Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

14 maja 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 14 maja 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie:

1)podlegania opodatkowaniu nieodpłatnych czynności w zakresie zapewnienia opieki dla seniorów i osób niepełnosprawnych w ramach Dziennego Domu Pobytu,

2)prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków na Projekt.

Uzupełnili go Państwo pismem z 2 lipca 2025 r. (wpływ 2 lipca 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina (…) (dalej: Gmina lub Wnioskodawca) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: VAT).

Z dniem 1 stycznia 2017 r. w związku z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) z dnia 29 września 2015 r. w sprawie C-276/14 doszło do scentralizowania rozliczeń VAT Gminy jak i jej jednostek budżetowych, tj. zarówno Urząd Gminy jak i pozostałe jednostki budżetowe Gminy, w tym Ośrodek (…) w (…) (dalej: Ośrodek), rozliczają VAT w ramach scentralizowanej deklaracji VAT Gminy.

Gmina zamierza zrealizować zadanie polegające na remoncie należącego do Gminy budynku Domu Dziennego Pobytu (dalej: Projekt). W ramach Projektu Gmina nabędzie usługi polegające w szczególności na:

·przebudowie wejścia do budynku,

·wykonaniu izolacji dachu i ścian,

·pracach murowych,

·wykonaniu nowych posadzek,

·wymianie stolarki okiennej i drzwiowej,

·naprawie elewacji,

·przebudowie instalacji elektrycznej,

·zagospodarowaniu patio i wejścia do budynku,

·pracach budowlanych związanych z poprawą dostępności dla osób z niepełnosprawnościami w istniejącym budynku.

Zakupione zostanie również wyposażenie pomieszczeń Dziennego Domu pobytu, takiego jak meble, czy sprzęt AGD.

Wydatki Gminy zostaną udokumentowane fakturami VAT wystawianymi na Gminę z NIP Gminy.

Po zakończeniu inwestycji obiektem zarządzać będzie Ośrodek. Ośrodek jest jednostką budżetową Gminy, objętą centralizacją rozliczeń VAT. Ośrodek został utworzony na podstawie Uchwały Nr (…) Rady Miejskiej (…).

Budynek będzie pełnił funkcję Dziennego Domu Pobytu dla osób starszych i niepełnosprawnych.

Dom Dziennego Pobytu będzie ośrodkiem wsparcia dla osób, które ze względu na wiek, chorobę lub niepełnosprawność wymagają częściowej opieki i pomocy w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb życiowych. Projekt ma na celu stworzenie miejsca, które zapewnieni pomoc osobom potrzebującym i zaspokoi ich potrzeby w sposób pozwalający na samodzielne funkcjonowanie oraz uczestniczenie w życiu społecznym.

Forma wsparcia Dziennego Domu Pobytu jest skierowana do osób starszych, które z różnych powodów nie mogą lub nie chcą przebywać same w domu. Ideą wsparcia jest zapewnienie osobom starszym opieki od godzin porannych do popołudniowych, od poniedziałku do piątku. Koncepcja funkcjonowania dziennego domu pobytu opiera się na integracji usług, które wspierają zarówno aktywność społeczną, jak i indywidualne potrzeby opiekuńcze seniorów. Kluczowym elementem jest wykorzystanie nowoczesnych technologii, np. poprzez zajęcia komputerowe. Seniorzy korzystający z usług dziennych będą mieli dostęp do profesjonalnej opieki, zajęć fizjoterapeutycznych oraz przestrzeni wspierających ich zdrowie psychiczne i fizyczne. Zapewnienie całodziennej opieki jest dużym odciążeniem dla opiekunów, którzy mogą zyskać czas dla siebie. Dzięki takiemu rozwiązaniu opiekunowie mają także możliwość połączenia własnej pracy zawodowej z opieką nad starszym członkiem rodziny.

Dom Dziennego Pobytu zapewni:

·pomoc w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych,

·działania opiekuńcze,

·wsparcie edukacyjne, terapeutyczne i aktywizujące,

·możliwość integracji społecznej.

Zakres usług realizowanych w Domu Dziennego Pobytu to:

·opieka i nadzór w ciągu dnia,

·ciepły posiłek,

·zajęcia ruchowe i rehabilitacyjne,

·warsztaty artystyczne, muzyczne, rękodzielnicze,

·porady psychologiczne,

·organizacja spotkań i integracji społecznej.

Przed rozpoczęciem korzystania z usług Domu Dziennego Pobytu każdy uczestnik przejdzie proces oceny, który obejmuje elementy takie jak:

·wywiad indywidualny – rozmowa z uczestnikiem i jego rodziną lub opiekunami,

·ocena kondycji zdrowotnej – analiza chorób przewlekłych, niepełnosprawności, zdolności do samodzielnego funkcjonowania,

·ocena psychologiczna i emocjonalna – identyfikacja problemów, takich jak depresja, lęki, potrzeba wsparcia psychologicznego,

·analiza sytuacji społecznej – sprawdzenie, czy osoba ma rodzinę, wsparcie bliskich, czy też cierpi na samotność i izolację społeczną,

·indywidualny plan wsparcia (IPW) – na podstawie diagnozy opracowuje się indywidualny plan działań, dostosowany do konkretnej osoby.

Każdy uczestnik ma inne potrzeby, dlatego Dom Dziennego Pobytu zapewni szeroką gamę zajęć do wyboru, np.:

·aktywności ruchowe (np. gimnastyka dla seniorów, taniec),

·terapie zajęciowe (np. muzykoterapia, zajęcia plastyczne, arteterapia, rękodzieło),

·spotkania integracyjne (np. biesiady, imprezy okolicznościowe, gry towarzyskie),

·warsztaty rozwojowe (np. obsługa smartfonów dla seniorów, zajęcia komputerowe).

Nie każdy uczestnik ma taką samą energię – niektórzy wolą intensywniejszy program, inni potrzebują spokojniejszego trybu dnia. Dlatego zostanie zapewniona możliwość uczestnictwa w wybranych aktywnościach zamiast obowiązkowego programu dla wszystkich.

W związku z zapewnieniem opieki dla osób starszych lub niepełnosprawnych w Domu Dziennego Pobytu Gmina poprzez Ośrodek nie będzie pobierała żadnych opłat. W przedmiotowym obiekcie Gmina nie będzie wykonywała żadnych odpłatnych czynności, np. usług najmu czy dzierżawy.

Budynek będzie wykorzystywany wyłącznie do czynności nieodpłatnych.

W ocenie Gminy, w analizowanej sytuacji Gmina w związku z realizacją Projektu wykonuje zadania własne, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym w zakresie pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych.

Uzupełnienie wniosku

Pytanie nr 1

Czy i jakie przepisy regulują brak odpłatności w związku z zapewnieniem opieki dla osób starszych lub niepełnosprawnych w Domu Dziennego Pobytu dla osób starszych i niepełnosprawnych? Proszę o wyjaśnienie, dlaczego nie pobierają Państwo żadnej odpłatności, w związku z zapewnieniem opieki dla osób starszych i niepełnosprawnych?

Odpowiedź nr 1

Gmina w ramach jednostki budżetowej – Ośrodka (…), może w całości pokrywać koszty funkcjonowania Domów Dziennego Pobytu dla osób starszych i niepełnosprawnych.

Jest to możliwe na podstawie przepisów ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (art. 97 tej ustawy) oraz uchwały Rady Miejskiej, która określać będzie zasady finansowania placówki.

Zgodnie z art. 97 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, opłatę za pobyt w ośrodkach wsparcia i mieszkaniach chronionych ustala podmiot kierujący w uzgodnieniu z osobą kierowaną, uwzględniając przyznany zakres usług. Osoby nie ponoszą opłat, jeżeli dochód osoby samotnie gospodarującej lub dochód na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty kryterium dochodowego.

Ustawodawca zagwarantował tym przepisem nieponoszenie odpłatności przez osoby o określonym dochodzie.

Dodatkowo w świetle art. 97 ust. 5 ww. ustawy, Rada powiatu lub rada gminy w drodze uchwały ustala, w zakresie zadań własnych, szczegółowe zasady ponoszenia odpłatności za pobyt w ośrodkach wsparcia i mieszkaniach treningowych lub wspomaganych.

Ponadto, jak stanowi art. 50 ust. 6 ustawy o pomocy społecznej, Rada gminy określa, w drodze uchwały, szczegółowe warunki przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi, oraz szczegółowe warunki częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat, jak również tryb ich pobierania.

W świetle powyższego, Rada Gminy może zadecydować w drodze uchwały o zwolnieniu z opłat za korzystanie z Domu Dziennego Pobytu.

Działalność Domów Dziennego Pobytu finansowana będzie z budżetu Gminy, co oznacza, że udział seniorów i osób niepełnosprawnych we wszystkich zajęciach, korzystanie ze sprzętów oraz wsparcie oferowane w placówce byłyby całkowicie bezpłatne.

Gmina zdecydowała się na taki model funkcjonowania placówki, bowiem pozwala on objąć wsparciem jak najszerszą grupę mieszkańców, sprzyja integracji międzypokoleniowej, rozwija zainteresowania i aktywność społeczną oraz przeciwdziała wykluczeniu społecznemu.

Funkcjonowanie Domu Dziennego Pobytu określałoby zarządzenie Dyrektora Ośrodka, które reguluje strukturę organizacyjną, szczegółowy zakres działania oraz wewnętrzny regulamin placówki. Dzięki finansowaniu gminnemu, uczestnictwo w ofercie Domu Dziennego Pobytu nie wiązałoby się z żadnymi dodatkowymi kosztami dla seniorów i osób niepełnosprawnych, co jest zgodne z polityką wspierania aktywności i integracji społecznej tej grupy mieszkańców.

Pytanie nr 2

Na podstawie jakich przepisów ustawy o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 r. (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1283 ze zm.) będzie funkcjonował Dom Dziennego Pobytu dla osób starszych i niepełnosprawnych?

Odpowiedź nr 2

Dom dziennego pobytu – działałby jako ośrodek wsparcia funkcjonujący przy Ośrodku (…) (jednostce budżetowej Gminy) na podstawie art. 51 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej.

Pytanie nr 3

Czy zawierają Państwo umowy cywilnoprawne w związku z zapewnieniem opieki z osobami starszymi lub niepełnosprawnymi, bądź opiekunami tych osób?

Odpowiedź nr 3

Gmina nie będzie zawierała umów z osobami starszymi lub niepełnosprawnymi, bądź opiekunami tych osób. Sposób i zakres korzystania z Domu Dziennego Pobytu będzie wynikał z regulaminu placówki wprowadzonego zarządzeniem Dyrektora Ośrodka (…).

Pytanie

1.Czy nieodpłatne czynności w zakresie zapewnienia opieki dla seniorów i osób niepełnosprawnych w ramach Dziennego Domu Pobytu będą podlegały opodatkowaniu VAT?

2.Czy Gmina będzie miała prawo do odliczenia VAT od wydatków na Projekt?

Państwa stanowisko w sprawie

W Państwa ocenie:

1.Nieodpłatne czynności w zakresie zapewnienia opieki dla seniorów i osób niepełnosprawnych w ramach Dziennego Domu Pobytu nie będą podlegały opodatkowaniu VAT.

2.Gmina nie będzie miała prawa do odliczenia VAT od wydatków na Projekt.

Uzasadnienie stanowiska Gminy

Ad. 1

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT) podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Pod pojęciem działalności gospodarczej, na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jednocześnie, w świetle art. 15 ust. 6 cyt. ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z kolei w świetle art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podlegają:

1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2)eksport towarów;

3)import towarów na terytorium kraju;

4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Przez dostawę towarów zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1)przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;

2)wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;

3)wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;

4)wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;

5)ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;

6)oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;

7)zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Zgodnie zaś z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Ponadto, w świetle art. 8 ust. 2 ustawy, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1)użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;

2)nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

W ocenie Gminy, w analizowanej sytuacji Gmina w związku z realizacją Projektu i zapewnieniem opieki dla osób starszych czy niepełnosprawnych w Domu Dziennego Pobytu nie będzie działała jako podatnik VAT. Gmina będzie realizowała swoje zadania własne, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, tj. zadania w zakresie pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych. Podejmowane przez Gminę czynności będą przejawem działania Gminy jako organu władzy publicznej w ramach reżimu publiczno-prawnego. Zdaniem Wnioskodawcy, działania Gminy polegające na nieodpłatnym zapewnieniu opieki dla seniorów i osób niepełnosprawnych w ramach Domu Dziennego Pobytu nie noszą znamion działalności gospodarczej. Gmina w ramach Projektu nie będzie bowiem pobierała od mieszkańców żadnych opłat. Uczestnictwo w organizowanych przez Gminę zajęciach czy spotkaniach będzie bezpłatne.

Celem Gminy jest zapewnienie opieki osobom potrzebującym, ich aktywizacja i integracja, a jednocześnie odciążenie i pomoc osobom sprawującym opiekę nad osobami starszymi i niepełnosprawnymi.

Stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie przykładowo w interpretacji indywidualnej z dnia 22 maja 2023 r., sygn. 0111-KDIB3-2.4012.655.2018.8.MGO, w której potwierdzono stanowisko wnioskodawcy, że „w zakresie realizowanych przez MOPS czynności polegających na świadczeniu pomocy społecznej będzie korzystać z wyłączenia z opodatkowania VAT przewidzianego w art. 15 ust. 6 Ustawy o VAT”.

Ad. 2

Jak stanowi art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z pewnymi zastrzeżeniami.

Dodatkowo, art. 88 ustawy o VAT, określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z powyższego wynika zatem, że możliwe jest dokonanie odliczenia VAT od dokonywanych wydatków wówczas, gdy łącznie spełnione są następujące przesłanki:

• wydatek ponoszony jest przez podatnika,

• wydatek jest związany z dokonywanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi VAT,

• nie ma zastosowania art. 88 ustawy o VAT.

Tym samym, nie jest możliwe dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych VAT.

Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, że w analizowanej sytuacji Gmina nie występuje w charakterze podatnika VAT. Jednostki samorządu terytorialnego zasadniczo nie działają jako podatnicy VAT, z wyjątkiem czynności wykonywanych na podstawie zawieranych umów cywilnoprawnych. Realizując Projekt Gmina wykonuje w ramach reżimu publicznoprawnego zadania własne w zakresie w szczególności opieki społecznej, o których mowa w ustawie o samorządzie gminnym. Gmina nie będzie wykorzystywała wydatków na Projekt do żadnych odpłatnych czynności.

W konsekwencji, należy stwierdzić, że w świetle art. 86 ust. 1 w zw. z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, Gminie nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia VAT od wydatków ponoszonych w ramach Projektu.

Stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie w wydawanych interpretacjach indywidualnych.

Przykładowo w interpretacji indywidualnej z dnia 3 sierpnia 2021 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.383.2021.2.ŻR, stwierdzono, że: „Wnioskodawca nie ma prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego lub zwrotu podatku VAT wynikającego z faktur dotyczących zakupów towarów i usług dokonywanych w związku z utworzeniem Dziennego Domu Pobytu, ponieważ ww. wydatki nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług”.

Podobne podejście zostało zaprezentowane w interpretacji indywidualnej z dnia 24 października 2024 r., sygn. 0114-KDIP4-1.4012.516.2024.1.RMA, w świetle której: „Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w kontekście prawa do odliczenia podatku VAT, jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny. W analizowanej sprawie związek taki nie występuje. Nie będą Państwo wykorzystywali towarów i usług nabytych w ramach Projektu do czynności opodatkowanych VAT. Realizacja Projektu jest związana wyłącznie z realizacją zadań własnych wynikających z ustawy o samorządzie gminnym w zakresie pomocy społecznej oraz polityki senioralnej.

Zatem nie jest spełniona podstawowa pozytywna przesłanka warunkująca prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek nabywanych towarów i usług z czynnościami opodatkowanymi, o której mowa w art. 86 ust. 1 ustawy.

Nie przysługuje /nie będzie przysługiwało Państwu prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków ponoszonych na Inwestycję”.

Podsumowując, Gmina jest zdania, że w związku z realizacją Projektu Gmina nie będzie świadczyła usług, które podlegałyby opodatkowaniu VAT. Tym samym, Gminie nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia VAT od ponoszonych na Projekt wydatków.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t .j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775), zwanej dalej „ustawą”:

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy:

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy rozumieć przede wszystkim określone zachowanie się podatnika na rzecz innego podmiotu, które wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przy czym, o ile dane zachowanie podatnika mieści się w ustawowej definicji świadczenia usług, to – co do zasady – niezbędnym elementem do uznania tego zachowania za czynność podlegającą opodatkowaniu jest spełnienie przesłanki odpłatności (wynagrodzenie za usługę). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

Ponadto w myśl art. 8 ust. 2 ustawy:

Zatem opodatkowaniu podlegać powinno, jako odpłatne świadczenie usług, użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza (w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników), jeżeli przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego, w całości lub w części, przy nabyciu tych towarów, ich imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych. Tylko łączne zaistnienie ww. przesłanek umożliwia zastosowanie fikcji prawnej i objęcie zakresem opodatkowania VAT usług świadczonych nieodpłatnie. Jeśli jeden z tych warunków nie jest spełniony, podatnik nie powinien opodatkowywać takiego nieodpłatnego świadczenia usług.

Dla ustalenia, czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy cytowanego wyżej przepisu, istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisywało się będzie w cel prowadzonej działalności gospodarczej wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności, jakie w danej sprawie występują.

Ponadto, nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług w rozumieniu art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Według art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Jak stanowi art. 15 ust. 6 ustawy:

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej - (Dz. U.UE.L 347 z 11.12.2006 str. 1 ze zm.), zgodnie z którym:

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1465 ze zm.):

Jak stanowi art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy o samorządzie gminnym:

W tym miejscu należy zauważyć, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej 20 marca 2014 r. wydał postanowienie w sprawie C-72/13 Gmina Wrocław przeciwko Ministrowi Finansów, w którym orzekł, że:

Mając na względzie powyższe należy pamiętać, że w każdym przypadku konieczna jest ocena spełniania przesłanek art. 9 i 13 Dyrektywy 2006/112/WE Rady (odpowiednio art. 15 ustawy) w konkretnych okolicznościach stanu faktycznego sprawy.

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Państwa wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą kwestii ustalenia, czy nieodpłatne czynności w zakresie zapewnienia opieki dla seniorów i osób niepełnosprawnych w ramach Dziennego Domu Pobytu będą podlegały opodatkowaniu VAT.

Zakres aktywności podejmowanej przez jednostkę samorządu terytorialnego, w świetle powołanych wyżej przepisów należy interpretować w perspektywie ogólnej zasady, tj. że realizacja danej inwestycji ma służyć zaspokajaniu zbiorowych potrzeb mieszkańców Gminy. Zatem każde działanie podejmowane przez jednostki samorządu terytorialnego w imieniu własnym, na własną odpowiedzialność i finansowane z budżetu tych jednostek, a dotyczące mienia Gminy, należy uznać za działanie publiczne, służące zaspokajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej, które jest wykonywane przez jednostkę samorządu terytorialnego jako zadanie własne.

Tak więc czynności wynikające z realizacji zadań własnych, nałożonych odrębnymi przepisami, podejmowane w ramach reżimu publicznoprawnego, z tytułu których Gmina nie uzyskuje wpływów, pozostają poza zakresem ustawy o podatku od towarów i usług. Są one bowiem realizowane przez Gminę poza zakresem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a Gmina realizując te czynności, nie występuje w charakterze podatnika podatku VAT, zdefiniowanego w art. 15 ust. 1 ustawy, bowiem w tym zakresie działa jako organ władzy w rozumieniu art. 15 ust. 6 ustawy.

W rozpatrywanej sprawie wskazali Państwo, że:

·Gmina zamierza zrealizować zadanie polegające na remoncie należącego do Gminy budynku Domu Dziennego Pobytu,

·budynek będzie pełnił funkcję Dziennego Domu Pobytu dla osób starszych i niepełnosprawnych,

·Dom Dziennego Pobytu będzie ośrodkiem wsparcia dla osób, które ze względu na wiek, chorobę lub niepełnosprawność wymagają częściowej opieki i pomocy w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb życiowych. Projekt ma na celu stworzenie miejsca, które zapewnieni pomoc osobom potrzebującym i zaspokoi ich potrzeby w sposób pozwalający na samodzielne funkcjonowanie oraz uczestniczenie w życiu społecznym,

·w związku z zapewnieniem opieki dla osób starszych lub niepełnosprawnych w Domu Dziennego Pobytu Gmina poprzez Ośrodek nie będzie pobierała żadnych opłat,

·w przedmiotowym obiekcie Gmina nie będzie wykonywała żadnych odpłatnych czynności, np. usług najmu czy dzierżawy,

·budynek będzie wykorzystywany wyłącznie do czynności nieodpłatnych,

·w analizowanej sytuacji Gmina w związku z realizacją Projektu wykonuje zadania własne, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy o samorządzie gminnym w zakresie pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych,

·Gmina w ramach jednostki budżetowej – Ośrodka (…), może w całości pokrywać koszty funkcjonowania Domów Dziennego Pobytu dla osób starszych i niepełnosprawnych, jest to możliwe na podstawie przepisów ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (art. 97 tej ustawy) oraz uchwały Rady Miejskiej, która określać będzie zasady finansowania placówki,

·dodatkowo w świetle art. 97 ust. 5 ww. ustawy, Rada powiatu lub rada gminy w drodze uchwały ustala, w zakresie zadań własnych, szczegółowe zasady ponoszenia odpłatności za pobyt w ośrodkach wsparcia i mieszkaniach treningowych lub wspomaganych. Ponadto, jak stanowi art. 50 ust. 6 ustawy o pomocy społecznej, Rada gminy określa, w drodze uchwały, szczegółowe warunki przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi, oraz szczegółowe warunki częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat, jak również tryb ich pobierania. W świetle powyższego, Rada Gminy może zadecydować w drodze uchwały o zwolnieniu z opłat za korzystanie z Domu Dziennego Pobytu. Działalność Domów Dziennego Pobytu finansowana będzie z budżetu Gminy, co oznacza, że udział seniorów i osób niepełnosprawnych we wszystkich zajęciach, korzystanie ze sprzętów oraz wsparcie oferowane w placówce byłyby całkowicie bezpłatne,

·Gmina nie będzie zawierała umów z osobami starszymi lub niepełnosprawnymi, bądź opiekunami tych osób. Sposób i zakres korzystania z Domu Dziennego Pobytu będzie wynikał z regulaminu placówki wprowadzonego zarządzeniem Dyrektora Ośrodka (…).

W omawianej sprawie, realizując Projekt i zapewniając opiekę dla seniorów i osób niepełnosprawnych będą Państwo działali w ramach reżimu publicznoprawnego. Jak wynika bowiem z opisu sprawy, Gmina będzie zapewniała opiekę dla osób starszych lub niepełnosprawnych w Domu Dziennego Pobytu realizując swoje zadania o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy o samorządzie gminnym, z zakresu zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty obejmujących sprawy w zakresie pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych. Ponadto czynności te Gmina będzie wykonywała nieodpłatnie. Wobec powyższego, realizując Projekt nie będą Państwo działać w charakterze podatnika podatku VAT.

Zatem, nieodpłatne świadczenie usług zapewnienia opieki dla osób starszych lub niepełnosprawnych w Domu dziennego pobytu, realizowane będzie poza zakresem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a Państwo wykonując te czynności nie będą występować w charakterze podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, bowiem w tym zakresie działać będą Państwo jako organ władzy w rozumieniu art. 15 ust. 6 ustawy.

W konsekwencji nieodpłatne czynności w zakresie zapewnienia opieki dla osób starszych lub niepełnosprawnych, nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W analizowanej sprawie nie znajdzie zastosowania art. 8 ust. 2 ustawy, gdyż Gmina realizując przedmiotowy Projekt nie będzie działała w charakterze podatnika podatku VAT i zapewniając nieodpłatną opiekę dla osób starszych lub niepełnosprawnych będzie wykonywać zadania własne.

Podsumowanie

Nieodpłatne czynności w zakresie zapewnienia opieki dla seniorów i osób niepełnosprawnych w ramach Dziennego Domu Pobytu nie będą podlegały opodatkowaniu VAT.

Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.

Ponadto Państwa wątpliwości dotyczą prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego związanego z realizacją Projektu.

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wskazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Jak stanowi art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Ponadto, warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.

W omawianej sprawie warunki uprawniające do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie zostaną spełnione. Jak rozstrzygnięto wyżej Gmina świadcząc nieodpłatne usługi zapewnienia opieki dla seniorów i osób niepełnosprawnych w ramach Dziennego Domu Pobytu nie będzie działała w charakterze podatnika podatku od towarów i usług (w ramach statusu podatnika VAT).

Ponadto, jak wynika z opisu sprawy, realizacja projektu będzie obejmowała remont budynku Domu Dziennego Pobytu, w którym Gmina nie będzie wykonywała żadnych odpłatnych czynności, np. usług najmu lub dzierżawy. Budynek będzie wykorzystywany wyłącznie do czynności nieodpłatnych.

Zatem, wydatki ponoszone przez Państwa na nabycie towarów i usług w ramach Projektu nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT. W sprawie nie wystąpi związek, o którym mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, dający Państwu prawo do odliczenia podatku VAT. Tym samym, nie będą mieli Państwo prawa do odliczenia podatku naliczonego VAT związanego z Projektem.

Podsumowanie

Gmina nie będzie miała prawa do odliczenia VAT od wydatków na Projekt.

Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Wskazuję, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Ta interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.