Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 czerwca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 25 czerwca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

·braku podlegania opodatkowaniu nieodpłatnego udostępnienia Infrastruktury do Spółki,

·braku prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją Projektu.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Gmina (dalej: Wnioskodawca) jest zarejestrowana na potrzeby podatku od towarów i usług (dalej również: VAT) jako podatnik VAT czynny.

Gmina wykonuje zadania własne w zakresie kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wskazane w art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym.

Gmina zrealizowała inwestycję pn.: „(…)” (dalej: Projekt, Inwestycja lub Infrastruktura) ze środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 .

W ramach Inwestycji przeprowadzono prace projektowe i budowlano-montażowe celem utworzenia sieci kanalizacji sanitarnej oraz sieci wodociągowej wraz z umożliwieniem ich wpięcia do pozostałej infrastruktury (istniejącej bądź projektowanej na przyszłość).

Celem operacji jest poprawa warunków życia mieszkańców oraz ulepszenie infrastruktury technicznej związanej z zaopatrzeniem w wodę, poprzez budowę sieci wodociągowej oraz odprowadzaniem ścieków poprzez budowę sieci kanalizacyjnej. Gmina poprzez realizację Inwestycji, zaspokaja elementarne potrzeby społeczności lokalnej, związane z usługami sanitarnymi głównie na terenach wiejskich.

W związku z Inwestycją, Gmina otrzymała od wykonawców faktury VAT, z wykazanymi kwotami podatku naliczonego.

Po wykonaniu Inwestycji i oddaniu jej do użytkowania, powstała Infrastruktura została nieodpłatnie udostępniona na rzecz A Sp. z o. o (dalej: Spółka) na podstawie umowy użyczenia. Wnioskodawca nie uzyskuje i nie będzie uzyskiwał z tego tytułu jakichkolwiek wpływów. Gmina nie zamierza wykorzystywać sieci wodociągowej ani sieci kanalizacyjnej do wykonywanych przez nią czynności opodatkowanych VAT.

Właścicielem Infrastruktury będzie w dalszym ciągu Gmina, a Spółka będzie z niej korzystać.

Do zakresu działalności Spółki należy m.in. świadczenie na terenie Gminy odpłatnych usług w zakresie dostarczania wody i odprowadzania oraz oczyszczania ścieków na rzecz odbiorców na podstawie zawieranych umów cywilnoprawnych. Spółka będzie eksploatowała przedmiotowy majątek we własnym imieniu i na własną rzecz do wykonywania odpłatnych czynności w zakresie dostarczania wody i odprowadzania ścieków. Spółka jest zarejestrowana na potrzeby VAT, jako podatnik czynny. Świadczone przy pomocy Infrastruktury usługi, Spółka będzie wykazywała w swoich rejestrach sprzedaży i rozliczała VAT należny.

Udzielenie Spółce prawa do nieodpłatnego korzystania z Infrastruktury na podstawie umowy użyczenia, będzie stanowić dla Wnioskodawcy czynność wykonywaną w ramach działalności Gminy, jako organu władzy samorządowej. Spółka na podstawie umowy użyczenia będzie uprawniona do bezpośredniego świadczenia na rzecz poszczególnych mieszkańców usług dostarczania wody i odprowadzania ścieków, tym samym Gmina zapewni sobie realizację jej zadań własnych, wynikających z ustawy o samorządzie gminnym. Jednocześnie, nie pobiera i nie będzie z tego tytułu pobierać od Spółki jakiejkolwiek odpłatności.

Pytania

1)Czy nieodpłatne udostępnienie Infrastruktury, w ramach umowy użyczenia, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

2)Czy Gminie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją Projektu?

Pytanie nr 1 dotyczy jednego stanu faktycznego.

Pytanie nr 2 dotyczy jednego stanu faktycznego.

Państwa stanowisko w sprawie

1)Nieodpłatne udostępnienie Infrastruktury, w ramach umowy użyczenia, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

2)Gminie nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją Projektu.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Ad. 1

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT – opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT – przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie natomiast do treści art. 8 ust. 1 ww. ustawy – przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Ponadto, w świetle art. 8 ust. 2 ustawy, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1)użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;

2)nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Z kolei, podatnikami, w myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – według art. 15 ust. 2 ww. ustawy – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Natomiast, stosownie do treści art. 15 ust. 6 przedmiotowej ustawy – nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Oznacza to, że organ władzy publicznej będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

W świetle wskazanych unormowań, jednostki samorządu terytorialnego na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwoistym charakterze:

1)podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nich odrębnymi przepisami prawa, oraz

2)podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itp. umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Ponieważ, tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

Kwestię zawierania umów reguluje ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny. Zasada swobody umów zapisana jest w art. 353 Kodeksu cywilnego. W świetle tego przepisu, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Zatem, strony mogą dowolnie ustalać stosunki cywilnoprawne, jednakże postanowienia umów nie mogą pozostawać w sprzeczności z innymi przepisami prawa, do stosowania których strony są zobowiązane.

Jak wynika z art. 710 Kodeksu cywilnego – przez umowę użyczenia, użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy.

Zatem, umowa użyczenia jest z natury umową nieodpłatną.

Jak wynika z powołanych powyżej unormowań zawartych w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, w pewnych, ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne świadczenie usług bądź nieodpłatne użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika, należy uznać za spełniające definicję odpłatnego świadczenia usług, które na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy, podlega opodatkowaniu.

W przypadku Gminy, Infrastruktura została nieodpłatnie użyczona odrębnemu od Gminy podatnikowi, tj. Spółce w ramach władztwa publicznego.

W tym miejscu, Gmina pragnie wskazać na treść art. 15 ust. 6 ustawy o VAT oraz fakt nieuznawania jednostek samorządu terytorialnego za podatnika w określonych okolicznościach, tj. w przypadku działania w charakterze organu władzy publicznej, którego przymiotu komercyjny przedsiębiorca nie posiada i którego działalność, co do zasady, jest opodatkowana w całości.

Z tego też względu rozpatrując w zakresie podatku VAT, kwestie uprawnień i obowiązków podmiotów, takich jak jednostki samorządu terytorialnego, należy mieć na względzie okoliczność, że podmioty te – co do zasady – w odniesieniu do niektórych czynności występują jako organ władzy publicznej i nie są uznawane za podatników stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy o VAT.

Wytworzenie Infrastruktury oraz zapewnienie jej funkcjonowania należy do zadań własnych Gminy w zakresie wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych. W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Natomiast, zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym, zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy: wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, w celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym, gmina oraz inna gminna osoba prawna może prowadzić działalność gospodarczą wykraczającą poza zadania o charakterze użyteczności publicznej wyłącznie w przypadkach określonych w odrębnej ustawie.

Jak stanowi art. 9 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym, formy prowadzenia gospodarki gminnej, w tym wykonywania przez gminę zadań o charakterze użyteczności publicznej, określa odrębna ustawa.

Jakkolwiek z uwagi na użycie towaru stanowiącego część przedsiębiorstwa Wnioskodawcy, sytuacja ta mogłaby się mieścić w założeniach przepisu art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy, to jednak ww. świadczenia są wykonywane przez Wnioskodawcę w ramach władztwa publicznego i tym samym brak jest, zdaniem Gminy, podstaw do zastosowania treści ww. art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT.

Mając na uwadze powyższe, Gmina jest zdania, że nieodpłatne udostępnienie Spółce Infrastruktury nie będzie generować po jej stronie VAT należnego, ponieważ w tym zakresie działa ona jako organ władzy publicznej, a więc poza sferą VAT.

W podobnym tonie wypowiedziała się Krajowa Informacja Skarbowa w interpretacji indywidualnej z dnia 26 września 2017 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.486.2017.2.MW, w której czytamy: „czynności wynikające z zadań własnych, nałożonych odrębnymi przepisami, realizowane w ramach reżimu publicznoprawnego, z tytułu których gmina nie uzyskuje wpływów pozostają poza zakresem ustawy o podatku od towarów i usług. Są one bowiem realizowane przez gminę poza zakresem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a gmina realizując te czynności nie występuje w charakterze podatnika podatku VAT zdefiniowanego w art. 15 ust. 1 ustawy. W odniesieniu do sytuacji Wnioskodawcy należy zauważyć, że świadczenie polegające na nieodpłatnym użyczeniu majątku (części nieruchomości gruntowych, lokali) na rzecz stowarzyszeń wymienionych w punktach 1) - 5) stanu faktycznego, będącego własnością Wnioskodawcy, realizowane w ramach wykonywania zadań własnych gminy w zakresie kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych oraz promocji gminy, zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 10 i pkt 18 ustawy o samorządzie gminnym, niewątpliwie stanowi sprawę publiczną, należącą do sfery działalności jednostki samorządowej. Zatem w analizowanej sprawie nie znajdzie zastosowania art. 8 ust. 2 ustawy, bowiem nieodpłatne udostępnianie ww. obiektów wymienionych w punktach 1) - 5) odbywa się w związku z wykonywaniem zadań publicznych przez Gminę”.

Mając na uwadze powyższe, Gmina stoi na stanowisku, że nieodpłatne udostępnienie Infrastruktury, w ramach umowy użyczenia, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ad. 2

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Celem odliczenia podatku VAT konieczne jest łączne spełnienie następujących przesłanek:

·wydatek musi zostać poniesiony przez podatnika VAT,

·wydatek musi mieć związek z dokonywanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi VAT,

·nie występują przesłanki negatywne, o których mowa w art. 88 ustawy o VAT.

Innymi słowy, obniżenie podatku należnego o kwotę podatku naliczonego możliwe jest jedynie przez podmiot, który występuje w tym zakresie w roli podatnika VAT. Jak wskazano w odpowiedzi na pytanie nr 1 – Gmina nie występuje w tym zakresie w roli podatnika VAT.

Tym samym, zdaniem Gminy, dokonując nieodpłatnej czynności polegającej na udostępnieniu do używania Inwestycji na rzecz Spółki na podstawie umowy użyczenia nie będzie wykonywała czynności, w związku z którą zobowiązana byłaby do rozliczania VAT należnego.

Tym samym, zdaniem Wnioskodawcy, wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, przesłanki warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego nie zostaną spełnione. Wydatki związane z realizacją Inwestycji nie służą Gminie do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.

Inwestycja nie została zatem zrealizowana przez Gminę celem wykonywania czynności, które dają podatnikowi prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Infrastruktura ta nie jest i nie będzie bowiem wykorzystywana przez Gminę do czynności podlegających opodatkowaniu VAT, niekorzystających ze zwolnienia z VAT i tym samym nie przysługuje jej prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków poniesionych w związku z realizacją Inwestycji.

Powyższe stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach indywidualnych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.

Przykładowo, w interpretacji indywidualnej z dnia 1 sierpnia 2017 r., sygn. 0112-KDIL4.4012.156.2017.2.JKU, DKIS potwierdził, że: „w rozpatrywanej sprawie warunki, o których mowa w arii. 86 ust. 1 ustawy, nie będą spełnione. W odniesieniu do czynności nieodpłatnego użyczenia przez Gminę na rzecz spółki rozbudowanej infrastruktury kanalizacyjnej i wodociągowej Wnioskodawca nie będzie występował jako podatnik podatku VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, a efekty planowanej inwestycji, które zostaną przekazane w nieodpłatne używanie Spółce, nie będą wykorzystywane do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Zatem, Gmina nie będzie działać w charakterze podatnika podatku VAT, a towary i usługi zakupione w celu realizacji inwestycji nie będą związane z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT wykonywanymi przez Gminę.

W konsekwencji mając na uwadze powołane powyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że Wnioskodawca nie będzie miał prawa do odliczenia podatku VAT w związku z realizacją inwestycji”.

Zbieżny pogląd został przedstawiony w interpretacji indywidualnej z dnia 3 lipca 2017 r., sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.242.2017.1.KT, w której organ wskazał, iż: „w odniesieniu do czynności nieodpłatnego użyczenia przez Gminę na rzecz Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wybudowanej sieci kanalizacji sanitarnej oraz sieci wodociągowej Wnioskodawca nie będzie występował jako podatnik podatku VAT, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, a efekty planowanej inwestycji, które zostaną przekazane w nieodpłatne używanie Spółce, nie będą wykorzystywane do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. (...) Wnioskodawca nie będzie miał prawa do odliczenia podatku VAT w związku z realizacją inwestycji pn.: „ ”, ponieważ jak wynika z okoliczności sprawy towary i usługi zakupione w celu realizacji inwestycji nie będą wykorzystywane do czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT”.

Analogiczne stanowisko potwierdzone zostało w interpretacji indywidualnej z dnia 22 maja 2017 r., sygn. 0115-KDIT1-1.4012.107.2017.1.BS, w której DKIS zgodził się z wnioskodawcą, że: „z uwagi na niespełnienie podstawowej przesłanki warunkującej prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, Gmina nie ma możliwości obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z realizacją projektu pn. „M.”, co oznacza, że podatek VAT zawarty w fakturach zakupu będzie kosztem kwalifikowanym inwestycji”.

Zbliżone stanowisko zostało zaprezentowane w interpretacji indywidualnej z dnia 11 maja 2017 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.204.2017.1.AK, w której organ wskazał: „mimo, że Wnioskodawca jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT – warunki uprawniające do odliczenia nie będą spełnione, gdyż Zainteresowany realizując opisany Wariant 2, tj. nieodpłatnie udostępnienie infrastruktury na rzecz ZWiK/..., nie będzie działał w charakterze podatnika VAT, a efekty realizacji tego Wariantu nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Tym samym, Zainteresowany nie będzie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur zakupowych dotyczących budowy infrastruktury wodno-kanalizacyjnej w przypadku realizacji Wariantu 2”.

Stanowisko Gminy zostało potwierdzone również w interpretacji indywidualnej z dnia 10 maja 2017 r., sygn. 2461-IBPP2.4512.226.2017.3.AP, w której DKIS zaznaczył, iż „Analizując kwestię prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług w celu realizacji planowanej inwestycji, która zostanie przekazana do eksploatacji umową użyczenia Spółce należy wskazać, że Gmina nie będzie wykorzystywać powstałej infrastruktury do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. (...) Mając na uwadze okoliczność, że przekazując w bezpłatne administrowanie przedmiotowej sieć kanalizacji sanitarnej Wnioskodawca nie będzie działał w charakterze podatnika, czynności takie nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, co w konsekwencji powoduje brak możliwości odliczenia podatku VAT”.

Taki sam wniosek wysnuć można z interpretacji indywidualnej z dnia 29 kwietnia 2021 r., sygn. 0111-KDIB3-2.4012.124.2021.1.DK, w której czytamy uzasadnienie stanowiska organu podatkowego: „świadczenie polegające na udostępnieniu Spółce przez Gminę przedmiotowej infrastruktury nie było/będzie realizowane w celu osiągnięcia zysku, jak bowiem wskazano we wniosku udostępnienie Spółce powstałej/przebudowanej infrastruktury nastąpiło/nastąpi nieodpłatnie na podstawie umowy o administrowanie. Mając na uwadze powyższe w kontekście niniejszej sprawy należy stwierdzić, że ww. czynność, tj. nieodpłatne przekazanie przez Gminę spółce powstałej/przebudowanej infrastruktury realizowana była/będzie poza zakresem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a Gmina realizując tę czynność nie wystąpi w charakterze podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. Podsumowując, mając na uwadze opis sprawy oraz powołane przepisy należy stwierdzić, że nieodpłatne przekazanie Spółce powstałej/przebudowanej w wyniku realizacji zadania infrastruktury nie podlega/nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. (.) Wnioskodawca nie miał/nie będzie miał prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją zadania pn. „(...)”, ponieważ – jak wynika z okoliczności sprawy – towary i usługi nabywane w ramach ww. zadania nie były/nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług”.

W konsekwencji, w opinii Gminy, nie przysługuje jej prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków ponoszonych w związku z realizacją Inwestycji.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775) – zwanej dalej „ustawą”:

Art. 2 pkt 6 ustawy:

Art. 7 ust. 1 ustawy:

Art. 8 ust. 1 ustawy:

Definicja „świadczenia usług” ma charakter dopełniający definicję „dostawy towarów” i jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach ich działalności gospodarczej.

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby niebędące dostawą. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Usługą nie będzie natomiast takie świadczenie, którego treścią jest przeniesienie na inny podmiot prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Stanowi ono bowiem dostawę towarów.

Art. 8 ust. 2 ustawy:

Za usługi świadczone do celów innych niż działalność gospodarcza należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej. Niedopełnienie któregokolwiek z warunków określonych w art. 8 ust. 2 ustawy, jest podstawą do traktowania nieodpłatnej usługi jako niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Przepisy ustawy formułują zatem zasadę, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega co do zasady odpłatne świadczenie usług, a nieodpłatne ich świadczenie traktuje się jako odpłatne w przypadkach określonych w ww. art. 8 ust. 2 ustawy.

Nie każda jednak czynność, która jest dostawą towarów lub świadczeniem usług w rozumieniu art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Art. 15 ust. 1 ustawy:

Art. 15 ust. 2 ustawy:

Art. 15 ust. 6 ustawy:

Organy władzy publicznej nie są podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te są podatnikami podatku VAT w przypadku wykonywanych czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE.L. Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), zgodnie z którym:

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter podmiotowo-przedmiotowy.

W świetle wskazanych unormowań jednostki samorządu terytorialnego na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwojakim charakterze:

-podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nich odrębnymi przepisami prawa, oraz

-podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na postawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem, jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Tylko bowiem, w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1465 ze zm.):

Jak stanowi art. 6 ust. 1 powołanej ustawy:

Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym:

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

W tym miejscu należy wskazać, że stosownie do treści art. 710 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071):

Zatem umowa użyczenia jest z natury umową nieodpłatną. Umowa użyczenia nie przenosi własności rzeczy. Powyższe oznacza, że oddanie do bezpłatnego używania na podstawie umowy użyczenia jest nieodpłatnym świadczeniem usług.

Odnosząc się do kwestii ustalenia, czy konkretna, nieodpłatna czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, istotny jest cel jej świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisuje się w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności, jakie w danej sprawie występują. Ponadto, z powyższego wynika, że opodatkowaniu VAT, podlega tylko takie nieodpłatne świadczenie usług, które nie ma żadnego związku z działalnością przedsiębiorstwa podatnika.

Przepis art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy wskazuje, że opodatkowaniu podlega jako odpłatne świadczenie usług, użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza (w tym w szczególności m.in. do celów osobistych podatnika lub jego pracowników), jeżeli przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego, w całości lub w części, przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych. Tylko łączne zaistnienie ww. przesłanek umożliwia objęcie zakresem opodatkowania VAT usług świadczonych nieodpłatnie.

Analizując natomiast treść art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy zauważam, że dla ustalenia, czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy cytowanego przepisu istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisywało się będzie w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności, jakie w danej sprawie występują.

Przy czym, za usługi niezwiązane z prowadzeniem przedsiębiorstwa (świadczone do celów innych niż działalność gospodarcza) należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą.

Natomiast przez usługi związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, należy rozumieć te usługi, które są wykonywane nieodpłatnie w związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej podatnika, potrzebami związanymi z funkcjonowaniem prowadzonego przedsiębiorstwa. W tym więc aspekcie winny być rozpatrywane działania podejmowane przez dany podmiot.

Podkreślić należy, że przepis art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy ma zastosowanie tylko do tych spośród usług nieodpłatnych, które spełniają warunek w nim wymieniony, tj. dotyczy tych usług nieodpłatnych, które służą celom innym niż działalność gospodarcza podatnika. Jeśli ww. warunek nie jest spełniony, nie może być mowy o potraktowaniu usługi świadczonej nieodpłatnie jako usługi odpłatnej i objęcie jej zakresem opodatkowania VAT.

W świetle powołanych wyżej przepisów stwierdzam, że zakres aktywności podejmowanej przez jednostkę samorządu terytorialnego należy interpretować w perspektywie ogólnej zasady, tj. że ich realizacja ma służyć zaspokajaniu zbiorowych potrzeb mieszkańców gminy. Obowiązywanie tej zasady powoduje, że każde działanie podejmowane przez jednostki w imieniu własnym, na własną odpowiedzialność i finansowane z budżetu jednostek, a dotyczące mienia gminy, należy uznać za działanie publiczne, służące zaspokajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej, które jest wykonywane przez jednostkę samorządu terytorialnego jako zadanie własne, w ramach władztwa publicznego.

Zatem, czynności wynikające z zadań własnych, nałożonych odrębnymi przepisami, realizowane w ramach reżimu publicznoprawnego, z tytułu których gmina nie uzyskuje wpływów, pozostają poza zakresem ustawy o podatku od towarów i usług. Są one bowiem realizowane przez gminę poza zakresem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a gmina realizując te czynności, nie występuje w charakterze podatnika podatku VAT, zdefiniowanego w art. 15 ust. 1 ustawy, bowiem w tym zakresie działa jako organ władzy w rozumieniu art. 15 ust. 6 ustawy.

Jak wynika z opisu sprawy, Gmina jest zarejestrowana jako podatnik VAT czynny. Gmina wykonuje zadania własne w zakresie kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wskazane w art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym. Gmina zrealizowała inwestycję pn.: „(…)”. W ramach Inwestycji przeprowadzono prace projektowe i budowlano-montażowe celem utworzenia sieci kanalizacji sanitarnej oraz sieci wodociągowej wraz z umożliwieniem ich wpięcia do pozostałej infrastruktury (istniejącej bądź projektowanej na przyszłość). Celem operacji jest poprawa warunków życia mieszkańców oraz ulepszenie infrastruktury technicznej związanej z zaopatrzeniem w wodę, poprzez budowę sieci wodociągowej oraz odprowadzaniem ścieków poprzez budowę sieci kanalizacyjnej. W związku z Inwestycją, Gmina otrzymała od wykonawców faktury VAT, z wykazanymi kwotami podatku naliczonego. Po wykonaniu Inwestycji i oddaniu jej do użytkowania, powstała Infrastruktura została nieodpłatnie udostępniona na rzecz A Sp. z o. o na podstawie umowy użyczenia. Ponadto, Gmina wskazała, iż nie uzyskuje i nie będzie uzyskiwała z tego tytułu jakichkolwiek wpływów. Gmina nie zamierza wykorzystywać sieci wodociągowej ani sieci kanalizacyjnej do wykonywanych przez nią czynności opodatkowanych VAT. Właścicielem Infrastruktury będzie w dalszym ciągu Gmina, a Spółka będzie z niej korzystać. Do zakresu działalności Spółki należy m.in. świadczenie na terenie Gminy odpłatnych usług w zakresie dostarczania wody i odprowadzana oraz oczyszczania ścieków na rzecz odbiorców na podstawie zawieranych umów cywilnoprawnych. Spółka będzie eksploatowała przedmiotowy majątek we własnym imieniu i na własną rzecz do wykonywania odpłatnych czynności w zakresie dostarczania wody i odprowadzania ścieków. Spółka jest zarejestrowana na potrzeby VAT, jako podatnik czynny. Świadczone przy pomocy Infrastruktury usługi, Spółka będzie wykazywała w swoich rejestrach sprzedaży i rozliczała VAT należny.

Zatem, jak Państwo wskazali, udzielenie Spółce prawa do nieodpłatnego korzystania z Infrastruktury na podstawie umowy użyczenia, będzie stanowić dla Gminy czynność wykonywaną w ramach działalności Gminy, jako organu władzy samorządowej. Spółka na podstawie umowy użyczenia będzie uprawniona do bezpośredniego świadczenia na rzecz poszczególnych mieszkańców usług dostarczania wody i odprowadzania ścieków, tym samym Gmina zapewni sobie realizację jej zadań własnych, wynikających z ustawy o samorządzie gminnym. Nieodpłatnie udostępniając Spółce Infrastrukturę powstałą w ramach przedmiotowego projektu, Państwa Gmina będzie wykonywała zadania własne, o których mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, w szczególności zadania z zakresu kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wskazane w art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym.

Tym samym, nieodpłatne udostępnienie Infrastruktury na rzecz Spółki, realizowane w ramach wykonywania Państwa zadań własnych, niewątpliwie stanowi sprawę publiczną, należącą do sfery działalności jednostki samorządowej.

W świetle powyższego, stwierdzam, że nieodpłatne udostępnienie na rzecz Spółki Infrastruktury powstałej w ramach przedstawionego we wniosku projektu będzie poza zakresem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a Państwo realizując tę czynność nie wystąpią w charakterze podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.

Zatem, nieodpłatne udostępnienie przez Państwa Infrastruktury, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W analizowanej sprawie nie znajdzie zastosowania art. 8 ust. 2 ustawy, bowiem nieodpłatne udostępnienie odbywa się w związku z wykonywaniem przez Państwa zadań własnych, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym, w zakresie wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych.

Reasumując stwierdzam, że nieodpłatne udostępnienie Infrastruktury, powstałej w ramach projektu opisanego we wniosku, na rzecz Spółki, nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wobec powyższego, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 uznałem za prawidłowe.

Państwa wątpliwości dotyczą również prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z realizacją projektu opisanego we wniosku.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy.

W myśl tego przepisu:

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy:

Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Natomiast na podstawie przepisu art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

W odniesieniu do kwestii prawa do odliczenia podatku VAT w związku z realizacją projektu pn.: „(…)”, stwierdzić należy, że rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy, uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie zostanie spełniony. Wskazać bowiem należy, że w okolicznościach tej sprawy powstała Inwestycja, jest nieodpłatnie udostępniana na podstawie umowy użyczenia Spółce.

Przy czym, jak wyżej stwierdzono, nieodpłatne użyczenie przedmiotowej Infrastruktury, nie będzie stanowiło czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ponadto, jak Państwo wskazali w opisie sprawy, w odniesieniu do tego zadania Gmina nie pobiera i nie będzie z tego tytułu pobierać od Spółki jakiejkolwiek odpłatności, będą wykonywali Państwo zadania własne, do których zostali Państwo powołani. Nie zamierzają zatem Państwo, wykonywać żadnych czynności opodatkowanych VAT.

W związku z powyższym, nie mają Państwo prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z wydatkami poniesionymi z tytułu realizacji przedmiotowego projektu.

Reasumując stwierdzam, że w omawianej sprawie warunek uprawniający – na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy – do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie jest spełniony, ponieważ – jak wynika z okoliczności sprawy – towary nabywane w związku z realizacją przedmiotowego projektu, nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

W związku z powyższym, nie mają Państwo prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją projektu pn.: „(…)”.

Zatem, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 uznałem za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

W interpretacji oparłem się na informacjach przedstawionych przez Państwa w opisie sprawy. W przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno‑skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny od przedstawionego we wniosku opisu sprawy interpretacja nie wywoła skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.