Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe, w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest w części prawidłowe, w części nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 maja 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 20 maja 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie skutków podatkowych usług realizowanych na podstawie zawartej Umowy. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 9 lipca 2025 r. (wpływ 9 lipca 2025 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

(X) Spółka z o.o. została wpisana do Krajowego Rejestru Przedsiębiorców dnia (…) 2005 r. W momencie powstania jedynym wspólnikiem Spółki było Województwo (A) (dalej również: „Województwo”), które następnie stało się jej większościowym wspólnikiem. Od (…) 2018 roku Województwo ponownie jest jedynym wspólnikiem Wnioskodawcy, posiadając 100% udział w kapitale Spółki. Fundusz jest spółką celową powołaną do realizacji zadań publicznych samorządu wojewódzkiego (wspieranie rozwoju przedsiębiorczości w województwie (A)), a nie komercyjną. W związku z powyższym, wypracowany przez Spółkę zysk nie podlega podziałowi między wspólników, lecz przeznaczany jest wyłącznie na realizację jej celów.

Spółka jest zarejestrowana jako czynny podatnik VAT od (…) 2004 r.

Zarząd Województwa (A) (dalej również: „Instytucja Zarządzająca”) uchwałą nr (…) z dnia (…) 2014 r. przyjął Regionalny Program Operacyjny Województwa (A) na lata (…) (zwany dalej: „Program”). Program został zatwierdzony przez Komisję Europejską decyzją wykonawczą nr (…) z dnia (…) 2014 r.

W ramach ww. Programu (B) Sp. z o.o. (dalej również: „Menadżer”, „Menedżer Funduszu”) dnia (…) 2017 r. zawarł umowę z Województwem o finansowaniu Projektu „(…)” (dalej również: „Projekt”) współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Osi Priorytetowej (…).

Celem projektu było między innymi wzmocnienie rozwoju i konkurencyjności przedsiębiorstw sektora mikro, małych i średnich przedsiębiorstw ((...)) w województwie (A) poprzez ułatwienie im dostępu do finansowania dłużnego. Głównymi produktami projektu były Instrumenty Finansowe w postaci Funduszu Pożyczkowego i Funduszu Poręczeniowego. Produkty pożyczkowe były oferowane (Y) w formie pożyczek na rozwój oraz pożyczek inwestycyjnych. Produkty poręczeniowe mogły być oferowane w formie poręczenia indywidualnego/poręczenia portfelowego.

Wnioskodawca zawarł z Menadżerem Funduszu umowę nr (…) (dalej również: „Umowa”), na mocy której Menadżer powierza Spółce za wynagrodzeniem usługę wdrożenia i zarządzania Instrumentem Finansowym, z którego udzielane będą pożyczki dla (Y) prowadzących działalność gospodarczą na terenie województwa (A).

(Y) są podmioty wskazane w załączniku nr (…) lub (…) do Umowy, które zawarły z Pośrednikiem Finansowym Umowę Inwestycyjną (umowa zawarta między Pośrednikiem Finansowym a (Y) w celu finansowania Inwestycji z Instrumentu Finansowego) oraz którym wypłacono jakąkolwiek kwotę wsparcia na zasadach określonych w Umowie.

W ramach Umowy Wnioskodawca ustanawia we własnym imieniu Instrument Finansowy – Fundusz Pożyczkowy, który nie posiada osobowości prawnej. Na potrzeby wdrożenia i realizacji tego instrumentu Wnioskodawca otwiera i prowadzi w instytucji finansowej zlokalizowanej na terenie Unii Europejskiej rachunki bankowe w polskich złotych, stanowiące wyodrębnione konto ewidencyjno-księgowe.

Natomiast zadaniem Menadżera Funduszu jest wniesienie do Instrumentu Finansowego:

1)(C) – tj. wkładu finansowego na rzecz instrumentów finansowych wniesionego do (E) (funduszu określonego w art. 2 pkt 27) Rozporządzenia (…), utworzonego i zarządzanego przez Menadżera Funduszu na podstawie Umowy o Finansowaniu w celu realizacji Projektu) przez Instytucję Zarządzającą (tj. Zarząd Województwa (A)) w ramach Programu z Europejskich Funduszy Strukturalnych i Inwestycyjnych,

2)(D) – tj. środków przekazanych przez Menadżera Funduszu niepochodzących z (C).

Oprócz powyższego Menadżer Funduszu ma prawo skorzystania z Prawa Opcji (prawo Menadżera Funduszu, o którym mowa w art. 34 ust. 5 ustawy Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1579). W ramach realizacji Prawa Opcji, Menadżer Funduszu ma prawo do wniesienia do Instrumentu Finansowego dodatkowego Wkładu (E) (rozumianego jako zasoby (E) tj. środki finansowe stanowiące (C) oraz (D) wniesione przez Menadżera do danego Instrumentu Finansowego oraz na podstawie wniosków o wypłatę transzy, przeznaczone na finansowanie inwestycji realizowanych przez (Y)) do wysokości wskazanej w Umowie.

Menadżer Funduszu ma prawo do skorzystania z Prawa Opcji, w przypadku, gdy spełnione zostaną łącznie następujące przesłanki:

1)wniesiony pierwotnie Wkład (E) do Instrumentu Finansowego został wypłacony na rzecz (Y) w 100% w (…), oraz

2)Menadżer Funduszu będzie dysponował Wkładem (E) w odpowiedniej wysokości oraz

3)Pośrednik Finansowy realizuje Umowę należycie, w tym zrealizował wszystkie istotne zalecenia pokontrolne, a na dzień skorzystania przez Menadżera Funduszu z Prawa Opcji nie wystąpiła u Pośrednika Finansowego nieprawidłowość systemowa.

Spółka wykorzystuje ww. Wkład (E) do realizacji swoich podstawowych zadań umownych.

Natomiast do zadań Pośrednika Finansowego należą m.in.:

1)ustanowienie we własnym imieniu Instrumentu Finansowego – Funduszu Pożyczkowego,

2)wybór (Y) (…),

3)zawieranie Umów Inwestycyjnych, (…),

4)zapewnienie odpowiedniego personelu, warunków lokalowych, wyposażenia technicznego oraz (…),

5)wypłata (Y) pożyczki (…),

6)zapewnienie, aby Umowy Inwestycyjne zawierane z (Y), obejmowały postanowienia w zakresie wskazanym w Umowie, w tym:

a)zobowiązania (Y) do realizowania Umowy Inwestycyjnej z należytą starannością (…);

b)zobowiązania (Y) do prowadzenia odpowiedniej dokumentacji i ewidencji księgowej (…);

c)zobowiązania (Y) do przestrzegania zasad dotyczących unikania nakładania się finansowania (…);

d)zobowiązania (Y) do poddania się wszelkiego rodzaju kontrolom i audytom (…);

e)zobowiązania (Y) do zwrotu w całości kwoty wypłaconej z tytułu pożyczki zgodnie z (…);

7)otwarcia i prowadzenia rachunków bankowych, wskazanych poniżej,

8)przeprowadzanie działań kontrolnych oraz audytowych u (Y) (…),

9)(…) z rozliczeniem i kontrolą pożyczki, monitorowaniem i windykacją spłat pożyczki,

10)zwrot Menadżerowi Funduszu wszelkich Zasobów Zwróconych (…).

W celu realizacji Umowy, Wnioskodawca otworzył i prowadzi w instytucji finansowej zlokalizowanej na terenie Unii Europejskiej następujące rachunki bankowe:

1)rachunki bankowe z Wkładem (E):

a)rachunek bankowy z (C),

b)rachunek bankowy z (D),

2)rachunek bankowy Wypłat Pożyczek (wyodrębnione konto ewidencyjno-księgowe, z którego wypłacane są na rzecz (Y) pożyczki zawierające Wkład (E)),

3)rachunek bankowy Zwrotów Pożyczek (wyodrębnione konto ewidencyjno-księgowe, na które (Y) dokonują zwrotów pożyczek wraz z odsetkami lub innymi płatnościami),

4)rachunki bankowe z Zasobami Zwróconymi, tj. wyodrębnione konta ewidencyjno- księgowe, na których gromadzone są zasoby zwracane przez (Y) z tytułu spłat pożyczek udzielonych i wykorzystanych zgodnie z Umową Inwestycyjną – poprzez którą rozumie się umowę zawartą między Pośrednikiem Finansowym a (Y) w celu finansowania Inwestycji z Instrumentu Finansowego – odrębnie w częściach odpowiadających (C) i (D),

a)rachunek bankowy Zasobów Zwróconych z (C),

b)rachunek bankowy Zasobów Zwróconych z (D),

5)rachunki bankowe Lokat (wyodrębnione konta ewidencyjno-księgowe, z których dokonywane są operacje związane z lokowaniem środków (C) oraz (D)):

a)rachunek bankowy Lokat z (C),

b)rachunek bankowy Lokat z (D),

6)rachunek bankowy Własny (wyodrębnione konto ewidencyjno-księgowe w celu prowadzenia rozliczeń z tytułu Opłaty za Zarządzanie).

Za realizację Umowy, Spółka otrzymywała wynagrodzenie w formie Opłaty za Zarządzanie, która była powiązana z wynikami we wdrażaniu Instrumentu Finansowego i podzielona na dwie składowe:

1)wynagrodzenie podstawowe,

2)wynagrodzenie oparte na wynikach.

Okres realizacji Umowy strony ustaliły w następujących etapach:

1)Okres Budowy Portfela,

2)na wniosek Pośrednika Finansowego Okres Budowy Portfela, może zostać wydłużony, jeżeli w wyniku braku wystarczających środków na rachunku bankowym (E), Menadżer Funduszu nie dokonał wniesienia Wkładu (E) do Instrumentu Finansowego na podstawie poprawnie złożonego wniosku o wypłatę transzy w terminie 90 dni od dnia jego złożenia przez Pośrednika Finansowego,

3)Okres Wygaszania Portfela liczony jest od dnia następnego po dniu, w którym nastąpiła wypłata na rzecz (Y) jakiejkolwiek kwoty jednostkowej pożyczki, do dnia wygaśnięcia lub rozwiązania wszystkich zawartych w Okresie Budowy Portfela Umów Inwestycyjnych.

Uzupełnili Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego o następujące informacje:

I.Wskazanie, czy przedmiotem wątpliwości (sformułowanych w pytaniach nr 1 i nr 2 wniosku) są czynności wykonywane w ramach Umowy na rzecz Menadżera Funduszu, czy czynności wykonywane na rzecz (Y)?

ODPOWIEDŹ: Przedmiotem wątpliwości Wnioskodawcy są czynności wykonywane w ramach Umowy na rzecz Menadżera.

Wnioskodawca wyjaśnia również, iż powołuje się on na Umowy Inwestycyjne, gdyż jest to istotny i nieodłączny element czynności wykonywanych w ramach Umowy na rzecz Menedżera. Jak wskazano we wniosku: „Natomiast do zadań Pośrednika Finansowego należą m.in.:

(…)

3. zawieranie Umów Inwestycyjnych, uwzględniając w ich treści wszystkie wymogi określone w Umowie oraz inne postanawiania, zgodne ze standardami i praktyką rynkową, o ile nie są one sprzeczne z Umową i przepisami prawa.”

W związku z powyższym nie jest możliwym pominięcie Umów Inwestycyjnych podczas analizy czynności wykonywanych w ramach Umowy na rzecz Menadżera Funduszu.

Przedmiotem wniosku są czynności Wnioskodawcy wykonywane w ramach Umowy, tj.: „Natomiast do zadań Pośrednika Finansowego należą m.in.:

1)ustanowienie we własnym imieniu Instrumentu Finansowego – Funduszu Pożyczkowego,

2)wybór (Y) (…),

3)zawieranie Umów Inwestycyjnych, (…),

4)zapewnienie odpowiedniego personelu, warunków lokalowych, wyposażenia technicznego oraz (…),

5)wypłata (Y) pożyczki (…),

6)zapewnienie, aby Umowy Inwestycyjne zawierane z (Y), obejmowały postanowienia w zakresie wskazanym w Umowie, w tym:

a)zobowiązania (Y) do realizowania Umowy Inwestycyjnej z należytą starannością (…);

b)zobowiązania (Y) do prowadzenia odpowiedniej dokumentacji i ewidencji księgowej (…);

c)zobowiązania (Y) do przestrzegania zasad dotyczących unikania nakładania się finansowania (…);

d)zobowiązania (Y) do poddania się wszelkiego rodzaju kontrolom i audytom (…);

e)zobowiązania (Y) do zwrotu w całości kwoty wypłaconej z tytułu pożyczki zgodnie z (…);

7)otwarcia i prowadzenia rachunków bankowych, wskazanych poniżej,

8)przeprowadzanie działań kontrolnych oraz audytowych u (Y) (…),

9)(…) z rozliczeniem i kontrolą pożyczki, monitorowaniem i windykacją spłat pożyczki,

10)zwrot Menadżerowi Funduszu wszelkich Zasobów Zwróconych (…).

II.Doprecyzowanie opisu zaistniałego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, tj. wskazanie:

1)Kto faktycznie będzie udzielać pożyczek (Y) – Państwo jako Pośrednik Finansowy czy Menadżer Funduszu?

ODPOWIEDŹ: Jak wskazano we wniosku:

„Wnioskodawca zawarł z Menadżerem Funduszu umowę nr (…) (dalej również: „Umowa”) na mocy, której Menadżer powierza Spółce za wynagrodzeniem usługę wdrożenia i zarządzania Instrumentem Finansowym, z którego udzielane będą pożyczki dla (Y) prowadzących działalność gospodarczą na terenie województwa (A).

(Y) są podmioty wskazane w załączniku nr (…) lub (…) do Umowy, które zawarły z Pośrednikiem Finansowym Umowę Inwestycyjną (…).

W ramach Umowy Wnioskodawca ustanawia we własnym imieniu Instrument Finansowy – Fundusz Pożyczkowy, który nie posiada osobowości prawnej. Na potrzeby wdrożenia i realizacji tego instrumentu Wnioskodawca otwiera i prowadzi w instytucji finansowej zlokalizowanej na terenie Unii Europejskiej rachunki bankowe w polskich złotych, stanowiące wyodrębnione konto ewidencyjno-księgowe.”

W związku z powyższym Wnioskodawca wskazuje, iż on jako strona Umowy Inwestycyjnej oraz ustanowiciel i zarządca Instrumentu Finansowego, faktycznie udziela pożyczek (Y), tj. Spółka dokonuje przekazania środków z Instrumentu Finansowego do (Y).

2)Czy opisane we wniosku czynności będą Państwo wykonywać we własnym imieniu i na własny rachunek?

ODPOWIEDŹ: Jak wskazano we wniosku:

„(…).”

W tym zakresie należy stwierdzić, iż Wnioskodawca opisane we wniosku czynności wykonuje we własnym imieniu i na własny rachunek. Dodatkowo Spółka podkreśla, iż odpowiada przez Menadżerem (bierze odpowiedzialność) za prawidłową realizację zadań w ramach Umowy.

Niemniej, aby nie wprowadzać Organu w błąd należy również podkreślić, iż ze względu na fakt, realizacji Umowy w ramach Programu, tj. środków europejskich, są one obarczone dodatkowymi wymogami prawnymi, aby mogły być uznane za prawidłowo rozdysponowanie. W związku z powyższym, w celu zachowania transparentności finansowej środki zaangażowane w ramach Projektu są wyodrębnione od pozostałych środków Spółki (co również zostało wskazane we wniosku).

3)Czy wykonywane przez Państwa czynności będą obejmować usługi, o których mowa w art. 43 ust. 15 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), tj. czynności ściągania długów, w tym factoringu, usługi doradztwa bądź usługi w zakresie leasingu? Jeśli tak – proszę wskazać jakie?

ODPOWIEDŹ: Co do zasady wykonywane przez Wnioskodawcę czynności nie będą obejmować usług, o których mowa w art. 43 ust. 15 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), tj. czynności ściągania długów, w tym factoringu, usługi doradztwa bądź usługi w zakresie leasingu.

Oczywiście w ramach Umowy, Spółka wykonuje czynności, które polegają m.in. na przekazaniu środków na rzecz (Y). W takim układzie Spółka pełni rolę pożyczkodawcy i jako podmiot udzielający pożyczek, w przypadku uchylania się przez (Y) od spłaty zobowiązania (kapitału wraz z odsetkami), Podatnik może podjąć kroki zmierzające do odzyskania powierzonego kapitału wraz z należnymi odsetkami. Jednakże takie zachowanie jest właściwe dla instytucji finansowych udzielających pożyczek i w konsekwencji, nie stanowi czynności ściągania długów, o których mowa w art. 43 ust. 15 ustawy o VAT.

Umowa zawarta z Menadżerem przewiduje natomiast, że Pośrednik Finansowy zobowiązuje się do dochodzenia przeciwko (Y) z najwyższą starannością wynikającą z profesjonalnego charakteru jego działalności, w drodze negocjacji lub innych działań prawnych, wszelkich niezaspokojonych roszczeń przysługujących jemu, Menadżerowi lub Instytucji Zarządzającej, w zakresie, w jakim uprawnienie do dochodzenia roszczeń przysługujących Instytucji Zarządzającej zostało przez nią przekazane Menadżerowi.

Czynności na rzecz Menadżera lub Instytucji Zarządzającej stanowią margines działalności wykonywanej w ramach Projektu i stanowią jedynie element zespołu czynności zmierzających do realizacji Projektu.

Co istotne, pośrednik Finansowy zobowiązany jest do przedkładania do Menadżera sprawozdań z prowadzonych działań, w tym proces spłat pożyczek przez (Y) wg. wzoru określonego przez Menadżera, co ma w szczególności na celu badanie tzw. „pułapu szkodowości (limitu strat)”, tj. wartości utraty środków liczonej jako relacji wartości kapitału pożyczek straconych do wartości udzielonych pożyczek ogółem, który w ramach realizowanego Projektu nie może przekroczyć 15%.

4)Czy czynności, które będą Państwo wykonywać jako Pośrednik Finansowy, będą prowadzić do zmian prawnych i finansowych? Jakich i dla kogo?

ODPOWIEDŹ: Czynności podejmowane przez Wnioskodawcę dążą do przekazania środków pieniężnych z rachunku bankowego prowadzonego przez Spółkę na rachunek bankowy wskazany przez (Y) w formie pożyczki.

Tym samym dochodzi do zmian prawnych oraz finansowych, tj. środki stanowiące dofinansowanie projektu w formie Wkładu (E) zarządzane przez Spółkę, stają się kapitałem pożyczkowym dla (Y).

Należy jednak zauważyć, że kwestia będąca przedmiotem pytania nr 4 Organu stanowi odzwierciedlenie przesłanki wyrażonej przez TSUE jako warunek uznania czynności za podlegające zwolnieniu z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, tj.: „W odniesieniu do art. 135 ust. 1 lit. d Dyrektywy 2006/112/WE TSUE wskazał, że przelew jest transakcją polegającą na realizacji dyspozycji przekazania określonej sumy pieniędzy z jednego rachunku na drugi. Transakcja ta cechuje się w szczególności tym, że powoduje zmianę sytuacji prawnej i finansowej istniejącej z jednej strony między udzielającym dyspozycji a beneficjentem, a z drugiej strony między nimi a ich bankiem, jak również, w odpowiednim przypadku, między bankami.”.

Tym samym, Organ poprzez zadanie tego pytania, może nieświadomie, dążyć do przesądzenia przez samego Wnioskodawcę, iż podlega on zwolnieniu z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, zamiast zbadać możliwość zastosowania przez Spółkę zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

Potwierdzenie powyższego stanowi wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 stycznia 2024 r., o sygn. I FSK 1715/23, w którym to Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, iż: „W pytaniu III organ wezwał wnioskodawczynię do wyjaśnienia, czy wszystkie opisane we wniosku działania (czynności), które wnioskodawca wykonuje (jest zobowiązany wykonywać), mają na celu dokonanie transferów pieniężnych, których skutkiem jest pełnienie szczególnych i istotnych funkcji przelewu lub płatności i które w konsekwencji skutkują przeniesieniem środków pieniężnych i powodują zmiany prawne i finansowe. Trafnie w tym kontekście zauważył Autor skargi kasacyjnej, że sformułowanie, którym posłużył się organ, wzywając skarżącą do odpowiedzi na zadane pytanie - "dokonanie transferów pieniężnych, których skutkiem jest pełnienie szczególnych i istotnych funkcji przelewu lub płatności i które w konsekwencji skutkują przeniesieniem środków pieniężnych i powodują zmiany prawne i finansowe" wynika bezpośrednio z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej zapadłego na gruncie przepisu art. 135 ust. 1 lit. (d) dyrektywy 2006/112/WE (np. pkt 24, 27, 28, 36 i 39 uzasadnienia wyroku Trybunału (czwarta izba) z dnia 28 lipca 2011 r. w sprawie C 350/10, Nordea Pankki Suomi Oyj oraz pkt 39-41, 46, 48-51 uzasadnienia wyroku Trybunału (druga izba) z dnia 26 maja 2016 r. w sprawie C–607/14, Bookit Ltd.) implementowanego do krajowego porządku prawnego przez art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o PTU, przywołanego przez skarżącą w uzasadnieniu stanowiska we wniosku o wydanie interpretacji.

(…)

Rację ma zatem Autor skargi kasacyjnej, że poprzez formułowanie pytania w taki właśnie sposób organ w istocie domaga się od skarżącej, aby przesądziła, czy realizowane w ramach opisanej we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej Umowy świadczenia są usługami "depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych" w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o PTU, z uwzględnieniem orzecznictwa TSUE. Tymczasem to do organu należy ocena, czy opisane we wniosku czynności są tego rodzaju usługami.

(…)

Tego rodzaju oceny winien natomiast dokonać organ na podstawie stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. Organ nie może wezwać wnioskodawcy, by ten - w ramach wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego - przesądził, że okoliczności faktyczne pozwalają na stwierdzenie, czy działania wnioskodawcy "mają na celu dokonanie transferów pieniężnych, których skutkiem jest pełnienie szczególnych i istotnych funkcji przelewu lub płatności i które w konsekwencji skutkują przeniesieniem środków pieniężnych i powodują zmiany prawne i finansowe" oraz czy "wszystkie dokonywane czynności są czynnościami niezbędnymi, bez których nie doszłoby do realizowania transakcji lub wykonania usług wskazanych w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku od towarów i usług." Wezwanie może natomiast obejmować okoliczności faktyczne, na podstawie których możliwe będzie rozstrzygnięcie przez organ podatkowy kwestii związanej zwolnienie dokonywanych przez skarżącą czynności z podatku od towarów i usług.”

5)Czy będą Państwo mieli wpływ na treść zawieranych Umów Inwestycyjnych?

ODPOWIEDŹ: Jak wskazano we wniosku: „zawieranie Umów Inwestycyjnych, uwzględniając w ich treści wszystkie wymogi określone w Umowie oraz inne postanawiania, zgodne ze standardami i praktyką rynkową, o ile nie są one sprzeczne z Umową i przepisami prawa”.

Powyższe oznacza, iż przy zawieraniu Umów Inwestycyjnych, Spółka musi się kierować pewnymi wymogami, zwłaszcza, iż jak wspomniano wcześniej, Projekt jest realizowany ze środków unijnych, a tym samym podlega dodatkowym wymogom prawnym.

Niemniej, poza zawarciem niezbędnych elementów, Spółka ma całkowity wpływ na to jak jest sporządzana umowa.

6)W jaki sposób dokonywać będą Państwo wyboru (Y)?

ODPOWIEDŹ: Spółka na swojej stronie internetowej umieszcza ofertę w związku z prowadzonym Projektem. W ramach umieszczonej na stronie oferty potencjalni (Y) składają odpowiednie wnioski pożyczkowe.

Spośród złożonych wniosków Wnioskodawca weryfikuje, które podmioty spełniają warunki otrzymania finansowania w ramach Projektu.

Następnie Spółka przeprowadza rozmowy z potencjalnymi (Y), tj. pozyskuje dokładne informacje, np. długość funkcjonowania przedsiębiorstwa na rynku, dokładny opis czy zajmuje się dany przedsiębiorca oraz jakie są perspektywy powodzenia realizacji inwestycji w ramach finansowania udzielanego przez Spółkę.

Oprócz powyższego Podatnik sprawdza zgłaszających się przedsiębiorców pod kątem ewentualnej niewypłacalności w instytucjach takich jak: Biuro Informacji Kredytowe, (…).

Po tak dokonanej weryfikacji zgłaszających się przedsiębiorców, Spółka jako (Y) wybiera:

1)przedsiębiorstwa, które spełniają wszelkie formalne warunki ubiegania się o finansowanie, w tym zabezpieczenia pożyczki,

2)przedsiębiorstwa, którym na dzień złożenia wniosku nie grozi upadłość czy niewypłacalność,

3)przedsiębiorstwa, których pomysł na rozwój został gruntownie przemyślany i zdaniem Spółki udzielenie finansowania może realnie wpłynąć na rozwój przedsiębiorstwa oraz regionu.

7)Kto jest odpowiedzialny za prawidłową realizację świadczeń na rzecz (Y): Państwo czy Menadżer Funduszu?

ODPOWIEDŹ: Ze względu na fakt, iż to Wnioskodawca zawiera Umowy Inwestycyjne, tj. jest stroną umów zawieranych z (Y), to właśnie Wnioskodawca jest odpowiedzialny za prawidłową realizację świadczeń na rzecz (Y).

Należy w tym miejscu również wskazać, iż ze względu na fakt, iż udzielanie pożyczek stanowi przedmiot Umowy, Wnioskodawca odpowiada przed Menadżerem jako przed usługobiorcą.

Pytania

1.Czy czynności wykonywane przez Wnioskodawcę w ramach Umowy podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

2.Czy czynności wykonywane przez Wnioskodawcę w ramach Umowy są zwolnione z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad.1

W ocenie Wnioskodawcy, czynności wykonywane w ramach Umowy podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W pierwszej kolejności należy zauważyć, że na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Zatem pod pojęciem odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu sprzedającego towar lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy o VAT). Jak stanowi z kolei art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje natomiast wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy o VAT).

Powyższe przepisy wyznaczają przedmiotowy oraz podmiotowy zakres opodatkowania VAT, a zatem w efekcie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług mogą podlegać co do zasady tylko te czynności, w przypadku których spełniony został zarówno podmiotowy, jak i przedmiotowy zakres opodatkowania, tzn. zaistniała czynność określona jako opodatkowana, która została wykonana przez podmiot mający cechę podatnika.

Zgodnie natomiast z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT „Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.”

Przenosząc powyższe na grunt opisywanej sprawy w pierwszej kolejności Wnioskodawca zwraca uwagę, iż Spółka jako Pośrednik Finansowy wykonuje czynności dotyczące ustanowienia i prowadzenia (E), udostępnianie (Y) wsparcia w formie Instrumentów Finansowych w ramach Projektu za wynagrodzeniem nosi znamiona odpłatnego świadczenia usług, podlegającego opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Za realizację czynności w powyższym zakresie Spółka otrzymuje określone w Umowie wynagrodzenie. Na gruncie ustawy otrzymane z tego tytułu świadczenie pieniężne będzie stanowić zapłatę za świadczone usługi.

W następnej kolejności należy zaznaczyć, iż fakt posiadania przez Województwo większościowych udziałów lub w późniejszym okresie 100% udziałów w kapitale Spółki oraz to, iż została ona powołana w celach realizacji zadań publicznych samorządu Wojewódzkiego a nie komercyjnych, nie przesądza, czy Spółka sama wchodzi w skład administracji samorządowej. Jako podmiot prawa handlowego, Spółka prowadzi niezależną działalność gospodarczą.

Podkreślenia wymaga, że stopień zależności Spółki od Województwa nie może automatycznie przesądzać o braku możliwości uznania wykonywanych zadań własnych Województwa powierzonych Spółce za podlegające, jako odpłatne świadczenie usług, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Spółka, co prawda, wykonuje na mocy Umowy czynności związane z realizacją zadań własnych samorządu wojewódzkiego, do realizacji których Województwo zostało powołane, tj. wspierania aktywności mikro, małych i średnich przedsiębiorstw, jednostek samorządu terytorialnego, spółdzielni, wspólnot mieszkaniowych, organizacji pozarządowych, kościołów i związków wyznaniowych, ale czynności te wykonuje jako odrębny podmiot.

Podsumowując wymienione przez Wnioskodawcę w opisie zdarzenia przyszłego czynności będą stanowić odpłatne świadczenie usług, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, podlegające opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Ad.2

Zdaniem Wnioskodawcy wykonywane przez Spółkę czynności w ramach Umowy są zwolnione z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

W pierwszej kolejności należy zauważyć, że na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy o VAT). Jak stanowi z kolei art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy zatem rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie, jak i zaniechanie.

Stawka podatku, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT z uwzględnieniem art. 146ef, wynosi 23%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3 i art. 129 ust. 1.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy przewidują dla niektórych towarów i usług stawki obniżone lub zwolnienie z podatku. Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, w ocenie Wnioskodawcy, dotyczy usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, usług pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także usług zarządzania ww. usługami.

W odniesieniu do pojęcia „zarządzania”, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt. 38 ustawy o VAT należy odnieść się do orzeczeń sądów administracyjnych.

W wyroku z dnia 28 lutego 2013 r. o sygn. III SA/Wa 2180/12 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wskazał, iż „W art. 43 ust. 1 pkt 38 u.p.t.u. jest bowiem mowa nie tylko o udzieleniu pożyczki, na co powoływał się w swojej argumentacji Organ, ale także o zarządzeniu nią. Zarządzanie w szerokim ujęciu oznacza "zrobienie czegoś za pomocą wysiłków innych osób" (por. B. Kudrycka, B.G. Peters, P.J. Suwaj, Nauka administracji, Warszawa 2009); organizowanie działań dla osiągnięcia określonych celów przy zachowaniu zasad skuteczności i sprawności organizacyjnej z uwzględnieniem realnej odpowiedzialności za osiągnięte rezultaty. W ocenie Sądu, jeśli wziąć pod uwagę, iż na podstawowe i kluczowe etapy zarządzania składają się: planowanie, organizowanie zasobów, wdrażanie tego, co zaplanowane oraz monitoring, ewaluacja i kontrola przeprowadzonych działań, to opłaty za restrukturyzację mieszczą się w pojęciu zarządzania pożyczką. Wyjaśnić należy, że restrukturyzacja pożyczki jest ustaleniem nowych warunków spłaty pożyczki w celu dostosowania zobowiązania z tytułu umowy pożyczki do obecnej sytuacji finansowej klienta (wydłużenie okresu spłat, zmiana wysokości rat itp.). Zatem bez wątpienia pojęcie restrukturyzacji pożyczki mieści się w pojęciu zarządzania pożyczką. Nie budzi wątpliwości Sądu, że takie czynności jak wydłużenie okresu spłat lub zmiana wysokości rat pożyczki przy uwzględnieniu kondycji finansowej klienta jest zarządzaniem pożyczką.”

Powyższy wyrok został uzupełniony przez wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 czerwca 2014 r. o sygn. I FSK 1136/13, w którym Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, iż „Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynikało, że sąd I instancji przyjął, że czynności monitujące można uznać za zwolnione z podatku czynności z zakresu zarządzania pożyczką w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT. Jednakże - podzielając w tym zakresie stanowisko Ministra Finansów - sąd ten przyjął, że nie mogą one korzystać ze zwolnienia, gdyż są to czynności ściągania długów, w tym factoringu w rozumieniu art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o VAT. W skardze kasacyjnej trafnie wykazano i uzasadniono, że stanowisko jakie zajął w tej części sąd I instancji jest błędne. Usługa "ściągania długów" polega co do zasady na działalności polegającej na nabywaniu (skupywaniu) wierzytelności, czy to w celu windykacji, czy dalszej odprzedaży. W takim przypadku są one usługami finansowymi, wyłączonymi ze zwolnienia i podlegają opodatkowaniu stawką podstawową. Podstawą opodatkowania jest wówczas prowizja lub dyskonto. Wykonania takiej usługi - jak słusznie podniesiono w uzasadnieniu skargi kasacyjnej - zakłada istnienie dwóch podmiotów, które zawarły transakcję. Usługodawca zobowiązuje się do ściągnięcia długu w zamian za wynagrodzenie. Konsumentem usługi (usługobiorcą) jest zaś podmiot, który korzysta z usługi wykonywanej przez kontrahenta, co oznacza, że usługodawca ściąga dług dla usługobiorcy, a nie dla siebie. Skoro we wniosku o wydanie interpretacji skarżąca spółka podała, że samodzielnie, tj. bez udziału podmiotu "trzeciego" monitoruje pożyczkę, to czynność ta nie może być objęta hipotezą przepisu art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o VAT.

W konkluzji tej części wywodów trzeba zaakcentować, że jeżeli szczegółowo przedstawione we wnioski czynności monitujące dotyczące udzielonej przez siebie pożyczki skarżąca spółka wykonuje we własnym zakresie i nie korzysta w tym zakresie z usług podmiotów "trzecich", to czynności tych nie można zaliczyć do "usług ściągania długów lub factoringu w rozumieniu art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o VAT. W rezultacie czynności te będą podlegały zwolnieniu na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, gdyż mieszczą się w pojęciu "zarządzania pożyczkami pieniężnymi przez pożyczkodawcę".”

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż zwolnieniu z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT podlegają m.in.:

1.udzielenie pożyczki,

2.planowanie udzielenia pożyczki,

3.organizowanie zasobów w celu udzielenia pożyczki,

4.wdrażanie tego, co zaplanowane w celu dzielenie pożyczki,

5.monitoring w tym samodzielnie wykonywanie przez pożyczkodawcę czynności zmierzających do odzyskania długu od pożyczkobiorcy,

6.ewaluacja pożyczki oraz

7.kontrola przeprowadzonych działań związanych z udzieleniem pożyczki.

Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy można wskazać, że podejmowane przez Spółkę czynności stanowią usługi w zakresie udzielana pożyczek oraz zarządzania nimi, które korzystają ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

Do zadań Pośrednika Finansowego należą m.in.:

1.ustanowienie we własnym imieniu Funduszu Pożyczkowego,

2.wybór (Y) spośród podmiotów, (…),

3.zawieranie Umów Inwestycyjnych, (…).

4.zapewnienie odpowiedniego personelu, warunków lokalowych, wyposażenia technicznego oraz (…),

5.wypłata (Y) pożyczki (…),

6.zapewnienie, aby Umowy Inwestycyjne zawierane z (Y), obejmowały postanowienia w zakresie wskazanym w Umowie,

7.otwarcia i prowadzenia rachunków bankowych,

8.przeprowadzanie działań kontrolnych i audytowych u (Y) (…),

9.(…) z rozliczeniem i kontrolą pożyczki, monitorowaniem i windykacją spłat pożyczki,

10.zwrot Menadżerowi Funduszu wszelkich Zasobów Zwróconych, (…).

Wszystkie z ww. czynności zmierzają do udzielenia przez Spółkę pożyczek na rzecz (Y).

Następujące czynności:

1)ustanowienie we własnym imieniu Funduszu Pożyczkowego,

2)otwarcia i prowadzenia rachunków bankowych,

3)zwrot Menadżerowi Funduszu wszelkich Zasobów Zwróconych, a także Wkładu (E) niewydatkowanego na inwestycje (Y) zgodnie z postanowieniami Umowy

stanowią usługi organizowania zasobów w celu dzielenia pożyczek, gdyż bez ww. czynności Spółka nie uzyskałaby funduszy przeznaczonych na wypłatę (Y) pożyczek, a w konsekwencji nie mogłaby takowych pożyczek udzielić.

Powyższe dotyczy również zwrotu Menadżerowi wszelkich Zasobów Zwróconych, a także Wkładu (E), gdyż bez takiego zobowiązania Spółka nie otrzymałaby środków zgodnie z powyższym, natomiast brak faktycznego zwrotu skutkować będzie złamaniem zapisów Umowy, który może skutkować rozwiązaniem Umowy, a tym samym uniemożliwieniem udzielania pożyczek.

Następujące czynności:

1)wybór (Y) spośród podmiotów, (…),

2)zapewnienie odpowiedniego personelu, warunków lokalowych, wyposażenia technicznego oraz (…),

3)zapewnienie, aby Umowy Inwestycyjne zawierane z (Y), obejmowały postanowienia w zakresie wskazanym w Umowie

stanowią usługi planowania udzielenia pożyczki, tj. czynności podejmowane bezpośrednio przed i w celu udzielenia pożyczki.

Następujące czynności:

1)zawieranie Umów Inwestycyjnych, (…),

2)wypłata (Y) pożyczki z (…).

stanowią usługi udzielania pożyczek w sensie ścisłym.

Następujące czynności:

1)przeprowadzanie działań kontrolnych i audytowych u (Y) (…),

2)wykonywanie czynności związanych z rozliczeniem i kontrolą pożyczki, monitorowaniem i windykacją spłat pożyczki,

stanowią usługi monitoringu oraz kontroli przeprowadzonych działań związanych z udzieleniem pożyczki.

Podsumowując, wszelkie czynności podejmowane przez Spółkę w ramach Umowy stanowią usługi związane z udzielaniem pożyczek oraz zarządzania nimi i korzystają ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, o ile Wnioskodawca, zgodnie z art. 43 ust. 22 ustawy o VAT sam nie zrezygnuje w ww. zwolnienia.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części prawidłowe, w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775) – zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”:

Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy:

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o VAT:

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług należy rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w rozumieniu art. 7 ustawy.

Zatem każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

·w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

·świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy jej wykonaniem a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną czynność w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia (wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia).

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Zatem pod pojęciem odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu sprzedającego towar lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego. Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Zatem, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku, którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Taka konstrukcja definicji świadczenia usług jest wyrazem zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji dokonywanych w ramach profesjonalnego obrotu gospodarczego.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze – dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem działa jako podatnik VAT.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie art. 15 ust. 2 ustawy o VAT:

Ponadto należy zwrócić uwagę, że przepisy art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług stanowią implementację art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 str. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą. Zgodnie z ww. regulacją Dyrektywy:

Jak stanowi art. 15 ust. 6 ustawy:

Unormowanie to stanowi odzwierciedlenie art. 13 ust. 1 Dyrektywy, który stwierdza, że:

Należy zauważyć, że ustawa o podatku od towarów i usług posługując się sformułowaniem „organy władzy publicznej” nie definiuje tego pojęcia, tak jak i Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr 78 poz. 483 ze zm.).

W świetle art. 16 ust. 2 Konstytucji RP:

Rozwinięcie tej regulacji zawarto w art. 163 Konstytucji RP, zgodnie z którym:

Z powołanych przepisów wynika, że pojęciem tym objęte są wszelkie organy państwowe i samorządu terytorialnego.

W zakresie statusu podmiotu publicznego wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 29 października 2015 r. w sprawie C-174/14 Saudaçor – Sociedade Gestora de Recursos e Equipamentos da Saúde dos Açores SA przeciwko Fazenda Pública, w którym (pkt 55-57) stwierdził, że:

Zgodnie z art. 2 ust. 1 i 2 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 581), zwanej dalej ustawą o samorządzie województwa:

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie województwa:

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o samorządzie województwa:

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o samorządzie województwa:

W świetle art. 14 ust. 1 ustawy o samorządzie województwa:

Z opisu sprawy wynika, że zostali Państwo (Spółka, Pośrednik Finansowy) wpisani do Krajowego Rejestru Przedsiębiorców (…) 2005 r., a Państwa jedynym Wspólnikiem jest Województwo (A), które posiada 100% udział w Państwa kapitale. Są Państwo spółką celową powołaną do realizacji zadań publicznych samorządu wojewódzkiego (wspieranie rozwoju przedsiębiorczości w województwie (...)), a nie komercyjną. Wypracowany przez Państwa zysk nie podlega podziałowi między wspólników, lecz przeznaczany jest wyłącznie na realizację Państwa celów. Są Państwo zarejestrowani jako czynny podatnik VAT.

Zarząd Województwa (A) (Instytucja Zarządzająca) przyjął Regionalny Program Operacyjny Województwa (A) na lata (...) ( „Program”).

W ramach ww. Programu (B) Sp. z o.o. (Menadżer, Menadżer Funduszu) dnia (…) 2017 r. zawarł umowę z Województwem o finansowaniu Projektu „(...)” (Projekt) współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

Celem Projektu było m.in. wzmocnienie rozwoju i konkurencyjności przedsiębiorstw sektora mikro, małych i średnich przedsiębiorstw ((...)) w województwie (A) poprzez ułatwienie im dostępu do finansowania dłużnego. Głównymi produktami projektu były Instrumenty Finansowe w postaci Funduszu Pożyczkowego i Funduszu Poręczeniowego. Produkty pożyczkowe były oferowane (Y) w formie pożyczek na rozwój oraz pożyczek inwestycyjnych. Produkty poręczeniowe mogły być oferowane w formie poręczenia indywidualnego/poręczenia portfelowego.

Zawarli Państwo z Menadżerem Funduszu umowę nr (...) (Umowa) na mocy, której Menadżer powierza Państwu za wynagrodzeniem usługę wdrożenia i zarządzania Instrumentem Finansowym, z którego udzielane będą pożyczki dla (Y) prowadzących działalność gospodarczą na terenie województwa (A).

(Y) wskazane w załączniku nr (…) lub (…) do Umowy, które zawarły z Pośrednikiem Finansowym Umowę Inwestycyjną (umowa zawarta między Pośrednikiem Finansowym a (Y) w celu finansowania Inwestycji z Instrumentu Finansowego) oraz którym wypłacono jakąkolwiek kwotę wsparcia na zasadach określonych w Umowie.

W ramach Umowy ustanawiają Państwo we własnym imieniu Instrument Finansowy – Fundusz Pożyczkowy, który nie posiada osobowości prawnej. Na potrzeby wdrożenia i realizacji tego instrumentu otwierają i prowadzą Państwo w instytucji finansowej zlokalizowanej na terenie Unii Europejskiej rachunki bankowe w polskich złotych, stanowiące wyodrębnione konto ewidencyjno-księgowe.

Zadaniem Menadżera Funduszu jest wniesienie w transzach do Instrumentu Finansowego:

1)(C) – tj. wkładu finansowego na rzecz instrumentów finansowych wniesionego do (E) (funduszu określonego w art. 2 pkt 27) Rozporządzenia (…), utworzonego i zarządzanego przez Menadżera Funduszu na podstawie Umowy o Finansowaniu w celu realizacji Projektu) przez Instytucję Zarządzającą (tj. Zarząd Województwa (A)) w ramach Programu z Europejskich Funduszy Strukturalnych i Inwestycyjnych,

2)(D) – tj. środków przekazanych przez Menadżera Funduszu niepochodzących z (C).

Menadżer Funduszu ma prawo skorzystania z Prawa Opcji (prawo Menadżera Funduszu, o którym mowa w art. 34 ust. 5 ustawy Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1579) tj. Menadżer Funduszu ma prawo do wniesienia do Instrumentu Finansowego dodatkowego Wkładu (E) (rozumianego jako zasoby (E) tj. środki finansowe stanowiące (C) oraz (D) wniesione przez Menadżera do danego Instrumentu Finansowego oraz na podstawie wniosków o wypłatę transzy, przeznaczone na finansowanie inwestycji realizowanych przez (Y)) do wysokości wskazanej w Umowie.

Menadżer Funduszu ma prawo do skorzystania z Prawa Opcji, w przypadku, gdy spełnione zostaną łącznie następujące przesłanki:

1)wniesiony pierwotnie Wkład (E) do Instrumentu Finansowego został wypłacony na rzecz (Y) w 100% w (…), oraz

2)Menadżer Funduszu będzie dysponował Wkładem (E) w odpowiedniej wysokości oraz

3)Pośrednik Finansowy realizuje Umowę należycie, w tym zrealizował wszystkie istotne zalecenia pokontrolne, a na dzień skorzystania przez Menadżera Funduszu z Prawa Opcji nie wystąpiła u Pośrednika Finansowego nieprawidłowość systemowa.

Wykorzystują Państwo ww. Wkład (E) do realizacji swoich podstawowych zadań umownych.

Do Państwa zadań jako Pośrednika Finansowego należą m.in.:

1)ustanowienie we własnym imieniu Instrumentu Finansowego – Funduszu Pożyczkowego,

2)wybór (Y) (…),

3)zawieranie Umów Inwestycyjnych, (…),

4)zapewnienie odpowiedniego personelu, warunków lokalowych, wyposażenia technicznego oraz (…),

5)wypłata (Y) pożyczki (…),

6)zapewnienie, aby Umowy Inwestycyjne zawierane z (Y), obejmowały postanowienia w zakresie wskazanym w Umowie, w tym:

a)zobowiązania (Y) do realizowania Umowy Inwestycyjnej z należytą starannością (…);

b)zobowiązania (Y) do prowadzenia odpowiedniej dokumentacji i ewidencji księgowej (…);

c)zobowiązania (Y) do przestrzegania zasad dotyczących unikania nakładania się finansowania (…);

d)zobowiązania (Y) do poddania się wszelkiego rodzaju kontrolom i audytom (…);

e)zobowiązania (Y) do zwrotu w całości kwoty wypłaconej z tytułu pożyczki zgodnie z (…);

7)otwarcia i prowadzenia rachunków bankowych, wskazanych poniżej,

8)przeprowadzanie działań kontrolnych oraz audytowych u (Y) (…),

9)(…) z rozliczeniem i kontrolą pożyczki, monitorowaniem i windykacją spłat pożyczki,

10)zwrot Menadżerowi Funduszu wszelkich Zasobów Zwróconych (…).

W celu realizacji Umowy otworzyli Państwo i prowadzą w instytucji finansowej zlokalizowanej na terenie Unii Europejskiej rachunki bankowe:

1)rachunki bankowe z Wkładem (E):

a)rachunek bankowy z (C),

b)rachunek bankowy z (D),

2)rachunek bankowy Wypłat Pożyczek (wyodrębnione konto ewidencyjno-księgowe, z którego wypłacane są na rzecz (Y) pożyczki zawierające Wkład (E)),

3)rachunek bankowy Zwrotów Pożyczek (wyodrębnione konto ewidencyjno-księgowe, na które (Y) dokonują zwrotów pożyczek wraz z odsetkami lub innymi płatnościami),

4)rachunki bankowe z Zasobami Zwróconymi, tj. wyodrębnione konta ewidencyjno- księgowe, na których gromadzone są zasoby zwracane przez (Y) z tytułu spłat pożyczek udzielonych i wykorzystanych zgodnie z Umową Inwestycyjną – poprzez którą rozumie się umowę zawartą między Pośrednikiem Finansowym a (Y) w celu finansowania Inwestycji z Instrumentu Finansowego – odrębnie w częściach odpowiadających (C) i (D),

a)rachunek bankowy Zasobów Zwróconych z (C),

b)rachunek bankowy Zasobów Zwróconych z (D),

5)rachunki bankowe Lokat (wyodrębnione konta ewidencyjno-księgowe, z których dokonywane są operacje związane z lokowaniem środków (C) oraz (D)):

a)rachunek bankowy Lokat z (C),

b)rachunek bankowy Lokat z (D),

6)rachunek bankowy Własny (wyodrębnione konto ewidencyjno-księgowe w celu prowadzenia rozliczeń z tytułu Opłaty za Zarządzanie).

Za realizację Umowy, otrzymali Państwo wynagrodzenie w formie Opłaty za Zarządzanie, która była powiązana z wynikami we wdrażaniu Instrumentu Finansowego i podzielona na dwie składowe:

1)wynagrodzenie podstawowe,

2)wynagrodzenie oparte na wynikach.

Okres realizacji Umowy strony ustaliły w następujących etapach:

1)Okres Budowy Portfela,

2)na Państwa wniosek Okres Budowy Portfela, może zostać wydłużony, jeżeli w wyniku braku wystarczających środków na rachunku bankowym (E), Menadżer Funduszu nie dokonał wniesienia Wkładu (E) do Instrumentu Finansowego na podstawie poprawnie złożonego wniosku o wypłatę transzy w terminie 90 dni od dnia jego złożenia przez Państwa,

3)Okres Wygaszania Portfela liczony jest od dnia następnego po dniu, w którym nastąpiła wypłata na rzecz (Y) jakiejkolwiek kwoty jednostkowej pożyczki, do dnia wygaśnięcia lub rozwiązania wszystkich zawartych w Okresie Budowy Portfela Umów Inwestycyjnych.

Przedmiotem Państwa wątpliwości są czynności wykonywane przez Państwa w ramach Umowy na rzecz Menedżera.

Państwo jako strona Umowy Inwestycyjnej oraz ustanowiciel i zarządca Instrumentu Finansowego, faktycznie udziela pożyczek (Y), tj. dokonują Państwo przekazania środków z Instrumentu Finansowego do (Y).

Opisane we wniosku czynności wykonują Państwo we własnym imieniu i na własny rachunek. Odpowiadają Państwo przed Menadżerem (biorą odpowiedzialność) za prawidłową realizację zadań w ramach Umowy.

Jak Państwo wskazali, co do zasady wykonywane przez Państwa czynności nie będą obejmować usług, o których mowa w art. 43 ust. 15 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. czynności ściągania długów, w tym factoringu, usługi doradztwa bądź usługi w zakresie leasingu. W ramach Umowy, wykonują Państwo czynności, które polegają m.in. na przekazaniu środków na rzecz (Y). W takim układzie pełnią Państwo rolę pożyczkodawcy i jako podmiot udzielający pożyczek, w przypadku uchylania się przez (Y) od spłaty zobowiązania (kapitału wraz z odsetkami), mogą Państwo podjąć kroki zmierzające do odzyskania powierzonego kapitału wraz z należnymi odsetkami. Jednakże takie zachowanie jest właściwe dla instytucji finansowych udzielających pożyczek i w konsekwencji, nie stanowi czynności ściągania długów, o których mowa w art. 43 ust. 15 ustawy o VAT.

Umowa zawarta z Menadżerem przewiduje, że zobowiązują się Państwo do dochodzenia przeciwko (Y) z najwyższą starannością wynikającą z profesjonalnego charakteru jego działalności, w drodze negocjacji lub innych działań prawnych, wszelkich niezaspokojonych roszczeń przysługujących jemu, Menadżerowi lub Instytucji Zarządzającej, w zakresie, w jakim uprawnienie do dochodzenia roszczeń przysługujących Instytucji Zarządzającej zostało przez nią przekazane Menadżerowi.

Podejmowane przez Państwa czynności dążą do przekazania środków pieniężnych z rachunku bankowego prowadzonego przez Spółkę na rachunek bankowy wskazany przez (Y) w formie pożyczki. Tym samym dochodzi do zmian prawnych oraz finansowych, tj. środki stanowiące dofinansowanie projektu w formie Wkładu (E) zarządzane przez Państwa, stają się kapitałem pożyczkowym dla (Y).

Przy zawieraniu Umów Inwestycyjnych, muszą się Państwo kierować pewnymi wymogami, Projekt jest realizowany ze środków unijnych, a tym samym podlega dodatkowym wymogom prawnym. Poza zawarciem niezbędnych elementów, mają Państwo całkowity wpływ na to jak jest sporządzana umowa.

Na swojej stronie internetowej umieszczają Państwo ofertę w związku z prowadzonym Projektem. Potencjalni (Y) składają odpowiednie wnioski pożyczkowe. Spośród złożonych wniosków weryfikują Państwo, które podmioty spełniają warunki otrzymania finansowania w ramach Projektu. Następnie przeprowadzają rozmowy z potencjalnymi (Y) (m.in. długość funkcjonowania przedsiębiorstwa na rynku, dokładny opis czy zajmuje się dany przedsiębiorca oraz jakie są perspektywy powodzenia realizacji inwestycji w ramach udzielanego finansowania). Sprawdzają Państwo zgłaszających się przedsiębiorców pod kątem ewentualnej niewypłacalności w instytucjach takich jak: Biuro Informacji Kredytowe, (…).

Ze względu na fakt, że to Państwo zawierają Umowy Inwestycyjne, tj. są Państwo stroną umów zawieranych z (Y), to właśnie Państwo są odpowiedzialni za prawidłową realizację świadczeń na rzecz (Y).

Państwa wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą kwestii czy czynności wykonywane przez Państwa w ramach Umowy podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (kwestia objęta pytaniem oznaczonym we wniosku nr 1).

Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 26 stycznia 2023 r., sygn. akt I FSK 1958/19 powołując się na wyrok z 22 lutego 2018 r. w sprawie C-182/17 Nagyszénás Településszolgáltatási Nonprofit Kft. Przeciwko Nemzeti Adó- és Vámhivatal Fellebbviteli Igazgatósága:

„(…) na mocy omawianej umowy gmina N. powierzyła jej realizację zadań publicznych poprzez wykorzystanie udostępnionego majątku i że umowa ta nie stanowiła umowy o świadczenie usług. Ponadto jest ona "jednostką budżetową", ponieważ wypełnia swe zadania dzięki "pomocy", tj. środkom finansowym udostępnionym jej przez tę gminę. Organ stwierdził natomiast, że N. otrzymała rekompensatę będącą przedmiotem postępowania głównego w zamian za konkretne usługi, a zatem została zrealizowana transakcja podlegająca opodatkowaniu, z uwagi na co kwota tej rekompensaty podlegała opodatkowaniu. Fakt, że gmina N. może wprost żądać od N. przedstawienia sprawozdań oraz regularnego informowania o realizacji danej umowy, stanowi inną okoliczność wskazującą, że spółka ta nie otrzymała pomocy, lecz została opłacona za wyświadczenie konkretnych usług”.

Dalej NSA podkreślił, że:

„(…) działalność taka jak będąca przedmiotem postępowania głównego, polegająca na wykonywaniu przez spółkę niektórych zadań publicznych zgodnie z umową zawartą między nią samą a gminą stanowi odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu VAT na mocy tego przepisu. Ponadto, N. nie dysponuje, na potrzeby wykonywania zadań publicznych powierzonych tej spółce na mocy rozważanej umowy, jakąkolwiek prerogatywą władztwa publicznego spośród tych przysługujących gminie N.

(…)

Jako że N. została utworzona przez gminę N. w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością o celu niezarobkowym, spółka ta jest przede wszystkim osobą prawną prawa prywatnego posiadającą, według przepisów, którym podlega, pewną autonomię w stosunku do wspomnianej gminy w zakresie funkcjonowania i bieżącego własnego zarządzania.

(…)

Uwzględniając zasadę, zgodnie z którą art. 13 ust. 1 dyrektywy 2006/112, jako odstępstwo od ogólnej zasady opodatkowania VAT każdej działalności o charakterze gospodarczym, musi być interpretowany ściśle (wyrok z dnia 29 października 2015 r., S., C-174/14, EU:C:2015:733, pkt 49 i przytoczone tam orzecznictwo), wydaje się, że omawiana spółka nie może zostać uznana za "podmiot prawa publicznego" w rozumieniu tego przepisu. Stąd też jej działalność nie jest objęta zasadą nieopodatkowania VAT przewidzianą w tym przepisie, wówczas gdy działalność ta stanowi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 9 ust. 1 tej dyrektywy”.

Sąd podkreślił również, że:

Powyższe stanowisko Trybunału było doprecyzowaniem i rozwinięciem wcześniej wyrażonych poglądów w wyroku z dnia z dnia 29 października 2015 r., S., C-174/14, na który zresztą powoływał się zarówno organ, jak i Sąd I instancji, wysnuwając jednakże z jego tez odmienne wnioski. W orzeczeniu tym TSUE wyraźnie stwierdził, że "osoba, która wykonuje czynności należące do prerogatyw władztwa publicznego w sposób niezależny, nie pozostając częścią administracji publicznej, nie może zostać zaklasyfikowana jako podmiot prawa publicznego w rozumieniu tego przepisu (zob. podobnie w szczególności postanowienie M., C-456/07, EU:C:2008:293, pkt 18 i przytoczone tam orzecznictwo)". Przy czym zdaniem Trybunału pomimo uznania, iż fakt posiadania przez podmiot władzy publicznej 100% udziałów w spółce prawa cywilnego stanowi istotną okoliczność, to jednak nie ma charakteru przesądzającego, że podmiot taki – wyłącznie z tego względu – należy uznać za podmiot władzy publicznej w rozumieniu dyrektywy 2006/112.

Analizując przedstawiony przez Państwa opis sprawy w kontekście powołanych przepisów prawa oraz przytoczonych powyżej orzeczeń sądów, wskazać należy, że realizacja przez Państwa czynności objętych Umową, dotyczących ustanowienia i zarządzania Funduszem Pożyczkowego, z którego udzielane będą Pożyczki dla (Y) nosi znamiona odpłatnego świadczenia usług, podlegającego opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Podkreślenia wymaga, że stopień zależności Państwa od Województwa nie może automatycznie przesądzać o braku możliwości uznania wykonywanych zadań własnych Województwa powierzonych Państwu za podlegające, jako odpłatne świadczenie usług, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Co prawda – jak wynika z okoliczności sprawy (Państwa stanowiska) – wykonują Państwo na mocy Umowy czynności związane z realizacją zadań własnych samorządu wojewódzkiego, do realizacji których Województwo zostało powołane, tj. wspierania aktywności mikro, małych i średnich przedsiębiorstw, jednostek samorządu terytorialnego, spółdzielni, wspólnot mieszkaniowych, organizacji pozarządowych, kościołów i związków wyznaniowych, ale czynności te wykonują Państwo jako odrębny podmiot. Z tytułu realizacji zadań objętych Umową otrzymali Państwo wynagrodzenie od Menadżera w formie Opłaty za Zarządzanie, która była powiązana z wynikami we wdrażaniu Instrumentu Finansowego. Zatem czynności te stanowią odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Na gruncie ustawy otrzymane z tego tytułu świadczenie pieniężne w istocie będzie stanowić zapłatę za świadczone przez Państwa usługi.

W konsekwencji czynności, które wykonują/będą Państwo wykonywać na podstawie zawartej Umowy stanowią/będą stanowić odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 jest prawidłowe.

Państwo wątpliwości w drugiej kolejności dotyczą kwestii czy czynności wykonywane przez Państwa w ramach Umowy są zwolnione z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).

Zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział dla niektórych czynności zwolnienie od podatku. Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy:

Zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, winny być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek od towarów i usług pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu VAT.

Zgodnie z art. 43 ust. 15 ustawy:

Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

1) czynności ściągania długów, w tym factoringu;

2) usług doradztwa;

3) usług w zakresie leasingu.

Sprecyzowanie przepisów regulujących zwolnienie od podatku od towarów i usług dla usług finansowych ma na celu zapewnienie jednolitego stosowania tego zwolnienia w odniesieniu do rynku wspólnotowego, jak również zapewnienie spójności przepisów dotyczących podatku od towarów i usług z przepisami krajowymi regulującymi funkcjonowanie rynku finansowego.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że w ramach opisanej Umowy przedmiotem realizowanych przez Państwa na rzecz Menadżera i (Y) są odrębne czynności. Należy rozpatrywać je odrębnie, gdyż są wykonywane na rzecz różnych podmiotów – Menadżera i (Y). Dalsza analiza okoliczności sprawy prowadzi również do wniosku, że wykonywane na rzecz Menadżera usługi dotyczące:

1.ustanowienia we własnym imieniu Instrumentu Finansowego – Funduszu Pożyczkowego,

4.zapewnienia odpowiedniego personelu, warunków lokalowych, wyposażenia technicznego oraz (…),

7.otwarcia i prowadzenia rachunków bankowych,

8.przeprowadzania działań kontrolnych i audytowych u (Y) (…),

9.(…) z rozliczeniem i kontrolą pożyczki, monitorowaniem i windykacją spłat pożyczki,

10.zwrot Menadżerowi Funduszu wszelkich Zasobów Zwróconych, (…)

nie stanowią usług w zakresie udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Czynności związane z ustanowieniem we własnym imieniu Funduszu Pożyczkowego i zwrotem Menadżerowi Funduszu wszelkich Zasobów Zwróconych, zapewnienie odpowiedniego personelu, warunków lokalowych, wyposażenia technicznego oraz wsparcia administracyjnego i logistycznego, (…) a także otwarcie i prowadzenie rachunków bankowych, przeprowadzania działań kontrolnych u (Y) (…), nie wpisują się w czynności wymienione we wskazanym wyżej przepisie. Ustanowienie Funduszu Pożyczkowego, jak i dokonanie zwrotu wszelkich zasobów zwróconych nie dotyczy żadnej z wymienionej w tym przepisie usługi. Jest to po prostu rozliczenie określonych przez Stronę płatności, a sam zwrot tych środków nie stanowi usługi zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy. Nie można również stwierdzić, że otwarcie i prowadzenie rachunków oraz zapewnienie odpowiedniego personelu, warunków lokalowych, wyposażenia stanowi usługi dotyczące udzielania kredytów lub pożyczek, usług pośrednictwa. Są to czynności natury technicznej i organizacyjnej, które nie stanowią usługi zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy. Z kolei wykonywanie czynności związanych z rozliczeniem i kontrolą pożyczki, monitorowaniem i windykacją spłat pożyczki, jako usługi związane ze ściąganiem długów, są wyłączone ze zwolnienia w związku z art. 43 ust. 15 ustawy.

Zatem usługi:

1)ustanowienia we własnym imieniu Instrumentu Finansowego – Funduszu Pożyczkowego,

4)zapewnienia odpowiedniego personelu, warunków lokalowych, wyposażenia technicznego oraz (…),

7)otwarcia i prowadzenia rachunków bankowych,

8)przeprowadzania działań kontrolnych i audytowych u (Y) (…),

9)(…) z rozliczeniem i kontrolą pożyczki, monitorowaniem i windykacją spłat pożyczki,

10)zwrot Menadżerowi Funduszu wszelkich Zasobów Zwróconych, (…)

nie będą korzystały ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Tym samym stanowisko w tym zakresie jest nieprawidłowe.

Z kolei usługi, tj.:

2)wybór (Y) (…),

3)zawieranie Umów Inwestycyjnych, (…),

5)wypłata (Y) pożyczki (…),

6)zapewnienie, aby Umowy Inwestycyjne zawierane z (Y), obejmowały postanowienia w zakresie wskazanym w Umowie, w tym:

a)zobowiązania (Y) do realizowania Umowy Inwestycyjnej z należytą starannością (…);

b)zobowiązania (Y) do prowadzenia odpowiedniej dokumentacji i ewidencji księgowej związanej z Inwestycją;

c)zobowiązania (Y) do przestrzegania zasad dotyczących unikania nakładania się finansowania (…);

d)zobowiązania (Y) do poddania się wszelkiego rodzaju kontrolom i audytom (…),

e)zobowiązania (Y) do zwrotu w całości kwoty wypłaconej z tytułu pożyczki zgodnie z (…)

dotyczą stricte udzielenia finansowania (Y).

W odniesieniu do usług świadczonych na rzecz (Y) wskazać należy, że zgodnie z art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Z uwagi na powołane przepisy należy stwierdzić, że świadczenia dotyczące zawierania Umów Inwestycyjnych, uwzględniając w ich treści wszystkie wymogi określone w Umowie oraz inne postanawiania, zgodne ze standardami i praktyką rynkową, o ile nie są one sprzeczne z Umową i przepisami prawa, oraz wypłaty (Y) pożyczki z Wkładem (E) oraz odpowiadającym mu Państwa wkładem (Wkładem Pośrednika Finansowego) w Okresie Budowy Portfela na podstawie zawartych Umów Inwestycyjnych, stanowią usługi wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy. Z okoliczności sprawy wynika bowiem, że udzielają Państwo pożyczek na rzecz (Y). W konsekwencji, usługi te korzystają ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Należy również wskazać, że ww. przepis art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, odnosi się nie tylko do usług udzielania pożyczek, ale także do zarządzania nimi.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie wyjaśniają, co należy rozumieć pod pojęciem zarządzania pożyczką. Zarządzanie w szerokim ujęciu oznacza „zrobienie czegoś za pomocą wysiłków innych osób” (por. B. Kudrycka, B.G. Peters, P.J. Suwaj, Nauka administracji, Warszawa 2009); organizowanie działań dla osiągnięcia określonych celów przy zachowaniu zasad skuteczności i sprawności organizacyjnej z uwzględnieniem realnej odpowiedzialności za osiągnięte rezultaty.

W tym miejscu należy powołać wyrok WSA w Warszawie z 28 lutego 2013 r., sygn. akt III SA/Wa 2180/12, w którym Sąd wskazał, że:

W ocenie Sądu, jeśli wziąć pod uwagę, iż na podstawowe i kluczowe etapy zarządzania składają się: planowanie, organizowanie zasobów, wdrażanie tego, co zaplanowane oraz monitoring, ewaluacja i kontrola przeprowadzonych działań, to opłaty za restrukturyzację mieszczą się w pojęciu zarządzania pożyczką. Wyjaśnić należy, że restrukturyzacja pożyczki jest ustaleniem nowych warunków spłaty pożyczki w celu dostosowania zobowiązania z tytułu umowy pożyczki do obecnej sytuacji finansowej klienta (wydłużenie okresu spłat, zmiana wysokości rat itp.). Zatem bez wątpienia pojęcie restrukturyzacji pożyczki mieści się w pojęciu zarządzania pożyczką.

Zatem, jeśli wziąć pod uwagę, że na podstawowe i kluczowe etapy zarządzania składają się: planowanie, organizowanie zasobów, wdrażanie tego co zaplanowane oraz monitoring, ewaluacja i kontrola przeprowadzonych działań to należy uznać, że czynności dotyczące:

-wyboru (Y) (…),

-zapewnienia, aby Umowy Inwestycyjne zawierane z (Y), obejmowały postanowienia w zakresie wskazanym w Umowie,

będą usługami w zakresie udzielania pożyczek i będą się wpisywały w zakres pojęcia zarządzania pożyczkami, a tym samym będą korzystały ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Nadmienić również należy, że powyższe zwolnienie będzie miało zastosowanie pod warunkiem, że dla tej czynności nie wybiorą Państwo opcji opodatkowania zgodnie z art. 43 ust. 22 ustawy o VAT, w myśl którego:

Podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku usług, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41, świadczonych na rzecz podatników, i wybrać ich opodatkowanie, pod warunkiem że:

1)jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny;

2)złoży naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne zawiadomienie o wyborze opodatkowania tych usług przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego rezygnuje ze zwolnienia.

Stosownie do art. 43 ust. 23 ustawy:

Podatnik, o którym mowa w ust. 22, może, nie wcześniej niż po upływie 2 lat, licząc od początku okresu rozliczeniowego, od którego wybrał opodatkowanie usług, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41, ponownie skorzystać ze zwolnienia od podatku tych usług, pod warunkiem złożenia naczelnikowi urzędu skarbowego pisemnego zawiadomienia o rezygnacji z opodatkowania, przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego ponownie będzie korzystał ze zwolnienia.

Powyższe przepisy umożliwiają wybór opodatkowania określonych usług, które dotychczas obligatoryjnie korzystały ze zwolnienia od podatku – w tym m.in. właśnie usług udzielania pożyczek pieniężnych oraz usług pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania pożyczek pieniężnych, a także zarządzania pożyczkami pieniężnymi przez pożyczkodawcę, przy czym możliwość wyboru opcji opodatkowania dotyczy wyłącznie usług świadczonych na rzecz innych podatników, przy zachowaniu warunków określonych w art. 43 ust. 22 i 23 ustawy.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie zastosowania zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy w części odnoszącej się do ww. usług jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

-zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym,

-zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej:

Składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.

Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym/opisem zdarzenia przyszłego. Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym oraz opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Jednocześnie niniejsza interpretacja nie wywołuje skutków dla pozostałych podmiotów biorących udział w Projekcie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…), (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.