
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
3 lipca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z: budową budynku opieki społecznej (wraz z infrastrukturą i wyposażeniem), w którym będą znajdować się mieszkania wspomagane (wraz z zajęciami wspierającymi, aktywizującymi, opiekuńczymi) oraz usługami społecznymi (zajęcia terapeutyczne, edukacyjno-aktywizujące, wspierające) oraz szkoleniem kadr w zakresie opieki długoterminowej, które będą służyły do czynności niepodlegających podatkowi VAT, rozbudową budynku użytkowego i zmianą sposobu jego użytkowania na budynek mieszkalny wielorodzinny, w którym znajdować się będą mieszkania na najem socjalny, który będzie służył do świadczenia zwolnionych usług najmu socjalnego, wydatkami dotyczącymi obsługi całego projektu, które związane będą z czynnościami niepodlegającymi VAT i z czynnościami zwolnionymi z podatku VAT. Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Gmina (…) posiada osobowość prawną i wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Jest właścicielem mienia i innych praw majątkowych oraz samodzielnie prowadzi gospodarkę finansową na podstawie budżetu. Gmina (…) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT, składającym do urzędu skarbowego pliki JPK_V7M, składające się z części ewidencyjnej i deklaracyjnej, w których wykazuje m.in. podatek należny VAT z tytułu sprzedaży wody, opłat za ścieki, czynszów, refakturowania energii oraz dzierżawy.
Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego prowadzi działalność niepodlegającą podatkowi od towarów i usług oraz działalność gospodarczą opodatkowaną i zwolnioną.
Na mocy ustawy z dnia 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 280), w dniu 1 stycznia 2017 r. doszło do scentralizowania rozliczeń VAT Gminy (…) i jej jednostek budżetowych. Jednostki organizacyjne nie stanowią odrębnych od Gminy podatników VAT - obroty osiągane przez jednostki są wykazywane w łącznych rozliczeniach VAT Gminy. W strukturze Gminy (…) funkcjonują następujące jednostki budżetowe:
1)Gminny (…),
2)Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej (…),
3)Szkoła Podstawowa (…),
4)Szkoła Podstawowa z Oddziałami (…),
5)Środowiskowy Dom Samopomocy w (…).
Gmina realizuje swoje ustawowe zadania wynikające z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2024 r. poz. 1465, poz. 1572), który stanowi, że gminy wykonują zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność, natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 tej ustawy, do zakresu działania gmin należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.
Zgodnie z treścią art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, Gmina w ramach realizacji zadań własnych odpowiada za ochronę zdrowia (art. 7 ust. 1 pkt 5), pomoc społeczną, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych (art. 7 ust. 1 pkt 6), wspieranie rodziny i systemu pieczy zastępczej (art. 7 ust. 1 pkt 6a), gminne budownictwo mieszkaniowe (art. 7 ust. 1 pkt 7).
Ponadto jak wskazuje art. 7 pkt 5 i 6 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2024 r. poz. 1283 ze zm.), pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom m.in. z powodu niepełnosprawności oraz długotrwałej lub ciężkiej choroby.
Do zadań własnych gminy na podstawie art. 4 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2023 r. poz. 725), należy także tworzenie warunków do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych wspólnoty samorządowej.
W latach 2025 - 2027 w ramach wykonywania zadań własnych, realizowany będzie projekt – „(…)”.
Głównym celem projektu jest wspieranie włączenia społeczno-gospodarczego społeczności marginalizowanych, gospodarstw domowych o niskich dochodach oraz grup w niekorzystnej sytuacji, w tym osób o szczególnych potrzebach, dzięki zintegrowanym działaniom obejmującym usługi mieszkaniowe i usługi społeczne na terenie gminy (…). Grupę docelową stanowić będą mieszkańcy gminy (…) - osoby pełnoletnie, które ze względu na trudną sytuację życiową, wiek, niepełnosprawność lub chorobę potrzebują pomocy w funkcjonowaniu w codziennym życiu, ale nie wymagają usług w zakresie całodobowej opieki. Potencjalna liczba użytkowników infrastruktury społecznej wyniesie w okresie jednego roku - (...) osób.
Przedmiotem projektu jest: (...).
Na realizację powyższego zadania Gmina otrzyma dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Fundusze Europejskie dla (…) 2021-2027, działania (...), Priorytetu (...).
Wartość projektu wynosi: (…) zł, wysokość wkładu z Funduszy Europejskich wynosi (…) zł.
Zestawienie planowanych wydatków na budowę budynku opieki społecznej związanych z realizacją projektu i źródła ich finansowania przedstawia się następująco:
1)Roboty budowlane – (…)
2)Inspektor nadzoru – (…),
3)Wyposażenie obiektu – (…)
Ogółem koszty wyniosą: (…), w tym:
a)dofinansowanie (95 %) – (…),
b)Wkład własny (5%) (…)
Zestawienie planowanych wydatków na rozbudowę budynku biurowego i przekształcenie na budynek mieszkalny wielorodzinny, związanych z realizacją projektu i źródła ich finansowania przedstawia się następująco:
1)Roboty budowlane – (…),
2)Inspektor nadzoru – (…),
3)Dokumentacja techniczna – (…),
4)Wyposażenie obiektu – (…)
Ogółem: (…), w tym:
a)dofinansowanie (95%) – (…),
b)Wkład własny (5%) (…)
Wydatki na wykonanie:
- usług społecznych (zajęcia terapeutyczne, edukacyjno-aktywizujące, wspierające) wyniosą (…) zł, w tym dofinansowanie (…) zł (95%), wkład Gminy (…) zł;
- zajęcia wspierające, aktywizujące, opiekuńcze (mieszkalnictwo wspomagane) wyniosą (…) zł, w tym dofinansowanie (…) zł (95%), wkład Gminy (…) zł;
- szkolenie kadr w zakresie opieki długoterminowej w aspekcie społecznym - szkolenie w zakresie opieki nad osobami starszymi wyniosą (…) zł, w tym dofinansowanie (…) zł (95%), wkład Gminy (…) zł.
Ponadto zostaną poniesione wydatki na obsługę projektu (tzn. koszty pośrednie - 4% od kwalifikowalnych kosztów bezpośrednich projektu - koszty niezbędne do realizacji projektu, których nie można bezpośrednio przypisać do głównego celu projektu, w szczególności koszty administracyjne związane z obsługą projektu): m.in. koszty koordynatora projektu oraz innego personelu zaangażowanego w zarządzanie, rozliczanie, monitorowanie projektu lub prowadzenie innych działań administracyjnych w projekcie, koszty personelu obsługowego (obsługa kadrowa, finansowa, administracyjna, sekretariat, kancelaria, obsługa prawna, w tym dotycząca zamówień) na potrzeby funkcjonowania jednostki, koszty obsługi księgowej. Wartość (…) zł, w tym dofinansowanie (…) zł (95%), wkład Gminy (…) zł.
Koszty, które zostały poniesione w ramach projektu (przygotowanie dokumentów aplikacyjnych do wniosku o dofinansowanie ze środków programu regionalnego Fundusze Europejskie dla (…) 2021-2027) – opracowanie studium wykonalności – wartość (…) zł, w tym dofinansowanie (…) zł (95%), wkład Gminy (…) zł.
Mieszkańcy Gminy oraz przedsiębiorcy nie partycypują w kosztach inwestycji. Gmina dotychczas nie otrzymała dofinansowania w ramach Programu Fundusze Europejskie dla (…) 2021-2027 na realizację ww. przedsięwzięcia, środki będą przekazane w formie refundacji oraz zaliczki po złożeniu wniosku o płatność oraz dokumentacji finansowej oraz odbiorowej.
Obecnie podpisana została umowa z Urzędem Marszałkowskim Województwa (…) nr (…) z 12 marca 2025 r.
Przedmiotowe dofinansowanie nie będzie stanowiło (w całości ani w części) dopłaty do ceny konkretnych usług świadczonych przez Gminę. Pozyskane dofinansowanie będzie miało wyłącznie charakter „zakupowy” tzn. zostanie przeznaczone na częściowe pokrycie wydatków ponoszonych w związku z realizacją zadania inwestycyjnego pn. „(…)”. Otrzymane przez Gminę (…) dofinansowanie będzie przeznaczone wyłącznie na pokrycie kosztów związanych z realizacją projektu. Koszty pokryte dofinansowaniem obejmują wydatki na usługi społeczne oraz przeprowadzenie prac budowlanych dotyczące budowy budynku, rozbudowy budynku wraz z zagospodarowaniem przyległego terenu, zajęcia wspierające, aktywizujące, opiekuńcze (mieszkalnictwo wspomagane) oraz szkolenie kadr w zakresie opieki długoterminowej w aspekcie społecznym.
W ramach realizacji budowy i rozbudowy budynków Gmina zrealizuje: (...).
Obecnie inwestycja jest na etapie przygotowania do przetargu nieograniczonego i nie zostały zawarte jeszcze umowy z wykonawcami.
Do szczegółowych obowiązków Gminy (…) przy realizacji budowy/rozbudowy budynków należeć będzie:
1)pełnienie funkcji inwestora:
a.wyłonienie zgodnie z przepisami ustawy Prawo zamówień publicznych wykonawców robót budowlanych,
b.protokolarne przekazanie terenu budowy,
c.zapewnienie nadzoru inwestorskiego,
d.dokonywanie odbiorów robót.
2)zawarcie umów z wykonawcami w zakresie realizacji inwestycji.
3)regulowanie płatności wynikających z faktur wystawianych na rzecz Gminy przez wykonawców.
4)odpowiedzialność za zapewnienie odpowiedniego funkcjonowania infrastruktury i nadzór nad jej eksploatacją.
5)dokonanie rozliczenia finansowego przedmiotowego projektu.
Mieszkania wspomagane oraz socjalne będą własnością Gminy (…).
Gmina będzie odpowiadała za koordynację działań związanych z działaniami inwestycyjnymi oraz działaniami miękkimi (zajęcia wspierające, aktywizujące, opiekuńcze, usługi społeczne - zajęcia terapeutyczne, edukacyjno-aktywizujące, wspierające, szkolenie kadr w zakresie opieki długoterminowej w aspekcie społecznym), zarządzanie finansami oraz za jego rozliczenie przed instytucją finansującą.
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w (…), który jest jednostką budżetową Gminy (scentralizowaną) w realizacji Projektu przyjmie rolę polegającą na przeprowadzeniu procesu rekrutacji uczestników indywidualnych do projektu. GOPS w (…) w celu realizacji zadań określonych w Statucie działa m.in. na podstawie przepisów:
1)ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym,
2)ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym,
3)ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych,
4)ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej,
5)ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,
6)uchwały nr (...) z dnia 18 marca 2015 r. Rady Gminy w (…) w sprawie nadania Statutu Gminnemu Ośrodkowi Pomocy Społecznej.
GOPS w (…) realizuje zadania pomocy społecznej zgodnie z art. 17 ustawy o pomocy społecznej, na mocy którego do zadań własnych gminy należy przede wszystkim:
1)udzielanie schronienia, zapewnienie posiłku oraz niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym,
2)organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych, w miejscu zamieszkania, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi,
3)prowadzenie i zapewnienie miejsc w mieszkaniach chronionych,
4)kierowanie do domu pomocy społecznej i ponoszenie odpłatności za pobyt mieszkańca gminy w domu pomocy społecznej,
5)prowadzenie i zapewnienie miejsc w ośrodkach wsparcia o zasięgu gminnym oraz kierowanie do nich osób wymagających opieki.
GOPS realizuje także usługi pomocy społecznej świadczone w ośrodkach wsparcia dziennego lub całodobowego pobytu wynikające z art. 51 ustawy o pomocy społecznej.
Ponadto GOPS realizuje zadania zlecone z zakresu administracji rządowej realizowane przez gminę zgodnie z art. 18 ustawy o pomocy społecznej, tj.:
1)organizowanie i świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi,
2)prowadzenie i rozwój infrastruktury środowiskowych domów samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi.
Przyznanie świadczeń mieszkańcom w zakresie pomocy społecznej następuje w formie decyzji administracyjnej zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, w której ustala się również stawkę odpłatności za świadczenie. Gmina finansuje wszystkie konieczne wydatki związane z realizacją zadań przez GOPS - jako zadania własne Gminy z zakresu pomocy społecznej.
Do zadań GOPS w (…) przy realizacji Projektu należeć będzie wspieranie Gminy (…) w przeprowadzeniu naboru wniosków o miejsce w mieszkaniu wspomaganym oraz miejsce w lokalu socjalnym, zgodnie z celami i wymogami Projektu.
Udostępnienie mieszkań wspomaganych nastąpi za pośrednictwem GOPS na podstawie wydanej decyzji administracyjnej zgodnie z ustawą o pomocy społecznej. Decyzja przyznająca wsparcie w mieszkaniu wspomaganym wydawana będzie po dokonaniu ustaleń między podmiotem kierującym do tej formy wsparcia, podmiotem prowadzącym mieszkanie wspomagane oraz osobą ubiegającą się o pobyt w tym mieszkaniu lub jej przedstawicielem ustawowym. Beneficjentami mieszkania wspomaganego będą osoby zagrożone wykluczeniem społecznym, w tym osoby z niepełnosprawnością i/lub osoby z zaburzeniami psychicznymi dysponujące odpowiednim orzeczeniem lub zaświadczeniem lekarskim. Osoby te nie są w stanie samodzielnie funkcjonować, wymagają wsparcia w różnym zakresie i potrzebach codziennego życia, przygotowują się do w miarę indywidualnych możliwości samodzielnego życia.
Mieszkania wspomagane, są formą pomocy społecznej przygotowującą, przy wsparciu specjalistów, osoby w nich przebywające do prowadzenia samodzielnego/niezależnego życia lub wspierającą te osoby w codziennym funkcjonowaniu. W ramach udostępniania mieszkań wspomaganych wykonywane będą następujące czynności:
1)pomoc w przygotowywaniu listy zakupów i planowania posiłków,
2)pomoc w załatwianiu spraw osobistych i urzędowych,
3)pomoc w zaspokojeniu codziennych potrzeb życiowych,
4)rozwijanie umiejętności efektywnego zarządzania czasem,
5)rozwijanie umiejętności prowadzenia gospodarstwa domowego (utrzymywanie porządku, pranie, gospodarowanie środkami finansowymi),
6)pomoc w poszukiwaniu, podjęciu i utrzymaniu zatrudnienia, w przypadku gdy osoba korzystająca ze wsparcia jest zdolna do wykonywania pracy,
7)wsparcie w realizacji kontaktów społecznych przez umożliwienie osobom korzystającym ze wsparcia w mieszkaniu wspomaganym: utrzymywania więzi rodzinnych, uczestnictwa w życiu społeczności lokalnej, rozwiązywania konfliktów interpersonalnych i rozwijania autonomii decyzyjnej.
W mieszkaniach wspomaganych przede wszystkim wykonywana będzie na rzecz mieszkańców praca socjalna polegająca na nauce samodzielnego funkcjonowania w gospodarstwie domowym i społeczeństwie, realizowania ról społecznych, integracja z lokalną społecznością, propagowanie, rozwijanie i udoskonalanie samodzielności.
Z treści art. 53 ust. 1, 2 i 4 ustawy o pomocy społecznej wynika, że usługi bytowe są formą pomocy społecznej przygotowującą, przy wsparciu specjalistów, osoby w nich przebywające do prowadzenia niezależnego życia lub wspierającą te osoby w codziennym funkcjonowaniu i stanowią istotę udostępniania mieszkania. Jak stanowi art. 53 ust. 3 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej mieszkania wspomagane mogą być prowadzone przez każdą jednostkę organizacyjną pomocy społecznej.
Zgodnie z art. 53 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej w mieszkaniu wspomaganym świadczy się usługi bytowe, pracę socjalną oraz pomoc w wykonywaniu czynności niezbędnych w codziennym funkcjonowaniu i realizacji kontaktów społecznych, w celu utrzymania lub rozwijania niezależności osoby na poziomie jej psychofizycznych możliwości.
Stosowanie do art. 53 ust. 6 ustawy o pomocy społecznej mieszkanie wspomagane jest przeznaczone w szczególności dla:
1)osób z niepełnosprawnością,
2)osób z zaburzeniami,
3)osób w podeszłym wieku lub przewlekle chorych.
Obowiązek świadczenia usług z zakresu pracy socjalnej w mieszkaniach wspomaganych wynika z przepisów ww. ustawy. Wszystkie wykonywane czynności (zapewnienie mieszkania, usługi bytowe, praca socjalna - zajęcia wspierające, aktywizujące, opiekuńcze) w mieszkaniu wspomaganym są niezbędne i służą realizacji jednego świadczenia jako całości, tj. pełnego wsparcia osoby przebywających w mieszkaniach wspomaganych. Powyższe czynności realizowane w ramach udostępniania mieszkań wspomaganych podejmowane są w celu należytego wykonania jednego świadczenia. W związku z powyższym, usługi udostępniania mieszkań wspomaganych nie stanowią usług klasycznego najmu. Wykonywane czynności składają się na kompleksową usługę udostępniania mieszkań wspomaganych, gdyż w ścisłym powiązaniu ze sobą zapewniają osobom kierowanym do mieszkań wspomaganych realizację podstawowego celu tego udostępnienia, czyli wynikającego z przepisów obowiązku zapewnienia usług bytowych, pracy socjalnej oraz nauki w obszarze rozwijania lub utrwalania niezależności, sprawności w zakresie samoobsługi, pełnienia ról społecznych w integracji ze społecznością lokalną, w celu umożliwienia prowadzenia niezależnego życia. Z przepisów ustawy o pomocy społecznej wynika, że wszystkie realizowane czynności w ramach udostępniania mieszkań wspomaganych są w jednakowym stopniu potrzebne, gdyż odstąpienie od wykonania którejkolwiek z wymienionej czynności spowoduje, że nie zostanie zrealizowany ostateczny cel świadczonej usługi udostępnienia mieszkania w zakresie pomocy społecznej. Z punktu widzenia celu osoby kierowanej do mieszkania wspomaganego, nabywa ona jedno świadczenie wymagające podejmowane przez Gminę (za pośrednictwem GOPS). Gmina poprzez GOPS nie mogłaby wykonać jednej usługi (udostępnienia mieszkania wspomaganego) bez usług o charakterze socjalnym, co wynika z ustawy o pomocy społecznej. Usługi z zakresu pracy socjalnej dają gwarancję wykorzystania mieszkania w sposób zgodny z jego celem ustawowym.
Wszystkie elementy udostępnienia lokalu wspomaganego, tj. udostępnienie mieszkania, usługi pracy socjalnej i nauki, są z sobą na tyle ściśle powiązane, że tworzą ekonomicznie jedną całość, której podział miałby charakter sztuczny.
Udostępnianie mieszkań wspomaganych obejmować będzie skierowanie do mieszkania wspomaganego oraz obowiązkowe wsparcie pozamaterialne na rzecz mieszkańców będące nauką prawidłowych i odpowiedzialnych zachować społecznych oraz utrwalaniem samodzielnych postaw w życiu osobistym i zawodowym. Usługa udostępniania mieszkań wspomaganych wpisuje się w zadania własne Gminy i w cele statutowe GOPS. Udostępnianie mieszkań wspomaganych jest odpowiedzią na zapotrzebowanie na tego typu wsparcie. Gmina (…) za pośrednictwem GOPS w (…) w pełni wykorzystuje posiadane doświadczenie w pomocy osobom potrzebującym.
Udostępnianie mieszkań wspomaganych będzie miało charakter stały i powtarzalny.
Stronami udostępnienia mieszkań wspomaganych będzie Gmina (jako właściciel i główny realizator projektu), GOPS (jako koordynator usług społecznych) oraz osoba kierowana do mieszkania.
Udostępnienie mieszkań wspomaganych będzie następowało na czas określony, zwyczajowo na rok z możliwością przedłużenia na czas wynikający z konieczności realizacji celu w mieszkaniu.
Ponadto przy udostępnianiu mieszkań wspomaganych zawarte będą także postanowienia dotyczące wykonywania czynności na rzecz osoby korzystającej z mieszkania wspomaganego, tj. usług o których mowa w art. 53 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej.
Mieszkaniec mieszkania wspomaganego będzie ponosił odpłatność za pobyt w mieszkaniu - zgodnie z decyzją wydaną przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w (…), na podstawie planowanej do podjęcia uchwały Rady Gminy (…) w sprawie szczegółowych zasad ponoszenia odpłatności za pobyt w mieszkaniach wspomaganych. Udostępnianie mieszkań nie jest działalnością dochodową w znaczeniu ekonomicznym. Opłaty za użytkowanie mieszkania wspomaganego będą ustalane indywidualnie, z uwzględnieniem sytuacji osoby kierowanej, zakresu przyznanych usług, oraz kosztów utrzymania mieszkania. Osoby skierowane do mieszkania wspomaganego ponoszą opłaty za pobyt, które nie mogą przekraczać 30% ich dochodu. Różnicę pomiędzy odpłatnością mieszkańca a kosztem pobytu w mieszkaniu wspomaganym będzie pokrywać Gmina (…) (art. 53 ust. 11-12b ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej).
Dodatkowo mieszkaniec mieszkania wspomaganego będzie ponosił koszty za wyżywienie, a także koszty z tytułu zużycia m.in.: energii elektrycznej, wody ciepłej i zimnej oraz odprowadzania ścieków, ogrzewania, wywozu nieczystości, innych opłat, takich jak: RTV, telefon.
Podkreślić należy, że udostępnienie mieszkań wspomaganych nie jest usługą skierowaną do szerokiego grona odbiorców - są udostępniane osobom, które ze względu na trudną sytuację życiową, wiek, niepełnosprawność lub chorobę potrzebują wsparcia w codziennym funkcjonowaniu, ale nie wymagają całodobowej opieki.
Realizacja przez Gminę (…) projektu następuje w ramach usług kompleksowego udostępniania mieszkań wspomaganych, a wszystkie wykonywane przez Gminę/GOPS w ramach tej usługi czynności są podejmowane w celu należytego wykonania świadczenia i mają charakter elementów składowych tej usługi. Usługi świadczone, to nie tylko zapewnienie osobom korzystającym z tej formy pomocy miejsca całodobowego pobytu, ale szereg usług mających na celu udzielenie wsparcia pozamaterialnego w dążeniu do sprawności i samodzielności. Wszystkie te usługi składają się na usługę pomocy społecznej świadczoną przez Gminę/GOPS na rzecz osób dorosłych (tj. skierowaną do wąskiego grona odbiorców wyłanianych z udziałem systemu pomocy społecznej, tj. właściwego ośrodka pomocy społecznej).
W art. 53 ust. 14 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2024 r. poz. 1283, 1572) wyraźnie wskazano, że ,,Wsparcie świadczone w mieszkaniu treningowym lub wspomaganym nie stanowi zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych osób lub rodzin”. Usługi świadczone w ramach mieszkania wspomaganego powinny spełniać minimalne wymagania określone w § 4 i 5 rozporządzenia Ministra Zdrowia i Polityki Społecznej z dnia 30 października 2023 r. w sprawie mieszkań treningowych i wspomaganych (Dz.U. z 2023 poz. 2354).
W ramach projektu w mieszkaniach wspomaganych realizowane będą także (jak wskazano wcześniej) zajęcia wspierające, aktywizujące, opiekuńcze obejmujące organizację: zajęć wspierających dla osób z zaburzeniami psychicznymi i/lub niepełnosprawnością (psycholog, fizjoterapeuta, kosmetolog, podolog, fryzjer, dietetyk), zajęć aktywizujących dla osób z zaburzeniami psychicznymi i/lub niepełnosprawnością (Warsztaty - organizacja czasu wolnego, Warsztaty gospodarcze), zajęć opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi i/lub niepełnosprawnością. Zajęcia opiekuńcze, w tym trening umiejętności społecznych oraz trening usamodzielniania.
Gmina w zależności od faktycznych potrzeb osób przebywających w mieszkaniach wspomaganych oraz możliwości dopuszcza możliwość zmiany form oraz metod realizowanych usług.
Gmina/GOPS w celu wykonywania zadań związanych z mieszkaniami wspomaganymi zaangażuje kadrę instruktorów do prowadzenia zajęć aktywizujących oraz wspierających oraz 4 opiekunów mieszkań wspomaganych. Usługi będą wykonywane przez osoby fizyczne zatrudnione na podstawie umowy o pracę dysponujące odpowiednimi kwalifikacjami (kurs pierwszej pomocy przedmedycznej).
Zgodnie z art. 53 ustawy o pomocy społecznej mieszkanie wspomagane jest formą pomocy społecznej, przygotowującą, przy wsparciu specjalistów, osoby w nich przebywające do prowadzenia niezależnego życia lub wspierającą te osoby w codziennym funkcjonowaniu, stanowiącą alternatywę dla pobytu w placówce zapewniającej całodobową opiekę. W mieszkaniach wspomaganych można w bezpieczny sposób doskonalić samodzielność i umiejętności niezbędne w życiu codziennym. Osoby z niepełnosprawnościami korzystają ze wsparcia terapeutycznego, poradnictwa socjalnego i zawodowego. Jak stanowi art. 53 ust. 3 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej mieszkania wspomagane mogą być prowadzone przez każdą jednostkę organizacyjną pomocy społecznej. Pobyt w mieszkaniu wspomaganym jest czasowy. O przyznaniu prawa do pobytu w mieszkaniu wspomaganym decydować będzie Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w (…) na podstawie decyzji administracyjnej.
Biorąc pod uwagę ww. przepisy ustawy o pomocy społecznej, Gmina udostępniając mieszkania wspomagane wraz z zajęciami wspierającymi, aktywizującymi, opiekuńczymi - po wybudowaniu budynku w ramach realizacji Projektu - wykonywać będzie zadania własne jako usługi pomocy społecznej.
Realizowane przez Gminę (…) czynności, polegające na udostępnieniu mieszkań wspomaganych, wykonywane na rzecz osób trzecich, nie stanowią odpłatnych usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Gmina, jako właściciel budynku z mieszkaniami wspomaganymi wykorzystywać go będzie do realizacji zadań własnych.
Gmina (…) w nowo wybudowanym budynku opieki społecznej w miejscowości (...) będzie wykonywać czynności niepodlegające podatkowi VAT i w tym zakresie nie będzie podatnikiem podatku VAT, stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy o VAT.
W ramach projektu świadczone będą także usługi społeczne - zajęcia terapeutyczne, edukacyjno- aktywizujące, wspierające, które prowadzone przez zespół specjalistów zatrudnionych na podstawie umów zlecenie. W skład tego zespołu wchodzą: instruktorzy prowadzący warsztaty m.in. zielarskie, rękodzielnicze, hortiterapia, muzyczne, integracyjne, relaksacyjne, fotograficzne, fryzjer, podolog, dietetyk i psycholog. Zajęcia prowadzone będą grupowo, jak i indywidualnie oraz będą dostosowane do potrzeb uczestników, co do formy, metody i treści tak aby w największym stopniu uwzględniały indywidualne możliwości, ograniczenia i preferencje osób biorących w nich udział.
W zajęciach będą brały udział osoby z zaburzeniami psychicznymi oraz niepełnosprawnościami pochodzące z terenów wiejskich. Rekrutacja uczestników do projektu będzie prowadzona przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w (…) przy wsparciu pracownika wyznaczonego przez Urząd Gminy (…).
Zajęcia prowadzone będą w pomieszczeniach udostępnionych przez Gminę (…). Oferowane w ramach projektu usługi społeczne będą świadczone nieodpłatnie.
Ponadto w ramach projektu planowane jest przeprowadzenie szkolenia kadr w zakresie opieki długoterminowej w aspekcie społecznym: asystent osoby niepełnosprawnej, praca z osobą z zaburzeniami psychicznymi, pierwsza pomoc przedmedyczna. Szkolenie zostanie zorganizowanie dla czterech osób, które w ramach projektu zostaną zatrudnione na podstawie umowy o pracę (cztery etaty), przez Urząd Gminy (…). Opiekunowie będą świadczyli pracę w wybudowanych w ramach projektu mieszkaniach wspomaganych.
W ramach realizacji Projektu Gmina (…) dokona także inwestycji mającej na celu utworzenie mieszkań socjalnych w ramach rozbudowy budynku biurowego i zmianie sposobu jego użytkowania na budynek mieszkalny wielorodzinny, w którym znajdować się będą mieszkania na najem socjalny w miejscowości (…). Najem lokalu socjalnego, to najem lokalu nadającego się do zamieszkania ze względu na wyposażenie i stan techniczny. Powierzchnia pokoi przypadająca na jednego członka gospodarstwa domowego nie może być mniejsza niż 5 m2, w przypadku jednoosobowego gospodarstwa domowego jest to minimum 10 m2. Obowiązujące przepisy dopuszczają także, aby taki lokal miał obniżony standard zapewniając lokatorowi minimum egzystencji (dostęp do sanitariatu, bieżącej wody, światła dziennego, z możliwością ogrzania lokalu). Mieszkania socjalne to mieszkania przeznaczone dla osób na skraju ubóstwa, które najczęściej nie pracują lub ich dochód jest bardzo niski (np. osób, które dotychczas zajmowały schroniska dla bezdomnych czy osób, które zostały eksmitowane i gmina musi zapewnić im mieszkanie zastępcze).
Mieszkania socjalne będą wynajmowane na podstawie cywilnoprawnej umowy najmu, zgodnie z zapisami uchwały Rady Gminy w (…) regulującymi zasady wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy, wyłącznie osobom spełniającym kryteria obowiązujące dla uzyskania lokalu socjalnego. Mieszkania przygotowane w ramach Projektu będą przyznawane na podstawie wniosków składanych przez mieszkańców, które następnie zostaną zweryfikowane i ocenione przez pracowników Urzędu Gminy (…) zgodnie z opracowanym dla tego celu Regulaminem. Sposób zawierania umowy najmu lokalu socjalnego regulują przepisy ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2023 r. poz. 725).
Mieszkania socjalne będą wykorzystywane wyłącznie na cele mieszkaniowe. Gmina (…) w ramach umów najmu lokalu socjalnego będzie pobierała wyłącznie czynsz najmu (zwolniony z podatku VAT) w wysokości zgodnej ze stawką określoną Zarządzeniem Wójta Gminy (…), która dotyczy również najemców pozostałych lokali w mieszkaniowym zasobie Gminy, w tym kosztów utrzymania lokalu oraz kosztów zużycia wody, ścieków oraz śmieci. Natomiast w przypadku pozostałych mediów (m.in. zużycie energii elektrycznej) najemcy będą zobowiązani do indywidualnego zawarcia umów z dostawcami. Nie będzie pobierana opłata za miejsce postojowe.
Czynsz najmu ustalony na podstawie Zarządzenie Wójta Gminy (…), nie będzie wynosił więcej niż połowa czynszu najtańszego mieszkania komunalnego w Gminie (…). Umowa najmu lokalu socjalnego nie będzie swoim zakresem obejmowała użytkowania gruntu wokół budynku.
Po dokonanych pracach budowlanych (w ramach rozbudowy budynku biurowego i zmianie sposobu jego użytkowania na budynek mieszkalny wielorodzinny) – w budynku znajdować się będzie siedem lokali mieszkalnych o powierzchni użytkowej od 38 do 65 m2. Poszczególne lokale mieszkalne (socjalne) przeznaczone zostaną na wynajem na cele mieszkaniowe dla jednej rodziny i/lub osoby samotnej. Lokal, który będzie wynajmowany będzie spełniać wymagania lokali mieszkalnych, o których mowa w art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2021 r. poz. 1048, ze zm.). Lokale będą przeznaczone na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych. Każdy lokal, który będzie wynajmowany będzie mieszkaniem socjalnym wyposażonym w salon z kuchnią, sypialnię, łazienkę z wc oraz komunikację. Lokal będzie posiadał pomieszczenie pomocnicze.
Każdy lokal mieszkalny będzie wykorzystywany wyłącznie na cele mieszkaniowe – w zawartych umowach najmu będzie wskazany cel najmu - wyłącznie mieszkaniowy. Umowa będzie także określać, że najemca w lokalu mieszkalnym nie będzie mógł prowadzić żadnej działalności gospodarczej/zarobkowej ani podnajmować lokalu, jak również nie będzie miał możliwości wykorzystywania lokalu mieszkalnego jako adresu miejsca prowadzenia działalności gospodarczej przez najemcę. Wynajmowany lokal będzie stałym miejscem zamieszkania najemcy, który będzie tam mieszkał zazwyczaj z całą rodziną co oznacza, że najemca przeniesie ośrodek życia do tego lokalu. Umowy najmu zawierane będą z najemcami na okres nie dłuższy niż 3 lata, z możliwością ich przedłużenia. Najemca będzie miał możliwość zameldowania się w lokalu na okres zawarty w umowie. Lokal wraz z wyposażeniem przekazany zostanie najemcy na podstawie protokołu zdawczo-odbiorczego. Najemca nie będzie zobowiązany do uiszczenia kaucji zabezpieczającej za wynajem lokalu.
Gmina prowadzić będzie sprzedaż usługi wynajmu lokalu socjalnego wyłącznie na cele mieszkaniowe we własnym imieniu i na własny rachunek. Świadczone usługi wynajmu według Gminy mieszczą się w PKWiU z 2015 r. pod symbolem 68.20.11 - wynajem i obsługa nieruchomości mieszkalnych własnych lub dzierżawionych.
Wysokość należnego czynszu z tytułu wynajmu lokalu socjalnego zostanie ustalona przez Radę Gminy w (...), która przy ustalaniu jego wysokości będzie brała pod uwagę m.in. stan lokalu oraz budynku, położenie budynku, wyposażenie, powierzchnię mieszkania. Rada Gminy w (…) uchwalając zasady wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy, określi w szczególności: wysokość dochodu gospodarstwa domowego uzasadniającą oddanie w najem lokal socjalny, wysokość dochodu gospodarstwa domowego uzasadniającą zastosowanie obniżek czynszu, kryteria wyboru osób, którym przysługuje pierwszeństwo zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.
Czynsz najmu będzie miał wartość stałą dla lokalu mieszkalnego socjalnego, płatny będzie miesięcznie z góry na rachunek bankowy w kwocie wynikającej z umowy.
Gmina wynajmie lokal mieszkalny osobom, które będą spełniały następujące warunki:
1)są mieszkańcami Gminy (…),
2)spełniają określone kryteria dochodowe,
3)nie mają zaspokojonych potrzeb mieszkaniowych.
Mieszkanie socjalne nie będzie udostępniane nieodpłatnie, w mieszkaniu nie będą także wykonywane jakiekolwiek czynności opodatkowane. Umowy na dostawę energii podpisane zostaną przez najemcę mieszkania socjalnego bezpośrednio z ich dostawcami, tym samym Gmina nie będzie refakturowała tych kosztów na najemcę.
Obecnie Gmina nie jest w stanie określić, na jakim poziomie będą się kształtować dochody z tytułu najmu mieszkań socjalnych w skali roku, w stosunku do dochodów ogółem/dochodów własnych Gminy. Gmina nie jest w stanie określić, jaki będzie stosunek poniesionych w ramach inwestycji nakładów do rocznej kwoty czynszu najmu lokalu socjalnego, tj. w jakiej relacji procentowej do wartości inwestycji będzie ustalona wysokość czynszu. W ocenie Gminy, można przyjąć założenie, że czynsz za wynajem budynku, powstałego w wyniku realizacji inwestycji, którego wysokość zostanie określona w oparciu o powyższe kryteria, będzie miał znaczenie dla dochodów uzyskiwanych przez Gminę z tytułu prowadzonego najmu. Mieszkańcy, na rzecz których Gmina wynajmie budynek – będą pokrywać koszty utrzymania lokalu mieszkalnego socjalnego w odpowiednim stanie technicznym budynku (tj. koszty związane z bieżącymi drobnymi naprawami, które są konieczne do utrzymania nieruchomości w odpowiednim stanie technicznym - malowanie pomieszczeń, naprawy osprzętu i instalacji wodno-kanalizacyjnej, elektrycznej, wymianę żarówek itp.
Pozostałe koszty utrzymania budynku zostaną wliczone w czynsz (naprawy zaistniałe ze zdarzeń losowych nie wynikające z normalnego zużycia/ eksploatacji budynku).
Należy podkreślić, że realizując Projekt, Gmina wykonuje zadanie własne o charakterze publicznym wynikające z ustawy o samorządzie gminnym oraz o pomocy społecznej. Gmina nie działa w tym przypadku z zamiarem osiągnięcia zysku, czy nawet zwrotu wartości inwestycji w określonym czasie. Gmina uzyskuje dochody również z tytułu wykonywania innych, licznych zadań (m.in. subwencje oświatowe, dochody z mienia komunalnego, dochody uzyskane z podatków lokalnych). W związku z tym dochody uzyskiwane z jednego z segmentów działalności Gminy, jakim jest najem, stanowią jedynie ułamek uzyskiwanego obrotu. Biorąc pod uwagę skalę całego budżetu Gminy (…), może okazać się, że obrót uzyskany przez Gminę z tytułu najmu mieszkań socjalnych nie będzie miał dla całego budżetu Gminy (obejmującego obrót z całej jej działalności) kluczowego znaczenia.
Z tytułu wynajmu mieszkań socjalnych Gmina osiągnie wyłącznie sprzedaż zwolnioną. Gmina od początku realizuje przedmiotową inwestycję z zamiarem udostępniania budynku odpłatnie na rzecz mieszkańców na podstawie umowy najmu. Z tytułu odpłatnego najmu lokali socjalnych znajdujących się w przebudowanym budynku na cele mieszkalne, Gmina będzie pobierać określone w umowie najmu wynagrodzenie (czynsz), które będzie wykazywała w plikach JPK. Realizowane przez Gminę (…) odpłatne czynności, polegające na najmie lokali znajdujących się w przebudowanym budynku na cele mieszkaniowe, wykonywane na rzecz osób trzecich (na podstawie zawartej umowy cywilnoprawnej), stanowią odpłatne usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, podlegające zwolnieniu z podatku VAT. Gmina, jako właściciel przebudowanego budynku wykorzystywać go będzie do własnej działalności gospodarczej – świadczenia odpłatnych usług.
Dochody z najmu lokalu mieszkalnego będą dochodami Gminy. Gmina będzie wykonywać czynności cywilnoprawne i w tym zakresie będzie podatnikiem podatku VAT, stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o VAT. Wynajem lokali socjalnych (mieszkalnych) przez Gminę korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o podatku VAT.
Wydatki w ramach Projektu, w tym na inwestycje zostaną udokumentowane wystawionymi przez wykonawców fakturami na Gminę (…) z wykazanymi na nich kwotami podatku naliczonego.
Wykonawcy będą zarejestrowanymi czynnymi podatnikami podatku VAT. Na fakturach Gmina (…) oznaczona będzie jako nabywca towarów i usług. Na fakturach wyodrębnione będą koszty robót (budowlanych, inspektora nadzoru, dokumentacji technicznej, tablic informacyjnych) związane z budową i rozbudową budynku (mieszkania wspomaganego lub socjalnego) w miejscowości (…).
Gmina w związku z wdrożeniem projektu do tej pory poniosła dwa wydatki, na:
- opracowanie dokumentacji projektowej niezbędnych do przeprowadzenia prac remontowo- budowalnych na obiekcie przeznaczonym pod najem socjalny w miesiącu grudniu 2023 r., umowa cywilno-prawna z 4 września 2023 r. na kwotę (…) zł brutto (lista płac, bez podatku VAT), za którą zapłacono 21 grudnia 2023 r.,
- wykonanie aktualizacji studium wykonalności do projektu dla Działania (...) Priorytetu (...) programu Fundusze Europejskie dla (…) 2021-2027 w ramach naboru nr (…) w miesiącu grudniu 2024 r. Wystawiono fakturę z 30 grudnia 2024 r., na kwotę (…) zł brutto ((…) zł), za którą zapłacono 30 grudnia 2024 r.
Gmina nie dokonała odliczenia podatku naliczonego z powyższej faktury uznając, że nie ma prawa do odliczenia, gdyż wydatki będą związane ze sprzedażą zwolnioną lub z czynnościami niepodlegającymi podatkowi VAT.
Wydatki inwestycyjne (powyżej (...) zł) będą bezpośrednio związane z budowanym oraz rozbudowanym budynkiem Gminy (…). Powyższe wydatki stanowią nakłady na środki trwałe będące własnością Gminy, które zostaną przyjęte jako odrębne środki trwałe do ewidencji środków trwałych Gminy, podlegające amortyzacji na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Właścicielem budynku z mieszkaniami wspomaganymi oraz z lokalami socjalnymi oraz terenów wokół budynku jest i będzie Gmina (…).
Realizacja projektu:
- w części dotyczącej budowy budynku opieki społecznej, w którym będą znajdować się mieszkania wspomagane wraz z wykonywanymi zajęciami wspierającymi, aktywizującymi, opiekuńczymi jest związana z czynnościami niepodlegającymi VAT,
- w części dotyczącej rozbudowy budynku użytkowego i zmiany sposobu jego użytkowania na budynek mieszkalny wielorodzinny, w którym znajdować się będą mieszkania na najem socjalny jest związana z czynnościami zwolnionymi z podatku VAT,
- usług społecznych (zajęcia terapeutyczne, edukacyjno-aktywizujące, wspierające) oraz szkolenia kadr w zakresie opieki długoterminowej jest związana z czynnościami niepodlegającymi VAT,
- wydatki dotyczące obsługi projektu (tj. realizacji całego projektu) - m.in. koszty koordynatora projektu oraz innego personelu zaangażowanego w zarządzanie, rozliczanie, monitorowanie projektu lub prowadzenie innych działań administracyjnych w projekcie, koszty personelu obsługowego (obsługa kadrowa, finansowa, administracyjna, sekretariat, kancelaria, obsługa prawna, w tym dotycząca zamówień) na potrzeby funkcjonowania jednostki, koszty obsługi księgowej - związana z czynnościami niepodlegającymi VAT i z czynnościami zwolnionymi z podatku VAT.
Pytania
Czy w związku z realizowanym projektem „(…)”, Gmina nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z:
- budową budynku opieki społecznej (wraz z infrastrukturą i wyposażeniem), w którym będą znajdować się mieszkania wspomagane (wraz z zajęciami wspierającymi, aktywizującymi, opiekuńczymi) oraz usługami społecznymi (zajęcia terapeutyczne, edukacyjno-aktywizujące, wspierające) oraz szkoleniem kadr w zakresie opieki długoterminowej, które będą służyły do czynności niepodlegających podatkowi VAT,
- rozbudową budynku użytkowego i zmianą sposobu jego użytkowania na budynek mieszkalny wielorodzinny, w którym znajdować się będą mieszkania na najem socjalny, który będzie służył do świadczenia zwolnionych usług najmu socjalnego,
- wydatkami dotyczącymi obsługi całego projektu, które związane będą z czynnościami niepodlegającymi VAT i z czynnościami zwolnionymi z podatku VAT?
Państwa stanowisko w sprawie
Wykonywane przez Gminę czynności polegające na:
- udostępnieniu mieszkania wspomaganego (wraz z wykonywanymi zajęciami wspierającymi, aktywizującymi, opiekuńczymi), usługami społecznymi (zajęcia terapeutyczne, edukacyjno- aktywizujące, wspierające) oraz szkoleniem kadr w zakresie opieki długoterminowej, są związane z czynnościami niepodlegającymi podatkowi VAT,
- wynajem lokalu mieszkalnego socjalnego wyłącznie na cele mieszkaniowe świadczony we własnym imieniu i na własną rzecz, objęty jest zwolnieniem z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o podatku od towarów i usług.
W związku z powyższym Gminie (…) nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług na potrzeby realizacji Projektu na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o podatku VAT – brak jest związku z czynnościami opodatkowanymi VAT.
Uzasadnienie
Zgodnie z ogólną zasadą zawartą w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Z treści tego przepisu wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy odliczenia tego dokonuje podatnik VAT, a nabywane przez niego towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.
Zrealizowana w ramach Projektu:
- budowa budynku opieki społecznej wraz z infrastrukturą i wyposażeniem, w którym znajdować się będą mieszkania wspomagane będzie wykorzystywana do czynności niepodlegających podatkowi VAT. Zajęcia wspierające, aktywizujące, opiekuńcze (mieszkalnictwo wspomagane) będą wykorzystywana do czynności niepodlegających podatkowi VAT. Nabyte usługi szkoleniowe w zakresie opieki nad osobami starszymi zostaną wykorzystywane w mieszkaniach wspomaganych - do czynności niepodlegających VAT,
- rozbudowa budynku użytkowego, w którym znajdować się będą lokale socjalne (mieszkalne) będzie wykorzystywana do wykonywania czynności zwolnionych – najmu lokali mieszkalnych na cele mieszkalne,
- wykonane usługi społeczne będą wykorzystywane do czynności niepodlegających VAT.
Gmina nie wykorzysta efektów Projektu - realizowanej inwestycji oraz usług - do czynności opodatkowanych VAT.
Podstawowym warunkiem umożliwiającym skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Powyższa zasada wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania wyłącznie do czynności zwolnionych od podatku VAT albo niepodlegających temu podatkowi.
Istotne jest również uznanie Gminy za podatnika VAT – ze względu na charakter wykonywanych czynności, tj. dokonywanie czynności o charakterze publicznoprawnym (które wyłącza JST z kategorii podatników VAT), natomiast dokonywanie czynności cywilnoprawnych skutkuje zasadniczo uznaniem JST za podatników, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu VAT.
Zdaniem Gminy (…), dokonując:
- udostępnienia mieszkań wspomaganych (wraz z zajęciami wspierającymi, aktywizującymi, opiekuńczymi) oraz usług społecznych, Gmina nie będzie działać w ramach działalności gospodarczej jako podatnik VAT. Nabycie usług szkolenia kadr w zakresie opieki długoterminowej w aspekcie społecznym - szkolenie w zakresie opieki nad osobami starszymi – także związane będzie z usługami pomocy społecznej w mieszkaniach wspomaganych – czynnościami niepodlegającymi podatkowi VAT. W myśl art. 15 ust. 6 ustawy o VAT nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych;
- świadczenie usług najmu lokali mieszkalnych (socjalnych) - Gmina będzie działać jako podatnik VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT. W tym przypadku Gmina nabywając towary/usługi celem realizacji Projektu, będzie nabywać je w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT i tym samym będzie działać w charakterze podatnika VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 tej ustawy.
Biorąc pod uwagę, iż efekty realizowanego projektu „ (…)” będą miały związek z wykonywanymi czynnościami niepodlegającymi podatkowi VAT lub zwolnionymi z podatku VAT, tym samym Gmina nie ma prawa do dokonania odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z jego realizacją.
Realizowane przez Gminę ustawowo określone zadania w zakresie pobierania dochodów z tytułu ponoszenia opłat za pobyt w mieszkaniach wspomaganych oraz za usługi społeczne są formą sprawowania władztwa publicznego. Realizując czynności w tym zakresie i pobierając opłaty Gmina korzysta z wyłączenia z opodatkowania na podstawę art. 15 ust. 6 ustawy o podatku VAT.
Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Z literalnego brzmienia tego przepisu wynika, że Gmina nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT w zakresie działalności, w ramach której Gmina działa jako organ władzy publicznej i nie wykonuje w jej ramach czynności na podstawie umów cywilnoprawnych. Gmina pobierając na podstawie decyzji administracyjnej opłaty za pobyt w mieszkaniach wspomaganych (łącznie z usługami społecznymi) na podstawie ustawy o pomocy społecznej, działa jako organ władzy publicznej. Sam fakt pobierania przez Gminę/GOPS w (...) opłat nie przesądza o tym, iż zadania dotyczące tych opłat mają charakter działalności gospodarczej.
Zgodnie z art. 13 ust. 1 zdanie pierwsze Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L Nr 347 s. 1 ze zm.), implementowanym do polskiego systemu prawnego przez art. 15 ust. 6 ustawy o VAT Regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami. Zapis ten jednoznacznie wskazuje, że nawet w sytuacji, gdy Gmina realizuje pewne zadania z zakresu użyteczności publicznej odpłatnie, to nie staje się ona podatnikiem VAT w tym zakresie.
Ponadto, zgodnie z art. 13 ust. 1 zdanie drugie Dyrektywy VAT organy władzy publicznej należy uznać za podatników VAT w odniesieniu do działań lub transakcji w odniesieniu do których ich wykluczenie z kategorii podatników VAT prowadziłoby do znaczących zakłóceń konkurencji. Nieuznanie Gminy za podatnika VAT w odniesieniu do zadań z zakresu pomocy społecznej nie doprowadzi do zakłóceń konkurencji. Uznanie opłat za udostępnianie mieszkań wspomaganych (łącznie z usługami społecznymi) ponoszone przez osoby z nich korzystające, za niepolegające opodatkowaniu VAT nie wywoła jakichkolwiek zakłóceń konkurencji ze względu na fakt, iż podmioty prywatne świadczące usługi w zakresie pomocy społecznej korzystają w tym zakresie ze zwolnienia z podatku VAT zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o VAT.
Gmina (…), w zakresie realizowanych czynności polegających na świadczeniu pomocy społecznej będzie korzystać z wyłączenia z opodatkowania VAT przewidzianego w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT.
Powyższe stanowisko wynika z następujących argumentów:
1)Gmina jest podmiotem prawa publicznego. Stanowisko, iż Gmina jest organem władzy publicznej w rozumieniu art. 15 ust. 6 ustawy o VAT jest ugruntowane w orzecznictwie sądów administracyjnych (np. wyroki NSA: z 8 grudnia 2015 r., sygn. akt I FSK 1192/14, z 13 grudnia 2011 r., sygn. akt I FSK 491/11 z 11 października 2011 r., sygn. akt I FSK 965/11 z 2 grudnia 2010 r., sygn. akt I FSK 2064/09 z 25 maja 2010 r., sygn. akt I FSK 852/09). Także w doktrynie przyjmuje się, że za organ władzy publicznej w ramach samorządu terytorialnego należy uznać jednostki tego samorządu, tzn. gminę, powiat i samorząd województwa (J. Zubrzycki „Leksykon VAT 2015”, tom I, str. 956);
2)Gmina jest zobowiązana do realizacji zadań publicznych z zakresu pomocy społecznej dotyczących przyznania pobytu w mieszkaniu wspomaganym i pobierania z tego tytułu odpłatności. Jest to obligatoryjne zadanie własne gminy realizowane na podstawie powszechnie obowiązujących przepisów prawa. Gmina nie może na zasadzie dowolności odmówić realizacji tych zadań. Zadania wykonywane są w celu sprawowania władzy publicznej. Obligatoryjny charakter zadań publicznych przesądza o tym, że Gmina nie realizuje działalności gospodarczej opartej o zasadę swobody działalności zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT;
3)uznanie, iż zadania z zakresu pomocy społecznej obciążone byłyby podatkiem VAT prowadziłoby do obciążenia daniną należną państwu obligatoryjnej działalności dobroczynnej podejmowanej przez samorząd terytorialny, a Gmina musiałby płacić do budżetu państwa podatek VAT od pomocy na rzecz potrzebujących;
4)w zakresie przyznania pobytu w mieszkaniu wspomaganym Gmina działa w sferze imperium a nie dominium, co potwierdza władczy i nadrzędny charakter działalności gminy (wydawanie decyzji);
5)regulacje prawne dotyczące przyznania pobytu w mieszkaniu wspomaganym i pobierania z tego tytułu odpłatności zawarte w ustawie o pomocy społecznej oparte są na administracyjnoprawnej metodzie regulacji. Odmiennie niż w przypadku cywilnoprawnej metody regulacji, nie występuje zasada równości podmiotów, ich równorzędności i swobody umów. Wysokość opłat kształtowana jest w oparciu o przepisy prawa a nie zasadę swobody umów. Oznacza to, że ustawodawca powierzył całokształt regulacji w tym zakresie nie sferze cywilnoprawnej, ale reżimowi publicznoprawnemu;
6)przyznanie pobytu w mieszkaniu wspomaganym i pobieranie z tego tytułu odpłatności następuje na podstawie decyzji administracyjnej a nie umowy cywilnoprawnej;
7)przeciwko uznaniu działalności Gminy za świadczenia wykonywane w warunkach działalności gospodarczej przez podatnika podatku VAT przemawia charakter (sposób kształtowania) opłat za przyznanie mieszkania wspomaganego. Wielkość opłat jest określona „z góry” wg uchwały Rady Gminy. Wobec tego, skoro w akcie prawa miejscowego wskazuje się wysokość opłat i brak jest możliwości negocjowania tej kwoty przez podmiot dokonujący wpłaty, to okoliczność ta zaprzecza typowej dla działalności gospodarczej możliwości swobodnego kształtowania treści stosunków zobowiązaniowych;
8)pobór opłat za mieszkanie wspomagane nie wiąże się z osiąganiem przez Gminę zysków finansowych – opłaty te stanowią swego rodzaju partycypację osoby korzystającej z pomocy społecznej w koszcie całego świadczenia objętego pomocą i nie generują dla Gminy nadwyżek finansowych z tego tytułu;
9)przyznanie pobytu w mieszkaniu wspomaganym i pobieranie z tego tytułu odpłatności nie ma charakteru zarobkowego i nie jest oparte na regułach rynkowych. W sytuacji prowadzenia działalności, której koszty z samego założenia będą pokryte tylko częściowo, trudno mówić o jej zarobkowym charakterze (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, sygn. akt III SA/GI 209/18 z 13 czerwca 2018 r., WSA w Krakowie z 20 czerwca 2017 r., sygn. akt I SA/Kr 472/17; wyrok WSA w Lublinie z 29 marca 2017 r., sygn. akt I SA/Lu 889/16; wyrok WSA w Rzeszowie z 21 marca 2017 r., sygn. akt I SA/Rz 55/17; wyrok WSA w Bydgoszczy z 18 lipca 2017 r., I SA/Bd 332/17);
10)zastosowanie art. 15 ust. 6 ustawy o VAT do czynności przyznania pobytu w mieszkaniu wspomaganym i pobierania z tego tytułu odpłatności zostało potwierdzone expressis verbis w orzecznictwie, między innymi w następujących wyrokach: a) wyrok NSA sygn. akt I FSK 1147/15 z 23 marca 2017 r., b) wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 13 czerwca 2018 r. sygn. akt III SA/GI 209/18, c) wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z 7 kwietnia 2017 r. sygn. akt I SA/ Lu 974/16.
Świadczone przez Gminę czynności udostępnienia lokalu wspomaganego (wraz z zajęciami wspierającymi, aktywizującymi, opiekuńczymi) oraz usługami społecznymi stanowić będą czynności niepodlegające podatkowi VAT.
Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy o VAT. Zgodnie z treścią art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe.
Zwolnienie, które znajduje się w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy stanowi implementację z art. 135 ust. 1 lit. l Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 2006 r. nr 347/1 ze zm.). Przepis powyższy stanowi, że Państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje: „(…) dzierżawę i wynajem nieruchomości”.
Krajowe ustawodawstwo stanowi o zwolnieniu z opodatkowania usługi najmu pod warunkiem jego mieszkaniowego przeznaczenia.
Opierając się na stanowisku wypracowanym przez organy podatkowe i sądy administracyjne wskazać należy, iż w opisanym przypadku Gminy, przesłanka mieszkalnego charakteru nieruchomości (mieszkań socjalnych) jest spełniona w sytuacji, gdyż nieruchomość będzie posiadać realnie wszystkie atrybuty niezbędne do spełniania funkcji mieszkalnej i będzie w takim celu faktycznie użytkowana.
Należy ponadto zauważyć, że stosownie do art. 43 ust. 20 ustawy o VAT, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 36, nie ma zastosowania do usług wymienionych w poz. 47 załącznika nr 3 do ustawy.
Powyższe wskazuje, że przesłanki do zastosowania zwolnienia są następujące:
- świadczenie usługi na własny rachunek,
- charakter mieszkalny nieruchomości,
- mieszkaniowy cel najmu.
Zwolnienie z opodatkowania podatkiem VAT najmu nieruchomości na cele mieszkaniowe potwierdził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej m.in. w interpretacji indywidualnej z 27 sierpnia 2024 r. sygn. 0111-KDIB3-1.4012.348.2024.2.IK, w której uznał, że ,,świadczenie usług najmu korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług w przypadku spełnienia łącznie warunków wskazanych w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy. Zatem zwolnieniu od podatku podlega świadczona na własny rachunek usługa wynajmu lub dzierżawy, nieruchomości - co istotne - o charakterze mieszkalnym, na cele mieszkaniowe. Analiza przedstawionych przez Państwa okoliczności sprawy w kontekście obowiązujących przepisów prawa podatkowego prowadzi do wniosku, że skoro lokale będące przedmiotem najmu, jak Państwo wyjaśnili we wniosku spełniają wymagania dotyczące samodzielnych lokali mieszkalnych w rozumieniu art. 2 ust. 2 ustawy o własności lokali, są/będą faktycznie wynajmowane na cele mieszkaniowe, gdzie Najemcy będą w nich realizować własne cele mieszkaniowe, to zostały spełnione wymienione wyżej przesłanki do zastosowania zwolnienia od podatku, przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy. W rezultacie, w sprawie będącej przedmiotem wniosku, świadczone przez Państwa usługi najmu lokali mieszkalnych znajdujących się na dwóch piętrach nadbudowy, które według projektu budowlanego przeznaczone są ma cele mieszkaniowe i te które przeznaczone są na usługi zakwaterowania spełniają przesłanki do objęcia ich zwolnieniem od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy. Bowiem bez znaczenia dla zwolnienia usług najmu na cele mieszkalne jest kwestia przeznaczenia lokalu w projekcie budowlanym. Jak wyżej wskazano istotnym do zastosowania zwolnienia jest spełnienie wymagań dotyczących samodzielnych lokali mieszkalnych (gdzie spełnienie wymagań, o których mowa w ust. 2 ustawy o własności lokali stwierdza starosta w zaświadczeniu), świadczenie usługi na własny rachunek, mieszkaniowy cel najmu lub dzierżawy. Podsumowując, w zaistniałej sytuacji wynajem lokali mieszkalnych, w których Najemcy będą realizować własne cele mieszkaniowe korzysta ze zwolnienia od podatku, przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy”.
Podobne stanowisko wynika z interpretacji indywidualnej z 30 sierpnia 2023 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.468.2023.2.MG gdzie uznano, że „lokale mieszkalne będą wynajmowane wyłącznie na cele mieszkaniowe i będą zaspakajały wyłącznie potrzeby mieszkaniowe najemców oraz będą Państwo wynajmować odpłatnie przedmiotowe lokale mieszkalne we własnym imieniu i na własny rachunek, to należy stwierdzić, że opisana usługa najmu lokali mieszkalnych na rzecz osób fizycznych, będzie korzystała ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy”.
Świadczone przez Gminę usługi wynajmu lokali socjalnych wyłącznie na cele mieszkaniowe, będą korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy, ponieważ będą spełnione wyżej opisane przesłanki do zastosowania zwolnienia.
Gmina będzie świadczyć usługi na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej w celu zaspokajania wyłącznie potrzeb mieszkaniowych najemców – lokale nie będą wykorzystywane przez najemców w innych celach, np. w celu prowadzenia działalności gospodarczej. Ponadto zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, a w szczególności zadania własne obejmują sprawy gminnego budownictwa mieszkaniowego.
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Z treści powyższej regulacji wynika, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje podatnikom VAT w sytuacji, gdy towary i usługi, przy nabyciu których został naliczony podatek, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych VAT. Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych VAT, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
W przypadku realizowanego projektu „(…)” warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie zostanie spełniony, ponieważ towary i usługi nabywane w związku z realizacją projektu nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem VAT, będą służyły do czynności niepodlegających podatkowi VAT lub do działalności zwolnionej od podatku VAT.
Wobec tego Gmina, nie ma prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług na potrzeby realizacji Projektu, z tego względu, iż wydatki poniesione na realizację Projektu nie są związane z wykonywanymi przez Gminę czynnościami podlegającymi opodatkowaniu VAT.
Powyższe stanowisko potwierdza także Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacjach indywidualnych:
- z 10 czerwca 2025 r., sygn. 0111-KDIB3-2.4012.260.2025.1.MGO, w której uznano, że ,,rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. W omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie zostanie spełniony, ponieważ – jak Państwo wskazali – dokonane przez Powiat zakupy w ramach realizacji przedmiotowego projektu, zarówno w trakcie jego realizacji, jak i po jego zakończeniu, nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. W związku z powyższym, nie będą mieli Państwo prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z wydatkami ponoszonymi z tytułu realizacji ww. przedsięwzięcia. Reasumując, nie będą mieli Państwo możliwości odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z realizacją przedsięwzięcia pn. „(…)”, ponieważ dokonane przez Powiat zakupy w ramach realizacji przedmiotowego projektu, zarówno w trakcie jego realizacji, jak i po jego zakończeniu, nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług”;
- z 14 lutego 2024 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.835.2023.1.MG gdzie podkreślono, że ,,Jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy, uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Analiza powołanych przepisów oraz okoliczności sprawy prowadzi do stwierdzenia, że w omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie został/nie zostanie spełniony, ponieważ – jak Państwo wskazali – przedmiot projektu będzie służył Gminie do wykonywania wyłącznie czynności podlegających opodatkowaniu VAT, korzystających ze zwolnienia z VAT. W związku z tym, Państwa Gminie nie przysługuje/nie będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków ponoszonych w związku z realizacją tego projektu. Tym samym, z tego tytułu nie będzie Państwu przysługiwało prawo do zwrotu różnicy podatku, o której mowa w art. 87 ust. 1 ustawy. Reasumując, nie mają/nie będą mieli Państwo prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją projektu pn.: „(...)”, ponieważ przedmiot projektu będzie służył Gminie do wykonywania wyłącznie czynności podlegających opodatkowaniu VAT, korzystających ze zwolnienia od podatku od towarów i usług”;
- z 20 marca 2024 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.112.2024.2.IK, w której uznano, że ,,W związku z powyższym, skoro - jak wynika z opisu sprawy - lokale mieszkalne, które będą wynajmowane na cele mieszkaniowe, nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT generujących podatek należny, to stwierdzić należy, że nie zostanie spełniony warunek wynikający z art. 86 ust. 1 ustawy. W konsekwencji, ze względu na niespełnienie podstawowej pozytywnej przesłanki warunkującej prawo do odliczenia podatku naliczonego, w odniesieniu do zakupów dokonanych w ramach realizacji opisanej we wniosku inwestycji nie przysługuje Państwu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków związanych z ww. inwestycją. Reasumując, nie mają Państwo prawa do odliczenia podatku VAT w związku z realizacją Projektu współfinansowanego ze środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej pn. „(...)”, ponieważ towary i usługi nabywane w związku z realizacją inwestycji nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem VAT”;
- z 29 marca 2024 r., sygn. 0111-KDIB3-2.4012.156.2023.2.AR, gdzie określono, że „Przy tak przedstawionym opisie sprawy Państwa wątpliwości dotyczą prawa do odliczenia w całości (lub części) podatku naliczonego VAT od wydatków dotyczących adaptacji lokali użytkowych na lokale socjalne. Mając na uwadze powołane powyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy przypomnieć, że odliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez czynnego podatnika podatku od towarów i usług do wykonywania czynności opodatkowanych. W omawianej sprawie jak wynika z jej opisu warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie zostanie spełniony. Treść wniosku wskazuje bowiem, że nabywane w związku z projektem towary i usługi nie będą w żadnym zakresie wykorzystywane do czynności opodatkowanych”;
- z 24 kwietnia 2023 r., sygn. 0111-KDIB3-2.4012.250.2023.1.AR, w której uznano, że „Mając na uwadze powołane powyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy przypomnieć, że odliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez czynnego podatnika podatku od towarów i usług do wykonywania czynności opodatkowanych. W omawianej sprawie jak wynika z jej opisu warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie zostanie spełniony. Treść wniosku wskazuje bowiem, że nabywane w związku z projektem towary i usługi nie będą w żadnym zakresie wykorzystywane do czynności opodatkowanych”;
- z 20 kwietnia 2023 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.250.2023.1.AMA, gdzie określono, że „Zatem prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego na gruncie ustawy powstaje jako konsekwencja dokonania przez podatnika określonych zakupów, które są następnie wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Rozpatrując prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, należy mieć na uwadze, że system odliczenia ma na celu całkowite uwolnienie podatnika od ciężaru VAT zapłaconego lub podlegającego zapłacie w ramach prowadzonej przez niego opodatkowanej działalności gospodarczej. Tym samym w przypadku czynności zwolnionych od podatku podatnik nie uzyskuje uprawnienia do odliczenia podatku naliczonego. Oznacza to, że podatnik nie może domagać się prawa do odliczenia podatku naliczonego, nie płacąc podatku należnego. W omawianej sprawie warunki uprawniające do odliczenia nie zostaną spełnione, gdyż – jak wynika z opisu sprawy – nabywane towary i usługi związane z realizacją projektu nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem VAT, po zrealizowaniu projektu lokale mieszkalne będą służyły działalności zwolnionej z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT”;
- z 14 listopada 2023 r., sygn. 0111-KDIB3-2.4012.624.2023.1.KK, w której określono, że ,,rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. W omawianej sprawie warunki uprawniające do odliczenia nie zostaną spełnione. Jak Państwo wskazali, powstałe w ramach projektu mieszkania będą wykorzystywane tylko do czynności zwolnionych z podatku VAT. Towary i usługi nabyte w ramach realizowanego projektu związane z utworzeniem mieszkań będą wykorzystywane wyłącznie do czynności zwolnionych od opodatkowania podatkiem od towarów i usług. W konsekwencji powyższego, nie przysługuje/nie będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących wydatki poniesione w związku z realizacją projektu”;
- z 30 sierpnia 2023 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.468.2023.2.MG, w której potwierdzono, że ,,prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi. Prawo do odliczenia podatku na gruncie ustawy o VAT powstaje jako konsekwencja dokonania przez podatnika określonych zakupów, które są następnie wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Rozpatrując prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, należy mieć na uwadze, że system odliczenia ma na celu całkowite uwolnienie podatnika od ciężaru VAT zapłaconego lub podlegającego zapłacie w ramach prowadzonej przez niego opodatkowanej działalności gospodarczej. Tym samym w przypadku czynności zwolnionych od podatku podatnik nie uzyskuje uprawnienia do odliczenia podatku naliczonego. Oznacza to, że podatnik nie może domagać się prawa do odliczenia podatku naliczonego, nie płacąc podatku należnego. Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że skoro w ramach realizacji projektu pn. „(…)”, nabywane towary i usługi nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych bowiem – jak zostało rozstrzygnięte w zakresie pytania oznaczonego we wniosku numerem 1 – usługa najmu lokali mieszkalnych na rzecz osób fizycznych, będzie korzystała ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT, to w przedmiotowej sprawie nie zostanie spełniony podstawowy warunek uprawniający do odliczenia podatku od towarów i usług, a mianowicie związek dokonanych zakupów ze sprzedażą opodatkowaną podatkiem VAT. W konsekwencji należy uznać, że w tej sytuacji nie będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług na potrzeby realizacji Projektu”.
Zdaniem Gminy, nie będzie jej przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług dotyczących realizowanego projektu „(…)”, którego przedmiotem jest: (...).
Gmina podejmując działania w ramach projektu, efekty tych prac udostępni do czynności niepodlegających oraz zwolnionych z opodatkowania VAT. Tym samym nie będzie związku z czynnościami Gminy podlegającymi opodatkowaniu VAT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775), zwanej dalej ustawą:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Stosownie do treści art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a) nabycia towarów i usług,
b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Z treści cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.
Przedstawiona zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.
Jak wskazano powyżej, najistotniejszym warunkiem umożliwiającym czynnemu podatnikowi VAT realizację prawa do odliczenia, jest związek dokonanych zakupów z wykonywaniem czynności opodatkowanych. Jednocześnie oceny, czy związek ten istnieje lub będzie istniał w przyszłości należy dokonać w momencie realizowania zakupów, zgodnie z zasadą niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik – aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego – nie musi czekać aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.
W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo-prawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.
Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:
Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Stosownie do art. 88 ust. 4 ustawy:
Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.
Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.
Aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Według art. 15 ust. 6 ustawy:
Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Oznacza to, że organ władzy publicznej będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.
Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter wyłącznie podmiotowo-przedmiotowy.
W świetle wskazanych unormowań jednostki samorządu terytorialnego na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwojakim charakterze:
- podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nich odrębnymi przepisami prawa, oraz
- podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.
Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych) – tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.
W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1153):
Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
Stosownie do art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:
Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt, 6a i 7 ustawy o samorządzie gminnym:
Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy: wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej oraz gminnego budownictwa mieszkaniowego.
Z opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT. W latach 2025 - 2027 w ramach wykonywania Państwa zadań własnych, realizowany będzie projekt – „(…)”.
Przedmiotem projektu jest: (...).
Udostępnienie mieszkań wspomaganych nastąpi za pośrednictwem GOPS na podstawie wydanej decyzji administracyjnej zgodnie z ustawą o pomocy społecznej. W ramach projektu w mieszkaniach wspomaganych realizowane będą także zajęcia wspierające, aktywizujące, opiekuńcze obejmujące organizację: zajęć wspierających dla osób z zaburzeniami psychicznymi i/lub niepełnosprawnością (psycholog, fizjoterapeuta, kosmetolog, podolog, fryzjer, dietetyk), zajęć aktywizujących dla osób z zaburzeniami psychicznymi i/lub niepełnosprawnością (Warsztaty - organizacja czasu wolnego, Warsztaty gospodarcze), zajęć opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi i/lub niepełnosprawnością. Zajęcia opiekuńcze, w tym trening umiejętności społecznych oraz trening usamodzielniania. Udostępniając mieszkania wspomagane wraz z zajęciami wspierającymi, aktywizującymi, opiekuńczymi - po wybudowaniu budynku w ramach realizacji Projektu - wykonywać będą Państwo zadania własne jako usługi pomocy społecznej. W ramach projektu świadczone będą także usługi społeczne - zajęcia terapeutyczne, edukacyjno- aktywizujące, wspierające, które prowadzone przez zespół specjalistów zatrudnionych na postawie umów zlecenie. W skład tego zespołu wchodzą: instruktorzy prowadzący warsztaty m.in. zielarskie, rękodzielnicze, hortiterapia, muzyczne, integracyjne, relaksacyjne, fotograficzne, fryzjer, podolog, dietetyk i psycholog.
Ponadto w ramach projektu planowane jest przeprowadzenie szkolenia kadr w zakresie opieki długoterminowej w aspekcie społecznym: asystent osoby niepełnosprawnej, praca z osobą z zaburzeniami psychicznymi, pierwsza pomoc przedmedyczna. Szkolenie zostanie zorganizowanie dla czterech osób, które w ramach projektu zostaną zatrudnione na podstawie umowy o pracę (cztery etaty), przez Urząd Gminy (…). Opiekunowie będą świadczyli pracę w wybudowanych w ramach projektu mieszkaniach wspomaganych.
W ramach realizacji Projektu Gmina (…) dokona także inwestycji mającej na celu utworzenie mieszkań socjalnych w ramach rozbudowy budynku biurowego i zmianie sposobu jego użytkowania na budynek mieszkalny wielorodzinny, w którym znajdować się będą mieszkania na najem socjalny. Mieszkania socjalne będą wykorzystywane wyłącznie na cele mieszkaniowe.
Każdy lokal mieszkalny będzie wykorzystywany wyłącznie na cele mieszkaniowe – w zawartych umowach najmu będzie wskazany cel najmu - wyłącznie mieszkaniowy. Umowa będzie także określać, że najemca w lokalu mieszkalnym nie będzie mógł prowadzić żadnej działalności gospodarczej/zarobkowej ani podnajmować lokalu, jak również nie będzie miał możliwości wykorzystywania lokalu mieszkalnego jako adresu miejsca prowadzenia działalności gospodarczej przez najemcę. Z tytułu wynajmu mieszkań socjalnych Gmina osiągnie wyłącznie sprzedaż zwolnioną. Wynajem lokali socjalnych (mieszkalnych) przez Gminę korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o podatku VAT. Wydatki w ramach Projektu, w tym na inwestycje zostaną udokumentowane wystawionymi przez wykonawców fakturami na Gminę (…) z wykazanymi na nich kwotami podatku naliczonego.
Państwa wątpliwości dotyczą tego, czy w związku z realizowanym projektem „ (…)”, Gmina nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z:
- budową budynku opieki społecznej (wraz z infrastrukturą i wyposażeniem), w którym będą znajdować się mieszkania wspomagane (wraz z zajęciami wspierającymi, aktywizującymi, opiekuńczymi) oraz usługami społecznymi (zajęcia terapeutyczne, edukacyjno-aktywizujące, wspierające) oraz szkoleniem kadr w zakresie opieki długoterminowej, które będą służyły do czynności niepodlegających podatkowi VAT,
- rozbudową budynku użytkowego i zmianą sposobu jego użytkowania na budynek mieszkalny wielorodzinny, w którym znajdować się będą mieszkania na najem socjalny, który będzie służył do świadczenia zwolnionych usług najmu socjalnego,
- wydatkami dotyczącymi obsługi całego projektu, które związane będą z czynnościami niepodlegającymi VAT i z czynnościami zwolnionymi z podatku VAT.
Jeszcze raz należy podkreślić, że rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.
W omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie zostanie spełniony, ponieważ – jak Państwo wskazali –udostępnienie mieszkania wspomaganego (wraz z wykonywanymi zajęciami wspierającymi, aktywizującymi, opiekuńczymi), usługami społecznymi (zajęcia terapeutyczne, edukacyjno- aktywizujące, wspierające) oraz szkoleniem kadr w zakresie opieki długoterminowej, są związane z czynnościami niepodlegającymi podatkowi VAT natomiast wynajem lokalu mieszkalnego socjalnego wyłącznie na cele mieszkaniowe objęty jest zwolnieniem z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o podatku od towarów i usług.
W związku z powyższym, nie będą Państwo mieli prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków ponoszonych z tytułu ww. inwestycji realizowanej w ramach projektu pn. „(…)”.
Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz powołane przepisy stwierdzam, że nie będą mieli Państwo prawa do odliczenia podatku naliczonego na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy związanego z:
- budową budynku opieki społecznej (wraz z infrastrukturą i wyposażeniem), w którym będą znajdować się mieszkania wspomagane (wraz z zajęciami wspierającymi, aktywizującymi, opiekuńczymi) oraz usługami społecznymi (zajęcia terapeutyczne, edukacyjno-aktywizujące, wspierające) oraz szkoleniem kadr w zakresie opieki długoterminowej, które będą służyły do czynności niepodlegających podatkowi VAT,
- rozbudową budynku użytkowego i zmianą sposobu jego użytkowania na budynek mieszkalny wielorodzinny, w którym znajdować się będą mieszkania na najem socjalny, który będzie służył do świadczenia zwolnionych usług najmu socjalnego,
- wydatkami dotyczącymi obsługi całego projektu, które związane będą z czynnościami niepodlegającymi VAT i z czynnościami zwolnionymi z podatku VAT
poniesionego w ramach realizacji projektu pn. „(…)”, ponieważ jak wynika z opisu sprawy ww. mienie powstałe w ramach projektu nie będzie przez Państwa wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.
Tym samym Państwa stanowisko jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Pojęcie „kosztu kwalifikowalnego” nie jest pojęciem podatkowym i organy podatkowe nie są właściwe do rozstrzygania wątpliwości podatników odnośnie możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowalnych. Kwestię tę rozstrzygają bowiem przepisy regulujące zasady korzystania ze środków pomocowych. Zasady i przepisy podatkowe przywołane w uzasadnieniu niniejszej interpretacji mogą być jedynie pomocne dla Państwa przy dokonywaniu oceny, czy podatek VAT w tej sytuacji powinien być kosztem kwalifikowalnym. W związku z powyższym nie zajęto stanowiska w tej sprawie.
Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (pytania). Inne kwestie przedstawione w opisie zdarzenia przyszłego bądź we własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone. W interpretacji indywidualnej nie poddawano ocenie czy świadczone przez Państwa usługi związane z budową budynku opieki społecznej (wraz z infrastrukturą i wyposażeniem), w którym będą znajdować się mieszkania wspomagane (wraz z zajęciami wspierającymi, aktywizującymi, opiekuńczymi) oraz usługami społecznymi (zajęcia terapeutyczne, edukacyjno-aktywizujące, wspierające) oraz szkoleniem kadr w zakresie opieki długoterminowej będą czynnościami niepodlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług oraz czy świadczone przez Państwa usługi najmu lokali mieszkalnych będą korzystały ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT, gdyż nie było to przedmiotem wniosku, nie zadano pytania w tym zakresie. Stwierdzenia te przyjęto jako elementy wniosku i nie były one przedmiotem oceny.
Zaznaczam, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swoją aktualność.
W odniesieniu do powołanych we wniosku interpretacji indywidualnych, zauważam że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
