
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest:
-prawidłowe w zakresie opodatkowania VAT czynności dostawy energii elektrycznej wyprodukowanej przez Spółkę w instalacji fotowoltaicznej (w części pytanie nr 2)
-nieprawidłowe w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego (w części pytanie nr 2 oraz w części pytanie nr 3);
-nieprawidłowe w zakresie dotyczącym określenia podstawy opodatkowania (w części pytanie nr 2);
-prawidłowe w zakresie dotyczącym obowiązku wystawienia faktury dokumentującej dostawę energii elektrycznej (w części pytanie nr 2 oraz pytanie nr 1).
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
Państwa wniosek z 4 czerwca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie opodatkowania VAT czynności dostawy energii elektrycznej, momentu powstania obowiązku podatkowego, określenia podstawy opodatkowania oraz obowiązku wystawienia faktury, wpłynął 11 czerwca 2025 r. Uzupełnili go Państwo pismem z 18 lipca 2025 r. (wpływ 25 lipca 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego
XXXX spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej jako: „Wnioskodawca” lub „Spółka”) prowadzi działalność gospodarczą i jest czynnym podatnikiem VAT. W celu optymalizacji kosztów energii oraz realizacji celów środowiskowych, Spółka zamontowała na swoich nieruchomościach instalację fotowoltaiczną. Instalacja ta służy zarówno do pokrycia własnych potrzeb energetycznych, jak i do wprowadzania nadwyżek wyprodukowanej energii elektrycznej do sieci elektroenergetycznej. Rozliczenie energii odbywa się w systemie net-billing, zgodnie z umową zawartą z AAAA Spółka posiada status prosumenta. Wyprodukowana energia elektryczna w pierwszej kolejności zużywana jest na potrzeby własne, natomiast nadwyżka trafia do sieci. Spółka nie magazynuje energii elektrycznej. Wartość energii oddanej do sieci jest przeliczana przez AAAA na wartość w PLN, która trafia na tzw. „depozyt prosumenta” - wirtualne konto, z którego Spółka reguluje należności za energię pobraną z sieci. Na fakturze wystawianej przez AAAA suma godzinowych sald ujemnych (energia oddana do sieci) jest przeliczana po stawce za kWh narzuconej przez AAAA i pomniejsza o wartość do zapłaty za energię pobraną.
W uzupełnieniu wniosku z 18 lipca 2025 r. Spółka podała następujące informacje:
1.Instalacja fotowoltaiczna, w której spółka wytwarza energię elektryczną stanowi mikroinstalację w rozumieniu art. 2 pkt 19 ustawy z 20 lutego 2015r. o odnawialnych źródłach energii (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1361 ze zm.; dalej jako: „OZE”), który mówi, że: mikroinstalacja – [oznacza] instalację odnawialnego źródła energii o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 50 kW, przyłączoną do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV albo o mocy osiągalnej cieplnej w skojarzeniu nie większej niż 150 kW, w której łączna moc zainstalowana elektryczna jest nie większa niż 50 kW.
Posiadana przez Spółkę instalacja dysponuje mocą o wielkości (...) kW i jest określana na zaświadczeniu, wydanym przez ..., potwierdzającym przyłączenie jako mikroinstalacja prosumenta energii odnawialnej.
2.Spółka jest prosumentem, o którym mowa w art. 2 pkt 27a, zgodnie z zapisem artykułu: prosument energii odnawialnej – [oznacza] odbiorcę końcowego wytwarzającego energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii na własne potrzeby w mikroinstalacji, pod warunkiem że w przypadku odbiorcy końcowego niebędącego odbiorcą energii elektrycznej w gospodarstwie domowym, nie stanowi to przedmiotu przeważającej działalności gospodarczej określonej zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz.U. z 2023 r. poz. 773) oraz zgodnie z pismem otrzymanym od AAAA. Ponadto AAAA wystawiając fakturę za energię elektryczną umieszcza informację: Punkt poboru: … .
3.Umowa z AAAA (ówczesny …) została zawarta 14.12.1999 roku i jest umową na czas nieokreślony. Po zamontowaniu i uruchomieniu mikroinstalacji AAAA poinformowała w piśmie z dnia 04.04.2023 r., że została poinformowana przez dystrybutora o przyłączeniu źródła wytwórczego do sieci elektroenergetycznej i na tej podstawie Spółka została prosumentem. Spółka miała czternastodniowe prawo do wypowiedzenia umowy, z którego nie skorzystała. Umowa jest aktywna.
4.Umowa z AAAA (ówczesny …) dotyczy świadczenia usługi przesyłowej i sprzedaży energii elektrycznej.
5.Na podstawie informacji otrzymanej w mailu z dnia 03.07.2023 r. od Specjalisty ds. …, czytamy:
1.Od 24.03.2023 są Państwo rozliczani jako prosument w ramach i do czasu obowiązywania zawartej umowy. Od rozpoczęcia rozliczeń prosumenckich, mają Państwo jednomiesięczny okres rozliczeniowy. Zmiana ta ułatwia bieżące monitorowanie wprowadzonej i pobranej energii elektrycznej. Stawka opłaty abonamentowej wynika z obecnie obowiązującej taryfy.
2.W sytuacji kiedy istnieje taka konieczność, mogą Państwo wystawić nam dokument kosztowy dotyczący rozliczenia depozytu prosumenckiego (net-billing), który należy wysłać pocztą do … - wystawiona przez Państwa faktura powinna zawierać/odzwierciedlać dane zgodne z fakturę sprzedaży wystawioną dla Państwa z naszego systemu bilingowego. Wątpliwości związane z wystawianiem faktur prosimy uzgodnić ze swoimi służbami księgowo-podatkowymi, bądź pozyskać potwierdzenie poprzez pozyskanie indywidualnej interpretacji podatkowej.
6.Faktura wystawiona przez AAAA dotyczy: Nabywcy (XXXX, punktu poboru, którym jest baza przedsiębiorstwa, na terenie której zainstalowana jest mikroinstalacja, ilości energii pobranej, opłat przesyłowych, prosumenta - rozliczenia energii wprowadzonej do sieci; kwoty do zapłaty za zużytą energię w wysokości pomniejszonej o wartość energii wprowadzonej do sieci, tzw. depozytu.
7.Z pozyskanych w ogólnodostępnych źródłach informacji Spółka wnioskuje, że AAAA nie posiada koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej (ew. koncesje posiadają inne podmioty z grupy AAAA lub spółki celowe), nie posiada koncesji na magazynowanie energii elektrycznej, nie posiada koncesji na dystrybucję/ przesyłanie energii elektrycznej (tę funkcję pełni ...), posiada koncesję na AAAA energią elektryczną. Spółka uważa, że ... powinien samodzielnie udzielić we własnym imieniu odpowiedzi na postawione pytanie.
8.Spółka nie posiada koncesji na wytwarzanie, magazynowanie, przesyłanie, dystrybucję lub AAAA energią elektryczną.
9.Łączna moc posiadanej instalacji fotowoltaicznej, w której Spółka produkuje energię elektryczną nie przekracza 1MW.
Pytania (we wniosku pytania nr 1, nr 2 – ostatecznie przedstawione w uzupełnieniu wniosku – oraz część pytania nr 3)
1.Czy w związku z sumą godzinowych sald ujemnych, stanowiących wartość energii oddanej do sieci w systemie net-billing, Spółka powinna wystawić fakturę sprzedaży VAT dla AAAA?
2.Czy i w jaki sposób, w świetle ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, dostawa wyprodukowanej przez Spółkę energii elektrycznej na rzecz AAAA skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego oraz jakie konsekwencje podatkowe (w zakresie VAT) wiążą się z tą transakcją po stronie Spółki, w tym w szczególności:
-czy czynność ta podlega opodatkowaniu VAT jako dostawa towarów?
-kiedy powstaje obowiązek podatkowy z tytułu tej dostawy?
-jaka jest prawidłowa podstawa opodatkowania oraz moment i zasady dokumentowania dostawy energii elektrycznej wyprodukowanej przez Spółkę dla AAAA?
3.Czy obowiązek podatkowy w podatku VAT, związany ze sprzedażą przez Spółkę energii na rzecz AAAA, powstaje z datą otrzymania faktury od AAAA?
Państwa stanowisko w sprawie (w zakresie pytania nr 2 ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)
1Obowiązek wystawienia faktury VAT.
Zdaniem Spółki, w związku z oddawaniem energii elektrycznej do sieci w systemie net-billing, Spółka uważa, że powinna wystawić fakturę VAT dokumentującą sprzedaż energii na rzecz AAAA. Zgodnie z aktualnymi interpretacjami indywidualnymi oraz stanowiskiem organów podatkowych, czynny podatnik VAT, będący prosumentem, który wprowadza energię do sieci, dokonuje odpłatnej dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, a czynność ta podlega opodatkowaniu VAT, gdyż można domniemywać, że sprzedaż energii elektrycznej należy rozpatrywać jako działalność gospodarczą w kontekście art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, a Wnioskodawcę za podatnika podatku VAT. Dokonuje on bowiem dostawy energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji na podstawie umowy, która została zawarta z dostawcą energii elektrycznej i otrzymuje za ten fakt (czerpie korzyści) wynagrodzenie. Wartość energii oddanej do sieci, stanowiąca podstawę rozliczenia w systemie net-billing, można traktować jako wynagrodzenie za dostawę towarów, co obliguje Spółkę do wystawienia faktury VAT na rzecz AAAA.
W świetle powyższego Spółka wnosi o potwierdzenie prawidłowości swojego stanowiska, tj. Spółka powinna wystawiać fakturę VAT dla AAAA, dokumentującą sprzedaż energii oddanej do sieci w systemie net-billing.
2Zdaniem Spółki, dostawa wyprodukowanej przez nią energii elektrycznej na rzecz AAAA, w ramach rozliczenia net-billing, stanowi odpłatną dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 775, ze zm.).
Spółka, będąc czynnym podatnikiem VAT jest zobowiązana do opodatkowania tej czynności podatkiem od towarów i usług oraz do wystawienia faktury VAT, dokumentującej dostawę energii elektrycznej zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. Podstawą opodatkowania jest wartość energii oddanej do sieci, ustalona zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT i odpowiadająca ustalonej ilości energii oraz cenie stosowanej w systemie net-billing, bez kompensowania z energią pobraną.
Obowiązek podatkowy powstaje na zasadach szczególnych, wskazanych w art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy o VAT, tj. z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż z upływem terminu płatności określonego dla energii oddanej do sieci. Spółka uznaje, że za moment powstania obowiązku podatkowego należy przyjąć dzień wystawienia faktury dokumentującej rozliczenie energii elektrycznej przez AAAA.
Podsumowując, Spółka stoi na stanowisku, że:
-dostawa wyprodukowanej energii elektrycznej do AAAA podlega opodatkowaniu VAT jako dostawa towarów,
-obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później niż z upływem terminu płatności,
-podstawą opodatkowania jest wartość energii elektrycznej oddanej do sieci,
-Spółka jest zobowiązana do wystawiania faktur VAT z tego tytułu.
3. Moment powstania obowiązku podatkowego w VAT.
Spółka uważa, że obowiązek podatkowy w zakresie VAT, związany ze sprzedażą energii elektrycznej powstaje z datą otrzymania faktury od AAAA. W systemie net-billing wartość energii oddanej do sieci jest rozliczana poprzez wirtualny depozyt prosumenta, a faktyczne rozliczenie następuje w momencie wystawienia faktury przez AAAA, która uwzględnia saldo energii oddanej i pobranej. W przypadku VAT, zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy o VAT, w odniesieniu do dostaw energii elektrycznej obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż z upływem terminu płatności. W praktyce fakturę wystawia AAAA, a Spółka powinna ją otrzymać i na tej podstawie rozliczyć podatek VAT.
W świetle powyższego Spółka wnosi o potwierdzenie prawidłowości swojego stanowiska, tj. obowiązek podatkowy w VAT powstaje z datą otrzymania faktury od AAAA.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest:
-prawidłowe w zakresie opodatkowania VAT czynności dostawy energii elektrycznej wyprodukowanej przez Spółkę w instalacji fotowoltaicznej (w części pytanie nr 2)
-nieprawidłowe w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego (w części pytanie nr 2 oraz w części pytanie nr 3);
-nieprawidłowe w zakresie dotyczącym określenia podstawy opodatkowania (w części pytanie nr 2);
-prawidłowe w zakresie dotyczącym obowiązku wystawienia faktury dokumentującej dostawę energii elektrycznej (w części pytanie nr 2 oraz pytanie nr 1).
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 775, ze zm.; dalej jako: „ustawa” lub „ustawa o VAT”):
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).
Jak stanowi art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
W świetle art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów (...).
Zarówno dostawa towarów jak i świadczenie usług mieszczą się w definicji sprzedaży, określonej w art. 2 pkt 22 ustawy, zgodnie z którym:
Sprzedaż to odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
Jak wynika z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, bezwzględnym warunkiem dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jest „odpłatność” za daną czynność. Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.
Zatem pod pojęciem odpłatności świadczenia rozumieć należy prawo podmiotu sprzedającego towar lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego). W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Co do zasady, opodatkowaniu podlegają czynności odpłatne, przy czym z przepisów nie wynika, że odpłatność za czynności dostawy towarów lub świadczenia usług musi mieć postać pieniężną. Odpłatność jako świadczenie wzajemne może również przybrać postać rzeczową – zapłata w innym towarze lub usłudze albo mieszaną – zapłata w części pieniężna i w części rzeczowa. Innymi słowy, dla uznania czynności za odpłatną wystarczające jest, by istniała możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie za tę czynność.
Jednocześnie wskazać należy, że nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów czy świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu, musi być wykonana przez podatnika.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy:
Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 1a, 1b, 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20, art. 21 ust. 1 i art. 138f.
Z konstrukcji podatku od towarów i usług wynika, że podatnik, który wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu VAT, zobowiązany jest opodatkować daną czynność w momencie powstania obowiązku podatkowego. Powyższy przepis formułuje zasadę ogólną, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru bądź wykonania usługi, co oznacza, że podatek staje się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów bądź świadczenie usług i powinien być rozliczony za ten okres.
Przepis art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. a ustawy stanowi:
Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury z tytułu dostaw energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego.
Na mocy art. 19a ust. 7 ustawy:
W przypadkach, o których mowa w ust. 5 pkt 3 i 4, gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminów wystawienia faktury określonych w art. 106i ust. 3 i 4, a w przypadku gdy nie określono takiego terminu – z chwilą upływu terminu płatności.
Według art. 2 pkt 31 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o fakturze − rozumie się przez to dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie.
Faktury są dokumentami potwierdzającymi rzeczywiste transakcje gospodarcze dokonywane przez podatnika. Faktura pełni szczególną rolę dowodową w prawidłowym wymiarze podatku od towarów i usług, dlatego też niezwykle istotne jest prawidłowe oznaczenie wszystkich elementów faktury. Wystawienie faktury należy rozumieć jako sporządzenie ww. dokumentu oraz jego przekazanie innemu podmiotowi (nabywcy), a przez to wprowadzenie faktury do obrotu prawnego.
Przepis art. 106b ust. 1 ustawy stanowi, że:
Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:
1)sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
2)wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;
3)wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
4)otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy:
a)wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,
b)czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4,
c)dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b.
Zgodnie z art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy:
Fakturę wystawia się nie później niż z upływem terminu płatności − w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4.
Na mocy art. 106i ust. 7 pkt 1 ustawy:
Faktury nie mogą być wystawione wcześniej niż 60. dnia przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi.
Stosownie do treści art. 106i ust. 8 ustawy:
Przepis ust. 7 pkt 1 nie dotyczy wystawiania faktur w zakresie dostawy i świadczenia usług, o których mowa w art. 19a ust. 3, 4 i ust. 5 pkt 4, jeżeli faktura zawiera informację, jakiego okresu rozliczeniowego dotyczy.
Jak stanowi art. 29a ust. 1 ustawy:
Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
Z przytoczonego powyżej przepisu art. 29a ust. 1 ustawy wynika, że podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Kluczowa dla konstrukcji podstawy opodatkowania jest analiza pojęcia wynagrodzenia rozumianego jako wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług.
W myśl art. 29a ust. 6 ustawy:
Podstawa opodatkowania obejmuje:
1) podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;
2) koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.
Natomiast jak stanowi art. 29a ust. 7 ustawy:
Podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:
1) stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;
2) udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;
3) otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.
Zgodnie z art. 2 pkt 19 i pkt 27a ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1361, ze zm.; dalej jako: „ustawa o OZE”:
Użyte w ustawie określenia oznaczają:
19) mikroinstalacja – instalację odnawialnego źródła energii o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 50 kW, przyłączoną do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV albo o mocy osiągalnej cieplnej w skojarzeniu nie większej niż 150 kW, w której łączna moc zainstalowana elektryczna jest nie większa niż 50 kW;
27a) prosument energii odnawialnej – odbiorcę końcowego wytwarzającego energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii na własne potrzeby w mikroinstalacji, pod warunkiem że w przypadku odbiorcy końcowego niebędącego odbiorcą energii elektrycznej w gospodarstwie domowym, nie stanowi to przedmiotu przeważającej działalności gospodarczej określonej zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz.U. z 2023 r. poz. 773).
Stosownie do art. 3 ustawy o OZE:
Podjęcie i wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii wymaga uzyskania koncesji na zasadach i warunkach określonych w ustawie – Prawo energetyczne, z wyłączeniem wytwarzania energii elektrycznej:
1)w mikroinstalacji;
2)w małej instalacji;
3)wyłącznie z biogazu rolniczego, w tym w kogeneracji w rozumieniu art. 3 pkt 33 ustawy – Prawo energetyczne;
4)wyłącznie z biopłynów.
Zgodnie z art. 4 ust. 1a pkt 2 ustawy o OZE:
Sprzedawca, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, dokonuje rozliczenia wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej od 1 lipca 2022 r. przez prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej, wytwarzającego energię elektryczną w instalacji odnawialnego źródła energii, której przyłączenie do sieci elektroenergetycznej i wprowadzenie z niej energii elektrycznej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej po raz pierwszy nastąpiło po 31 marca 2022 r., z wyłączeniem mikroinstalacji przyłączonych do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej zgodnie z art. 4d ust. 2-11, wobec wartości energii elektrycznej pobranej z tej sieci w celu jej zużycia na potrzeby własne.
W myśl art. 4 ust. 2 pkt 1 ustawy o OZE:
Rozliczenia, o którym mowa w ust. 1 i 1a, w odniesieniu do prosumenta energii odnawialnej – dokonuje się z uwzględnieniem zasad, o których mowa w ust. 2a-2d, na podstawie wskazań układu pomiarowo-rozliczeniowego dokonującego pomiaru ilości energii elektrycznej w punkcie poboru energii prosumenta energii odnawialnej.
Szczegółowy sposób rozliczania prosumenta z udostępnionej energii regulują przepisy art. 4 ust. 2a-7 ustawy o OZE.
Stosownie do art. 4 ust. 2b ustawy o OZE:
Rozliczenia pomiędzy sprzedawcą, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, a prosumentem energii odnawialnej, prosumentem zbiorowym energii odnawialnej lub prosumentem wirtualnym energii odnawialnej są prowadzone na podstawie ilości energii sumarycznie zbilansowanej w każdej godzinie. Sumarycznie zbilansowana ilość energii elektrycznej, wprowadzona do i pobrana z sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, przez prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej, jest wyznaczana dla danej godziny metodą wektorową według następującego wzoru:
Eb(t) = Ep(t) – Ew(t)
gdzie poszczególne symbole oznaczają:
Eb(t) – ilość energii sumarycznie zbilansowanej w godzinie (t), wyrażoną w kWh, podlegającą rozliczeniu w danym okresie rozliczeniowym; wartość dodatnia oznacza ilość energii elektrycznej pobranej w danej godzinie (t) z sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, a wartość ujemna oznacza ilość energii elektrycznej wprowadzonej w danej godzinie (t) do tej sieci,
Ep(t) – sumę ze wszystkich faz ilości energii elektrycznej pobranej w godzinie (t) z sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, wyrażoną w kWh,
Ew(t) – sumę ze wszystkich faz ilości energii elektrycznej wprowadzonej w godzinie (t) do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, wyrażoną w kWh, przy czym dla prosumenta wirtualnego energii odnawialnej jako ilość energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej przyjmuje się ilość energii elektrycznej wytworzonej w instalacji odnawialnego źródła energii wyznaczoną zgodnie z ust. 2 pkt 3 lit. b.
Jak wynika z art. 4 ust. 3a ustawy o OZE:
Sprzedawca, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, dokonuje rozliczenia, o którym mowa w ust. 1a pkt 2, na podstawie ilości energii sumarycznie zbilansowanych zgodnie z ust. 2a-2d, w zakresie różnicy pomiędzy wartością energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, ustaloną w sposób określony w art. 4b, oraz wartością energii elektrycznej pobranej z tej sieci, ustaloną w sposób określony w art. 4c ust. 3.
Na mocy art. 4 ust. 8 ustawy o OZE:
Wytwarzanie i wprowadzanie do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej energii elektrycznej, o której mowa w ust. 1 oraz ust. 1a, przez prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej niebędącego przedsiębiorcą, o którym mowa w ustawie – Prawo przedsiębiorców, nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu art. 3 tej ustawy.
Natomiast art. 4 ust. 11 ustawy o OZE stanowi, że:
W przypadku gdy:
1)prosument energii odnawialnej w ramach rozliczenia, o którym mowa w ust. 1, nie odbierze energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej w okresie 12 miesięcy od daty jej wprowadzenia do sieci zgodnie z ust. 5, to nieodebraną energią dysponuje sprzedawca, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, w celu pokrycia kosztów rozliczenia, w tym opłat, o których mowa w ust. 4;
2)prosument energii odnawialnej, prosument zbiorowy energii odnawialnej lub prosument wirtualny energii odnawialnej w ramach rozliczenia, o którym mowa w ust. 1a pkt 2, nie wykorzysta zgromadzonych dla danego miesiąca kalendarzowego środków odpowiadających wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej w tym miesiącu w okresie 12 kolejnych miesięcy kalendarzowych, to niewykorzystane środki stanowią nadpłatę, która jest zwracana prosumentowi energii odnawialnej, prosumentowi zbiorowemu energii odnawialnej lub prosumentowi wirtualnemu energii odnawialnej przez sprzedawcę, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, w terminie nie dłuższym niż do końca 13. miesiąca następującego po danym miesiącu. Wysokość zwracanej nadpłaty nie może przekroczyć dwudziestu procent wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci w miesiącu kalendarzowym, którego dotyczy zwrot nadpłaty.
Zgodnie z art. 4 ust. 11a pkt 1 ustawy o OZE:
Wysokość zwracanej nadpłaty, o której mowa w ust. 11 pkt 2, nie może przekroczyć 20 % wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci w miesiącu kalendarzowym, którego dotyczy zwrot nadpłaty − w przypadku gdy wartość energii elektrycznej wytworzonej przez prosumenta energii odnawialnej lub prosumenta zbiorowego energii odnawialnej jest wyznaczana zgodnie z art. 4b ust. 1.
W myśl art. 4b ust. 1 ustawy o OZE:
W przypadku gdy prosument energii odnawialnej lub prosument zbiorowy energii odnawialnej wytworzył energię elektryczną w odnawialnym źródle energii i wprowadził ją do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej w okresie od 1 lipca 2022 r. do 30 czerwca 2024 r., wartość energii elektrycznej, o której mowa w art. 4 ust. 1a pkt 2, jest wyznaczana dla każdego miesiąca kalendarzowego i stanowi iloczyn:
1)sumy ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej przez prosumenta energii odnawialnej lub prosumenta zbiorowego energii odnawialnej w poszczególnych okresach rozliczania niezbilansowania (t) składających się na dany miesiąc kalendarzowy, oznaczonej w art. 4 ust. 2b symbolem Eb (t) przyjmującym wartości ujemne;
2)rynkowej miesięcznej ceny energii elektrycznej, o której mowa w ust. 5, wyznaczonej dla danego miesiąca kalendarzowego.
W myśl art. 4b ust. 2 ustawy o OZE
W przypadku gdy prosument energii odnawialnej, prosument zbiorowy energii odnawialnej lub prosument wirtualny energii odnawialnej wytworzył energię elektryczną w odnawialnym źródle energii i wprowadził ją do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej od 1 lipca 2024 r., wartość energii elektrycznej, o której mowa w art. 4 ust. 1a pkt 2, jest wyznaczana dla każdego miesiąca kalendarzowego i stanowi sumę następujących iloczynów wyznaczonych dla poszczególnych okresów rozliczania niezbilansowania (t) w tym miesiącu:
1)ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej przez prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej oznaczonej w art. 4 ust. 2b symbolem Eb (t) przyjmującym wartość ujemną;
2)rynkowej ceny energii elektrycznej, o której mowa w ust. 4, przy czym jeżeli wartość tej ceny jest ujemna dla danego okresu rozliczania niezbilansowania (t), to w celu wyznaczania wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci w okresie t przez prosumenta energii odnawialnej niebędącego równocześnie prosumentem zbiorowym energii odnawialnej lub prosumentem wirtualnym energii odnawialnej przyjmuje się cenę równą zero, z zastrzeżeniem ust. 17 i 18.
Zgodnie z art. 4b ust. 4 ustawy o OZE:
Rynkowa cena energii elektrycznej ustalana jest dla każdego okresu rozliczania niezbilansowania, w rozumieniu art. 2 pkt 15 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/943 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie rynku wewnętrznego energii elektrycznej (Dz. Urz. UE L 158 z 14.6.2019, str. 54), zwanego dalej „rozporządzeniem 2019/943”, jako ważona wolumenem obrotu średnia z cen energii elektrycznej określonych dla polskiego obszaru rynkowego dla wszystkich sesji notowań danej doby w systemie kursu jednolitego na rynkach dnia następnego, prowadzonych:
1)przez giełdę towarową w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych (Dz.U. z 2024 r. poz. 910) oraz
2)w ramach jednolitego łączenia rynków dnia następnego prowadzonego przez wyznaczonych ... rynku energii elektrycznej.
Przepisy art. 4c ust. 1-5 ustawy o OZE definiują tzw. „depozyt prosumencki”:
1)Sprzedawca, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, w celu prowadzenia rozliczeń, o których mowa w art. 4 ust. 1a pkt 2, prowadzi konto dla prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej, zwane dalej „kontem prosumenta”, na którym ewidencjonuje ilości energii elektrycznej i wartości energii elektrycznej, o których mowa w art. 4 ust. 1a, oraz wynikającą z nich wartość środków za energię elektryczną należną prosumentowi za energię elektryczną wprowadzoną do sieci, zwaną dalej „depozytem prosumenckim”.
2)Depozyt prosumencki przeznaczany jest na rozliczenie zobowiązań prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej z tytułu zakupu energii elektrycznej od sprzedawcy prowadzącego konto prosumenta, o którym mowa w ust. 1.
3)Zobowiązanie prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej, o którym mowa w ust. 2, określa się dla danego okresu rozliczeniowego jako sumę iloczynów, dla wszystkich okresów rozliczania niezbilansowania (t) w okresie rozliczeniowym, ilości energii elektrycznej pobranej z sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej przez prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej, oznaczonej w art. 4 ust. 2b symbolem Eb(t) przyjmującym wartość dodatnią, oraz ceny sprzedaży energii elektrycznej uwzględniającej obowiązkowe obciążenia podatkowe i fiskalne, stosowanej w rozliczeniach pomiędzy sprzedawcą i prosumentem dla tego okresu rozliczenia niezbilansowania.
4)Wartość depozytu prosumenckiego dotycząca danego miesiąca kalendarzowego jest ustalana i przyporządkowywana do konta prosumenckiego w kolejnym miesiącu kalendarzowym.
5)Kwota środków stanowiąca depozyt prosumencki może być rozliczana na koncie prosumenckim przez 12 miesięcy od dnia przypisania tej kwoty jako depozyt prosumencki na koncie prosumenta.
6)Po upływie 12 miesięcy od dnia przypisania danej kwoty środków do depozytu prosumenckiego niewykorzystane lub niezwrócone na podstawie przepisu art. 4 ust. 11 pkt 2 środki umarza się.
Z kolei art. 40 ust. 1-1aa ustawy o OZE wskazuje, że:
1. Obowiązek zakupu energii elektrycznej, o którym mowa w art. 41 ust. 1, art. 42 ust. 1, art. 70c ust. 2 oraz art. 92 ust. 1, wykonuje wyznaczony przez Prezesa URE sprzedawca energii elektrycznej, zwany dalej „sprzedawcą zobowiązanym”, na podstawie umowy, o której mowa w art. 5 ustawy – Prawo energetyczne.
1a. Sprzedawca zobowiązany, o którym mowa w ust. 1, ma obowiązek dokonać rozliczenia, o którym mowa w art. 4 ust. 1-3 oraz w art. 38c ust. 3, chyba że rozliczenia dokonuje sprzedawca wybrany przez prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej lub spółdzielnię energetyczną, na podstawie umowy kompleksowej lub umowy sprzedaży.
1aa. Sprzedawcą wybranym, o którym mowa w ust. 1a, może być także sprzedawca zobowiązany.
W zakresie w jakim powołane przepisy dotyczą prosumenta wirtualnego energii odnawialnej, wchodzą one w życie 2 lipca 2025 r.
Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT. Spółka zamontowała na swoich nieruchomościach instalację fotowoltaiczną, która służy zarówno do pokrycia własnych potrzeb energetycznych, jak i do wprowadzania nadwyżek wyprodukowanej energii elektrycznej do sieci elektroenergetycznej. Rozliczenie energii odbywa się w systemie net-billing, zgodnie z umową zawartą z AAAA Spółka posiada status prosumenta. Wyprodukowana energia elektryczna w pierwszej kolejności zużywana jest na potrzeby własne, natomiast nadwyżka trafia do sieci. Spółka nie magazynuje energii elektrycznej. Wartość energii oddanej do sieci jest przeliczana przez AAAA na wartość w PLN, która trafia na tzw. „depozyt prosumenta” - wirtualne konto, z którego Spółka reguluje należności za energię pobraną z sieci. Na fakturze wystawianej przez AAAA suma godzinowych sald ujemnych (energia oddana do sieci) jest przeliczana po stawce za kWh narzuconej przez AAAA i pomniejsza o wartość do zapłaty za energię pobraną.
Państwa wątpliwości wyrażone w trzech pytaniach sprowadzają się w istocie do następujących kwestii zawartych w pytaniu nr 2, ostatecznie sformułowanym w uzupełnieniu wniosku:
-czy dostawa wyprodukowanej przez Spółkę energii elektrycznej na rzecz AAAA podlega opodatkowaniu VAT jako dostawa towarów?
-kiedy powstaje obowiązek podatkowy z tytułu tej dostawy?
-jaka jest prawidłowa podstawa opodatkowania oraz moment i zasady dokumentowania dostawy energii elektrycznej wyprodukowanej przez Spółkę dla AAAA?
W świetle zacytowanych wyżej przepisów, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, sprzedaż energii elektrycznej (stanowiącej towar), w tym energii wyprodukowanej z odnawialnych źródeł energii za wynagrodzeniem, co do zasady spełnia definicję działalności gospodarczej i podlega opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatna dostawa towarów, na zasadach dla niej określonych. Kwalifikacji tej nie zmienia treść art. 4 ust. 8 ustawy o OZE, gdyż ustawa o podatku od towarów i usług definiuje we własnym zakresie działalność gospodarczą i definicja ta jest szersza niż np. zakres działalności gospodarczej wynikający z ustawy – Prawo przedsiębiorców.
W wyroku w sprawie C-219/12 Fuchs Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej uznał, że:
„Eksploatacja zainstalowanego na służącym prywatnym celom domu mieszkalnym lub obok niego modułu fotowoltaicznego, skonstruowanego w ten sposób, że po pierwsze ilość wytworzonej energii elektrycznej jest zawsze niższa od ilości energii elektrycznej ogółem zużytej przez użytkownika modułu do celów prywatnych, a po drugie energia ta jest dostarczana do sieci za wynagrodzeniem o charakterze stałym, stanowi „działalność gospodarczą” w rozumieniu tych przepisów”.
Ustawa nie definiuje co należy rozumieć przez czynność odpłatną. Jednak dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność, co wynika z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Odpłatność oznacza, że wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) nastąpiło za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.
Zatem istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymaną zapłatą, będącą świadczeniem wzajemnym. Dostawcę towarów lub usługodawcę musi łączyć z odbiorcą stosunek prawny, z którego wynika obowiązek dostawy towarów lub świadczenia usług oraz wysokość wynagrodzenia (świadczenia wzajemnego). Za dokonanie tych czynności wynagrodzenie musi być wyrażalne w pieniądzu, co jednak nie oznacza, że musi mieć ono postać pieniężną, gdyż wynagrodzenie (odpłatność) jako świadczenie wzajemne może również przybrać postać rzeczową (zapłatą za towar lub usługę może być inny towar lub usługa), albo mieszaną (zapłata w części pieniężna, a w części rzeczowa). Innymi słowy, musi istnieć możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie z dostawę towarów lub świadczenie usług.
Jak już więc wskazano, sprzedaż energii elektrycznej (stanowiącej towar), w tym energii wyprodukowanej z odnawialnych źródeł energii (instalacji fotowoltaicznej) za wynagrodzeniem, co do zasady wypełnia definicję działalności gospodarczej i podlega opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatna dostawa towarów, co znajduje potwierdzenie w przywołanym wyroku TSUE w sprawie C-219/12.
W okolicznościach rozpatrywanej sprawy sprzedaż przez Spółkę energii elektrycznej, wyprodukowanej w instalacji fotowoltaicznej, należy uznać za działalność gospodarczą w kontekście brzmienia art. 15 ust. 2 ustawy. W tym wypadku – choć Spółka posiada status prosumenta – nie znajdzie zastosowania przepis art. 4 ust. 8 ustawy o OZE, wyłączający wytwarzanie i wprowadzanie do sieci elektroenergetycznej tej energii elektrycznej z pojęcia działalności gospodarczej właściwej dla ustawy o VAT. Z kolei Spółka jest i będzie z tego tytułu podatnikiem podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.
Jak wynika z opisu sprawy, w związku z zamontowaną instalacją fotowoltaiczną, Spółka korzysta z rozliczenia wartości energii elektrycznej oddanej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej wobec wartości energii elektrycznej pobranej z tej sieci, opierając się w tym wypadku na regulacji art. 4 ust. 1a pkt 2 ustawy o OZE.
Z przepisów ustawy o OZE wynika, że w przypadku gdy prosument energii odnawialnej lub prosument zbiorowy energii odnawialnej wytworzył energię elektryczną w odnawialnym źródle energii i wprowadził ją do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej w okresie od 1 lipca 2024 r., wartość energii elektrycznej (o której mowa w art. 4 ust. 1a pkt 2 ustawy o OZE) jest wyznaczana dla każdego miesiąca kalendarzowego zgodnie z cyt. art. 4b ust. 2 ustawy o OZE i stanowi sumę iloczynów wyznaczonych dla poszczególnych okresów rozliczania niezbilansowania (t) w tym miesiącu, tj.: ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej przez prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej, oznaczonej w art. 4 ust. 2b symbolem Eb(t), przyjmującym wartość ujemną i rynkowej ceny energii elektrycznej, o której mowa w ust. 4, przy czym jeżeli wartość tej ceny jest ujemna dla danego okresu rozliczania niezbilansowania (t), to w celu wyznaczania wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci w okresie (t) przez prosumenta energii odnawialnej niebędącego równocześnie prosumentem zbiorowym energii odnawialnej lub prosumentem wirtualnym energii odnawialnej, przyjmuje się cenę równą zero, z zastrzeżeniem ust. 17 i 18 ustawy o OZE.
Wskazane przepisy wyznaczają zatem wartość kwoty należnej prosumentowi za wprowadzenie energii elektrycznej do sieci określonej według ww. zasad. Kwotę tę należy uznać za wynagrodzenie należne Wnioskodawcy za dostawę energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji (instalacji fotowoltaicznej). Z przywołanych przepisów ustawy o OZE wynika również, że wartość depozytu prosumenta jest przeznaczana na rozliczenie zobowiązań prosumenta, a zatem będzie pomniejszać kwotę podlegającą zapłacie przez prosumenta w danym okresie rozliczeniowym.
W związku z tym, w przypadku wytworzenia przez Spółkę energii elektrycznej w instalacji fotowoltaicznej i wprowadzenia jej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, Wnioskodawca będzie dokonywać dostawy tej energii, za którą będzie przysługiwało Spółce wynagrodzenie. Depozyt prosumencki, który pokazuje ilości energii elektrycznej i wartości energii elektrycznej, o których mowa w art. 4 ust. 1a ustawy o OZE, oraz wynikającą z nich wartość środków należną prosumentowi za energię elektryczną wprowadzoną do sieci, jak wynika z powyższych przepisów, może pomniejszyć kwotę zobowiązania prosumenta wobec sprzedawcy energii elektrycznej z tytułu zakupu tej energii od sprzedawcy. Przeznaczenie depozytu prosumenta na rozliczenie zobowiązań prosumenta energii odnawialnej, z tytułu zakupu energii elektrycznej od sprzedawcy tej energii, nie powoduje, że nie dochodzi do dostawy energii elektrycznej przez prosumenta na rzecz sprzedawcy energii elektrycznej.
W konsekwencji Wnioskodawca, jako prosument – zarejestrowany, czynny podatnik VAT – poprzez wprowadzanie energii wyprodukowanej w instalacji fotowoltaicznej wskazanej we wniosku do sieci elektroenergetycznej, będzie dokonywać na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego, z którym ma zawartą umowę, dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy. W związku z powyższym, wprowadzanie do sieci przez Wnioskodawcę prądu, który jest wyprodukowany w instalacji fotowoltaicznej stanowi odpłatną dostawę towarów podlegającą opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.
Natomiast fakt wzajemnego kompensowania zobowiązania prosumenta wobec przedsiębiorstwa energetycznego i tego przedsiębiorstwa wobec prosumenta (co wynika z art. 4c ust. 3 ustawy o OZE) pozostaje bez wpływu na określenie odpłatnego charakteru dokonywanej przez Spółkę dostawy energii elektrycznej wytworzonej w instalacji fotowoltaicznej.
Wobec powyższego, odnosząc się do części wątpliwości wyrażonych w pytaniu nr 2, Organ pragnie zauważyć, że czynność dostawy energii elektrycznej wyprodukowanej przez Spółkę w instalacji fotowoltaicznej podlega opodatkowaniu VAT jako dostawa towarów. W tym zakresie stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.
W przypadku dostaw energii elektrycznej na rzecz innego podatnika podatku VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, zaś faktura powinna być wystawiona najpóźniej z chwilą upływu terminu płatności. W sytuacji, gdy podatnik nie wystawił w tym terminie faktury lub wystawił ją z opóźnieniem – obowiązek podatkowy powstanie z chwilą upływu terminu na jej wystawianie, a w przypadku gdy nie określono takiego terminu – z chwilą upływu terminu płatności.
W analizowanym przypadku przez „termin płatności” rozumie się termin płatności za dostawę energii wprowadzonej do sieci przez prosumenta.
Z opisu sprawy wynika, że są Państwo rozliczani przez AAAA jako prosument w okresach jednomiesięcznych. Mogą Państwo wystawiać dokument dotyczący rozliczenia depozytu prosumenckiego (net-billing). Faktura wystawiana przez Spółkę powinna zawierać/odzwierciedlać dane zgodne z fakturą sprzedaży wystawiona dla Spółki z systemu billingowego AAAA.
Wskazany model net-billingu przewiduje, że wyprodukowana i wprowadzona do sieci energia elektryczna będzie zapisywana wartościowo jako tzw. depozyt prosumencki na Państwa indywidualnym koncie i będzie pomniejszać kwotę podlegającą (ewentualnie) zapłacie z tytułu zużycia prądu na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego w danym okresie rozliczeniowym. Model rozliczeń między Państwem a AAAA wskazuje na stosowanie kompensaty należności wzajemnych, gdyż kwota należna do zapłaty przez Państwa z tytułu pobranej energii jest pomniejszana o kwotę należną Państwu od sprzedawcy energii, w związku z energią wprowadzoną do sieci.
Wobec powyższego – zgodnie z powołanymi przepisami – Spółka jest zobowiązana, stosownie do art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, do udokumentowania fakturą sprzedaży energii elektrycznej na rzecz AAAA, w terminie wskazanym w art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy, tj. nie później niż z upływem terminu płatności.
Obowiązek podatkowy w przedstawionych przez Wnioskodawcę okolicznościach sprawy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. a oraz art. 19a ust. 7 ustawy. Dla dostawy energii elektrycznej dokonanej przez Spółkę obowiązek podatkowy wiąże się z chwilą wystawienia przez Państwa faktury lub z chwilą upływu terminu na jej wystawienie (gdy Państwo nie wystawią faktury lub wystawią ją z opóźnieniem), a w przypadku gdy nie określono takiego terminu – z chwilą upływu terminu płatności. Należy podkreślić, że jest to termin płatności za dostawę energii wprowadzonej do sieci przez prosumenta, którym jest Wnioskodawca.
Odnosząc się natomiast do Państwa wątpliwości – co do momentu powstania obowiązku podatkowego w związku z dostawą wyprodukowanej przez Spółkę energii elektrycznej – wyrażonych w części pytania nr 2 oraz pytaniu nr 3, należy zauważyć, że błędnie Spółka uznała, że za moment powstania obowiązku podatkowego należy przyjąć dzień wystawienia faktury dokumentującej rozliczenie energii elektrycznej przez AAAA. Wystawienie faktury przez AAAA stanowi element rozliczenia dostaw wzajemnych energii elektrycznej, wskazując równocześnie wartość energii elektrycznej dostarczonej przez Spółkę do sieci. Jest to zatem przesłanka dla Spółki, która jest rozliczana w okresach jednomiesięcznych i w związku z tym powinna wystawić fakturę za energię dostarczoną do AAAA. Wówczas obowiązek podatkowy powstanie zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. a ustawy, tj. z chwilą wystawienia faktury przez Spółkę z tytułu dostaw energii elektrycznej. Zatem nie faktura wystawiana przez AAAA wyznacza moment powstania obowiązku podatkowego, a wyłącznie faktura wystawiona przez Spółkę. Z informacji zawartych przez Państwa w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego wynika jednoznacznie – co wskazał już Organ – że mogą Państwo wystawić fakturę, gdy zaistnieje taka konieczność. Oznacza to, że nie zostały określone terminy, w których Spółka wystawia/będzie wystawiała faktury za dostawy energii elektrycznej. Natomiast wystawiona przez Spółkę faktura powinna odzwierciedlać/zawierać dane zgodne z fakturą wystawioną przez AAAA dla Spółki.
Reasumując – obowiązek podatkowy w przedstawionych okolicznościach stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. a ustawy, czyli z chwilą wystawienia faktury przez Spółkę. Natomiast, gdy Spółka nie wystawi faktury, obowiązek podatkowy powstanie zgodnie z art. 19a ust. 7 ustawy, co oznacza – w sytuacji, gdy nie jest określony termin wystawienia faktury przez Spółkę – że nastąpi to z chwilą upływu terminu płatności.
Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego (w części pytanie nr 2 oraz pytanie nr 3) należy uznać za nieprawidłowe.
Z przepisu art. 29a ust. 1 ustawy wynika, że podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Kluczowa dla konstrukcji podstawy opodatkowania jest analiza pojęcia wynagrodzenia rozumianego jako wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług.
Przepisy art. 4c ust. 1-5 ustawy o OZE definiują pojęcie „depozytu prosumenckiego” oraz sposób jego rozliczania. Wynika z nich, że depozyt prosumencki pokazujący wartość środków należną prosumentowi za energię wprowadzoną do sieci (ilość energii i wartość tej energii) przeznaczony jest na rozliczenie zobowiązań prosumenta energii odnawialnej, z tytułu zakupu energii elektrycznej od sprzedawcy prowadzącego konto prosumenta. Jak wynika z treści art. 4c ust. 4 ustawy o OZE, wartość depozytu prosumenckiego dotycząca danego miesiąca kalendarzowego jest ustalana i przyporządkowywana do konta prosumenckiego w kolejnym miesiącu kalendarzowym. Depozyt zapisany na koncie prosumenckim służy więc do regulowania zobowiązań, natomiast nie wpływa na kwestię ustalania podstawy opodatkowania.
Fakt wzajemnego kompensowania zobowiązania prosumenta wobec przedsiębiorstwa energetycznego i tego przedsiębiorstwa wobec prosumenta, pozostaje bez wpływu na określenie wysokości podstawy opodatkowania. Wskazana wartość (iloczyn energii wprowadzonej po zbilansowaniu międzyfazowym i ceny rynkowej) jest wartością należną za wytworzenie i wprowadzenie przez prosumenta energii do sieci. Podatek z tytułu tej dostawy energii elektrycznej wprowadzonej przez prosumenta do sieci należy więc liczyć od sumy wskazanej wartości (iloczynu energii wprowadzonej po zbilansowaniu międzyfazowym i ceny rynkowej), tj. metodą „w stu”.
Jak z powyższego wynika, jeżeli w danym okresie rozliczeniowym Spółka jako prosument wprowadzi do sieci mniej energii elektrycznej niż z tej sieci pobierze, nie oznacza to, że po Państwa stronie, w danym okresie rozliczeniowym, nie wystąpi podstawa opodatkowania, a w związku z tym nie powstanie obowiązek podatkowy. Jeżeli z saldowania ilościowego, dokonywanego w każdej godzinie doby, będzie wynikało, że prosument wprowadził więcej energii niż pobrał z sieci, w odniesieniu do tak wprowadzonej energii elektrycznej wystąpi u Państwa podstawa opodatkowania, a w związku z tym powstanie również obowiązek podatkowy (pomimo, że w skali całego okresu rozliczeniowego pobrali Państwo więcej energii niż wprowadzili do sieci).
Zatem podstawę opodatkowania u Państwa jako prosumenta z tytułu rozliczenia wytworzonej energii elektrycznej w instalacji fotowoltaicznej stanowi wartość ustalona jako iloczyn ilości energii elektrycznej wprowadzonej przez Państwa sieci po zbilansowaniu godzinowym (czyli z uwzględnieniem bilansowania międzyfazowego) i rynkowej ceny energii elektrycznej.
W konsekwencji podstawę opodatkowania u Państwa – prosumenta energii odnawialnej – przy wprowadzaniu do sieci energetycznej prądu, który jest produkowany/zostanie wyprodukowany za pomocą instalacji, stanowi/będzie stanowić wartość ustalona jako iloczyn ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci przez Państwa po zbilansowaniu międzyfazowym i rynkowej ceny energii elektrycznej. Wskazana wartość (iloczyn energii wprowadzonej po zbilansowaniu międzyfazowym i ceny rynkowej) – jak stwierdzono powyżej – jest wartością należną Państwu z tytułu rozliczenia wprowadzonej do sieci energii elektrycznej wytworzonej w instalacji, obejmującą całość należnego Państwu świadczenia od przedsiębiorstwa energetycznego. W efekcie w celu określenia podstawy opodatkowania tak określona wartość energii elektrycznej wprowadzonej przez Państwa do sieci należy pomniejszyć o kwotę występującego dla tej dostawy podatku należnego. Oznacza to, że tak określona wartość energii elektrycznej (iloczyn energii wprowadzonej do sieci po zbilansowaniu międzyfazowym i ceny rynkowej) stanowi kwotę brutto z tytułu dostawy wprowadzonej przez Państwa (tj. prosumenta) do sieci energii elektrycznej, wytworzonej w instalacji, czyli jest to kwota zawierająca w sobie podatek VAT.
Z przepisu art. 29a ust. 6 pkt 1 ustawy o VAT wynika, że z podstawy opodatkowania wyłączona jest kwota podatku. Zatem w okolicznościach sprawy, gdy podatek z tytułu dostawy energii elektrycznej wprowadzonej przez Spółkę (prosumenta) do sieci należy liczyć od sumy wskazanej jako wartość tej energii (iloczynu energii wprowadzonej po zbilansowaniu międzyfazowym i ceny rynkowej), tj. metodą „w stu”, to podstawą opodatkowania jest wartość energii elektrycznej pomniejszona o podatek należny od tej energii. Błędnie więc Spółka przyjęła, że podstawą opodatkowania w przedstawionych okolicznościach sprawy jest wartość energii elektrycznej oddanej do sieci.
Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, w zakresie dotyczącym określenia podstawy opodatkowania (w części pytanie nr 2), jest nieprawidłowe.
Jak wskazano powyżej, dostawa wyprodukowanej przez Spółkę w instalacji fotowoltaicznej energii elektrycznej na rzecz AAAA, stanowi czynność opodatkowaną. Zatem sprzedaż tej energii elektrycznej przez Spółkę powinna być udokumentowania fakturą. Zgodnie bowiem z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż. Wystawienie faktury pozostaje w ścisłym związku z powstaniem obowiązku podatkowego.
Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, w zakresie dotyczącym obowiązku wystawienia faktury dokumentującej dostawę energii elektrycznej (w części pytanie nr 2 oraz pytanie nr 1), należy uznać za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (we wniosku część pytania nr 3) wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Organ informuje, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zadanych pytań) Wnioskodawcy, w odniesieniu do opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego. Zauważyć bowiem należy, że to wyłącznie Wnioskodawca, w treści składanego wniosku, kształtuje jego zakres przedmiotowy. Zatem kwestie, które nie zostały objęte pytaniami wskazanymi we wniosku, nie mogą być rozpatrzone – zgodnie z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2383, ze zm.; dalej jako: „Ordynacja podatkowa”).
Interpretacja dotyczy:
-stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym;
-zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu sprawy. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy lub stanu prawnego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność. Równocześnie w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb Ordynacji podatkowej. Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935, ze zm.; dalej jako: „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
