
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
Państwa wniosek z 23 czerwca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie podatku VAT, dotyczący ustalenia, czy:
- dostawa Nieruchomości przez Sprzedającego na rzecz Kupującego jest czynnością opodatkowaną VAT;
- Kupującemu przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z otrzymanych od Sprzedającego faktur dokumentujących otrzymanie Zadatku (Faktura zaliczkowa) oraz dostawę Nieruchomości (Faktura)
- wpłynął 23 czerwca 2025 r. Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 24 lipca 2025 r. (data wpływu 24 lipca 2025 r.).
Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1. Zainteresowany będący stroną postępowania: A. S.A.
2. Zainteresowany niebędący stroną postępowania: B. Sp. z o.o.
Opis stanu faktycznego
A. S.A. (dalej: „Kupujący”) oraz B. Sp. z o. o. (dalej: „Sprzedający”) zawarły w dniu (...) r. Warunkową umowę sprzedaży, która sporządzona została przed notariuszem w (...), za Rep. A nr (...) (dalej: „Umowa warunkowa”).
Zgodnie z treścią Umowy warunkowej, Sprzedający sprzedał Kupującemu, a Kupujący kupił następujące nieruchomości:
a) Nieruchomość, stanowiącą niezabudowaną działkę gruntu numer X, o powierzchni (...) ha, położoną w miejscowości (...), obręb (...), gmina (...), powiat (...), województwo (...), objętą Kw numer (...) (dalej: „Nieruchomość 1”);
b) nieruchomość stanowiącą prawo użytkowania wieczystego działki gruntu numer Y, o powierzchni (...) ha, położoną w miejscowości (...), obręb (...), gmina (...), powiat (...), województwo (...), objętą Kw numer (...) (dalej: „Nieruchomość 2”).
Nieruchomość 1 i Nieruchomość 2 zwane też będą łącznie: „Nieruchomościami”.
W Umowie warunkowej wskazano, że:
- z przedłożonego do tej umowy wypisu z rejestru gruntów wydanego dnia (...) roku z upoważnienia Starosty, wynika, że działka gruntu numer X (Nieruchomość 1) stanowi inne tereny zabudowane (Bi) o powierzchni (...) ha i zabudowana jest budynkami niestanowiącymi odrębnego od gruntu przedmiotu własności - budynkiem niemieszkalnym jednokondygnacyjnym o powierzchni (...) m2 oraz budynkiem niemieszkalnym jednokondygnacyjnym o powierzchni (...) m2,
- z przedłożonego do tej umowy wypisu z rejestru gruntów wydanego dnia (...) roku z upoważnienia Starosty, wynika, że działka gruntu numer Y (Nieruchomość 2) stanowi zurbanizowane tereny niezabudowane lub w trakcie zabudowy (Bp) o powierzchni (...) ha.
W Umowie warunkowej wskazano, że na nieruchomościach znajdują się pozostałości (ruiny) po budynkach, które ze względu na ich stan techniczny i bezpieczeństwo osób trzecich wymagają pilnej rozbiórki, a zatem nieruchomości te są niezabudowane w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami.
Faktycznie opisane wyżej ruiny (mające kilkadziesiąt lat) znajdują się na Nieruchomości 1 i to ich dotyczą wpisy w rejestrze gruntów odnoszące się do budynków. Natomiast na Nieruchomości 2 nie ma żadnych budynków ani budowli, ani też ich ruin.
W Umowie warunkowej Sprzedający zobowiązał się uprzątnąć z Nieruchomości 1 śmieci oraz nadwyżki rozplantowanej ziemi, natomiast pozostawi ruiny po budynkach. Kupujący nie podjął jeszcze decyzji, czy i kiedy dokona wyburzenia ruin. Nie zostały one wyburzone do momentu przeniesienia własności Nieruchomości 1.
Nieruchomości objęte są miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego Gminy - uchwała nr (...) Rady Gminy z dnia (...) r., w którym to planie Nieruchomość 1 i Nieruchomość 2 położone są na terenach oznaczonych symbolem AG/2, dla którego obowiązuje przeznaczenie: AG/2 - Tereny aktywności gospodarczej, baz, składów, magazynów, usługi.
W Umowie warunkowej wskazano, że Sprzedający nabywa Nieruchomości w celu zrealizowania inwestycji polegającej na budowie zakładu o pow. zabudowy ok. (...) m2 (dalej: „Inwestycja”). Inwestycja po jej realizacji zostanie przez Kupującego odpłatnie wynajęta podmiotowi, który będzie w niej prowadził zakład. Ewentualnie Kupujący może dokonać sprzedaży Inwestycji na rzecz takiego podmiotu. W każdym wypadku Nieruchomości będą wykorzystywane przez Kupującego do czynności podlegających opodatkowaniu VAT.
W Umowie warunkowej Strony zgodnie oświadczyły, że z uwagi na obecność na Nieruchomości 1 pozostałości (ruin) po budynkach, Sprzedający oraz Kupujący z ostrożności na podstawie art. 43 ust. 10 pkt 2 lit. b ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług składają zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie podatkiem VAT dostawy budynków i budowli położonych na Nieruchomości 1.
W Umowie warunkowej wskazano, że Cena Nieruchomości wynosi (...) zł brutto i zapłacona zostanie w następujący sposób:
- kwota (...) zł zgodnie z fakturą VAT wystawioną przez Sprzedającego, została zapłacona na rachunek bankowy wskazany przez Sprzedającego i kwota ta zostaje zaliczona Kupującemu na poczet ceny sprzedaży Nieruchomości 1 (dalej: „Zadatek”);
- kwota (...) zł ma zostać zapłacona zgodnie z fakturą VAT wystawioną przez Sprzedającego, na rachunek bankowy wskazany przez Sprzedającego, w dniu podpisania Umowy rozporządzającej zawartej w wykonaniu Umowy warunkowej;
- kwota (...) zł zgodnie z fakturą VAT wystawioną przez Sprzedającego, na rachunek bankowy wskazany przez Sprzedającego w terminie najpóźniej do dnia (...) roku, tj. po podpisaniu przez Strony protokołu zakończenia robót porządkowych na Nieruchomości 1.
Sprzedaż Nieruchomości odbyła się pod warunkiem, że Gmina nie wykona w stosunku do nich prawa pierwokupu. Gmina z prawa tego nie skorzystała.
Kupujący i Sprzedający zawarli w dniu (...) r. umowę przeniesienia własności nieruchomości oraz prawa użytkowania wieczystego, która sporządzona została przed notariuszem w (...), za rep. A nr (...) (dalej: „Umowa przeniesienia własności”).
W Umowie przeniesienia własności Sprzedający przeniósł na rzecz Kupującego Nieruchomości, natomiast Kupujący Nieruchomości te nabył. Wskazano, że wydanie Nieruchomości nastąpiło, a korzyści i ciężary z Nieruchomości przechodzą na Kupującego z dniem dzisiejszym (...) r.
W Umowie przeniesienia własności powtórzone zostały zapisy Umowy warunkowej, w tym oświadczenie Stron o wyborze opodatkowania podatkiem VAT dostawy pozostałości (ruin) po budynkach, położonych na Nieruchomości 1.
Sprzedający w dniu (...) r. wystawił fakturę zaliczkową nr (...), która dokumentowała kwotę Zadatku wynoszącą (...) zł brutto (dalej: „Faktura zaliczkowa”). Faktura zaliczkowa została przekazana Kupującemu w dniu wystawienia. Na Fakturze zaliczkowej wskazano jako sposób zapłaty „kompensata”. Zadatek został bowiem uregulowany przez potrącenie w dniu (...) r.
W dniu (...) r. Sprzedający, Kupujący oraz C. Sp. z o. o. (dalej: „Poprzedni Kupujący”) zawarli porozumienie rozliczeniowe, w którym wskazano, że:
- Sprzedający i Poprzedni Kupujący (…) r. zawarli Przedwstępną Warunkową Umowę Sprzedaży Nieruchomości (dalej: „PWUS”);
- Na podstawie PWUS Poprzedni Kupujący zapłacił na rzecz Sprzedającego zadatek (dalej: „Zadatek Poprzedniego Kupującego”);
- W wykonaniu PWUS Sprzedający oraz Poprzedni Kupujący w dniu (…) r. zawarli Warunkową Umowę Sprzedaży (dalej: „WUS”);
- W dniu (...) r. Sprzedający oraz Poprzedni Kupujący dokonali rozwiązania WUS;
- W dniu (...) r. Sprzedający oraz Kupujący zawarli Umowę warunkową (opisaną już wyżej);
- W związku z rozwiązaniem WUS, Sprzedający zobowiązany jest do zwrotu na rzecz Poprzedniego Kupującego Zadatku Poprzedniego Kupującego;
- W związku z zawarciem Umowy warunkowej, Kupujący zobowiązany jest do zapłaty na rzecz Sprzedającego Zadatku;
- Poprzedni Kupujący i Kupujący w dniu (…) r. zawarli umowę pożyczki, na podstawie której Poprzedni Kupujący jako pożyczkodawca zobowiązał się udostępnić Kupującemu jako pożyczkobiorcy kwotę pożyczki wynoszącą (...) zł (dalej: „Kwota pożyczki”);
- Intencją Stron jest dokonanie rozliczenia opisanych wyżej wzajemnych należności i zobowiązań.
Mając powyższe na uwadze, strony porozumienia rozliczeniowego postanowiły, że:
- Kupujący, na podstawie art. 9211 Kodeksu cywilnego, upoważnia Poprzedniego Kupującego do zapłaty na rzecz Sprzedającego kwoty (...) zł tytułem Kwoty pożyczki oraz upoważnia Sprzedającego do przyjęcia tego świadczenia tytułem Zadatku;
- Poprzedni Kupujący oświadcza Sprzedającemu jako odbiorcy przekazu, że przekaz ten przyjmuje i tym samym zobowiązany jest do zapłaty Kwoty pożyczki wynoszącej (...) zł na rzecz Sprzedającego;
- Poprzedni Kupujący i Sprzedający oświadczają, że dokonują ze skutkiem za dzień zawarcia niniejszej umowy potrącenia (kompensaty umownej) następujących wzajemnych wierzytelności pieniężnych:
a) Poprzedni Kupujący przedstawia do potrącenia wierzytelność pieniężną przysługującą mu wobec Sprzedającego w kwocie (...) zł z tytułu Zadatku Poprzedniego Kupującego,
b) Sprzedający przedstawia do potrącenia wierzytelność pieniężną przysługującą mu wobec Poprzedniego Kupującego w kwocie (...) zł na podstawie przekazu opisanego w powyższych postanowieniach.
- Potrącenie (kompensata umowna), o którym mowa powyżej, następuje do kwoty (...) zł i w jego efekcie wzajemne wierzytelność Poprzedniego Kupującego i Sprzedającego umarzają się, ze skutkiem na dzień zawarcia niniejszej umowy do kwoty (...) zł, a tym samym uznaje się, że:
a) Zadatek Poprzedniego Kupującego został zwrócony przez Sprzedającego na rzecz Poprzedniego Kupującego,
b) Kwota pożyczki została wypłacona przez Poprzedniego Kupującego na rzecz Nowego Kupującego,
c) Zadatek Kupującego został zapłacony przez Kupującego na rzecz Sprzedającego.
Sprzedający w dniu (...) r. po zawarciu Umowa przeniesienia własności wystawił również fakturę końcową nr (…) (dalej: „Faktura”). Na fakturze wykazana została Cena Nieruchomości w kwocie (...) zł brutto wraz z informacją o wystawionej wcześniej Fakturze zaliczkowej. Faktura została przekazana Kupującemu w dniu wystawienia. Kupujący w dniu (...) r. uiścił na rzecz Kupującego część Ceny w kwocie (...) zł brutto, natomiast pozostałą część w kwocie (…) zł brutto ma uiścić do (...) r.
Kupujący i Sprzedający byli w czasie zawierania opisanych umów i są nadal podatnikami VAT czynnymi. Sprzedający nie wykorzystywał Nieruchomości na potrzeby działalności zwolnionej z podatku VAT.
W uzupełnieniu wniosku, w odpowiedzi na pytania, wskazali Państwo:
1. Czy budynki niemieszkalne (ruiny po budynkach) znajdujące się na działce nr X na moment sprzedaży spełniały definicję budynku, budowli lub ich części, bądź urządzenia budowlanego funkcjonalnie związanego z budynkiem lub budowlą, w rozumieniu ustawy Prawo Budowlane?
Odpowiedź: W ocenie Wnioskodawców ruiny po budynkach znajdujące się na działce X nie spełniały na moment sprzedaży definicji budynku, budowli lub ich części, bądź urządzenia budowlanego funkcjonalnie związanego z budynkiem lub budowlą, w rozumieniu ustawy Prawo Budowlane.
W Umowie warunkowej wskazano, że na nieruchomościach znajdują się pozostałości (ruiny) po budynkach, które ze względu na ich stan techniczny i bezpieczeństwo osób trzecich wymagają pilnej rozbiórki, a zatem nieruchomości te są niezabudowane w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami.
Aczkolwiek z uwagi na to, że w rejestrze gruntów widnieją wpisy dotyczące budynków na Nieruchomości 1, Wnioskodawcy z ostrożności udzielają odpowiedzi na poniższe pytania, które mają zastosowanie do wszystkich ruin na Nieruchomości 1.
a) Czy przy ich nabyciu lub wybudowaniu przysługiwało Sprzedającemu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego?
Przy nabyciu Nieruchomości 1 (na której znajdowały się już opisywane ruiny) przysługiwało Sprzedającemu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
b) Czy od momentu pierwszego zasiedlenia ww. naniesień do dnia transakcji minął okres dłuższy niż dwa lata?
Odpowiedź: Tak.
c) Czy w odniesieniu do ww. naniesień zostały poniesione do dnia zbycia wydatki na ich ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiące co najmniej 30% ich wartości początkowej?
Odpowiedź: Nie.
d) Jeżeli poniesione zostały wydatki na ich ulepszenie (w wysokości co najmniej 30% wartości początkowej, proszę wskazać kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie (rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne) ww. naniesień po ich ulepszeniu?
Odpowiedź: Nie dotyczy.
e) Czy Sprzedający miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków na ich ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym?
Odpowiedź: Nie dotyczy.
2. Czy w odniesieniu do ww. naniesień, które będą spełniać definicję budynku, budowli, lub ich części, bądź urządzenia budowlanego funkcjonalnie związanego z budynkiem lub budowlą oraz które były przedmiotem transakcji, Strony złożą/złożyły zgodne oświadczenie o rezygnacji ze zwolnienia i wyborze opodatkowania podatkiem VAT dostawy ww. naniesień, o którym mowa w art. 43 ust. 10 ustawy o VAT, spełniając warunki o których mowa w art. 43 ust. 11 ustawy o VAT?
Odpowiedź: Tak, w Umowie warunkowej i Umowie przeniesienia własności Strony zgodnie oświadczyły, że z uwagi na obecność na Nieruchomości 1 pozostałości (ruin) po budynkach, Sprzedający oraz Kupujący z ostrożności na podstawie art. 43 ust. 10 pkt 2 lit. b ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług składają zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie podatkiem VAT dostawy budynków i budowli położonych na Nieruchomości 1, spełniając warunki o których mowa w art. 43 ust. 11 Ustawy VAT.
Pytania w zakresie podatku od towarów i usług (pytania oznaczone nr 1 i 2 we wniosku)
1. Czy dostawa Nieruchomości przez Sprzedającego na rzecz Kupującego jest czynnością opodatkowaną VAT?
2. Czy Kupującemu przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z otrzymanych od Sprzedającego faktur dokumentujących otrzymanie Zadatku (Faktura zaliczkowa) oraz dostawę Nieruchomości (Faktura)?
Państwa stanowisko w sprawie w zakresie podatku od towarów i usług
1. Dostawa Nieruchomości przez Sprzedającego na rzecz Kupującego jest czynnością opodatkowaną VAT.
2. Kupującemu przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z otrzymanych od Sprzedającego faktur dokumentujących otrzymanie Zadatku (Faktura zaliczkowa) oraz dostawę Nieruchomości (Faktura).
Uzasadnienie:
Pytanie 1:
Dostawa Nieruchomości przez Sprzedającego na rzecz Kupującego na podstawie Umowy przeniesienia własności stanowi odpłatną dostawę towarów w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy VAT.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT, opodatkowaniu VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez towary, zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy VAT, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Według art. 7 ust. 1 ustawy VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.
Jak wskazano w opisie stanu faktycznego, na Nieruchomości 1 znajdują się pozostałości (ruiny) po budynkach. W ocenie Wnioskodawców Nieruchomość 1 należy jednak uznać za niezabudowaną.
Ruiny nie mają wartości ekonomicznej, ponieważ ze względu na ich stan techniczny i bezpieczeństwo osób trzecich wymagają pilnej rozbiórki. Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 14 września 2016 r. o sygn. III SA/Wa 2233/15: „Istotne znaczenie ma zdaniem Sądu również i to, że jakkolwiek w opisie sprzedawanej nieruchomości, zawartym w akcie notarialnym, wskazano na fakt istnienia na działce o nr (...) fragmentu rampy, na działkach o nr: (...), (...), i (...) części fundamentów, jak również na istnienie na nieruchomości nawierzchni betonowych, to jednak nie były one wskazane w akcie notarialnym jako przedmiot sprzedaży. Należy również zwrócić uwagę na to, że ponieważ powyższe pozostałości po budynkach i budowlach znajdowały się na nieruchomości w dacie sporządzenia aktu notarialnego, to uwzględnienie ich w opisie nieruchomości zawartym w akcie notarialnym było w pełni uzasadnione. Wykorzystywanie utwardzonych dróg przez kupującego po wejściu na nieruchomość w celu podjęcia prac przygotowawczych do realizacji inwestycji nie świadczy zdaniem Sądu o tym, że zamiarem stron umowy było przeniesienie na kupującego własności nie tylko gruntu, ale i własności dróg betonowych oraz pozostałości rampy i fundamentów. Skoro kupujący był uprawniony do wejścia na nieruchomość przed jej wydaniem przez sprzedającego, to kupujący w ramach posiadanych uprawnień mógł użytkować również i drogi betonowe oraz pozostałości rampy. O braku zamiaru stron przeniesienia na kupującego własności powyższych pozostałości po budynkach i budowlach świadczy także i to, że nie doszło do przeniesienia na kupującego pozwolenia na rozbiórkę. Przeniesienie tego pozwolenia byłoby konieczne w sytuacji sprzedaży prawa użytkowania wieczystego gruntu wraz z pozostałościami po budynkach i budowlach. (...) Wobec powyższego należy uznać, że zasadnie organy podatkowe przyjęły, iż celem umowy była w istocie dostawa prawa użytkowania wieczystego gruntu, nawet jeżeli na gruncie tym znajdowały się budynki w trakcie rozbiórki oraz przez grunt przebiegał kanał ciepłowniczy. Zarzut błędnej wykładni i niewłaściwego zastosowania art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT jest zatem niezasadny”.
Na Nieruchomości 2 nie znajdują się natomiast żadne budynki, budowle ani pozostałości po nich, tym samym nie ma wątpliwości, że Nieruchomość 2 jest niezabudowana.
Nieruchomości objęte są MPZP, w świetle którego stanowią tereny aktywności gospodarczej, baz, składów, magazynów, usługi. Tym samym Nieruchomości zgodnie z MPZP przeznaczone są pod zabudowę.
Potencjalną podstawą zwolnienia z VAT dostawy działki niezabudowanej jest art. 43 ust. 1 pkt 9 Ustawy VAT, zgodnie z którym zwalnia się z podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.
Art. 2 pkt 33 ustawy VAT stanowi, że przez tereny budowlane rozumie się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Mając na uwadze, że Nieruchomości przeznaczone są pod zabudowę zgodnie z MPZP, należy uznać, że stanowią tereny budowlane i do ich dostawy nie znajdzie zastosowania zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 9 Ustawy VAT. Tym samym dostawa Nieruchomości podlega opodatkowaniu VAT.
Z uwagi na obecność na Nieruchomości 1 starych ruin budynków, Wnioskodawcy rozważali także zastosowanie do jej dostawy zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 Ustawy VAT, w świetle którego dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
b) pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
W celu uniknięcia wątpliwości, czy zwolnienie to może mieć zastosowanie do Nieruchomości 1, Wnioskodawcy złożyli w Umowie warunkowej oraz w Umowie przeniesienia własności oświadczenia o wyborze opodatkowania dostawy Nieruchomości. Oświadczenia te odpowiadały warunkom, wynikającym z art. 43 ust. 10 i ust. 11 Ustawy VAT.
W świetle art. 43 ust. 10 ustawy VAT podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, i wybrać opodatkowanie dostawy budynków, budowli lub ich części, pod warunkiem że dokonujący dostawy i nabywca budynku, budowli lub ich części:
1) są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni;
2) złożą:
a) przed dniem dokonania dostawy tych obiektów właściwemu dla ich nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego lub
b) w akcie notarialnym, do zawarcia którego dochodzi w związku z dostawą tych obiektów
- zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy budynku, budowli lub ich części.
Zgodnie zaś z art. 43 ust. 11 ustawy VAT oświadczenie, o którym mowa w ust. 10 pkt 2, musi również zawierać:
1) imiona i nazwiska lub nazwę, adresy oraz numery identyfikacji podatkowej dokonującego dostawy oraz nabywcy;
2) planowaną datę zawarcia umowy dostawy budynku, budowli lub ich części - w przypadku, o którym mowa w ust. 10 pkt 2 lit. a;
3) adres budynku, budowli lub ich części.
Mając na uwadze złożone przez Wnioskodawców oświadczenie o wyborze opodatkowania Nieruchomości 1, nawet w przypadku uznania, że Nieruchomość 1 stanowi teren zabudowany, jej dostawa podlega opodatkowaniu VAT.
Do dostawy Nieruchomości nie znajduje też zastosowania zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 2 Ustawy VAT, zgodnie z którym zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Sprzedający nie wykorzystywał Nieruchomości na cele działalności zwolnionej od podatku.
Podsumowując, w ocenie Wnioskodawców, dostawa przez Sprzedającego na rzecz Kupującego Nieruchomości 1 i Nieruchomości 2 stanowi czynność opodatkowaną VAT.
Pytanie 2:
Jak wskazano w odpowiedzi na Pytanie 1, dostawa Nieruchomości podlega opodatkowaniu VAT. Również otrzymanie przez Sprzedającego Zadatku podlega opodatkowaniu VAT.
Zgodnie z art. 19a ust. 8 Ustawy VAT, jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek (...), obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty.
W związku z powyższym, Sprzedający zobowiązany był do wystawienia Faktury zaliczkowej oraz Faktury, na których wykazany został podatek VAT według właściwej stawki. Faktura zaliczkowa i Faktura zostały przekazane Kupującemu w (…) roku.
Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 Ustawy VAT kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a) nabycia towarów i usług,
b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Zgodnie natomiast z art. 86 ust. 10b pkt 1 Ustawy VAT prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 1 powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę.
Dla oceny, czy Kupującemu przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur wystawionych przez Sprzedającego należy przeanalizować spełnienie przesłanek, o których mowa w art. 86 ust. 1 Ustawy VAT. Jak wynika z treści art. 86 ust. 1 Ustawy VAT, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego przy nabyciu towarów i usług w zakresie, w jakim są one wykorzystywane do wykonywania przez podatnika czynności opodatkowanych VAT.
Kupujący jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT. Po nabyciu Nieruchomości Kupujący będzie wykorzystywał je do wykonywania czynności opodatkowanych VAT. Kupujący zamierza zrealizować na Nieruchomościach Inwestycję, która będzie przeznaczona do wynajmu lub sprzedaży.
Z uwagi na powyższe, Kupującemu przysługuj prawo do odliczenia podatku VAT z faktur wystawionych przez Sprzedającego - Faktury zaliczkowej i Faktury.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775) zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel [...].
Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:
Sprzedaż to odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
Wykonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może być albo opodatkowana właściwą stawką podatku VAT, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.
W treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewiduje bowiem dla niektórych czynności obniżone stawki podatku, bądź zwolnienie od podatku.
W myśl art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.
W świetle art. 2 pkt 33 ustawy:
Przez tereny budowlane rozumie się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Powyższe oznacza, że generalnie opodatkowane podatkiem VAT są dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku tych ostatnich opodatkowane są wyłącznie te, których przedmiotem są tereny budowlane (przeznaczone pod zabudowę). Pozostałe natomiast dostawy gruntów niezabudowanych, będących gruntami leśnymi, rolnymi itp., nieprzeznaczonymi pod zabudowę - są zwolnione od podatku VAT.
W myśl art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 130, ze zm.):
Kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy, w tym uchwalanie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, z wyjątkiem morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej oraz terenów zamkniętych, należy do zadań własnych gminy.
Jak stanowi art. 4 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:
Ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.
Zgodnie z art. 4 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:
W przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym:
1)lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego;
2) sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy.
Stosownie do treści wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 28 marca 1996 r. w sprawie C-468/93 Gemeente Emmen - „teren budowlany” oznacza każdy nieuzbrojony lub uzbrojony teren uznany przez państwa członkowskie za teren z przeznaczeniem pod zabudowę.
Tym samym, w świetle orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości za teren budowlany uznać można jedynie taki, który regulacjami prawa krajowego został przeznaczony pod zabudowę.
Wprowadzony do ustawy art. 2 pkt 33, odpowiada więc także treści ww. orzeczenia, gdyż cechę przeznaczenia pod zabudowę ustala się na podstawie określonych wprost w ustawie dokumentów prawa miejscowego.
Zatem, ustawa nakazuje oceniać przeznaczenie określonego gruntu wyłącznie w oparciu o istniejący plan zagospodarowania przestrzennego oraz wydane decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.
Państwa wątpliwości w zakresie pytania nr 1 dotyczą ustalenia, dostawa Nieruchomości przez Sprzedającego na rzecz Kupującego jest czynnością opodatkowaną VAT.
Z opisu stanu faktycznego wynika, że A. S.A. - Kupujący oraz B. Sp. z o. o. - Sprzedający zawarli (...) r. umowę przeniesienia własności nieruchomości oraz prawa użytkowania wieczystego:
a) nieruchomości, stanowiącej niezabudowaną działkę gruntu numer X - Nieruchomość 1.
b) nieruchomości stanowiącej prawo użytkowania wieczystego działki gruntu numer Y - Nieruchomość 2.
Kupujący i Sprzedający byli w czasie zawierania opisanych umów i są nadal podatnikami VAT czynnymi.
Powyższe świadczy o tym, że dostawa ww. Nieruchomości stanowi odpłatną dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1.
Podali Państwo, że przedmiotem sprzedaży były dwie działki, oznaczone nr X oraz Y.
W opisie stanu faktycznego wskazali Państwo, że obie działki są niezabudowane oraz że na nieruchomościach znajdują się pozostałości (ruiny) po budynkach, które ze względu na ich stan techniczny i bezpieczeństwo osób trzecich wymagają pilnej rozbiórki. Opisane wyżej ruiny (mające kilkadziesiąt lat) znajdują się na Nieruchomości 1 (działka nr X), natomiast na Nieruchomości 2 nie ma żadnych budynków ani budowli, ani też ich ruin. W Umowie warunkowej Sprzedający zobowiązał się uprzątnąć z Nieruchomości 1 śmieci oraz nadwyżki rozplantowanej ziemi, natomiast pozostawi ruiny po budynkach. Kupujący nie podjął jeszcze decyzji, czy i kiedy dokona wyburzenia ruin. Nie zostały one wyburzone do momentu przeniesienia własności Nieruchomości 1.
Natomiast w uzupełnieniu wniosku - w odpowiedzi na zadane pytanie:
Czy budynki niemieszkalne (ruiny po budynkach) znajdujące się na działce nr X na moment sprzedaży spełniały definicję budynku, budowli lub ich części, bądź urządzenia budowlanego funkcjonalnie związanego z budynkiem lub budowlą, w rozumieniu ustawy Prawo Budowlane?
Odpowiedzieli Państwo:
W ocenie Wnioskodawców ruiny po budynkach znajdujące się na działce X nie spełniały na moment sprzedaży definicji budynku, budowli lub ich części, bądź urządzenia budowlanego funkcjonalnie związanego z budynkiem lub budowlą, w rozumieniu ustawy Prawo Budowlane.
Zatem biorąc pod uwagę Państwa stwierdzenie zawarte w uzupełnieniu wniosku, należy przyjąć, że na działce nr X nie znajdują się żadne naniesienia, które na moment sprzedaży spełniały definicję budynku, budowli lub ich części, bądź urządzenia budowlanego funkcjonalnie związanego z budynkiem lub budowlą, w rozumieniu ustawy Prawo Budowlane. Zatem działka nr X jest niezabudowana.
Nieruchomości (działki nr X i Y) objęte są miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego Gminy, w którym to planie Nieruchomość 1 i Nieruchomość 2 położone są na terenach oznaczonych symbolem AG/2, dla którego obowiązuje przeznaczenie: AG/2 - Tereny aktywności gospodarczej, baz, składów, magazynów, usługi.
Zatem odnosząc się do zastosowania zwolnienia od podatku dla sprzedaży niezabudowanych działek nr X i Y należy wskazać, że zgodnie z art. 2 pkt 33 ustawy stanowią one tereny budowlane.
W konsekwencji ww. działki nr X i Y, na moment transakcji spełniały definicję terenów budowlanych w rozumieniu art. 2 pkt 33 ustawy. Zatem dostawa niezabudowanych działek nr X i Y nie będzie korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9.
Należy nadmienić, że dla dostawy nieruchomości niezabudowanych, które nie spełniają przesłanek do objęcia ich zwolnieniem od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, ustawodawca przewidział możliwość zastosowania zwolnienia od podatku w oparciu o art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów - zarówno nieruchomości, jak i ruchomości - przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych - niezależnie od okresu ich używania przez podatnika - wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.
Jak wskazano wyżej, aby zastosować zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:
- towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,
- przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Niespełnienie jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.
W analizowanej sprawie, sprzedaż działek nr X i Y, które na dzień transakcji były gruntem przeznaczonym pod zabudowę, nie będzie korzystała również ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.
Z opisu sprawy wynika, że Sprzedający nie wykorzystywał Nieruchomości (działek nr X i Y) na potrzeby działalności zwolnionej z podatku VAT.
Mając zatem na uwadze okoliczności sprawy, stwierdzić należy, że dostawa przez Sprzedającego działek nr X i Y nie korzysta także ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, z uwagi na fakt, iż nie zostały spełnione warunki, o którym mowa w tym przepisie.
W konsekwencji należy stwierdzić, że zbycie przez Sprzedającego opisanej we wniosku Nieruchomości (prawa własności działki nr X oraz prawa użytkowania wieczystego działki nr Y) nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9, a także pkt 2 ustawy i będzie stanowić czynność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w powiązaniu z art. 7 ust. 1 ustawy, z zastosowaniem właściwej stawki podatku VAT.
Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 należało uznać za prawidłowe.
Państwa wątpliwości wyrażone w pytaniu nr 2 dotyczą ustalenia, czy Kupującemu przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z otrzymanych od Sprzedającego faktur dokumentujących otrzymanie Zadatku (Faktura zaliczkowa) oraz dostawę.
Stosownie do treści art. 19a ust. 1 ustawy:
Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 1a, 1b, 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20, art. 21 ust. 1 i art. 138f.
Zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy,
Jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, z wyjątkiem:
1) dostaw towarów, w stosunku do których obowiązek podatkowy powstaje w sposób, o którym mowa w ust. 1b;
2) dostaw towarów i świadczenia usług, w stosunku do których obowiązek podatkowy powstaje w sposób, o którym mowa w ust. 5 pkt 4.
Na podstawie art. 29a ust. 1 ustawy:
Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
Wskazać w tym miejscu należy, że zdarzenia gospodarcze należy dokumentować fakturą - sformalizowanym dokumentem, który powinien spełniać szereg wymogów przewidzianych przepisami prawa.
Zgodnie z art. 2 pkt 31 ustawy,
Przez fakturę rozumie się dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie.
Zasady wystawiania faktur regulują przepisy art. 106a-106q ustawy.
Na podstawie art. 106b ust. 1 ustawy,
Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:
1) sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
2) wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;
3) wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
4) otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy:
a) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,
b) czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4,
c) dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b ust. 1).
Stosownie do art. 106b ust. 2 ustawy:
Podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.
W świetle przepisów dotyczących podatku od towarów i usług, faktury są dokumentami potwierdzającymi rzeczywiste transakcje gospodarcze dokonywane przez podatnika. Faktura pełni szczególną rolę dowodową w prawidłowym wymiarze podatku VAT, dlatego też niezwykle istotne jest prawidłowe oznaczenie wszystkich elementów faktury.
Faktura jest dokumentem potwierdzającym zaistnienie zdarzenia gospodarczego (potwierdzeniem nabycia określonych towarów i usług lub też otrzymania zaliczki) i nierozerwalnie związana jest z powstaniem obowiązku podatkowego. Wystawienie faktury należy rozumieć jako sporządzenie ww. dokumentu oraz jego przekazanie innemu podmiotowi (nabywcy), a przez to wprowadzenie faktury do obrotu prawnego.
Wskazali Państwo w opisie stanu fatycznego, że w Umowie warunkowej wskazano, że Cena Nieruchomości wynosi (...) zł brutto i zapłacona zostanie w następujący sposób:
- kwota (...) zł zgodnie z fakturą VAT wystawioną przez Sprzedającego, została zapłacona na rachunek bankowy wskazany przez Sprzedającego i kwota ta zostaje zaliczona Kupującemu na poczet ceny sprzedaży Nieruchomości 1 - Zadatek;
- kwota (...) zł ma zostać zapłacona zgodnie z fakturą VAT wystawioną przez Sprzedającego, na rachunek bankowy wskazany przez Sprzedającego, w dniu podpisania Umowy rozporządzającej zawartej w wykonaniu Umowy warunkowej;
- kwota (...) zł zgodnie z fakturą VAT wystawioną przez Sprzedającego, na rachunek bankowy wskazany przez Sprzedającego w terminie najpóźniej do dnia (...) roku, tj. po podpisaniu przez Strony protokołu zakończenia robót porządkowych na Nieruchomości 1.
Sprzedający (...) r. wystawił fakturę zaliczkową, która dokumentowała kwotę Zadatku wynoszącą (...) zł brutto. Faktura zaliczkowa została przekazana Kupującemu w dniu wystawienia. Na Fakturze zaliczkowej wskazano jako sposób zapłaty „kompensata”. Zadatek został bowiem uregulowany przez potrącenie w dniu (...) r.
Sprzedający w (...) r. po zawarciu Umowa przeniesienia własności wystawił również fakturę końcową. Na fakturze wykazana została Cena Nieruchomości w kwocie (...) zł brutto wraz z informacją o wystawionej wcześniej Fakturze zaliczkowej. Faktura została przekazana Kupującemu w dniu wystawienia. Kupujący (...) r. uiścił na rzecz Kupującego część Ceny w kwocie (...) zł brutto, natomiast pozostałą część w kwocie (…) zł brutto ma uiścić do (...) r.
Odnosząc się do Państwa wątpliwości, w pierwszej kolejności należy wskazać, że ustawodawca nie zamieścił w treści ustawy o podatku od towarów i usług definicji zaliczki. Zgodnie z definicją zawartą w „Słowniku języka polskiego PWN” www.sjp.pwn.pl. zaliczka to część należności wpłacana lub wypłacana z góry przed faktyczną dostawą lub faktycznym wykonaniem usługi.
Zgodnie z powyższym, aby zapłatę na poczet przyszłej należności uznać za zaliczkę, zadatek musi ona być powiązana z konkretną transakcją, co zostało potwierdzone także przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE).
W wyroku z 21 lutego 2006 r. w sprawie C-419/02 BUPA Hospitals Ltd. Goldsborough development Ltd. przeciwko Commisioners Of Customs Excise, TSUE stwierdził, że w zakresie art. 10 ust. 2 akapit drugi VI Dyrektywy VAT, nie mieści się przedpłata dokonana w kwocie ryczałtowej na towary wskazane w sposób ogólny w wykazie, który może zostać w każdej chwili zmieniony za porozumieniem nabywcy i sprzedawcy, z którego nabywca może ewentualnie wybrać towary, na podstawie umowy, którą może on w każdej chwili rozwiązać, odzyskując w całości wykorzystaną przedpłatę. Należy wskazać, że art. 10 ust. 2 akapit drugi powyższej Dyrektywy stanowi, że w przypadku gdy zapłata następuje, przed wykonaniem dostawy towarów lub świadczenia usług, podatek staje się wymagalny w momencie otrzymania płatności i od jej wysokości.
W powyższym wyroku TSUE podkreślił, że: „(...) w przypadku dokonania płatności zaliczkowej obowiązek podatkowy w podatku VAT powstaje zanim dostawa towarów lub świadczenie usług zostaną wykonane. Aby obowiązek podatkowy powstał w takiej sytuacji, wszelkie okoliczności mające znaczenie dla zaistnienia zdarzenia podatkowego, tzn. przyszła dostawa lub przyszłe świadczenie usług muszą już być znane, a zatem w szczególności, (...) w momencie dokonania takiej zapłaty, towary i usługi powinny być szczegółowo określone”.
Podobnie wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 28 lipca 2009 r. sygn. akt I FSK 932/08, Sąd uznał, że: „dla uznania wpłaconej kwoty jako zaliczki na poczet wykonanych usług, w rozumieniu art. 19 ust. 11 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54 poz. 535 ze zm.), istotnym jest, aby przyszłe świadczenie było określone w sposób jednoznaczny co do rodzaju towaru bądź usługi, tzn. w sposób umożliwiający ich identyfikację, a dodatkowo strony tego świadczenia, w momencie wpłaty zaliczki, nie mają woli dokonywania jego zmian w przyszłości”.
Zatem, aby zapłatę na poczet przyszłych należności uznać za zaliczkę, muszą zostać spełnione następujące przesłanki:
- zapłata musi zostać dokonana na poczet konkretnej transakcji, tj. przyszłe świadczenie powinno być określone co do rodzaju w sposób jednoznaczny (określone powinny być cechy identyfikujące rodzaj towaru bądź usługi),
- konkretyzacja przyszłego świadczenia powinna być wystarczająco dokładna dla określenia zasad opodatkowania świadczenia, tj. w szczególności należy móc określić miejsce świadczenia i stawkę opodatkowania,
- w momencie dokonania zaliczki strony nie mają intencji zmiany świadczenia w przyszłości.
W świetle przedstawionej treści wniosku i przywołanych przepisów należy stwierdzić, że zaliczka, która, w przypadku zawarcia przyrzeczonej umowy sprzedaży, została zaliczona na poczet ceny mieści się w dyspozycji art. 19a ust. 8 ustawy i rodzi obowiązek podatkowy w podatku VAT.
W chwili dokonania wpłaty zaliczki możliwe będzie określenie przedmiotu dostawy, tj. towaru w postaci Nieruchomości - działek nr X i Y, które - na dzień transakcji stanowiły teren budowlany, a ich sprzedaż będzie opodatkowana podatkiem VAT.
Zatem, Sprzedający był zobowiązany wystawić fakturę z tytułu Zaliczki.
Przechodząc do kwestii prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur otrzymanych od Sprzedających dokumentujących zaliczkę i cenę wskazać należy, że:
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy,
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi:
1) suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a) nabycia towarów i usług,
b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego. Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowoprawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.
Należy również podkreślić, że ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:
Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Jak wykazano wyżej, do omawianej transakcji zbycia działek nr X i Y przez Sprzedającego nie znajduje zastosowanie zwolnienie od podatku wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy oraz z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy. Zatem transakcja zbycia ww. działek nie korzysta ze zwolnienia z tego podatku, lecz podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wg. właściwej stawki.
Z wniosku wynika, że Kupujący jest zarejestrowany jako czynny podatnik VAT, a nabyte Nieruchomości będą wykorzystywane przez Kupującego do czynności podlegających opodatkowaniu VAT.
Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz powołany stan prawny, należy stwierdzić, że zostały spełnione warunki wynikające z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT uprawniające do odliczenia przez Kupującego podatku naliczonego z faktur VAT dokumentujących cenę i zaliczkę.
W konsekwencji, stanowisko Państwa w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług. W zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (pytań). Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniami nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 oraz art. 14f § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.
Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowani ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Pełna weryfikacja przedstawionych we wniosku okoliczności możliwa jest jedynie w toku postępowania podatkowego lub kontrolnego, prowadzonego przez uprawnione do tego organy, będącego poza zakresem instytucji interpretacji indywidualnej. Postępowanie w sprawie dotyczącej wydania interpretacji indywidualnej jest postępowaniem szczególnym, mającym charakter uproszczony, odrębny od postępowania podatkowego, uregulowanego w dziale IV Ordynacji podatkowej. Wydając bowiem interpretację indywidualną Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przedstawia jedynie pogląd dotyczący wykładni treści analizowanych przepisów i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego (którego elementy przyjmuje, jako podstawę rozstrzygnięcia bez weryfikacji).
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111, ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
A. S.A. (Zainteresowany będący stroną postępowania - art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).
Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.
