
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna - stanowisko w części prawidłowe, w części nieprawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest:
- nieprawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku VAT dostawy działek 0, 5, 9,
- prawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku dostawy działki 3,
- nieprawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku dostawy zabudowanej budynkami działki nr 8,
- nieprawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku dostawy działki nr 7.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
11 czerwca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie podatku od towarów i usług w kwestii zwolnienia od podatku dostawy nieruchomości. Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 11 lipca 2025 r.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
W dniu 19.12.2024r. :
a)
Aktem Notarialnym Repertorium (…) zostało sprzedane prawo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej na rzecz podatnika VAT czynnego.
Adres, położenie nieruchomości: (…).
Oznaczenie nieruchomości wg ewidencji gruntów: obręb (…), nr działek 0, 5, 9, 3, o łącznej pow. (…), nr. jedn. (…).
Stan prawny nieruchomości: Zgodnie z zapisem w księgach wieczystych nr (…) oraz aktualnymi wypisami z rejestru gruntów działki stanowią własność: Skarbu Państwa, w użytkowaniu wieczystym: dz. nr 9 i 5 - A. - w 1/1 cz.; dz. nr 3 i 0 - A. - w 1/2 cz. oraz K. - w 1/2 cz.
Opis nieruchomości:
Przedmiotowa nieruchomość gruntowa zlokalizowana jest w strefie peryferyjnej m. (…), w obrębie terenów zabudowy przemysłowej o charakterze produkcyjno-usługowym, w obszarze o przeciętnych walorach lokalizacyjnych.
W aktualnym stanie użytkowania działki stanowią fragmenty kompleksu terenów przemysłowych (…) - oczekujące na proces urbanizacji. Działki fragmentarycznie porośnięte drzewami i krzewami z samosiewu (porost pojedynczy i kępowy), nie przedstawiającymi walorów użytkowych i wymagającymi usunięcia na etapie ponownego zagospodarowania.
Działki nr 3 i 0 stanowią tereny projektowanej obsługi komunikacyjnej (działka nr 3 graniczy frontowo z ul. (…) - realizacja dojazdu wymaga rozbiórki odcinka ogrodzenia z elementów trwałych; działkę nr 0 poprzecznie przecina odcinek nadziemnej estakady mediów - obiekt o ponadnormatywnym stopniu zużycia).
Działki nr 5 i 9 stanowią grunty niezabudowane, oczekujące na proces urbanizacji - wzdłuż działek, w ich centralnej części przebiega napowietrzna linia wysokiego napięcia - zasilająca rozdzielnię (…), wraz z usytuowanymi trzema stanowiskami słupów kratowych (jeden słup na działce nr 5 i dwa - niskie słupy, wprowadzające do sąsiedniej rozdzielni - zlokalizowane na działce nr 9 oraz magistrala wodociągowa. Działki nr 5 i 9 położone są w drugiej linii zabudowy od ul. (…) oraz od ul. (…) - stanowiącej działki nr 0 i 3.
Teren niezniwelowany, nieutwardzony, fragmentarycznie ogrodzony.
Przedmiotowe nieruchomości na dzień sprzedaży nie były objęte obowiązującym planem zagospodarowania przestrzennego, a w „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta (…)” - przedmiotowa nieruchomość zlokalizowana jest w obrębie terenów oznaczonych symbolem PU -teren zabudowy produkcyjno-usługowej.
b.
Aktem Notarialnym Repertorium (…) zostały sprzedane nieruchomości gruntowe na rzecz osoby nieprowadzącej działalności gospodarczej.
Adres, położenie nieruchomości: (…).
Opis nieruchomości:
Nieruchomość gruntowa, oznaczona jako działka ewidencyjna nr 8 o pow. (…), zabudowana budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym, w zabudowie wolnostojącej, o powierzchni zabudowy 102,00 m2 i budynkiem innym niemieszkalnym o pow. zabudowy 16,00 m2 oraz działka ewidencyjna nr 7 o powierzchni (…).
Przedmiotowy budynek mieszkalny jest obiektem parterowym podpiwniczonym w słabym stanie technicznym, budynek niemieszkalny jest obiektem murowanym parterowym.
Dla przedmiotowej nieruchomości Sąd Rejonowy (…)prowadzi księgi wieczyste nr (…).
Sposób wykorzystania nieruchomości:
Budynek mieszkalny nieużytkowany w słabym stanie technicznym oraz budynek niemieszkalny, posadowione na gruncie oznaczonym w planie symbolem ZL. Brak dostępu do drogi publicznej. Przeznaczenie nieruchomości w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego: Wg Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego (…) przedmiotowa nieruchomość znajduje się na terenie oznaczonym symbolem ZL - lasy.
W stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30 % wartości początkowej tych obiektów.
W uzupełnieniu do wniosku wskazano, że
Ad. 1 Przy nabyciu działek nr 0, 5, 9, 3, 7 i 8 nie przysługiwało wnioskodawcy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Ad. 2 Działki nie były w ogóle wykorzystywane w działalności (stanowiły majątek trwały spółki, nie zagospodarowany, niebędący przedmiotem umów z podmiotami trzecimi).
Ad. 3 Odcinek nadziemnej estakady mediów, który przecina działkę 0 stanowi budowlę w myśl art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego i jest trwale z gruntem związany jednak stanowi on w oparciu o art. 49 §1 kc odrębny od gruntu przedmiot własności
Ad. 4 Słup posadowiony na działce 5 stanowi budowlę w myśl art. 3 pkt 3 prawa budowlanego i jest trwale z gruntem związany jednak stanowi on w oparciu o art. 49 §1 kc odrębny od gruntu przedmiot własności
Ad. 5. Dwa słupy i magistrala wodociągowa posadowione na działce 9 stanowią budowle w myśl art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego i jest trwale z gruntem związany jednak stanowi on w oparciu o art. 49 §1 kc odrębny od gruntu przedmiot własności
Ad. 6. odcinek ogrodzenia posadowiony na działce 3 jest trwale związane z gruntem i stanowi urządzenie budowlane w rozumieniu art. 3 pkt 9) ustawy prawo budowlane. Rzeczy, które nie są objęte wyliczeniem zawartym w art. 3 pkt 3 ww. ustawy - Prawo budowlane, a ich konstrukcja, charakter i przeznaczenie różni się od wymienionych przez ustawodawcę, nie można zaliczyć do kategorii budowli. Na działce nie ma natomiast innych obiektów, którym ogrodzenie mogłoby służyć, nie stanowią zatem urządzenia związanego z obiektem budowlanym (vide interpretacja indywidualna 0113-KDIPT1-2.4012.723.2024.2.AM, wydana 28 listopada 2024 roku)
Ad. 7. Droga wewnętrzna posadowiona na działce 0 i 3 jest trwale związana z gruntem i stanowi urządzenie budowlane w rozumieniu art. 3 pkt 9) ustawy prawo budowlane. Rzeczy, które nie są objęte wyliczeniem zawartym w art. 3 pkt 3 ww. ustawy - Prawo budowlane, a ich konstrukcja, charakter i przeznaczenie różni się od wymienionych przez ustawodawcę, nie można zaliczyć do kategorii budowli. Na działce nie ma natomiast innych obiektów, którym ogrodzenie mogłoby służyć, nie stanowią zatem urządzenia związanego z obiektem budowlanym (vide interpretacja indywidualna 0113-KDIPT1-2.4012.723.2024.2.AM, wydana 28 listopada 2024 roku)
Ad. 8 Na dzień sprzedaży, właścicielem:
a) Odcinka nadziemnej estakady mediów, który przecina działkę 0
b) Słupa posadowionego na działce 5
c) Dwóch słupów i magistrali wodociągowej posadowionych na działce 9
Były podmioty trzecie (przedsiębiorstwa przesyłowe) - w oparciu o art. 49 §1 kc
d) Odcinka ogrodzenia posadowionego na działce 3
e) Droga wewnętrzna posadowiona na działce 0 i 3
Był A (wnioskodawca)
Ad 9. Na dzień sprzedaży, prawo do rozporządzania jak właściciel:
a) Odcinka nadziemnej estakady mediów, który przecina działkę 0
b) Słupa posadowionego na działce 5
c) Dwóch słupów i magistrali wodociągowej posadowionych na działce 9
Miały podmioty trzecie (przedsiębiorstwa przesyłowe), przy czym z uwagi na treść art. 49 §1 kc stanowią one odrębny od gruntu przedmiot własności i nie stanowiły przedmiotu umowy zbycia.
d) Odcinka ogrodzenia posadowionego na działce 3
e) Droga wewnętrzna posadowiona na działce 0 i 3
miał A (wnioskodawca)
ad. 10) Odpowiedzi dotyczą ogrodzenia oraz drogi wewnętrznej (co do pozostałych ww. obiektów wymienionych w pkt 9 a), b) i c) Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo do rozporządzania nimi jak właściciel):
a) Przy wytworzeniu/nabyciu nie przysługiwało wnioskodawcy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego
b) Brak danych dotyczących daty pierwszego zajęcia lub używania budowli jednak miało to miejsce przed rokiem 1998
c) Wskazane budowle nie były przedmiotem najmu dzierżawy lub umów o podobnym charakterze
d) Od pierwszego zajęcia, zasiedlenia ww budowli, do dnia dostawy minął okres dłuższy niż 2 lata
e) Wnioskodawca nie ponosił wydatków na ulepszenie ww. obiektów w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym
f) Z uwagi na odpowiedź w pkt e) - nie dotyczy
g) Z uwagi na odpowiedź w pkt e) - nie dotyczy
h) Z uwagi na odpowiedź w pkt e) - nie dotyczy
i) obiekty nie były w ogóle wykorzystywane w działalności Wnioskodawcy ani nie zawierano żadnych umów ich dotyczących
Ad. 11) na dzień dostawy działek 0, 5, 9 i 3 tj. każdej z nich z osobna według wiedzy wnioskodawcy nie obowiązywała dla tych działek decyzja o warunkach zabudowy lub decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego
Ad. 12) Dla budynku mieszkalnego oraz budynku niemieszkalnego posadowionych na działce 8:
Budynek mieszkalny - pierwsze zajecie dokonane było prawdopodobnie w dacie wybudowania tj. roku 1930
Budynek niemieszkalny- pierwsze zajęcie dokonane było prawdopodobnie w dacie wybudowania tj. roku 1930
a) Budynek mieszkalny i niemieszkalny nie były przedmiotem umów najmu lub dzierżawy
b) Budynek mieszkalny i niemieszkalny - od daty ich pierwszego zajęcia do daty dostawy minął okres dłuższy niż dwa lata
c) Budynek mieszkalny i niemieszkalny - nie były wykorzystywane w działalności Wnioskodawcy ani nie zawierano żadnych umów ich dotyczących
Ad. 13) Na dzień dostawy działka 7 nie miała przeznaczenia budowlanego zgodnie z obowiązującym MPZP, dla działki nie została również wydana decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu ani nie została dla niej wydana decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego
Ad. 14 Na dzień dostawy Wnioskodawca był zarejestrowany jako czynny podatnik VAT
Pytanie
Czy w zaistniałym stanie faktycznym A. prawidłowo zastosowała stawkę VAT zwolnioną na wystawionych FV sprzedaż do wskazanych nieruchomości?
Państwa stanowisko ostatecznie sformułowane w piśmie z 11 lipca 2025 r.
AD. a).
Zbycie prawa wieczystego użytkowania gruntu jako czynność objęta zakresem ustawy o VAT Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Towary zostały zdefiniowane w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT jako rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Biorąc pod uwagę powyższe, pod pojęciem towaru należy rozumieć zarówno grunt, jak i budynki czy budowle. Powyższe oznacza, że opodatkowaniu na podstawie przepisów ustawy o VAT podlega zarówno sprzedaż gruntów, prawo użytkowania wieczystego gruntu jak i budynków, budowli oraz ich części (analogiczne stanowisko zostało zaprezentowane w Uchwale składu siedmiu Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 października 2011 r., sygn. akt I FPS 2/11, zgodnie z którym sprzedaż prawa użytkowania wieczystego gruntu jest także dostawą towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT).
Dostawę towarów na podstawie art. 7 ust. 1 ww. ustawy rozumie się jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel w tym również (pkt 6) oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste oraz (pkt 7) zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6. W tym miejscu należy podkreślić, że zgodnie z utrwaloną linią interpretacyjną organów podatkowych, przedmiotem dostawy (towarem) jest odrębnie każda działka, wchodząca w skład sprzedawanej nieruchomości, a nie nieruchomość składająca się z kilku działek. Pogląd taki wyrażono m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 7 lutego 2012 r. nr IBPP2/443-1222/11/1K, w której stwierdzono: „objęcie jedną księgą wieczystą kilku działek gruntów nie oznacza, że można traktować transakcję sprzedaży tak określonej nieruchomości jako jedną dostawę. Każda działka gruntu wchodząca w skład nieruchomości objętej jedną księgą wieczystą stanowi samodzielnie wyodrębnioną całość, która może być przedmiotem odrębnej dostawy, opodatkowanej właściwą stawką podatkową.
Uwzględniając powyższe, objęta jedną transakcją może być cała nieruchomość, składająca się z kilku działek gruntów, objętych jedną księgą wieczystą, lecz przedmiotem opodatkowania podatkiem VAT będzie każda z tych działek odrębnie.”
Z punktu widzenia zatem przepisów ustawy o VAT odpłatne zbycie przez A. prawa wieczystego użytkowania gruntów na rzecz osoby fizycznej będącej czynnym podatnikiem podatku VAT, będzie stanowić dostawę towarów podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.
Analizowana transakcja nie stanowi przekształcenia prawa wieczystego użytkowania w prawo własności nieruchomości.
Opodatkowanie podatkiem VAT zbycia prawa wieczystego użytkowania gruntu
W celu prawidłowego określenia opodatkowania wyodrębnionych geodezyjnie działek należy zatem rozpatrzeć, w pierwszej kolejności, czy sprzedawane działki są zabudowane, czy też są to wyłącznie grunty (nieruchomości niezabudowane). Gdy sprzedawana działka nie jest zabudowana, wówczas należy ustalić, czy jest to działka budowlana lub przeznaczona pod zabudowę, ponieważ sprzedaż innych działek korzysta ze zwolnienia od VAT. Ustawodawca w art. 43 ust. 1 ustawy o VAT określił katalog czynności, które są zwolnione od podatku VAT. W pkt 9 tego przepisu wskazano, że zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę. Przez tereny budowlane, w myśl art. 2 pkt 33 ustawy o VAT rozumie się natomiast grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Z powyższych przepisów wynika, że ustawa o VAT nakazuje oceniać przeznaczenie określonego gruntu wyłącznie w oparciu o istniejący plan zagospodarowania przestrzennego oraz wydane decyzje o warunkach zabudowy nieruchomości. Bez znaczenia zatem pozostaje np. klasyfikacja według ewidencji gruntów i budynków. Zwolnienie przysługuje zatem wyłącznie względem takiej dostawy, której przedmiotem jest grunt niezabudowany i jednocześnie o przeznaczeniu innym niż budowlany czy też pod zabudowę.
Działki ewidencyjne o numerach 5, 9, 0, 3 obręb (…) stanowią tereny niezabudowane. Nadto - zgodnie z otrzymanym przez A zaświadczeniem - działki nie są objęte miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego oraz nie została wydana decyzja o warunkach zabudowy. Tym samym, powyższe działki mogą być klasyfikowane jako tereny niezabudowane, inne niż tereny budowlane.
Zbycie zatem przez A prawa użytkowania wieczystego gruntu (działek) powinno korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT. Analogiczne stanowisko zostało zaprezentowane m.in. w interpretacji ogólnej Ministra Finansów z dnia 14 czerwca 2013 r., nr PT10/033/12/207/WLI/13/RD58639 zgodnie z którym, dostawa niezabudowanej nieruchomości zwolniona jest z podatku VAT w przypadku, gdy nieruchomość ta nie jest objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego lub decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania przestrzennego. Podobnie w piśmie Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 26 czerwca 2012 r., nr IBPP1/443-301/12/LSz.
Opcja opodatkowania VAT transakcji
Jak wynika z art. 43 ust. 10 ustawy o VAT, strony transakcji mogą skorzystać z opcji opodatkowania podatkiem VAT nieruchomości (po spełnieniu warunków wymienionych w art. 43 ust. 10 ustawy o VAT, czyli m.in. złożyć zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy budynku, budowli lub ich części). Zatem opcja opodatkowania VAT dotyczy dostawy budynków, budowli lub ich części i nie ma zastosowania do dostawy tylko prawa wieczystego użytkowania gruntu.
ADN.: b).
Opodatkowanie podatkiem VAT dostawy budynków, budowli lub ich części
Dla operacji gospodarczej dot. pkt b). w ocenie wnioskodawcy zachodziła przesłanka do zastosowania zwolnienia - zastosowano przepisy rozdziału 2 art. 43 ust. 1 pkt. 10a Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
Nieruchomość została przekazana na mocy decyzji uwłaszczeniowej Wojewody (...) Nr (...) z dnia (...) 2012r.
Ad. a) Według Wnioskodawcy zbycie prawa użytkowania wieczystego gruntu (działek) wymienionych we wniosku korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT.
Ad b) Według Wnioskodawcy zbycie prawa własności gruntu (działek) wymienionych we wniosku korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a) ustawy o VAT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest:
- nieprawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku VAT dostawy działek 0, 5, 9,
- prawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku dostawy działki 3,
- nieprawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku dostawy zabudowanej budynkami działki nr 8,
- nieprawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku dostawy działki nr 7.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775), zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 6 i 7 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:
6) oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
7) zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.
W świetle powołanych powyżej przepisów, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż, jak również zbycie prawa użytkowania wieczystego, stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.
W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Należy również w tym miejscu wyjaśnić, że towarem jest geodezyjnie wyodrębniona działka gruntu. Wynika to z ekonomicznego aspektu transakcji i z oceny pojęcia „gruntu”. Gdy dokonujemy oceny skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości, musimy odnieść się do sytuacji każdej działki ewidencyjnej, która jest przedmiotem planowanej dostawy.
Z art. 4 pkt 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (t. j Dz. U. z 2024 r. poz. 1145 ze zm.)wynika, że:
Ilekroć w ustawie jest mowa o działce gruntu - należy przez to rozumieć niepodzieloną, ciągłą część powierzchni ziemskiej stanowiącą część lub całość nieruchomości gruntowej.
Towarem jest także udział w prawie własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1, ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą VAT”:
Państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy:
1. określone udziały w nieruchomości,
2. prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości,
3. udziały i inne równoważne udziałom tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części.
Zaznaczenia wymaga, że na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, również zbycie udziału w towarze (np. współwłasności nieruchomości) stanowi odpłatną dostawę towarów. Powyższe potwierdził NSA w uchwale 7 sędziów z dnia 24 października 2011 r., sygn. akt I FPS 2/11.
W świetle art. 195 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):
Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).
Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się - jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji - przepisy odnoszące się do własności. Należy zatem uznać, że udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności.
Art. 198 ustawy Kodeks cywilny stanowi, że
Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli.
Podkreślić należy, że współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela.
Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.
Zatem w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, należy przyjąć, że zbycie nieruchomości gruntowej (działki) traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.
Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.
W myśl art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.
Powyższe oznacza, że zwolnienie przysługuje względem takiej dostawy, której przedmiotem jest grunt niezabudowany i jednocześnie o przeznaczeniu innym niż budowlane. Zatem ze zwolnienia od podatku korzystać będą dostawy gruntów o charakterze rolnym, leśnym, itp.
Na podstawie art. 2 pkt 33 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o terenach budowlanych - rozumie się przez to grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
W tym miejscu należy zauważyć, że w myśl art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 1130 ze zm.):
Kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy, w tym uchwalanie gminnych aktów planowania przestrzennego, z wyjątkiem morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej oraz terenów zamkniętych ustalonych przez organ inny niż minister właściwy do spraw transportu, należy do zadań własnych gminy.
Jak stanowi art. 4 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:
Ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.
W myśl art. 4 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:
W przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym:
1) lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego;
2) sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy.
O przeznaczeniu nieruchomości stanowią zatem akty prawa miejscowego. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego - jako źródło prawa miejscowego, a w przypadku jego braku decyzja o warunkach zabudowy - jako akt indywidualny prawa administracyjnego.
W tym miejscu warto wyjaśnić, że stosownie do treści wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 28 marca 1996 r. w sprawie C-468/93 Gemeente Emmen - „teren budowlany” oznacza „każdy nieuzbrojony lub uzbrojony teren uznany przez państwa członkowskie za teren z przeznaczeniem pod zabudowę”.
W konsekwencji, generalnie opodatkowane podatkiem VAT są dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku tych ostatnich opodatkowane są wyłącznie te, których przedmiotem są tereny budowlane, czyli tereny przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Pozostałe natomiast dostawy gruntów niezabudowanych, dla których nie obowiązuje plan zagospodarowania przestrzennego oraz nie wydano decyzji o warunkach zabudowy - są zwolnione od podatku VAT. Ustawa o podatku od towarów i usług w kontekście zastosowania właściwej stawki podatku VAT przy sprzedaży gruntu nakazuje oceniać przeznaczenie tego gruntu wyłącznie na podstawie istniejącego planu zagospodarowania przestrzennego oraz wydanych decyzji o warunkach zabudowy.
Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim;
b) pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest - co do zasady - zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Zatem dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części, kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.
Zgodnie z treścią art. 2 pkt 14 ustawy:
Przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:
a) wybudowaniu lub
b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
Z przepisu tego wynika, że pierwszym zasiedleniem jest pierwsze zajęcie nieruchomości do używania. Pierwsze zasiedlenie budynku/budowli lub ich części ma więc miejsce zarówno w sytuacji, w której po wybudowaniu budynku/budowli lub ich części oddano je w najem, jak i w przypadku wykorzystywania budynku/budowli lub ich części na potrzeby własnej działalności gospodarczej podatnika - bowiem w obydwu przypadkach doszło do korzystania z budynku/budowli.
W przypadku nieruchomości zabudowanych niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom - po spełnieniu określonych warunków - skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.
Według art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:
a) w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
b) dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.
Powyższy przepis wskazuje, jakie muszą zostać spełnione warunki, aby sprzedaż budynków, budowli lub ich części mogła korzystać ze zwolnienia od podatku VAT. Z przepisu tego wynika, że prawo do zwolnienia przysługuje wówczas, gdy w stosunku do budynków, budowli lub ich części będących przedmiotem sprzedaży nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, oraz dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ulepszenie tych obiektów, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.
Analiza powołanych wyżej przepisów prowadzi do stwierdzenia, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a stanie się bezzasadne.
Jednocześnie należy mieć na uwadze, że wymienione powyżej zwolnienie uregulowane w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy ma charakter zwolnienia fakultatywnego, gdyż zgodnie z art. 43 ust. 10 ustawy:
Podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, i wybrać opodatkowanie dostawy budynków, budowli lub ich części, pod warunkiem że dokonujący dostawy i nabywca budynku, budowli lub ich części:
1) są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni;
2) złożą:
a) przed dniem dokonania dostawy tych obiektów właściwemu dla ich nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego lub
b) w akcie notarialnym, do zawarcia którego dochodzi w związku z dostawą tych obiektów
- zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy budynku, budowli lub ich części.
Stosownie do art. 43 ust. 11 ustawy:
Oświadczenie, o którym mowa w ust. 10 pkt 2, musi również zawierać:
1) imiona i nazwiska lub nazwę, adresy oraz numery identyfikacji podatkowej dokonującego dostawy oraz nabywcy;
2) planowaną datę zawarcia umowy dostawy budynku, budowli lub ich części - w przypadku, o którym mowa w ust. 10 pkt 2 lit. a;
3) adres budynku, budowli lub ich części.
Tak więc ustawodawca daje podatnikom, dokonującym dostawy budynków, budowli lub ich części spełniających przesłanki do korzystania ze zwolnienia od podatku wskazanego w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, po spełnieniu określonych warunków - możliwość rezygnacji ze zwolnienia i opodatkowania transakcji na zasadach ogólnych. Przy czym podkreślić należy, że niniejsze prawo zostało zawężone tylko do rezygnacji ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.
Jeżeli nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy dla dostawy działek zabudowanych, należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów - zarówno nieruchomości, jak i ruchomości - przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych - niezależnie od okresu ich używania przez podatnika - wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.
Jak wskazano wyżej, aby zastosować zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:
- towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,
- przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Niespełnienie jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.
Analiza przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, regulujących wyżej wskazane prawo do zwolnienia od podatku dostawy budynków, budowli lub ich części, prowadzi do wniosku, że w odniesieniu do tych towarów może wystąpić jedna z ww. podstaw do zastosowania zwolnienia od tego podatku. Istotne jest wobec tego każdorazowe kompleksowe zbadanie okoliczności towarzyszących dostawie danego obiektu. Bowiem stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega ani wykładni rozszerzającej, ani zawężającej, natomiast możliwość wychodzenia poza wykładnię literalną jest niedopuszczalna. W efekcie, podatnik uprawniony jest do zastosowania ww. preferencji, gdy charakter dokonywanych przez niego czynności, w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości, wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.
W tym miejscu należy wyjaśnić, że kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle, rozstrzyga przepis art. 29a ust. 8 ustawy, zgodnie z którym:
W przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.
Przepis ten określa, że przy sprzedaży budynków lub budowli, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu, prawa użytkowania wieczystego stosuje się analogiczną stawkę podatku, jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym ww. obiekty są posadowione.
Należy zauważyć, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęcia budowli, budynku i urządzenia budowlanego. W tym zakresie należy odnieść się do przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 418).
W myśl art. 3 pkt 1 ustawy Prawo budowlane:
Ilekroć w ustawie jest mowa o obiekcie budowlanym - należy przez to rozumieć budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych.
Zgodnie z art. 3 pkt 2 ustawy Prawo budowlane:
Ilekroć w ustawie jest mowa o budynku - należy przez to rozumieć taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach.
W myśl art. 3 pkt 1 ustawy Prawo budowlane:
Ilekroć w ustawie jest mowa o budowli - należy przez to rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem tablice reklamowe i urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni jądrowych, elektrowni wiatrowych, morskich turbin wiatrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową.
W myśl art. 3 pkt 9 ustawy Prawo budowlane:
Ilekroć w ustawie jest mowa o urządzeniach budowlanych - należy przez to rozumieć urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym, zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, jak przyłącza i urządzenia instalacyjne, w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków, a także przejazdy, ogrodzenia, place postojowe i place pod śmietniki.
Urządzenia budowlane stanowią urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym, zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, nie są to samodzielne budowle zdefiniowane w art. 3 pkt 3 ww. ustawy Prawo budowlane, które uznaje się za towar na gruncie podatku od towarów i usług. Jednakże urządzenia te należy traktować, jako elementy przynależne do budynku/budowli i opodatkować łącznie z budynkiem/budowlą, z którym są powiązane, a tym samym należy przypisać zwolnienie dla sprzedawanego obiektu budowlanego znajdującego się na tej samej działce, co urządzenie techniczne. Brak podstaw do stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów w zakresie zwolnienia od podatku VAT dla ww. urządzeń w oderwaniu od budynków/budowli, do których przynależą, gdyż w świetle obowiązujących przepisów nie mają one samodzielnego bytu.
Z opisu sprawy wynika, że 19 grudnia 2025 r. sprzedali Państwo prawo użytkowania wieczystego nieruchomości składającej się z 4 ewidencyjnie wyodrębnionych działek gruntu, oznaczonych numerami 0, 5, 9 oraz 3. Przy czym w stosunku do działek numer 3 i 0 posiadali Państwo udział w ½. Na dzień dostawy na działkach 5 oraz 9 posadowione były budowle w myśl prawa budowlanego trwale z gruntem związane, których właścicielem były podmioty trzecie (przedsiębiorstwo przesyłowe).
Jak stanowi art. 47 § 1 i 2 ustawy Kodeks Cywilny:
§ 1 Część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych.
§ 2. Częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego.
Natomiast w myśl art. 48 ustawy Kodeks Cywilny:
Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania.
Stosownie do art. 49 § 1 ustawy Kodeks Cywilny:
Urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne nie należą do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa.
W związku z powyższym znajdujące się na działkach 5 i 9 budowle należących do przedsiębiorstwa przesyłowego, nie stanowiły własności Zbywcy (Państwa), lecz przedsiębiorstw przesyłowych.
Wskazać w tym miejscu należy, że wyrażenia „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel” zawartego w przytoczonym art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług nie należy utożsamiać z prawem własności. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, definiując wyrażenie „dostawa towarów” akcentuje „własność ekonomiczną” funkcjonującą w oderwaniu od krajowych przepisów prawa cywilnego, regulujących przeniesienie prawa własności. W orzeczeniu C-320/88 Staatssecretaris van Financiën v. Shipping and Forwarding Safe B.V. TSUE wyraził pogląd, że „wyrażenie „dostawa towarów” w rozumieniu artykułu 5(1) VI Dyrektywy oznacza także przeniesienie prawa do dysponowania rzeczą jak właściciel, nawet jeżeli nie dochodzi do przeniesienia własności rzeczy w sensie prawnym” (pkt 1), jednak jednocześnie zastrzegł, że „zadaniem sądu krajowego jest określenie w każdym przypadku, na podstawie stanu rzeczy, czy przeniesienie prawa do dysponowania rzeczą jak właściciel, w rozumieniu artykułu 5(1) VI Dyrektywy, miało miejsce” (pkt 2).
Uwzględniając przywołane regulacje prawne należy stwierdzić, że w sytuacji gdy przedmiotem sprzedaży jest grunt, na którym posadowiony jest budynek/budowla, niestanowiący własności zbywcy, to mimo, iż ten obiekt budowlany stanowi w świetle prawa cywilnego część składową nieruchomości, to w świetle ustawy o podatku od towarów i usług nie dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tym obiektem jak właściciel (zarówno w sensie ekonomicznym, jak i w sensie prawnym), a zatem przedmiotem dostawy jest w takim przypadku tylko sam grunt - jako grunt zabudowany.
W analizowanej sytuacji mamy do czynienia m.in. z sytuacją zbycia działek gruntu, wraz z naniesieniami, które nie są własnością Zbywcy.
Tak więc, przedmiotem dostawy działek 5 i 9 był wyłącznie grunt, którego jednak nie można uznać za teren niezabudowany, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy. Powyższe wynika z faktu, że na działkach tych posadowione są obiekty budowlane niebędące własnością Państwa (Zbywcy).
Podsumowując, działki 5 i 9 należy uznać za teren budowlany w rozumieniu art. 2 pkt 33 ustawy. W świetle powyższego sprzedając ww. działki dokonali Państwo sprzedaży gruntu zabudowanego. Tym samym w rozpoznawanej sprawie nie ma zastosowania zwolnienie od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT.
Przy sprzedaży tych działek 5 i 9 nie znajdzie również zastosowania zwolnienie od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, ponieważ działki te, nie były wykorzystywana przez Państwa wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT - jak podali Państwo w opisie sprawy Działki nie były w ogóle wykorzystywane w działalności (stanowiły majątek trwały spółki, niezagospodarowany, niebędący przedmiotem umów z podmiotami trzecimi.
W konsekwencji, transakcja sprzedaży działek 5 i 9 podlega opodatkowaniu VAT stawką właściwą dla przedmiotu dostawy - terenu budowlanego oraz nie korzysta ze zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 i 9.
Z kolei, jak wynika z opisu sprawy, na działce 0 znajduje się odcinek nadziemnej estakady mediów, który stanowi budowlę oraz własność przedsiębiorstwa przesyłowego. Ponadto na działce posadowiona jest droga wewnętrzna trwale z gruntem związana, która stanowi urządzenie budowlane.
Jak zostało wyżej wskazane urządzenia budowlane stanowią urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym, zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, nie są to samodzielne budowle zdefiniowane w art. 3 pkt 3 ww. ustawy - Prawo budowlane, które uznaje się za towar na gruncie podatku od towarów i usług. Jednakże urządzenia te należy traktować, jako elementy przynależne do budynku/budowli i opodatkować łącznie z budynkiem/budowlą, z którym są powiązane, a tym samym należy przypisać stawkę właściwą dla sprzedawanego obiektu budowlanego znajdującego się na tej samej działce, co urządzenie techniczne. Brak jest podstaw do stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług w zakresie stawki podatku VAT dla ww. urządzeń w oderwaniu od budynków/budowli, do których przynależą, gdyż w świetle obowiązujących przepisów nie mają one samodzielnego bytu.
Powyższe koreluje z Wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 10 sierpnia 2021 r. o sygn. akt III SA/Wa 119/21:
„Dalej NSA podał, że zgodnie z art. 3 pkt 9 Prawa budowlanego przez urządzenia budowlane należy rozumieć urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym, zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, jak przyłącza i urządzenia instalacyjne, w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków, a także przejazdy, ogrodzenia, place postojowe i place pod śmietniki. W świetle tego przepisu, ogrodzenie nie jest budowlą lecz jedynie urządzeniem budowlanym. Odnosząc się do twierdzenia, że „ogrodzenie działki zabudowanej budynkiem jest urządzeniem budowlanym, zaś w przypadku, gdy grunt jest niezabudowany, ogrodzenie jest samodzielną budowlą”, NSA stwierdził, że pogląd taki nie znajduje uzasadnienia w przepisach ustawy Prawo budowlane.
Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy należy wskazać, że w świetle przywołanych przepisów znajdująca się na przedmiotowej działce droga wewnętrzna nie stanowi budowli. Skoro jest urządzeniem budowlanym, to co do zasady, przedmiotem opodatkowania jest działka niezabudowana. Jednakże z uwagi na fakt, że na działce tej posadowiony jest odcinek nadziemnej estakady mediów stanowiący budowlę w rozumieniu prawa budowlanego niebędące własnością Państwa (Zbywcy), gruntu tego nie można uznać za teren niezabudowany, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.
Przy sprzedaży tej działki 0 nie znajdzie również zastosowania zwolnienie od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, ponieważ działka ta, nie były wykorzystywana przez Państwa wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT - jak podali Państwo w opisie sprawy Działki nie były w ogóle wykorzystywane w działalności (stanowiły majątek trwały społki, niezagospodarowany, niebędący przedmiotem umów z podmiotami trzecimi).
W konsekwencji, transakcja sprzedaży działki 0 podlega opodatkowaniu VAT stawką właściwą dla przedmiotu dostawy - terenu budowlanego oraz nie korzysta ze zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 i 9.
Natomiast, jak wskazali Państwo we wniosku na działce 3, posadowiony jest odcinek ogrodzenia oraz droga wewnętrzna, stanowiące urządzenia budowlane. Działka ta na dzień sprzedaży nie była objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Nie obowiązywała również dla tej działki decyzja o warunkach zabudowy ani decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego.
Zatem biorąc pod uwagę powyższe przepisy oraz wyrok sądu wskazać należy, że przedmiotem dostawy (działki 3) jest teren niezabudowany, nieobjęty planem zagospodarowania przestrzennego lub decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, który korzysta ze zwolnienia od podatku na mocy art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT.
Ponadto sprzedali Państwo działkę o nr 8 zabudowaną budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym i budynkiem niemieszkalnym oraz działkę o nr 7. Działka nr 7 na dzień dostawy nie miała przeznaczenia budowlanego zgodnie z obowiązującym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.
Zatem dla dostawy działki nr 7 spełnione są warunki z art. 43 ust. 1 pkt 9. W konsekwencji dostawa działki korzysta ze zwolnienia od podatku.
Z kolei dostawa budynków posadowionych na działce 8 korzysta ze zwolnienia od podatku, od daty pierwszego zajęcia do dnia dostawy minął okres dłuższy niż dwa lata, a Państwo nie ponosili żadnych wydatków na ulepszenie powyższych budynków, w stosunku do których mieli Państwo prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosili Państwo te wydatki to były niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.
Zatem dostawa budynków posadowionych na działce nr 8 jest dostawą po pierwszym zasiedleniu. Ponadto pomiędzy datą zasiedlenia a datą sprzedaży upłynął okres dłuższy niż dwa lata.
W konsekwencji dla sprzedaży budynków posadowionych na działce nr 8 znajdzie zastosowanie zwolnienie od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.
Tym samym dla sprzedaży działki nr 8 ma zastosowanie art. 29a ust. 8 ustawy - zwolnieniem od podatku objęty będzie również grunt.
W konsekwencji Państwa stanowisko jest:
- nieprawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku VAT dostawy działek 0, 5, 9,
- prawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku dostawy działki 3,
- nieprawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku dostawy zabudowanej budynkami działki nr 8,
- nieprawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku dostawy działki nr 7.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.
Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Pełna weryfikacja przedstawionych we wniosku okoliczności możliwa jest jedynie w toku postępowania podatkowego lub kontrolnego, prowadzonego przez uprawnione do tego organy, będącego poza zakresem instytucji interpretacji indywidualnej. Postępowanie w sprawie dotyczącej wydania interpretacji indywidualnej jest postępowaniem szczególnym, mającym charakter uproszczony, odrębny od postępowania podatkowego, uregulowanego w dziale IV Ordynacji podatkowej. Wydając bowiem interpretację indywidualną Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przedstawia jedynie swój pogląd dotyczący wykładni treści analizowanych przepisów i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego (którego elementy przyjmuje, jako podstawę rozstrzygnięcia bez weryfikacji).
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).
Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
