Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe - Interpretacja - null

ShutterStock
Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe - Interpretacja - null

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest:

  • prawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku usług polegających ma doprowadzeniu do zawarcia umów pomiędzy Bankiem a Klientami,
  • prawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku usług polegających zarządzaniu pożyczkami czy kredytami
  • nieprawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku pozostałych czynności związanych z obsługą umów kredytowych czy pożyczkowych
  • nieprawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku czynności związanych z obsługą produktów bankowych wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

28 maja 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zwolnienia od podatku usług świadczonych na rzecz Banku. Uzupełnili go Państwo pismem z 11 sierpnia 2025 r. (wpływ 11 sierpnia 2025 r.) - w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością prowadzącą działalność gospodarczą. W ramach prowadzonej działalności Wnioskodawca planuje zawrzeć z bankiem (dalej: „Bank”) umowę, na podstawie której realizuje na jego zlecenie szereg czynności mających charakter pomocniczy wobec usług finansowych świadczonych przez Bank.

Współpraca z Bankiem ma obejmować:

a. świadczenie kompleksowych usług polegających na pośredniczeniu w oferowaniu produktów Banku (m.in. pożyczki, ubezpieczenia, kredyty, na prowadzenie rachunków bankowych), w tym pośredniczeniu w zawieraniu umów,

b. pomocnicze czynności do świadczonych przez Bank usług finansowych, w tym aktywne działanie na rzecz zwiększenia wolumenu produktów Banku dystrybuowanych za pośrednictwem pośrednika poprzez organizowanie stałych akcji marketingowych i promocyjnych, wcześniej ustalonych z Bankiem,

c. świadczenie innych usług zleconych przez Bank w ramach Umowy, stanowiących czynności pomocnicze do usług finansowych, świadczonych przez Bank, takich jak:

1) zakładanie lokat dla stałych klientów, obsługa rachunku oszczędnościowego,

2) prolongowanie lokat - kontakt z klientem w sprawie zbliżającej się zapadalności,

3) obsługa posprzedażowa klientów depozytowych,

4) obdzwanianie wniosków Online (depozytowych, rachunku oszczędnościowego),

5) kontakt z Klientami przy błędnych wpłatach środków na lokatę, przeksięgowanie środków,

6) obsługa bankowości internetowej i bankowości mobilnej,

7) przyjmowanie i raportowanie dyspozycji klientów,

8) kontakt z Klientami celem potwierdzenia pisemnych dyspozycji,

9) autoryzacja na III rękę - potwierdzanie z Klientami dyspozycji wypłaty złożonych w Oddziale,

10) oddzwanianie do klientów, którzy wysłali zapytanie w temacie lokaty drogą mailową,

11) kontakt z umówionymi klientami,

12) przygotowywanie negocjacji oprocentowania,

13) potwierdzanie z Klientami ustanowionego hasła,

14) zatwierdzanie deklaracji,

15) potwierdzanie dyspozycji blokady na rachunkach lokat,

16) potwierdzanie wypłat lokat po zmarłym posiadaczu.

W Umowie strony mają na celu ustalić, że usługi Wnioskodawcy będą świadczone wyłącznie na rzecz Banku, w miejscu określonym przez Bank po uzgodnieniu ze Spółką oraz przy wykorzystaniu narzędzi i infrastruktury bankowej w zakresie wyznaczonym Umową. Za wykonywane czynności Wnioskodawca otrzyma wynagrodzenie, na podstawie wystawionej przez siebie faktury VAT.

Pośrednictwo oraz czynności pomocnicze Wnioskodawcy będą polegały na m.in. następujących czynnościach:

a. przedstawianiu oferty produktowej i druków obowiązujących w Banku, o których Wnioskodawcy na bieżąco jest informowany drogą elektroniczną lub poprzez system bankowy umożliwiający procesowanie wniosków Wnioskodawcy,

b. przedstawianiu aktualnych tabeli opłat i prowizji oraz wszystkich innych kosztów i opłat w sposób rzetelny i zgodny z prawdą wydawania i przyjmowania od klientów,

c. wydawaniu i przyjmowaniu od klientów Banku wniosków o udzielenie produktu Banku wraz z wymaganymi przez Bank dokumentami,

d. weryfikacji złożonych dokumentów pod względem formalnym oraz zgodności danych w nich zawartych ze stanem faktycznym,

e. potwierdzaniu za zgodność z oryginałem dokumentów złożonych przez klientów / współmałżonków klientów / poręczycieli,

f. kompletowaniu i opracowaniu dokumentacji kredytowej zgodnie z wytycznymi Banku, z zastrzeżeniem postanowień § 4 ust. 2 Umowy,

g. starannej kontroli poprawności sposobu wypełnienia dokumentów i prawidłowości danych w nich zawartych oraz niezwłocznego ich uzupełnienia lub poprawiania w przypadku stwierdzenia braków lub nieprawidłowości,

h. poinformowaniu klienta o decyzji kredytowej Banku,

i. przekazaniu klientowi właściwego dla danego produktu Banku regulaminu lub innego właściwego wzorca umownego przed zawarciem umowy o produkt Banku (jeżeli dotyczy) oraz wszelkich dokumentów składających się na komplet dokumentacji umownej klienta, jeżeli zgodnie z umową obowiązek ich przekazania spoczywa na Wnioskodawcy,

j. informowaniu klienta o otrzymywaniu od Banku wynagrodzenia z tytułu świadczenia na rzecz Banku usług na podstawie Umowy,

k. zawieraniu w imieniu i na rzecz Banku umów o produkt Banku (składania własnoręcznego podpisu przez osobę upoważnioną) zgodnie z otrzymanym w tym przedmiocie pełnomocnictwem udzielonym przez Bank,

l. przechowywaniu dokumentów i danych związanych z działalnością prowadzoną w oparciu o niniejszą Umowę w sposób zapewniający zachowanie poufności i uniemożliwiający dostęp do nich osobom nieuprawnionym oraz w sposób uniemożliwiający ich uszkodzenie lub zniszczenie.

Usługi, które mają być świadczone przez Wnioskodawcę będą realizowane w imieniu i na rzecz Banku, na podstawie upoważnień oraz pełnomocnictw udzielonych przez Bank. W ramach tych usług Wnioskodawca będzie realizować zarówno czynności o charakterze pośrednictwa w zakresie czynności bankowych, jak i czynności faktyczne wspierające działalność Banku. Klienci Banku nie będą ponosić żadnych opłat bezpośrednio na rzecz Wnioskodawcy i nie będą zawierać z nim żadnych umów. W relacjach z klientami działania Wnioskodawcy będą postrzegane jako działania Banku, co jest zgodne z przepisami ustawy - Prawo bankowe, regulującymi kwestię outsourcingu. Opisane działania Wnioskodawcy będą odbywać się na podstawie umów zawartych pomiędzy Wnioskodawcą a Bankiem i są wykonywane zgodnie z wytycznymi i procedurami Banku.

Wnioskodawca nie modyfikuje oferty Banku, nie ponosi ryzyka związanego z produktami bankowymi i działa wyłącznie jako podmiot wspierający Bank w jego działalności.

Wnioskodawca będzie realizować na rzecz Banku szereg czynności, które mają charakter pomocniczy w stosunku do czynności finansowych Banku i są z nimi nierozerwalnie związane.

Czynności te są wykonywane w imieniu i na rzecz Banku, w ramach zawartych umów, przy wykorzystaniu systemów informatycznych Banku oraz zgodnie z jego wytycznymi. Klient końcowy nie jest w żaden sposób związany z Wnioskodawcą, nie ponosi wobec niego żadnych opłat, a usługi te są postrzegane jako działania Banku.

Wnioskodawca nie oferuje produktów własnych, nie ponosi ryzyka związanego z produktami finansowymi, ani nie działa w imieniu własnym wobec klientów. Usługi świadczone przez Wnioskodawcę stanowią jedynie techniczne, administracyjne i informacyjne wsparcie dla działalności Banku, a więc są ściśle związane z usługami finansowymi i nie mogą funkcjonować niezależnie od nich.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego

Przedmiotem wniosku są czynności pośrednictwa finansowego wykonywane przez Agenta na rzecz Banku, polegające na kompleksowej obsłudze obecnych oraz potencjalnych Klientów Banku. Czynności te obejmują w szczególności:

1.Przekazywanie informacji o produktach i usługach Banku.

2.Wyjaśnianie warunków umów oraz pomoc w zrozumieniu dokumentacji produktowej.

3.Pomoc w wypełnianiu dokumentów i kompletowaniu wniosków.

4.Zbieranie danych i informacji niezbędnych do zawarcia lub zmiany umowy.

5.Rejestrację i obsługę wniosków w systemach bankowych.

6.Informowanie Klientów o decyzjach kredytowych Banku.

7.Weryfikację tożsamości i autentyczności danych Klientów.

8.Zawieranie umów w imieniu Banku (na podstawie udzielonego pełnomocnictwa).

9.Obsługę posprzedażową (monitoring spłaty zobowiązań, kontakt z Klientem).

10.Sprzedaż telefoniczną produktów finansowych (np. kredytów, lokat, ubezpieczeń).

11.Archiwizację, weryfikację i formalizację dokumentów umownych.

12.Wspieranie kampanii marketingowych i działań sprzedażowych Banku.

13.Prowadzenie działań zmierzających do utrzymania Klienta (retencja).

14.Obsługę dodatkowych kampanii promocyjnych i sprzedażowych Banku.

Czynności te mają na celu aktywne i skuteczne pośrednictwo w zakresie zawierania umów o produkty finansowe oferowane przez Bank (np. kredyty, lokaty, ubezpieczenia), zgodnie z procedurami wewnętrznymi Banku oraz obowiązującymi przepisami prawa. Wnioskodawca przedstawił opis poszczególnych czynności:

2.1. Przekazywanie informacji o produktach i usługach Banku

Agent informuje Klientów i potencjalnych Klientów o ofercie Banku, na podstawie materiałów i procedur przekazanych przez Bank. Cel: zapewnienie Klientowi dostępu do rzetelnej i aktualnej informacji, umożliwiającej podjęcie decyzji o skorzystaniu z oferty.

2.2. Wyjaśnianie warunków zawarcia umowy i pomoc w zrozumieniu dokumentów

Agent tłumaczy Klientowi zapisy dokumentacji produktowej oraz warunki umowy. Cel: umożliwienie Klientowi świadomego podjęcia decyzji oraz zrozumienia praw i obowiązków wynikających z zawieranej umowy.

2.3. Pomoc w wypełnianiu dokumentów i kompletowaniu wniosków

Agent instruuje Klienta, jak prawidłowo wypełnić formularze i dokumenty wymagane przez Bank. Cel: poprawne i zgodne z procedurami Banku przygotowanie dokumentacji do zawarcia umowy.

2.4. Zbieranie danych i informacji niezbędnych do zawarcia umowy

Agent pozyskuje od Klientów dane wymagane przez Bank, zgodnie z procedurami AML i KYC. Cel: umożliwienie Bankowi dokonania analizy zdolności kredytowej oraz przeciwdziałanie praniu pieniędzy.

2.5. Rejestracja i obsługa wniosków w systemach bankowych

Agent wprowadza dane Klienta i informacje dotyczące wniosków do systemów bankowych. Cel: inicjowanie procesu zawarcia umowy lub zmiany warunków.

2.6. Informowanie Klientów o decyzjach kredytowych

Agent kontaktuje się z Klientem telefonicznie lub mailowo w celu przekazania decyzji Banku oraz dalszych kroków. Cel: sprawne przeprowadzenie Klienta przez proces sprzedaży.

2.7. Weryfikacja dokumentów, tożsamości i danych

Agent sprawdza poprawność danych i dokumentów oraz przeprowadza identyfikację Klienta w rozumieniu ustawy AML. Cel: zapewnienie bezpieczeństwa transakcji i zgodności z przepisami.

2.8. Zawieranie umów w imieniu Banku

Agent, działając na podstawie udzielonego pełnomocnictwa, podpisuje umowy z Klientami. Cel: finalizacja transakcji i zawarcie umowy między Klientem a Bankiem.

2.9. Posprzedażowy kontakt z Klientem i dalsze działania sprzedażowe

Po zawarciu umowy z Klientem, Agent kontynuuje kontakt w ramach dalszej obsługi relacji handlowej - m.in. udziela informacji dotyczących warunków spłaty, przypomina o nadchodzących terminach płatności oraz wspiera Klienta w bieżącym korzystaniu z produktu. Celem jest utrzymanie ciągłości obsługi i zwiększenie satysfakcji Klienta, a także identyfikacja jego aktualnych potrzeb i możliwości zaproponowania dodatkowych produktów lub usług finansowych Banku (upselling/cross-selling). Cel: zapewnienie wysokiej jakości obsługi, jak i zwiększenie efektywności sprzedażowej.

2.10. Sprzedaż telefoniczna produktów Banku

Agent prowadzi rozmowy wychodzące i odbiera przychodzące, oferując produkty Banku zgodnie z kartami kampanii. Cel: aktywna sprzedaż i pozyskiwanie nowych Klientów.

2.11. Archiwizacja, weryfikacja i formalizacja dokumentacji

Agent sprawdza poprawność dokumentów i przygotowuje je do archiwizacji. Cel: zapewnienie zgodności z procedurami i przechowywanie dokumentacji umownej.

2.12. Wspieranie kampanii marketingowych i sprzedażowych

Agent realizuje działania promocyjne i informacyjne zlecone przez Bank. Cel: zwiększenie rozpoznawalności oferty i pozyskiwanie nowych Klientów.

1.Pośrednictwo - odpowiedzi szczegółowe

a)Pośrednictwo obejmuje:

  • kontakt z potencjalnymi Klientami Banku,
  • przedstawienie i dopasowanie oferty,
  • rejestrację danych i wniosków w systemie Banku,
  • udzielanie informacji,
  • zawieranie umów w imieniu Banku,
  • obsługę posprzedażową i archiwizację dokumentów.

b)celem jest doprowadzenie do skutecznego zawarcia umowy między Klientem a Bankiem oraz kompleksowa obsługa Klienta w całym cyklu życia produktu finansowego,

c)Agent będzie prowadzić działania sprzedażowe i kampanie marketingowe, zmierzające do pozyskania nowych Klientów,

d)Agent kontaktuje się z potencjalnymi Klientami telefonicznie i mailowo, przedstawiając im spersonalizowaną ofertę produktową,

e)wszystkie działania Agenta ukierunkowane są na doprowadzenie do zawarcia umowy pomiędzy Klientem a Bankiem,

f)dane będą gromadzone wyłącznie w zakresie niezbędnym do realizacji usług na rzecz Banku i zgodnie z przepisami prawa oraz procedurami AML,

g)Agent pozyskuje i rejestruje dane finansowe Klientów w celu przeprowadzenia przez Bank oceny zdolności kredytowej,

h)Agent otrzymuje wynagrodzenie prowizyjne, uzależnione od liczby skutecznie zawartych umów,

i)działania Agenta prowadzą do zawarcia umów, których skutkiem są zobowiązania prawne i finansowe po stronie Klienta,

j)Agent odpowiada za prawidłowe wykonanie powierzonych czynności oraz za zgodność z procedurami Banku, ale nie ponosi odpowiedzialności za decyzje kredytowe podejmowane przez Bank,

k)usługi świadczone przez Agenta mają charakter pośrednictwa w zakresie usług finansowych w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 7 i 38 oraz ust. 15 ustawy o VAT i korzystają ze zwolnienia, ponieważ:

  • stanowią integralną część transakcji finansowej,
  • są wykonywane w imieniu i na rzecz Banku,
  • mają bezpośredni wpływ na zawarcie umowy,

l)zakres usług Agenta wykracza poza samo udzielanie informacji i obejmuje aktywne działania zmierzające do zawarcia umowy i obsługi Klienta,

m)Agent ma interes prawny, ponieważ jego wynagrodzenie uzależnione jest od skuteczności działań, tj. liczby zawartych umów z Klientami Banku,

n)Agent nie prowadzi negocjacji w imieniu Banku, lecz przekazuje informacje zgodne z ofertą Banku oraz pomaga Klientowi w dopasowaniu oferty do jego potrzeb.

Pytanie

Czy usługi świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz Banku, polegające na wykonywaniu czynności pomocniczych do usług finansowych świadczonych przez Bank (w tym prowadzenie centrum telefonicznego, realizacja czynności informacyjnych, administracyjnych, dokumentacyjnych oraz pośrednictwa sprzedaży), które są integralną częścią działalności Banku i realizowane są w jego imieniu oraz na jego rzecz, korzystają ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 i pkt 40 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług?

Państwa stanowisko w sprawie

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ustawy o VAT.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Zgodnie z kolei z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, zwolnione od VAT są usługi w zakresie usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, posiadającym siedzibę działalności gospodarczej w Polsce. Wnioskodawca w ramach Spółki prowadzi działalność gospodarczą związaną m.in. z pozostałymi formami udzielania kredytów (PKD 64.92.Z).

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą m.in. tego czy opisane w niniejszym wniosku płatności za świadczone usługi na rzecz Banku, korzystają ze zwolnienia od podatku VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 i pkt 40 ustawy o VAT.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczania zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, winny być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek od towarów i usług pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu VAT.

Mając na uwadze wykładnię zwolnień przewidzianych w art. 43 ust. 1 pkt 38 i pkt 40 ustawy konieczne jest zdefiniowanie pojęcia „usług pośrednictwa”. W związku z tym, że ani ustawa o podatku od towarów i usług, ani Dyrektywa 2006/112WE nie definiują tego pojęcia, w celu określenia, jakie czynności należy rozumieć pod pojęciem usług pośrednictwa, należy oprzeć się na wykładni językowej oraz na wyrokach Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN, wersja internetowa: http://sjp.pwn.pl), przez pośrednictwo należy rozumieć działalność osoby trzeciej mającą na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron.

Z kolei z doktrynalnego punktu widzenia cechą charakterystyczną pośrednictwa odróżniającą ten stosunek od innych umów jest fakt, że bezpośrednią przyczyną zawarcia bezpośrednio lub pośrednio umowy są działania pośrednika. Innymi słowy przez umowę o pośrednictwo należałoby rozumieć taki stosunek prawny istniejący pomiędzy dwiema stronami, z których jedna (pośrednik) otrzymuje zlecenie od drugiej, aby doprowadzić do wymiany gospodarczej świadczeń z osobą trzecią, przy czym znalezienie kontrahenta ma stanowić bezpośredni i decydujący rezultat starań pośrednika. Bezpośrednim celem aktywności pośrednika jest wywołanie skutku prawnego, polegającego na wprowadzeniu zleceniodawcy (podmiotu zastępowanego) w stosunek umowny z osobą trzecią. Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, usługa pośrednictwa finansowego powinna stanowić:

  • usługę świadczoną na rzecz strony transakcji finansowej, za którą strona ta wypłaca wynagrodzenie;
  • z punktu widzenia nabywcy usługi finansowej usługi świadczone przez pośrednika powinny stanowić element usługi finansowej;
  • celem jest dążenie do zawarcia umowy (przy czym, pośrednik nie ma żadnego interesu co do treści umowy);
  • usługa pośrednictwa nie może mieć charakteru wyłącznie wykonywania czynności faktycznych związanych z umową (nie może to być np. wyłącznie udostępnianie informacji stronom transakcji finansowej).

W konsekwencji, żeby uznać daną działalność za pośrednictwo konieczne jest aby pośrednik wykonał przynajmniej niektóre z czynności:

  • wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia umowy;
  • uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę;
  • prowadzenie negocjacji polegających na jednoznacznie określonym akcie mediacji;
  • nawiązywanie kontaktu z drugą stroną, negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron.

Nie oznacza to, że pośrednik nie może wykonywać dodatkowych czynności, jednakże aby czynności te można było zaliczyć do czynności pośredniczących konieczne jest, aby wywoływały skutek lub miały na celu wywołanie skutku dla wszystkich stron transakcji, innymi słowy konieczne jest, aby skutek tych czynności znalazł odzwierciedlenie w zawartej umowie pomiędzy stronami.

W rozpatrywanej sprawie treść zdarzenia przyszłego wskazuje, że Wnioskodawca w związku z realizacją opisanych działań na rzecz Banku w procesie zawierania umów dotyczących określonych produktów Banku uprawniony był do otrzymania wynagrodzenia od Banku. W związku z powyższym, w tej sytuacji wykonywane czynności będą stanowiły odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy.

Zdaniem Wnioskodawcy, usługi, które miałyby być świadczone na rzecz Banku, na podstawie wyżej opisanych założeń, powinny korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 i pkt 40 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2025 r. poz. 222) jako usługi stanowiące element usług finansowych świadczonych przez Bank.

Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz stanowiskiem organów podatkowych, usługi pomocnicze do usług finansowych, które są niezbędne do ich wykonania i są wykonywane przez podmiot trzeci, mogą korzystać ze zwolnienia z VAT, jeżeli stanowią integralny element procesu świadczenia tych usług. Takie warunki są spełnione w niniejszym przypadku.

W przypadku Wnioskodawcy, wszystkie wyżej wymienione przesłanki są spełnione - świadczone usługi mają charakter pośrednictwa w zawarciu umowy finansowej pomiędzy Bankiem a klientem, są wykonywane na rzecz jednej ze stron transakcji (Banku), mają wpływ na treść oraz skuteczność zawieranych umów i stanowią istotny element działalności Banku w zakresie usług finansowych.

W związku z powyższym, usługi, które miałyby być świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz Banku powinny korzystać ze zwolnienia z podatku VAT jako usługi ściśle związane z usługami finansowymi zwolnionymi z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 i pkt 40 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

W nadesłanym uzupełnieniu wskazali Państwo jednoznacznie, że przedmiotem wniosku są czynności pośrednictwa finansowego wykonywane przez Państwa (Agenta) na rzecz Banku, polegające na kompleksowej obsłudze obecnych oraz potencjalnych Klientów Banku, zatem niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie ww. czynności pośrednictwa finansowego.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy:

Przez dostawę towarów o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Przy czym zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy:

Towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie natomiast do art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)  przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)  zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)  świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Pod pojęciem usługi należy zatem rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy.

Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem co do zasady usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

  • w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
  • świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o  podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o  charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Zatem za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

  • istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,
  • wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,
  • istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,
  • odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,
  • istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Według ust. 2 powołanego artykułu:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będą przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo spółką z ograniczoną odpowiedzialnością prowadzącą działalność gospodarczą. W ramach prowadzonej działalności planują Państwo zawrzeć z Bankiem umowę, na podstawie której będą Państwo realizować na zlecenie Banku szereg czynności mających charakter pomocniczy wobec usług finansowych świadczonych przez Bank. Współpraca z Bankiem ma obejmować m.in. świadczenie kompleksowych usług polegających na pośredniczeniu w oferowaniu produktów Banku (m.in. pożyczki, ubezpieczenia, kredyty, na prowadzenie rachunków bankowych), w tym pośredniczeniu w zawieraniu umów.

W uzupełnieniu wniosku sprecyzowali Państwo, że przedmiotem wniosku są czynności pośrednictwa finansowego wykonywane przez Agenta na rzecz Banku, polegające na kompleksowej obsłudze obecnych oraz potencjalnych Klientów Banku. Czynności te obejmują w szczególności:

1.Przekazywanie informacji o produktach i usługach Banku

Agent informuje Klientów i potencjalnych Klientów o ofercie Banku, na podstawie materiałów i procedur przekazanych przez Bank. Cel: zapewnienie Klientowi dostępu do rzetelnej i aktualnej informacji, umożliwiającej podjęcie decyzji o skorzystaniu z oferty.

2.Wyjaśnianie warunków umów oraz pomoc w zrozumieniu dokumentacji produktowej

Agent tłumaczy Klientowi zapisy dokumentacji produktowej oraz warunki umowy. Cel: umożliwienie Klientowi świadomego podjęcia decyzji oraz zrozumienia praw i obowiązków wynikających z zawieranej umowy.

3.Pomoc w wypełnianiu dokumentów i kompletowaniu wniosków

Agent instruuje Klienta, jak prawidłowo wypełnić formularze i dokumenty wymagane przez Bank. Cel: poprawne i zgodne z procedurami Banku przygotowanie dokumentacji do zawarcia umowy.

4.Zbieranie danych i informacji niezbędnych do zawarcia lub zmiany umowy

Zbieranie danych i informacji niezbędnych do zawarcia umowy Agent pozyskuje od Klientów dane wymagane przez Bank, zgodnie z procedurami AML i KYC. Cel: umożliwienie Bankowi dokonania analizy zdolności kredytowej oraz przeciwdziałanie praniu pieniędzy.

5.Rejestrację i obsługę wniosków w systemach bankowych

Agent wprowadza dane Klienta i informacje dotyczące wniosków do systemów bankowych. Cel: inicjowanie procesu zawarcia umowy lub zmiany warunków.

6.Informowanie Klientów o decyzjach kredytowych Banku

Agent kontaktuje się z Klientem telefonicznie lub mailowo w celu przekazania decyzji Banku oraz dalszych kroków. Cel: sprawne przeprowadzenie Klienta przez proces sprzedaży.

7.Weryfikację tożsamości i autentyczności danych Klientów

Agent sprawdza poprawność danych i dokumentów oraz przeprowadza identyfikację Klienta w rozumieniu ustawy AML. Cel: zapewnienie bezpieczeństwa transakcji i zgodności z przepisami.

8.Zawieranie umów w imieniu Banku (na podstawie udzielonego pełnomocnictwa)

Agent, działając na podstawie udzielonego pełnomocnictwa, podpisuje umowy z Klientami. Cel: finalizacja transakcji i zawarcie umowy między Klientem a Bankiem.

9.Obsługę posprzedażową (monitoring spłaty zobowiązań, kontakt z Klientem)/Posprzedażowy kontakt z Klientem i dalsze działania sprzedażowe

Po zawarciu umowy z Klientem, Agent kontynuuje kontakt w ramach dalszej obsługi relacji handlowej - m.in. udziela informacji dotyczących warunków spłaty, przypomina o nadchodzących terminach płatności oraz wspiera Klienta w bieżącym korzystaniu z produktu. Celem jest utrzymanie ciągłości obsługi i zwiększenie satysfakcji Klienta, a także identyfikacja jego aktualnych potrzeb i możliwości zaproponowania dodatkowych produktów lub usług finansowych Banku (upselling/cross-selling). Cel: zapewnienie wysokiej jakości obsługi, jak i zwiększenie efektywności sprzedażowej.

10.Sprzedaż telefoniczną produktów finansowych (np. kredytów, lokat, ubezpieczeń)

Agent prowadzi rozmowy wychodzące i odbiera przychodzące, oferując produkty Banku zgodnie z kartami kampanii. Cel: aktywna sprzedaż i pozyskiwanie nowych Klientów.

11.Archiwizację, weryfikację i formalizację dokumentów umownych

Agent sprawdza poprawność dokumentów i przygotowuje je do archiwizacji. Cel: zapewnienie zgodności z procedurami i przechowywanie dokumentacji umownej.

12.Wspieranie kampanii marketingowych i działań sprzedażowych Banku

Agent realizuje działania promocyjne i informacyjne zlecone przez Bank. Cel: zwiększenie rozpoznawalności oferty i pozyskiwanie nowych Klientów.

13.Prowadzenie działań zmierzających do utrzymania Klienta (retencja).

14.Obsługę dodatkowych kampanii promocyjnych i sprzedażowych Banku.

Czynności te mają na celu aktywne i skuteczne pośrednictwo w zakresie zawierania umów o produkty finansowe oferowane przez Bank (np. kredyty, lokaty, ubezpieczenia), zgodnie z procedurami wewnętrznymi Banku oraz obowiązującymi przepisami prawa.

Jak Państwo wskazali, pośrednictwo obejmuje:

  • kontakt z potencjalnymi Klientami Banku,
  • przedstawienie i dopasowanie oferty,
  • rejestrację danych i wniosków w systemie Banku,
  • udzielanie informacji,
  • zawieranie umów w imieniu Banku,
  • obsługę posprzedażową i archiwizację dokumentów.

Celem czynności pośrednictwa jest doprowadzenie do skutecznego zawarcia umowy między Klientem a Bankiem oraz kompleksowa obsługa Klienta w całym cyklu życia produktu finansowego.

Agent będzie prowadzić działania sprzedażowe i kampanie marketingowe, zmierzające do pozyskania nowych Klientów. Agent kontaktuje się z potencjalnymi Klientami telefonicznie i mailowo, przedstawiając im spersonalizowaną ofertę produktową. Wszystkie działania Agenta ukierunkowane są na doprowadzenie do zawarcia umowy pomiędzy Klientem a Bankiem. Działania Agenta prowadzą do zawarcia umów, których skutkiem są zobowiązania prawne i finansowe po stronie Klienta.

Agent odpowiada za prawidłowe wykonanie powierzonych czynności oraz za zgodność z procedurami Banku, ale nie ponosi odpowiedzialności za decyzje kredytowe podejmowane przez Bank. Agent otrzymuje wynagrodzenie prowizyjne, uzależnione od liczby skutecznie zawartych umów.

Dane będą gromadzone wyłącznie w zakresie niezbędnym do realizacji usług na rzecz Banku i zgodnie z przepisami prawa oraz procedurami AML. Agent pozyskuje i rejestruje dane finansowe Klientów w celu przeprowadzenia przez Bank oceny zdolności kredytowej.

Wskazali też Państwo, że usługi świadczone przez Agenta mają charakter pośrednictwa w zakresie usług finansowych w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 7 i 38 oraz ust. 15 ustawy o VAT i korzystają ze zwolnienia, ponieważ: stanowią integralną część transakcji finansowej, są wykonywane w imieniu i na rzecz Banku, mają bezpośredni wpływ na zawarcie umowy.

Zakres usług Agenta wykracza poza samo udzielanie informacji i obejmuje aktywne działania zmierzające do zawarcia umowy i obsługi Klienta. Agent ma interes prawny, ponieważ jego wynagrodzenie uzależnione jest od skuteczności działań, tj. liczby zawartych umów z Klientami Banku. Agent nie prowadzi negocjacji w imieniu Banku, lecz przekazuje informacje zgodne z ofertą Banku oraz pomaga Klientowi w dopasowaniu oferty do jego potrzeb.

Państwa wątpliwości dotyczą tego, czy usługi świadczone przez Państwa na rzecz Banku, korzystają ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 i pkt 40 ustawy.

W analizowanej sprawie na wstępie należy rozstrzygnąć, czy w opisanym zdarzeniu przyszłym mamy do czynienia ze świadczeniem kompleksowym, czy też ze świadczeniem odrębnych czynności.

Żadna z norm prawa krajowego, czy też prawa europejskiego nie przewiduje definicji „usług złożonych”. Konstrukcja ta powstała na gruncie orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, nadając określone cechy tym czynnościom i opisując rodzaj relacji pomiędzy nimi. Co do zasady, każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług powinno być traktowane jako odrębne i niezależne, jednak w sytuacji gdy jedno świadczenie obejmuje z ekonomicznego punktu widzenia kilka świadczeń, nie powinno być ono sztucznie dzielone dla celów podatkowych. Zatem, z ekonomicznego punktu widzenia świadczenia nie powinny być dzielone dla celów podatkowych wówczas, gdy tworzyć będą jedno świadczenie kompleksowe, obejmujące kilka świadczeń pomocniczych. Jeżeli jednak w skład tego świadczenia złożonego wchodzić będą czynności, które nie służą wyłącznie wykonaniu czynności głównej, zasadniczej, lecz mogą mieć również charakter samoistny, to wówczas nie ma podstaw dla traktowania ich jako elementu świadczenia kompleksowego.

Jakkolwiek zdarzają się sytuacje, gdy występuje wielość świadczeń wynikających z jednej umowy i mogą być one potraktowane jako jedna usługa (i opodatkowane jedną stawką podatkową), możliwe jest to tylko i wyłącznie w takich sytuacjach, gdy na taką usługę składa się cały zespół niedających się w istocie wyodrębnić czynności, dających w efekcie ostateczną, jednorodną usługę.

Koncepcję opodatkowania świadczeń kompleksowych wypracował TSUE w wydanych orzeczeniach na podstawie pierwotnie obowiązującej Szóstej Dyrektywy Rady (77/388/EWG) oraz obecnie obowiązującej Dyrektywy VAT (2006/112/WE).

W szczególności w wyroku z dnia 25 lutego 1999 r. w sprawie C-349/96 Card Protection Plan Ltd (CPP) przeciwko Commissioners of Customs & Excise, Trybunał stwierdził, że

„W celu ustalenia, dla celów VAT, czy świadczenie usług obejmujące kilka części składowych, które należy traktować jako jedno świadczenie, czy też jako dwa lub więcej świadczeń wycenianych odrębnie, należy przede wszystkim wziąć pod uwagę treść przepisu art. 2 (1) VI Dyrektywy, zgodnie z którym każde świadczenie usług powinno być traktowane jako odrębne i niezależne oraz fakt, iż świadczenie obejmujące z ekonomicznego punktu widzenia jedną usługę nie powinno być sztucznie dzielone, co mogłoby prowadzić do nieprawidłowości w funkcjonowaniu systemu podatku VAT”.

Trybunał wskazał, że

„pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas, gdy inny lub inne elementy traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania, co do usługi zasadniczej. Usługę należy uznać za usługę pomocniczą w stosunku do usługi zasadniczej, jeżeli nie stanowi ona dla klienta celu samego w sobie, lecz jest środkiem do lepszego wykorzystania usługi zasadniczej”.

Trybunał zaakcentował „ekonomiczny punkt widzenia” oraz ocenę z perspektywy nabywcy. Z treści powołanego wyroku wynika, że TSUE położył duży nacisk na subiektywne kryteria przy ocenie danego świadczenia jako złożonego, jednakże wnioski, co do kwalifikacji danego kompleksu zdarzeń gospodarczych jako świadczenia złożonego, nie mogą być pozbawione waloru obiektywnego albowiem zakres i sposób opodatkowania świadczenia nie może być zależny jedynie od woli stron transakcji. Stąd w pierwszym rzędzie Trybunał odwołał się do art. 2(1) VI Dyrektywy, wedle którego każde świadczenie usług powinno być zwykle uznawane za odrębne i niezależne a świadczenie złożone w aspekcie gospodarczym nie powinno być sztucznie rozdzielane, by nie pogarszać funkcjonalności systemu VAT; jeśli dana transakcja składa się z szeregu świadczeń i czynności należy uwzględnić wszystkie okoliczności, w jakich jest dokonywana rozpatrywana transakcja.

W orzeczeniu z 27 października 2005 r. w sprawie C 41/04 Levob Verzekeringen BV, OV Bank NV przeciwko Staatssecretaris van Financiën, TSUE zawarł kilka uwag pozwalających na zidentyfikowanie usług złożonych. Trybunał wskazał mianowicie, że istotne jest założenie, z jakim należy podejść do analizy każdego takiego zdarzenia. Tym założeniem jest to, by – po pierwsze – każda czynność była zwykle uznawana za odrębną i niezależną, jednocześnie – po drugie – trzeba mieć na względzie, że czynność złożona z jednego świadczenia w sensie ekonomicznym nie powinna być sztucznie rozdzielana, by nie zakłócać funkcjonowania systemu podatku VAT.

W celu określenia, czy mamy do czynienia z tzw. usługą kompleksową należy – wg TSUE – przede wszystkim poszukiwać elementów charakterystycznych dla rozpatrywanej czynności celem określenia, czy podatnik dostarcza konsumentowi, rozumianemu jako przeciętny konsument, kilka odrębnych świadczeń głównych, czy też jedno świadczenie.

W konsekwencji, w świetle omawianego wyroku należy przyjąć, że nie będzie mieć charakteru kompleksowego taki zestaw świadczeń, których połączenie miałoby charakter działania sztucznego. W tym kontekście, za świadczenia odrębne należy więc uznać świadczenia wykonywane przez jednego świadczącego na rzecz jednego nabywcy, które nawet jeżeli są w pewien sposób powiązane, mogą być traktowane rozłącznie, a traktowanie to nie wpłynie na charakter żadnego z nich ani też nie sprawi, że wartość świadczeń z punktu widzenia nabywcy będzie inna, niż gdyby świadczenia te były uznane za świadczenie złożone.

Warto także zwrócić uwagę na wyrok TSUE z dnia 11 czerwca 2009 r. w sprawie C-572/07 RLRE Tellmer Property sro przeciwko Finanční ředitelství v Ústí nad Labem, w którym Trybunał wskazał, że

„(...) w pewnych okolicznościach formalnie odrębne świadczenia, które mogą być wykonywane oddzielnie, a zatem które mogą oddzielnie prowadzić do opodatkowania lub zwolnienia, należy uważać za jednolitą czynność, jeżeli nie są od siebie niezależne. Jest tak na przykład w sytuacji, gdy można stwierdzić, że jedno lub więcej świadczeń stanowi świadczenie główne, a inne świadczenie lub świadczenia stanowią jedno lub więcej świadczeń pomocniczych dzielących los podatkowy świadczenia głównego. W szczególności dane świadczenie należy uważać za świadczenie pomocnicze w stosunku do świadczenia głównego, gdy dla klientów nie stanowi ono celu samego w sobie, lecz środek do korzystania na jak najlepszych warunkach z głównej usługi usługodawcy”

oraz

„(...) jednolite świadczenie występuje w przypadku, gdy dwa lub więcej elementy albo dwie lub więcej czynności dokonane przez podatnika są ze sobą tak ściśle związane, że tworzą obiektywnie jedno niepodzielne świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny”.

Tak również w wyroku z dnia 21 lutego 2008 r. w sprawie C-425/06 Ministero dellEconomia e delle Finanze przeciwko Part Service Srl.

Wyrok ten sformułował kryteria przesądzające o tym, kiedy występuje świadczenie złożone. Ma ono zatem miejsce w sytuacji, gdy:

  • świadczenie pomocnicze nie stanowi celu samego w sobie, lecz stanowi środek do korzystania na jak najlepszych warunkach z usługi podstawowej,
  • poszczególne czynności są ze sobą tak ściśle związane, że ich rozdzielenie miałoby charakter sztuczny,
  • kiedy nie istnieje możliwość nabywania danego świadczenia od podmiotów zewnętrznych,
  • kiedy nie istnieje możliwość odrębnego fakturowania za daną czynność.

W kontekście powyższych wyroków stwierdzić należy, że ze świadczeniem złożonym (kompleksowym) mamy do czynienia wówczas, gdy świadczenie usługodawcy jest rozbudowane i obejmuje dwie lub więcej pojedynczych czynności (świadczeń), będących elementami częściowego zobowiązania strony transakcji. Jednocześnie świadczenie takie, jeśli może zostać uznane za świadczenie o charakterze złożonym, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według zasad właściwych dla świadczenia podstawowego, głównego.

Zatem w przypadku świadczeń o charakterze złożonym, o wysokości stawki podatku czy zwolnieniu od podatku decydować będzie to, czy w danych okolicznościach mamy do czynienia z jednym świadczeniem kompleksowym, czy też z szeregiem jednostkowych świadczeń. Ocena tej okoliczności powinna odbywać się więc na podstawie tego, czy dokonywane czynności (świadczenia) wykazują ze sobą tak ścisłe powiązanie, że w sensie gospodarczym tworzą jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter.

Zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewiduje dla niektórych czynności zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

I tak, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy:

Zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy:

Zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Sprecyzowanie przepisów regulujących zwolnienie od podatku od towarów i usług dla usług finansowych ma na celu zapewnienie jednolitego stosowania tego zwolnienia w odniesieniu do rynku wspólnotowego, jak również zapewnienie spójności przepisów dotyczących podatku od towarów i usług z przepisami krajowymi regulującymi funkcjonowanie rynku finansowego.

Powyższe przepisy są efektem implementacji do krajowego porządku prawnego przepisu art. 135 ust. 1. lit. b) i d) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 str. 1 ze zm.), który stanowi, że:

Państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje:

b) udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę;

d) transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności.

Przytoczony przepis Dyrektywy dotyczy tylko ściśle wymienionych rodzajów czynności, których charakter pozwala na zakwalifikowanie ich do kategorii usług związanych z obrotem bankowym i finansami. W związku z tym należy uznać, że wszelkie inne czynności niewymienione w tym przepisie nie mogą korzystać ze zwolnienia od podatku na jego podstawie.

W świetle art. 43 ust. 15 ustawy:

Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

1)czynności ściągania długów, w tym factoringu;

2)usług doradztwa;

3)usług w zakresie leasingu.

Należy wskazać, że ww. zwolnienia mają charakter przedmiotowy, gdzie przede wszystkim istotną przesłanką do skorzystania ze zwolnienia jest rodzaj świadczonej usługi – cechy, które ją wyróżniają. Ustawodawca szczególny nacisk położył na stronę przedmiotową, nie dokonując zawężenia omawianych zwolnień wyłącznie do określonej grupy podmiotów. Zatem podkreślić należy, że wystarczającą przesłanką pozwalającą objąć zwolnieniem daną czynność jest wykazanie jej związku ze wskazanymi w ww. przepisach czynnościami, przy czym związek ten musi być wyraźny i nie odbiegać od świadczenia usług finansowych, wypaczając przez to istotę przewidzianego zwolnienia.

Powyższy pogląd potwierdza orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C‑2/95 pomiędzy Sparekassernes Datacenter (SDC) a Skatteministeriet (Dania), w którym Trybunał stwierdził, że:

„zwolnienie dotyczące usług finansowych nie jest uzależnione od tego, czy usługa jest wykonywana przez instytucję, która wstępuje w prawny związek z końcowym odbiorcą. Fakt, że dana transakcja jest wykonywana przez osobę trzecią, ale z punktu widzenia końcowego odbiorcy wydaje się być usługą wykonywaną przez bank, nie wyklucza objęcia jej zwolnieniem”.

Mając na uwadze wykładnię zwolnień od podatku przewidzianych w art. 43 ust. 1 pkt 38 i art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy oraz w art. 135 ust. 1 lit. b) i d) Dyrektywy 2006/112/WE, konieczne jest zdefiniowanie pojęcia „usług pośrednictwa”. W związku z tym, że ani ustawa o podatku od towarów i usług, ani Dyrektywa 112 nie definiują tego pojęcia, w celu określenia, jakie czynności należy rozumieć pod pojęciem usług pośrednictwa, należy oprzeć się na wykładni językowej, wspieranej przy tym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN, wersja internetowa: http://sjp.pwn.pl), przez pośrednictwo należy rozumieć działalność osoby trzeciej mającą na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron. Równorzędnie, przez pośrednictwo rozumie się kojarzenie kontrahentów w transakcjach handlowych, a więc załatwianie dla zarobku różnego rodzaju transakcji handlowych między dwiema stronami, uczestniczenie w zawieraniu takich transakcji. W tym zakresie stwierdzić należy, że wykonywane przez podmiot wszelkie czynności zmierzające do zawarcia między dwiema różnymi stronami transakcji handlowych można uznać za pośrednictwo. Z kolei z doktrynalnego punktu widzenia cechą charakterystyczną pośrednictwa odróżniającą ten stosunek od innych umów jest fakt, że bezpośrednią przyczyną zawarcia bezpośrednio lub pośrednio umowy są działania pośrednika. Innymi słowy przez umowę o pośrednictwo należałoby rozumieć taki stosunek prawny istniejący pomiędzy dwiema stronami, z których jedna (pośrednik) otrzymuje zlecenie od drugiej, aby doprowadzić do wymiany gospodarczej świadczeń z osobą trzecią, przy czym znalezienie kontrahenta ma stanowić bezpośredni i decydujący rezultat starań pośrednika. Bezpośrednim celem aktywności pośrednika jest wywołanie skutku prawnego, polegającego na wprowadzeniu zleceniodawcy (podmiotu zastępowanego) w stosunek umowny z osobą trzecią.

W celu rozstrzygnięcia, co w świetle przepisów prawa podatkowego należy rozumieć pod pojęciem „pośrednictwa” warto odnieść się do wyroku z 21 czerwca 2007 r. w sprawie C-453/05 Volker Ludwig przeciwko Finanzamt Luckenwalde, w którym TSUE stwierdził, że

„(…) pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową”.

Natomiast w wyroku z 13 grudnia 2001 r. w sprawie C-235/00 Commissioners of Customs & Excise przeciwko CSC Financial Services Ltd. Trybunał orzekł, że pojęcie pośrednictwa obejmuje działalność wykonywaną przez osobę pośredniczącą, która nie jest stroną umowy dotyczącej produktu finansowego i której działalność różni się od typowych świadczeń umownych wykonywanych przez strony tych umów. W istocie pośrednictwo stanowi usługę świadczoną na rzecz strony umowy, za którą wypłaca ona wynagrodzenie jako za odrębną działalność pośrednictwa.

Działalność ta może obejmować m.in. wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych. Celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. TSUE w orzeczeniu tym uznał, że znaczenie słowa „negocjacje”, w kontekście art. 13 część B lit. d pkt 5 VI Dyrektywy odnosi się „do działalności pośrednika, który nie przyjmuje roli którejkolwiek ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego oraz którego działalność polega na czymś innym, niż świadczenie usług wchodzących w zakres umowy, typowo wykonywanych przez strony takich umów. Negocjacje stanowią usługę świadczoną na rzecz strony umowy oraz są wynagradzane przez nią, polegającą na jednoznacznie określonym akcie mediacji. Mogą one polegać m.in. na wskazywaniu odpowiednich możliwości zawarcia takiej umowy, nawiązywaniu kontaktu z drugą stroną lub negocjowaniu, w imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron. Celem negocjacji jest zatem wykonanie wszystkich czynności niezbędnych w celu zawarcia przez dwie strony umowy, przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek własnego zaangażowania negocjatora określonego w warunkach umowy.

Zatem, zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, usługa pośrednictwa powinna stanowić:

  • usługę świadczoną na rzecz strony transakcji finansowej, za którą strona ta wypłaca wynagrodzenie;
  • z punktu widzenia nabywcy usługi finansowej usługi świadczone przez pośrednika powinny stanowić element usługi finansowej;
  • celem jest dążenie do zawarcia umowy (przy czym pośrednik nie ma żadnego interesu co do treści umowy);
  • usługa pośrednictwa nie może mieć charakteru wyłącznie wykonywania czynności faktycznych związanych z umową (nie może to być np. wyłącznie udostępnianie informacji stronom transakcji finansowej).

W konsekwencji, żeby uznać daną działalność za pośrednictwo konieczne jest, aby pośrednik wykonał przynajmniej niektóre z czynności:

  • wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia umowy;
  • uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę;
  • prowadzenie negocjacji polegających na jednoznacznie określonym akcie mediacji;
  • nawiązywanie kontaktu z drugą stroną lub negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron.

Nie oznacza to, że pośrednik nie może wykonywać dodatkowych czynności, jednakże aby czynności te można było zaliczyć do czynności pośredniczących konieczne jest, aby wywoływały skutek lub miały na celu wywołanie skutku dla wszystkich stron transakcji, innymi słowy konieczne jest, aby skutek tych czynności znalazł odzwierciedlenie w zawartej umowie pomiędzy stronami.

W opisanej sytuacji w pierwszej kolejności należy przeanalizować możliwość zwolnienia świadczonych przez Państwa na rzecz Banku usług, na podstawie wyżej cytowanego art. 43 ust. 1 pkt 38 i 40 ustawy. Przepisy te odpowiednio zwalniają od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

W ocenie organu nie wszystkie wymienione przez Państwa czynności uznane przez Państwa za pośrednictwo mają charakter jednej złożonej usługi, w której można wyróżnić usługę główną, wobec której reszta świadczeń ma zadanie uzupełniające i pomocnicze. Ze świadczeniem usługi złożonej (kompleksowej) mamy do czynienia wówczas, gdy świadczenie usługodawcy jest rozbudowane i obejmuje dwie lub więcej pojedynczych czynności (świadczeń), będących elementami częściowego zobowiązania strony transakcji. Jednocześnie usługa taka, jeśli może zostać uznana za usługę o charakterze złożonym, podlega opodatkowaniu według zasad właściwych dla świadczenia podstawowego, głównego. Ponadto, jeżeli w skład świadczonej usługi wchodzić będą czynności, które nie służą wyłącznie wykonaniu czynności głównej, zasadniczej, lecz mogą mieć również charakter samoistny, to wówczas nie ma podstaw dla traktowania ich jako elementu czynności kompleksowej. Nie wszystkie świadczone przez Państwa czynności w ramach pośrednictwa mają charakter jednolitego świadczenia, występują tu również czynności, które swoimi cechami nie wykazują związku z pośrednictwem finansowym sensu stricte. W analizowanym przypadku wydzielenie niektórych czynności wykonywanych przez Państwa w ramach realizacji umowy z Bankiem nie będzie więc miało charakteru sztucznego. Zasadne jest zatem, aby nie wszystkie czynności wykonywane przez Państwa traktować jako świadczenie kompleksowe, właśnie dlatego, że niektóre czynności ze względu na swoje właściwości i charakter nie mogą tworzyć razem ekonomicznie spójnej usługi dla nabywcy.

W związku z tym należy stwierdzić, że spośród czynności wykonywanych przez Państwa, tylko czynności polegające na pośredniczeniu w zawieraniu umów pomiędzy Bankiem a Klientem, których celem będzie doprowadzenie do zawarcia umów będą stanowiły pośrednictwo finansowe zwolnione od podatku VAT na podstawie odpowiednio art. 43 ust. 1 pkt 38 czy 40 ustawy. Natomiast pozostałe czynności, dokonywane przez Państwa w celu uczestniczenia w wykonaniu umów, bądź też świadczenia dodatkowe, pomocnicze, nie będą stanowiły pośrednictwa finansowego, gdyż nie polegają one na wyszukiwaniu klientów i kontaktowaniu ich z Bankiem w celu zawarcia np. umowy kredytu czy umowy o prowadzenie rachunku bankowego i nie będą mogły korzystać ze zwolnienia jako pośrednictwo, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 czy 40 ustawy.

Analiza wymienionych w opisie sprawy czynności, do których zobowiążą się Państwo na podstawie umowy z Bankiem, w kontekście powołanych przepisów prawa oraz orzeczeń TSUE prowadzi do wniosku, że tylko część z nich może być zakwalifikowana jako usługi pośrednictwa finansowego. I tak:

  • przekazywanie informacji o produktach i usługach Banku
  • wyjaśnianie warunków umów oraz pomoc w zrozumieniu dokumentacji produktowej
  • pomoc w wypełnianiu dokumentów i kompletowaniu wniosków
  • zbieranie danych i informacji niezbędnych do zawarcia umowy
  • rejestracja i obsługa wniosków w systemach bankowych
  • informowanie Klientów o decyzjach kredytowych Banku
  • weryfikacja tożsamości i autentyczności danych Klientów
  • zawieranie umów w imieniu Banku (na podstawie udzielonego pełnomocnictwa)
  • sprzedaż telefoniczną produktów finansowych (np. kredytów, lokat, ubezpieczeń)
  • wspieranie kampanii marketingowych i działań sprzedażowych Banku

- należy uznać za czynności z zakresu pośrednictwa finansowego zmierzające w istocie do zawarcia umowy o produkt Banku pomiędzy Klientem a właśnie Bankiem. Celem ww. czynności jest wspieranie Banku w czynnościach zmierzających do zawarcia przez ten Bank umów z Klientami. Państwa działania ukierunkowane będą na doprowadzenie do zawarcia umowy pomiędzy Bankiem a Klientem. Czynności te wykonywane będą w imieniu i na rzecz Banku. Zakres ww. usług niewątpliwie będzie wykraczał poza samo udzielanie informacji. Za wykonywane czynności otrzymają Państwo wynagrodzenie – uzależnione od liczby zawartych umów z Klientami Banku.

Tym samym, wskazane wyżej czynności wykonywane przez Państwa należy uznać za usługi pośrednictwa m.in. w świadczeniu usług udzielania kredytów, pożyczek pieniężnych czy prowadzenia rachunków bankowych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 i 40 ustawy, podlegające zwolnieniu od podatku. Dodać przy tym należy, że wskazane czynności polegające na wspieraniu kampanii marketingowych i działań sprzedażowych Banku będą wchodziły w zakres pośrednictwa finansowego, a tym samym będą korzystały ze zwolnienia wyłącznie w przypadku, kiedy będą miały związek z samym zawarciem umowy na produkt Banku, a nie z czynnościami podejmowanymi już po jej zawarciu.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie zwolnienia od podatku usług polegających na doprowadzeniu do zawarcia umów pomiędzy Bankiem a Klientami jest prawidłowe.

Z kolei wykonywane przez Państwa czynności takie jak:

  • zbieranie danych i informacji niezbędnych do zmiany umowy
  • obsługa posprzedażowa (monitoring spłaty zobowiązań, kontakt z Klientem)/Posprzedażowy kontakt z Klientem i dalsze działania sprzedażowe
  • archiwizacja, weryfikacja i formalizacja dokumentów umownych
  • prowadzenie działań zmierzających do utrzymania Klienta (retencja)
  • obsługa dodatkowych kampanii promocyjnych i sprzedażowych Banku

stanowią przejaw Państwa uczestnictwa w wykonaniu lub utrzymaniu zawartych już umów Klienta z Bankiem. Wymienione wyżej czynności nie będą zmierzały w istocie do wyszukiwania Klientów Banku i kontaktowania ich z tym Bankiem w celu zawarcia umów – gdyż umowy te będą już zawarte. Czynności te nie bowiem polegały na podejmowaniu działań, które umożliwią zawarcie umowy pomiędzy Bankiem a Klientem, skoro będą wiązały się z obsługą zawartych już umów. W konsekwencji czynności tych nie można uznać za pośrednictwo w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 38 ani pkt 40 ustawy.

Należy jednak zauważyć, że powołany wyżej przepis art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, odnosi się nie tylko do usług pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów czy pożyczek, ale także do zarządzania nimi.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie wyjaśniają, co należy rozumieć pod pojęciem zarządzania pożyczką. Zarządzanie w szerokim ujęciu oznacza „zrobienie czegoś za pomocą wysiłków innych osób” (por. B. Kudrycka, B.G. Peters, P.J. Suwaj, Nauka administracji, Warszawa 2009); organizowanie działań dla osiągnięcia określonych celów przy zachowaniu zasad skuteczności i sprawności organizacyjnej z uwzględnieniem realnej odpowiedzialności za osiągnięte rezultaty.

W tym miejscu należy powołać wyrok WSA w Warszawie z 28 lutego 2013 r., sygn. akt III SA/Wa 2180/12, w którym Sąd wskazał, że:

W ocenie Sądu, jeśli wziąć pod uwagę, iż na podstawowe i kluczowe etapy zarządzania składają się: planowanie, organizowanie zasobów, wdrażanie tego, co zaplanowane oraz monitoring, ewaluacja i kontrola przeprowadzonych działań, to opłaty za restrukturyzację mieszczą się w pojęciu zarządzania pożyczką. Wyjaśnić należy, że restrukturyzacja pożyczki jest ustaleniem nowych warunków spłaty pożyczki w celu dostosowania zobowiązania z tytułu umowy pożyczki do obecnej sytuacji finansowej klienta (wydłużenie okresu spłat, zmiana wysokości rat itp.). Zatem bez wątpienia pojęcie restrukturyzacji pożyczki mieści się w pojęciu zarządzania pożyczką.

Powyższe stanowisko znajduje również potwierdzenie w wyroku WSA w Poznaniu z 2 lipca 2015 r., sygn. akt I SA/Po 312/15.

Zatem jeśli wziąć pod uwagę, że na podstawowe i kluczowe etapy zarządzania składają się: planowanie, organizowanie zasobów, wdrażanie tego co zaplanowane oraz monitoring, ewaluacja i kontrola przeprowadzonych działań to należy uznać, że czynności – jednak dotyczące wyłącznie usług udzielania kredytów czy pożyczek - takie jak:

  • zbieranie danych i informacji niezbędnych do zmiany umowy
  • obsługa posprzedażowa - a w jej ramach monitoring spłaty zobowiązań czy kontakt z Klientem (ale związany z tym monitoringiem spłaty)

stanowić będą świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu VAT, wpisujące się w zakres usług zarządzania pożyczką czy kredytem. Wskazane wyżej czynności nie będą usługami w zakresie udzielania pożyczki, jednakże będą się wpisywały w zakres pojęcia zarządzania pożyczkami lub kredytami, a tym samym będą korzystały ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy. Pozostałe spośród ww. usług niebędących pośrednictwem ani zarządzaniem pożyczkami i kredytami a związane z tymi produktami bankowymi, tj.:

  • obsługa posprzedażowa (inna niż monitoring spłaty zobowiązań czy kontakt z Klientem związany z tym monitoringiem)
  • archiwizacja, weryfikacja i formalizacja dokumentów umownych
  • prowadzenie działań zmierzających do utrzymania Klienta (retencja)
  • obsługa dodatkowych kampanii promocyjnych i sprzedażowych Banku

nie będą korzystały ze zwolnienia od podatku na podstawie tego przepisu.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie zwolnienia od podatku usług polegających zarządzaniu pożyczkami czy kredytami jest prawidłowe. Natomiast pozostałe czynności związane z obsługą umów kredytowych czy pożyczkowych – nie będą korzystać ze zwolnienia od podatku – i w tym zakresie Państwa stanowisko jest nieprawidłowe.

W odniesieniu do czynności takich jak:

  • zbieranie danych i informacji niezbędnych do zmiany umowy
  • obsługa posprzedażowa
  • archiwizacja, weryfikacja i formalizacja dokumentów umownych
  • prowadzenie działań zmierzających do utrzymania Klienta (retencja)
  • obsługa dodatkowych kampanii promocyjnych i sprzedażowych Banku

niestanowiących pośrednictwa finansowego, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy, a dotyczących czynności wymienionych w tym przepisie, wskazać należy, że przytoczony wyżej art. 135 ust. 1 lit. d) Dyrektywy VAT, dotyczy tylko ściśle wymienionych rodzajów czynności, których charakter pozwala na zakwalifikowanie ich do kategorii usług związanych z obrotem bankowym i finansami. W związku z tym, należy uznać, że wszelkie inne czynności niewymienione w tym przepisie, nawet jeśli mają charakter czynności bankowych bądź finansowych lub ich zakres jest zbliżony do tego typu usług, nie mogą korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie tego przepisu. Powyższe zwolnienia obejmują w praktyce większość typowych transakcji dokonywanych na rynkach finansowych, a w szczególności usługi świadczone przez banki itp.

Kryteria, jakie należy przyjąć w celu kwalifikacji konkretnych usług jako transakcji dotyczących wszelkiego rodzaju płatności, przelewów i transferów pieniężnych, zwolnionych od podatku na podstawie art. 135 ust. 1 lit. d Dyrektywy 2006/112/WE Rady, zostały określone w orzecznictwie TSUE. W odniesieniu do ww. przepisu, TSUE wskazał, że przelew jest transakcją polegającą na realizacji dyspozycji przekazania określonej sumy pieniędzy z jednego rachunku na drugi. Transakcja ta cechuje się w szczególności tym, że powoduje zmianę sytuacji prawnej i finansowej istniejącej z jednej strony między udzielającym dyspozycji a beneficjentem, a z drugiej strony między nimi a ich bankiem, jak również, w odpowiednim przypadku, między bankami. Brzmienie art. 135 ust. 1 lit. d Dyrektywy 2006/112/WE Rady nie wyklucza co do zasady, aby transakcja przelewu składała się z różnych odrębnych usług, które stanowią wówczas „transakcje dotyczące” przelewów w rozumieniu tego przepisu (np. wyrok w sprawie C-2/95 Sparekassernes Datacenter (SDC) przeciwko Skatteministeriet, pkt 64).

Trybunał orzekł również, że ani sposób wykonywania usług (np. poprzez zastosowanie elektronicznych środków przekazu), ani charakter prawny usługodawcy (np. brak statusu banku czy instytucji finansowej), ani nawet brak bezpośredniej umowy podmiotu wykonującego usługi z ostatecznym odbiorcą nie wykluczają zastosowania zwolnień, o których mowa w art. 13(B)(d)(3) i (5) VI Dyrektywy (obecnie art. 135 ust. 1 lit. d i f Dyrektywy 112), pod warunkiem, że usługi świadczone przez dany podmiot są przez klienta banku postrzegane jako element otrzymywanej usługi finansowej. Ponadto, aby świadczone usługi korzystały ze zwolnienia powinny stosownie do orzecznictwa TSUE dotyczyć specyficznych i istotnych elementów związanych z daną usługą finansową. Samo świadczenie usług o charakterze materialnym czy też technicznym nie jest objęte zwolnieniem

„aby stanowić „transakcję dotyczącą przelewów” świadczone usługi muszą zatem mieć skutek przelania funduszy oraz pociągać za sobą zmiany sytuacji prawnej i finansowej. Usługę zwolnioną na gruncie Dyrektywy należy odróżnić od czysto fizycznego lub technicznego świadczenia, takiego jak udostępnianie bankowi systemu przetwarzania danych”.

W powyższym wyroku TSUE uznał także, że usługi pomocnicze dla usług finansowych mogą korzystać ze zwolnienia z VAT tylko jeśli same w znacznym stopniu „stają się” usługą finansową. Dla uznania usług związanych z przelewami za zwolnione, Trybunał w istocie wymaga, aby te usługi wywoływały taki efekt jak przelew, tzn. prowadziły do przeniesienia środków i zmieniały sytuację prawną i finansową zainteresowanego podmiotu. Trybunał wskazał również, że usługi polegające na udostępnieniu finansowych informacji bankom i innym użytkownikom nie są objęte zwolnieniem przewidzianym w podpunktach (3) i (5) art. 13(B)(d) VI Dyrektywy.

Ponadto, oprócz transakcji spełniających kryterium wskazane przez TSUE dotyczące przelewów zwolnieniem objęte są również transakcje niebędące w istocie przelewami lub płatnościami, a stanowiące transakcje tworzące odrębną całość, ocenianą w sposób ogólny, których skutkiem jest pełnienie szczególnych i istotnych funkcji przelewu lub płatności (np. wyrok w sprawie C-2/95 Sparekassernes Datacenter (SDC) przeciwko Skatteministeriet, pkt 66-68). W tym kontekście TSUE podkreślał, że należy odróżnić usługę zwolnioną od podatku w rozumieniu Dyrektywy 2006/112/WE Rady od wykonania zwykłego świadczenia rzeczowego lub technicznego. Istotne jest w szczególności, aby w tym celu zbadać zakres odpowiedzialności usługodawcy, a zwłaszcza to, czy odpowiedzialność ta ograniczona jest do aspektów technicznych, czy też obejmuje specyficzne i istotne elementy transakcji (np. wyroki: w sprawie C-350/10 Nordea Pankki Suomi Oyj, pkt 24; w sprawie C-607/14 Bookit, Ltd przeciwko Commissioners for Her Majesty’s Revenue and Customs, pkt 40). Jak wskazuje TSUE, uwagi odnoszące się do transakcji dotyczących przelewów mają zastosowanie również do transakcji dotyczących płatności (np. wyrok w sprawie C-607/14 Bookit, Ltd przeciwko Commissioners for Her Majesty’s Revenue and Customs, pkt 43). Ponadto, aby świadczone usługi korzystały ze zwolnienia powinny stosownie do orzecznictwa TSUE dotyczyć specyficznych i istotnych elementów związanych z daną usługą finansową. Należy też wskazać, że TSUE w ww. orzeczeniu dodał, że

„Sam fakt, że jakiś element jest niezbędny do zakończenia transakcji zwolnionej z podatku, nie daje podstaw do konkluzji, że usługa, którą dany element reprezentuje jest zwolniona”.

Z treści tez orzeczeń TSUE nie wynika, aby warunkiem uznania usługi stanowiącej samodzielny element usługi finansowej za czynność zwolnioną z podatku, było dokonanie przez podmiot świadczący usługę przekazu lub transferu pieniężnego polegającego na bezpośrednim obciążeniu lub zleceniu obciążenia określonego rachunku pieniężnego nadawcy lub odbiorcy realizowanej transakcji. Ponadto „zwolnieniem objęte są również transakcje niebędące w istocie przelewami lub płatnościami, a stanowiące transakcje tworzące odrębną całość, ocenianą w sposób ogólny, których skutkiem jest pełnienie szczególnych i istotnych funkcji przelewu lub płatności”, które w konsekwencji skutkują przeniesieniem środków pieniężnych i powodują zmiany prawne i finansowe.

Wskazane przez Państwa czynności takie jak:

  • zbieranie danych i informacji niezbędnych do zmiany umowy
  • obsługa posprzedażowa
  • archiwizacja, weryfikacja i formalizacja dokumentów umownych
  • prowadzenie działań zmierzających do utrzymania Klienta (retencja)
  • obsługa dodatkowych kampanii promocyjnych i sprzedażowych Banku

dotyczące czynności wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy, a więc m.in. depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych czy transakcji płatniczych, w istocie nie będą skutkowały przeniesieniem środków pieniężnych i nie będą powodowały zmian prawnych i finansowych pomiędzy Bankiem a Klientem. Ww. czynności stanowić będą w istocie świadczenia techniczne, informacyjne i administracyjne i pozostają bez wpływu na zawarte przez Klienta z Bankiem umowy o produkty bankowe. Zatem ww. usługi nie będą korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.

Państwa stanowisko w zakresie zwolnienia od podatku ww. czynności związanych z obsługą produktów bankowych wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Jednocześnie niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie zasad opodatkowania jednoznacznie wskazanych przez Państwa jako przedmiotn wniosku i wymienionych oraz opisanych przez Państwa w uzupełnieniu wniosku, czynności pośrednictwa finansowego. Inne czynności, niebędące przedmiotem Państwa wniosku nie były przedmiotem analizy.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.