Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

10 lipca 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 3 lipca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismem z 12 sierpnia 2025 r. (data wpływu 22 sierpnia 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Jako Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym (...) w (…) prowadzi Pan postępowanie egzekucyjne z wniosku wierzyciela: A.A., zam. (…), PESEL: (…) przeciwko dłużnikom: B.B., zam. (…), PESEL: (…) oraz C.C., zam. (…), PESEL: (…).

Przedmiotem postępowania jest egzekucja z nieruchomości gruntowej położonej w (…) przy ul. (…), dla której prowadzona jest księga wieczysta o numerze (…). Nieruchomość będzie sprzedana w drodze licytacji publicznej.

Właścicielami nieruchomości są B.B. w udziale 1/2 oraz C.C. w udziale 1/2. Prawo własności przysługuje im na podstawie Postanowienia Sądu Rejonowego (...) w (…) o stwierdzeniu nabycia spadku z 19 lutego 2002 roku sygn. akt (…) po zmarłej D.D.

Powierzchnia nieruchomości: 0,5178 ha, numer działki 1, obręb ewidencyjny (...). Zgodnie z treścią księgi wieczystej nieruchomość jest działką zabudowaną. Zgodnie z operatem szacunkowym sporządzonym przez rzeczoznawcę majątkowego - biegłą sądową (…) jest to nieruchomość gruntowa niezabudowana. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym (…) w (…) po dokonaniu oględzin nieruchomości potwierdza, iż jest to działka niezabudowana, nieogrodzona, aktualnie zadrzewiona. Działka posiada regularny i prostokątny kształt. Ukształtowanie terenu płaskie. Działka jest nieuzbrojona. Działka jest porośnięta dziką roślinnością (drzewa, krzewy, wysoka trawa) i nie jest użytkowana.

Zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego terenu tzw. (…) uchwalonym przez Radę (…) Uchwałą nr (…) z dnia 15 lipca 2010 roku nieruchomość znajduje się na obszarze MU I - tereny zabudowy jednorodzinnej z usługami. Działka znajduje się w granicach ochrony hydrogeologicznej (…) oraz w granicach (…)

Licytacja została wszczęta na wniosek wierzyciela z 30 czerwca 2022 r. Zajęcie nieruchomości nastąpiło pismem komornika z 4 lipca 2022 r. Termin licytacji nieruchomości wyznaczony został na dzień 5 czerwca 2025 r. 4 czerwca 2025 r. wydał Pan postanowienie którym zniósł Pan termin licytacji w szczególności w związku z faktem, iż w dniu 2 czerwca 2025 r. (trzy dni przed terminem licytacji) w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej ujawniony został wpis o prowadzeniu przez dłużnika B.B. działalności gospodarczej pod firmą (…), której przedmiot został określony w sposób następujący:

68.11.Z Kupno i sprzedaż nieruchomości na własny rachunek,

68.12.B Realizacja projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków niemieszkalnych,

68.12.C Realizacja pozostałych projektów budowlanych,

68.20.Z Wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi,

68.31 .Z Pośrednictwo w obrocie nieruchomościami,

70.20.Z Doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i pozostałe doradztwo w zakresie zarządzania,

72.20.Z Badania naukowe i prace rozwojowe w dziedzinie nauk społecznych i humanistycznych, 73.30.B Działalność pozostała w zakresie public relations i komunikacji,

74.99.Z Wszelka pozostała działalność profesjonalna, naukowa i techniczna, gdzie indziej niesklasyfikowana.

Dłużnik B.B. nie figuruje w rejestrze czynnych podatników podatku od towarów i usług. Dłużnik C.C. figuruje w rejestrze Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej od 15 lutego 2020 r., nie figuruje w rejestrze czynnych podatników podatku od towarów i usług.

Przedmiot działalności C.C. jest określony w sposób następujący:

47.91.Z Sprzedaż detaliczna prowadzona przez domy sprzedaży wysyłkowej lub Internet

47.91.Z Sprzedaż detaliczna prowadzona przez domy sprzedaży wysyłkowej lub Internet.

Dłużnik B.B. złożył 14 marca 2023 roku oświadczenie, że w stosunku do przedmiotowej nieruchomości nie przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku VAT przy jej nabyciu. Oświadczył, że nie poniósł nakładów przewyższających 30% jej wartości początkowej i nie korzystał z prawa odliczenia podatku VAT od tych nakładów. Na przedmiotowej nieruchomości dłużnik nie prowadzi i nie prowadził działalności gospodarczej. Nieruchomość nie została oddana w najem ani dzierżawę.

Oświadcza Pan, że w opisywanej sprawie, nie toczy się postępowanie podatkowe i nie jest prowadzona kontrola podatkowa lub kontrola celno-skarbowa oraz, że sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego

W uzupełnieniu wniosku, w odpowiedzi na poszczególne pytania, wskazał Pan następujące informacje.

1)czy nieruchomość (działka nr 1) była/jest przedmiotem umowy najmu, umowy dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej przez dłużniczkę (C.C.) - jeśli tak, proszę wskazać jaka umowa została zawarta, na jaki okres była/jest zawarta ta umowa i jakie pożytki czerpała dłużniczka z tego tytułu,

Nie była, nie jest.

2)czy dłużnik (B.B.) podejmował działania mające na celu podniesienie wartości nieruchomości (wytyczenie dróg pojazdowych, ogrodzenie, doprowadzenie mediów, itp.),

Nie.

3)czy dłużniczka podejmowała działania mające na celu podniesienie wartości nieruchomości (wytyczenie dróg pojazdowych, ogrodzenie, doprowadzenie mediów, itp.),

Nie.

4)w jaki konkretnie sposób nieruchomość (działka nr 1) była/jest wykorzystywana w całym okresie posiadania przez dłużnika, tj. od momentu nabycia do momentu sprzedaży,

Nieruchomość nie była użytkowana.

5)czy nieruchomość ta była/jest wykorzystywana przez dłużnika przez cały okres posiadania wyłącznie do czynności zwolnionych z podatku VAT,

Nieruchomość nie była użytkowana.

6)w jaki konkretnie sposób nieruchomość (działka nr 1) była/jest wykorzystywana w całym okresie posiadania przez dłużniczkę, tj. od momentu nabycia do momentu sprzedaży,

Nieruchomość nie była użytkowana.

7)czy nieruchomość ta była/jest wykorzystywana przez dłużniczkę przez cały okres posiadania wyłącznie do czynności zwolnionych z podatku VAT,

Nieruchomość nie była użytkowana.

8)czy od momentu nabycia nieruchomości (działki nr 1) do momentu planowanej sprzedaży nieruchomość ta była wykorzystywana przez dłużnika na cele prywatne (osobiste) - jeżeli tak to proszę wskazać, jakie konkretnie cele prywatne dłużnika zaspokajała i w jakim okresie,

Nieruchomość nie była użytkowana.

9)czy od momentu nabycia nieruchomości (działki nr 1), do momentu planowanej sprzedaży nieruchomość ta była wykorzystywana przez dłużniczkę na cele prywatne (osobiste) - jeżeli tak to proszę wskazać, jakie konkretnie cele prywatne dłużniczki zaspokajała i w jakim okresie,

Nieruchomość nie była użytkowana.

10)czy nieruchomość (działka nr 1) była/jest wykorzystywana przez dłużnika do działalności rolniczej, o której mowa w art. 2 pkt 15 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025r. poz. 775) zwanej dalej ustawą,

Nie była, nie jest.

11)czy nieruchomość (działka nr 1) była/jest wykorzystywana przez dłużniczkę do działalności rolniczej, o której mowa w art. 2 pkt 15 ustawy,

Nie była, nie jest.

12)czy dłużnik był/jest (w jakim okresie) rolnikiem ryczałtowym w myśl art. 2 ust. 19 ustawy.

Nie.

13)czy dłużniczka była/jest (w jakim okresie) rolnikiem ryczałtowym w myśl art. 2 ust. 19 ustawy,

Nie.

14)czy na nieruchomości (działce nr 1) dłużnik prowadził/prowadzi gospodarstwo rolne, z którego uzyskiwał/uzyskuje płody rolne (opodatkowanie podatkiem VAT) przeznaczone do dalszej sprzedaży, czy produkty rolne były/są wykorzystywane na własne potrzeby.

Nie.

15)czy na nieruchomości (działce nr 1) dłużniczka prowadziła/prowadzi gospodarstwo rolne, z którego uzyskiwała/uzyskuje płody rolne (opodatkowanie podatkiem VAT) przeznaczone do dalszej sprzedaży, czy produkty rolne były/są wykorzystywane na własne potrzeby,

Nie.

16)czy dłużnik sprzedawał w przeszłości nieruchomości, czy dłużnik był z tego tytułu podatnikiem VAT,

Brak wiedzy.

17)czy dłużniczka sprzedawała w przeszłości nieruchomości, czy dłużniczka była z tego tytułu podatnikiem VAT.

Brak wiedzy.

Dodatkowo wskazał Pan, że dłużniczka C.C. złożyła 16 lipca 2025 roku oświadczenie, że w stosunku do przedmiotowej nieruchomości nie przysługiwało jej prawo do odliczenia podatku VAT przy jej nabyciu. Oświadczyła, że nie poniosła nakładów przewyższających 30% jej wartości początkowej i nie korzystała z prawa odliczenia podatku VAT od tych nakładów.

Pytania

1)Czy sprzedaż przysługującego B.B. udziału wynoszącego 1/2 w ww. nieruchomości w drodze licytacji publicznej powinna być opodatkowana podatkiem od towarów i usług?

2)Czy zgodnie z art. 43 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług sprzedaż przysługującego B.B. udziału wynoszącego 1/2 w ww. nieruchomości będzie zwolniona od podatku od towarów i usług?

3)Czy sprzedaż przysługującego C.C. udziału wynoszącego 1/2 w ww. nieruchomości w drodze licytacji publicznej powinna być opodatkowana podatkiem od towarów i usług?

4)Czy zgodnie z art. 43 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług sprzedaż przysługującego C.C. udziału wynoszącego 1/2 w ww. nieruchomości będzie zwolniona od podatku od towarów i usług?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie sprzedaż ww. nieruchomości zarówno w zakresie udziału przysługującego B.B., jak i C.C. nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z treścią art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej Ustawa o VAT) - Organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2023 r. poz. 2505 i 2760) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. ordynacja podatkowa - Płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Komornik nie jest podatnikiem podatku VAT (tak Minister Finansów w wydanej 15 kwietnia 2019 r. interpretacji ogólnej nr PT9.8101.1.2019).

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT [Podatnicy] - Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Organy egzekucyjne i komornicy sądowi stają się płatnikami tylko od takich czynności, które - gdyby były wykonane przez podatnika - rodziłyby obowiązek podatkowy wynikający z dostawy towarów, (tak Z. Modzelewski, G. Mularczyk [w:] Z. Modzelewski, G. Mularczyk, Ustawa o VAT. Komentarz, wyd. II, Warszawa 2006, art. 18.)

W celu ustalenia kryteriów pozwalających na ustalenie jakie czynności dokonywane przez osobę fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT należy powołać stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z pisma z 25 kwietnia 2024 r., 0112- KDIL3.4012.74.2024.2.AW, VAT od egzekucyjnej sprzedaży nieruchomości, (...) „...Określony w ustawie zakres opodatkowania VAT wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności działa jako podatnik. Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej. Dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu VAT wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. (...) Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży, w tym przypadku nieruchomości, jest ustalenie, m.in. czy majątek został nabyty i faktycznie wykorzystany na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej...”

Analogiczne stanowisko wynika z treści interpretacji indywidualnej z 7 lipca 2023 r., Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-2.4012.294.2023.1.ASZ, której brzmienie jest następujące:

„...Zatem dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotne dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy, mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Zasadne jest zatem wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej...”.

Zgodnie z informacjami uzyskanymi w trakcie postępowania brak jest przesłanek do uznania, iż dostawa (sprzedaż) tej nieruchomości będzie opodatkowana, dłużnicy nie są zarejestrowani jako czynni podatnicy podatku od towarów i usług. Nieruchomość została nabyta przez dłużników w drodze nabycia spadku po zmarłej odpowiednio żonie i matce ponad 20 lat temu. Nieruchomość jest niezabudowana, dłużnicy nie prowadzą tam działalności gospodarczej. Nabycie nieruchomości nastąpiło z mocy ustawy na skutek śmierci poprzedniego właściciela. Wyklucza to zatem możliwość powstania zamiaru nabycia tej nieruchomości z zamiarem jej odsprzedaży, czy też nabycie celem wykorzystywania do prowadzenia działalności gospodarczej.

W przedmiotowej sprawie brak jest przesłanek pozwalających stwierdzić, że w odniesieniu do sprzedaży nieruchomości w drodze egzekucji komorniczej dłużnicy będą występować jako podatnicy podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. W przedmiotowej sprawie sprzedaż nieruchomości w drodze licytacji publicznej w postępowaniu egzekucyjnym traktować należy jako czynność związaną ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Z okoliczności sprawy wynika, że dłużnicy nie wykorzystują i nie wykorzystywali nieruchomości do działalności gospodarczej. Przedmiot działalności gospodarczej prowadzonej przez C.C., w tym siedziba i adresy jej prowadzenia wyklucza jakikolwiek związek licytowanej nieruchomości z tą działalnością. Okoliczności i sposób nabycia nieruchomości, jak również data rozpoczęcia prowadzenia działalności przez dłużnika wyklucza także związek tej nieruchomości z działalnością prowadzoną przez B.B. W przedmiotowej sprawie w odniesieniu do sprzedaży nieruchomości w drodze egzekucji komorniczej dłużnicy będą korzystać z przysługującego im prawa do rozporządzania własnym majątkiem. Co powinno oznaczać, że dłużnicy nie będą występować w charakterze podatnika od towarów i usług a czynność polegająca na sprzedaży nieruchomości w drodze licytacji publicznej w postępowaniu egzekucyjnym nie powinna podlegać opodatkowaniu. Dotyczy to zarówno udziału przysługującego C.C., jak i B.B.

Powyżej przedstawione stanowisko komornika znajduje oparcie w treści pisma z 7 czerwca 2022 r., wydanego przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, 0113-KDIPT1-1.4012.249.2022.2.ŻR, (...) w brzmieniu: W świetle powyższego, aby wyjaśnić kwestię objętą zakresem wniosku, należy w pierwszej kolejności ustalić, czy w okolicznościach niniejszej sprawy dłużnik będzie działał w charakterze podatnika zdefiniowanego w art. 15 ust. 1 ustawy. W przedmiotowej sprawie brak jest przesłanek pozwalających uznać, że w odniesieniu do dostawy w drodze egzekucji komorniczej niezabudowanej działki nr 1 dłużnik będzie występował w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Jak wcześniej wyjaśniono, aby uznać określoną sprzedaż za opodatkowaną podatkiem VAT, nie wystarcza stwierdzić jedynie dostawy towarów, lecz wymagane jest określenie podmiotu dokonującego dostawy za występującego w związku ze sprzedażą jako podatnika podatku od towarów i usług. W rozpatrywanej sprawie dostawę w drodze egzekucji komorniczej niezabudowanej działki nr 1 należy uznać za czynność związaną ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Z okoliczności sprawy wynika bowiem, że dłużnik nie wykorzystywał/nie wykorzystuje działki nr 1 do działalności gospodarczej. Jednocześnie z treści wniosku wynika, że przedmiotowa działka nie była przedmiotem dzierżawy, podnajmu oraz nie była udostępniana osobom trzecim. Ponadto, dłużnikowi w związku ze sprzedażą ww. niezabudowanej działki, nie można przypisać aktywności porównywalnej do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie obrotem nieruchomościami. Zatem w odniesieniu do sprzedaży w drodze egzekucji komorniczej niezabudowanej działki nr 1 dłużnik będzie korzystał z przysługującego Mu prawa do rozporządzania własnym majątkiem, co oznacza, że dłużnik nie wypełni przesłanek zdefiniowanych w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy i nie będzie występował w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Planowana transakcja zbycia w drodze egzekucji komorniczej niezabudowanej działki nr 1 nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy.”

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na podstawie uregulowania zawartego w art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Z treści powyższego przepisu wynika, że komornik sądowy jest płatnikiem podatku od dostawy towaru dokonywanej w trybie egzekucji, w przypadku, gdy wykonuje czynności egzekucyjne. Przez czynność egzekucyjną należy rozumieć każde formalne, oparte na przepisach procesowych, działanie uprawnionego organu egzekucyjnego wywołujące skutek prawny dla prowadzonej egzekucji.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.), zgodnie z którym:

Przepis art. 18 ustawy wprowadza szczególną regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą mającą miejsce w ramach egzekucji.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika - dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik, natomiast w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku. Jeżeli na dłużniku spoczywa obowiązek podatkowy związany ze sprzedażą towarów, to komornik jest zobowiązany do wystawienia faktury w imieniu i na rzecz dłużnika.

Tym samym, komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przy czym, jak stanowi art. 2 pkt 6 ustawy:

Towarem jest także udział w prawie własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347  z 11 grudnia 2006 r. s. 1 ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE Rady”:

Na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, również zbycie udziału w towarze (np. współwłasności nieruchomości gruntowej) stanowi odpłatną dostawę towarów. Potwierdził to Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w uchwale 7 sędziów z 24 października 2011 r., sygn. akt I FPS 2/11.

Zatem, na podstawie definicji zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości (gruntów), jak również udziału we współwłasności nieruchomości traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem był podatnikiem podatku od towarów i usług.

Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy:

Według art. 15 ust. 2 ustawy:

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Dla ustalenia, czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT istotne jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Z przytoczonych regulacji wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te powinny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów, jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie - czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zatem dostawa towarów, w tym gruntów, podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotne dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy, mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Zasadne jest zatem wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, aportu, darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

Co istotne, dla uznania danego majątku za prywatny, istotny jest sposób jego wykorzystania i charakter działań podejmowanych w odniesieniu do niego w całym okresie posiadania przez dany podmiot. Aby majątek uznać za prywatny musi być on w całym okresie posiadania wykorzystywany wyłącznie do celów prywatnych. Potwierdził to Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej wyłącznie do celów prywatnych. „Majątek prywatny”, to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2005 r. sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny, to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania towaru (np. nieruchomości) dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, powinien być uznany za podatnika tego podatku. Tym samym, wykorzystywanie majątku prywatnego stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży, w tym również udziałów w nieruchomości, jest ustalenie m.in. czy majątek został nabyty i faktycznie wykorzystany na potrzeby osobiste, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy 2006/112/WE Rady, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie - zdaniem Trybunału - okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.

Inaczej jest natomiast - jak wyjaśnił Trybunał - w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy 2006/112/WE Rady.

Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

W rozumieniu powyższych twierdzeń pomóc mogą zapisy orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego z 29 października 2007 r., sygn. akt I FPS 3/07, w myśl którego formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, a także okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, czy w odniesieniu do konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku VAT.

Pana wątpliwości dotyczą ustalenia, czy sprzedaż nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę nr 1 (udział wynoszący 1/2 przysługujący dłużnikowi oraz udział wynoszący 1/2 przysługujący dłużniczce) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (pytanie nr 1 oraz pytanie nr 3).

Jak wynika z powołanych przepisów, warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie - czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Dostawa towarów (np. gruntów) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działający w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. Dopiero po zdefiniowaniu podmiotu jako podatnika VAT - co do zasady - mają dla określenia jego praw i obowiązków zastosowanie przepisy ustawy o podatku od towarów i usług.

W analizowanej sprawie w odniesieniu do sprzedaży opisanej nieruchomości (działki nr 1) brak jest przesłanek pozwalających uznać, że zarówno dłużnik, jak i dłużniczka wystąpią w charakterze podatników w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzących działalność gospodarczą w myśl art. 15 ust. 2 ustawy. Aby uznać określoną sprzedaż za opodatkowaną podatkiem VAT nie wystarczy stwierdzić jedynie dostawę towarów, lecz wymagane jest określenie podmiotu dokonującego dostawy za występującego w związku ze sprzedażą jako podatnika podatku od towarów i usług. W rozpatrywanej sprawie takie przesłanki nie występują.

Z opisu sprawy wynika, że przedmiotem postępowania jest egzekucja z nieruchomości gruntowej (działki nr 1). Nieruchomość będzie sprzedana w drodze licytacji publicznej.

Właścicielami nieruchomości są B.B. w udziale 1/2 oraz C.C. w udziale 1/2. Prawo własności przysługuje im na podstawie Postanowienia Sądu Rejonowego dla (...) w (…) o stwierdzeniu nabycia spadku z 19 lutego 2002 r. Dłużnik oraz dłużniczka nie figurują w rejestrze czynnych podatników podatku od towarów i usług. Działka nr 1 jest niezabudowana, nieogrodzona, aktualnie zadrzewiona. Działka jest nieuzbrojona. Działka jest porośnięta dziką roślinnością (drzewa, krzewy, wysoka trawa) i nie jest użytkowana.

Na przedmiotowej nieruchomości dłużnik nie prowadzi i nie prowadził działalności gospodarczej. Nieruchomość nie została oddana w najem ani dzierżawę. Nieruchomość nie była/nie jest przedmiotem umowy najmu, umowy dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej przez dłużniczkę. Nieruchomość nie była użytkowana przez dłużników. Dłużnik oraz dłużniczka nie podejmowali działań mające na celu podniesienie wartości nieruchomości (wytyczenie dróg pojazdowych, ogrodzenie, doprowadzenie mediów, itp.). Nieruchomość (działka nr 1) nie była/nie jest wykorzystywana przez dłużników do działalności rolniczej, o której mowa w art. 2 pkt 15 ustawy o podatku od towarów i usług. Dłużnicy nie byli/nie są rolnikami ryczałtowymi w myśl art. 2 ust. 19 ustawy. Na nieruchomości (działce nr 1) dłużnicy nie prowadzili/nie prowadzą gospodarstwa rolnego, z którego uzyskiwali/uzyskują płody rolne (opodatkowanie podatkiem VAT) przeznaczone do dalszej sprzedaży.

Zatem z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego nie wynika taka aktywność dłużników, w przedmiocie zbycia opisanej nieruchomości (działki nr 1), która byłaby porównywalna do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem. Nie występuje tu bowiem ciąg zdarzeń, które jednoznacznie przesądzają, że sprzedaż ww. nieruchomości wypełnia przesłanki działalności gospodarczej. Zarówno dłużnik, jak i dłużniczka nie podjęli takich aktywnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, które świadczyłyby o angażowaniu środków w sposób podobny do wykorzystywanych przez handlowców. Sprzedaż wskazanej nieruchomości należy więc uznać za czynność związaną ze zwykłym wykonywaniem prawa własności.

W związku z tym, zbycie przedmiotowej nieruchomości – działki nr 1 - nie będzie dokonane w ramach działalności gospodarczej, lecz w ramach rozporządzania własnym majątkiem i będzie działaniem w sferze prywatnej, do której unormowania ustawy o podatku od towarów i usług nie mają zastosowania.

Analiza okoliczności sprawy oraz obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa prowadzi do wniosku, że w odniesieniu do transakcji sprzedaży nieruchomości stanowiącej działkę gruntu nr 1, dłużnicy nie będą występować w charakterze podatników podatku od towarów i usług, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzących działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy.

Zatem dokonywana w toku postępowania egzekucyjnego sprzedaż nieruchomości stanowiącej działkę gruntu nr 1 nie będzie podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jako odpłatna dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Tym samym Pana stanowisko w zakresie braku opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę nr 1 (udziału wynoszącego 1/2 przysługującego dłużnikowi oraz udziału wynoszącego 1/2 przysługującego dłużniczce) (pytanie nr 1 oraz pytanie nr 3) należało uznać za prawidłowe.

W związku z powyższym, odstępuję od uzasadnienia rozstrzygnięcia kwestii korzystania ze zwolnienia od podatku VAT ww. czynności na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy (pytanie nr 2 oraz pytanie nr 4).

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.