Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług - jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

19 maja 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie podatku od towarów i usług.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego

Gmina (dalej: Gmina lub Wnioskodawca) jest jednostką samorządu terytorialnego, posiadającą osobowość prawną na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2024 r. poz. 1465, dalej: ustawa o samorządzie gminnym).

Gmina jest zarejestrowana na potrzeby podatku od towarów i usług (dalej: VAT), jako podatnik VAT czynny.

Gmina wykonuje zadania własne w celu zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty, które obejmują sprawy w szczególności wskazane w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Jednocześnie, w myśl art. 6 ust. 1 cytowanej ustawy, do zakresu działania Gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

W celu realizacji swoich zadań Gmina zawiera / będzie zawierała umowy cywilnoprawne z wykonawcami usług / dostawcami towarów.

Przedmiotem części tych umów są / będą towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, w tym przykładowo usługi budowlane i usługi budowlano-montażowe. W przypadku dokonywania płatności za wspomniane nabyte towary lub usługi, udokumentowane fakturą, w której kwota należności ogółem przekracza kwotę 15 000 zł lub jej wartość wyrażoną w walucie obcej Gmina jest / będzie obowiązana stosować mechanizm podzielonej płatności (dalej: MPP).

W wybranych przypadkach kontrahenci Gminy korzystają / będą korzystać z możliwości powierzenia wykonania zamówienia podwykonawcom.

W ramach prowadzenia swojej działalności, Gmina będzie dokonywać płatności za nabywane towary lub usługi (bądź ich części), stosując obowiązkowy MPP, gdy:

      A. wierzytelność jest zajęta przez komornika lub organ egzekucyjny,

      B. następuje potrącenie, przykładowo gdy ze względu na opóźnienia w realizacji zamówienia przez wykonawcę płatność wynikająca z faktury jest pomniejszona o kary umowne na podstawie wystawionej przez Gminę noty księgowej (obciążeniowej), kompensaty lub ugody pozasądowej,

      C. wykonawca realizuje zamówienie Gminy za pośrednictwem podwykonawców, Gmina otrzymała od wykonawcy fakturę, na której widnieje jako nabywca, jednak wykonawca nie uiścił na rzecz podwykonawców całości lub części należnego im wynagrodzenia i Gmina jest zobowiązana (na zasadach odpowiedzialności solidarnej) do zapłaty w pierwszej kolejności wynagrodzenia podwykonawcom w oparciu o:

1) fakturę wystawioną przez podwykonawcę na rzecz wykonawcy, jeżeli Gmina jest w jej posiadaniu,

2) porozumienie, jeżeli Gmina nie dysponuje fakturą wystawioną przez podwykonawcę.

Pytania

       1. Czy jeżeli część płatności objęta jest zajęciem egzekucyjnym przez komornika lub organ egzekucyjny (sytuacja A. z opisu sprawy) Gmina powinna dokonać części płatności objętej zajęciem egzekucyjnym bez zastosowania MPP, a pozostałą kwotę powinna uiścić z zastosowaniem MPP, przy czym podatek VAT należy wyliczyć proporcjonalnie?

       2. Czy jeżeli część płatności zostanie uregulowana w drodze potrącenia dokonanego na podstawie wystawionej przez Gminę noty księgowej (obciążeniowej), kompensaty lub ugody pozasądowej (sytuacja B. z opisu sprawy) Gmina powinna dokonać części płatności pozostałej po potrąceniu z zastosowaniem MPP, przy czym podatek VAT należy wyliczyć proporcjonalnie?  

       3. Czy jeżeli część płatności musi zostać uregulowana poprzez zapłatę należnego wynagrodzenia bezpośrednio podwykonawcy w oparciu o fakturę wystawioną przez podwykonawcę na rzecz wykonawcy lub w oparciu o porozumienie, jeżeli Gmina nie dysponuje fakturą wystawioną przez podwykonawcę (sytuacja C z opisu sprawy) Gmina powinna dokonać przelewu z zastosowaniem MPP zarówno części płatności na rachunek podwykonawcy, jak i pozostałej do zapłaty kwoty na rachunek wykonawcy, przy czym podatek VAT należy wyliczyć proporcjonalnie?

       4. Czy dokonanie płatności za towary, udokumentowane fakturą, objęte zgodnie z ustawą o VAT obligatoryjnym MPP, w części w jakiej płatność zostanie uregulowana na rzecz komornika lub organu egzekucyjnego (sytuacja opisana w pytaniu nr 1) lub w drodze potrącenia (sytuacja opisana w pytaniu nr 2) bez zastosowania MPP, spowodowało / spowoduje powstanie u Gminy odpowiedzialności solidarnej na podstawie art. 105a ust. 1 ustawy o VAT?

Państwa stanowisko

        1. Jeżeli część płatności, w stosunku do której znajduje zastosowanie obligatoryjne MPP jest / będzie objęta zajęciem egzekucyjnym przez komornika lub organ egzekucyjny, Gmina powinna dokonać części płatności objętej zajęciem egzekucyjnym bez zastosowania MPP, a pozostałą kwotę powinna uiścić z zastosowaniem MPP, przy czym podatek VAT należy wyliczyć proporcjonalnie.

        2. Jeżeli część płatności, w stosunku do której znajduje zastosowanie obligatoryjne MPP jest / będzie uregulowana w drodze potrącenia dokonanego na podstawie wystawionej przez Gminę noty księgowej (obciążeniowej), kompensaty lub ugody pozasądowej, Gmina powinna dokonać części płatności pozostałej po potrąceniu z zastosowaniem MPP, przy czym podatek VAT należy wyliczyć proporcjonalnie.

        3. Jeżeli część płatności za towary lub usługi, udokumentowane fakturą wykonawcy, w stosunku do której znajduje zastosowanie obligatoryjne MPP jest / będzie uregulowana poprzez zapłatę należnego wynagrodzenia bezpośrednio podwykonawcy w oparciu o fakturę wystawioną przez podwykonawcę lub porozumienie, jeżeli Gmina nie dysponuje fakturą wystawioną przez podwykonawcę na rzecz wykonawcy, Gmina powinna dokonać przelewu z zastosowaniem MPP zarówno części płatności na rachunek podwykonawcy, jak i pozostałej do zapłaty kwoty na rachunek wykonawcy, przy czym podatek VAT należy wyliczyć proporcjonalnie.

         4. Dokonanie płatności za towary, udokumentowane fakturą, objęte zgodnie z ustawą o VAT obligatoryjnym MPP, w części w jakiej płatność zostanie uregulowana na rzecz komornika lub organu egzekucyjnego (sytuacja opisana w pytaniu nr 1) lub w drodze potrącenia (sytuacja opisana w pytaniu nr 2) bez zastosowania MPP, nie spowodowało / nie spowoduje powstanie u Gminy odpowiedzialności solidarnej na podstawie art. 105a ust. 1 ustawy o VAT.

Uzasadnienie stanowiska wnioskodawcy

Ad. 1

Zgodnie z art. 108a ust. 1a ustawy o VAT przy dokonywaniu płatności za nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, udokumentowane fakturą, w której kwota należności ogółem przekracza kwotę 15 000 zł lub jej równowartość wyrażoną w walucie obcej, podatnicy są obowiązani zastosować mechanizm podzielonej płatności. Do przeliczania na złote kwot wyrażonych w walucie obcej stosuje się zasady przeliczania kwot stosowane w celu określenia podstawy opodatkowania.

W myśl art. 108a ust. 2 ustawy o VAT zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności polega na tym, że:

      1) zapłata kwoty odpowiadającej całości albo części kwoty podatku wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek VAT;

      2) zapłata całości albo części kwoty odpowiadającej wartości sprzedaży netto wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek bankowy albo na rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, dla których jest prowadzony rachunek VAT, albo jest rozliczana w inny sposób.

W ramach swojej działalności Gmina zawiera / będzie zawierała umowy cywilnoprawne z wykonawcami usług / dostawcami towarów. Przy czym w przypadku części tych umów ich przedmiot obejmuje / będzie obejmował nabycie towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, jak chociażby przykładowo usługi budowlane i usługi budowlano-montażowe. Stosownie do treści przytoczonego art. 108a ust. 1a ustawy o VAT w przypadku dokonywania płatności za wspomniane nabyte towary lub usługi, udokumentowane fakturą, w której kwota należności ogółem przekracza kwotę 15 000 zł lub jej wartość wyrażoną w walucie obcej Gmina jest / będzie obowiązana stosować mechanizm podzielonej płatności (dalej: MPP). W takiej sytuacji Gmina jest / będzie obowiązana zapłacić kwotę należnego podatku VAT wykazanego na fakturze na rachunek VAT dostawcy / usługodawcy, a kwotę odpowiadającą wartości sprzedaży netto na fakturze należy uiścić na jego rachunek bankowy bądź rozliczyć w inny sposób.

Zdarzają się / mogą zdarzyć się przypadki, gdy płatność na rzecz usługodawcy / dostawcy towarów, która na podstawie przywołanych przepisów ustawy o VAT podlega obligatoryjnemu zastosowaniu MPP, objęta jest zajęciem egzekucyjnym przez komornika lub organ egzekucyjny wierzytelności, które dotyczy części bądź całości płatności. Gmina dokonuje wtedy płatności należności bądź jej części (zgodnie z treścią zajęcia egzekucyjnego) na rzecz komornika.

W ocenie Gminy w sytuacji, gdy należność objęta jest w całości zajęciem egzekucyjnym płatność powinna zostać w całości dokonana bez zastosowania MPP. Natomiast jeżeli zajęciem egzekucyjnym objęta jest część płatności, zdaniem Gminy zasadne jest dokonanie części płatności objętej zajęciem egzekucyjnym bez zastosowania MPP, a pozostałą kwotę należy uiścić z zastosowaniem MPP, przy czym podatek VAT należy wyliczyć proporcjonalnie.

Zdaniem Wnioskodawcy obowiązek dokonania płatności z zastosowaniem MPP jest wyłączony, w stosunku do płatności objętej zajęciem egzekucyjnym. Nie dochodzi tutaj bowiem do płatności należności za nabyte towary lub usługi lecz wykonanie egzekucji zajętej wierzytelności.

Powyższe stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach indywidualnych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: DKIS).

Przykładowo w interpretacji indywidualnej z dnia 28 maja 2021 r., sygn. 0114-KDIP1-1.4012.205.2021.1.JO DKIS wskazał, że: „Należy bowiem wskazać, że obowiązek zapłaty w podzielonej płatności nie dotyczy płatności z tytułu zajętej przez komornika wierzytelności, nawet jeżeli wierzytelność ta dotyczy sprzedaży, do której zastosowanie ma obligatoryjna podzielona płatność. W takiej sytuacji dokonywana na rzecz komornika płatność nie stanowi zapłaty za nabyte towary lub usługi. W tym przypadku, w miejsce obowiązku zapłaty kontrahentowi za nabyte towary lub usługi, wstępuje nowy tytuł płatności, czyli realizacja egzekucji z zajętej wierzytelności. Stąd w takiej sytuacji podatnik (nabywca) nie będzie miał obowiązku zapłaty do komornika w podzielonej płatności”.

Pogląd ten wyrażony został również w Objaśnieniach podatkowych Ministerstwa Finansów z 23 grudnia 2019 r. w sprawie Mechanizmu Podzielonej Płatności, w których stwierdzono, że „Obowiązek zapłaty w podzielonej płatności nie dotyczy płatności z tytułu zajętej przez komornika lub organ egzekucyjny wierzytelności, nawet jeżeli wierzytelność ta dotyczy sprzedaży, do której zastosowanie ma obligatoryjny mechanizm podzielonej płatności. W takiej sytuacji dokonywana na rzecz komornika lub organu egzekucyjnego płatność nie stanowi zapłaty za nabyte towary lub usługi. W tym przypadku, w miejsce obowiązku zapłaty kontrahentowi za nabyte towary lub usługi, wstępuje nowy tytuł płatności, czyli realizacja egzekucji z zajętej wierzytelności. Stąd w takiej sytuacji podatnik (nabywca) nie będzie miał obowiązku zapłaty do komornika lub organu egzekucyjnego w podzielonej płatności. Mamy w tym przypadku do czynienia ze szczególnym charakterem relacji prawnej, który decyduje o braku zastosowania MPP przez nabywcę w płatnościach na rzecz komornika lub organu egzekucyjnego. Nabywca w tej sytuacji nie powinien płacić w mechanizmie podzielonej płatności, ponieważ w tym przypadku realizuje on otrzymane od organu egzekucyjnego lub komornika sądowego zajęcie wierzytelności pieniężnej.”

Mając na względzie powyższe rozważania, Gmina stoi na stanowisku, że w przypadku, gdy zajęciem egzekucyjnym objęta jest część płatności, to pozostałą kwotę należy uiścić z zastosowaniem MPP, przy czym kwota podatku VAT w ten sposób powinna być wyliczana proporcjonalnie do części kwoty należności uiszczanej na rzecz dostawcy / usługodawcy.

Dla przykładu, jeżeli należna dostawcy kwota wynagrodzenia wynikającego z faktury wynosząca 100 000 zł brutto (w tym kwota netto: 81 300,81 zł i kwota VAT: 18 699,19 zł) była objęta zajęciem egzekucyjnym do kwoty 50 000 zł, to pozostała do zapłaty dostawcy kwota wynagrodzenia powinna zostać zapłacona w sposób następujący:

- kwota netto: 40 650,41 zł na rachunek bankowy dostawcy, bądź w inny sposób ustalony przez strony umowy,

- kwota VAT: 9 349,59 zł na rachunek VAT.

Stanowisko Gminy zostało potwierdzone w interpretacji indywidualnej z dnia 23 września 2021 r. sygn. 0114- KDIP1-1.4012.458.2021.2.MŻ, w której DKIS podkreśla\ił, że: „Wnioskodawca w tej sytuacji nie powinien płacić w ramach metody podzielonej płatności na rachunek bankowy organu egzekucyjnego, ponieważ dokonując zapłaty z tytułu zajętej wierzytelności nie dokonuje płatności kwoty należności wynikającej z faktury za nabyte od kontrahentów towary lub usługi. Natomiast w stosunku do pozostałej części nie objętej zajęciem egzekucyjnym Wnioskodawca ma obowiązek zastosować mechanizm podzielonej płatności w myślart. 180a ust. 1austawy. Zatem pozostałą kwotę wynagrodzenia brutto pomniejszoną o naliczone kary umowne lub kwoty wynikające z zajęcia egzekucyjnego, które są regulowane w formie przelewu bankowego, Wnioskodawca będzie zobowiązany zapłacić w mechanizmie podzielonej płatności poprzez wskazanie w poleceniu przelewu części kwoty podatku VAT wynikających z faktur przypadających proporcjonalnie na dokonywaną płatność przelewem.”

Ad. 2

W stosunku do części umów zawieranych przez Gminę w ramach prowadzonej działalności zdarzają się / mogą zdarzyć się przypadki, gdy płatność na rzecz usługodawcy / dostawcy towarów bądź jej część, która na podstawie przywołanych przepisów ustawy o VAT podlega obligatoryjnemu zastosowaniu MPP, uregulowana zostaje w drodze potrącenia. Przykładowo, w przypadku opóźnienia w realizacji zamówienia przez wykonawcę płatność wynikająca z faktury jest pomniejszona o kary umowne na podstawie wystawionej przez Gminę noty księgowej (obciążeniowej), kompensaty lub ugody pozasądowej.

Zgodnie z art. 498 § 1 i 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej.

Mając na względzie przytoczone przepisy Kodeksu cywilnego potrącenie jest formą zapłaty, w wyniku której dochodzi do uregulowania wierzytelności (bądź jej części).

Stosownie do treści art. 108a ust. 1d ustawy o VAT w przypadku dokonania potrącenia wierzytelności przepisów art. 108a ust. 1a i 1b nie stosuje się w zakresie, w jakim kwoty należności są potrącane.

Wobec tego, w oparciu o brzmienie art. 108a ust. 1 ustawy o VAT obowiązek stosowania MPP przy dokonywaniu płatności został wyłączony w zakresie, w jakim kwoty należności są potrącane.

W konsekwencji, w ocenie Gminy, w sytuacji, gdy należność, której płatność podlega obligatoryjnemu zastosowaniu MPP, zostaje uregulowana w całości na skutek potrącenia, obowiązek stosowania MPP nie znajduje w ogóle zastosowania. Natomiast jeżeli cześć płatności zostaje uregulowana w drodze potrącenia, to pozostałą po potrąceniu kwotę należy uiścić z zastosowaniem MPP, przy czym podatek VAT należy wyliczyć proporcjonalnie.

Dla przykładu, jeżeli należna dostawcy kwota wynagrodzenia wynikającego z faktury wynosząca 100 000 zł brutto (w tym kwota netto: 81 300,81 zł i kwota VAT: 18 699,19 zł) została potrącona z wierzytelnością Gminy w kwocie 50 000 zł, to pozostała do zapłaty dostawcy kwota wynagrodzenia powinna zostać zapłacona w sposób następujący: - kwota netto: 40 650,41 zł na rachunek bankowy dostawcy, bądź w inny sposób ustalony przez strony umowy, - kwota VAT: 9 349,59 zł na rachunek VAT.

Powyższe stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach indywidualnych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: DKIS).

Przykładowo w interpretacji indywidualnej z dnia 23 września 2021 r., sygn. 0114-KDIP1-1.4012.458.2021.2.MŻ DKIS wskazał, że: „Mając na uwadze przedstawiony stan prawny oraz okoliczności przedstawione w opisie wniosku należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy Gmina będzie dokonywała zakupu od dostawcy towarów wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy, i transakcje te będą udokumentowane fakturą na kwotę przekraczają wartość 15.000 zł, to Wnioskodawca będzie zwolniony z obowiązku dokonania płatności w mechanizmie podzielonej płatności w zakresie w jakim doszło do potrącenia wartości faktury o kwotę kary umowy. Natomiast pozostałą kwotę wierzytelności z tej faktury, która jest regulowana w formie przelewu bankowego, Wnioskodawca będzie zobowiązany zapłacić w mechanizmie podzielonej płatności poprzez wskazanie w zleceniu przelewu części kwoty podatku VAT wynikającej z faktury przypadającej proporcjonalnie na dokonywaną płatność przelewem.”

Należy przy tym dodać, że w powyższej interpretacji DKIS potwierdził również wyłączenie obowiązku stosowania MPP do potrąceń umownych, stwierdzając, że „Od 1 stycznia 2021 r. wyłączono obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności do potrąceń pozakodeksowych, czyli potrąceń dopuszczalnych na gruncie zasady swobody umów. Zatem od 1 stycznia 2021 r. obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności został wyłączony również w przypadku innych potrąceń, czyli potrąceń dokonywanych pomiędzy osobami, które np. nie są względem siebie bezpośrednio dłużnikiem i wierzycielem. Dodatkowo, potrącane wierzytelności nie muszą być wymagalne w chwili dokonywania potrącenia. (…) Ponadto, poza potrąceniem ustawowym wynikającym z ww. art. 498 ustawy - Kodeks cywilny, prawu polskiemu znane jest również potrącenie umowne, które podstawę prawną czerpie z zasady swobody umów zawartej w ustawie - Kodeks cywilny. W myśl art. 3531 ustawy - Kodeks cywilny, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Oznacza to, że potrącenie umowne, jako umowa nienazwana, może być swobodnie kształtowane przez strony, w związku z czym jest zawierane na warunkach ustalonych przez strony danego stosunku prawnego.”

Ad. 3

Niektóre umowy zawierane przez Gminę z usługodawcami / dostawcami przewidują możliwość powierzenia przez wykonawcę wykonania zamówienia podwykonawcom. W przypadku części umów Gmina jest / będzie solidarnie odpowiedzialna z usługodawcą / dostawcą (wykonawcą) za zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy z tytułu wykonanych przez niego usług / dostaw.

Opisana solidarna odpowiedzialność wynika chociażby z przepisu z art. 647¹ §1 Kodeksu cywilnego dotyczącego umów na roboty budowlane zgodnie z którym inwestor odpowiada solidarnie z wykonawcą (generalnym wykonawcą) za zapłatę wynagrodzenia należnego podwykonawcy z tytułu wykonanych przez niego robót budowlanych, których szczegółowy przedmiot został zgłoszony inwestorowi przez wykonawcę lub podwykonawcę przed przystąpieniem do wykonywania tych robót, chyba że w ciągu trzydziestu dni od dnia doręczenia inwestorowi zgłoszenia inwestor złożył podwykonawcy i wykonawcy sprzeciw wobec wykonywania tych robót przez podwykonawcę.

Dodatkowo również ustawa z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych w art. 465 ust. 1 przewiduje, że w przypadku umów, których przedmiotem są roboty budowlane, zamawiający dokonuje bezpośredniej zapłaty wymagalnego wynagrodzenia przysługującego podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy, który zawarł zaakceptowaną przez zamawiającego umowę o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane, lub który zawarł przedłożoną zamawiającemu umowę o podwykonawstwo, której przedmiotem są dostawy lub usługi, w przypadku uchylenia się od obowiązku zapłaty odpowiednio przez wykonawcę, podwykonawcę lub dalszego podwykonawcę.

Natomiast zgodnie z art. 465 ust. 6 ustawy Prawo zamówień publicznych w przypadku dokonania bezpośredniej zapłaty podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy zamawiający potrąca kwotę wypłaconego wynagrodzenia z wynagrodzenia należnego wykonawcy.

Zdarzają się / mogą zdarzać się sytuacje, że wykonawca nie zapłaci wynagrodzenia należnego podwykonawcy. Dokonując wtedy płatności z wystawionej na Gminę faktury wykonawcy za nabyte towary lub usługi, w stosunku do której obligatoryjnie stosuje się MPP na podstawie przepisów ustawy o VAT, Gmina jest obowiązana, w ramach odpowiedzialności solidarnej z wykonawcą, dokonać w pierwszej kolejności zapłaty wynagrodzenia na rzecz podwykonawcy. Płatność dokonaną na rzecz podwykonawcy potrąca się z wynagrodzenia należnego wykonawcy.

Przy czym płatność podwykonawcy może być dokonana w oparciu o:

1) fakturę wystawioną przez podwykonawcę na rzecz wykonawcy, jeżeli Gmina jest w jej posiadaniu,

2) porozumienie, jeżeli Gmina nie dysponuje fakturą wystawioną przez podwykonawcę.

W ocenie Gminy w obydwu opisanych wyżej przypadkach, Gmina powinna dokonać przelewu z zastosowaniem MPP zarówno części płatności na rzecz podwykonawcy, jak i pozostałej do zapłaty kwoty na rzecz wykonawcy, przy czym podatek VAT należy wyliczyć proporcjonalnie.

Obowiązek dokonania płatności na rzecz podwykonawców z zastosowaniem MPP powstanie bowiem, gdy faktura podwykonawcy wystawiona na rzecz wykonawcy spełniała warunki do obligatoryjnego zastosowania MPP na podstawie ustawy o VAT.

Dla obowiązku zastosowania MPP nie ma przy tym znaczenia czy płatność na rzecz podwykonawcy jest dokonywana w oparciu o fakturę wystawioną przez podwykonawcę na rzecz wykonawcy, czy też na podstawie porozumienia, gdy Gmina nie dysponuje fakturą wystawioną przez podwykonawcę na rzecz wykonawcy. Przy dokonywaniu płatności na rachunek VAT w treści komunikatu przelewu Gmina powinna bowiem i tak wskazać nr faktury wystawionej przez wykonawcę na rzecz Gminy oraz nr NIP wykonawcy. Do dokonania zapłaty z zastosowaniem MPP w takim przypadku nie jest zatem niezbędne dysponowanie fakturą wystawioną przez podwykonawcę na rzecz wykonawcy. Nawet gdyby Gmina dysponowała fakturą wystawioną przez podwykonawcę na wykonawcę - Gmina nie posługuje się danymi z tej faktury (w szczególności numerem faktury) przy poleceniu przelewu - nie jest to bowiem faktura, na której została wskazana Gmina jako nabywca. Dotyczy ona stosunku cywilnoprawnego zawartego przez dwa odrębne od Gminy podmioty.

Dla przykładu, jeżeli Gmina jest zobowiązana do zapłaty wykonawcy kwoty wynagrodzenia wynikającego z faktury wynoszącej 100 000 zł brutto (w tym kwota netto: 81 300,81 zł i kwota VAT: 18 699,19 zł), przy czym z uwagi na brak zapłaty przez wykonawcę wynagrodzenia podwykonawcy wnoszącego 50 000 zł brutto (w tym kwota netto: 40 650,41 zł i kwota VAT: 9 349,49 zł) w pierwszej kolejności Gmina jest zobowiązana do uregulowania wynagrodzenia bezpośrednio na rzecz podwykonawcy, to ww. kwoty wynagrodzenia powinny zostać zapłacone w sposób następujący:

Na rzecz podwykonawcy:

    - kwota netto: 40 650,41 zł na rachunek bankowy podwykonawcy, bądź w inny sposób ustalony pomiędzy Gminą i podwykonawcą,

    - kwota VAT: 9 349,59 zł na rachunek VAT podwykonawcy (przy czym w treści komunikatu przelewu powinien być wskazany nr faktury wystawionej przez wykonawcę na rzecz Gminy oraz nr NIP wykonawcy).

Na rzecz wykonawcy:

- kwota netto: 40 650,41 zł na rachunek bankowy wykonawcy, bądź w inny sposób ustalony przez strony umowy,

- kwota VAT: 9 349,59 zł na rachunek VAT wykonawcy.

Takie stanowisko przedstawił DKIS w interpretacji z dnia 16 kwietnia 2021 r., sygn. 0114-KDIP1-1.4012.59.2021.2.MM stwierdzając, że: „Podsumowując, w przedstawionych okolicznościach Spółka dokonując płatności w imieniu Wykonawcy bezpośrednio na rzecz Podwykonawcy kwotę należności wynikającą z faktury na kwotę powyżej 15 000 zł dokumentującą nabycie usług lub towarów wskazanych w załączniku nr 15 do ustawy, na podstawie zawartej między Spółką a Wykonawcą umową realizuje jego zobowiązanie wobec Podwykonawców. Zatem na Wnioskodawcy ciąży obowiązek uregulowania tej należności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności. Ponadto w przedmiotowej sprawie należy wskazać, że Spółka dokonując płatności bezpośrednio na rachunek Podwykonawcy z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności wypełni ciążący na Wykonawcy obowiązek uregulowania kwoty podatku VAT wykazanej na fakturze za nabyte od Podwykonawcy roboty budowlane objęte obowiązkiem zastosowania mechanizmu podzielonej płatności. Regulacje dotyczące obowiązku stosowania mechanizmu podzielonej płatności nie uzależniają jego stosowania ani od możliwości technicznych, procedur, programów, rozwiązań przyjętych przez podatników, zasad postępowania wynikających z umów zawartych z kontrahentami, czy też sposobu rozliczania tych umów.”

Ad. 4

Zgodnie z art. 105a ust. 1 ustawy o VAT podatnik, o którym mowa w art. 15, na rzecz którego dokonano dostawy towarów, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy, odpowiada solidarnie wraz z podmiotem dokonującym tej dostawy za jego zaległości podatkowe, w części podatku proporcjonalnie przypadającej na dostawę dokonaną na jego rzecz, jeżeli w momencie dokonania tej dostawy podatnik wiedział lub miał uzasadnione podstawy do tego, aby przypuszczać, że cała kwota podatku przypadająca na dokonaną na jego rzecz dostawę lub jej część nie zostanie wpłacona na rachunek urzędu skarbowego.

Natomiast w myśl treści art. 105a ust. 3 pkt 5 ustawy o VAT przepisu z ww. ust. 1 nie stosuje do nabycia towarów udokumentowanego fakturą, w której kwota należności ogółem przekracza kwotę 15 000 zł lub jej równowartość wyrażoną w walucie obcej, przy czym do przeliczania na złote kwot wyrażonych w walucie obcej stosuje się zasady przeliczania kwot stosowane w celu określenia podstawy opodatkowania.

Mając na względzie rozważania poczynione w uzasadnieniu stanowiska do pytania nr 1, zgodnie z którymi obowiązek dokonania płatności z zastosowaniem MPP jest wyłączony, w stosunku do płatności objętej zajęciem egzekucyjnym, należy stwierdzić, że dokonanie płatności za towary, udokumentowane fakturą, objęte zgodnie z ustawą o VAT obligatoryjnym MPP, w części w jakiej płatność zostanie uregulowana na rzecz komornika lub organu egzekucyjnego nie spowodowało / nie spowoduje powstanie u Gminy odpowiedzialności solidarnej na podstawie art. 105a ust. 1 ustawy o VAT.

Do wyłączenia odpowiedzialności solidarnej w opisanym przypadku dochodzi bowiem na podstawie wspomnianego art. 105a ust. 3 pkt 5 ustawy o VAT albowiem nabycie towarów udokumentowane jest fakturą, w której kwota należności ogółem przekracza kwotę 15 000 zł lub jej równowartość wyrażoną w walucie obcej. Nie ma przy tym znaczenia, że faktycznie płatność nie została dokonana z wykorzystaniem MPP, gdyż jak wskazano powyżej, do płatności objętej zajęciem egzekucyjnym MPP nie znajduje zastosowania.

Stanowisko Gminy zostało, również potwierdzone we wspomnianej wcześniej interpretacji indywidualnej z dnia 28 maja 2021 r., sygn. 0114-KDIP1-1.4012.205.2021.1.JO, w której DKIS podkreśla\ił, że: „Dokonanie płatności za ww. faktury przez Wnioskodawcę w części na konto komornika (zgodnie z zajęciem komorniczym) bez stosowania mechanizmu podzielonej płatności oraz w części do kontrahenta obowiązkowo z zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności - nie spowoduje u Wnioskodawcy powstania sankcji wynikających z art. 108a ust. 7 ustawy, tj. ustalenia przez organy podatkowe dodatkowego zobowiązania podatkowego w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku przypadającej na nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, wykazane na fakturze, której dotyczy ta płatność. Jednocześnie Wnioskodawca nie będzie ponosić odpowiedzialności solidarnej na podstawie art. 105a ust. 1 ustawy.”

Podobnie również dokonanie płatności za towary, udokumentowane fakturą, objęte zgodnie z ustawą o VAT obligatoryjnym MPP, w części w jakiej płatność zostanie uregulowana w drodze potrącenia (sytuacja opisana w pytaniu nr 2) bez zastosowania MPP, nie spowodowało / nie spowoduje powstania u Gminy odpowiedzialności solidarnej na podstawie art. 105a ust. 1 ustawy o VAT.

W tym przypadku także dochodzi do wyłączenia odpowiedzialności solidarnej na podstawie art. 105a ust. 3 pkt 5 ustawy o VAT, a wyłączenie obowiązku stosowania dla takiej płatności MPP wynika bezpośrednio z treści art. 108a ust. 1d

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 103 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775), zwaną dalej ustawą lub ustawą o VAT:

Stosownie do art. 108a ust. 1 ustawy:

W myśl art. 108a ust. 1a ustawy o VAT:

Natomiast zgodnie z art. 108a ust. 1b ww. ustawy:

Zaś zgodnie z art. 108a ust. 1d ustawy o VAT:

W myśl natomiast art. 108a ust. 7 i 8 ustawy:

Ponadto, zgodnie z art. 105a ust. 1 ustawy:

Stosownie zaś do art. 105 a ust. 3 ww. ustawy:

Przepisu ust. 1 nie stosuje się:

1) do nabycia towarów, o których mowa w poz. 92 załącznika nr 15 do ustawy, jeżeli:

 a) nabycie to jest dokonywane na stacjach paliw lub stacjach gazu płynnego, do standardowych zbiorników pojazdów używanych przez podatników nabywających te towary, do napędu tych pojazdów,

 b) dostawy tych towarów dokonuje podatnik dostarczający gaz przewodowy za pośrednictwem własnych sieci przesyłowych lub dystrybucyjnych;

 2) jeżeli powstanie zaległości podatkowych nie wiązało się z uczestnictwem podmiotu dokonującego dostawy towarów, o którym mowa w ust. 1, w nierzetelnym rozliczaniu podatku w celu odniesienia korzyści majątkowej;

 3) (uchylony)

 4) (uchylony)

 5) do nabycia towarów udokumentowanego fakturą, w której kwota należności ogółem przekracza kwotę 15 000 zł lub jej równowartość wyrażoną w walucie obcej, przy czym do przeliczania na złote kwot wyrażonych w walucie obcej stosuje się zasady przeliczania kwot stosowane w celu określenia podstawy opodatkowania;

 6) do nabycia towarów, za które podatnik dokonał zapłaty z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.

W myśl art. 108a ust. 2 ustawy:

Zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności polega na tym, że:

 1) zapłata kwoty odpowiadającej całości albo części kwoty podatku wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek VAT;

 2) zapłata całości albo części kwoty odpowiadającej wartości sprzedaży netto wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek bankowy albo na rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, dla których jest prowadzony rachunek VAT, albo jest rozliczana w inny sposób.

Stosownie do art. 106b ust. 1 ustawy:

   Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

 1) sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;

 2) wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;

 3) wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;

 4) otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy:

a) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

b) czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4,

c) dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b.

Zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy:

Załącznik nr 15 do ustawy - stanowiący „Wykaz towarów i usług, o których mowa w art. 105a ust. 1, art. 106e ust. 1 pkt 18a, art. 108a ust. 1a oraz art. 108e ustawy” - zawiera zamkniętą listę towarów i usług, w przypadku których faktura dokumentująca ich dostawę lub świadczenie musi zawierać adnotację „mechanizm podzielonej płatności”.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że obowiązek wystawiania faktur z adnotacją „mechanizm podzielonej płatności” będzie istnieć, jeżeli łącznie spełnione będą trzy warunki, tj. faktura:

1. będzie wystawiana na kwotę należności ogółem (kwotę brutto) przekraczającą 15 000 zł lub jej równowartość wyrażoną w walucie obcej;

2. będzie dokumentować dostawę towarów lub świadczenie usług, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy,

3. czynności będą dokonywane na rzecz podatnika.

Pamiętać jednak trzeba, że to nabywca musi weryfikować przedmiot i wartość transakcji, bowiem to on inicjuje płatność i odpowiada za wybór formy płatności.

Ww. przepisy wprowadzają obligatoryjny mechanizm podzielonej płatności w odniesieniu do zapłaty za nabywane towary z określonej listy (załącznik nr 15), udokumentowane fakturą, w której kwota należności ogółem stanowi kwotę, o której mowa w art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy.

Natomiast nabywca towarów lub usług niewymienionych na tej liście może fakultatywnie skorzystać z mechanizmu podzielonej płatności.

Natomiast norma prawna zawarta w art. 108a ust. 1d ustawy, reguluje sytuację stosowania w rozliczeniach między podatnikami potrącenia wierzytelności.

Ze złożonego wniosku wynika, że w ramach realizacji zadań budżetowych zawierają Państwo umowy cywilnoprawne z wykonawcami usług/dostawcami towarów. Przedmiotem części tych umów są/będą towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, w tym przykładowo usługi budowlane i usługi budowlano-montażowe.

W przypadku dokonywania płatności za wspomniane nabyte towary lub usługi, udokumentowane fakturą, w której kwota należności ogółem przekracza kwotę 15 000 zł lub jej wartość wyrażoną w walucie obcej są/będą Państwo obowiązani stosować mechanizm podzielonej płatności (dalej: MPP).

W pytaniu pierwszym Państwa wątpliwości dotyczą obowiązku stosowania metody podzielonej płatności w sytuacji, gdy płatność za fakturę otrzymaną przez Wnioskodawcę objęta jest w części zajęciem komorniczym.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości należy w pierwszej kolejności podkreślić, że obowiązek bezwzględnego stosowania mechanizmu podzielonej płatności dotyczy wyłącznie konkretnych towarów i usług enumeratywnie wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy.

Należy wskazać, że obowiązek zapłaty w podzielonej płatności nie dotyczy płatności z tytułu zajętej przez komornika lub organ egzekucyjny wierzytelności, nawet jeżeli wierzytelność ta dotyczy sprzedaży, do której zastosowanie ma obligatoryjny mechanizm podzielonej płatności. W takiej sytuacji dokonywana na rzecz komornika lub organu egzekucyjnego płatność nie stanowi zapłaty za nabyte towary lub usługi. W tym przypadku, w miejsce obowiązku zapłaty kontrahentowi za nabyte towary lub usługi, wstępuje nowy tytuł płatności, czyli realizacja egzekucji z zajętej wierzytelności. Stąd w takiej sytuacji podatnik (nabywca) nie będzie miał obowiązku zapłaty do komornika lub organu egzekucyjnego w podzielonej płatności. Mamy w tym przypadku do czynienia ze szczególnym charakterem relacji prawnej, który decyduje o braku zastosowania MPP przez nabywcę w płatnościach na rzecz komornika lub organu egzekucyjnego. Nabywca w tej sytuacji nie powinien płacić w mechanizmie podzielonej płatności, ponieważ w tym przypadku realizuje on otrzymane od organu egzekucyjnego lub komornika sądowego zajęcie wierzytelności pieniężnej.”

Biorąc pod uwagę opis analizowanej sprawy oraz przepisy ustawy o podatku od towarów i usług dotyczące metody podzielonej płatności, w sytuacji, gdy otrzymują/otrzymają fakturę na kwotę brutto powyżej 15 000 zł za towary i usługi wymienione w zał. nr 15 do ustawy objętą częściowym zajęciem komorniczym, dokonując płatności za ww. faktury w części do komornika (zgodnie z zajęciem komorniczym) nie mają/nie będą Państwo mieć obowiązku stosować mechanizmu podzielonej płatności, natomiast dokonując płatności za ww. faktury w pozostałej części już do kontrahenta mają/będą Państwo mieć obowiązek zastosować mechanizm podzielonej płatności, w myśl art. 108a ust. 1a ustawy.

W takiej sytuacji dokonywana na rzecz organu egzekucyjnego płatność nie stanowi zapłaty za nabyte towary lub usługi. W tym przypadku, w miejsce obowiązku zapłaty kontrahentowi za nabyte towary lub usługi, wstępuje nowy tytuł płatności, czyli realizacja egzekucji z zajętej wierzytelności. Stąd w takiej sytuacji Gmina nie będzie miała obowiązku zapłaty do organu egzekucyjnego w mechanizmie podzielonej płatności. Mamy w tym przypadku do czynienia ze szczególnym charakterem relacji prawnej, który decyduje o braku zastosowania metody podzielonej płatności przez nabywcę w płatnościach na rzecz organu egzekucyjnego.

Zatem w tej sytuacji nie powinni Państwo płacić w ramach metody podzielonej płatności na rachunek bankowy organu egzekucyjnego, ponieważ dokonując zapłaty z tytułu zajętej wierzytelności nie dokonują Państwo płatności kwoty należności wynikającej z faktury za nabyte od kontrahentów towary lub usługi. Natomiast w stosunku do pozostałej części nie objętej zajęciem egzekucyjnym mają/będą Państwo mieć obowiązek zastosować mechanizm podzielonej płatności w myśl art. 180a ust. 1a ustawy.

W konsekwencji pozostałą kwotę wynagrodzenia brutto pomniejszoną o kwoty wynikające z zajęcia egzekucyjnego, które są regulowane w formie przelewu bankowego, są/będą Państwo zobowiązani zapłacić w mechanizmie podzielonej płatności poprzez wskazanie w poleceniu przelewu części kwoty podatku VAT wynikających z faktur przypadających proporcjonalnie na dokonywaną płatność przelewem.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 jest prawidłowe.

W pytaniu oznaczonym we wniosku nr 2 Państwa wątpliwości dotyczą obowiązku stosowania metody podzielonej płatności w sytuacji, gdy część płatności zostanie uregulowana w drodze potrącenia dokonanego na podstawie wystawionej przez Państwa noty księgowej (obciążeniowej), kompensaty lub ugody pozasądowej.

Analiza powołanych regulacji prawnych w oparciu o przedstawiony opis sprawy prowadzi do stwierdzenia, że wyjątkiem od konieczności dopełnienia obowiązków związanych z obligatoryjnym mechanizmem podzielonej płatności jest możliwość stosowania w rozliczeniach między podatnikami potrącenia wierzytelności. Jeżeli należność z faktury dotyczącej nabycia towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15 zostanie uregulowana w drodze potrącenia, obligatoryjny mechanizm podzielonej płatności nie obejmuje kwoty objętej potrąceniem.

Wskazać należy, że potrącenie (kompensata) stanowi jedną z form zapłaty.

W tym miejscu należy wskazać, na przepisy regulujące kompensatę wierzytelności sformułowane w ustawie z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).

Zgodnie z art. 498 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

W myśl art. 498 § 2 ustawy Kodeks cywilny:

Wzajemna kompensata wierzytelności, polega na zaliczeniu jednej wierzytelności na poczet drugiej - zwana jest również potrąceniem.

Wygaśnięcie zobowiązania przez potrącenie, czyli kompensata wierzytelności, następuje wówczas, jeżeli jedna strona jest w stosunku do drugiej dłużnikiem i jednocześnie wierzycielem, tj. ma zarówno wierzytelności, jak i zobowiązania względem tej drugiej strony. Na skutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Nie dochodzi do efektywnej zapłaty w pieniądzu. Pomimo iż potrącenie dotyczy zobowiązania do świadczeń tego samego rodzaju, nie prowadzi do ich realizacji, a jedynie do zaliczenia jednej wierzytelności na poczet drugiej, co w rezultacie skutkuje zaspokojeniem wierzyciela i osiągnięciem przez to celu zobowiązania. Na skutek potrącenia wierzytelności obydwu stron umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Potrącenie wierzytelności jest więc jedną z form wygaśnięcia zobowiązania w wyniku wykonania świadczenia przez umorzenie wzajemnych wierzytelności między stronami.

Ponadto, poza potrąceniem ustawowym wynikającym z ww. art. 498 ustawy Kodeks cywilny, prawu polskiemu znane jest również potrącenie umowne, które podstawę prawną czerpie z zasady swobody umów zawartej w ustawie Kodeks cywilny.

W myśl art. 353¹ ustawy Kodeks cywilny:

Oznacza to, że potrącenie umowne, jako umowa nienazwana, może być swobodnie kształtowane przez strony, w związku z czym jest zawierane na warunkach ustalonych przez strony danego stosunku prawnego.

Przenosząc to na grunt ustawy o podatku od towarów i usług, w szczególności w odniesieniu do przepisów dotyczących dostawy towarów i otrzymania należności należy stwierdzić, iż dokonanie potrącenia uznane zostaje przez podmioty gospodarcze za otrzymanie należności. Wysokość zaliczenia może stanowić w szczególności przedpłatę, zaliczkę lub ratę, jeśli strony się tak umówiły, a zaliczenie dotyczy przyszłego świadczenia. Należy jednak zaznaczyć, że również kompensata/potrącenie inne niż wskazane w art. 498 ustawy Kodeks cywilny, tj. potrącenia umowne, które podstawę prawną czerpie z zasady swobody umów zawartej w ustawie Kodeks cywilny, zwalnia nabywcę od dokonania płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.

Mając na uwadze przedstawiony stan prawny oraz okoliczności przedstawione w opisie wniosku należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy będą Państwo dokonywali zakupu towarów bądź usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy, i transakcje te będą udokumentowane fakturą na kwotę przekraczają wartość 15.000 zł, to są/będą Państwo zwolnieni z obowiązku dokonania płatności w mechanizmie podzielonej płatności w zakresie w jakim doszło do potrącenia wartości faktury o kwotę kary umowy. Natomiast pozostałą kwotę wierzytelności z tej faktury, która jest regulowana w formie przelewu bankowego, są/będą Państwo zobowiązani zapłacić w mechanizmie podzielonej płatności poprzez wskazanie w zleceniu przelewu części kwoty podatku VAT wynikającej z faktury przypadającej proporcjonalnie na dokonywaną płatność przelewem.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 jest prawidłowe. 

Odnosząc się do pytania oznaczonego we wniosku nr 3, w kwestii obowiązku stosowania metody podzielonej płatności w sytuacji jeżeli część płatności musi zostać uregulowana poprzez zapłatę należnego wynagrodzenia bezpośrednio podwykonawcy w oparciu o fakturę wystawioną przez podwykonawcę na rzecz wykonawcy lub w oparciu o porozumienie, jeżeli Państwo nie dysponują fakturą wystawiona przez podwykonawcę, wskazać należy że:

Zgodnie z art. 464 ust. 1 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1320 ze zm.);

W myśl art. 465 ust. 1 tej ustawy:

Stosownie do art. 465 ust. 6 i ust. 8 tej ustawy:

Stosownie do 647¹ § 1 ustawy Kodeks Cywilny:

Analiza powołanych regulacji prawnych i przedstawionego opisu sprawy prowadzi do stwierdzenia, że na mocy przepisu art. 108a ust. 1a ustawy obowiązek zastosowania mechanizmu podzielonej płatności obejmuje płatności na rzecz Podwykonawcy z tytułu wykonania przez niego usług/dostaw. Nie ma znaczenia, że Państwo nie są bezpośrednim nabywcą , gdyż na mocy zawartych umów o podwykonawstwo, zobowiązują się Państwo spłacić zobowiązania Wykonawcy wobec Podwykonawcy za wykonane przez niego usługi/dostawy.

Zatem płatność regulowana przez Państwa bezpośrednio na rachunek podwykonawcy stanowi zapłatę za usługi/dostawy, gdyż Państwo - jako Zamawiający - reguluje zobowiązania w imieniu Wykonawcy i spłaca ze zobowiązań na nim ciążących wobec Podwykonawcy, płacąc za cudzy dług. W takim wypadku płatność zrealizowana przez Państwa w imieniu Wykonawcy na rzecz Podwykonawcy powinna być dokonana w mechanizmie podzielonej płatności.

Przy czym dla obowiązku zastosowania mechanizmu podzielonej płatności nie ma znaczenia czy płatność na rzecz podwykonawcy jest dokonywana w oparciu o fakturę wystawioną przez podwykonawcę na rzecz wykonawcy, czy też na podstawie porozumienia, gdy Państwo nie dysponuje fakturą wystawioną przez podwykonawcę na rzecz wykonawcy. Do dokonania zapłaty z zastosowaniem MPP w takim przypadku nie jest niezbędne dysponowanie fakturą wystawioną przez podwykonawcę na rzecz wykonawcy.

W przedstawionych okolicznościach dokonując części płatności w imieniu Wykonawcy bezpośrednio na rzecz Podwykonawcy kwotę należności wynikającą z faktury na kwotę powyżej 15 000 zł dokumentującą nabycie usług lub towarów wskazanych w załączniku nr 15 do ustawy, realizują Państwo zobowiązanie Wykonawców wobec Podwykonawców. Zatem to na Państwu ciąży obowiązek uregulowania tej należności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności. W przedmiotowej sprawie, dokonując płatności bezpośrednio na rachunek Podwykonawcy z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności wypełniają Państwo ciążący na Wykonawcy obowiązek uregulowania kwoty podatku VAT wykazanej na fakturze za nabyte od Podwykonawcy usługi/towary objęte obowiązkiem zastosowania mechanizmu podzielonej płatności.

Zatem, dokonując płatności z wystawionej na Gminę faktury Wykonawcy (w sytuacji gdy Wykonawca nie zapłaci wynagrodzenia należnego podwykonawcy) za nabyte towary lub usługi, w stosunku do której obligatoryjnie stosuje się MPP na podstawie przepisów ustawy o VAT, są/będą Państwo zobowiązani, w ramach odpowiedzialności solidarnej z wykonawcą, dokonać w pierwszej kolejności zapłaty wynagrodzenia na rzecz podwykonawcy.

Jak wskazali Państwo w opisie sprawy, płatność podwykonawcy może być dokonana w oparciu o:

1) fakturę wystawioną przez podwykonawcę na rzecz wykonawcy, jeżeli są Państwo w jej posiadaniu,

2) porozumienie, jeżeli nie dysponują Państwo fakturą wystawioną przez podwykonawcę.

Zatem w tych dwóch przypadkach, są/będą Państwo zobowiązani dokonać przelewu z  zastosowaniem MPP zarówno części płatności na rzecz podwykonawcy, jak i pozostałej do zapłaty kwoty na rzecz wykonawcy, przy czym podatek VAT należy wyliczyć proporcjonalnie.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 3 jest prawidłowe.

Odnosząc się do kwestii odpowiedzialności solidarnej, wskazać należy, że:

Jak wskazano wyżej, w sytuacji, gdy otrzymują/otrzymają Państwo fakturę na kwotę brutto powyżej 15 000 zł za towary i usługi wymienione w zał. nr 15 do ustawy objętą częściowym zajęciem komorniczym, dokonując płatności za ww. faktury w części do komornika (zgodnie z zajęciem komorniczym) nie mają/nie będą Państwo mieć obowiązku stosować mechanizmu podzielonej płatności, natomiast dokonując płatności za ww. faktury w pozostałej części już do kontrahenta mają/będą Państwo mieć obowiązek zastosować mechanizm podzielonej płatności, w myśl art. 108a ust. 1a ustawy. Również gdy będą Państwo dokonywali zakupu towarów bądź usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy, i transakcje te będą udokumentowane fakturą na kwotę przekraczają wartość 15.000 zł, to są/będą Państwo zwolnieni z obowiązku dokonania płatności w mechanizmie podzielonej płatności w zakresie w jakim doszło do potrącenia wartości faktury o kwotę kary umowy. Natomiast pozostałą kwotę wierzytelności z tej faktury, która jest regulowana w formie przelewu bankowego, są/będą Państwo zobowiązani zapłacić w mechanizmie podzielonej płatności poprzez wskazanie w zleceniu przelewu części kwoty podatku VAT wynikającej z faktury przypadającej proporcjonalnie na dokonywaną płatność przelewem.

Do wyłączenia odpowiedzialności solidarnej dochodzi m.in. na podstawie art. 105a ust. 3 pkt 5 ustawy o VAT. Jeżeli zatem nabycie towarów udokumentowane jest fakturą, w której kwota należności ogółem przekracza kwotę 15 000 zł lub jej równowartość wyrażoną w walucie obcej, a Państwo dokonują/dokonywać będą płatności w części na konto komornika bez stosowania mechanizmu podzielonej płatności oraz w części do Kontrahenta z zastosowaniem metody podzielonej płatności nie spowoduje u Państwa odpowiedzialności solidarnej na podstawie art. 105a ust. 1 ustawy o VAT.

Podobnie również dokonanie płatności za towary, udokumentowane fakturą, objęte zgodnie z ustawą o VAT obligatoryjnym MPP, w części w jakiej płatność zostanie uregulowana w drodze potrącenia bez zastosowania MPP, nie spowodowało / nie spowoduje powstania u Państwa odpowiedzialności solidarnej na podstawie art. 105a ust. 1 ustawy o VAT.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 4 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

­zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia,

­zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (pytań). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniami, nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone. W niniejszej interpretacji nie dokonano oceny, prawidłowości obliczeń kwot wpłacanych na rachunek VAT oraz danych w treści komunikatu przelewów.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Pełna weryfikacja przedstawionych we wniosku okoliczności możliwa jest jedynie w toku postępowania podatkowego lub kontrolnego, prowadzonego przez uprawnione do tego organy, będącego poza zakresem instytucji interpretacji indywidualnej. Postępowanie w sprawie dotyczącej wydania interpretacji indywidualnej jest postępowaniem szczególnym, mającym charakter uproszczony, odrębny od postępowania podatkowego, uregulowanego w dziale IV Ordynacji podatkowej. Wydając bowiem interpretację indywidualną Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przedstawia jedynie swój pogląd dotyczący wykładni treści analizowanych przepisów i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego (którego elementy przyjmuje, jako podstawę rozstrzygnięcia bez weryfikacji).

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

   - Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

   - Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

    - Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).

Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

   - w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

   - w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.