Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 lipca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy uznania, że Kara Umowna nie stanowi wynagrodzenia za odpłatne świadczenie usług na rzecz najemcy i w konsekwencji nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Spółka prowadzi działalność na rynku nieruchomości komercyjnych. W szczególności, do zakresu działalności gospodarczej spółki należy wynajem powierzchni (w tym powierzchni handlowych i biurowych) na rzecz najemców w zamian za czynsz najmu i inne opłaty związane z umową najmu (opłaty eksploatacyjne, opłaty marketingowe, media itp.). Co do zasady, umowy najmu zawierane są na czas określony.

Umowy najmu zawierane przez Spółkę przewidują, iż w przypadku rozwiązania umowy przez Spółkę z przyczyn leżących po stronie najemcy (rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia), najemca będzie zobowiązany do zapłaty Spółce kary umownej („Kara Umowna”). Co do zasady, wysokość Kary Umownej jest z góry określona i stanowi wielokrotność (np. 6-krotność albo 12-krotność) opłat takich jak: czynsz, zaliczka na poczet opłat eksploatacyjnych, opłata marketingowa.

Jako alternatywa do powyższego sposobu określania wysokości Kary Umownej nie można też wykluczyć, iż - w zależności od treści danej umowy - wysokość Kary Umownej należnej w przypadku rozwiązania umowy przez Spółkę (z przyczyn leżących po stronie najemcy) może być uzależniona od okresu między datą rozwiązania umowy najmu a przewidywaną datą wygaśnięcia umowy najmu w standardowym trybie (tj. gdyby do rozwiązania umowy najmu nie doszło).

Do przyczyn rozwiązania umowy najmu bez wypowiedzenia mogą należeć - przykładowo - następujące okoliczności:

1)opóźnienie najemcy z zapłatą całości / części czynszu, zaliczek na poczet opłat eksploatacyjnych lub innych opłat należnych Spółce (np. za dwa okresy płatności);

2)niedoręczenie w określonym umownie terminie wymaganych dokumentów gwarancji (lub nieodnowienie takiej gwarancji);

3)nieustanowienie lub nieodnowienie kaucji;

4)niedoręczenie aktu o poddaniu się egzekucji;

5)złożenie przez jakikolwiek podmiot wniosku o ogłoszenie upadłości najemcy;

6)otwarcie likwidacji najemcy;

7)nieuzyskanie przez najemcę koncesji, licencji lub innych zezwoleń niezbędnych do prowadzenia w lokalu zakładanej działalności (lub późniejsza utrata takich zezwoleń);

8)brak zawarcia bądź brak odnowienia przez najemcę wymaganych polis ubezpieczeniowych;

9)nieprzedłożenie pełnej dokumentacji powykonawczej dla lokalu;

10)nieprzestrzeganie przez najemcę postanowień dotyczących warunków zagospodarowania lokalu (np. wykonanie przez najemcę robót wykończeniowych lub prac adaptacyjnych w sposób sprzeczny z dokumentacją techniczną zaakceptowaną przez Spółkę);

11)nieutrzymywanie lokalu przez najemcę w należytym stanie technicznym i estetycznym;

12)używanie lokalu sprzecznie z przeznaczeniem wynikającym z umowy najmu;

13)rażące lub powtarzające się nieprzestrzeganie przez najemcę (lub inne osoby, za które najemca jest odpowiedzialny) przepisów regulaminu wewnętrznego, w szczególności w zakresie godzin otwarcia lokalu;

14)oddanie lokalu osobie trzeciej do używania itp.

W zależności od treści danej umowy najmu, przed dokonaniem jednostronnego rozwiązania umowy Spółka może być zobowiązana do wystosowania do najemcy stosownego wezwania do usunięcia powstałych naruszeń (zawiadamiającego też o potencjalnej sankcji w postaci rozwiązania umowy). Następnie, Spółka będzie uprawniona do jednostronnego rozwiązania umowy najmu po bezskutecznym upływie wyznaczonego najemcy terminu do usunięcia naruszeń.

Dla uniknięcia wątpliwości, Spółka podkreśla, iż rozwiązanie umowy najmu skutkujące koniecznością zapłaty Kary Umownej przez najemcę następuje wskutek jednostronnego oświadczenia woli Spółki i nie wiąże się z zawarciem jakichkolwiek odrębnych porozumień / ugód z najemcą. Jak bowiem wskazano, możliwość nałożenia Kary Umownej we wskazanych powyżej okolicznościach wynika wprost z treści umowy najmu. Tym samym, nakładając Karę Umowną Spółka realizuje jedynie przysługujące jej na mocy umowy najmu uprawnienie na wypadek niewywiązywania się najemcy z postanowień umowy najmu.

Tytułem uzupełnienia, Spółka wskazuje, iż umowy najmu mogą wprost przewidywać, iż:

A.nałożenie Kary Umownej nie wyklucza dochodzenia przez Spółkę innych kwot związanych z umową najmu (w szczególności - zaległych płatności najemcy);

B.Kary Umowne zastrzeżone w umowie nie wyłączają prawa Spółki do żądania odszkodowania uzupełniającego na zasadach ogólnych (do wysokości rzeczywiście poniesionej przez Spółkę szkody).

Dodatkowo, umowy najmu określają - co do zasady - termin, w jakim najemca jest zobowiązany opuścić lokal po rozwiązaniu umowy najmu.

Spółka - jako wynajmujący - nie wykonuje jakichkolwiek czynności / świadczeń w zamian za zapłatę Kary Umownej. W istocie, w związku z rozwiązaniem umowy najmu Spółka - jako wynajmujący - może ewentualnie dokonywać czynności faktycznych takich jak np. umożliwienie najemcy opuszczenia lokalu, spisanie liczników mediów czy odebranie kluczy / kart wejściowych od najemcy. Może się zdarzyć, że najemca nie weźmie w ogóle udziału w tych czynnościach czy też nie odpowie w ogóle na wezwania Spółki w tym zakresie - wówczas Spółka wykona te czynności jednostronnie (np. sama dezaktywuje karty dostępu).

Należy jednak podkreślić, że czynności te nie są wykonywane „w zamian” za otrzymane kwoty Kar Umownych. Przeciwnie, czynności te są w istocie niezależne od zapłaty Kary Umownej (czy też jej wysokości) i są wykonywane przez Wnioskodawcę niejako z konieczności w celu przygotowania danej powierzchni do poszukiwania nowego najemcy.

W związku z poszukiwaniem nowego najemcy Spółka może ponosić dodatkowe koszty (takie jak np. koszty pośrednictwa w wynajmie, koszty re-aranżacji lokalu na potrzeby nowego najemcy itp.).

Spółka jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług („VAT”). Podlega w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów.

Pytanie

Czy Kara Umowna - jako rozliczenie niestanowiące wynagrodzenia za jakąkolwiek usługę świadczoną przez Spółkę na rzecz najemcy - pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Kara Umowna - jako rozliczenie niestanowiące wynagrodzenia za jakąkolwiek usługę świadczoną przez Spółkę na rzecz najemcy - pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

1)Uwagi wstępne

Rozumienie „usługi” na gruncie ustawy VAT

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług („Ustawa VAT”), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 Ustawy VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Równocześnie, zgodnie z art. 8 ust. 1 Ustawy VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

• przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
• zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
• świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Należy zatem zauważyć, że z treści powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług - co do zasady - podlegają opodatkowaniu wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie.

Pojęcie „dostawa towarów” w rozumieniu przepisów Ustawy VAT obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel.

Z kolei każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi - co do zasady - usługę w rozumieniu Ustawy VAT. Niemniej jednak, przyjmuje się, że muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

• w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia;
• świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy przy tym podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało - jako usługa - opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem przez pojęcie świadczenia usług należy rozumieć przede wszystkim określone zachowanie się podatnika na rzecz innego podmiotu, które wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Co więcej, o ile dane zachowanie podatnika mieści się w ustawowej definicji świadczenia usług, to - co do zasady - niezbędnym elementem do uznania tego zachowania za czynność podlegającą opodatkowaniu jest spełnienie przesłanki odpłatności.

Aby uznać dane świadczenie za „odpłatne” musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Oba warunki muszą być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Równocześnie, przepisy Ustawy VAT nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie - jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu - to jednak nie musi być w tej formie dokonane.

Na uwagę zasługuje też tutaj orzeczenie w sprawie C-16/93 pomiędzy R. J. Tolsma a Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden (Holandia), gdzie Trybunał zauważył, że czynność

„podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy”.

Podsumowując, za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

• istnieje związek prawny między dostawcą i odbiorcą bądź między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,
• wynagrodzenie otrzymane przez dostawcę/usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za dokonywane dostawy bądź świadczone usługi na rzecz odbiorcy,
• istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,
• odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,
• istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Dana czynność podlega zatem opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można stwierdzić, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Charakterystyka płatności odszkodowawczych

Równocześnie, przepisy prawa podatkowego nie zawierają definicji pojęcia „odszkodowanie”. W niezbędnym zakresie należy zatem posiłkować się przepisami prawa cywilnego.

Z postanowień art. 361 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.) Kodeksu cywilnego wynika, że:

§ 1. Zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.

§ 2. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Zgodnie z treścią art. 471 Kodeksu cywilnego, dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Na gruncie prawa cywilnego odszkodowanie za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest zatem od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto, pomiędzy zdarzeniem a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy.

Istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną (świadczenie w zamian za wynagrodzenie), co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. Zapłata ta nie jest też związana ze zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.

2)Charakter Kary Umownej w świetle kryteriów uznania danego świadczenia za usługę na gruncie VAT

Odnosząc powyższe uwagi do zdarzenia będącego przedmiotem niniejszego Wniosku należy zatem zauważyć, iż przesłanki uznania wypłaty Kary Umownej za zdarzenie podlegające opodatkowaniu VAT nie będą spełnione.

Jak bowiem zaznaczono, opodatkowanie VAT wymagałoby wystąpienia następujących przesłanek:

• istnienie świadczenia wzajemnego (ekwiwalentnego) wykonanego przez Spółkę na rzecz najemcy,
• osiągnięcie przez najemcę konkretnej korzyści o charakterze majątkowym wynikającej z działania lub zaniechania Spółki,
• istnienie bezpośredniego związku pomiędzy otrzymanymi środkami pieniężnymi a czynnością, która miałaby podlegać opodatkowana VAT.

Tymczasem, w odniesieniu do Kary Umownej nie mamy do czynienia ze świadczeniami ekwiwalentnymi (świadczenie w zamian za wynagrodzenie). Jak bowiem zaznaczono w opisie stanu faktycznego, otrzymanie Kary Umownej nie wiąże się z jakimkolwiek świadczeniem ze strony Spółki (Spółka nie jest zobowiązana do wykonania jakiejkolwiek czynności czy też do powstrzymania się od dokonania jakiejkolwiek czynności bądź tolerowania określonej czynności / sytuacji „w zamian” za zapłatę Kary Umownej).

W szczególności, zaznaczyć należy, iż pytanie Spółki dotyczy sytuacji, w której do przedterminowego rozwiązania umowy dochodzi z przyczyn leżących po stronie najemcy (poprzez jednostronne wypowiedzenie umowy przez Spółkę). Nie można więc przyjąć, że Spółka dokonuje świadczenia na rzecz najemcy w postaci wyrażenia zgody na rozwiązanie umowy. Wręcz przeciwnie, Spółka jedynie realizuje przysługujące jej (i wynikające już wprost z umowy najmu) uprawnienie na wypadek niewywiązywania się najemcy z postanowień umowy najmu. Otrzymana opłata nie jest więc w żadnym wypadku wynagrodzeniem należnym Spółce za wyrażenie zgody na wcześniejsze rozwiązanie umowy. Strony umowy nie zawierają bowiem żadnego osobnego porozumienia w zakresie wcześniejszego zakończenia stosunku zobowiązaniowego, a zapłaty Kary Umownej jest tylko opłatą nakładaną na najemcę w przypadku istotnego naruszenia przez niego postanowień umownych (równolegle do podstawowej sankcji w postaci wcześniejszego rozwiązania umowy).

Nie można też utożsamiać jednostronnego wypowiedzenia umowy z winy najemcy z powstaniem korzyści po stronie takiego najemcy. Przeciwnie, najemca ponosi ekonomiczne skutki działania niezgodnego z postanowieniami zawartej umowy (zostaje na niego nałożona sankcja przewidziana w umowie). W takich okolicznościach nie istnieje więc korzyść majątkowa po stronie najemcy (ponosi on raczej finansowy ubytek).

Co więcej, nie można też mówić, aby zapłata Kary Umownej wiązała się ze zobowiązaniem Spółki do tolerowania określonego stanu rzeczy. Wręcz przeciwnie, jednostronne rozwiązanie umowy najmu wiązać należy w sposób oczywisty z dążeniem Spółki do jak najszybszego zakończenia współpracy z nierzetelnym najemcą i do jak najszybszego opuszczenia lokalu przez takiego najemcę. Innymi słowy, takie działania Spółki jednoznacznie wskazują, iż nie toleruje ona naruszeń umowy najmu przez najemcę i podejmuje zdecydowane kroki, aby takiemu stanowi rzeczy się przeciwstawić (w granicach dopuszczonych przez umowę najmu).

Patrząc też bezpośrednio z perspektywy Spółki, należy zauważyć, że otrzymując Karę Umowną dostaje ona efektywnie rekompensatę za szkody powstałe w wyniku rozwiązania umowy najmu z przyczyn leżących po stronie najemcy. W normalnych okolicznościach, Spółka uzyskiwałaby bowiem od najemcy określone przychody z tytułu czynszu, opłat eksploatacyjnych itp. Tymczasem, w związku z rozwiązaniem umowy nie tylko traci ona przewidywane dochody (które byłyby osiągnięte gdyby do rozwiązania nie doszło), ale też zmuszona jest chociażby ponieść dodatkowe koszty związane z poszukiwaniem nowego najemcy na daną przestrzeń (czy też przygotowaniem przestrzeni do rozpoczęcia nowej umowy najmu).

Podsumowując, opłata z tytułu wypowiedzenia przez spółkę umowy z winy najemcy nie stanowi wynagrodzenia za usługę wyświadczoną przez Spółkę i ma wyłącznie charakter rekompensaty. Brak jest zatem związku z czynnością mającą charakter usługi, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, a tym samym zapłata Kary Umownej nie powinna podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

Jedynie na marginesie Spółka wskazuje, iż jest ona świadoma, że - zgodnie z przeważającą praktyką - opodatkowanie VAT rozliczeń związanych z rozwiązaniem umowy mogłoby się kształtować odmiennie w przypadku, w którym do wcześniejszego rozwiązania umowy dochodziłoby wskutek dodatkowego porozumienia stron (w związku z czym strony ustalałyby należne wynagrodzenie za zgodę na wcześniejsze zakończenie współpracy).

Przykładowo, Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 21 czerwca 2017 r., sygn. I FSK 1868/15, uznał, iż brak jest podstaw, aby za odszkodowanie uznać kwotę otrzymaną od najemcy z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy najmu. W tej sprawie do rozwiązania umowy najmu doszło jednak w drodze porozumienia stron, które to porozumienie samo w sobie także jest umową. W zamian za określoną w porozumieniu kwotę, jaką miał wypłacić najemca, skarżący zgodził się rozwiązać umowę najmu, zawartą z tym najemcą na czas określony, zanim upłynął okres, na jaki umowa została zawarta. Skoro zaś umowa najmu nie przewidywała możliwości wcześniejszego jej zakończenia, zawarcie porozumienia w tym przedmiocie powodowało, że każda ze stron uzyskiwała określoną korzyść, co sprowadzało się właśnie do tego, że za stosownym wynagrodzeniem skarżący zgodził się na rozwiązanie umowy najmu, choć możliwość taka nie wynikała z jej postanowień.

Powyżej opisana sytuacja różni się jednak zasadniczo od tej objętej niniejszym Wnioskiem. Jak bowiem zaznaczono, w odniesieniu do Kary Umownej objętej niniejszym Wnioskiem dochodzi do jednostronnego wypowiedzenia umowy przez Spółkę z winy najemcy. Tym samym, jak szeroko wykazano powyżej, brak jest zatem podstaw do uznania Kar Umownych za wynagrodzenie z tytułu opodatkowanej VAT usługi (a orzecznictwo w sprawach dotyczących rozwiązania umów na podstawie odrębnych porozumień nie powinno rzutować na niniejszy Wniosek ze względu na istotnie rozbieżności co do stanów faktycznych w obu sytuacjach).

3)Praktyka organów skarbowych i sądów administracyjnych

Wnioskodawca pragnie podkreślić, że prezentowane przez niego stanowisko znajduje silne poparcie w bieżącej praktyce władz skarbowych oraz sądów administracyjnych.

W szczególności, patrząc na najnowsze orzecznictwo w zbliżonych sprawach, Wnioskodawca pragnie wskazać na wyrok NSA z 17 maja 2024 r. (I FSK 1240/20) (oddalający skargę kasacyjną od wyroku WSA w Warszawie z 13 lutego 2020, III SA/Wa 1689/19). Idąc za tokiem rozumowania WSA w Warszawie, w powyższym wyroku NSA wprost potwierdził, iż opłaty i kary takie jak m.in. opłata z tytułu wcześniejszego wypowiedzenia umowy z winy klienta pełnią funkcję odszkodowawczą, gdyż w odniesieniu do tych opłat brak jest możliwości zidentyfikowania świadczenia wzajemnego. Należy podkreślić, iż - podobnie jak w sprawie będącej przedmiotem niniejszego Wniosku - także w sprawie będącej przedmiotem wyroku NSA wcześniejsze wypowiedzenie umowy najmu stanowiło czynność jednostronną i nie wynikało z żadnego dodatkowego porozumienia z klientem w sprawie wcześniejszego zakończenia współpracy.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje również poparcie w licznych interpretacjach indywidualnych. Tytułem przykładu - sięgając jedynie po najnowsze rozstrzygnięcia w zbliżonych merytorycznie sprawach - Wnioskodawca wskazuje na interpretację indywidualną z 25 października 2024 r. (0114-KDIP1-1.4012.516.2024.2.MM), w której Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził prawidłowość stanowiska, iż w przypadku zapłaty kary umownej z tytułu jednostronnego wypowiedzenia umowy z winy najemcy nie należy jej traktować jako wynagrodzenia za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT.

Podobnie, w interpretacji indywidualnej z 24 lutego 2025 r. (0111-KDIB3-1.4012.747.2024.2.KO) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził prawidłowość stanowiska, że płatność w związku z jednostronnym oświadczeniem woli o odstąpieniu od umowy z winy klienta powinna pozostawać neutralna na gruncie VAT.

Także w interpretacji indywidualnej z 28 kwietnia 2021 r. (nr 2461-IBPP2.4512.735.2016.14.KO) organ stwierdził jednoznacznie, iż:

„odnosząc się do kwestii opodatkowania podatkiem VAT opłaty wymienionej w pytaniu nr 2, tj. kary za przedterminowe rozwiązanie umowy z winy klienta, należy wskazać, że przypadek ten należy odróżnić od przedterminowego rozwiązania umowy za obopólną zgodą stron. W takim bowiem przypadku dochodzi do rozwiązania umowy na skutek decyzji jednej ze stron, w tym przypadku Wnioskodawcy, który stwierdza naruszenie przez klienta warunków umowy. W efekcie podjęcia takiej decyzji, Wnioskodawca pobiera od klienta dodatkową opłatę, która nie jest wynagrodzeniem za żadną usługę Wnioskodawcy, lecz ma charakter odszkodowawczy, która ma zrekompensować utracone przez Spółkę korzyści, jakie Spółka uzyskałaby wskutek dalszego obowiązywania umowy najmu, a których nie uzyska ze względu na konieczność wcześniejszego jej rozwiązania z uwagi na naruszenie warunków umowy przez klienta. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną - świadczenie w zamian za wynagrodzenie - co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika, więc nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT”.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Odstępuję od uzasadnienia prawnego tej oceny.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie wskazuję, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywać się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.

Podstawą prawną dla odstąpienia od uzasadnienia interpretacji jest art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej.