nie będzie terytorium kraju, ale gdyby miejscem świadczenia i opodatkowania była Polska, stanowiłyby czynności opodatkowane uprawniające do odliczenia podatku, Spółce, w myśl art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy, przysługuje /będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur dotyczących Opłat. Przy czym dokonując odliczenia na podstawie art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy, Spółka musi być w posiadaniu odpowiednich dokumentów potwierdzających związek odliczonego w Polsce podatku z wykonywanymi czynnościami.

W konsekwencji, Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1, jest prawidłowe.

Państwa wątpliwości dotyczą równie kwestii, czy obciążenia Kontrahentów przez Spółkę kwotą opłaty za przestoje w miejscu rozładunku lub załadunku, stanowią wynagrodzenie za świadczenie usług podlegających opodatkowaniu VAT.

Z opisu sprawy wynika, że Spółka obciąża/będzie obciążać Kontrahentów kosztami poniesionymi przez Spółkę z tytułu przestoju Przewoźników na podstawie ustaleń ustnych, a przyszłościowo na podstawie postanowień zawartych w umowach sprzedaży. Spółka każdorazowo podejmuje rozmowy z Kontrahentami w celu obciążenia ich kosztami poniesionymi przez Spółkę z tytułu przestoju Przewoźników. Kontrahent weryfikuje zasadność zgłaszanych przez Spółkę kwot i w przypadku zidentyfikowania niezgodności wyjaśnia ze Spółką rozbieżności. Strony starają się ugodowo dojść do porozumienia. Nie wystąpiła sytuacja skierowania sprawy do sądu.

Analizując przedstawione okoliczności sprawy w kontekście powołanych przepisów prawa należy stwierdzić, że w przypadku kosztów przestojów jakimi Spółka obciąża/będzie obciążać Kontrahentów mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną – świadczenie w zamian za wynagrodzenie określone na podstawie ustaleń ustnych, a przyszłościowo na podstawie postanowień zawartych w umowach sprzedaży.

Tak rozumiane świadczenie wykonywane jest/będzie w uzgodnieniu i w interesie drugiej strony. Otrzymane od Kontrahentów świadczenie stanowi/stanowić będzie płatność wynikającą wprost z łączącego Spółkę i Kontrahentów stosunku zobowiązaniowego. Spółka dokonuje obciążenia Kontrahentów na podstawie refaktury kwoty, którą otrzymuje od Przewoźnika.

Zatem, obciążenia Kontrahentów przez Spółkę, nie następują na skutek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania w ogólności lub konkretnego uchybienia w zakresie sposobu wykonania zobowiązania.

Koszt przestojów jakimi Spółka obciąża/będzie obciążać Kontrahenta należy traktować jako zapłatę za świadczenie wykonywane na rzecz drugiej strony, co wypełnia przesłankę uznania za usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy.

W przypadku obciążenia Kontrahentów przez Spółkę kosztami przestojów w miejscu rozładunku lub załadunku, wynikające z ustaleń ustnych, a przyszłościowo na podstawie postanowień zawartych w umowach sprzedaży, można wskazać konkretnego beneficjenta tej usługi – Kontrahentów, którzy w związku z opóźnieniem w rozładunku dostawy spowodowanym z ich winy ponoszą dodatkowe koszty, a tym samym mają świadomość tolerowania przez Spółkę takich sytuacji. Spółka toleruje pewne zachowanie Kontrahentów (opóźnienie w rozładunku dostawy) za co dostaje konkretne wynagrodzenie określone na podstawie ustaleń ustnych, a przyszłościowo na podstawie postanowień zawartych w umowach sprzedaży.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy wskazać że w przedmiotowej sprawie spełniona zostanie przesłanka istnienia związku pomiędzy wypłatą należności (określonej na podstawie ustaleń ustnych, a przyszłościowo na podstawie postanowień zawartych w umowach sprzedaży) a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że koszty przestojów jakimi Spółka obciąża/będzie obciążać Kontrahentów związane są/będą ze świadczeniem usługi, która to czynność w myśl art. 5 ust. 1 ustawy, podlega/będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji, obciążenia Kontrahentów przez Spółkę kwotą opłaty za przestoje w miejscu rozładunku lub załadunku, stanowią/będą stanowić wynagrodzenie za świadczenie usług podlegających opodatkowaniu VAT.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

-stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia;

-zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej:

Składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) podanym przez Państwa w złożonym wniosku. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno -skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Należy ponadto podkreślić, że zakres przedmiotowy wniosku wyznaczają zadane przez Państwa pytania. Wskazuję tym samym, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone. Dotyczy to w szczególności kwestii obowiązku udokumentowania obciążenia Kontrahentów fakturą VAT.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.