
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
19 maja 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 19 maja 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie:
- ustalenia, czy wyznaczony przez sąd zarządca nieruchomości jest podatnikiem podatku od towarów i usług w związku z pobieraniem należności od najemców z tytułu czynszu najmu nieruchomości i opłat wynikających z tych umów oraz obowiązku ewidencjonowania 100% przychodów z czynszów najmu we własnej ewidencji sprzedaży oraz wykazie JPK_VAT,
- uznania współwłaściciela nieruchomości za podatnika podatku od towarów i usług w zakresie należności, jakie pobiera zarządca od najemców z tytułu czynszu najmu nieruchomości i opłat wynikających z tych umów,
- obowiązku wystawiania przez zarządcę nieruchomości w imieniu i na rzecz współwłaścicieli nieruchomości faktur dotyczących najmu na podstawie art. 106c lub art. 106d ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.
Uzupełnił go Pan - w odpowiedzi na wezwanie - pismami z 23 czerwca 2025 r. (wpływ 23 czerwca 2025 r.) i z 25 czerwca 2025 r. (wpływ 25 czerwca 2025 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca sprawuje funkcję zarządcy sądowego nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą numer …, na podstawie prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego z dnia …, sygn. akt: ... Wnioskodawca został ustanowiony zarządcą nieruchomości opisanej w treści wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej w celu zapewnienia prawidłowego sprawowania zarządu nad nieruchomością wobec braku możliwości porozumienia się współwłaścicieli nieruchomości co do wykonywania czynności zwykłego zarządu.
Wnioskodawca jest jednocześnie jednym z dwóch współwłaścicieli nieruchomości, nad którą sprawuje sądowy zarząd. Udział Wnioskodawcy we własności nieruchomości wynosi 50%. Wnioskodawca, jako współwłaściciel nieruchomości, przychody z należnego mu udziału w czynszach najmu, traktuje jako przychody z najmu prywatnego. W ramach wykonywania zarządu Wnioskodawca m.in. pobiera czynsz najmu nieruchomości i opłaty wynikające z obowiązujących przed dniem objęcia zarządu umów najmu, oraz z umów najmu zawartych przez zarządcę po objęciu zarządu, zawartych we własnym imieniu ale na rzecz współwłaścicieli nieruchomości. Ponadto, Wnioskodawca w związku z pełnioną funkcją zarządcy sądowego nieruchomości nabywa media oraz inne usługi i towary niezbędne do prowadzenia prawidłowej gospodarki oraz utrzymania Nieruchomości w stanie niepogorszonym, tj. np. energię elektryczną itp., usługi sprzątania, monitoringu czy np. dokonał wymiany zamków drzwiowych. W takim wypadku Wnioskodawca otrzymuje faktury VAT z wykazanym podatkiem od towarów i usług. Przedmiotem najmu są lokale biurowe i usługowe w budynku położonym w… - nieruchomości komercyjnej, dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą numer …, składającej się z działki gruntu nr ewidencyjnym …, zabudowanej 1 budynkiem o łącznej powierzchni użytkowej: … m2, (dalej jako Nieruchomość). Wnioskodawca nie jest zarządcą innych nieruchomości poza nieruchomością opisaną w treści wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. Czynsz najmu lokali w Nieruchomości i opłaty wynikające z tych umów odbierane przez Wnioskodawcę, wydatkowane są na wydatki ściśle wskazane w art. 940 k.p.c. i w tym zakresie zarządca jest zobowiązany wydatkować te środki wyłącznie w sposób zgodny z przepisami prawa. Przychód ten nie jest więc przychodem zarządcy sądowego, gdyż nadwyżkę przychodów nad kosztami zobowiązany jest przekazać współwłaścicielom Nieruchomości (art. 941 k.p.c.). Wskazać jednak należy, że zarządca może żądać wynagrodzenia oraz zwrotu wydatków, które w związku z zarządem poniósł z własnych funduszy. Roszczenie o wynagrodzenie za sprawowanie zarządu wygasa w ciągu miesiąca po ustąpieniu z zarządu lub po jego ustaniu (art. 939 § 1 i 4 k.p.c.). Według stanu na dzień złożenia niniejszego wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej Wnioskodawca nie składał wniosku o przyznanie wynagrodzenia za zarząd Nieruchomością i w chwili obecnej takiego wynagrodzenia nie otrzymuje. Uiszczane przez najemców opłaty nie są należne Wnioskodawcy, lecz są należne wyłącznie współwłaścicielom nieruchomości, tj. ich beneficjentem są współwłaściciele nieruchomości zgodnie z posiadanym udziałem we własności nieruchomości.
Opłaty te są jedynie uiszczane do rąk Wnioskodawcy co wynika z przepisu art. 934 k.p.c.
Z art. 934 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1805 z późn. zm., dalej: k.p.c.) wprost wynika obowiązek uiszczania pożytków z zajętej nieruchomości do rąk zarządcy. Stosownie do tego przepisu „Po ustanowieniu zarządcy komornik wzywa wskazane przez wierzyciela osoby, aby przypadające od nich tak zaległe, jak i przyszłe świadczenia, które stanowią dochód z nieruchomości, uiszczały do rąk zarządcy. W wezwaniu należy uprzedzić, że uiszczenie do rąk dłużnika będzie bezskuteczne w stosunku do wierzyciela”.
Stosownie do powyższego najemcy są zobowiązani uiszczać do rąk Wnioskodawcy jako zarządcy należne kwoty związane z najmem od dnia 14 stycznia 2025 r. tj. od dnia uprawomocnienia się postanowienia z dnia 23 maja 2024 r. o ustanowieniu zarządcy sądowego nieruchomości. Uiszczane do rąk Wnioskodawcy kwoty wydatkowane są na wydatki ściśle wskazane w art. 940 k.p.c. i w tym zakresie zarządca jest zobowiązany wydatkować te środki wyłącznie w sposób zgodny z przepisami prawa. Wnioskodawca jest zarejestrowany jako czynny podatnik podatku VAT, prowadzi działalność gospodarczą w zakresie zarządu nieruchomościami. Wnioskodawca posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczony obowiązek podatkowy w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 z późn. zm.).
Drugi współwłaściciel Nieruchomości (…, zamieszkała w … NIP: XXX) według stanu na dzień złożenia niniejszego wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej widnieje w wykazie podmiotów zarejestrowanych jako podatnicy VAT, niezarejestrowanych oraz wykreślonych i przywróconych do rejestru VAT (podatki.gov.pl) jako podatnik VAT czynny. Jest także podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych i zgodnie z jego deklaracją przychody z najmu traktuje jako przychody z najmu prywatnego.
W uzupełnieniu wskazał Pan, że:
Na pytanie Organu „Czy Pan - zarządca sądowy nieruchomości - w imieniu własnym zleca innym, wyspecjalizowanym podmiotom wykonywanie niezbędnych prac oraz dokonuje zakupów materiałów do konserwacji i bieżących napraw?”, odpowiedział Pan „Jako zarządca nieruchomości w imieniu własnym lecz na rachunek współwłaścicieli nieruchomości zlecam wyspecjalizowanym podmiotom wykonywanie prac związanych z utrzymaniem budynku, jak również dokonuje zakupów materiałów do konserwacji i bieżących napraw.”
Na pytanie zadane w wezwaniu „Czy Pan jako zarządca sądowy nieruchomości otrzymane z tego tytułu faktury ujmuje w księgach rachunkowych jako koszt zarządu nieruchomością?”, odpowiedział Pan „Wnioskodawca jako zarządca sądowy nieruchomości ujmuje otrzymane z tego tytułu faktury w księgach rachunkowych, jako koszt niestanowiący kosztu uzyskania przychodu. Następnie refakturuje nabyte z tego tytułu towary i usługi na współwłaścicieli nieruchomości, proporcjonalnie do posiadanego przez nich udziału we własności nieruchomości. W księgach rachunkowych zarządcy refaktury są wykazywane jako przychód niestanowiący przychodu. Przychody z nieruchomości osiągają bowiem współwłaściciele nieruchomości i to z ich przychodów pokrywane są koszty związane z nieruchomością.
Z uwagi na fakt, że Wnioskodawca będący zarządcą jest jednocześnie współwłaścicielem nieruchomości, faktury zakupu refakturuje tylko w 50% na drugiego współwłaściciela nieruchomości. Nie refakturuje drugiej połowy sam na siebie. Wnioskodawca (zarządca i współwłaściciel) będący podatnikiem VAT w miesięcznym rozliczeniu VAT wykazuje po stronie podatku naliczonego do odliczenia, źródłową fakturę zakupu towarów i usług związanych z nieruchomością a wystawione na drugiego współwłaściciela refaktury, wykazuje po stronie podatku należnego.”
Na pytanie Organu „Czy Pan - zarządca sądowy - ma wydzielony rachunek bankowy, na który wpłacane są przez najemców pożytki z nieruchomości, którymi są czynsze najmu?”, odpowiedział Pan „Jako zarządca sądowy mam wydzielony rachunek bankowy, na który wpłacane są przez najemców czynsze najmu powiększone o należny podatek VAT, oraz inne opłaty wynikające z zawartych umów najmu.”
Na pytanie zadane w wezwaniu „Czy Pan jako zarządca sądowy odpowiada za wyrządzone szkody?”, odpowiedział Pan „Tak zgodnie z treścią art. 938 §1 Kodeksu postępowania cywilnego „Zarządca odpowiada za szkodę wyrządzoną na skutek nienależytego wykonywania obowiązków”.”
Na pytanie Organu „W jaki sposób Pan - zarządca sądowy nieruchomości dysponuje wpłatami otrzymanymi od najemców nieruchomości, czy:
a. przekazuje Pan przedmiotowe opłaty współwłaścicielom nieruchomości i w jakiej formie;
b. pokrywa z nich koszty utrzymania nieruchomości;
c. przekazuje do depozytu sądowego.”, odpowiedział Pan „Zgodnie z art. 940 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego stosowanym odpowiednio zgodnie z art. 615 Kodeksu postępowania cywilnego, z dochodów z nieruchomości zarządca pokrywa bezpośrednio konieczne wydatki, połączone z zarządem, w następującej kolejności:
a) zwrot własnych wydatków zarządcy;
b) bieżące należności pracowników zatrudnionych w nieruchomości; przy czym nie zatrudniono żadnych pracowników;
c) bieżące należności podatkowe z nieruchomości oraz bieżące należności z tytułu ubezpieczenia społecznego pracowników wymienionych w pkt b, przy czym nie zatrudniono żadnych pracowników;
d) zobowiązania związane z wykonywaniem zarządu;
e) należności z tytułu ubezpieczenia nieruchomości, jej przynależności i pożytków.
Następnie, zgodnie z art. 613. § 1. Kodeksu postępowania cywilnego, nadwyżkę dochodów po pokryciu wydatków wypłaca się współwłaścicielom lub użytkownikom w terminach przez sąd określonych w tym przypadku na koniec każdego miesiąca.”
Pytania
1) Czy Wnioskodawca, jako wyznaczony przez sąd zarządca nieruchomości, nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 i ust. 2 u.p.t.u. w zakresie należności jakie pobiera od najemców z tytułu czynszu najmu Nieruchomości i opłat wynikających z tych umów, a co za tym idzie Wnioskodawca jako zarządca nie jest obowiązany do ewidencjonowania 100% przychodów z czynszów najmu we własnej ewidencji sprzedaży VAT oraz wykazie VAT JPK?
2) Czy współwłaściciel Nieruchomości jest podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust 1 i ust. 2 u.p.t.u w zakresie należności jakie pobiera Zarządca od najemców z tytułu czynszu najmu Nieruchomości i opłat wynikających z tych umów? (pytanie ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu z 23 czerwca 2025 r.)
3) Czy Zarządca Nieruchomości powinien wystawiać w imieniu i na rzecz współwłaścicieli Nieruchomości faktury VAT dotyczące najmu na podstawie art. 106c lub art. 106d ust. 2 u.p.t.u.?
Pana stanowisko w sprawie
Zarządca Nieruchomości w zakresie sprawowanego zarządu nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 i ust. 2 u.p.t.u. w zakresie należności z tytułu czynszu najmu Nieruchomości i opłat wynikających z tych umów. Co za tym idzie, nie jest obowiązany do ewidencjonowania 100% przychodów z czynszów najmu we własnej ewidencji sprzedaży VAT oraz wykazie VAT JPK.
Współwłaściciel Nieruchomości jest podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 i ust. 2 u.p.t.u. w zakresie należności z tytułu czynszu najmu lub dzierżawy Nieruchomości i opłat wynikających z tych umów, pomimo że zostały/zostaną one pobrane przez Zarządcę w kwocie brutto, tj. wraz z należnym podatkiem VAT. (stanowisko w zakresie pytania nr 2 ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu z 23 czerwca 2025 r.).
Zarządca Nieruchomości nie jest podmiotem wskazanym w art. 106c u.p.t.u. oraz nie dokonuje dostawy towarów, o której mowa w art. 18 u.p.t.u., a co za tym idzie nie jest on uprawniony do wystawienia faktury VAT w imieniu i na rzecz współwłaścicieli nieruchomości. Współwłaściciele nie udzielili upoważnienia Wnioskodawcy do wystawienia faktury VAT w imieniu i na rzecz współwłaścicieli w trybie art. 106d ust. 2 u.p.t.u. Co za tym idzie, Zarządca Nieruchomości nie jest uprawniony do wystawienia faktury VAT w imieniu i na rzecz współwłaścicieli.
Uwagi wprowadzające - pozycja prawna zarządcy nieruchomości
Przed przystąpieniem do rozważań w zakresie skutków podatkowych ustanowienia zarządcy nieruchomości na gruncie: a) ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 z późn. zm., dalej: u.p.t.u.), b) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 z późn. zm., dalej: p.d.o.f.), oraz c) ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1800 z późn. zm., dalej: u.p.d.o.p.), należy odnieść się do uregulowania zarządu nieruchomością w przepisach ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1805 z późn. zm., dalej: k.p.c.).
Do określenia zasad zarządu nieruchomością stosuje się wprost przepisy art. 611- 619 Kodeksu postępowania cywilnego i stosuje się odpowiedni przepisy art. 921-941 Kodeksu postępowania cywilnego dotyczą zarządu w toku egzekucji z nieruchomości.
Zarządca zajętej nieruchomości obowiązany jest wykonywać czynności potrzebne do prowadzenia prawidłowej gospodarki. Ma on prawo pobierać zamiast dłużnika wszelkie pożytki z nieruchomości, spieniężać je w granicach zwykłego zarządu oraz prowadzić sprawy, które przy wykonywaniu takiego zarządu okażą się potrzebne. W sprawach wynikających z zarządu nieruchomością zarządca może pozywać i być pozywany.
Zarządcy wolno zaciągać tylko takie zobowiązania, które mogą być zaspokojone z dochodów z nieruchomości i są gospodarczo uzasadnione. Czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu zarządca może wykonywać tylko za zgodą stron, a w jej braku - za zezwoleniem sądu, który przed wydaniem postanowienia wysłucha wierzyciela, dłużnika i zarządcę, chyba że zwłoka groziłaby szkodą (art. 935 § 1-3 k.p.c.).
W doktrynie postępowania cywilnego wskazuje się, że celem ustanowienia zarządu nieruchomością jest utrzymanie jej w stanie niepogorszonym. Dlatego też podstawowym zadaniem zarządcy jest dokonywanie wszelkich czynności (prawnych i faktycznych) niezbędnych z punktu widzenia zasad prawidłowej gospodarki, co ocenia się w zależności od okoliczności konkretnego przypadku.
Zasadniczo zarządca może dokonywać jedynie czynności w ramach tzw. zwykłego zarządu, ale wyjątkowo - za zgodą stron lub za zezwoleniem sądu - także czynności przekraczających zwykły zarząd. W doktrynie i judykaturze podkreśla się, że w sprawach, których przedmiotem są prawa objęte zajęciem nieruchomości, zarządcy przysługuje legitymacja formalna (jest stroną postępowania, działając w imieniu własnym, lecz na rzecz dłużnika, a w interesie zarówno wierzyciela, jak i dłużnika) (O. Marcewicz [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz aktualizowany. Tom II. Art. 730-1217, red. A. Jakubecki, LEX/el. 2019, art. 935, art. 936).
Zarząd nie ma wpływu na umowy najmu lub dzierżawy obowiązujące w chwili jego ustanowienia. Zarządcy wolno jednak wypowiadać tego rodzaju umowy z zachowaniem obowiązujących przepisów oraz zawierać umowy na czas przyjęty przez zwyczaj miejscowy. Zarządca ma również prawo do zawierania nowych umów najmu dotyczących wydzielonych części nieruchomości lecz nie całej nieruchomości. Umowy zawiera w imieniu własnym lecz na rzecz współwłaścicieli nieruchomości.
Zgodnie z art. 934 k.p.c. stosowanym odpowiednio, po ustanowieniu zarządcy wzywa on wskazane w umowach najmu osoby, aby przypadające od nich tak zaległe, jak i przyszłe świadczenia, które stanowią dochód z nieruchomości, uiszczały do rąk zarządcy. W wezwaniu należy uprzedzić, że uiszczenie do rąk współwłaścicieli będzie bezskuteczne w stosunku do wierzyciela. Przepis ten odnosi się do takich świadczeń, które mają charakter dochodu z nieruchomości (np. czynsz najmu, dzierżawy, opłaty z tytułu służebności) (K. Flaga-Gieruszyńska, A. Zieliński, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Wyd. 11, Warszawa 2022).
Zgodnie z art. 940 k.p.c. z dochodów z nieruchomości zarządca pokrywa w następującej kolejności:
1) koszty egzekucji wraz ze swoim wynagrodzeniem oraz zwrot własnych wydatków,
2) bieżące należności pracowników zatrudnionych w nieruchomości lub w przedsiębiorstwach znajdujących się na niej i należących do dłużnika,
3) bieżąco przypadające w toku zarządu alimenty przyznane wykonalnym wyrokiem sądowym od dłużnika. Uprawnienie to nie przysługuje członkom rodziny dłużnika pozostającym z nim we wspólnym gospodarstwie domowym w chwili wszczęcia egzekucji,
4) bieżące należności podatkowe z nieruchomości oraz bieżące należności z tytułu ubezpieczenia społecznego pracowników wymienionych w pkt 2,
5) zobowiązania związane z wykonywaniem zarządu,
6) należności z tytułu ubezpieczenia nieruchomości, jej przynależności i pożytków.
Nadwyżkę dochodów po pokryciu wydatków wymienionych w art. 940 k.p.c., za czas do dnia przejścia własności nieruchomości na nabywcę, zarządca przekazuje na ręce współwłaścicieli nieruchomości. Zarządca może żądać wynagrodzenia oraz zwrotu wydatków, które w związku z zarządem poniósł z własnych funduszów.
Wysokość wynagrodzenia sąd określi odpowiednio do nakładu pracy i dochodowości nieruchomości (art. 939 § 1 k.p.c.). Jednakże zarządca traci roszczenia, jeżeli ich nie zgłosił w ciągu miesiąca po ustąpieniu z zarządu lub po jego ustaniu (art. 939 § 4 zd. 2 k.p.c.). Przekładając powyższe na realia niniejszej sprawy należy wskazać, że Wnioskodawca swoją funkcję sprawuje na podstawie ww. postanowienia SR w … z dnia … oraz nie składał wniosku o przyznanie wynagrodzenia za zarząd Nieruchomością i w chwili obecnej takiego wynagrodzenia nie otrzymuje.
Jednocześnie, Wnioskodawca zarządza (administruje) umowami najmu zawartymi przez współwłaścicieli Nieruchomości przed ustanowieniem Zarządcy oraz umowami najmu zawartymi przez Zarządcę w imieniu własnym lecz na rzecz współwłaścicieli Nieruchomości, w przyszłości może zawierać nowe umowy. Podstawą uiszczania czynszu najmu i dzierżawy Nieruchomości i opłat wynikających z tych umów do rąk Zarządcy, jest wezwanie Zarządcy wystosowane zgodnie z art. 934 k.p.c.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy w odniesieniu do pytania nr 1 i 2
Z perspektywy skutków na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług w pierwszej kolejności należy wskazać, że zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u., opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W myśl art. 7 ust. 1 in principio u.p.t.u., przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u., rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast w świetle art. 8 ust. 1 u.p.t.u., przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u., rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 u.p.t.u., w tym również:
1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,
2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,
3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Co za tym idzie, zgodnie z art. 8 ust. 1 u.p.t.u., za usługę może być uznane każde niebędące dostawą towarów świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej. Z istoty pojęcia „świadczenie” wynika, że musi ono polegać na działaniu albo zobowiązaniu do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji.
Ponadto, aby możliwe było uznanie zdarzenia za odpłatne świadczenie usług w rozumieniu ww. przepisu, musi występować stosunek zobowiązaniowy pomiędzy podmiotami biorącymi udział w tym zdarzeniu, czyli obie strony muszą się zobowiązać do określonego działania bądź powstrzymania się od dokonania określonej czynności. Wskazać należy, że aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.
Stosownie do art. 15 ust. 1 u.p.t.u., podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 u.p.t.u., bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Działalność gospodarcza, w rozumieniu powołanego wyżej przepisu obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Powyższa definicja ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem podatnika tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Aczkolwiek ustawa nie wyraża tego wprost, należy przyjąć, że działalnością gospodarczą jest w zasadzie tylko ta aktywność, która wykonywana jest zawodowo, w sposób profesjonalny. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności (A. Bartosiewicz [w:] VAT. Komentarz, wyd. XVI, Warszawa 2022, art. 8). Na podstawie art. 15 ust. 3 u.p.t.u., za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 1 u.p.t.u., nie uznaje się czynności: 1) z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 z późn. zm., dalej: u.p.d.o.f.), 2) z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 u.p.d.o.f., jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.
Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że w z perspektywy przepisów art. 15 ust. 1 i ust. 2 i ust. 3 u.p.t.u., status danego podmiotu, jako podatnika podatku od towarów i usług, determinowany jest cechami samodzielności prowadzonej działalności, odpowiedzialności za jej efekty oraz odpłatności. Stosownie do art. 96 ust. 1 u.p.t.u. podmioty, o których mowa w art. 15 u.p.t.u., są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 u.p.t.u. złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem art. 96 ust. 3 u.p.t.u. Podmioty wymienione w art. 15 u.p.t.u., u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 u.p.t.u. lub wykonujące wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 u.p.t.u. lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 u.p.t.u., mogą złożyć zgłoszenie rejestracyjne.
Zgodnie z art. 29a ust. 1 u.p.t.u., podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia, czy w przypadku najmu Nieruchomości na podstawie umów zawartych przed ustanowieniem Wnioskodawcy zarządcą Nieruchomości i kontynuowanych po tym dniu oraz zawartych po tym dniu, jest on podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 i ust. 2 u.p.t.u. w zakresie należności jakie pobiera od najemców lub dzierżawców z tytułu czynszu najmu Nieruchomości i opłat wynikających z tych umów. Wnioskodawca zarząd Nieruchomością sprawuje na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego z dnia … oraz pobiera (otrzymuje) od najemców czynsz najmu Nieruchomości i opłaty wynikające z tych umów stosownie do wezwania zgodnego z art. 934 k.p.c. stosowanym odpowiednio.
Zarządca działa wobec osób trzecich we własnym imieniu, ale na rzecz współwłaścicieli Nieruchomości. Zarządca jest uprawniony i zobowiązany do dokonywania czynności zwykłego zarządu Nieruchomością. Wskazać należy, że zarówno umowa najmu, jak i dzierżawy są cywilnoprawnymi umowami nakładającymi na strony określone przepisami prawa obowiązki. Jak wynika z art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn. zm., dalej: k.c.), przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Co za tym idzie, najem i dzierżawa są umowami dwustronnie obowiązującymi i wzajemnymi, tj. odpowiednikiem świadczenia wynajmującego (wydzierżawiającego), polegającego na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie najemcy (dzierżawcy), polegające na płaceniu umówionego czynszu. Każda czynność wykonywana przez podatnika, której efektem jest świadczenie na rzecz drugiego podmiotu, jest w podatku od towarów i usług traktowana jako świadczenie usługi.
Aby dane świadczenie uznać za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczeniem usługi, a otrzymanym wynagrodzeniem będącym świadczeniem wzajemnym. Bezpośredni związek pomiędzy świadczeniem usługi, a otrzymanym wynagrodzeniem istnieje wówczas, gdy jest możliwe zidentyfikowanie bezpośredniej i jasno zidentyfikowanej korzyści na rzecz dostawcy towaru oraz świadczenie wzajemne pozostaje w bezpośrednim związku ze świadczeniem dokonanej czynności. Z przytoczonej wyżej regulacji prawnej określającej pozycję prawną zarządcy wynika w szczególności, że zarządca obowiązany jest wykonywać czynności potrzebne do prowadzenia prawidłowej gospodarki i ma on prawo pobierać wszelkie pożytki z nieruchomości, spieniężać je w granicach zwykłego zarządu oraz prowadzić sprawy, które przy wykonywaniu takiego zarządu okażą się potrzebne.
Istotne jest, że czynności te wykonywane są na rzecz właściciela, czego nie zmienia fakt, że zarządca, tj. w niniejszej sprawie Wnioskodawca podejmuje je w imieniu własnym. W niniejszej sprawie beneficjentem tych czynności są bowiem współwłaściciele Nieruchomości.
Ekwiwalentem usługi zarządzania może być wynagrodzenie zarządcy, o którym mowa w art. 939 § 1 k.p.c. Jednakże jak wskazano w stanie faktycznym Wnioskodawca nie składał wniosku o przyznanie wynagrodzenia za zarząd Nieruchomością i w chwili obecnej takiego wynagrodzenia nie otrzymuje, jak również przedmiot niniejszego wniosku nie dotyczy takiego wynagrodzenia. Mając na uwadze powyższe, w ocenie Wnioskodawcy czynsz najmu Nieruchomości i opłaty wynikające z tych umów nie stanowią dla Zarządcy zapłaty w rozumieniu art. 29a ust. 1 u.p.t.u. W analizowanej sprawie świadczone na rzecz najemców lub dzierżawców usługi w rzeczywistości są stosunkiem prawnym (zobowiązaniowym) pomiędzy współwłaścicielami a najemcami Nieruchomości, tj. to współwłaściciele świadczą ww. usługi, natomiast Zarządca występuje niejako w charakterze „pośrednika” w świadczeniu tych usług. W związku z powyższym w ocenie Wnioskodawcy to współwłaściciele w istocie są wynajmującym Nieruchomość i są podatnikami podatku od towarów i usług z tytułu najmu Nieruchomości jedynie zarządzanej przez Wnioskodawcę. Tym samym wpłaty najemców z tytułu najmu Nieruchomości stanowią dla Współwłaścicieli zapłatę za odpłatne świadczenie usług, stosownie do art. 5 ust. 1 i art. 8 ust. 1 u.p.t.u. Konsekwentnie, Wnioskodawca nie jest obowiązany ewidencjonowania sprzedaży i rozliczania podatku od towarów i usług z tego tytułu. Stanowisko zgodne z powyższym prezentowane jest także w aktualnych interpretacjach indywidualnych, orzecznictwie sądowoadministracyjnym oraz doktrynie prawa podatkowego (w analizowanym zakresie odwołać można się także do poglądów dotyczących zarządcy ustanowionego umową z właścicielami nieruchomości, bowiem w każdym z tych przypadków zarządca działa na rachunek właściciela zarządzanej nieruchomości). Z tego punktu widzenia Wnioskodawca wskazuje m.in. na:
1) interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 3 grudnia 2020 r., 0114-KDIP4-3.4012.470.2020.3.BS: „Zgodnie z art. 935 § 1 k.p.c. zarządca zajętej nieruchomości obowiązany jest wykonywać czynności potrzebne do prowadzenia prawidłowej gospodarki. Ma on prawo pobierać zamiast dłużnika wszelkie pożytki z nieruchomości, spieniężać je w granicach zwykłego zarządu oraz prowadzić sprawy, które przy wykonywaniu zarządu okażą się potrzebne. W myśl art. 935 § 2 k.p.c. zarządcy wolno zaciągać tylko takie zobowiązania, które mogą być zaspokojone z dochodów z nieruchomości i są gospodarczo uzasadnione. Natomiast czynności przekraczające zwykły zarząd zarządca może wykonywać tylko za zgodą stron, a w jej braku za zezwoleniem sądu. Zarządca odpowiada za szkodę wyrządzoną na skutek nienależytego wykonywania obowiązków oraz może żądać wynagrodzenia oraz zwrotu wydatków.
Wysokość wynagrodzenia określa sąd odpowiednio do nakładu pracy i dochodowości nieruchomości. Z tych regulacji wynika, że zarządca działa wobec osób trzecich we własnym imieniu, ale na rzecz właściciela nieruchomości, co do której został ustanowiony zarząd. Zarządca więc jedynie pobiera opłaty czynszowe na rachunek właściciela nieruchomości, a zatem kwoty wpłacane przez najemcę tytułem czynszu stanowią wynagrodzenie właściciela nieruchomości i to on jest podatnikiem podatku VAT z tytułu świadczonych usług najmu. Na skutek ustanowienia zarządu właściciel nieruchomości nie traci bowiem prawa własności swego majątku i prawa pobierania z niego pożytków. Zarządca jedynie zarządza tymi przychodami zgodnie z art. 940 k.p.c., będąc niejako pośrednikiem w świadczeniu usług najmu, które to usługi nadal świadczy właściciel nieruchomości. Z powyższych względów, mając na uwadze ww. przepisy, należy stwierdzić, że należności z tytułu czynszu najmu i dzierżawy nieruchomości zarządzanej przez zarządcę sądowego są kwotą należną z tytułu usług najmu świadczonych przez spółkę B. Sp. z o.o. jako właściciela nieruchomości i w związku z tym to ta spółka ma obowiązek rozliczenia podatku od towarów i usług z tytułu tych należności. Tym samym z tytułu przedmiotowych usług najmu nieruchomości u zarządcy nie powstaje obowiązek podatkowy i zarządca nie powinien wystawiać we własnym imieniu i na własny rachunek faktur VAT dokumentujących te czynności. Zarządca, nie będąc właścicielem nieruchomości, nie jest władny świadczyć usług jej najmu, a tylko z mocy decyzji sądu zarządza nieruchomością, w tym pobiera pożytki w imieniu dłużnika i wydatkuje je zgodnie z art. 940 k.p.c. Ustanowienie zarządcy nie ogranicza w żadnym razie prawa własności nieruchomości, a tylko ogranicza prawo do rozporządzania nieruchomością. Zarządca wykonuje czynności, do których jest uprawniony i zobowiązany zgodnie z powołanymi przepisami Kodeksu postępowania cywilnego we własnym imieniu, ale na rzecz właściciela nieruchomości. Za wykonywanie tych czynności pobiera wynagrodzenie, które stanowi podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług”.
2) interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 27 stycznia 2020 r., 0112-KDIL3.4012.13.2019.2.EW: „zarządca nie jest podatnikiem w odniesieniu do opłat czynszowych, jakie pobiera na rachunek właściciela nieruchomości. Kwoty wpłacane przez najemcę tytułem czynszu stanowią wynagrodzenie właściciela nieruchomości i to on jest podatnikiem podatku VAT z tytułu świadczonych usług najmu. Na skutek ustanowienia zarządu właściciel nieruchomości nie traci bowiem prawa własności swego majątku i prawa do pobierania z niego pożytku (...) Zatem to właściciel jest w istocie wynajmującym i dla tych usług jest podatnikiem podatku od towarów i usług z tytułu najmu nieruchomości (zarządzanych przez zarządcę sądowego). Tym samym należności z tytułu czynszu najmu nieruchomości stanowią dla właściciela nieruchomości zapłatę za odpłatne świadczenie usług, stosownie do treści art. 5 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy”.
3) interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 28 grudnia 2018 r., 0111-KDIB3-3.4012.301.2018.1.MS: „Z ww. regulacji określających pozycję prawną zarządcy wynika w szczególności, że zarządca nieruchomości obowiązany jest wykonywać czynności potrzebne do prowadzenia prawidłowej gospodarki i ma on prawo pobierać wszelkie pożytki z nieruchomości, spieniężać je w granicach zwykłego zarządu oraz prowadzić sprawy, które przy wykonywaniu takiego zarządu okażą się potrzebne (art. 935 § 1 k.p.c.). Istotne jest, że wymienione czynności wykonywane są na rzecz współwłaścicieli, czego nie zmienia fakt, że zarządca sądowy podejmuje je w imieniu własnym. To współwłaściciele są bowiem beneficjentami tych czynności, na co wskazuje chociażby reguła wyrażona w art. 207 k.c., z której wynika, że pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów i w takim samym stosunku ponoszą oni wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną. Ekwiwalentem usługi „zarządu” jest wynagrodzenie. Zgodnie z art. 939 § 1 k.p.c. zarządca może żądać wynagrodzenia oraz zwrotu wydatków, które w związku z zarządem poniósł z własnych funduszów, a wysokość tego wynagrodzenia określa sąd odpowiednio do nakładu pracy i dochodowości nieruchomości. Świadczenie należne zarządcy jest wyłącznie ekwiwalentem nakładów w związku z wykonywanymi przezeń czynności zarządu i nie może obejmować żadnych innych składników. Ciężar tego świadczenia ponoszą zaś współwłaściciele nieruchomości, o czym świadczy chociażby treść przywołanego już art. 207 k.c. Korzyść w postaci całości czynszu z najmu lokali zarządzanych przez zarządcę nie stanowi więc dla niego zapłaty w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy. Kwotą taką jest wyłącznie wynagrodzenie zarządcy za świadczone przez niego usługi. Powyższe stanowisko potwierdza szereg wyroków, m.in. z dnia 13 czerwca 2014 r. sygn. akt I FSK 1066/13, z dnia 2 kwietnia 2012 r. sygn. akt I FSK 820/11, z dnia 8 stycznia 2013 r. sygn. akt I FSK 271/12, z dnia 28 czerwca 2012 r. sygn. akt I FSK 1538/11.
W niniejszej sprawie świadczone na rzecz najemców usługi najmu lokali mieszkalnych w rzeczywistości są stosunkiem prawnym - zobowiązaniowym pomiędzy współwłaścicielami nieruchomości a najemcami. To współwłaściciele świadczą ww. usługi najmu, natomiast zarządca jest niejako „pośrednikiem” w świadczeniu tych usług. Zatem to współwłaściciele są w istocie wynajmującymi i dla tych usług są podatnikami podatku od towarów i usług z tytułu najmu lokali użytkowych i mieszkalnych (zarządzanych przez zarządcę sądowego). Tym samym wpłaty najemców z tytułu najmu ww. lokali stanowią dla współwłaścicieli nieruchomości zapłatę za odpłatne świadczenie usług, stosownie do treści art. 5 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy. Jak wskazano wyżej, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów i świadczenie usług. Obrotem, będącym podstawą opodatkowania, jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Mając na uwadze okoliczności sprawy oraz obowiązujące przepisy należy stwierdzić, że czynsze z najmu lokali użytkowych i mieszkalnych zarządzanych przez zarządcę sądowego są kwotą należną z tytułu sprzedaży dokonywanej przez współwłaścicieli nieruchomości i w związku z tym mają oni obowiązek rozliczenia podatku od towarów i usług z tytułu należnych czynszów, stosownie do swoich udziałów w przedmiotowej nieruchomości. Zatem brak podstaw do rozliczania usług najmu lokali wchodzących w skład nieruchomości, dla których Wnioskodawca został ustanowiony zarządcą sądowym. Tym samym z tytułu przedmiotowych usług najmu lokali świadczonych na podstawie umów najmu zawartych zarówno przed jak i po ustanowieniu Wnioskodawcy zarządcą sądowym u Wnioskodawcy jako zarządcy sądowego nie powstaje obowiązek podatkowy i Wnioskodawca nie powinien wystawiać we własnym imieniu faktury VAT dokumentujące te czynności”.
4) Interpretacja indywidualna z dnia 20 października 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.369.2022.3.ALN - Określenie czy jako Zarządca Nieruchomości, Wnioskodawca nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług w zakresie należności jakie pobiera od najemców lub dzierżawców z tytułu czynszu najmu lub dzierżawy Nieruchomości i opłat wynikających z tych umów, i nie jest obowiązany do złożenia zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R z tego tytułu oraz czy podatnikiem z tego tytułu jest Dłużnik. Określenie czy Wnioskodawca jako Zarządca nieruchomości ma obowiązek wystawiać w imieniu i na rzecz Dłużnika faktury VAT dotyczące najmu lub dzierżawy na podstawie art. 106c lub art. 106d ust. 2 ustawy. „Świadczone na rzecz najemców/dzierżawców usługi najmu/dzierżawy w rzeczywistości są stosunkiem prawnym - zobowiązaniowym pomiędzy właścicielem/współwłaścicielami nieruchomości a najemcami. To właściciel/współwłaściciele świadczy/świadczą ww. usługi najmu/dzierżawy, natomiast zarządca jest niejako „pośrednikiem” w świadczeniu tych usług. Zatem to Dłużnik jest w istocie wynajmującym i dla tych usług jest podatnikami podatku od towarów i usług z tytułu najmu lub dzierżawy i opłaty wynikające z tych umów (zarządzanych przez zarządcę sądowego). Tym samym wpłaty najemców/dzierżawców z tytułu najmu lub dzierżawy oraz z opłat związanych z tymi umowami stanowią dla Dłużnika, jako właściciela nieruchomości, zapłatę za odpłatne świadczenie usług, stosownie do treści art. 5 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy. Mając na uwadze okoliczności sprawy oraz obowiązujące przepisy należy stwierdzić, że czynsze z najmu lub dzierżawy i opłaty z nimi powiązane są kwotami należnymi z tytułu sprzedaży dokonywanej przez Dłużnika i w związku z tym ma on obowiązek rozliczenia podatku od towarów i usług z tytułu należnych czynszów i opłat wynikających z tych umów. Zatem z tytułu pobieranych przez Pana, jak Zarządcę nieruchomości, należności od najemców lub dzierżawców z tytułu czynszu najmu lub dzierżawy nieruchomości i opłat wynikających z tych umów, nie jest Pan podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy, i nie jest Pan obowiązany do złożenia zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R z tego tytułu. Natomiast Dłużnik jest w istocie wynajmującym i dla tych usług jest podatnikami podatku od towarów i usług. Tym samym wpłaty najemców z tytułu najmu lub dzierżawy i opłat wynikających z tych umów stanowią dla Dłużnika nieruchomości zapłatę za odpłatne świadczenie usług w myśl art. 5 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy. Zatem Dłużnik jest z tego tytułu podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy. I to Dłużnik ma obowiązek rozliczenia podatku od towarów i usług z tytułu należnych czynszów.”
5) prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 28 maja 2019 r., I SA/Kr 245/19: „W rozpatrywanej sprawie wykonywane przez Skarżącego jako zarządcę sądowego wskazane we wniosku czynności w rzeczywistości są stosunkami prawnymi zobowiązaniowymi pomiędzy współwłaścicielami nieruchomości a podmiotami trzecimi (w tym najemcami). To współwłaściciele świadczą ww. usługi najmu i dla tych usług są podatnikami podatku od towarów i usług z tytułu najmu nieruchomości zarządzanej przez zarządcę sądowego. Tym samym wpłaty najemców z tytułu najmu nieruchomości (lokali) stanowią dla współwłaścicieli nieruchomości zapłatę za odpłatne świadczenie usług, stosownie do treści art. 5 ust. 1 i art. 8 ust. 1 u.p.t.u. (...). Nie ma zatem podstaw do rozliczania tych usług przez zarządcę sądowego i tym samym na zarządcy sądowym nie ciąży obowiązek podatkowy, a w konsekwencji Skarżący nie powinien wystawiać we własnym imieniu faktur VAT dokumentujących te czynności”.
6) wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 stycznia 2017 r., I FSK 1247/15: „Aktualnie nie budzi żadnych wątpliwości, że zarządca nieruchomości jest podatnikiem podatku od towarów i usług, zaś wynagrodzeniem zarządcy sądowego jest wynagrodzenie przyznane jemu przez sąd, to więc wynagrodzenie stanowi jego obrót, a nie należności z umów najmu, z których zobowiązany jest się wyliczyć wobec współwłaścicieli nieruchomości”.
7) Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 lutego 2015 r., I FSK 310/14: „Konsekwencją powyższych rozważań jest wniosek, że „usługa zarządu” jest świadczona na rzecz współwłaścicieli nieruchomości, którzy są „usługobiorcami”. Jedną z czynności świadczonych przez zarządcę sądowego składających się na tę usługę może być zawieranie w imieniu i na rzecz współwłaścicieli nieruchomości umów najmu lokali i podejmowanie działań niezbędnych do wykonania tych umów. Jednakże ekwiwalentem usługi „zarządu” jest wynagrodzenie, jakie otrzymuje zarządca, a nie kwoty należne z tytułu umów najmu zawieranych w imieniu współwłaścicieli nieruchomości. Z treści art. 939 § 1 k.p.c. wynika bowiem, że zarządca może żądać wynagrodzenia oraz zwrotu wydatków, które w związku z zarządem poniósł z własnych funduszów, a wysokość tego wynagrodzenia określa sąd odpowiednio do nakładu pracy i dochodowości nieruchomości. Podkreślenia wymaga zarazem, że świadczenie należne zarządcy jest wyłącznie ekwiwalentem nakładów w związku z wykonywanymi przezeń czynnościami zarządu i nie może obejmować żadnych innych składników. Korzyść w postaci całości czynszu z najmu lokali zarządzanych przez zarządcę nie stanowi więc dla niego kwoty należnej w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy o VAT i tym samym nie powiększa obrotu zarządcy. Kwotą taką jest wyłącznie wynagrodzenie otrzymywane przez niego tytułem sprawowania zarządu i tylko ta kwota może podlegać opodatkowaniu. Korzyści z najmu (czynsz) stanowią natomiast podstawę opodatkowania (obrót) współwłaścicieli zarządzanej nieruchomości. W istocie bowiem to współwłaściciele nieruchomości są wynajmującymi. Statusu tego nie można natomiast przypisywać zarządcy tylko z tego powodu, że to on występuje w obrocie, reprezentując interesy właścicieli. Jest poza sporem, że beneficjentami umów najmu, mimo że umowy te zawierane są przez zarządcę, są wyłącznie współwłaściciele nieruchomości. W takim stanie rzeczy zatem obciążenie zarządcy nieruchomości obowiązkiem uiszczenia podatku od towarów i usług od kwot wpłat dokonywanych przez najemców oznaczałoby oderwanie obowiązku podatkowego od czynności podlegających opodatkowaniu”.
8) prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 28 listopada 2013 r., I SA/Po 502/13: „co do zasady - podstawą opodatkowania w podatku od towarów i usług jest obrót. Obrotem tym jest zaś kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku, która to kwota obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. W świetle wcześniejszych ustaleń nie powinno zatem budzić wątpliwości, że wspomniana wyżej kwota „całości świadczenia” w przypadku zarządcy sądowego obejmuje jedynie wynagrodzenie za „usługę zarządu” i nie może być zwiększana o żadne dodatkowe składniki w szczególności o kwoty wpłat dokonywanych przez najemców lokali, gdyż do zabiegu takiego brak dostatecznej podstawy prawnej. Nie można wszak tracić z pola widzenia istoty czynności dokonywanych przez skarżącą, a w szczególności tego, że przedmiot najmu nie należy do niej oraz że nie osiąga ona korzyści z najmu, skoro musi się rozliczyć z umów zawieranych na rzecz współwłaścicieli. Korzyść ta nie stanowi więc dla niej kwoty należnej w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy o PTU i tym samym nie powiększa jej obrotu. Kwotą taką jest wyłącznie wynagrodzenie otrzymywane przez skarżącą tytułem sprawowania zarządu i dlatego tylko ono podlegać może opodatkowaniu. Korzyści z najmu mogą być natomiast podstawą opodatkowania w przypadku współwłaścicieli”.
9) prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Katowicach z dnia 29 stycznia 2013 r., I SA/Łd 1351/12: „W świetle powyższych ustaleń nie powinno zatem budzić wątpliwości, że kwota świadczenia z tytułu czynności najmu i dzierżawy, w przypadku zarządcy nieruchomości, obejmuje jedynie wynagrodzenie za usługę zarządu i nie może być zwiększana o żadne dodatkowe składniki, w szczególności o kwoty wpłat dokonywanych przez dzierżawców/najemców, gdyż do zabiegu takiego brak dostatecznej podstawy prawnej.
Nie można przypisać skarżącemu statusu podatnika podatku VAT z tytułu umów dzierżawy/najmu z tego tylko powodu, że to on występuje w obrocie reprezentując interesy właścicieli. Tego rodzaju stan rzeczy wynika z uregulowań dotyczących zarządu nieruchomością, które nie mogą zmienić ekonomicznego sensu dokonywanych czynności, a co za tym idzie wpłynąć na zakres i wysokość obowiązku podatkowego. Obciążenie zarządcy nieruchomości obowiązkiem uiszczenia podatku od towarów i usług od kwot wpłat dokonywanych przez dzierżawców oznaczałoby oderwanie obowiązku podatkowego od czynności podlegających opodatkowaniu”.
10) wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 czerwca 2012 r., I FSK 1538/11: „W świetle wcześniejszych ustaleń nie powinno zatem budzić wątpliwości, że wspomniana wyżej kwota „całości świadczenia” w przypadku zarządcy sądowego obejmuje jedynie wynagrodzenie za „usługę zarządu” i nie może być zwiększana o żadne dodatkowe składniki w szczególności o kwoty wpłat dokonywanych przez najemców lokali, gdyż do zabiegu takiego brak dostatecznej podstawy prawnej. Nie można wszak tracić z pola widzenia istoty czynności dokonywanych przez Spółkę, a w szczególności tego, że przedmiot najmu nie należy do niej oraz że nie osiąga ona korzyści z najmu, skoro musi się rozliczyć z umów zawieranych na rzecz współwłaścicieli. Korzyść ta nie stanowi więc dla niej kwoty należnej w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy o VAT i tym samym nie powiększa obrotu Spółki. Kwotą taką jest wyłącznie wynagrodzenie otrzymywane przez nią tytułem sprawowania zarządu i dlatego tylko ono podlegać może opodatkowaniu. (...) Korzyści z najmu mogą być natomiast podstawą opodatkowania w przypadku współwłaścicieli, którzy zresztą, jak wynika ze stanu faktycznego przywołanego przez Sąd pierwszej instancji w nawiązaniu do wniosku o wydanie interpretacji, są czynnymi podatnikami VAT i ujmowali wpływy z najmu w składanych przez siebie deklaracjach podatkowych. To oni są zatem w istocie wynajmującymi. Niepodobna zaś tego statusu przypisywać Spółce tylko z tego powodu, że to ona występuje w obrocie, reprezentując interesy właścicieli. Tego rodzaju stan rzeczy wynika wszak z przywołanych uregulowań dotyczących zarządu nieruchomością, które nie mogą zmienić ekonomicznego sensu dokonywanych czynności, a co za tym idzie wpłynąć na zakres i wysokość obowiązku podatkowego. W kontekście ostatnio poczynionych uwag zasadne są też, zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego rozpatrującego sprawę, argumenty skargi kasacyjnej, nawiązujące do „ekonomicznej istoty” konstrukcji podatku od towarów i usług. Wykładnia przyjęta przez organ dokonujący interpretacji i zaakceptowana przez Sąd pierwszej instancji prowadzić musi bowiem do konsekwencji gospodarczych, których niepodobna zaakceptować. Jest poza sporem, że beneficjentami umów najmu - mimo że umowy te zawierane są przez zarządcę - są wyłącznie współwłaściciele nieruchomości. W takim stanie rzeczy zatem obciążenie zarządcy nieruchomości obowiązkiem uiszczenia podatku od towarów i usług od kwot wpłat dokonywanych przez najemców oznaczałoby oderwanie obowiązku podatkowego od czynności podlegających opodatkowaniu”.
11) wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 2 kwietnia 2012 r., I FSK 820/11: „Zarządca sądowy działa na zlecenie sądu, na rzecz współwłaścicieli nieruchomości. Otrzymuje wynagrodzenie za wykonywane czynności, które określane jest przez sąd. W ramach wykonywanych czynności zarządu, mimo kontroli ze strony sądu jest samodzielny, ponosi też odpowiedzialność za wykonywane w ramach zarządu czynności. Nie ulega więc wątpliwości, że wykonując czynności zarządu zarządca spełnia przesłanki określone w art. 15 ust. 1 i 2 u.p.t.u. Odbiorcami usług zarządcy są współwłaściciele nieruchomości, co do której ustanowiony został zarząd przez sąd. W sytuacji, gdy zarządca działa w imieniu własnym, ale na rzecz właścicieli nieruchomości, to wbrew temu, co przyjęły organ i Sąd pierwszej instancji czynności najmu wykonywane w ramach zarządu nie można odrywać od czynności samego zarządu, najem nieruchomości bowiem odbywa się w ramach czynności zarządu. Takie oderwanie czynności najmu jest nie do pogodzenia nie tylko z samym charakterem czynności wykonywanych przez zarządcę wyznaczonego przez sąd, ale przede wszystkim z definicją obrotu zawartą zarówno w przepisach krajowych jak i wspólnotowych. Zgodnie z art. 29 ust. 1 u.p.t.u. podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy (...). Przepis art. 29 ust. 1 u.p.t.u. jest implementacją art. 11 część A ust.1 lit. a) dyrektywy 77/338/EWG obecnie art. 73 Dyrektywy 2006/112/ WE. W myśl tego przepisu w odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług innych niż te, o których mowa w art. 74-77, podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług, od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia. W orzecznictwie ETS wskazuje się, że niedopuszczalna jest sytuacja, gdy podstawa opodatkowania byłaby wyższa od kwoty, którą podatnik faktycznie otrzymuje (wyrok w sprawie C-427/98 Komisja Europejska przeciwko republice Federalnej Niemiec). Zasadą jest, że podstawa opodatkowania nie może przewyższać kwoty wynagrodzenia należnego z tytułu dostawy.
Wynagrodzeniem zarządcy sądowego jest wynagrodzenie przyznane jemu przez sąd, to więc wynagrodzenie stanowi jego obrót, a nie należności z umów najmu, z których zobowiązany jest się wyliczyć wobec współwłaścicieli nieruchomości. Sytuacja jego w tym przypadku nie odbiega więc od sytuacji syndyka, co do którego nie ma wątpliwości, że obrotem jego jest wynagrodzenie przyznane jemu przez sąd”. J. Matarewicz [w:] Ustawa o podatku od towarów i usług. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2022, art. 18: „Nie będzie ani podatnikiem, ani płatnikiem podatku zarządca sądowy zajmujący się zarządem nieruchomością będącą przedmiotem współwłasności”.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy w odniesieniu do pytania nr 3
Wnioskodawca nie jest podmiotem wskazanym w art. 106c u.p.t.u. oraz nie dokonuje dostawy towarów, o której mowa w art. 18 u.p.t.u., a co za tym idzie nie jest on uprawniony do wystawienia faktury VAT w imieniu i na rzecz współwłaścicieli Nieruchomości. Współwłaściciele nie udzielili upoważnienia Wnioskodawcy do wystawienia faktury VAT w ich imieniu i na ich rzecz w trybie art. 106d ust. 2 u.p.t.u. Co za tym idzie, Wnioskodawca nie jest uprawniony do wystawienia faktury VAT w imieniu i na rzecz współwłaścicieli Nieruchomości.
Wprowadzenie do stanowiska Wnioskodawcy w odniesieniu do pytania Nr 3
Wnioskodawca zarząd Nieruchomością sprawuje na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego z dnia … oraz pobiera (otrzymuje) od najemców lub dzierżawców czynsz najmu lub dzierżawy Nieruchomości i opłaty wynikające z tych umów stosownie do wezwania wystosowanego na podstawie art. 934 k.p.c. (stosowanego odpowiednio) wezwania. Zarządca działa wobec osób trzecich we własnym imieniu, ale na rzecz współwłaścicieli Nieruchomości. W ocenie Wnioskodawcy Zarządca Nieruchomości w zakresie sprawowanego zarządu nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 i ust. 2 u.p.t.u. w zakresie należności z tytułu czynszu najmu Nieruchomości i opłat wynikających z tych umów oraz nie jest obowiązany do złożenia zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R. Zdaniem Wnioskodawcy podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 i ust. 2 u.p.t.u. w zakresie należności z tytułu czynszu najmu Nieruchomości i opłat wynikających z tych umów, pomimo że zostały/zostaną one pobrane przez Zarządcę są współwłaściciele Nieruchomości. W związku z powyższym Wnioskodawca powziął wątpliwość w zakresie tego w jaki sposób powinien jako Zarządca dokumentować najem lub dzierżawę Nieruchomości. Z tego punktu widzenia Wnioskodawca identyfikuje trzy potencjalne możliwości dokumentacji opisanych wyżej czynności tj.: a) wystawienie w imieniu i na rzecz współwłaścicieli Nieruchomości faktury VAT dotyczące najmu lub dzierżawy w rozumieniu art. 106c lub art. 106d ust. 2 u.p.t.u., b) wystawienie we własnym w imieniu i na własną rzecz rachunków dotyczących najmu lub dzierżawy w rozumieniu art. 87 o.p., c) wystawienie noty obciążeniowej dotyczącej najmu lub dzierżawy na podstawie art. 24 ust. 1 u.p.d.o.f. w zw. z art. 21 u.r., W świetle powyższego Wnioskodawca poniżej prezentuje swoje stanowisko w zakresie prawidłowego sposobu dokumentowania najmu Nieruchomości. W myśl art. 106d u.p.t.u. faktury może wystawiać w imieniu i na rzecz podatnika również upoważniona przez niego osoba trzecia, w szczególności jego przedstawiciel podatkowy, o którym mowa w art. 18a u.p.t.u. Osoba trzecia w rozumieniu ww. przepisu to podmiot, który nie jest stroną czynności dokumentowanej daną fakturą. Przepis ten w zasadzie nie ogranicza kręgu osób trzecich, które mogą w imieniu podatnika wystawiać faktury. Osoba trzecia może wystawiać faktury w imieniu podatnika, jeśli zostanie do tego upoważniona przez podatnika.
Przepisy prawa nie określają formy upoważnienia. Może mieć ono formę pisemną, lecz nie musi. Może ono być zawarte także w formie elektronicznej (A. Bartosiewicz [w:] VAT. Komentarz, wyd. XVI, Warszawa 2022, art. 106(d)). W niniejszej sprawie współwłaściciele nie udzielili takiego upoważnienia Wnioskodawcy. Co za tym idzie, Zarządca nie jest uprawniony do wystawienia faktury VAT w imieniu i na rzecz współwłaścicieli na podstawie art. 106d ust. 2 u.p.t.u. Stanowisko Wnioskodawcy zostało poparte między innymi udzieloną z dnia 20 października 2022 r., Interpretacja indywidualna Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.369.2022.3.ALN w której organ stwierdził „Ma Pan również wątpliwości, czy jako Zarządca nieruchomości ma Pan obowiązek wystawiać w imieniu i na rzecz Dłużnika faktury VAT dotyczące najmu lub dzierżawy na podstawie art. 106c lub art. 106d ust. 2 ustawy (pytanie oznaczone w uzupełnieniu wniosku jako nr 5).
W systemie podatku od towarów i usług faktury są dokumentami sformalizowanymi potwierdzającymi rzeczywiste transakcje gospodarcze dokonywane przez podatnika. Faktury powinny zatem odzwierciedlać faktycznie dokonane transakcje pomiędzy prawidłowo oznaczonymi podmiotami gospodarczymi. Obligatoryjne elementy, jakie musi zawierać faktura, ustawodawca wymienił w cyt. art. 106e ustawy. Artykuł 106c ustawy, wprowadził obowiązek dokumentowania fakturami dostawy towarów będących własnością dłużnika w trybie egzekucji. Zgodnie z tym przepisem obowiązek wystawienia faktury ciąży na organach egzekucyjnych oraz komornikach sądowych wykonujących czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, w przypadku gdy dokonują, w trybie egzekucji, dostawy towarów będących własnością dłużnika.
Natomiast art. 106d ust. 2 ustawy, dotyczy upoważnienia osoby trzeciej do wystawiania faktur. Aby powierzyć wystawianie faktur osobie trzeciej, podatnik zawiera umowę na świadczenie usług polegających na wystawianiu faktur, której treść określają strony. Przepis nie określa formy umowy. Faktury, które wystawia upoważniona trzecia osoba zawierają dane zarówno usługobiorcy (nabywcy), usługodawcy (dostawcy), jak i wystawcy tych dokumentów. Jak wynika z okoliczności sprawy nie jest Pan podmiotem wskazanym w art. 106c ustawy.
Ponadto nie dokonuje Pan dostawy towarów, o której mowa w art. 18 ustawy. Dłużnik nie udzielił Panu upoważnienia do wystawienia faktury VAT w jego imieniu i na jego rzecz a więc nie dysponuje Pan stosownym pełnomocnictwem - zgodnie z art. 106d ust. 2 ustawy - by wystawiać w imieniu Dłużnika faktury najemcom lub dzierżawcom z tytułu umów najmu lub dzierżawy. Zatem jako Zarządca nieruchomości nie ma Pan obowiązku wystawiać w imieniu i na rzecz Dłużnika faktur VAT dotyczących najmu lub dzierżawy na podstawie art. 106c lub art. 106d ust. 2 ustawy.”
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, (…).
W świetle art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Zatem, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, za usługę może być uznane każde niebędące dostawą towarów świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej. Jednak z cywilistycznej istoty pojęcia „świadczenia” wynika, że musi ono polegać na działaniu albo na zaniechaniu podmiotu zobowiązanego do spełnienia świadczenia. Dodatkowo, aby możliwe było uznanie jakiegoś zdarzenia za odpłatne świadczenie usług w rozumieniu ww. przepisu, musi występować stosunek zobowiązaniowy pomiędzy podmiotami biorącymi udział w tym zdarzeniu, czyli obie strony muszą się zobowiązać do określonego działania bądź powstrzymania się od dokonania określonej czynności.
Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy). Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.
W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego. Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.
Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.
Wobec powyższych rozważań, dostawa towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są wykonane odpłatnie oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.
Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.
W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Natomiast zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.
Z kolei, art. 15 ust. 3 ustawy stanowi, że:
Za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, nie uznaje się czynności:
1) z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych;
2) (uchylony)
3) z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.
W kontekście treści przepisu art. 15 ust. 1, ust. 2 i ust. 3 ustawy, status danego podmiotu, jako podatnika VAT determinowany jest cechami samodzielności prowadzonej działalności (wyczerpującej definicję zawartą w art. 15 ust. 2 ustawy), odpowiedzialności za jej efekty oraz odpłatności.
Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy:
Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
Natomiast stosownie do art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b ustawy:
Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury z tytułu świadczenia usług:
- telekomunikacyjnych,
- wymienionych w poz. 24-37, 50 i 51 załącznika nr 3 do ustawy,
- najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze,
- ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia,
- stałej obsługi prawnej i biurowej,
- dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego
- z wyjątkiem usług, do których stosuje się art. 28b, stanowiących import usług.
W myśl art. 106b ust. 1 ustawy:
Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:
1) sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
2) wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;
3) wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
4) otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy:
a) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,
b) czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4,
c) dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b.
Jak stanowi art. 106b ust. 2 i ust. 3 ustawy:
2. Podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9, art. 113a ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.
3. Na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:
1) czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1, z wyjątkiem:
a) czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4,
b) czynności, o których mowa w art. 106a pkt 3 i 4,
1a) otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1, z wyjątkiem:
a) przypadku, gdy zapłata dotyczy czynności, o których mowa w art. 19a ust. 1b i ust. 5 pkt 4 oraz art. 106a pkt 3 i 4,
b) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,
2) sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118
- jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.
Art. 106c stanowi, że:
Faktury dokumentujące dostawę towarów, o której mowa w art. 18, z tytułu której na dłużniku ciąży obowiązek podatkowy, wystawiają w imieniu i na rzecz dłużnika:
1) organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji;
2) komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego.
W myśl art. 106d ust. 2 ustawy:
Faktury może wystawiać w imieniu i na rzecz podatnika również upoważniona przez niego osoba trzecia, w szczególności jego przedstawiciel podatkowy, o którym mowa w art. 18a.
Natomiast art. 18a ustawy stanowi, że:
Podatnik, o którym mowa w art. 15 ust. 1, nieposiadający siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium państwa członkowskiego, podlegający obowiązkowi zarejestrowania się jako podatnik VAT czynny, jest obowiązany ustanowić przedstawiciela podatkowego.
2. Podatnik posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju może ustanowić przedstawiciela podatkowego.
3. Minister właściwy do spraw finansów publicznych może określić, w drodze rozporządzenia, przypadki, w których nie ma obowiązku ustanawiania przedstawiciela podatkowego, uwzględniając konieczność zapewnienia prawidłowego rozliczenia podatku przez podmioty nieposiadające siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium państwa członkowskiego.
W myśl art. 96 ust. 1 ustawy:
Podmioty, o których mowa w art. 15 i art. 15a, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.
Stosownie do art. 99 ust. 1 ustawy:
Podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu, z zastrzeżeniem ust. 2-10, art. 130c, art. 133 i art. 138g ust. 2.
Zgodnie z art. 99 ust. 12 ustawy:
Zobowiązanie podatkowe, kwotę zwrotu różnicy podatku, kwotę zwrotu podatku naliczonego lub różnicy podatku, o której mowa w art. 87 ust. 1, przyjmuje się w kwocie wynikającej z deklaracji podatkowej, chyba że organ podatkowy określi je w innej wysokości.
Podatek od towarów i usług należy do grupy podatków powstających z mocy prawa, który pobierany jest w trybie tzw. samoobliczenia. Dlatego też szczególnie istotną rolę w tym podatku odgrywają deklaracje podatkowe. Przy ich pomocy podatnik określa i zgłasza organowi podatkowemu (deklaruje) wysokość zobowiązania podatkowego. Przepisy dotyczące deklaracji podatkowych mają zatem duże znaczenie w procesie poboru podatku.
Każda deklaracja odnosi się do konkretnego, zamkniętego już okresu rozliczeniowego, który w przypadku deklaracji VAT-7 jest okresem miesięcznym. Dlatego deklaracja musi uwzględniać stan prawny istniejący w momencie zamknięcia okresu rozliczeniowego.
Deklaracja podatkowa stanowi zatem opis zdarzeń, zaistniałych w określonym przedziale czasowym, oceniany z punktu widzenia przepisów podatkowych w tym przedziale czasowym obowiązujących, a który w efekcie ma doprowadzić do wykonania przez podatnika obowiązku zapłaty podatku lub zrealizowania przez niego swego uprawnienia do uzyskania od organu podatkowego zwrotu podatku.
Zgodnie z art. 109 ust. 3 ustawy:
Podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 oraz podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 albo art. 113a ust. 1, są obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą dane pozwalające na prawidłowe rozliczenie podatku i sporządzenie informacji podsumowującej, w szczególności dane dotyczące:
1) rodzaju sprzedaży i podstawy opodatkowania, wysokości kwoty podatku należnego, w tym korekty podatku należnego, z podziałem na stawki podatku;
2) kwoty podatku naliczonego obniżającego kwotę podatku należnego, w tym korekty podatku naliczonego;
3) kontrahentów;
4) dowodów sprzedaży i zakupów.
Z opisu sprawy wynika, że sprawuje Pan funkcję zarządcy sądowego nieruchomości, na podstawie prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego … z dnia …, sygn. akt: ... Został Pan ustanowiony zarządcą nieruchomości w celu zapewnienia prawidłowego sprawowania zarządu nad nieruchomością wobec braku możliwości porozumienia się współwłaścicieli nieruchomości co do wykonywania czynności zwykłego zarządu.
Jest Pan jednocześnie jednym z dwóch współwłaścicieli nieruchomości, nad którą sprawuje sądowy zarząd. Pana udział we własności nieruchomości wynosi 50%. Jako współwłaściciel nieruchomości, przychody z należnego Panu udziału w czynszach najmu traktuje Pan jako przychody z najmu prywatnego. W ramach wykonywania zarządu pobiera Pan m.in. czynsz najmu nieruchomości i opłaty wynikające z obowiązujących przed dniem objęcia zarządu umów najmu oraz z umów najmu zawartych przez zarządcę po objęciu zarządu, zawartych we własnym imieniu, ale na rzecz współwłaścicieli nieruchomości. Ponadto w związku z pełnioną funkcją zarządcy sądowego nieruchomości nabywa Pan media oraz inne usługi i towary niezbędne do prowadzenia prawidłowej gospodarki oraz utrzymania nieruchomości w stanie niepogorszonym, tj. np. energię elektryczną itp., usługi sprzątania, monitoringu czy np. dokonał wymiany zamków drzwiowych. W takim wypadku otrzymuje Pan faktury VAT z wykazanym podatkiem od towarów i usług. Przedmiotem najmu są lokale biurowe i usługowe.
Pana wątpliwości w sprawie dotyczą w pierwszej kolejności uznania Pana, wyznaczonego przez sąd zarządcę nieruchomości, za podatnika podatku od towarów i usług oraz obowiązku ewidencjonowania przychodów z czynszów najmu we własnej ewidencji sprzedaży oraz wykazie JPK_VAT a także uznania Pana, współwłaściciela nieruchomości, za podatnika podatku od towarów i usług w zakresie należności, jakie pobiera zarządca od najemców z tytułu czynszu najmu nieruchomości i opłat wynikających z tych umów.
Podstawę prawną działalności sądowego zarządcy nieruchomości stanowią przepisy art. 933-941 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1568 ze zm.).
Art. 933 Kodeksu postępowania cywilnego stanowi, że:
Jeżeli zarządca przy obejmowaniu zarządu napotyka przeszkody, komornik na polecenie sądu wprowadza go w zarząd nieruchomości.
Na mocy art. 934 Kodeksu postępowania cywilnego:
Po ustanowieniu zarządcy komornik wzywa wskazane przez wierzyciela osoby, aby przypadające od nich tak zaległe, jak i przyszłe świadczenia, które stanowią dochód z nieruchomości, uiszczały do rąk zarządcy. W wezwaniu należy uprzedzić, że uiszczenie do rąk dłużnika będzie bezskuteczne w stosunku do wierzyciela.
Zgodnie z art. 935 Kodeksu postępowania cywilnego:
§ 1. Zarządca zajętej nieruchomości obowiązany jest wykonywać czynności potrzebne do prowadzenia prawidłowej gospodarki. Ma on prawo pobierać zamiast dłużnika wszelkie pożytki z nieruchomości, spieniężać je w granicach zwykłego zarządu oraz prowadzić sprawy, które przy wykonywaniu takiego zarządu okażą się potrzebne. W sprawach wynikających z zarządu nieruchomością zarządca może pozywać i być pozywany.
§ 2. Zarządcy wolno zaciągać tylko takie zobowiązania, które mogą być zaspokojone z dochodów z nieruchomości i są gospodarczo uzasadnione.
§ 3. Czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu zarządca może wykonywać tylko za zgodą stron, a w jej braku - za zezwoleniem sądu, który przed wydaniem postanowienia wysłucha wierzyciela, dłużnika i zarządcę, chyba że zwłoka groziłaby szkodą.
Stosownie do art. 939 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego:
Zarządca może żądać wynagrodzenia oraz zwrotu wydatków, które w związku z zarządem poniósł z własnych funduszów. Wysokość wynagrodzenia sąd określi odpowiednio do nakładu pracy i dochodowości nieruchomości.
Ustanowiony w tym trybie zarządca jest uprawniony i zobowiązany do dokonywania czynności zwykłego zarządu, co tym samym oznacza wyłączenie właściciela od możliwości dokonywania takich czynności.
Z powyższych regulacji wynika zatem, że zarządca działa wobec osób trzecich we własnym imieniu, w związku z czym to on jest stroną umów mających za przedmiot zarządzaną nieruchomość. W pewnych przypadkach działalność ta doznaje ograniczeń, albowiem możliwość jej prowadzenia uzależniona jest od zgody współwłaścicieli nieruchomości bądź sądu. Ograniczenie to wiąże się jednak z pojęciem czynności wykraczających poza zwykły zarząd, których kwalifikacja na gruncie konkretnego przypadku ma zawsze charakter oceny. Poza tym, gdy do udzielenia stosownej zgody już dojdzie, to także w tym przypadku „na zewnątrz”, tj. wobec osób trzecich, działać będzie ustanowiony zarządca występujący pod własnym imieniem, tak jak ma to miejsce w sytuacji czynności niewykraczających poza zwykły zarząd.
Ustanowiony w tym trybie zarządca jest uprawniony i zobowiązany do dokonywania czynności zwykłego zarządu.
Wskazać należy, że umowa najmu jest cywilnoprawną umową nakładającą na strony określone przepisami obowiązki.
Jak wynika z art. 659 § 1 Kodeksu cywilnego (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):
Oddanie rzeczy innej osobie do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony na podstawie umowy najmu związane jest z wzajemnym świadczeniem najemcy polegającym na zapłacie umówionego czynszu.
Tak więc najem jest umową dwustronnie obowiązującą i wzajemną; odpowiednikiem świadczenia wynajmującego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie najemcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu.
Każda czynność wykonywana przez podatnika, której efektem jest świadczenie na rzecz drugiego podmiotu, jest w podatku od towarów i usług traktowana jako świadczenie usługi.
Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczeniem usługi, a otrzymanym wynagrodzeniem będącym świadczeniem wzajemnym. Bezpośredni związek pomiędzy świadczeniem usługi, a otrzymanym wynagrodzeniem istnieje wówczas, gdy jest możliwe zidentyfikowanie bezpośredniej i jasno zidentyfikowanej korzyści na rzecz dostawcy towaru oraz świadczenie wzajemne pozostaje w bezpośrednim związku ze świadczeniem dokonanej czynności.
Z ww. regulacji określających pozycję prawną zarządcy wynika w szczególności, że zarządca nieruchomości obowiązany jest wykonywać czynności potrzebne do prowadzenia prawidłowej gospodarki i ma on prawo pobierać wszelkie pożytki z nieruchomości, spieniężać je w granicach zwykłego zarządu oraz prowadzić sprawy, które przy wykonywaniu takiego zarządu okażą się potrzebne. Istotne jest, że wymienione czynności wykonywane są na rzecz współwłaścicieli, czego nie zmienia fakt, że zarządca sądowy podejmuje je w imieniu własnym. To współwłaściciele są bowiem beneficjentami tych czynności, na co wskazuje chociażby reguła wyrażona w art. 207 K.c., z której wynika, że pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów i w takim samym stosunku ponoszą oni wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną.
Ekwiwalentem usługi „zarządu” jest wyłącznie wynagrodzenie, co wynika z art. 939 § 1 Kodeks postępowania cywilnego.
Zarządca nieruchomości może żądać wynagrodzenia oraz zwrotu wydatków, które w związku z zarządem poniósł z własnych funduszów, a wysokość tego wynagrodzenia określa sąd odpowiednio do nakładu pracy i dochodowości nieruchomości. Świadczenie należne zarządcy jest wyłącznie ekwiwalentem nakładów w związku z wykonywanymi przezeń czynności zarządu i nie może obejmować żadnych innych składników.
Pobierane przez Pana od najemców tej nieruchomości czynsze najmu i opłaty wynikające z tych umów nie stanowią dla Pana, jako Zarządcy nieruchomości, zapłaty w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy. Zapłatą byłoby wyłącznie wynagrodzenie, jeśliby je Pan pobierał za świadczone usługi.
Powyższe stanowisko potwierdza szereg wyroków, m.in. z dnia 13 czerwca 2014 r. sygn. akt I FSK 1066/13, z dnia 2 kwietnia 2012 r. sygn. akt I FSK 820/11, z dnia 8 stycznia 2013 r. sygn. akt I FSK 271/12, z dnia 28 czerwca 2012 r. sygn. akt I FSK 1538/11.
W analizowanej sprawie świadczone na rzecz najemców usługi najmu w rzeczywistości są stosunkiem prawnym - zobowiązaniowym pomiędzy współwłaścicielami nieruchomości a najemcami. To współwłaściciele świadczą ww. usługi najmu, natomiast zarządca jest niejako „pośrednikiem” w świadczeniu tych usług.
Zatem to współwłaściciele są w istocie wynajmującymi i dla tych usług są podatnikami podatku od towarów i usług z tytułu najmu i opłat wynikających z tych umów (zarządzanych przez zarządcę sądowego). Tym samym wpłaty najemców z tytułu najmu oraz z opłaty związane z tymi umowami stanowią dla współwłaścicieli nieruchomości, zapłatę za odpłatne świadczenie usług, stosownie do treści art. 5 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy.
Mając na uwadze okoliczności sprawy oraz obowiązujące przepisy należy stwierdzić, że czynsze z najmu i opłaty z nimi powiązane są kwotami należnymi z tytułu sprzedaży dokonywanej przez współwłaścicieli i w związku z tym to współwłaściciele mają obowiązek rozliczenia podatku od towarów i usług z tytułu należnych czynszów i opłat wynikających z tych umów, stosownie do swoich udziałów w przedmiotowej nieruchomości.
Zatem z tytułu pobieranych przez Pana, jako Zarządcę nieruchomości, należności od najemców z tytułu czynszu najmu nieruchomości i opłat wynikających z tych umów nie jest Pan obowiązany do ewidencjonowania 100% przychodów z czynszów najmu we własnej ewidencji sprzedaży VAT oraz w wykazie JPK_VAT.
Natomiast jako współwłaściciel jest Pan (wraz z drugim współwłaścicielem) w istocie wynajmującym i dla tych usług jest Pan podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy. Tym samym wpłaty najemców z tytułu najmu i opłaty wynikające z tych umów stanowią dla współwłaścicieli nieruchomości zapłatę za odpłatne świadczenie usług w myśl art. 5 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy. W konsekwencji ma Pan (wraz z drugim współwłaścicielem) obowiązek rozliczenia podatku od towarów i usług z tytułu należnych czynszów proporcjonalnie do posiadanych w nieruchomości udziałów.
W związku z powyższym Pana stanowisko w zakresie pytania nr 1 i 2 uznałem za prawidłowe.
Ma Pan również wątpliwości, czy jako Zarządca nieruchomości ma Pan obowiązek wystawiać w imieniu i na rzecz współwłaścicieli faktury VAT dotyczące najmu lub dzierżawy na podstawie art. 106c lub art. 106d ust. 2 ustawy.
W systemie podatku od towarów i usług faktury są dokumentami sformalizowanymi potwierdzającymi rzeczywiste transakcje gospodarcze dokonywane przez podatnika. Faktury powinny zatem odzwierciedlać faktycznie dokonane transakcje pomiędzy prawidłowo oznaczonymi podmiotami gospodarczymi. Obligatoryjne elementy, jakie musi zawierać faktura, ustawodawca wymienił w cyt. art. 106e ustawy.
Artykuł 106c ustawy, wprowadził obowiązek dokumentowania fakturami dostawy towarów będących własnością dłużnika w trybie egzekucji. Zgodnie z tym przepisem obowiązek wystawienia faktury ciąży na organach egzekucyjnych oraz komornikach sądowych wykonujących czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, w przypadku gdy dokonują, w trybie egzekucji, dostawy towarów będących własnością dłużnika.
Natomiast art. 106d ust. 2 ustawy, dotyczy upoważnienie osoby trzeciej do wystawiania faktur. Aby powierzyć wystawianie faktur osobie trzeciej, podatnik zawiera umowę na świadczenie usług polegających na wystawianiu faktur, której treść określają strony. Przepis nie określa formy umowy. Faktury, które wystawia upoważniona trzecia osoba zawierają dane zarówno usługobiorcy (nabywcy), usługodawcy (dostawcy), jak i wystawcy tych dokumentów.
Jak wynika z okoliczności sprawy nie jest Pan podmiotem wskazanym w art. 106c ustawy. Ponadto nie dokonuje Pan dostawy towarów, o której mowa w art. 18 ustawy. Współwłaściciel nie udzielił Panu upoważnienia do wystawienia faktury VAT w jego imieniu i na jego rzecz a więc nie dysponuje Pan stosownym pełnomocnictwem - zgodnie z art. 106d ust. 2 ustawy - by wystawiać w imieniu współwłaściciela faktury najemcom z tytułu umów najmu.
Zatem jako Zarządca nieruchomości nie ma Pan obowiązku wystawiać w imieniu i na rzecz drugiego współwłaściciela faktur VAT dotyczących najmu lub dzierżawy na podstawie art. 106c lub art. 106d ust. 2 ustawy. Natomiast, jako współwłaściciel nieruchomości, ma Pan obowiązek wystawiania faktur VAT dotyczących najmu lub dzierżawy we własnym imieniu i na własny rachunek, stosownie do swoich udziałów w nieruchomości.
Tym samym Pana stanowisko w zakresie pytania nr 3 uznałem za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia oraz dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Informuję, że stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Zatem, niniejsza interpretacja nie wywołuje skutków podatkowych dla drugiego współwłaściciela nieruchomości.
Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany z przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (oraz z opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Pana w złożonym wniosku. Biorąc pod uwagę powyższe, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa.
