Interpretacja indywidualna - stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

29 maja 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 29 maja 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych klauzul umownych typu bonus/malus zawartych w umowach ubezpieczenia. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest podatnikiem podatku od towarów i usług zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny. Przedmiotem działalności gospodarczej wnioskodawcy jest świadczenie usług ubezpieczenia należności. Podstawą świadczenia usługi jest umowa zawierana z klientem (ubezpieczonym/ usługobiorcą). Umowa ma odrębny numer, który jest numerem polisy. Numer polisy podawany jest na każdej fakturze wystawianej do tej polisy. Umowa przewiduje, że klient w zamian za ochronę ubezpieczeniową opłaca składkę. Składki dokumentowane są fakturami.

W przypadku zgłoszenia szkody, tj. w przypadku kiedy w transakcji z klientem nabywca/usługobiorca klienta nie ureguluje faktury (należności) wystawionej przez klienta wnioskodawca, po spełnieniu warunków wymaganych w polisie, wypłaca klientowi odszkodowanie. Umowy ubezpieczenia są zawierane na okresy, które najczęściej pokrywają się z okresem trwającym 12 kolejnych miesięcy (tzw. rok ubezpieczeniowy).

Charakterystyka prowadzonej działalności gospodarczej powoduje, że na moment zawarcia umowy trudno określić jaka kwota składki będzie ostatecznie należna od klienta za okres świadczenia usługi. Składka uzależniona jest bowiem w dużej mierze od obrotu klienta, tj. od sumy kwot wynikających z wystawionych przez niego faktur. Ta wartość nie jest znana na moment zawarcia umowy. Jest ona szacowana/deklarowana przez klienta lub brokera we wniosku o ubezpieczenie. Na tej podstawie obliczana jest szacowana składka oczekiwana. Po zakończeniu okresu świadczenia usługi zasadniczo następuje ostateczne ustalenie należnej składki. Wówczas wnioskodawca obniża lub podwyższa klientowi wysokość składki zapłaconej i zafakturowanej w trakcie roku ubezpieczeniowego. Zwykle warunki umowy przewidują, że niezależnie od wysokości obrotu w danym roku ubezpieczeniowym ostatecznie składka nie może wynieść mniej niż wyrażona w umowie kwota składki minimalnej. Dla lepszego zobrazowania powyższego przedstawiono kilka przykładów, w których kwoty są abstrakcyjne, ale ogólnie pokazana jest zasada działania.

Przykład 1.

Klient 1 deklaruje na 2025 r. obrót do ubezpieczenia wynoszący 1000 jednostek. Przy takim obrocie składka powinna wynieść 100 jednostek, przy czym minimalna składka wynosi 80 jednostek. W trakcie 2025 r. roku klient 1 wpłaci składkę w kwocie 100 jednostek. Na koniec roku ostateczny obrót klienta 1 wyniesie 900 jednostek. Wnioskodawca, zgodnie z postanowieniami umowy, obniży wysokość składki do 90 jednostek.

Przykład 2.

Klient 2 deklaruje na 2025 r. obrót do ubezpieczenia wynoszący 1000 jednostek. Przy takim obrocie składka powinna wynieść 100 jednostek, przy czym minimalna składka wynosi 80 jednostek. W trakcie 2025 r. roku klient 2 wpłaci składkę w kwocie 100 jednostek. Na koniec roku ostateczny obrót klienta 2 wyniesie 1200 jednostek. Wnioskodawca, zgodnie z postanowieniami umowy, podwyższy klientowi 2 wysokość składki do 120 jednostek.

Przykład 3.

Klient 3 deklaruje na 2025 r. obrót do ubezpieczenia wynoszący 1000 jednostek. Przy takim obrocie składka powinna wynieść 100 jednostek, przy czym minimalna składka wynosi 80 jednostek. W trakcie 2025 r. roku klient 3 wpłaci składkę w kwocie 100 jednostek. Na koniec roku ostateczny obrót klienta 3 wyniesie 700 jednostek. Wnioskodawca, zgodnie z postanowieniami umowy obniży klientowi 3 wysokość składki, ale tylko do poziomu składki minimalnej, tj. składka zostanie obniżona do 80 jednostek. Wnioskodawca dodaje, że występują przypadki, w których nie obowiązuje klauzula „składki minimalnej”. W takich przypadkach, dla sytuacji jak w Przykładzie 3, kwota składki zostałaby obniżona do 70 jednostek właśnie uwagi na brak klauzuli „składki minimalnej”. Powyższe zasady ustalania wysokości składki oraz jej obniżania i podwyższania na koniec okresu obowiązywania umowy zostały przedstawione tytułem wstępu do zagadnienia będącego przedmiotem wniosku.

Przedmiotem niniejszego wniosku jest ocena funkcjonujących u wnioskodawcy klauzul umownych typu bonus/malus zawartych w umowach ubezpieczenia. Wnioskodawca chce uzyskać potwierdzenie swojego stanowiska, że stosowanie tych klauzul nie powoduje obniżenia lub podwyższenia podstawy opodatkowania usługi ubezpieczeniowej.

Wnioskodawca w zależności od wskaźnika szkodowości przyznaje klientowi bonus lub też nalicza opłatę dodatkową - malus, stosując odpowiedni procentowy wskaźnik bonusa/malusa wskazany w umowie. Po zakończeniu okresu obowiązywania umowy ubezpieczenia obliczany jest wskaźnik szkodowości. Jest on obliczany w uproszczeniu jako udział łącznej kwoty odszkodowań zaakceptowanych przez wnioskodawcę do wypłaty w okresie obowiązywania umowy do łącznej kwoty składki płatnej w odniesieniu do okresu obowiązywania umowy. Każdy klient ma indywidualnie wynegocjowane procentowe wskaźniki bonusu/malusa, ale reguła działania jest taka sama. Gdy wskaźnik szkodowości jest niski klient otrzymuje bonus. Jest to kwota pieniężna należna od wnioskodawcy dla klienta. Gdy wskaźnik szkodowości jest wysoki klientowi naliczany jest malus. Jest to kwota pieniężna należna od klienta dla wnioskodawcy. W związku z naliczeniem klientowi malusa wnioskodawca nie przekazuje klientowi żadnego świadczenia wzajemnego. Jest to rodzaj dodatkowej opłaty naliczanej klientowi za występujący stan zwiększonej szkodowości, który z perspektywy wnioskodawcy jest stanem negatywnym i niepożądanym.

W odniesieniu do bonusów wnioskodawca niekiedy stosuje jeszcze jedną klauzulę umowną nazywaną „bonus za bezszkodowość”. Polega ona na tym, że po zakończeniu okresu obowiązywania polisy wnioskodawca wypłaci klientowi określoną kwotę tytułem bonusa za bezszkodowość, jeśli w okresie obowiązywania polisy nie było odszkodowań zaakceptowanych przez wnioskodawcę do wypłaty. Bonus różni się zatem od bonusa za bezszkodowość tym, że ten ostatni wymaga braku jakiejkolwiek szkodowości. Natomiast w przypadku bonusa wystąpienie szkody nie oznacza braku bonusa i nadal może być on należny klientowi, jeśli finalnie wskaźnik szkodowości będzie mieścił się na ustalonym poziomie uprawniającym do otrzymania bonusa.

W celu wyczerpującego przedstawienia opisu zdarzenia przyszłego, ponieważ ma to znaczenie dla sprawy, wnioskodawca chce wskazać nieco szerszy kontekst sposobu prowadzonej działalności gospodarczej oraz świadczenia usług.

Wnioskodawca należy do grupy świadczącej usługi ubezpieczeniowe na skalę międzynarodową. W Polsce wnioskodawca świadczy usługi za pomocą oddziału (stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej) w Polsce, z którego obsługuje swoich klientów. W innych regionach Europy i świata funkcjonują odrębne stałe miejsca prowadzenia działalności gospodarczej wnioskodawcy lub odrębne podmioty z grupy wnioskodawcy, które z kolei obsługują tamtejszych lokalnych klientów. Przykładowo, klient korporacyjny Y. z branży spożywczej działający na całym świecie może być obsługiwany przez grupę wnioskodawcy w ten sposób, że spółki z grupy Y. z siedzibą w Niemczech będą obsługiwane przez oddział wnioskodawcy w Niemczech. Usługi ubezpieczeniowe dla tych spółek będą rozliczane do celów VAT w Niemczech i fakturowane przy użyciu niemieckiego numeru VAT. Natomiast spółki z grupy Y. z siedzibą w Polsce będą obsługiwane przez oddział wnioskodawcy w Polsce. Usługi ubezpieczeniowe dla tych spółek będą rozliczane do celów VAT w Polsce i fakturowane przy użyciu polskiego numeru VAT wnioskodawcy. Polisy spółek z grupy Y. (zarówno polskich, jak i zagranicznych) mogą być rozliczane jako grupa polis. Po zakończeniu okresu obowiązywania polis w ramach grupy polis „międzynarodowych” obliczany jest wskaźnik szkodowości dla całej grupy polis stworzonych przez spółki z grupy Y.. Wówczas wskaźnik szkodowości ustalany jest jako udział zsumowanych odszkodowań zaakceptowanych do wypłaty występujących u wszystkich klientów z grupy Y. do sumy składek zapłaconych przez wszystkich klientów z grupy Y. objętych polisą grupową. Wśród takich klientów jeden z nich może być klientem wnioskodawcy, który rozliczany jest w Polsce i fakturowany fakturami zawierającymi polski numer VAT.

W przypadku grupy polis może dojść do sytuacji, w której jeden klient będzie miał wysoką szkodowość, ale pozostali klienci z grupy będą mieć niską szkodowość i finalnie dla tej grupy polis wskaźnik szkodowości będzie wynosił tyle, że w odniesieniu do tej grupy polis zostanie naliczony bonus. Umowa nie precyzuje w jakiej proporcji przyporządkować bonus/malus do danego klienta w ramach grupy polis. W przypadku grupy polis „międzynarodowych” decyzja o przyznaniu bonusu oraz sposób jego alokacji zapada poza strukturą wnioskodawcy, tj. zapada na szczeblu międzynarodowym. Bonus może zostać przyznany każdemu klientowi, którego polisy zostały objęte grupą polis, niezależnie od kwoty zapłaconej składki tytułem wynagrodzenia za usługę ubezpieczenia ani jego indywidualnego wskaźnika szkodowości. Natomiast może być tak, że bonus zostanie przydzielony tylko jednemu klientowi z grupy Y. W takim przypadku jeszcze bardziej widoczny będzie brak korelacji pomiędzy przyznaniem bonusu a kwotą wynagrodzenia (składki) za usługę oraz wskaźnikiem szkodowości tej jednej spółki.

Grupę polis może stworzyć także kilka podmiotów z danej grupy, które są obsługiwane wyłącznie przez wnioskodawcę. Sytuacja ta może dotyczyć grupy, która operuje tylko w Polsce, posiadając tu kilka spółek korzystających z usług ubezpieczenia. W tym zakresie sytuacja jest analogiczna jak opisana powyżej, z tą różnicą, że w grupie polis są tylko klienci obsługiwani przez wnioskodawcę (polski oddział). Wskaźnik szkodowości ustalany jest wówczas jako udział zsumowanych odszkodowań zaakceptowanych przez wnioskodawcę do wypłaty występujących u wszystkich klientów z tej grupy polis do sumy składek zapłaconych przez wszystkich klientów z grupy objętych tą polisą grupową.

Umowy zawierane z klientami z grupy nie precyzują w jakiej proporcji należy przyporządkować bonus/malus do poszczególnych klientów. Zwykle bonusy/malusy są przydzielane każdemu klientowi. Przykładowo, jeśli wskaźnik szkodowości wskazuje, że bonus wyliczony dla grupy polis wynosi 17 %, to każdy klient otrzyma bonus wynoszący 17 % składki jaką zapłacił w danym okresie obowiązywania polisy. Innymi słowy, wysokość wynagrodzenia za usługę od klienta ani jego indywidualny wskaźnik szkodowości nie ma bezpośredniego wpływu na przyznanie mu bonusu. O tym decyduje wskaźnik szkodowości obliczany jak wyżej (na zsumowanych wartościach). Oznacza to, że przyznanie bonusa/malusa nie jest bezpośrednio skorelowane z obrotem wnioskodawcy z tym klientem, gdyż istotnie zależy od wskaźnika szkodowości, który nie ma bezpośredniego odzwierciedlenia w tym obrocie. Dopiero, gdy bonus/malus dla grupy polis jest należny, to wyraża się on dla klienta jako określony procent należnej od niego składki. Jest to jednak tylko metoda służąca wyrażeniu (obliczeniu) kwoty bonusa.

W przypadku grupy polis „krajowych” także może dojść do sytuacji, w której jeden klient z grupy będzie miał wysoką szkodowość, ale ostatecznie otrzyma bonus z uwagi na ogólną niską szkodowość grupy. Jak również może dojść do sytuacji, w której bonus „wypracowany” przez grupę polis zostanie przydzielony tylko jednemu klientowi z grupy i pozostali klienci posiadający polisy z grupy polis nie otrzymają bonusu. Jako że przypadek grupy polis „krajowych” jest podobny do opisywanej wyżej grupy polis „międzynarodowych”, w tym przypadku również brakuje korelacji pomiędzy przyznaniem bonusa/malusa a kwotą wynagrodzenia za usługę (składki) należnego od poszczególnego klienta oraz wskaźnikiem szkodowości indywidualnie wyliczonym na polisie tego klienta. Jeśli jeden klient posiada u wnioskodawcy kilka polis, to dla potrzeb naliczania bonusów/malusów te kilka polis najczęściej będzie tworzyć grupę polis. Przykładowo, klient posiada u wnioskodawcy trzy polisy. Jedną polisę w PLN (nr X), jedną polisę w EUR (nr Y) oraz jedną polisę w USD (nr Z). Oznacza to, że w trakcie świadczenia usługi w danym okresie klientowi są wystawiane faktury sprzedaży do konkretnej polisy o konkretnym numerze. Przykładowo, jeśli faktury klientowi wystawiane są kwartalnie, to w trakcie rocznego okresu obowiązywania polisy otrzyma 4 faktury zawierające nr polisy X, 4 faktury zawierające nr polisy Y oraz 4 faktury zawierające nr polisy Z. Gdyby faktury były wystawiane co miesiąc, to w trakcie rocznego okresu polisy klient otrzymałby po 12 faktur do polis X, Y i Z. W takim przypadku wskaźnik szkodowości ustalany jest wówczas jako udział zsumowanych odszkodowań zaakceptowanych przez wnioskodawcę do wypłaty występujących na wszystkich trzech polisach do sumy składek zapłaconych w ramach tych trzech polis. Umowy zawierane z klientem znowu nie precyzują w jakiej proporcji należy przyporządkować bonus/malus do poszczególnej polisy. W tym przypadku, gdyby spojrzeć indywidualnie na daną polisę (fakturowaną odrębnie usługę) znowu mogłoby dojść do sytuacji, że indywidualnie dla polisy Z powinien zostać naliczony malus z uwagi na wysoki wskaźnik szkodowości. Ostatecznie jednak klient otrzyma bonus, ponieważ dla grupy polis wskaźnik szkodowości wynosi tyle, że warunki umowne z klientem przewidują bonus. Patrząc z perspektywy pojedynczej usługi ubezpieczeniowej (pojedynczej polisy) znowuż brakuje korelacji pomiędzy przyznaniem bonusa/malusa a wynagrodzeniem (składką) z tytułu zawarcia danej umowy (polisy) i wskaźnikiem szkodowości dla tej polisy.

Dla pełnego obrazu należy dodać, że wnioskodawca obsługuje także klientów, którzy posiadają jedną polisę. Siłą rzeczy nie występuje wtedy grupa polis, jak i wskaźnik szkodowości ustalany jest jako udział odszkodowań zaakceptowanych przez wnioskodawcę do wypłaty do kwoty zapłaconej składki, w odniesieniu do jednej polisy posiadanej przez klienta. Niemniej jednak podejście wnioskodawcy i zasady ustalania bonusów/malusów są analogiczne jak przy polisach grupowych. Łatwiejsze uchwycenie korelacji pomiędzy bonusem/malusem a kwotą wynagrodzenia (składki) wynika jedynie z okoliczności faktycznych sprowadzających się do istnienia jednej polisy. Nie wynika natomiast ze zmiany sposobu obliczania bonusa/malusa, który jest taki sam jak przy polisach grupowych. W szczególności przyznanie bonusa/malusa nadal nie jest uzależnione od wysokości składki ubezpieczeniowej (wynagrodzenia za usługę ubezpieczenia), lecz od okoliczności niezależnych od klienta i wnioskodawcy, tj. wskaźnika szkodowości, w tym ilości i wartości całkowitej kwoty odszkodowań zatwierdzonych przez ubezpieczyciela (wnioskodawcę) do wypłaty w danym okresie rozliczeniowym. Wnioskodawca traktuje bonusy/malusy jako dodatkowe opłaty odrębnie od kwoty składki. Intencją wnioskodawcy nie jest udzielenie obniżki składki za pomocą bonusa ani podwyższenie składki malusem.

Charakterystyka i funkcja bonusów/malusów jest zatem inna niż wspomniane na wstępie opisu zdarzenia przyszłego podwyższenie lub obniżenie kwoty składki po zakończeniu roku ubezpieczeniowego, opisane w Przykładach 1-3. W odniesieniu do opisanego w Przykładach 1-3 obniżenia/podwyższenia kwoty składki ubezpieczeniowej w odniesieniu do składki minimalnej, kwoty te w sprawozdaniu finansowym są prezentowane w tej samej pozycji rachunku zysków i strat co składki ubezpieczeniowe (składki przypisane brutto). Natomiast w odniesieniu do bonusów/malusów kwoty te w sprawozdaniu finansowym są prezentowane w odrębnej pozycji rachunku zysków i strat.

Wnioskodawca składa niniejszy wniosek jako element przygotowań do wejścia w życie od 1 lutego 2026 r. obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych. Przepisy przewidują, że podatnicy, w tym podatnicy z siedzibą poza terytorium Polski posiadający w Polsce stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej faktury będą musieli wystawiać faktury ustrukturyzowane. Natomiast w przypadku czynności pozostających poza systemem VAT, wobec których nie ma obowiązku wystawienia faktur w ogóle, obowiązek wystawienia faktur ustrukturyzowanych nie występuje. Usługi wnioskodawcy, pomimo że są zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: UoVAT) i jako takie nie muszą być dokumentowane fakturą (zgodnie z art. 106b ust. 2 UoVAT), to na żądanie usługobiorcy zgłoszone w terminie, wnioskodawca miałby obowiązek wystawić fakturę, zgodnie z art. 106b ust. 3 UoVAT. Dlatego wnioskodawca chce uzyskać potwierdzenie co do kwalifikacji na gruncie VAT bonusów, w tym bonusów za bezszkodowość oraz malusów. W przypadku bowiem uznania, że bonus, w tym bonus za bezszkodowość nie obniża podstawy opodatkowania usługi ubezpieczeniowej ww. przepisy nie będą miały zastosowania do wnioskodawcy i nawet na żądanie usługobiorcy nie będzie zobligowany do wystawienia faktury ustrukturyzowanej. Analogicznie w przypadku uznania, że malus nie podwyższa podstawy opodatkowania usługi ubezpieczeniowej ani nie stanowi wynagrodzenia za odrębną usługę świadczoną przez wnioskodawcę ww. przepisy nie będą miały zastosowania do wnioskodawcy i nawet na żądanie usługobiorcy nie będzie zobligowany do wystawienia faktury ustrukturyzowanej. W celu potwierdzenia powyższego wnioskodawca przedstawia pytania jak niżej.

Pytania

1.Czy prawidłowe jest stanowisko wnioskodawcy, że w stanie prawnym od 1 lutego 2026 r. naliczanego bonusa, w tym bonusa za bezszkodowość oraz malusa nie powinien na gruncie podatku od towarów i usług ewidencjonować jako kwot odpowiednio obniżających lub podwyższających podstawę opodatkowania usługi ubezpieczeniowej świadczonej dla klienta?

2.Czy prawidłowe jest stanowisko wnioskodawcy, że w stanie prawnym od 1 lutego 2026 r. wnioskodawca nie będzie zobowiązany wystawić faktury korygującej ustrukturyzowanej dotyczącej bonusa, w tym bonusa za bezszkodowość oraz malusa, nawet jeśli klient (usługobiorca) zgłosi takie żądanie w terminie?

3.Czy prawidłowe jest stanowisko wnioskodawcy, że w stanie prawnym od 1 lutego 2026 r. nie powinien na gruncie podatku od towarów i usług uznawać malusa za wynagrodzenie za usługę odrębną od usługi ubezpieczeniowej i w konsekwencji nie będzie miał obowiązku wystawienia faktury ustrukturyzowanej, nawet jeśli klient (usługobiorca) zgłosi takie żądanie wystawienia faktury w terminie?

Państwa stanowisko w sprawie

Zgodnie z art. 29a ust. 1 UoVAT, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej.

Zgodnie z art. 29a ust. 7 UoVAT, podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:

1)stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;

2)udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;

3)otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.

Zgodnie z art. 29a ust. 10 UoVAT, podstawę opodatkowania obniża się o:

1)kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen;

2)wartość zwróconych towarów i opakowań;

3)zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło;

4)wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w ust. 1.

Zgodnie z art. 106 ust. 1 UoVAT, w przypadku gdy po wystawieniu faktury:

1)podstawa opodatkowania lub kwota podatku wskazana w fakturze uległa zmianie,

2)(uchylony),

3)dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań,

4)dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4,

5)stwierdzono pomyłkę w jakiejkolwiek pozycji faktury,

- podatnik wystawia fakturę korygującą.

Powyższe przepisy oznaczają, że odpowiedź na pytania wnioskodawcy nr 1 i 2 uzależniona jest od ustalenia, czy kwota bonusa/bonusa za bezszkodowość/malusa odpowiednio obniża lub podwyższa podstawę opodatkowania usługi ubezpieczeniowej.

Z orzecznictwa oraz interpretacji indywidualnych płynie wniosek, że dana kwota obniża podstawę opodatkowania, jeśli istnieje bezpośredni związek pomiędzy tą kwotą (obniżką) a wynagrodzeniem pobranym za towar lub usługę. Podkreśla się, że rabat ze swej natury musi odnosić się do określonej transakcji i zostać udzielony w ramach tego samego stosunku prawnego co dostawa.

Wnioskodawca uważa, że bonusy/bonusy za bezszkodowość/malusy odpowiednio nie obniżają ani nie podwyższają podstawy opodatkowania usługi ubezpieczeniowej. Nie wykazują bowiem ścisłego związku pomiędzy naliczanym bonusem/malusem a wynagrodzeniem za usługę ubezpieczeniową. Po pierwsze, bonus nie jest należny w zamian za to, że klient kupi od wnioskodawcy więcej usług ubezpieczeniowych i pozwoli wnioskodawcy uzyskać wyższe wynagrodzenie z tego tytułu (ponad ustalony poziom). Analogicznie malus nie jest naliczany w zamian za to, że klient nie kupił odpowiedniej ilości usług ubezpieczeniowych i nie pozwolił wnioskodawcy uzyskać zakładanego poziomu wynagrodzenia za te usługi. Bonus/malus mają związek przede wszystkim ze wskaźnikiem szkodowości, co jest okolicznością pozostającą poza kontrolą klienta i wnioskodawcy. Nie mają oni bowiem wpływu na to ilu odbiorców klienta nie zapłaci za faktury klienta objęte ochroną ubezpieczeniową. Przez to bonus/malus nie wykazują ścisłego związku z realizowaną usługą ubezpieczeniową pozwalającego na wniosek, że obniżają lub podwyższają podstawy opodatkowania usługi ubezpieczeniowej. Jest tak dlatego, że nie występuje korelacja pomiędzy przyznaniem bonusa/malusa a wynagrodzeniem za konkretną usługę ubezpieczeniową dokumentowaną konkretnymi fakturami. Brak owej korelacji jest widoczny najbardziej w przypadku polis rozliczanych jako polisy grupowe. Tam bonus/malus obliczany jest (w uproszczeniu) od sumy kwot odszkodowań do wypłaty w ramach danej grupy polis zestawionej z sumą składek z danej grupy polis. Bonus/bonus za bezszkodowość/malus jest ustalany dla całej grupy polis. Jest to określony wskaźnik procentowy, co do którego umowa (polisa) nie przewiduje reguł podziału na poszczególne polisy (usługi ubezpieczeniowe). Może być tak, że bonus/malus zostanie przydzielony tylko jednemu klientowi, a nie wszystkim klientom objętym polisą grupową. Oznacza to, że wynagrodzenie (składki) zapłacone przez innych klientów z grupy oraz ich szkodowość będą miały wpływ na kwotę bonusa/malusa dla jednego klienta. Nawet jeśli bonus/malus zostanie przydzielony wszystkim klientom posiadającym polisy objęte grupą polis, to i tak przyznanie bonusu nie jest skorelowane z kwotą wynagrodzenia (składki) za daną usługę (polisę). Może to skutkować sytuacją, w której klient indywidualnie wywołujący szkodowość, która spowodowałaby naliczenie malusa otrzyma bonus, ponieważ dla całej grupy polis został naliczony bonus. Także w przypadku polis pojedynczych nierozliczanych grupowo podejście wnioskodawcy i zasady ustalania bonusów/malusów są analogiczne jak przy polisach grupowych. W tych przypadkach przyznanie bonusa/bonusa za bezszkodowość/malusa nadal nie jest uzależnione od wysokości składki ubezpieczeniowej (wynagrodzenia za usługę ubezpieczenia), lecz od okoliczności niezależnych od klienta i wnioskodawcy, tj. wskaźnika szkodowości, tj. ilości i wartości przypadków niezapłacenia faktur klienta „oddanych” do ubezpieczenia.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (DKIS) w interpretacji z dnia 13 września 2024 r., znak: 0112-KDIL1-2.4012.333.2024.1.PM rozstrzygał sprawę, która wykazuje podobieństwa do niniejszego zagadnienia. W sprawie rozstrzyganej przez DKIS w ww. interpretacji duży dystrybutor sprzedawał towary do kolejnych mniejszych dystrybutorów. Tym ostatnim przysługiwało prawo do kilku rodzajów bonusów. Większość bonusów (poza jednym) należna była za to, że spełniony był określony poziom obrotu. Natomiast w odniesieniu do jednego z bonusów był on obliczany tak, że analizowano ilość otrzymanych pozytywnych i negatywnych odpowiedzi od klientów końcowych w ramach badania prowadzonego przez dużego dystrybutora. Kalkulowany był procent pozytywnych opinii klientów we wszystkich opiniach oraz procent negatywnych opinii klientów we wszystkich opiniach. Następnie od procenta pozytywnych opinii (od tej liczby) odejmowany był procent (liczba) negatywnych opinii. Tak skalkulowany wskaźnik przyrównywany był do ustalonego wcześniej celu dystrybutora. Jeśli cel ilościowy został osiągnięty przez dystrybutora, został mu wypłacany bonus ilościowy, który kalkulowany był jako pewien procent od obrotu. DKIS rozstrzygnął sprawę w ten sposób, że ten bonus nie obniża podstawy opodatkowania sprzedawanych towarów i nie powinien być dokumentowany fakturą korygującą, ponieważ brak jest ścisłego związku pomiędzy przyznawanym bonusem, a realizowanymi dostawami. W ocenie DKIS bonus ten nie był w sposób bezpośredni skorelowany z obrotem, gdyż ustalany był pośrednio w oparciu o opinie klientów końcowych, które nie zawsze muszą mieć odzwierciedlenie w obrocie.

Rozstrzygnięcie DKIS wpisuje się w sytuację opisaną przez wnioskodawcę i stanowi argument za potwierdzeniem prawidłowości stanowiska wnioskodawcy. W przypadku wnioskodawcy przyznanie bonusu/malusa nie jest bezpośrednio skorelowane z obrotem, gdyż istotnie zależy od wskaźnika szkodowości, który nie ma bezpośredniego odzwierciedlenia w obrocie. Na rozstrzygnięcie DKIS nie wpłynęło także to, że bonus ostatecznie wyrażany był jako określony procent od obrotu, czyli w taki sam sposób jak u wnioskodawcy.

W konsekwencji wnioskodawca uważa, że prawidłowe jest jego stanowisko, że w stanie prawnym od 1 lutego 2026 r. naliczanego bonusa, w tym bonusa za bezszkodowość oraz malusa nie powinien na gruncie podatku od towarów i usług ewidencjonować jako kwot odpowiednio obniżających lub podwyższających podstawę opodatkowania usługi ubezpieczeniowej świadczonej dla klienta. Jak również wnioskodawca uważa, że prawidłowe jest jego stanowisko, że w stanie prawnym od 1 lutego 2026 r. wnioskodawca nie będzie zobowiązany wystawić faktury korygującej ustrukturyzowanej dotyczącej bonusa, w tym bonusa za bezszkodowość oraz malusa, nawet jeśli klient (usługobiorca) zgłosi takie żądanie w terminie. Wyżej została przedstawiona argumentacja za tym, że malus nie podwyższa podstawy opodatkowania usługi ubezpieczeniowej.

Natomiast malus jako kwota pieniężna należna wnioskodawcy od klienta nie powinna być także traktowana jako wynagrodzenie za odrębną usługę świadczoną dla klienta. Świadczenie usługi opodatkowane podatkiem od towarów i usług może mieć miejsce tylko wtedy, kiedy istnieje bezpośredni związek pomiędzy daną kwotą pieniężną (wynagrodzeniem), a świadczeniem (usługą) otrzymywanym w zamian za tę kwotę. W niniejszej sprawie klient, który musi zapłacić wnioskodawcy określoną kwotę tytułem malusa nie otrzymuje w zamian żadnego świadczenia wzajemnego od wnioskodawcy. Jest to rodzaj dodatkowej opłaty naliczanej klientowi za występujący stan zwiększonej szkodowości, który dla wnioskodawcy jest stanem negatywnym i niepożądanym. W konsekwencji wnioskodawca stoi na stanowisku, że w stanie prawnym od 1 lutego 2026 r. nie powinien na gruncie podatku od towarów i usług uznawać malusa za wynagrodzenie za usługę odrębną od usługi ubezpieczeniowej i w konsekwencji nie będzie miał obowiązku wystawienia faktury ustrukturyzowanej, nawet jeśli klient (usługobiorca) zgłosi żądanie wystawienia faktury w terminie.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775), zwanej dalej ustawą,

Jak stanowi art. 2 pkt 22 ustawy:

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:

Przy czym stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:

W myśl przepisu art. 8 ust. 1 ustawy:

Z cytowanych wyżej przepisów ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu niebędące dostawą towarów.

Z uwagi na powyższe unormowania, pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

W przytoczonych przepisach została zrealizowana zasada powszechności opodatkowania wyrażona w art. 1 Dyrektywy 2006/112/WE z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U. UE L Nr 347 s. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady. Definicja świadczenia usług stanowi dopełnienie definicji dostawy towarów i tym samym opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają wszystkie czynności odpłatnego obrotu profesjonalnego.

W tym miejscu należy wskazać, że jak wynika z powołanych powyżej przepisów, każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi co do zasady usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

• w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia;
• świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Co istotne, oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z treści art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem.

Kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

I tak, w wyroku z 15 lipca 1982 r. w sprawie C-89/91 Hong-Kong Trade Development Council, TSUE stwierdził, że wskazane w sprawie czynności podlegają opodatkowaniu jedynie wtedy, gdy zostały wykonane odpłatnie. Analizując głębiej ten problem TSUE w wyroku z 8 marca 1988 r. w sprawie C‑102/86 Apple and Pear Development Council stwierdził, że czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że są Państwo podatnikiem podatku od towarów i usług zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny. Przedmiotem Państwa działalności gospodarczej jest świadczenie usług ubezpieczenia należności. Podstawą świadczenia usługi jest umowa zawierana z klientem (ubezpieczonym/usługobiorcą). Umowa ma odrębny numer, który jest numerem polisy. Numer polisy podawany jest na każdej fakturze wystawianej do tej polisy. Umowa przewiduje, że klient w zamian za ochronę ubezpieczeniową opłaca składkę. Składki dokumentowane są fakturami.

W przypadku zgłoszenia szkody, tj. w przypadku kiedy w transakcji z klientem nabywca/usługobiorca klienta nie ureguluje faktury (należności) wystawionej przez klienta, po spełnieniu warunków wymaganych w polisie, wypłacają Państwo klientowi odszkodowanie. Umowy ubezpieczenia są zawierane na okresy, które najczęściej pokrywają się z okresem trwającym 12 kolejnych miesięcy (tzw. rok ubezpieczeniowy).

W zależności od wskaźnika szkodowości przyznają Państwo klientowi bonus lub też naliczają opłatę dodatkową - malus, stosując odpowiedni procentowy wskaźnik bonusa/malusa wskazany w umowie. Po zakończeniu okresu obowiązywania umowy ubezpieczenia obliczany jest wskaźnik szkodowości. Jest on obliczany w uproszczeniu jako udział łącznej kwoty odszkodowań zaakceptowanych przez Państwa do wypłaty w okresie obowiązywania umowy do łącznej kwoty składki płatnej w odniesieniu do okresu obowiązywania umowy.

Każdy klient ma indywidualnie wynegocjowane procentowe wskaźniki bonusu/malusa, ale reguła działania jest taka sama. Gdy wskaźnik szkodowości jest niski klient otrzymuje bonus. Jest to kwota pieniężna należna od Państwa dla klienta. Gdy wskaźnik szkodowości jest wysoki klientowi naliczany jest malus. Jest to kwota pieniężna należna od klienta dla Państwa. W związku z naliczeniem klientowi malusa nie przekazują Państwo klientowi żadnego świadczenia wzajemnego. Jest to rodzaj dodatkowej opłaty naliczanej klientowi za występujący stan zwiększonej szkodowości, który z Państwa perspektywy jest stanem negatywnym i niepożądanym.

W odniesieniu do bonusów niekiedy stosują Państwo jeszcze jedną klauzulę umowną nazywaną „bonus za bezszkodowość”. Polega ona na tym, że po zakończeniu okresu obowiązywania polisy wypłacą Państwo klientowi określoną kwotę tytułem bonusa za bezszkodowość, jeśli w okresie obowiązywania polisy nie było odszkodowań zaakceptowanych przez Państwa do wypłaty. Bonus różni się zatem od bonusa za bezszkodowość tym, że ten ostatni wymaga braku jakiejkolwiek szkodowości. Natomiast w przypadku bonusa wystąpienie szkody nie oznacza braku bonusa i nadal może być on należny klientowi, jeśli finalnie wskaźnik szkodowości będzie mieścił się na ustalonym poziomie uprawniającym do otrzymania bonusa.

Należą Państwo do grupy świadczącej usługi ubezpieczeniowe na skalę międzynarodową. W Polsce świadczą Państwo usługi za pomocą oddziału (stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej) w Polsce, z którego obsługuje swoich klientów. W innych regionach Europy i świata funkcjonują Państwa odrębne stałe miejsca prowadzenia działalności gospodarczej lub odrębne podmioty z Państwa grupy, które z kolei obsługują tamtejszych lokalnych klientów. Przykładowo, klient korporacyjny Y. z branży spożywczej działający na całym świecie może być obsługiwany przez Państwa grupę w ten sposób, że spółki z grupy Y. z siedzibą w Niemczech będą obsługiwane przez Państwa oddział w Niemczech. Usługi ubezpieczeniowe dla tych spółek będą rozliczane do celów VAT w Niemczech i fakturowane przy użyciu niemieckiego numeru VAT. Natomiast spółki z grupy Y. z siedzibą w Polsce będą obsługiwane przez Państwa oddział w Polsce. Usługi ubezpieczeniowe dla tych spółek będą rozliczane do celów VAT w Polsce i fakturowane przy użyciu Państwa polskiego numeru VAT.

Polisy spółek z grupy Y. (zarówno polskich, jak i zagranicznych) mogą być rozliczane jako grupa polis. Po zakończeniu okresu obowiązywania polis w ramach grupy polis „międzynarodowych” obliczany jest wskaźnik szkodowości dla całej grupy polis stworzonych przez spółki z grupy Y.. Wówczas wskaźnik szkodowości ustalany jest jako udział zsumowanych odszkodowań zaakceptowanych do wypłaty występujących u wszystkich klientów z grupy Y. do sumy składek zapłaconych przez wszystkich klientów z grupy Y. objętych polisą grupową. Wśród takich klientów jeden z nich może być Państwa klientem, który rozliczany jest w Polsce i fakturowany fakturami zawierającymi polski numer VAT.

W przypadku grupy polis może dojść do sytuacji, w której jeden klient będzie miał wysoką szkodowość, ale pozostali klienci z grupy będą mieć niską szkodowość i finalnie dla tej grupy polis wskaźnik szkodowości będzie wynosił tyle, że w odniesieniu do tej grupy polis zostanie naliczony bonus. Umowa nie precyzuje w jakiej proporcji przyporządkować bonus/malus do danego klienta w ramach grupy polis. W przypadku grupy polis „międzynarodowych” decyzja o przyznaniu bonusu oraz sposób jego alokacji zapada poza Państwa strukturą, tj. zapada na szczeblu międzynarodowym.

Bonus może zostać przyznany każdemu klientowi, którego polisy zostały objęte grupą polis, niezależnie od kwoty zapłaconej składki tytułem wynagrodzenia za usługę ubezpieczenia ani jego indywidualnego wskaźnika szkodowości. Natomiast może być tak, że bonus zostanie przydzielony tylko jednemu klientowi z grupy Y. W takim przypadku jeszcze bardziej widoczny będzie brak korelacji pomiędzy przyznaniem bonusu a kwotą wynagrodzenia (składki) za usługę oraz wskaźnikiem szkodowości tej jednej spółki.

Grupę polis może stworzyć także kilka podmiotów z danej grupy, które są obsługiwane wyłącznie przez Państwa. Sytuacja ta może dotyczyć grupy, która operuje tylko w Polsce, posiadając tu kilka spółek korzystających z usług ubezpieczenia. W tym zakresie sytuacja jest analogiczna jak opisana powyżej, z tą różnicą, że w grupie polis są tylko klienci obsługiwani przez Państwa (polski oddział). Wskaźnik szkodowości ustalany jest wówczas jako udział zsumowanych odszkodowań zaakceptowanych przez Państwa do wypłaty występujących u wszystkich klientów z tej grupy polis do sumy składek zapłaconych przez wszystkich klientów z grupy objętych tą polisą grupową.

Umowy zawierane z klientami z grupy nie precyzują w jakiej proporcji należy przyporządkować bonus/malus do poszczególnych klientów. Zwykle bonusy/malusy są przydzielane każdemu klientowi. Przykładowo, jeśli wskaźnik szkodowości wskazuje, że bonus wyliczony dla grupy polis wynosi 17 %, to każdy klient otrzyma bonus wynoszący 17 % składki jaką zapłacił w danym okresie obowiązywania polisy. Innymi słowy, wysokość wynagrodzenia za usługę od klienta ani jego indywidualny wskaźnik szkodowości nie ma bezpośredniego wpływu na przyznanie mu bonusu. O tym decyduje wskaźnik szkodowości obliczany jak wyżej (na zsumowanych wartościach). Oznacza to, że przyznanie bonusa/malusa nie jest bezpośrednio skorelowane z Państwa obrotem z tym klientem, gdyż istotnie zależy od wskaźnika szkodowości, który nie ma bezpośredniego odzwierciedlenia w tym obrocie. Dopiero, gdy bonus/malus dla grupy polis jest należny, to wyraża się on dla klienta jako określony procent należnej od niego składki. Jest to jednak tylko metoda służąca wyrażeniu (obliczeniu) kwoty bonusa.

W przypadku grupy polis „krajowych” także może dojść do sytuacji, w której jeden klient z grupy będzie miał wysoką szkodowość, ale ostatecznie otrzyma bonus z uwagi na ogólną niską szkodowość grupy. Jak również może dojść do sytuacji, w której bonus „wypracowany” przez grupę polis zostanie przydzielony tylko jednemu klientowi z grupy i pozostali klienci posiadający polisy z grupy polis nie otrzymają bonusu. Jako że przypadek grupy polis „krajowych” jest podobny do opisywanej wyżej grupy polis „międzynarodowych”, w tym przypadku również brakuje korelacji pomiędzy przyznaniem bonusa/malusa a kwotą wynagrodzenia za usługę (składki) należnego od poszczególnego klienta oraz wskaźnikiem szkodowości indywidualnie wyliczonym na polisie tego klienta. Jeśli jeden klient posiada u Państwa kilka polis, to dla potrzeb naliczania bonusów/malusów te kilka polis najczęściej będzie tworzyć grupę polis. Przykładowo, klient posiada u Państwa trzy polisy. Jedną polisę w PLN (nr X), jedną polisę w EUR (nr Y) oraz jedną polisę w USD (nr Z). Oznacza to, że w trakcie świadczenia usługi w danym okresie klientowi są wystawiane faktury sprzedaży do konkretnej polisy o konkretnym numerze. Przykładowo, jeśli faktury klientowi wystawiane są kwartalnie, to w trakcie rocznego okresu obowiązywania polisy otrzyma 4 faktury zawierające nr polisy X, 4 faktury zawierające nr polisy Y oraz 4 faktury zawierające nr polisy Z. Gdyby faktury były wystawiane co miesiąc, to w trakcie rocznego okresu polisy klient otrzymałby po 12 faktur do polis X, Y i Z. W takim przypadku wskaźnik szkodowości ustalany jest wówczas jako udział zsumowanych odszkodowań zaakceptowanych przez Państwa do wypłaty występujących na wszystkich trzech polisach do sumy składek zapłaconych w ramach tych trzech polis. Umowy zawierane z klientem znowu nie precyzują w jakiej proporcji należy przyporządkować bonus/malus do poszczególnej polisy. W tym przypadku, gdyby spojrzeć indywidualnie na daną polisę (fakturowaną odrębnie usługę) znowu mogłoby dojść do sytuacji, że indywidualnie dla polisy Z powinien zostać naliczony malus z uwagi na wysoki wskaźnik szkodowości. Ostatecznie jednak klient otrzyma bonus, ponieważ dla grupy polis wskaźnik szkodowości wynosi tyle, że warunki umowne z klientem przewidują bonus. Patrząc z perspektywy pojedynczej usługi ubezpieczeniowej (pojedynczej polisy) znowuż brakuje korelacji pomiędzy przyznaniem bonusa/malusa a wynagrodzeniem (składką) z tytułu zawarcia danej umowy (polisy) i wskaźnikiem szkodowości dla tej polisy.

Obsługują Państwo także klientów, którzy posiadają jedną polisę. Nie występuje wtedy grupa polis, jak i wskaźnik szkodowości ustalany jest jako udział odszkodowań zaakceptowanych przez Państwa do wypłaty do kwoty zapłaconej składki, w odniesieniu do jednej polisy posiadanej przez klienta. Niemniej jednak zasady ustalania bonusów/malusów są analogiczne jak przy polisach grupowych. Łatwiejsze uchwycenie korelacji pomiędzy bonusem/malusem a kwotą wynagrodzenia (składki) wynika jedynie z okoliczności faktycznych sprowadzających się do istnienia jednej polisy. Nie wynika natomiast ze zmiany sposobu obliczania bonusa/malusa, który jest taki sam jak przy polisach grupowych. W szczególności przyznanie bonusa/malusa nadal nie jest uzależnione od wysokości składki ubezpieczeniowej (wynagrodzenia za usługę ubezpieczenia), lecz od okoliczności niezależnych od klienta i Państwa, tj. wskaźnika szkodowości, w tym ilości i wartości całkowitej kwoty odszkodowań zatwierdzonych przez ubezpieczyciela (Państwa) do wypłaty w danym okresie rozliczeniowym. Traktują Państwo bonusy/malusy jako dodatkowe opłaty odrębnie od kwoty składki. Państwa intencją nie jest udzielenie obniżki składki za pomocą bonusa ani podwyższenie składki malusem.

Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy w stanie prawnym od 1 lutego 2026 r. naliczane bonusy, w tym bonusy za bezszkodowość oraz malusy na gruncie podatku od towarów i usług będą stanowiły kwoty odpowiednio obniżające lub podwyższające podstawę opodatkowania usługi ubezpieczeniowej świadczonej dla klienta.

Stosownie do art. 29a ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 29a ust. 6 ustawy:

W myśl art. 29a ust. 7 ustawy:

W myśl art. 29a ust. 10 ustawy:

Na podstawie art. 29a ust. 13 ustawy:

Zgodnie z art. 29a ust. 14 ustawy:

W analizowanej sprawie naliczenie bonusa, w tym bonusa za bezszkodowość oraz malusa na gruncie podatku od towarów i usług będzie stanowiło odpowiednio obniżenie lub podwyższenie podstawy opodatkowania usługi ubezpieczeniowej świadczonej dla klienta. Przyznanie bonusa czy malusa wynika z klauzul umownych zawartych w umowach ubezpieczenia, a więc będzie miało ścisły związek ze świadczoną przez Państwa usługą ubezpieczenia. Przyznając klientowi bonus, w tym za bezszkodowość, lub też naliczając malus, będą Państwo stosowali odpowiedni procentowy wskaźnik bonusa/malusa wskazany w umowie (wyliczany jako udział łącznej kwoty odszkodowań zaakceptowanych przez Państwa do wypłaty w okresie obowiązywania umowy do łącznej kwoty składki płatnej w odniesieniu do okresu obowiązywania umowy), który - jak Państwo wskazali w opisie sprawy - kiedy jest klientowi należny to wyraża się dla tego klienta jako określony procent należnej od niego składki.

Przyznanie bonusa/malusa będzie się wiązać każdorazowo z przepływem pieniężnym pomiędzy stronami umowy ubezpieczenia, tj.:

• bonus - kwota pieniężna należna od Państwa dla klienta
• malus - kwota pieniężna należna od klienta dla Państwa.

Nie można zatem przyjąć, że kwoty te nie będą wykazywały ścisłego związku z realizowaną usługą ubezpieczeniową, a tym samym, że pozostaną bez wpływu na wysokość wcześniej określonej i zafakturowanej składki. Pomimo, że bonus czy malus przyznawany będzie dopiero po zakończeniu okresu obowiązywania umowy ubezpieczenia (wtedy zostanie obliczany wskaźnik szkodowości), to w istocie ostatecznie będzie on kształtował wartość należnej od klienta składki. I chociaż wskazują Państwo, że traktują bonusy/malusy jako dodatkowe opłaty odrębnie od kwoty składki i że Państwa intencją nie jest udzielenie obniżki składki za pomocą bonusu ani podwyższenie składki malusem, to ww. okoliczności wskazują, że bonusy/malusy odpowiednio będą obniżały lub podwyższały podstawę opodatkowania usługi ubezpieczeniowej świadczonej dla klienta.

Natomiast sam sposób kalkulacji wskaźnika szkodowości i przyporządkowanie bonusów, w tym za bezszkodowość oraz malusów do poszczególnych klientów pozostaje bez wpływu na ich kwalifikację prawnopodatkową jako kwot skutkujących odpowiednio obniżeniem lub podwyższeniem składki ubezpieczeniowej.

W konsekwencji, bonusy, w tym bonusy za bezszkodowość oraz malusy należy uznać na gruncie podatku od towarów i usług za kwoty odpowiednio obniżające lub podwyższające podstawę opodatkowania usługi ubezpieczeniowej świadczonej dla klienta.

Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego nr 1 jest nieprawidłowe.

Państwa wątpliwości dotyczą również kwestii, czy w stanie prawnym od 1 lutego 2026 r. nie będą Państwo zobowiązani wystawić faktury korygującej ustrukturyzowanej dotyczącej bonusa, w tym bonusa za bezszkodowość oraz malusa, nawet jeśli klient (usługobiorca) zgłosi takie żądanie w terminie.

Ustawą z dnia 16 czerwca 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r. poz. 1598), wprowadzono zmiany w zakresie KSeF, które miały wejść w życie 1 lipca 2024 r. Jednak, zgodnie z ustawą z dnia 9 maja 2024 r. zmieniającą ustawę o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2024 r. poz. 852), zwanej dalej „ustawą zmieniającą” - termin wejścia w życie obowiązkowego KSeF został przesunięty na 1 lutego 2026 r. (ustawa zmieniająca weszła w życie z dniem 1 lipca 2024 r.).

Przepis art. 2 pkt 31-32 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 lutego 2026 r., stanowi, że:

W myśl art. 2 pkt 32a ustawy:

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

Na podstawie art. 106b ust. 2 ustawy:

Co więcej, zgodnie z art. 106b ust. 3 pkt 2 ustawy:

Jak wynika z art. 106g ust. 3a ustawy:

Jednocześnie, zgodnie z art. 106j ust. 1 pkt 1 ustawy:

Stosownie do art. 106nc ust. 1 i ust. 3 ustawy:

Ww. ustawą z dnia 16 czerwca 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, powołany wyżej art. 106nc miał obowiązywać do 30 czerwca 2024 r. Jednak, zgodnie z ustawą zmieniającą obowiązuje do 31 stycznia 2026 r.

Stosownie do art. 106ga ust. 1 ustawy, który wchodzi w życie od 1 lutego 2026 r.:

Zgodnie z art. 106nh ust. 1, który wchodzi w życie od 1 lutego 2026 r.:

W przedmiotowym przypadku - jak wykazano wyżej - bonus/malus będzie przyznawany po zakończeniu okresu obowiązywania umowy ubezpieczenia i będzie wiązał się ze składką już zafakturowaną. Skoro bonusy, w tym bonusy za bezszkodowość oraz malusy będą wpływały na podstawę opodatkowania (będą stanowiły kwoty odpowiednio obniżające lub podwyższające podstawę opodatkowania usługi ubezpieczeniowej świadczonej dla klienta), to wystąpi obowiązek wystawienia faktur korygujących.

Zatem, w stanie prawnym od 1 lutego 2026 r. będą Państwo zobowiązani wystawić faktury korygujące ustrukturyzowane dotyczącej bonusu, w tym bonusu za bezszkodowość oraz malusa.

Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego nr 2 jest nieprawidłowe.

Dodatkowo Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy w stanie prawnym od 1 lutego 2026 r. nie powinni Państwo na gruncie podatku od towarów i usług uznawać malusa za wynagrodzenie za usługę odrębną od usługi ubezpieczeniowej i w konsekwencji nie będą Państwo mieli obowiązku wystawienia faktury ustrukturyzowanej, nawet jeśli klient (usługobiorca) zgłosi takie żądanie wystawienia faktury w terminie.

Jak już wskazano wyżej katalog czynności, które podlegają opodatkowaniu VAT, jest zawarty w art. 5 ustawy i wymienia m.in. odpłatne świadczenie usług. Definicja świadczenia usług ma jednocześnie charakter dopełniający definicję dostawy towarów i jest wyrazem realizacji powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatnika w ramach działalności gospodarczej.

Zatem każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

• w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
• świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Co istotne, oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność (usługa) podlegała opodatkowaniu VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

W rozpatrywanej sprawie, gdy wskaźnik szkodowości jest wysoki klientowi naliczany jest malus. Jest to kwota pieniężna należna od klienta dla Państwa. Przy czym, jak wykazano wyżej, w odpowiedzi na pytanie oznaczone nr 1, malusy będą podwyższały podstawę opodatkowania usługi ubezpieczeniowej świadczonej dla klienta. Zatem nie będą one stanowiły wynagrodzenia za odrębną usługę świadczoną przez Państwa na rzecz klienta, lecz element wynagrodzenia za usługę ubezpieczeniową, w związku z którą zostanie on naliczony. W konsekwencji nie będą Państwo zobowiązani do wystawienia odrębnej faktury, gdyż mając na względzie odpowiedź na pytanie nr 2, podwyższenie podstawy opodatkowania w zw. z przyznaniem malusa, będzie wiązało się z wystawieniem ustrukturyzowanych faktur korygujących.

Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego nr 3 jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja została wydana zgodnie ze stanem prawnym na dzień jej wydania, zatem w przypadku zmiany stanu prawnego traci ona swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…), ul. (…), (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.